Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Sự kiện Vịnh Bắc Bộ 1964 có giống căng thẳng quanh Iran hôm nay ? (BBC, 21/06/2019)

Căng thẳng Vịnh Oman giữa Hoa Kỳ và Iran hôm nay gợi lại sự kiện Vịnh Bắc Bộ 1964 đưa Hoa Kỳ tham chiến ở Việt Nam, theo một số báo quốc tế.

oman1

Phi cơ trên tàu USS Constellation chuẩn bị cất cánh trong tháng 8/1964, trong các hoạt động liên quan đến vụ Vịnh Bắc Bộ

Tin hôm 21/06/2019 giờ Châu Âu cho hay Tổng thống Donald Trump đã chuẩn thuận một cuộc oanh kích Iran nhưng chỉ "rút lại vào phút chót".

Ông Trump trước đó đã nhắn trên Twitter rằng "Iran phạm sai lầm nghiêm trọng" sau khi có tin thiết bị bay (drone) US Global Hawk của Mỹ bị bắn rơi trên Eo biển Hormuz.

Iran nói chiếc drone bay vào không phận của họ, còn Hoa Kỳ cho rằng nó bay ở không phận quốc tế.

Nhưng từ những tuần qua, với căng thẳng Washington - Tehran lên cao, không ít bình luận đã nhắc lại vụ Vịnh Bắc Bộ (Gulf of Tonkin incident).

Theo Callum Hoare viết hôm 14/06 trên một báo Anh, Hoa Kỳ đã "nhanh chóng bắt lỗi Iran" trong vụ hai chiếc tàu dầu, một Nhật Bản, một của Na Uy "bị phục kích trong Vịnh Oman".

Ngoại trưởng Mike Pompeo nói ngay rằng "Iran tấn công khi không bị ai khiêu khích", và Hoa Kỳ sau đó công bố một đoạn video rất mờ, cho là Iran "lấy ra từ thân chiếc tàu chở dầu một trái thủy lôi".

Từ ngữ của ông Pompeo, theo Callum Hoare, lặp lại lời lãnh đạo Mỹ vào tháng 8/1964, đổ cho Bắc Việt Nam "gây hấn khi không bị ai khiêu khích" ở "vùng biển quốc tế".

Sự kiện này đưa chính quyền Johnson dấn sâu vào Cuộc chiến Việt Nam.

Nhưng sau này, chính Hoa Kỳ thừa nhận vụ tấn công của Hải quân Bắc Việt vào tàu USS Maddox "chỉ là lỗi tín hiệu trên radar".

"Sau khi Tổng thống Lyndon Johnson trao đổi ngắn với một nhúm các lãnh đạo Quốc hội, ông đã dùng quyền tổng thống để ra lệnh ngay lập tức có cuộc tấn công trả đũa, phá hỏng một doanh trại của quân Bắc Việt, và bắn chìm một số thuyền tuần tra của Bắc Việt, theo James Warren viết trên một báo Mỹ.

oman2

Tổng thống Lyndon Johnson ký Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ cho phép Hoa Kỳ tăng quân vào Nam Việt Nam

Quốc hội Mỹ sau đó đã thông qua 'Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ' ủy quyền cho tổng thống "dùng mọi biện pháp cần thiết để trả đũa và gìn giữ hòa bình ở Đông Nam Á".

Cây bút James Warren hỏi :

"Lyndon Johnson đã lừa Quốc hội và nhân dân Mỹ về vụ Vịnh Bắc Bộ năm 1964 để tăng cường can thiệp vào Việt Nam, nay đây có phải là 'bài tủ mới' của Trump ?"

Bóng ma trên Vịnh Bắc Bộ

Còn được gọi là sự cố tàu USS Maddox, vụ việc thực ra có hai phần riêng lẻ, hai cuộc đối đầu giữa Bắc Việt và Hoa Kỳ ở Vịnh Bắc Bộ.

Ngày 2/08/1964, tàu USS Maddox của Hải quân Mỹ đang thực hiện công tác do thám trong hoạt động DESOTO thì bị ba thuyền vũ trang của Bắc Việt rượt đuổi, theo phía Mỹ.

Phía Bắc Việt đã tấn công bằng thủy lôi và súng máy. Hải quân Hoa Kỳ đáp trả bằng hỏa lực mạnh, phá hỏng ba thuyền và giết bốn quân nhân của Bắc Việt.

Sau đó, cơ quan an ninh quốc gia Hoa Kỳ nói có một sự kiện nữa, xảy ra ngày 4/08/1964.

Nhưng sau đó, bằng chứng cho thấy đó chỉ là các hình sai trên radar, được gọi là "những bóng ma trên Vịnh Bắc Bộ" mà không phải tàu chở thủy lôi của Bắc Việt.

Sau này, chính cựu Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara thừa nhận là vụ tấn công 02/08/1964 xảy ra mà không có ai bắn trả, và vụ ngày 03/08 thì hoàn toàn không tồn tại.

Nhưng theo BBC News, vụ việc đã khiến Hoa Kỳ tăng quân tại Nam Việt Nam nhanh chóng, vào năm 1965 đã có 200.000 lính tác chiến của Hoa Kỳ, và sang năm 1966 thì lên tới 400.000, rồi nửa triệu vào 1967.

****************

Tổng thống Trump rút lại lệnh tấn công Iran, 10 phút trước giờ hành động (VOA, 21/06/2019)

Các quan chức Iran hôm 21/6 tiết l vi Reuters rng Tehran đã nhn được tin nhn t Tng thng Hoa Kỳ Donald Trump, cnh báo về mt cuc tn công vào Iran sp xy ra, nhưng ông nói thêm rng ông chng chiến tranh và mun đàm phán v mt lot vn đ.

oman3

nh máy bay không người lái RQ-4 Global Hawk ca M (US Air Force/Bobbi Zapka/Handout/Files via Reuters) - Ảnh minh họa

Tin tức v thông đip này được gi qua Oman qua đêm, được tung ra ngay sau khi báo New York Times cho biết ông Trump đã phê chun cuc tn công quân s chng li Iran hôm th Sáu v v máy bay trinh sát không người lái ca M b bn h, tuy nhiên lnh tn công đã được rút li vào phút cui.

Một gii chc Tehran nói vi Reuters vi điu kin được giu tên rng trong tin nhn, ông Trump nói ông chống li bt kỳ cuc chiến nào vi Iran và mun nói chuyn vi Tehran v mt lot vn đ.

Vẫn theo gii chc Iran, ông Trump cho phía Iran mt thi gian ngn đ phn hi, nhưng Iran lp tc tr li rng tt c đu tùy thuc vào lãnh đo ti cao Ayatollah Ali Khamenei để quyết đnh vn đ này.

Reuters dẫn li mt quan chc Iran th hai nói :

"Chúng tôi khẳng đnh rõ rng lãnh đo ca chúng tôi chng đi bt kỳ cuc đàm phán nào, nhưng thông đip ca ông Trump s được chuyn đến ông (Khamenei) đ làm quyết đnh. Chúng tôi cũng nói vi quan chc Oman rng bt kỳ cuc tn công nào chng li Iran đều có hu qu khu vc và quc tế".

oman4

Một tàu du bc cháy trên bin Oman, ngày 13/6/2019.

Sau nhiều tun l căng thng gia tăng và mt lot cuc tn công vào các tàu ch du Vùng Vnh, Iran hôm thứ Năm cho biết đã bn h mt máy bay trinh sát không người lái ca quân đi Hoa Kỳ bng mt tên la đt đi không.

Sau khi máy bay không người lái b bn h, Tổng thống Trump đã ra du hiu cho thy ông không mun leo thang tranh chp vi Iran v các hoạt đng tên la đn đo và ht nhân ca nước này và vic Iran h tr các nhóm đi din can d vào các cuc xung đt Trung Đông.

Ông Trump nói máy bay không người lái M có th đã b bn h bi mt k nào đó đã có hành đng "không kim chế và xun ngc", nhưng ông Trump nói thêm : "Nước M s không chp nhn hành đng đó".

Sự c này đã càng làm tăng nhng lo s trên toàn cu v mt cuc đi đu quân s trc tiếp gia hai nước thù nghch lâu năm, đng thi đy giá du lên 1 đô la/ thùng ti 65,50 đô la hôm thứ Sáu, do lo ngi v s gián đon trong vic xut khu du thô t vùng Vnh.

Hôm 21/6, Tổng thng Trump viết trên Twitter, cho biết ông đã ra lnh cho tn công 3 đa đim khác nhau Iran, máy bay và tàu chiến M đã trong tư thế sn sàng, nhưng lnh tn công được rút li 10 phút trước gi hành đng.

Theo một tin mi hơn, Reuters dn li mt ch huy Vệ binh Cách mng Iran cho biết hôm th Sáu là Iran đã t chế, không bn h mt máy bay M ch 35 người, đi kèm vi máy bay không người lái b bn rt vùng Vnh.

Amirali Hajizadeh, Tư lnh lc lượng hàng không vũ tr thuc V binh Cách mng Iran, được hãng thông tấn TASnim dn li nói :

"Ngoài máy bay không người lái ca M trong khu vc còn có mt máy bay P-8 ca M trên đó có 35 người. Chiếc máy bay này cũng bay vào không phn ca chúng tôi và chúng tôi có th bn h nó, nhưng chúng tôi đã không làm vậy".

*******************

Vụ Iran bắn hạ máy bay Mỹ : Trump nói Iran có thể bắn nhầm (VOA, 21/06/2019)

Tổng thng M Donald Trump h gim tm quan trng ca vic Iran bn rơi máy bay không người lái ca M hôm 20/6 khi nói rng ông nghi là máy bay b bn nhm và rng gi s máy bay có người lái thì ông s có phn ng khác.

oman5

Tổng thng Donald Trump lng nghe mt câu hi ca báo chí trong cuc hi kiến Th tướng Canada Justin Trudeau trong Phòng Bu dc Nhà Trng, ngày 20 tháng 6, 2019.

Trong khi những phát biu này dường như cho thy ông Trump không mun leo thang v vic mi nht trong mt lot các s vic vi Iran, Tng thng M cnh cáo rng : "Nước M s không chp nhn chuyn này".

Tehran nói máy bay Global Hawk không vũ trang bị bn khi đang thc hin nhim v do thám bên trên lãnh thổ ca h nhưng Washington nói máy bay b bn h trong không phn quc tế.

"Tôi nghĩ có lẽ Iran đã lm - tôi nghĩ mt v tướng hoc ai đó đã lm khi bn h máy bay", ông Trump nói vi các phóng viên ti Nhà Trng.

"Không có người trong máy bay. Nếu có thì s là chuyn khác, có th tôi s phn ng khác đi", nếu máy bay có người điu khin, ông Trump nói khi ông tiếp Th tướng Canada Justin Trudeau ti Phòng Bu dc.

Mỹ, gi s kin này là mt "v tn công không khiêu khích" trong không phn quốc tế, đang theo đui chiến dch cô lp Iran đ ngăn chn các chương trình phi đn đn đo và ht nhân cũng như hn chế vai trò ca nước này trong các cuc chiến khu vc.

Đây là vụ vic mi nht trong mt lot các v vic leo thang căng thng trong Vùng Vịnh (mt huyết mch h trng cho ngun cung du toàn cu) k t gia tháng 5 k c các v tn công phát n nhm vào sáu tàu ch du trong khi Tehran và Washington trên b vc đi đu.

Không rõ Mỹ s phn hi thế nào trước hành đng ca Iran. Ch tch H vin Hoa Kỳ Nancy Pelosi, nhân vt hàng đu ca Đng Dân ch ti Quc hi, cho biết Washington không mun chiến tranh vi Iran.

"Khó mà tin được là chuyn này là c ý, nếu quý v mun biết s tht. Tôi nghĩ có th là ai đó đu óc không bình thường hay ng ngn hôm đó", ông Trump nói, nhc đến v bn h máy bay.

Chính quyền Trump đã triu tp các nhà lãnh đo hàng đu trong Quc hi đến Nhà Trng đ báo cáo v Iran, Reuters dn mt ngun biết v cuc hp này cho hay.

Iran phủ nhn s dính líu trong các v tn công tàu ch du, nhưng lo ngi toàn cu v mt cuc xung đt bùng phát Trung Đông gây gián đon xut khu du đã khiến giá du thô tăng vt.

Căng thẳng vi Iran bùng lên khi ông Trump vào năm ngoái rút Mỹ ra khi hip ước ht nhân 2015 vi Iran và tình hình tr nên ti t hơn khi Washington áp đt các chế tài mi nhm bóp nght hot đng buôn bán du thiết yếu ca Tehran. Iran tr đũa vào đu tun này bng li đe da s vi phm các giới hn đi vi các hot đng ht nhân mà tha thun này áp đt.

Published in Quốc tế

Căng thẳng Iran - Mỹ có vượt quá kiểm soát ? (BBC, 14/06/2019)

Liệu chiến tranh giữa Mỹ và Iran có xảy ra không, sau khi Tổng thống Donald Trump quy tội cho Tehran quanh vụ tấn công tàu chở dầu ở Vịnh Oman.

oman1

Mỹ công bố video cáo buộc Iran tấn công tàu dầu

Hải quân Mỹ công bố đoạn băng video mà họ tuyên bố cho thấy một tàu Iran đang gỡ bỏ một quả mìn chưa nổ từ một con tàu chở dầu.

Trả lời Fox News hôm thứ Sáu, Tổng thống Donald Trump tuyên bố : "Iran đã làm, các bạn thấy con tàu rồi đó".

Ông Trump chỉ vào đoạn video, mà Mỹ nói quay cảnh tàu Iran gỡ một quả mìn chưa nổ khỏi tàu Kokuka Courageous do Nhật sở hữu.

Hình ảnh của Mỹ được nói là do tàu USS Bainbridge quay. Tàu khu trục này đã cứu 21 thủ thủy khỏi con tàu chở dầu.

Hai tàu chở dầu bị tấn công gần Eo biển Hormuz, rất quan trọng cho việc chở dầu trong vùng.

Iran đã bác bỏ mọi dính líu, giống như hồi tháng Năm, khi xảy ra các cuộc tấn công hồi tháng Năm nhắm vào các tàu chở dầu trong vùng Vịnh.

Hoa Kỳ nay khẳng định cả hai vụ đều do Iran làm.

oman2

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo lên án Iran

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã khăng khăng về vai trò của Iran.

Ông Pompeo nói kết luận của Mỹ dựa trên tình báo, các vũ khí sử dụng, mức độ chuyên môn cần có và các vụ tấn công khác của Iran trước đây.

Nếu bị tấn công, rất có thể Iran sẽ mở chiến tranh tổng hợp, sử dụng các nhóm dân quân trong vùng thực hiện tấn công các mục tiêu.

Đó là một viễn cảnh rất đáng lo ngại trong vùng.

Với Hoa Kỳ, một cuộc tấn công bằng hải quân và không quân vào Iran cũng sẽ gây ra rủi ro.

Có vẻ như đến giờ này, Tổng thống Mỹ Donald Trump không mặn mà với các sứ vụ quân sự ở hải ngoại. Các vụ không kích của Mỹ ở Syria chỉ mang tính biểu tượng.

Nhưng nếu các tiếng nói diều hâu trong chính phủ Mỹ thắng thế, và Iran cảm thấy bị đe dọa, liệu nó có dẫn tới tính toán sai cho cả hai phía ?

Một cuộc chiến tình cờ, không chủ ý, là một rủi ro có thật.

oman3

Sơ đồ vị trí hai tàu chở dầu bị tấn công trên vịnh Oman hôm 13/6

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres nói với Hội đồng Bảo an hôm thứ Năm rằng thế giới không muốn "một đối đầu lớn ở Vùng Vịnh".

Trung Quốc, EU và nhiều nước đã kêu gọi kiềm chế.

Căng thẳng Iran và Mỹ đã gia tăng sau khi Tổng thống Donald Trump rút ra khỏi thỏa thuận hạt nhân hồi năm ngoái.

Kể từ đó, Washington đã gia tăng trừng phạt Iran.

Xuất khẩu dầu thô của Iran đã giảm chỉ còn 400.000 thùng mỗi ngày, so với 2, 5 triệu thùng hồi tháng 4/2018.

Vụ tấn công tàu chở dầu hôm thứ Năm xảy ra trong khi Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đang thăm Iran.

Jon Alterman, từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington, nói : "Luôn có khả năng có ai đó đổ trách nhiệm cho Iran".

"Nhưng khả năng lớn hơn, đây là cố gắng nhằm thúc đẩy ngoại giao Iran bằng cách khiến quốc tế thấy cần giúp Mỹ và Iran nói chuyện".

**************

Mỹ cáo buộc Iran tấn công tàu chở dầu ở Vịnh Oman (BBC, 14/06/2019)

Iran nói rằng họ "mạnh mẽ phủ nhận" tuyên bố của Hoa Kỳ rằng họ đứng sau các cuộc tấn công vào hai tàu chở dầu ở Vịnh Oman.

oman4

Cáo buộc này được đưa ra sau khi tàu chở dầu bốc cháy hôm 13/6 trên Vịnh Oman

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo hôm 14/6 đã đổ lỗi cho Iran về "các cuộc tấn công vô cớ" này.

Ông nói thêm rằng Hoa Kỳ đã đưa ra nhận định dựa trên thông tin tình báo về loại vũ khí được sử dụng.

Nhưng Iran bác bỏ tuyên bố này, gọi nó là "vô căn cứ". Một quan chức cấp cao của Iran trước đó nói với BBC rằng "Iran không liên quan" với vụ nổ.

Hàng chục thủy thủ đoàn được giải cứu sau vụ nổ trên tàu Kokuka Courageous thuộc sở hữu của Nhật Bản, và tàu Front Altair thuộc sở hữu của một công ty Na Uy.

Cả Iran và Mỹ đều cho hay thủy thủ đoàn đã được sơ tán.

Trong một tuyên bố được đưa ra vào thứ Sáu 14/6, phái đoàn Iran tại Liên Hiệp Quốc cho biết : "Iran bác bỏ một cách có căn cứ cáo buộc vô căn cứ của Mỹ liên quan đến các sự cố tàu chở dầu ngày 13/6, và lên án mạnh mẽ việc này".

oman5

Mỹ cáo buộc Iran tấn công tàu chở dầu ở Vịnh Oman

Vụ nổ xảy ra tại một trong những tuyến đường chở dầu bận rộn nhất thế giới, một tháng sau khi bốn tàu chở dầu khác bị tấn công ngoài khơi Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.

Không có nhóm hoặc quốc gia nào thừa nhận trách nhiệm vụ tấn công vào tháng Năm. Những tấn công nay không gây thương vong.

Hoa Kỳ tại thời điểm đó đổ lỗi cho Iran - nhưng Tehran phủ nhận các cáo buộc.

Giá dầu tăng 4% sau sự cố hôm 13/6.

Vịnh Oman nằm ở một đầu của eo biển chiến lược Hormuz - một tuyến vận chuyển quan trọng nơi các tàu dầu trị giá hàng trăm triệu đô la lưu thông.

BIMCO, hiệp hội vận tải quốc tế lớn nhất thế giới, cho biết căng thẳng ở eo biển Hormuz và vùng Vịnh "hiện nay gia tăng dù không phải là một cuộc xung đột vũ trang thực sự".

Hiệp hội cũng kêu gọi các chủ tàu "hết sức thận trọng" trong khu vực.

Ông Mike Pompeo nói gì ?

"Hoa Kỳ nhận định rằng Cộng hòa Hồi giáo Iran chịu trách nhiệm về các vụ tấn công", Ngoại trưởng Mỹ cho biết trong một cuộc họp báo ở Washington.

"Nhận định này dựa trên tình báo, vũ khí được sử dụng, trình độ chuyên môn cần thiết để triển khai chiến dịch, các cuộc tấn công tàu chở hàng tương tự gần đây của Iran, và thực tế là không có nhóm nào hoạt động trong khu vực có tài nguyên và hành động thành thạo như vậy ở mức độ tinh vi cao. "

Ông Pompeo không đưa ra bằng chứng nào.

"Đây chỉ là vụ mới nhất trong loạt các vụ tấn công do Cộng hòa Hồi giáo Iran và các đại diện của họ chống lại lợi ích của Mỹ và đồng minh".

"Nhìn chung, các cuộc tấn công vô cớ này là mối đe dọa rõ ràng đối với hòa bình và an ninh quốc tế, một cuộc tấn công trắng trợn về tự do hàng hải và một chiến dịch leo thang căng thẳng không thể chấp nhận được của Iran", ông Pompeo nói.

Một nguồn tin chính phủ Anh cho biết họ đồng tình với nhận định của Mỹ, theo phóng viên về ngoại giao của BBC James Landale.

Chúng ta biết gì về vụ nổ ?

oman6

21 thủy thủ trên tàu Kokuka Courageous (trái) và 23 trên tàu Front Altair đã được cứu

Cơ quan Hàng hải Na Uy cho biết hôm thứ Năm 13/6 rằng tàu Front Altair đã bị "tấn công" và có ba vụ nổ trên tàu.

Wu I-fang, phát ngôn viên của nhà máy lọc dầu CPC Corp của Đài Loan, công ty điều hành Front Altair, cho biết tàu chở 75.000 tấn dầu và "nghi ngờ bị trúng ngư lôi", mặc dù điều này chưa được xác nhận.

Các báo cáo chưa được xác minh khác cho hay đó là một cuộc tấn công bằng mìn.

Chủ sở hữu tàu, Frontline, cho biết con tàu bốc cháy - nhưng phủ nhận các thông tin trên truyền thông Iran rằng tàu bị chìm.

Nhà điều hành của Kokuka Courageous, BSM Ship Management, cho biết thủy đoàn đã rời con tàu bốc cháy và được một tàu đi qua cứu.

Truyền hình nhà nước Irib của Iran phát sóng những gì được cho là cảnh các thành viên thủy thủ đoàn được giải cứu đang ngồi trên ghế sofa và trò chuyện tại cảng Jask của Iran.

Đoạn video được hãng tin Isna của Iran công bố với chú thích : "Hình ảnh các thành viên được giải cứu khỏi con tàu bị hư hỏng ở biển Oman".

******************

Mỹ cáo buộc Iran tấn công tàu chở dầu, Tehran bác bỏ (VOA, 14/06/2019)

Iran hôm thứ Sáu 14/6 nói tht đáng báo đng và sai trái khi M quy trách nhim cho Tehran v các cuc tn công vào hai tàu ch du trên đường vào vùng Vnh. Vụ việc va xy ra gây lo ngi v mt cuc đi đu mi trên tuyến đường vn chuyn du quan trng.

oman7

Một tàu ch du bc cháy vì b tn công trong Vnh Oman, 13/6/2019

Washington đã công bố mt đon video mà h nói là nó cho thy V binh Cách mng Iran đng sau các cuc tn công hôm th Năm 13/6 gn eo bin Hormuz nhm vào tàu Kokuka Courageous thuộc s hu ca Nht Bn, và tàu Front Altair thuc s hu ca Na Uy, làm tàu này b cháy.

Cả hai tàu đu trong trng thái trôi ni Vnh Ô-man vào ngày 14/6, sau khi các thy th phi ri tàu sau các cuc tn công làm giá du tăng vọt.

"Đánh giá của chính ph Hoa Kỳ cho thy Cng hòa Hi giáo Iran chu trách nhim v các v tn công xy ra Vnh Ô-man", B trưởng Ngoi giao Hoa Kỳ Mike Pompeo nói vi các phóng viên.

Ông cho biết đánh giá này da trên thông tin tình báo, loi vũ khí được s dng, cách thc tiến hành và các cuc tn công tương t gn đây.

Washington đã quy trách nhiệm cho Iran hoc tay chân ca nước này v các cuc tn công hôm 12/5 đã làm tê lit 4 tàu ch du trong cùng khu vc. Washington cũng cho rng Tehran đng sau các cuộc không kích bng máy bay không người lái hôm 14/5 vào hai trm bơm du ca Saudi Arabia. Tehran đã bác b tt c các cáo buc này.

Người phát ngôn ca B Ngoi giao Iran Abbas Mousavi phát biu : "Nhng cáo buc này rt đáng báo đng". Ông nói thêm rằng đ li cho Iran v các cuc tn công hôm 13/5 "là cách đơn gin và thun tin nht đi vi ông Pompeo và các quan chc Hoa Kỳ khác".

"Chúng tôi có trách nhiệm đm bo an ninh cho eo bin và chúng tôi đã cu h thy th đoàn ca nhng chiếc tàu ch dầu bị tn công đó trong thi gian ngn nht có th", ông nói, theo tin ca đài phát thanh nhà nước Iran.

Các quan chức an ninh ca Hoa Kỳ và Châu Âu, cũng như các nhà phân tích khu vc, nói thn trng rng không nên đưa ra ngay kết lun, và đ ng kh năng là các tay chân của Iran, hoc mt bên nào đó hoàn toàn khác, có th là người chu trách nhim v các cuc tn công hôm 13/6.

Trước tình trng căng thng khu vc đang gia tăng, Tng Thư ký LHQ, ông Antonio Guterres, nói ti mt cuc hp ca Hi đng Bo an LHQ hôm thứ 13/6 rng thế gii không th đ xy ra mt cuc đi đu ln vùng Vnh.

Iran và Hoa Kỳ đều nói rng h mun tránh mt cuc chiến.

Bộ Tư lnh Trung tâm Hoa Kỳ nói hôm 13/6 : "Chúng tôi s bo v li ích ca mình, nhưng mt cuc chiến vi Iran không phục v li ích chiến lược ca chúng tôi, cũng không phc v li ích tt nht ca cng đng quc tế".

*********************

Iran nói không đáng phúc đáp thông điệp của Trump (VOA, 14/06/2019)

Lãnh đạo ti cao ca Iran ngày 13/6 nói vi Th tướng Nht Shinzo Abe rng không đáng đ hi đáp thông đip ca Tng thng M Donald Trump mà ông Abe mang ti Tehran trong lúc chuyến thăm ‘hòa gii hòa bình’ b chi phi bi các cuc tn công Vnh Oman.

oman8

Tổng thng Iran Hassan Rouhani và Th tướng Nht Shinzo Abe gp lãnh đo ti cao ca Iran Ayatollah Ali Khamenei ti Tehran, Iran, ngày 13/6/19.

Các cuộc tn công va xy ra là s c mi nht trong cuc đi đu gia M và Iran sau nhiu tun khu chiến và siết cht các bin pháp chế tài t M.

Trong số các tàu du b nh hưởng có mt tàu Nht.

Ông Trump nói ông cảm kích chuyến đi ca Th tướng Nht tới Iran đ gp lãnh đo ti cao ca Iran là Ali Khamenei, nhưng ông tin rng "còn quá sm đ nghĩ ti chuyn" Hoa Kỳ s có mt tha thun vi Iran.

"Họ chưa sn sàng, và chúng tôi cũng thế", ông Trump viết trên Twitter.

Nhật là mt trong nhng khách hàng chính mua du ca Iran cho ti tháng trước, khi Washington ra lnh tt c các nước phi ngưng nhp khu du t Iran nếu không s b chế tài.

Thủ tướng Nht tháng ri cũng đã tho lun vn đ Iran vi Tng thng M và nay ông mang đến Iran thông đip ca M ln này, nhưng ông Khamenei đã t chi.

"Tôi không thấy ông Trump là người đáng đ trao đi thông đip, và tôi không có phúc đáp nào cho ông y, bây gi cũng như sau này", báo nhà nước Iran dn li ông Khamenei nói vi Thủ tướng Nht.

Đồng minh ca M Châu Âu và Châu Á nhiu ln bày t quan ngi rng căng thng Iran-M có th leo thang thành mt cuc xung đt võ trang.

Sau cuộc hp vi Tng thng Iran, Hassan Rouhani, ông Abe hôm 13/6 cnh báo nguy cơ xy ra các cuc xung đột không ch ý Trung Đông.

********************

Hai tàu chở dầu bị tấn công ở Vịnh Oman (VOA, 13/06/2019)

Hai tàu chở du va b tn công trong Vnh Oman, các công ty vn chuyn đường bin và ngun tin trong ngành cho biết hôm th Năm 13/6, làm giá du tăng ti hơn 4% mt tháng sau khi 4 tàu ch du khác b hư hi vì trúng ngư lôi.

oman9

Một tàu ch du đang bc cháy trên bin Oman, hôm th Năm 13/6/2019. (AP Photo/ISNA)

Một trong hai chiếc tàu du, Front Altair, chở nguyên liu hóa du, đang bc cháy trên vùng bin gia các quc gia Rp vùng Vnh và Iran.

Hãng thông tấn nhà nước Iran nói tàu đã chìm, mc dù ch tàu người Na Uy cho biết tàu vn ni và thy th đoàn đu an toàn. Chiếc tàu th nhì đang được th trôi sau khi sơ tán các thy th.

Reuters trích dẫn Hm đi 5 ca Hi quân Hoa Kỳ có tr s ti Bahrain cho biết h đang h tr các tàu du sau khi nhn được li kêu cu. Hi quân Anh cho biết h đang phi hp vi các đi tác đ điu tra v việc.

Chi tiết v s c xy ra hôm Th Năm hin vn chưa rõ ràng. Công ty thuê mt tàu cho biết h nghi rng tàu đã trúng ngư lôi, trong khi mt ngun tin khác tin rng chiếc tàu còn li b hư hi có th do trúng mìn t tính.

Một cuc điu tra vào các cuc tn công vào bn tàu ch du trong tháng trước được quy cho các mìn t tính. Rp Saudi và Hoa Kỳ đ li cho Iran v các cuc tn công đó, mt cáo buc mà Tehran đã ph nhn.

Giá dầu tăng vt ti 4% sau khi tin loan truyn trong ngày Thứ Năm. Tình hình trong khu vc đã căng thng vì các cuc tn công hi tháng Năm nhm vào các cơ s du trong vùng Vnh xy ra trong bi cnh cuc tranh chp gia Iran và Hoa Kỳ v chương trình ht nhân ca Tehran.

Vịnh Oman nm li vào eo biển Hormuz, một tuyến đường thy chiến lược, nơi qua li ca 1/5 lượng du sn xut Trung Đông được tiêu th trên toàn cu.

Tin về s c xy ra hôm 13/6 không được xác nhn tc thi bi nhà chc trách Oman hoc chính quyn các Tiu Vương quc Rp Thng nhất (UAE), nước nơi 4 tàu ch du b tn công trên bin hi tháng Năm.

Rp Saudi và UAE trước đây nói các cuc tn công vào các cơ s du đe da ngun cung du toàn cu và an ninh khu vc.

Trong một din tiến khác, Reuters dn ngun tin t Bernhard Schulte Shipman Management cho biết tàu ch du Kokuka Courageous b hư hi, nghi do b tn công. Mt phn thân tàu trên mt nước b phá v trong khi tàu đang vn chuyn methanol t Saudi Arabia ti Singapore.

Công ty này cho biết tàu vn ni, thy th đoàn vn an toàn, chỉ có mt người b thương nh.

Một nhà môi gii trong ngành vn ti nghi rng tàu Kokuka Courageous b tn công bng mìn t tính. Hin chiếc tàu không có thy th, được th trôi trên bin.

Published in Quốc tế