Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Quốc tế

21/06/2019

Sự cố Vịnh Oman có dẫn đến chiến tranh như Việt Nam trước kia ?

Tổng hợp

Sự kiện Vịnh Bắc Bộ 1964 có giống căng thẳng quanh Iran hôm nay ? (BBC, 21/06/2019)

Căng thẳng Vịnh Oman giữa Hoa Kỳ và Iran hôm nay gợi lại sự kiện Vịnh Bắc Bộ 1964 đưa Hoa Kỳ tham chiến ở Việt Nam, theo một số báo quốc tế.

oman1

Phi cơ trên tàu USS Constellation chuẩn bị cất cánh trong tháng 8/1964, trong các hoạt động liên quan đến vụ Vịnh Bắc Bộ

Tin hôm 21/06/2019 giờ Châu Âu cho hay Tổng thống Donald Trump đã chuẩn thuận một cuộc oanh kích Iran nhưng chỉ "rút lại vào phút chót".

Ông Trump trước đó đã nhắn trên Twitter rằng "Iran phạm sai lầm nghiêm trọng" sau khi có tin thiết bị bay (drone) US Global Hawk của Mỹ bị bắn rơi trên Eo biển Hormuz.

Iran nói chiếc drone bay vào không phận của họ, còn Hoa Kỳ cho rằng nó bay ở không phận quốc tế.

Nhưng từ những tuần qua, với căng thẳng Washington - Tehran lên cao, không ít bình luận đã nhắc lại vụ Vịnh Bắc Bộ (Gulf of Tonkin incident).

Theo Callum Hoare viết hôm 14/06 trên một báo Anh, Hoa Kỳ đã "nhanh chóng bắt lỗi Iran" trong vụ hai chiếc tàu dầu, một Nhật Bản, một của Na Uy "bị phục kích trong Vịnh Oman".

Ngoại trưởng Mike Pompeo nói ngay rằng "Iran tấn công khi không bị ai khiêu khích", và Hoa Kỳ sau đó công bố một đoạn video rất mờ, cho là Iran "lấy ra từ thân chiếc tàu chở dầu một trái thủy lôi".

Từ ngữ của ông Pompeo, theo Callum Hoare, lặp lại lời lãnh đạo Mỹ vào tháng 8/1964, đổ cho Bắc Việt Nam "gây hấn khi không bị ai khiêu khích" ở "vùng biển quốc tế".

Sự kiện này đưa chính quyền Johnson dấn sâu vào Cuộc chiến Việt Nam.

Nhưng sau này, chính Hoa Kỳ thừa nhận vụ tấn công của Hải quân Bắc Việt vào tàu USS Maddox "chỉ là lỗi tín hiệu trên radar".

"Sau khi Tổng thống Lyndon Johnson trao đổi ngắn với một nhúm các lãnh đạo Quốc hội, ông đã dùng quyền tổng thống để ra lệnh ngay lập tức có cuộc tấn công trả đũa, phá hỏng một doanh trại của quân Bắc Việt, và bắn chìm một số thuyền tuần tra của Bắc Việt, theo James Warren viết trên một báo Mỹ.

oman2

Tổng thống Lyndon Johnson ký Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ cho phép Hoa Kỳ tăng quân vào Nam Việt Nam

Quốc hội Mỹ sau đó đã thông qua 'Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ' ủy quyền cho tổng thống "dùng mọi biện pháp cần thiết để trả đũa và gìn giữ hòa bình ở Đông Nam Á".

Cây bút James Warren hỏi :

"Lyndon Johnson đã lừa Quốc hội và nhân dân Mỹ về vụ Vịnh Bắc Bộ năm 1964 để tăng cường can thiệp vào Việt Nam, nay đây có phải là 'bài tủ mới' của Trump ?"

Bóng ma trên Vịnh Bắc Bộ

Còn được gọi là sự cố tàu USS Maddox, vụ việc thực ra có hai phần riêng lẻ, hai cuộc đối đầu giữa Bắc Việt và Hoa Kỳ ở Vịnh Bắc Bộ.

Ngày 2/08/1964, tàu USS Maddox của Hải quân Mỹ đang thực hiện công tác do thám trong hoạt động DESOTO thì bị ba thuyền vũ trang của Bắc Việt rượt đuổi, theo phía Mỹ.

Phía Bắc Việt đã tấn công bằng thủy lôi và súng máy. Hải quân Hoa Kỳ đáp trả bằng hỏa lực mạnh, phá hỏng ba thuyền và giết bốn quân nhân của Bắc Việt.

Sau đó, cơ quan an ninh quốc gia Hoa Kỳ nói có một sự kiện nữa, xảy ra ngày 4/08/1964.

Nhưng sau đó, bằng chứng cho thấy đó chỉ là các hình sai trên radar, được gọi là "những bóng ma trên Vịnh Bắc Bộ" mà không phải tàu chở thủy lôi của Bắc Việt.

Sau này, chính cựu Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara thừa nhận là vụ tấn công 02/08/1964 xảy ra mà không có ai bắn trả, và vụ ngày 03/08 thì hoàn toàn không tồn tại.

Nhưng theo BBC News, vụ việc đã khiến Hoa Kỳ tăng quân tại Nam Việt Nam nhanh chóng, vào năm 1965 đã có 200.000 lính tác chiến của Hoa Kỳ, và sang năm 1966 thì lên tới 400.000, rồi nửa triệu vào 1967.

****************

Tổng thống Trump rút lại lệnh tấn công Iran, 10 phút trước giờ hành động (VOA, 21/06/2019)

Các quan chức Iran hôm 21/6 tiết l vi Reuters rng Tehran đã nhn được tin nhn t Tng thng Hoa Kỳ Donald Trump, cnh báo về mt cuc tn công vào Iran sp xy ra, nhưng ông nói thêm rng ông chng chiến tranh và mun đàm phán v mt lot vn đ.

oman3

nh máy bay không người lái RQ-4 Global Hawk ca M (US Air Force/Bobbi Zapka/Handout/Files via Reuters) - Ảnh minh họa

Tin tức v thông đip này được gi qua Oman qua đêm, được tung ra ngay sau khi báo New York Times cho biết ông Trump đã phê chun cuc tn công quân s chng li Iran hôm th Sáu v v máy bay trinh sát không người lái ca M b bn h, tuy nhiên lnh tn công đã được rút li vào phút cui.

Một gii chc Tehran nói vi Reuters vi điu kin được giu tên rng trong tin nhn, ông Trump nói ông chống li bt kỳ cuc chiến nào vi Iran và mun nói chuyn vi Tehran v mt lot vn đ.

Vẫn theo gii chc Iran, ông Trump cho phía Iran mt thi gian ngn đ phn hi, nhưng Iran lp tc tr li rng tt c đu tùy thuc vào lãnh đo ti cao Ayatollah Ali Khamenei để quyết đnh vn đ này.

Reuters dẫn li mt quan chc Iran th hai nói :

"Chúng tôi khẳng đnh rõ rng lãnh đo ca chúng tôi chng đi bt kỳ cuc đàm phán nào, nhưng thông đip ca ông Trump s được chuyn đến ông (Khamenei) đ làm quyết đnh. Chúng tôi cũng nói vi quan chc Oman rng bt kỳ cuc tn công nào chng li Iran đều có hu qu khu vc và quc tế".

oman4

Một tàu du bc cháy trên bin Oman, ngày 13/6/2019.

Sau nhiều tun l căng thng gia tăng và mt lot cuc tn công vào các tàu ch du Vùng Vnh, Iran hôm thứ Năm cho biết đã bn h mt máy bay trinh sát không người lái ca quân đi Hoa Kỳ bng mt tên la đt đi không.

Sau khi máy bay không người lái b bn h, Tổng thống Trump đã ra du hiu cho thy ông không mun leo thang tranh chp vi Iran v các hoạt đng tên la đn đo và ht nhân ca nước này và vic Iran h tr các nhóm đi din can d vào các cuc xung đt Trung Đông.

Ông Trump nói máy bay không người lái M có th đã b bn h bi mt k nào đó đã có hành đng "không kim chế và xun ngc", nhưng ông Trump nói thêm : "Nước M s không chp nhn hành đng đó".

Sự c này đã càng làm tăng nhng lo s trên toàn cu v mt cuc đi đu quân s trc tiếp gia hai nước thù nghch lâu năm, đng thi đy giá du lên 1 đô la/ thùng ti 65,50 đô la hôm thứ Sáu, do lo ngi v s gián đon trong vic xut khu du thô t vùng Vnh.

Hôm 21/6, Tổng thng Trump viết trên Twitter, cho biết ông đã ra lnh cho tn công 3 đa đim khác nhau Iran, máy bay và tàu chiến M đã trong tư thế sn sàng, nhưng lnh tn công được rút li 10 phút trước gi hành đng.

Theo một tin mi hơn, Reuters dn li mt ch huy Vệ binh Cách mng Iran cho biết hôm th Sáu là Iran đã t chế, không bn h mt máy bay M ch 35 người, đi kèm vi máy bay không người lái b bn rt vùng Vnh.

Amirali Hajizadeh, Tư lnh lc lượng hàng không vũ tr thuc V binh Cách mng Iran, được hãng thông tấn TASnim dn li nói :

"Ngoài máy bay không người lái ca M trong khu vc còn có mt máy bay P-8 ca M trên đó có 35 người. Chiếc máy bay này cũng bay vào không phn ca chúng tôi và chúng tôi có th bn h nó, nhưng chúng tôi đã không làm vậy".

*******************

Vụ Iran bắn hạ máy bay Mỹ : Trump nói Iran có thể bắn nhầm (VOA, 21/06/2019)

Tổng thng M Donald Trump h gim tm quan trng ca vic Iran bn rơi máy bay không người lái ca M hôm 20/6 khi nói rng ông nghi là máy bay b bn nhm và rng gi s máy bay có người lái thì ông s có phn ng khác.

oman5

Tổng thng Donald Trump lng nghe mt câu hi ca báo chí trong cuc hi kiến Th tướng Canada Justin Trudeau trong Phòng Bu dc Nhà Trng, ngày 20 tháng 6, 2019.

Trong khi những phát biu này dường như cho thy ông Trump không mun leo thang v vic mi nht trong mt lot các s vic vi Iran, Tng thng M cnh cáo rng : "Nước M s không chp nhn chuyn này".

Tehran nói máy bay Global Hawk không vũ trang bị bn khi đang thc hin nhim v do thám bên trên lãnh thổ ca h nhưng Washington nói máy bay b bn h trong không phn quc tế.

"Tôi nghĩ có lẽ Iran đã lm - tôi nghĩ mt v tướng hoc ai đó đã lm khi bn h máy bay", ông Trump nói vi các phóng viên ti Nhà Trng.

"Không có người trong máy bay. Nếu có thì s là chuyn khác, có th tôi s phn ng khác đi", nếu máy bay có người điu khin, ông Trump nói khi ông tiếp Th tướng Canada Justin Trudeau ti Phòng Bu dc.

Mỹ, gi s kin này là mt "v tn công không khiêu khích" trong không phn quốc tế, đang theo đui chiến dch cô lp Iran đ ngăn chn các chương trình phi đn đn đo và ht nhân cũng như hn chế vai trò ca nước này trong các cuc chiến khu vc.

Đây là vụ vic mi nht trong mt lot các v vic leo thang căng thng trong Vùng Vịnh (mt huyết mch h trng cho ngun cung du toàn cu) k t gia tháng 5 k c các v tn công phát n nhm vào sáu tàu ch du trong khi Tehran và Washington trên b vc đi đu.

Không rõ Mỹ s phn hi thế nào trước hành đng ca Iran. Ch tch H vin Hoa Kỳ Nancy Pelosi, nhân vt hàng đu ca Đng Dân ch ti Quc hi, cho biết Washington không mun chiến tranh vi Iran.

"Khó mà tin được là chuyn này là c ý, nếu quý v mun biết s tht. Tôi nghĩ có th là ai đó đu óc không bình thường hay ng ngn hôm đó", ông Trump nói, nhc đến v bn h máy bay.

Chính quyền Trump đã triu tp các nhà lãnh đo hàng đu trong Quc hi đến Nhà Trng đ báo cáo v Iran, Reuters dn mt ngun biết v cuc hp này cho hay.

Iran phủ nhn s dính líu trong các v tn công tàu ch du, nhưng lo ngi toàn cu v mt cuc xung đt bùng phát Trung Đông gây gián đon xut khu du đã khiến giá du thô tăng vt.

Căng thẳng vi Iran bùng lên khi ông Trump vào năm ngoái rút Mỹ ra khi hip ước ht nhân 2015 vi Iran và tình hình tr nên ti t hơn khi Washington áp đt các chế tài mi nhm bóp nght hot đng buôn bán du thiết yếu ca Tehran. Iran tr đũa vào đu tun này bng li đe da s vi phm các giới hn đi vi các hot đng ht nhân mà tha thun này áp đt.

Quay lại trang chủ
Read 503 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)