Thông Luận

Trung Quốc giận dữ phản đối chế tài mới của Mỹ nhắm vào Triều tiên (VOA, 25/02/2018)

Trung Quốc hôm thứ Bảy phản ứng giận dữ về các chế tài mới mà Mỹ áp đặt lên Triều Tiên, khẳng định rằng các biện pháp này phản tác dụng đối với các nỗ lực nhằm ngăn chặn các chương trình phát triển hạt nhân và phi đạn tầm xa của Bình Nhưỡng.

Cờ của Trung Quốc và Triều Tiên bên ngoài Nhà hàng Triều Tiên Ryugyong đã bị đóng cửa ở Ninh Ba, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, ngày 12 tháng 4, 2016.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Sáu loan báo điều mà ông gọi là gói chế tài "lớn nhất từ trước tới giờ" nhắm vào Triều Tiên và đe dọa "giai đoạn hai" nếu các biện pháp này không có hiệu quả.

Các biện pháp trừng phạt nhắm vào một người, 27 công ty và 28 tàu đăng ký tại Trung Quốc và bảy quốc gia khác nhằm mục đích ngăn chặn hoạt động vận tải và thương mại phi pháp của Triều Tiên. Các biện pháp này cũng phong tỏa tài sản mà các công ty này nắm giữ ở Mỹ và cấm người dân Mỹ giao dịch với họ.

Bộ ngoại giao Trung Quốc đưa ra một thông cáo nói Bắc Kinh "kiên quyết phản đối" Mỹ "ban hành các chế tài đơn phương" và tuyên bố sẽ "xử lý nghiêm" vấn đề này theo luật pháp. Bộ cũng yêu cầu Mỹ ngay lập tức bãi bỏ các chế tài "để tránh gây tổn hại đến hợp tác song phương ở khu vực có liên quan".

Thông cáo hôm thứ Bảy là phát biểu mới nhất của Trung Quốc trong một loạt những tuyên bố lên án bất kỳ hình thức trừng phạt nào nhắm vào Triều Tiên mà không được áp đặt trong khuôn khổ của Liên Hiệp Quốc.

Trung Quốc, đồng minh duy nhất của Triều Tiên, một mực nói rằng họ đã thi hành trọn vẹn các chế tài hiện hành nhắm vào Bình Nhưỡng. Thương mại của Trung Quốc với Triều Tiên vào tháng 1 đã giảm xuống mức thấp nhất trong gần bốn năm qua, chỉ dấu mới nhất cho thấy Trung Quốc vẫn duy trì áp lực lên đất nước bị cô lập này.

Kể từ tháng 8 năm ngoái, Mỹ đã giúp giám sát ba vòng chế tài của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đối với Triều Tiên. Tuy nhiên áp lực đã không ngăn Bình Nhưỡng tiến hành thêm các vụ phóng phi đạn và một vụ thử hạt nhân.

*******************

Vũ khí hạt nhân : Mỹ tăng thêm biện pháp trừng phạt Bắc Triều Tiên (RFI, 24/02/2018)

Hôm 24/02/2018, Hoa Kỳ chính thức loan báo loạt trừng phạt mới nhằm buộc chế độ Bình Nhưỡng phải từ bỏ chương trình phát triển vũ khí hạt nhân. Trong trường hợp các biện pháp này thất bại, Washington đe dọa sẽ chuyển qua "giai đoạn hai", nhưng không cho biết cụ thể.

Bộ trưởng tài chính Mỹ Steven Mnuchin loan báo các biện pháp trừng phạt Bắc Triều Tiên tại Washington, ngày 23/02/2018. Reuters/Jonathan Ernst

Bộ tài chính Mỹ ra thông báo trừng phạt tổng cộng 27 công ty và 28 tàu thuyền liên quan đến Bắc Triều Tiên. Nằm trong loạt trừng phạt mới có nhiều công ty vận tải biển và năng lượng, có trụ sở tại Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan và Singapore. Theo Reuters, với lệnh mới này, tài sản của các cá nhân và công ty nói trên tại Hoa Kỳ bị phong tỏa, công dân Mỹ bị cấm làm ăn với các đối tượng bị trừng phạt.

Loạt trừng phạt mới của Washington có mục tiêu cô lập hơn nữa chế độ Kim Jong-un, siết chặt các trao đổi thương mại của Bắc Triều Tiên, vốn đã bị thu hẹp rất nhiều do hàng loạt nghị quyết trừng phạt của Hội Đồng Bảo An. Theo chính quyền Mỹ, các biện pháp này là lời cảnh báo mới đối với các công ty hay cá nhân tiếp tục trao đổi thương mại với Bình Nhưỡng. Kể từ giờ, gần như toàn bộ tàu thuyền được Bắc Triều Tiên sử dụng cho các hoạt động xuất nhập khẩu là đối tượng bị trừng phạt.

Trong buổi tiếp xúc báo chí để giới thiệu các biện pháp mới, bộ trưởng tài chính Mỹ chuyển đến các phóng viên nhiều bức ảnh khổ lớn, mà theo ông, đã được chụp vào tháng 12/2017. Theo đó, dầu hỏa và nhiều sản phẩm khác, đã được sang mạn từ tàu này qua tàu khác, để vận chuyển đến Bắc Triều Tiên, nhằm lách lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc. Bộ trưởng tài chính Hoa Kỳ không loại trừ việc nhân viên công lực Mỹ sẽ trực tiếp lên tàu Bắc Triều Tiên để kiểm tra.

Theo chuyên gia Jonathan Schanzer, thuộc một viện tư vấn ở Washington, trong số các biện pháp mới, chỉ còn thiếu các trừng phạt "nhắm vào các ngân hàng Trung Quốc" có quan hệ với Bắc Triều Tiên.

Còn tổng thống Mỹ Donald Trump, trong một cuộc họp báo hôm qua, còn tỏ ra đe dọa hơn, khi khẳng định "nếu các trừng phạt không đạt kết quả, chúng tôi sẽ phải chuyển qua giai đoạn hai". Giai đoạn hai được hiểu có thể bao gồm cả "biện pháp quân sự", như chính quyền Mỹ từng một số lần nhắc đến. Ông Trump nhấn mạnh là việc chuyển qua giai đoạn hai "có thể sẽ rất khắc nghiệt, và điều này sẽ rất, rất bất hạnh cho thế giới", nhưng đồng thời cũng bày tỏ hy vọng là trừng phạt lần này sẽ mang lại kết quả.

Ivanka Trump : Hoa Kỳ sẽ "gây sức ép tối đa" lên Bình Nhưỡng

Con gái tổng thống Mỹ, bà Ivanka Trump, tới Hàn Quốc dự lễ bế mạc Thế Vận Hội mùa đông Pyeongchang, đã có bữa ăn tối hôm qua với tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in. Bà Ivanka cũng một lần nữa nhấn mạnh là Hoa Kỳ sẽ "gây sức ép tối đa".

Nhật Bản và Hàn Quốc hoan nghênh quyết định mới của Mỹ. Ngoại trưởng Hàn Quốc tái khẳng định Seoul và Washington sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ để thúc đẩy "phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên một cách hòa bình".

Trọng Thành

*****************

Mỹ : Kiểm soát gắt gao hơn trên hàng hải đối với Bắc Hàn (CaliToday, 24/02/2018)

Chính phủ Tổng thống Trump và các đồng minh quan trọng của Á Châu đang chuẩn bị mở rộng việc đánh chặn các thương thuyền bị nghi là vi phạm lệnh trừng phạt Bắc Hàn, một kế hoạch có thể bao gồm việc sử dụng lực lượng Tuần sát Hải phận Hoa Kỳ chặn và lục soát các tàu thương mại trong vùng hải phận Á Châu, các viên chức cho biết.

Một chiếc tàu nghi ngờ cung cấp nhiên liệu cho Bắc Triều Tiên bị chặn ngoài khơi - Photo : Ouest France

Hoa Kỳ đã đàm phán với các cộng tác viên trong khu vực, bao gồm Nhật Bản, Nam Hàn, Úc và Singapore, về việc điều động một cuộc tăng cường đàn áp hơn bao giờ hết trong nỗ lực bóp nghẹt việc Bình Nhưỡng sử dụng thương mại hàng hải để cung cấp tài chánh cho chương trình vũ khí hạt nhân, các viên chức nói với Reuters.

Chiến lược mới sẽ mở rộng phạm vi các hoạt động nhưng sẽ hạn chế việc áp đặt một cuộc phong tỏa Hải quân Bắc Hàn. Trong khi đó Bình Nhưỡng đã cảnh cáo rằng họ sẽ coi cuộc phong tỏa là một hành động chiến tranh.

Theo các viên chức hữu quyền nói chuyện với điều kiện giấu tên, chiến lược này kêu gọi theo dõi chặt chẽ hơn và có thể bắt giữ các tàu bị nghi là mang theo vũ khí bị cấm và các hàng hóa bị cấm đến hoặc đi từ Bắc Hàn. Theo họ, tùy thuộc vào quy mô của chiến dịch, Hoa Kỳ có thể tăng cường lực lượng hải quân và không quân của Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ.

Các viên chức cho biết, sáng kiến ​​do Hoa Kỳ dẫn đầu, chưa được báo cáo trước đây, cho thấy mức độ khẩn cấp ngày càng tăng của Hoa Kỳ buộc Bắc Hàn phải đàm phán về việc giải thể chương trình vũ khí nguyên tử của họ.

Bắc Hàn có thể chỉ mất vài tháng nửa để hoàn thành việc phát triển một loại hỏa tiễn đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân có khả năng đánh vào lục địa Hoa Kỳ bất chấp các lệnh trừng phạt quốc tế. Tuy nhiên lệnh trừng phạt hiện nay đôi khi không hiệu quả bị bởi buôn lậu và chuyển hàng bằng hàng hải các hàng hoá bị cấm, theo các viên chức cho biết.

Tòa Bạch Ốc đã từ chối bình luận chính thức.

Các nỗ lực có thể nhắm mục tiêu các thương thuyền trên biển hoặc trong lãnh hải của các nước hợp tác. Tuy nhiên, nó không rõ ràng đến mức độ nào mà chiến dịch có thể mở rộng ra ngoài Á Châu.

Hoa Thịnh Đốn hôm thứ Sáu đã áp dụng các biện pháp trừng phạt hàng chục công ty và thương thuyền liên quan đến thương mại hàng hải của Bắc Hàn và kêu gọi Liên Hiệp Quốc cho vào danh sách đen các thương thuyền và công ty này. Đây là một hành động nhằm ngăn chặn các hoạt động buôn lậu hàng hải bất hợp pháp của Bắc Hàn để mua dầu và bán than .

Các biện pháp trừng phạt gay gắt hơn cộng với sự quyết đoán trên hàng hải có thể làm tăng căng thẳng vào thời điểm sự ngoại giao mỏng manh giữa Bắc và Nam Hàn Quốc đang chuyển động. Nó cũng sẽ làm hao tổn các nguồn lực quân sự của Hoa Kỳ cần thiết ở những nơi khác, có thể gây ra những chi phí mới to lớn và những quan ngại về hao tổn nhiên liệu giữa một số nước trong khu vực.

Sáng kiến, đang được phát triển, sẽ đầy những thách thức có thể gây nguy hiểm cho việc trả đũa từ Bắc Hàn và chia rẽ cộng đồng quốc tế.

Trung Quốc và Nga đã ngăn chặn những nỗ lực của Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc để giành được sự chấp thuận cho việc sử dụng vũ lực trong các hoạt động ngăn chặn Bắc Hàn. Họ có thể phản đối các hành động mới nếu họ coi Hoa Kỳ là vượt quá. Một viên chức Trung Quốc giấu tên, cho biết các sự kiện như vậy chỉ nên được thực hiện dưới sự bảo trợ của Liên Hiệp Quốc.

Bộ ngoại giao Trung Quốc, tuyên bố với Reuters họ không biết gì về kế hoạch này, nhưng về nguyên tắc Trung Quốc tin rằng các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc về Bắc Hàn cần được thực hiện đầy đủ và triệt để.

"Đồng thời, chúng tôi hy vọng các nước có liên quan tuân theo kế hoạch các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc và luật pháp quốc tế", ông nói thêm.

Theo Hoa Thịnh Đốn, Hoa Kỳ dự định ​​sẽ bắt đầu tăng các hoạt động ngay cả khi các cuộc thảo luận với các đồng minh chưa được hoàn thành. Tuy nhiên Hoa Kỳ cũng đưa ra các quy tắc cam kết nhằm tránh cuộc chạm trán vũ trang trên biển, các viên chức cho biết.

Một nhà lập pháp của đảng cầm quyền Nhật Bản nói rằng các cuộc thảo luận với Hoa Kỳ đã tập trung vào sự cần thiết phải tăng cường hợp tác về giám sát và chia sẻ thông tin giữa Washington, Tokyo và Seoul về việc vận chuyển các thương thuyền bị nghi là vi phạm lệnh trừng phạt, và sự cần thiết phải thông báo cho chính quyền của hải cảng xuất xứ.

Một viên chức Bộ Quốc phòng Nhật Bản có tham dự vào việc hoạch định chính sách nói rằng theo các biện pháp chế tài hiện tại của Liên Hiệp Quốc, cần phải có sự đồng ý của quốc gia treo cờ và thuyền trưởng của tàu để tiến hành kiểm tra trên biển cả.

"Tôi nghĩ rằng Liên Hiệp Quốc sẽ không tăng cường các lệnh trừng phạt để kiểm tra trên biển cả mà không có sự đồng ý", viên chức quốc phòng Nhật Bản cho biết.

"Theo quan điểm của hàng thứ quốc gia đang được đặt câu hỏi, đó sẽ là một hành động chiến tranh hay không ?", ông nói, đề cập đến Bắc Hàn.

Tuy nhiên, theo các viên chức Mỹ hành động như vậy, đặc biệt là sử dụng phi cơ, sẽ được quyết định theo từng trường hợp và hết sức thận trọng.

Một viên chức chức cao cấp của chính phủ Nam Hàn cho biết đã có những cuộc thảo luận về "các biện pháp can thiệp hàng hải tăng cường", bao gồm cả cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao ở Vancouver tháng trước, nơi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson đã nhấn mạnh vấn đề này.

Các viên chức của Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã tham gia vào việc hoạch định chính sách cho biết : "Chúng tôi đang thảo luận với các quốc gia khác nhau trong đó có Mỹ và Nam Hàn để thực hiện đầy đủ các lệnh trừng phạt, nhưng tôi chưa nghe nói tới việc tạo ra một khuôn khổ hoặc một liên minh.

Bộ ngoại giao Nhật Bản, trả lời câu hỏi của Reuters, lặp lại lời kêu gọi của Tokyo về "áp lực tối đa" đối với Bình Nhưỡng.

Bộ ngoại giao Nhật từ chối bình luận về các cuộc thảo luận cụ thể với các nước khác, tuy nhiên Nhật Bản vẫn tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Hoa Kỳ, Nam Hàn và cộng đồng quốc tế bao gồm Trung Quốc và Nga để bảo đảm hiệu quả các Nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc trong chương trình giải thể vũ khí nguyên tử Bán đảo Triều Tiên.

Chính quyền của Tổng thống Trump cũng tìm kiếm sự hợp tác chặt chẽ hơn từ các nước Đông Nam Á, vốn có ít khả năng quân sự hỗ trợ nhưng được xem như là nguồn tin tình báo về các di động của các thương thuyền, các viên chức Mỹ cho biết.

Chris Ford, phụ tá Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ về An ninh Quốc tế và Hạn chế Phổ biến Vũ khí Hạt nhân, nói : "Chúng ta càng có nhiều cộng tác viên, càng có nhiều nhân lực giúp chúng ta phải trong cho nỗ lực này. Ông từ chối nói chuyện về các cuộc thảo luận với các nước cụ thể.

Hoa Thịnh Đốn đặc biệt quan tâm đến việc phát hiện các thương thuyền chuyển hàng hóa bị cấm, mà Bắc Hàn ngày càng sử dụng và các thương thuyền phải đương đầu với sự kiểm soát chặt chẽ hơn về hàng hóa tại các hải cảng Á Châu.

Reuters tường trình vào tháng 12 rằng các tàu chở dầu của Nga đã cung cấp nhiên liệu cho Bắc Hàn bằng hàng hải vi phạm các lệnh trừng phạt. Hoa Thịnh Đốn cũng cho hay vào thời điểm đó có bằng chứng cho thấy các thương thuyền từ nhiều nước, kể cả Trung Quốc, đã tham gia chuyển vận các sản phẩm dầu và than. Trung Quốc phủ nhận cáo buộc.

Việc Mỹ can thiệp vào các thương thuyền gần vùng hải phận Trung Quốc có thể tránh được, để thông báo cho các nhà chức trách Trung Quốc về hàng hoá bị cấm trên tàu và yêu cầu họ kiểm tra, một viên chức nói.

David Shear, cựu Phó Thư ký của Bộ Quốc phòng Á Châu thuộc nội các cựu Tổng thống Barack Obama, nói : "Có lẽ không thể ngăn mọi thứ, nhưng chúng ta có thể tăng chi phí cho Bắc Hàn.

Ngọc Thạch (Theo Reuters)

*********************

Công ty 'chở than Bắc Hàn sang Việt Nam' đối mặt trừng phạt (VOA, 26/02/2018)

Hoa Kỳ kêu gọi Liên Hiệp Quốc cấm 33 tàu không được cập bến cảng khắp thế giới và đưa 27 công ty vận tải biển vào "danh sách đen" vì giúp Bắc Hàn "né" các biện pháp trừng phạt.

Cảng Dandong ở Trung Quốc nơi tiếp nhận than từ Bắc Hàn.

AFP đưa tin rằng phóng viên của hãng này đã xem văn bản đề nghị mà Mỹ gửi tới ủy ban trừng phạt của Liên Hiệp Quốc, trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump hôm 23/2 thông báo "lệnh trừng phạt lớn chưa từng thấy" nhắm vào Bắc Hàn vì các vụ thử hạt nhân và tên lửa đạn đạo của nước này.

Trong số 27 công ty thương mại và vận tải biển đối mặt với nguy cơ bị Liên Hiệp Quốc phong tỏa tài sản, năm công ty có trụ sở ở Hong Kong, trong đó có Huaxin Shipping, vốn bị cáo buộc sử dụng đội tàu của mình để chuyển than của Bắc Hàn sang Việt Nam.

Cho tới nay, theo AFP, mới chỉ có 8 tàu bị cấm và đề nghị của Hoa Kỳ sẽ nối dài "danh sách đen" nhằm khống chế mạng lưới hàng hải của Bắc Hàn.

Trong số 33 tàu có thể bị cấm cập cảng trên toàn cầu, một con số đáng kể 19 tàu từ Bắc Hàn, và bước đi trên sẽ là cú giáng mạnh đối với việc sử dụng tàu thuyền để chở hàng cấm của Bắc Hàn.

Chính quyền trong nước năm ngoái đã lên tiếng phản hồi về thông tin Bình Nhưỡng "chuyển hướng đưa than sang Việt Nam", bất chấp lệnh cấm của Liên Hiệp Quốc và nhiều khả năng đối mặt với sự trừng phạt của Mỹ.

Trả lời VOA tiếng Việt liên quan tới báo cáo của Liên Hiệp Quốc về việc Bắc Hàn "xuất than sang các nước thành viên [Liên Hiệp Quốc] khác là Malaysia và Việt Nam", sau khi Trung Quốc ngưng nhập khẩu than từ Bắc Hàn, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nói :

"Là một thành viên có trách nhiệm của Liên Hiệp Quốc và cộng đồng quốc tế, Việt Nam luôn luôn tuân thủ các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, trong đó có Nghị quyết số 2371".

Nghị quyết Hà Nội đề cập ở trên được thông qua trước đó, cấm Bắc Hàn xuất khẩu than, sắt và quặng sắt, chì và quặng chì cũng như hải sản. Biện pháp này được cho là sẽ khiến Bình Nhưỡng mất đi một lượng ngoại tệ đáng kể lên tới một tỷ đôla.

Trung Quốc sau đó đã ngưng nhập than của Bắc Hàn, và hãng tin Kyodo của Nhật dẫn một báo cáo mật của Liên Hiệp Quốc nói rằng Bắc Hàn tiếp tục xuất than sang các nước, trong đó có Việt Nam, thu về 270 triệu đôla năm 2017.

*********************

Donald Trump : Quan hệ Mỹ-Trung "tốt chưa từng có", trừ thương mại (RFI, 24/02/2018)

Trong cuộc họp báo chung với thủ tướng Úc Malcolm Turnbull ngày 23/02/2018 tại Nhà Trắng, tổng thống Mỹ Donald Trump đã ca ngợi quan hệ Mỹ - Trung, đánh giá rằng bang giao Washington-Bắc Kinh "chưa bao giờ tốt hơn hiện tại", ngoại trừ trong lãnh vực thương mại.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và thủ tướng Úc Malcolm Turnbull trong cuộc họp báo chung tại Nhà Trắng ngày 23/02/2018. Reuters/Jonathan Ernst

Theo hãng tin Pháp AFP, tổng thống Mỹ đã nói nguyên văn như sau : "Tôi nghĩ rằng chúng tôi chưa bao giờ có một quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc như hiện nay… ngoại trừ việc họ lấn át chúng tôi từ quá lâu trong lãnh vực trao đổi thương mại".

Tổng thống Mỹ đã gợi lên vấn đề thâm thủng mậu dịch to lớn mà Hoa Kỳ phải chịu trong giao thương với Trung Quốc, cho đấy là một điều "hết sức bất công" đối với Hoa Kỳ.

Và như thông lệ, ông Trump đã chỉ trích những tổng thống Mỹ tiền nhiệm, bị ông cho là đã thiếu cứng rắn khi để xẩy ra tình trạng này.

Và cũng trong chiều hướng tán dương quan hệ Mỹ-Trung, ông chủ Nhà Trắng còn đề cập đến quan hệ cá nhân của ông với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và không ngần ngại cho rằng : "Tôi thích một người như ông ấy. Tôi nghĩ ông ấy cũng thích tôi".

Lời ca ngợi quan hệ Mỹ Trung nói chung được ông Trump đưa ra vào lúc ông đang chuẩn bị đánh thuế một số hàng nhập từ Trung Quốc.

Tháng Giêng vừa qua, giới chức thương mại Mỹ đã đề xuất khả năng đánh thuế cao trên mặt hàng thép và nhôm nhập vào Mỹ, trong đó có hàng nhập từ Trung Quốc. Bắc Kinh đã lập tức phản pháo, lưu ý rằng họ sẽ sẵn sàng có biện pháp trả đũa.

Đề nghị trên đây còn phải chờ tổng thống quyết định. Nhà Trắng hôm qua xác nhận rằng hồ sơ áp thuế trên thép và nhôm nhập khẩu đang được xem xét. Tuy nhiên, theo hãng tin Mỹ Bloomberg, ba nguồn thạo tin đã xác nhận rằng tổng thống Mỹ đang thiên về hướng đánh mức thuế nặng nhất, tức là 24% trên mặt hàng thép – mức cao nhất trong các đề nghị của bộ Thương Mại - và đến 10% trên nhôm, một tỉ lệ còn cao hơn cả mức cao nhất mà bộ Thương mại đề xuất.

Trọng Nghĩa