 | Tổng quan: | 3072550 |
Trung Quốc kẹt giữa lệnh trừng phạt của Mỹ trên Iran (VOA, 07/02/2017)
Trung Quốc hôm thứ Hai nói nước này có "những đại diện bị kẹt" với Hoa Kỳ vì danh sách trừng phạt mới của Washington nhắm vào Iran, trong đó có các công ty và cá nhân người Trung Quốc.
Hai công ty Trung Quốc nằm trong danh sách nói họ chỉ xuất khẩu những hàng hóa "bình thường" sang quốc gia Trung Đông và không làm điều gì sai trái.
Hôm thứ Sáu, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với 25 cá nhân và tổ chức. Các biện pháp này được Hoa Kỳ công bố 2 ngày sau khi lưu ý Tehran sau vụ Iran thử phi đạn đạn đạo.
Những người bị ảnh hưởng bởi các biện pháp trừng phạt sẽ không thể truy cập vào hệ thống tài chính của Hoa Kỳ hoặc giao dịch với các công ty của Mỹ. Ngoài ra, nó còn dẫn tới các biện pháp trừng phạt thứ cấp, nghĩa là các công ty và cá nhân nước ngoài bị cấm giao dịch với những người này hoặc có nguy cơ bị đưa vào danh sách đen của Mỹ.
Danh sách bao gồm 2 công ty Trung Quốc và 3 người Trung Quốc. Trong số này, chỉ có một người Bộ Ngân khố Hoa Kỳ nói rõ là một công dân Trung Quốc.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng cho biết Bắc Kinh đã gửi công hàm phản đối cho Washington. Ông Lục nói lệnh trừng phạt như thế này, đặc biệt khi chúng làm tổn hại lợi ích của một bên thứ ba, là "không hữu ích" trong việc thúc đẩy sự tin tưởng lẫn nhau.
Ông Lục nói trong cuộc họp báo thường kỳ : "Chúng tôi kiên quyết phản đối bất kỳ biện pháp trừng phạt đơn phương nào".
Hôm Chủ nhật, các giám đốc điều hành của hai công ty Trung Quốc nằm trong danh sách nói họ chỉ xuất khẩu những hàng hóa "bình thường" sang quốc gia Trung Đông và không làm điều gì sai trái.
Trước đây, Trung Quốc từng rất tức giận vì điều mà nước này gọi là lệnh trừng phạt đơn phương của Hoa Kỳ áp đặt lên các doanh nghiệp Trung Quốc và những nước khác có liên quan tới Iran hay tham vọng hạt nhân của Bắc Triều Tiên.
Trung Quốc có quan hệ kinh tế và ngoại giao gần gũi với Tehran. Bắc Kinh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thông qua một thỏa thuận mang tính bước ngoặt vào năm 2015 nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran.
********************
Trung Quốc : Siêu cường số 1 trên biển về mặt dân sự ? (RFI, 06/02/2017)
Cảnh cảng nước sâu Vương Sơn, khu tự do mậu dịch Thượng Hải. Ảnh chụp ngày 24/09/2016. 6 trong số 10 thương cảng quan trọng nhất trên thế giới đều nằm ở Trung Quốc. Reuters
Trong bài "Trung Quốc xây dựng đế chế trên biển như thế nào ?", tuần báo Pháp Courrier International ngày 02/02/2017 ghi nhận việc , Bắc Kinh đã bỏ ra hàng tỷ đô la để xây dựng mạng lưới cảng và bảo đảm an ninh cho các tuyến hàng hải mà tàu thuyền Trung Quốc sử dụng trên thế giới. Courrier International đã giới thiệu một phóng sự điều tra của nhật báo Anh Financial Times cho thấy rõ chiến lược Trung Quốc áp dụng để trở thành một siêu cường trên biển qua hai bước : kiểm soát mặt biển bằng các phương tiện dân sự, trước khi áp đặt quyền thống trị bằng Hải Quân. Theo tờ báo, bước một của Trung Quốc coi như đã hoàn thành.
Bài viết lấy khởi điểm từ cảng Gwadar, Pakistan, bên bờ biển Ả Rập, sát các con đường vận chuyển dầu hỏa nhập khẩu của Trung Quốc : tuyến đường này mà bị tắc nghẽn thì kể như nền kinh tế thứ hai thế giới bị nghẹt thở. Cảng này được Trung Quốc tài trợ, xây dựng và chiếm hữu đã trở thành một địa điểm chiến lược. Islamabad và Bắc Kinh từng cực lực chối cãi là không hề theo đuổi mục tiêu quân sự nào liên quan đến cảng Gwadar, cho đấy chỉ nhằm mục tiêu thương mại, thế nhưng mặt nạ đã bắt đầu rơi xuống.
Một viên chức ngoại giao ở Islamabad, thủ đô Pakistan, đã giải thích : "Với sự phát triển của Gwadar, việc các tàu Trung Quốc qua lại, thương thuyền cũng như tàu chiến, sẽ gia tăng trong khu vực. Dù không có dự án xây dựng một căn cứ Hải Quân Trung Quốc thường trực, nhưng quan hệ hai bên đang mở rộng qua lãnh vực biển".
Thật ra thì Gwadar nằm trong một mô hình to lớn mà chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thiết kế để biến Trung Quốc thành một siêu cường trên biển. Cảng Gwadar còn nối liền với miền tây Trung Quốc bằng nhiều con đường trên bộ, đồng thời cũng nằm trong đề án "con đường tơ lụa mới" của Bắc Kinh.
Trung Quốc : Nhà điều hành hải cảng hàng đầu trên thế giới
Theo điều tra của Financial Times, Trung Quốc đã có rất nhiều tiến bộ trong việc thực hiện đề án này trong vòng 6 năm gần đây và nước này đã trở thành nhà điều hành hải cảng hàng đầu trên thế giới hiện nay.
Nhờ đầu tư vào các cảng trên khắp thế giới, Trung Quốc đã trở nên những nhà quản lý và điều hành số một thế giới trong lãnh vực này. Các hãng hàng hải Trung Quốc chuyên chở ngày càng nhiều hàng hóa hơn bất cứ nước nào trên thế giới : 6 trong số 10 thương cảng quan trọng nhất trên thế giới đều nằm ở Trung Quốc, không kể đến Hồng Kông. Tuần duyên Trung Quốc có đội cảnh sát biển lớn nhất thế giới, lực lượng hải quân tăng mạnh hơn bất cứ nơi nào trên thế giới, và đội tàu đánh cá của họ không dưới 200.000 chiếc tung hoành trên biển khơi.
Sự vươn lên của Trung Quốc như một siêu cường biển cả không ngoài mục tiêu đối chọi lại ý muốn của Hoa Kỳ đóng vai trò thống trị trên biển cả, yếu tố thiết yếu để duy trì hòa bình mà phương Tây thừa hưởng từ sau Thế chiến Thứ II.
Hai mục tiêu của "mô hình Gwadar"
Theo bài nghiên cứu, quan niệm của Trung Quốc về ảnh hưởng trên biển không khác bao nhiêu với suy nghĩ của Alfred Thayer Mahan, một chiến lược gia Mỹ thế kỷ XIX, đã từng cho rằng : "Kiểm soát biển cả nhờ thế thượng phong thương mại và quân sự trên biển cho phép gây ảnh hưởng rất lớn trên thế giới, không có gì hơn biển trong việc tạo điều kiện trên những trao đổi cần thiết, cho dù sự phồn thịnh của một lãnh thổ có như thế nào đi chăng nữa".
Đối với Trung Quốc, "mô hình Gwadar" là bắt đầu bằng việc thâu tóm một căn cứ thương mại chiến lược nhờ kinh nghiệm thương mại và sức mạnh tài chính, để rồi sau đó chuyển sang mục tiêu quân sự. Mô hình này đã được sản sinh ở nhiều nơi trọng yếu khác.
Chẳng hạn như ở Sri Lanka, Hy Lạp hay Djibouti tại vùng Sừng Phi Châu, đầu tư của Trung Quốc đổ vào các cảng dân sự, nhưng tiếp theo đó lại có những bước triển khai hay viếng cảng của tàu Hải Quân Trung Quốc và cứ đều đặn như thế, đôi khi lại có thông báo về những đề án quân sự khẩn cấp.
Financial Times cũng trích chuyên gia Abhijit Singh, thuộc viện nghiên cứu Observer Research Foundation tại New Delhi nhận định : "Những cơ sở mà Trung Quốc thiết lập ở các cảng nước ngoài về căn bản nhằm hai mục tiêu : Ngoài bề mặt là các chức năng thương mại, thì chúng có thể nhanh chóng được cải thiện để phục vụ các nhiệm vụ căn bản về quân sự". Theo chuyên gia này : "Trung Quốc rất giỏi trong việc âm thầm triển khai "quyền lực cứng" của họ !"
Dữ liệu nghiên cứu của Financial Times đã cho thấy quy mô to lớn của sự thống trị của Trung Quốc trên hầu hết các lãnh vực liên quan đến biển.
Trung Quốc đã thống trị thế giới trên mặt vận chuyển container
Trong lãnh vực vận tải biển, các công ty Trung Quốc đã vận chuyển một lượng container lớn hơn bất kỳ nước nào khác Trong năm 2015, năm hãng vận tải lớn nhất Trung Quốc một mình kiểm soát 18% tổng số hàng chuyển vận bằng container mà 20 công ty vận chuyển lớn nhất toàn cầu chia nhau. Trung Quốc như vậy đã vượt qua Đan Mạch, quê hương của Maersk Line, hãng tàu chở container lớn nhất trên thế giới.
Về cảng container, thì Trung Quốc đã trở thành nước ấn định các luật lệ. Theo khảo sát của Financial Times, trong năm 2015, trong số 50 cảng container lớn nhất trên thế giới, gần hai phần ba đã nhận đầu tư của Trung Quốc, so với vỏn vẹn một phần năm trong năm 2010.
Theo cơ quan Lloyd’s List Intelligence, chuyên cung cấp thông tin về thương mại hàng hải, các cảng đó đã xử lý 67% lượng container toàn cầu, tăng 42% so với năm 2010.
Đầu tư của Trung Quốc vào ít nhất 50 vị trí chiến lược khắp nơi
Trung Quốc không chỉ đầu tư vào các cảng lớn nhất thế giới. Hàng chục cảng khác nhỏ hơn, trong đó có một số giữ một vị trí chiến lược cũng thu hút đầu tư Trung Quốc.
Đó là trường hợp của Djibouti, Hambantota ở Sri Lanka, Darwin tại Úc, đảo Maday ở Miến Điện, và các dự án đang nghiên cứu liên quan đến quần đảo São Tomé và Principe ở Đại Tây Dương, hoặc Walvis Bay ở Namibia.
Theo một nghiên cứu của Sam Beatson và Jim Coke, Viện Đại Học Hoàng Gia Luân Đôn, phối hợp với Financial Times, từ năm 2010, các công ty Trung Quốc và Hồng Kông đã ký thoả thuận hoặc loan báo việc ký kết hợp đồng trên ít nhất là 40 dự án cảng, trị giá tổng cộng khoảng 45,6 tỷ đô la. Ngoài ra còn có một chục thỏa thuận khác, trong đó có đảo Carey tại Malaysia và Chongjin ở Bắc Triều Tiên, nhưng không có chi tiết tài chính.
Để hoàn thành bức tranh về sự thống trị của đội tàu thương mại Trung Quốc, phải tính đến đội tàu cá hiện đông đảo nhất trên thế giới, theo một bài viết gần đây của Michael McDevitt, một cựu phó đô đốc Hải Quân Mỹ, hiện nghiên cứu tại trung tâm nghiên cứu chiến lược CNA của Mỹ.
Theo chuyên gia McDevitt : "Sức mạnh trên biển của Trung Quốc bao gồm nhiều thứ hơn là sức mạnh hải quân đơn thuần. Sức mạnh này bao gồm một lực lượng tuần duyên quan trọng và hữu hiệu, một đội thương thuyền và một hạm đội tàu cá có đẳng cấp thế giới, một ngành đóng tàu được công nhận trên toàn cầu và cuối cùng là năng lực thu hoạch hoặc khai thác các nguồn tài nguyên biển có lợi ích kinh tế to lớn, đặc biệt là cá".
Chiến lược chuyển từ phòng thủ trên bờ qua tung hoành trên biển
Theo nhận xét của Financial Times, từ hàng nghìn năm qua, các hoàng đế Trung Quốc đã đặc biệt tập trung vào việc bảo vệ Trung Quốc trên đất liền... Nhưng vào năm 2015, một quyển Sách Trắng về chiến lược quân sự đã xác định một bước ngoặt, cho thấy các chuyển biến trong mục tiêu trên biển.
Các tác giả của tài liệu chính thức cho rằng kể từ nay, "cần phải dành ưu tiên cao nhất cho việc quản lý của các vùng biển và đại dương, và bảo vệ các quyền và lợi ích hàng hải". Nhiệm vụ của Hải Quân Trung Quốc do đó phải là bảo vệ "sự an toàn của các tuyến giao thông trên biển và lợi ích của Trung Quốc mình ở hải ngoại".
Một số nhà phân tích khẳng định rằng chiến lược hải quân của Trung Quốc có mục tiêu chủ yếu là ngăn không cho Hải Quân Mỹ tiếp cận một chuỗi đảo trải dài từ bán đảo Kamchatka ở Nga xuống bán đảo Mã Lai ở phía nam, một rào cản tự nhiên trên biển được mệnh danh là "chuỗi đảo thứ nhất", ranh giới xác định vùng ảnh hưởng chiến lược của Trung Quốc ở bên trong.
RFI tiếng Việt
Chính sách ngẫu hứng của Donald Trump
Tâm điểm chú ý vẫn là nước Mỹ với vị tổng thống mới Donald Trump. Nhật báo Les Echos có bài viết : "Người nhập cư, Israel, Nga : Chính sách đầy lộn xộn của Donald Trump".
Một người biểu tình mang ảnh Donald Trump phản đối sắc lệnh nhập cư của tổng thống Mỹ tại Luân Đôn, Anh Quốc, ngày 4/02/2017. REUTERS/Neil Hall
Theo Les Echos, chính quyền Trump vừa phải chịu thất bại đầu tiên về hồ sơ nhập cư : Nhà trắng đã buộc phải mở cửa biên giới cho công dân của bảy nước Hồi giáo (Iran, Iraq, Libya, Somalia, Sudan, Syria và Yemen) bởi sắc lệnh cấm nhập cư công dân 7 nước nói trên của tổng thống Donald Trump bị thẩm phán liên bang ra lệnh đình chỉ áp dụng. Không những thế, nhật báo Les Echos còn ghi nhận các chính sách đầu tiên của chính quyền Trump là "hoàn toàn ngẫu hứng". Bên cạnh chính sách nhập cư vô căn cứ, những ngày qua tổng thống Mỹ còn đưa ra nhưng quyết định trái ngược với những phát biểu quan điểm trước đó không lâu. Tờ báo trích dẫn, chẳng hạn như qua lời của bà đại sứ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley, ông Donald Trump đánh tiếng là các lệnh trừng phạt Nga sẽ không bị gỡ bỏ chừng nào Matxcova còn tiếp tục gây mất ổn định Ukraine và chừng nào Nga còn chưa rút quân khỏi Crimea. Còn với Israel, ông Donald Trump công khai chỉ trích người tiền nhiệm đã ủng hộ việc thông qua nghị quyết của Liên Hiệp Quốc chống lại việc Israel xây dựng các khu định cư người Do thái trên phần đất của người Palestine
Les Echos đặt câu hỏi : Tại sao Donald Trump lại thay đổi lập trường như vậy ? Theo tờ báo, "một số người thấy ở đó sự ảnh hưởng của Rex Tillerson, ngoại trưởng mới nhậm chức hôm thứ Năm tuần trước, người được giao nhiệm vụ chính là mang lại hơi hướng mới cho chính sách đối ngoại của Nhà Trắng. Những tiếng nói chỉ trích gay gắt thì nhìn nhận trong chủ trương của tổng thống Trump là hoàn toàn ngẫu hứng, tổng tống và các bộ trưởng của ông phần lớn đều không có một chút hiểu biết về quản lý chính quyền".
Liên Hiệp Châu Âu trước Donald Trump khó lường
Vẫn về chính sách ngoại giao của chính quyền Trump, nhật báo Le Monde có bài xã luận : "các nước Châu Âu đối mặt với Donald Trump".
Le Monde, nhắc lại điều mà các nước Châu Âu đã lường trước đó là Donald Trump không ưa gì Liên Hiệp Châu Âu. Ông Trump là vị tổng thống Mỹ đầu tiên công khai tỏ thái độ thiếu thân thiện với Châu Âu. 27 nước trong EU phải nhận thấy điều đó và không thể làm ngơ được.
Theo Le Monde : Trump sẽ không thay đổi chủ trương. Ông ta là người ngờ vực Nato, không coi trọng gì tầm quan trọng chiến lược của mối quan hệ giữa hai bờ Đại Tây Dương, ông đã ngỏ ý cho biết sẽ tiến hành chính sách bảo hộ kinh tế cứng rắn. Ông ta là người không tin vào chuẩn mực luật pháp của Liên Hiệp Châu Âu mà coi đó như là một mối đe dọa cho lợi ích của Mỹ… ông ta muốn làm EU suy yếu". Nếu sắp tới đây Ted Malloch, một nhân vật có tiếng là coi thường Châu Âu, được Trump chỉ định làm đại diện của Mỹ tại EU, thì 27 nước Châu Âu phải từ chối".
Xã luận báo Le Monde kết luận : "Trong thế giới của Tập Cận Bình, Vladimir Putin và Donald Trump được đánh dấu bởi sự trở lại mạnh mẽ của chủ nghĩa dân tộc cực đoan, Châu Âu hơn bao giờ hết phải lớn mạnh hơn, để làm hình mẫu cho các quan hệ văn minh giữa các Nhà nước. Đó là điều mà Donald Trump không muốn".
CIA dự báo tương lai thế giới
Trang quốc tế của nhật báo Le Figaro dành cho đề tài với tiêu đề khá thú vị : "CIA nhìn thế giới vào năm 2035 ra sao ?". Cứ 4 năm, Hội đồng tình báo quốc gia, một bộ phận của cơ quan tình báo Mỹ CIA, lại đưa ra những dự báo về thế giới của ngày mai sẽ ra sao. Le Figaro trích đăng một phần của nghiên cứu nói trên đã được công bố.
Theo tài liệu, chúng ta đang sống trong một thế giới đầy biến động. Trước hết thế giới sẽ có nhưng thay đổi mạnh mẽ về dân số. Đến năm 2035, dân số trên địa cầu sẽ tăng từ 7,5 tỷ người lên 8,8 tỷ . Sự gia tăng dân số chủ yếu diễn ra tại Châu Á và Phi. Dự kiến sẽ có khoảng bốn chục thành phố lớn có số dân trên 10 triệu người vào năm 2035, thay vì 28 thành phố như hiện nay. Tuy nhiên những nước nào quản lý tốt giáo dục và lao động sẽ được hưởng lợi từ việc bùng nổ dân số này.
Trong những thập kỷ tới, kinh tế thế giới sẽ giảm tốc. Xu hướng chững lại đó sẽ kéo dài trong những nền kinh tế phát triển sẽ làm tăng bất bình đẳng và nợ công. Cho dù hiện tượng cực kỳ nghèo khó nhìn chung sẽ giảm nhưng công ăn việc làm vẫn khan hiếm bởi sự phát triển của công nghệ mới như trí thông minh nhân tạo. Tình trạng này có thể sẽ dẫn tới áp lực gia tăng đối với tầng lớp trung bình ở phương Tây với thu nhập chững lại và sức mua tiếp tục giảm.
Một thế giới hòa nhập hơn nhưng cũng phân hóa hơn
Sự phát triển viễn thông, giao thông vận tải và internet trong vòng 2 chục năm quan đã tạo điều kiện cho một thế giới hòa nhập với nhau hơn bao giờ hết.
Ảnh hưởng của quá trình toàn cầu hóa giờ đây có thể cảm nhận được trong mọi lĩnh vực từ kinh tế, sức khỏe, tư tưởng và chính trị . Một loại virus mới xuất hiện tại Trung Phi, chỉ vài tuần sau đã có thế lan sang tận Bắc Mỹ hay Châu Âu. Một cuộc khủng hoảng tài chính nổ ra ở Châu Á ngay lập tức có thể gây tác động tới thị trường Mỹ. Một cuộc cách mạng ở một nước có thể kéo theo dư chấn hay phản ứng dây chuyền sang nhiều nước xung quanh. Các luồng tư tưởng có thể lan truyền với tốc độ chưa từng có, nhu cầu hợp tác quốc tế lớn hơn bao giờ hết. Nhưng sự hội nhập đó cũng kéo theo sự phát triển của các phong trào tôn giáo tách biệt các cộng đồng. Nghịch lý của sự tiến bộ đó trong những thập kỷ tới sẽ tạo điều kiện cho hiện tượng các cộng đồng xã hội tự thu mình và sự phát triển của các phong trào chính trị chống đối hợp tác quốc tế.
Về quan hệ quốc tế, theo nghiên cứu của CIA, hệ thống quan hệ hệ quốc tế được sắp đặt sau Thế chiến thứ 2 và do Hoa Kỳ thống lĩnh, sẽ tiếp tục tiến triển theo hướng một thế giới đa cực, trong đó các cường quốc sẽ có xu hướng tạo lập ra các vùng ảnh hưởng cạnh tranh với nhau… Các cường quốc muốn xem xét lại trật tự cũ như Trung Quốc và Nga, sẽ có thể lao vào cuộc chạy đua vũ trang và dẫn tới những cuộc khủng hoảng mới.
Sức ép về tài nguyên
Tài liệu nghiên cứu dự báo, trên hành tinh ngày càng đông dân thì vấn đề khai thác quá mức nguồn tài nguyên thiên nhiên là những vấn đề thường xuyên.
Ô nhiễm không khí sẽ trở thành nguyên nhân gây tử vong. Đất đai thoái hóa và khan hiêm nước sẽ ngày càng trầm trọng. Hiện tượng khí hậu nóng lên làm tan băng ở Bắc Cực và Nam Cực do tình trạng làm nước biển dâng cao sẽ gây những hậu quả nghiêm trọng trong tương lai gần, đặc biệt đối với những khu dân cư ven biển. Các biện pháp nhằm ngăn chặn hiện tượng này chỉ có thể có được nhờ các quốc gia hợp tác với nhau. Trong khi đó cuộc cánh tranh tìm kiếm tài nguyên đang khan hiếm dần lại khiện việc hợp tác trở nên khó khăn.
Gia tăng các cuộc xung đột kiểu mới
Xu hướng xung đột vũ trang có nguy cơ bị đảo lộn. Các cuộc nội chiến và can thiệp từ nước ngoài trong những thập kỷ tới sẽ còn gia tăng mạnh. Trên phương diện nội bộ, các phong trào xã hội và sắc tộc có thể giành chính quyền ở nhiều nước. Về phương diện đối ngoại sẽ có sự phân rã các liên minh, các cường quốc cạnh tranh nhau mạnh mẽ hơn, đe dọa khủng bố và bất ổn trở nên thường trực với những Nhà nước yếu kém. Giới hạn giữa chiến tranh và hòa bình có xu hướng không rõ ràng khiến cho việc giải quyết các cuộc xung đột khó khăn hơn. Chiến tranh mạng và tự động hóa vũ khí sẽ phát triển mạnh, nhưng việc phổ biến hạt nhân có thể quay trở lại, đồng thời nguy cơ các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt có thể rơi vào tay các tổ chức khủng bố sẽ gia tăng.
Pháp : Nhộn nhịp mít tinh vận động tranh cử tổng thống
Các báo Pháp ra ngày đầu tuần đều tập trung phản ánh chiến dịch tranh cử tổng thống Pháp. Lần lượt các ứng viên ra tranh cử tổng thống hôm qua (5/02/2017) đã tổ chức các cuộc mít tinh lớn đầu tiên, giới thiệu các chương trình hành động cùng với những hứa hẹn tranh cử.
La Croix và Libération dành trang nhất cho cuộc mít tinh của Mặt Trận Quốc Gia, đảng cực hữu đang có chiều hướng thắng thế.
Trong khi đó, bên đảng cánh hữu những Người Cộng Hòa (LR), sau một tuần lao đao bị dồn vào chân tường vì những cáo giác trả lương khống cho người thân, ứng cử viên François Fillon đang chuẩn bị phản công. Le Figaro chạy tựa trang nhất "Lưng dựa vào tường, François Fillon phản công". Le Figaro cho biết , sau khi tham khảo ý kiến trong đảng cuối tuần qua, ông Fillon quyết định chiều nay phát biểu trên truyền thông và trước gia đình chính trị của mình để cố gắng giải trình về những chuyện lùm xùm rắc rối đang khiến ứng cử viên của đảng LR có nguy cơ phải bỏ cuộc đua.
Nhìn chung các báo đều có chung nhận định, cuối tuần qua các ứng cử viên của các đảng đã làm được cái việc gọi là "hâm nóng chỉ số ủng hộ" cho cá nhân họ, trong khi mà đại đa số người dân Pháp vẫn ngơ ngác trước cả mớ chương trình hành động, những lời hứa hẹn tranh cử của các ứng viên.
Anh Vũ
Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc dọa những nước chống Hoa Kỳ (RFI, 28/01/2017)
Tân đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley hôm qua, 27/01/2017, đã lên tiếng dọa những nước nào chống lại chính sách ngoại giao của tổng thống Donald Trump, cảnh cáo là những nước này sẽ gánh chịu những hậu quả.
Tân đại sứ Mỹ bên cạnh Liên Hiệp Quốc Nikki Haley (P) và tổng thư ký Antonio Guterres tại trụ sở Liên Hiệp Quốc, New York, ngày 27/01/2017. Reuters
Từ Washington, thông tín viên Marie Bourreau gởi về bài tường trình :
"Miệng cười thật tươi, cựu thống đốc bang South Carolina tiến vào sảnh của tòa nhà Liên Hiệp Quốc. Được xem là có lập trường ôn hòa hơn là tổng thống, thế mà bà lại có những lời lẽ rất cứng rắn trước một giới báo chí sững sờ.
Bà tuyên bố : "Đây là một ngày mới đối với quan hệ giữa Hoa Kỳ với Liên Hiệp Quốc. Quý vị sẻ thấy những thay đổi trong cách thức mà chúng tôi hành động. Chúng tôi sẽ không làm việc nhiều hơn, mà sẽ làm việc một cách thông minh hơn. Mục tiêu của chúng tôi là đóng một vai trò ở Liên Hiệp Quốc. Và để làm được điều đó, chúng tôi sẽ biểu dương sức mạnh của mình, sẽ cất giọng cao hơn, yểm trợ các đồng minh của chúng tôi và bảo đảm là các đồng minh đó cũng sẽ ủng hộ chúng tôi.
Mặt khác, bà đại sứ đã ra lời đe dọa : "Những nước nào không ủng hộ chúng tôi, chúng tôi sẽ ghi nhớ tên. Chúng tôi sẽ đáp trả đích đáng. Nhưng đây là thời kỳ của sức mạnh, của hành động, của hiệu quả. Những gì vận hành tốt, chúng tôi sẽ cải tiến hơn nữa. Những gì không vận hành tốt, chúng tôi sẽ cố sửa chữa. Những gì có lẽ lỗi thời hoặc vô ích, chúng tôi sẽ vứt bỏ".
Từ nhiều ngày qua, có tin đồn là tổng thống Donald Trump có thể ký một sắc lệnh giảm mức đóng góp tài chính của Mỹ cho Liên Hiệp Quốc, gây phương hại cho nhiều chương trình. Giọng điệu cứng rắn của bà Nikki Haley ngay ngày đầu tiên ở Liên Hiệp Quốc rõ ràng là không làm cho người ta an tâm".
Thanh Phương
***************************
Mỹ : Trump tạm ngưng cấp visa cho công dân 7 quốc gia Hồi giáo (RFI, 28/01/2017)
Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh cấm nhập cảnh công dân 7 nước Hồi giáo, tại bộ Quốc Phòng, Washington ngày 27/01/2017. REUTERS/Carlos Barria
Hôm qua, 27/01/2017, tân tổng thống Mỹ ký sắc lệnh đình chỉ chương trình tiếp nhận người tị nạn trong bốn tháng, và tạm thời cấm vào Hoa Kỳ công dân từ Syria và sáu quốc gia có đa số dân cư theo đạo Hồi. Quyết định bị giới bảo vệ nhân quyền lên án mạnh.
Thông tín viên Jean-Louis Pourtet tường trình từ Washington :
"Sau buổi tuyên thệ nhậm chức của bộ trưởng Quốc Phòng, tướng James Mattis, Donald Trump ký sắc lệnh cho phép siết chặt kiểm soát biên giới để không để lọt các phần tử khủng bố.
Tân tổng thống Mỹ tuyên bố : "Chúng tôi muốn chắc chắn là không để cho vào lãnh thổ chúng ta những kẻ mà các quân nhân của chúng ta, đồn trú ở nước ngoài, đang chiến đấu chống lại. Chúng ta chỉ chấp nhận những ai ủng hộ đất nước này. Chúng ta sẽ không bao giờ quên bài học 11/09".
Chắc chắn sẽ không phải là toàn bộ người nước ngoài theo đạo Hồi bị cấm vào Mỹ, như ông Trump đã hứa lúc tranh cử, nhưng các biện pháp được đưa ra sẽ rất nghiêm ngặt. Theo văn bản mà báo Washington Post có được, việc nhập cảnh của các kiều dân từ Iran, Irak, Libya, Somalia, Sudan, Syria và Yemen sẽ bị đình lại trong một tháng. Việc tiếp nhận người tị nạn chiến tranh sẽ bị đình lại trong bốn tháng. Riêng người tị nạn Syria sẽ không được chấp nhận.
Donald Trump muốn lập các vùng "an toàn" ngay tại Syria cho người tị nạn. Chính sách mới của tổng thống Trump bị nhiều tổ chức bảo vệ nhân quyền, người Mỹ theo đạo Hồi và nhiều nhân vật nổi tiếng khác tại Hoa Kỳ lên án. Cựu ngoại trưởng Madelaine Albright chỉ trích ông Trump đã phản lại các giá trị của nước Mỹ và làm suy yếu vị thế lãnh đạo của Hoa Kỳ trên thế giới".
Phản ứng của cựu ngoại trưởng Albright được truyền thông đánh giá là "rất mạnh". Bà tuyên bố sẵn sàng đăng ký là người theo đạo Hồi, "để biểu thị tình đoàn kết với người Hồi giáo" và bảo vệ truyền thống tự do tôn giáo của nước Mỹ. Bà Albright vốn là người gốc Do Thái Giáo, nhưng được giáo dục theo Công Giáo, và trở thành người Anh Giáo sau này.
Liên Hiệp Quốc kêu gọi Mỹ duy trì chương trình nhận người tị nạn
Sau khi tổng thống Mỹ ra sắc lệnh đình chỉ tiếp nhận người tị nạn, hôm nay, Tổ Chức Di trú Liên Hiệp Quốc và Cao Ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc đã ra thông cáo chung kêu gọi Hoa Kỳ "tiếp tục truyền thống đón nhận và bảo vệ người tị nạn", và nhấn mạnh "chương trình đón nhận người tị nạn tại Mỹ là một trong các chương trình quan trọng nhất thế giới". Hai cơ quan Liên Hiệp Quốc nhắc lại rằng người tị nạn "cần được đón tiếp công bằng", "được tạo điều kiện hội nhập, không bị phân biệt đối xử về tôn giáo, dân tộc hay chủng tộc". Khoảng 25.000 người tị nạn được tiếp nhận tại Hoa Kỳ từ tháng 10/2016 đến cuối năm.
Chính sách xiết chặt nhập cư, thậm chí kỳ thị người tị nạn của tổng thống Mỹ khiến Paris và Berlin rất lo ngại. Ngoại trưởng Pháp Jean Marc Ayrault nhấn mạnh rằng "việc tiếp đón người tị nạn chạy trốn chiến tranh là nghĩa vụ của chúng ta". Theo ông, quyết định nói trên cũng như nhiều chính sách khác của tân tổng thống Trump là các thách thức lớn. Tuyên bố của ngoại trưởng Pháp được đưa ra sau cuộc làm việc với đồng nhiệm Đức Sigmar Gabriel tại Paris.
Về phần Iran, một quốc gia Hồi giáo cũng nằm trong danh sách bị ngừng tiếp nhận du khách, tổng thống Iran Hassan Rohani phê phán ông Trump : "Giờ không phải là lúc xây dựng các bức tường" ngăn cách các quốc gia.
Trọng Thành
"Nước Mỹ trên hết", thông điệp chính của tổng thống Donald Trump (RFI, 21/01/2017)
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên thệ nhậm chức, Washington, 20/01/2017. REUTERS/Carlos Barria
Vào lúc 12 giờ trưa, giờ Washington, ngày hôm qua (20/01/2017) nhà tỷ phú người Mỹ Donald Trump tuyên thệ nhậm chức, trở thành tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ. 21 phát đại bác chào mừng sự kiện nói trên trước khi ông Trump đọc bài diễn văn đầu tiên trong nhiệm kỳ. Từ thủ đô Washington thông tín viên Anne-Marie Capommaccio tường thuật :
"Vào lúc 17 giờ, giờ quốc tế ngày hôm qua, Donald Trump chính thức trở thành tổng thống Hoa Kỳ thứ 45. Như thông lệ, tân tổng thống Mỹ đã đọc một bài diễn văn đầu tiên gửi đến toàn dân. Nội dung phát biểu của ông rất giống với chương trình vận động tranh cử trước đây. Tổng thống Trump đã đưa ra hình ảnh một nước Mỹ với tương lai bất định và đen tối, mà ông hứa là sẽ làm sống dậy trong nhiệm kỳ bắt đầu từ ngày hôm qua.
Donald Trump tuyên bố : ‘'Vào lúc mà cơ sở hạ tầng của bản thân nước Mỹ đang bị xuống cấp nghiêm trọng, thì Hoa Kỳ lại làm giàu cho các quốc gia khác trên thế giới. Mỹ đã hành xử như vậy, trong khi mà sự thịnh vượng, sức mạnh và niềm tin của đất nước mai một dần".
Chính quyền Trump báo trước sẽ dành ưu tiên cho "nước Mỹ trên hết’'. Hoa Kỳ sẽ không còn lãng phí tiền thuế của người dân để làm giàu cho những quốc gia khác.
Những ai đã bầu cho Donald Trump thì hài lòng với những lời lẽ trên đây, nhưng phe chống đối thì cảm thấy lo sợ trước những luận điểm ấy. Donald Trump một lần nữa đã nhắc lại những điều cam kết khi ra tranh cử : tăng cường an ninh biên giới, quân đội hùng mạnh, tiêu diệt tận gốc rễ quân Hồi Giáo cực đoan và đã không quên chỉ trích giới chính trị ở Washington.
Bằng giọng điệu cố hữu của phe dân túy, Donald Trump nhắc lại lời hứa : trao trả quyền lực cho người dân. Có vài trăm ngàn cổ động viên từ xa đến Washington để hoan hô những phát biểu của Donald Trump trong ngày ông nhậm chức, nhưng có lẽ hôm nay còn có đông người hơn thế nữa tuần hành trên đường phố để phản đối tân tổng thống Trump".
Thanh Hà
**********************
Ông Trump thăm, nói ủng hộ CIA (VOA, 21/01/2017)
Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), ngày 21/1/2017.
Trước khi tuyên thệ nhậm chức, ông Donald Trump đã mạnh mẽ chỉ trích cộng đồng tình báo. Nhưng hôm thứ Bảy, 22/1, một ngày sau lễ nhậm chức, Tổng thống Trump nói với các nhân viên của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) rằng ông ủng hộ họ.
Tân tổng thống phát biểu trước khoảng 400 người tại CIA rằng Hoa Kỳ phải tăng cường cuộc chiến chống lại Nhà nước Hồi giáo.
Ông nói : "Chúng ta đã tiến hành những cuộc chiến này lâu hơn bất cứ cuộc chiến nào mà chúng ta từng có. Chúng ta đã không sử dụng khả năng thực sự mà chúng ta có. Chúng ta đã bị trói tay. Chúng ta phải loại trừ ISIS. Chúng ta không có sự lựa chọn nào khác".
Ông Trump tuyên bố rằng giới tiện truyền thông đã tạo ra cảm giác sai lầm rằng ông đối đầu với các cơ quan tình báo.
Chưa đầy 2 tuần trước khi nhậm chức, ông Trump chỉ trích cộng đồng tình báo sau khi có thông tin rò rỉ về những tuyên bố chưa kiểm chứng rằng Nga nắm các thông tin không hay về ông.
Cựu chuyên gia phân tích của CIA Aki Peritz cho rằng một chuyến thăm là chưa đủ, còn nhiều việc phải làm để hàn gắn.
Ông Peritz nói : "Các nhân viên CIA đều là những người rất thông minh. Họ chuyên nghiệp. Họ có học vấn cao. Một bài phát biểu sẽ không thực sự thay đổi mối quan ngại của họ đối với tân tổng thống".
Ông Trump đã chọn Dân biểu Mike Pompeo làm giám đốc CIA và gọi vị này là "một ngôi sao".
Dự kiến Thượng viện sẽ phê chuẩn ông Pompeo vào thứ Hai, 23/1.
************************
Tổng thống Donald Trump ký chấm dứt TPP (RFA, 21/01/2017)
Tân Tổng thống Donald Trump ký ban hành các văn bản đầu tiên sau khi tuyên thệ nhậm chức hôm 20/01/2017. AFP
Sau khi tuyên thệ nhậm chức được vài giờ, văn bản đầu tiên Tổng thống Donald Trump ký tại Nhà Trắng là chấm dứt Hiệp định Thương mại xuyên Thái Bình Dương, gọi tắt là TPP, mà chính phủ của Tổng thống Obama gầy dựng trong suốt nhiều năm trước khi kết thúc nhiệm kỳ vào hôm qua 20/1/2017.
TPP được ký kết với 12 nước mà Hoa Kỳ là chủ đạo. Hiệp định này được xem là có lợi cho Việt Nam với ưu tiên về thuế xuất khẩu. Tổng thống Donald Trump cho rằng TPP gây bất lợi cho giới công nhân của Mỹ và đã tuyên bố sẽ bãi bỏ nó trong suốt thời gian vận động tranh cử.
Thông báo chính thức của Nhà Trắng viết rằng : "Trong suốt một thời gian dài, người Mỹ buộc phải chấp nhận những hiệp định thương mại dựa trên lợi ích của các nhóm cơ hội và những người giàu có hơn là người lao động. Người dân Mỹ phải nhìn các nhà máy và việc làm có thu nhập tốt bị chuyển ra nước ngoài, trong khi chính phủ phải đối mặt với thâm hụt thương mại và sản xuất liên tục suy giảm".
Tân Tổng thống Donald Trump cho biết ông vẫn quan tâm tới hiệp định NAFTA và sẽ đàm phán lại với các đối tác trong thời gian tới.
RFA tiếng Việt
******************
Bộ trưởng Thương mại, Du lịch và Đầu tư Australia Steven Ciobo.
Bộ trưởng Thương mại, Du lịch và Đầu tư Australia Steven Ciobo ngày 22/1 đã đưa ra khẳng định trên trong bối cảnh ngày 20/1, ngay sau lễ nhậm chức của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump, Chính phủ mới của Mỹ thông báo nước này sẽ rút khỏi TPP.
Ông Ciobo nói : "TPP có triển vọng mang lại các cơ hội xuất khẩu mới cho cho người nông dân, nhà cung cấp dịch vụ và nhà xuất khẩu hàng hóa của chúng tôi. Nó hứa hẹn sẽ hỗ trợ sự tăng trưởng thương mại trong khu vực của chúng tôi, góp phần tăng trưởng kinh tế và tạo ra nhiều việc làm mới".
Theo ông Ciobo, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định không thông qua TPP vào thời điểm này là điều đáng thất vọng. Ông Ciobo cũng nhấn mạnh Chính phủ Australia muốn Quốc hội thông qua TPP, phát đi thông điệp mạnh mẽ nhất về tầm quan trọng của TPP và kêu gọi những người phản đối ủng hộ.
Ngày 20/1, Nhà Trắng đã nêu rõ : "Với các thỏa thuận công bằng và chắc chắn, thương mại quốc tế có thể được vận dụng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đưa hàng triệu việc làm trở lại Mỹ và làm hồi sinh các cộng đồng đang bị tổn thương của nước Mỹ. Chiến lược này bắt đầu bằng việc rút khỏi hiệp định TPP và đảm bảo rằng mọi thỏa thuận thương mại mới sẽ mang lại lợi ích cho người lao động Mỹ".
Đây là quyết định sẽ khiến không ít đối tác của Mỹ thất vọng, song không hề gây ngạc nhiên vì trong chiến dịch vận động tranh cử vừa qua, ông Donald Trump đã cam kết rút Mỹ khỏi thỏa thuận thương mại tự do thế hệ mới này ngay ngày đầu tiên cầm quyền tại Nhà Trắng.
Tân Tổng thống Trump, người chủ trương thúc đẩy chương trình nghị sự kinh tế "Nước Mỹ trên hết", cũng ngỏ ý rằng Chính phủ của ông sẽ tập trung vào các thỏa thuận song phương.
TPP bao gồm các thành viên Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ và Việt Nam. Thỏa thuận này đang ở trong giai đoạn 2 năm chờ đợi Quốc hội các nước thành viên phê chuẩn.
Nếu có hiệu lực, TPP sẽ giúp xóa bỏ hàng nghìn rào cản thuế quan và đảm bảo tốt hơn các quyền của người lao động tại các quốc gia tham gia. Theo các nhà kinh tế, TPP có thể bổ sung tổng sản phẩm quốc nội của thế giới thêm gần 300 tỷ USD mỗi năm.
TTXVN/Tin Tức
