Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 11/9 nói rằng Nga và Trung Quốc nên cùng nhau chống chủ nghĩa bảo hộ và điều mà ông gọi là "những cách tiếp cận đơn phương đối với các vấn đề quốc tế".
Reuters dẫn lời ông Tập đưa ra lời kêu gọi này tại một cuộc họp báo ở Vladivostok thuộc miền viễn đông nước Nga sau cuộc hội đàm với Thủ tướng Nga Vladimir Putin bên bề một diễn đàn kinh tế.
Mặc dù chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc với Hoa kỳ đang leo thang, nhưng ông Tập không hề nhắc tới Washington. Tuy nhiên nhà lãnh đạo Trung Quốc nói rằng một môi trường địa chính trị ngày càng trở nên khó đoán hơn đã khiến cho mối quan hệ đối tác giữa Nga và Trung Quốc càng trở nên quan trọng hơn.
Về phần Tổng thống Nga, ông Putin ca ngợi "các mối quan hệ dựa trên lòng tin" với Trung Quốc ngay từ khi bắt đầu cuộc hội đàm song phương với ông Tập, theo AP.
Điện Kremlin đã có những nỗ lực nhằm tạo dựng mối quan hệ gắn bó hơn với Bắc Kinh trong những năm trở lại đây giữ lúc các quan hệ giữa Nga với các nước phương Tây trở nên căng thẳng.
"Chúng ta có một mối quan hệ dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau trong lĩnh vực chính trị, an ninh và quốc phòng, và chúng tôi biết rằng bản thân các bạn cũng quan tâm nhiều tới sự phát triển trong các quan hệ giữa Nga và Trung Quốc", ông Putin nói vào lúc bắt đầu các cuộc hội đàm với ông Tập hôm 11/9.
Trong cùng ngày, Nga và Trung Quốc bắt đầu các cuộc tập trận chung kéo dài bảy ngày. Đây là các cuộc tập trận lớn nhất của Nga tính từ năm 1981. Mục đích cuộc tập trận là để phô trương sức mạnh quân sự và tình hữu nghị giữa các láng giềng Châu Á, theo ghi nhận của Finacial Times.
"Như bạn thấy, trong số các khách mời (tại hội nghị), Trung Quốc có phái đoàn đông nhất", ông Tập nói. "Điều này một mặt cho thấy tính hấp dẫn của diễn đàn này, và mặt khác cho thấy sự hợp tác toàn diện giữa Trung Quốc và Nga trong việc phát triển vùng Viễn Đông".
Hãng tin AP cho biết hai nguyên thủ Trung Quốc và Nga, được tháp tùng bởi hàng chục bộ trưởng và phụ tá cấp cao, tươi cười chào hỏi nhau ngay trước các cuộc hội đàm. Dự kiến cuộc gặp mặt tay đôi này sẽ gồm các nỗ lực nhằm tăng cường thương mại song phương và đầu tư trong bối cảnh Mỹ đang áp đặt các biện pháp chế tài đối với Moscow, và các mối nguy vì cuộc chiến thương mại giữa Washington với Bắc Kinh.
Ông Putin nói ông hy vọng kim ngạch thương mại giữa hai nước sẽ đạt 100 tỷ USD trong năm nay. Thương mại hai chiều giữa Nga và Trung Quốc đạt 87 tỷ USD trong năm 2017.
****************
Nga bắt đầu cuộc tập trận lớn nhất gần Trung Quốc (VOA, 11/09/2018)
Nga hôm thứ ba 11/9 bắt đầu cuộc thao dượt quân sự lớn nhất kể từ khi Liên bang Xô viết sụp đổ. Cuộc tập trận huy động 300.000 binh sĩ diễn ra gần biên giới với Trung Quốc và sẽ bao gồm các cuộc diễn tập chung với quân đội Trung Quốc.
Tổng thống Nga Vladimir Putin bắt tay với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Diễn đàn Kinh tế Đông ở Vladivostok, Nga, ngày 11 tháng 9 năm 2018, cùng thời điểm diễn ra cuộc thao dượt quân sự Vostok-2018 (Đông-2018) của Nga có Trung Quốc tham gia, diễn ra gần biên giới Trung Quốc.
Trước đây Nga và Trung Quốc đã từng tổ chức các cuộc tập trận chung, nhưng không ở quy mô lớn như vậy. Cuộc thao dượt mang tên Vostok-2018 (Đông-2018) cho thấy các mối quan hệ quân sự giữa hai nước được thắt thặt hơn, nhưng cũng gửi một lời nhắc nhở với Bắc Kinh rằng Moscow có sức mạnh quân sự và sẵn sàng bảo vệ biên cương miền viễn đông thưa dân của Nga.
Vostok-2018 diễn ra giữa lúc căng thẳng đang tăng cao giữa phương Tây và Nga. NATO cho biết họ sẽ theo dõi sát cuộc tập trận, cũng như Hoa Kỳ, nước có sự hiện diện quân sự mạnh mẽ trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.
Bộ Quốc phòng Nga loan tải thông tin về cuộc thao diễn quân sự hôm thứ ba, vời các hình ảnh xe quân sự đang được vận chuyển trên tàu hỏa, những hàng xe tăng, xe bọc thép và tàu chiến di chuyển, trực thăng vũ trang và chiến đấu cơ cất cánh.
Thông cáo của Bộ Quốc phòng Nga nói rằng các hoạt động này mới là giai đoạn đầu của cuộc thao diễn quân sự sẽ kéo dài cho đến ngày 17/ 9, trong đó sẽ có các bài tập triển khai lực lượng bổ sung cho vùng viễn đông của Nga và các lực lượng hải quân từ các hạm đội Bắc và Thái Bình Dương của Ngadc phái đến tăng cường.
Mục đích chính là để kiểm tra khả năng sẵn sàng của quân đội trong việc di chuyển với những khoảng cách lớn, và để kiểm tra khả năng phối hợp giữa bộ binh và hải quân, và hoàn thiện các quy trình chỉ huy và kiểm soát. Ở các giai đoạn sau sẽ có các bài diễn tập phòng thủ và tấn công.
Nga cũng đã tổ chức một cuộc diễn tập hải quân lớn ở đông Địa Trung Hải hồi đầu tháng này, trong lúc không quân Nga mở lại các cuộc oanh kích khu vực Idlib của Syria, cứ địa cuối cùng của phe nổi dậy chống Tổng thống Bashar al-Assad.
Tăng cường quan hệ Trung-Nga
Vị trí của cuộc thao dượt Vostok-2018 nằm cách Moscow 5.000 km về phía đông có nghĩa là nó chắc chắn sẽ được Nhật Bản, Bắc và Nam Hàn cũng như Trung Quốc và Mông Cổ theo dõi chặt chẽ. Riêng Trung Quốc và Mông Cổ sẽ tham gia cuộc diễn tập này của Nga vào cuối tuần này.
Các nhà phân tích nói rằng Moscow phải mời quân đội Trung Quốc và Mông Cổ tham gia khi cuộc tập trận được thực hiện gần biên giới của họ và vì quy mô lớn của nó sẽ khiến cho các nước láng giềng coi là một mối đe dọa.
Ngẫu nhiên hay được sắp đặt, cuộc thao dượt quân sự của Nga với sự tham gia của hơn 1.000 máy bay quân sự, hai hạm đội và tất cả các đơn vị không quân của Nga diễn ra cùng thời điểm với việc Tổng thống Vladimir Putin họp với Chủ tịch Nước Trung Quốc Tập Cận Bình tại thành phố cảng Vladivostok của Nga.
Mối quan hệ giữa Moscow và Bắc Kinh từ lâu luôn bị những người theo chủ nghĩa dân tộc Nga cảnh giác về việc Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng trong vùng viễn đông giàu khoáng sản của Nga.
Nhưng Nga đã xoay trục về phía đông để tăng cường quan hệ với Trung Quốc sau khi phương Tây trừng phạt Moscow về việc sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine vào năm 2014, cùng với quan hệ giao thương giữa hai nước có chung biên giới đất liền dài 4.200 km.
Moscow cho biết 24 máy bay trực thăng và sáu máy bay phản lực của không quân Trung Quốc đã đến các căn cứ không quân của Nga để tham gia cuộc diễn tập. Bắc Kinh cho biết 3.200 binh sĩ của Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) sẽ tham gia cuộc trập trận với Nga.
Một số chuyên gia xem cuộc tập trận như là một thông điệp gởi cho Washington, nơi mà các mối quan hệ với cả Moscow và Bắc Kinh đều đang căng thẳng.
Ông Dmitri Trenin, cựu đại tá quân đội Nga và giám đốc Trung tâm Carnegie Moscow nhận định : "Bằng cuộc tập trận Vostok 2018, Nga gửi đi một thông điệp rằng Hoa Kỳ là một kẻ thù tiềm năng, còn Trung Quốc là một đồng minh tiềm năng".
Ông Trenin nói tiếp : "Trung Quốc, bằng việc gửi một lực lượng của Quân đội Giải phóng Nhân dân sang tập trận với Nga, muốn cho thấy áp lực của Mỹ đang đẩy Bắc Kinh quay sang hợp tác quân sự chặt chẽ hơn với Moscow".
Tổng thống Putin, tư lệnh tối cao của các lực lượng vũ trang, theo dự kiến sẽ theo dõi cuộc tập trận trong tuần này cùng với Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu, người đang quan sát cuộc thao dượt.
Bộ trưởng Shoigu nói rằng đây là cuộc thao dượt quân sự lớn nhất kể từ cuộc thao dượt quân sự của Liên Xô, Zapad-81 (Tây-81) vào năm 1981.