Hôm nay ở Sài Gòn, ngày 5/3, nhiều người đã động viên nhau xuống đường để biểu tình phản đối "Thảm họa Formosa" tại Việt Nam. Con số thực tế trên clip livestream không nhiều lắm và hiển nhiên vài chục người này nhanh chóng bị các lực lượng chức năng chia rẽ.
Sài Gòn xuống đường ngày 05/03/2017 phản đối "Thảm họa Formosa" tại Việt Nam
Năm trước tôi đã tham gia vào cuộc biểu tình phản đối "Formosa" với nội dung và kết cục tương tự. Đám đông mà tôi tham gia có rất nhiều bạn trẻ với lòng nhiệt tình và sự dũng cảm. Thay vì sáng chủ nhật ra trung tâm Quận 1 uống cà phê tán gẫu, tận hưởng một vài giây phút thư thái dưới những bóng mát để tạm quên đi những ngổn ngang, chật hẹp trong đời sống thường nhật thì họ đã chọn một cách khó khăn hơn và "ấm đầu" hơn rất nhiều lần : xuống đường và giơ cao biểu ngữ.
Nói vậy để thấy dù hôm nay tôi không xuống đường, suy nghĩ của tôi có thể khác với các bạn thì tôi vẫn rất trân trọng và khen khợi cho sự dũng cảm, lòng nhiệt tình của các bạn trẻ.
Sau sự kiện đó và việc thường xuyên theo dõi hoạt động trên mạng xã hội, suy nghĩ của tôi đã thay đổi rất nhiều về phương pháp đi tới dân chủ cho Việt Nam. Việc cố gắng huy động một đám đông xuống đường với cảm hứng của Phong Trào Dù Vàng ở Hongkong theo tôi là đúng đắn nhưng các bạn lại đang làm sai phương pháp.
Đám đông mà tôi đi theo hôm đó số lượng khoảng trên một ngàn người nhưng lại thiếu hẳn một nội dung. Có người giơ biểu ngữ #ĐMCS, người giơ biểu ngữ #FormosagetoutofVietnam,...
Tôi có nghe một đoạn đối thoại giữa một anh công an trẻ với một nhóm bạn trẻ : "Mọi người cũng thấy tình hình như vậy rồi, xin mời mọi người về cho" và phản hồi của các bạn như sau : "Bọn em đâu phải nhóm biểu tình chống chính quyền, bọn em chỉ biểu tình vì môi trường thôi..." !
"Bọn em chỉ biểu tình vì môi trường thôi" !
Tôi rút ra kết luận, đám đông (dù thực sự không đông lắm) đã thua cuộc và sẽ còn thua cuộc vì thiếu hẳn một nội dung. Rút cục chúng ta đi biểu tình vì điều gì ? Rút cục chúng ta đang chống lại cái gì ?... Đổ hết mọi trách nhiệm cho Formosa thì rất dễ và cũng đươc coi là đang quan tâm đến đất nước, xã hội nhưng căn nguyên gây nên những tai hại cho môi sinh Việt Nam như ngày nay có phải lỗi đầu tiên do Formosa không ? Chắc chắn không. Trước khi có Formosa thì những cánh rừng, tài nguyên của Việt Nam cũng đã bị đào xới, đốn hạ bán đi không thương tiếc, rừng đầu nguồn, rừng phòng hộ cũng đã bị cho nước ngoài thuê với giá rẻ mạt để nhận lại những món tiền lại quả... Đảng cộng sản và Chủ nghĩa cộng sản là nguyên nhân chính gây nên những điều trên, dứt khoát phải chỉ rõ ra như vậy.
Liên hệ đến tư tưởng đấu tranh cho dân chủ của một vài nhà hoạt động xã hội khác với đám đông biểu tình, tôi nghĩ rằng mọi người đang ở trạng thái "lưng lửng". Muốn đấu tranh cho dân chủ, cho tự do nhưng không dám chỉ đích danh phải dẹp bỏ Chủ nghĩa cộng sản và Đảng cộng sản thì mới có được những điều đó, bởi vì sao ? Sợ !
Nỗi sợ của những cá nhân đơn lẻ hay nỗi sợ của những đám đông thiếu hẳn một nội dung. Việc thiếu vắng hẳn các tổ chức đối lập với cương lĩnh và nội dung đầy đủ đã làm cho chúng tôi cảm thấy chưa vượt qua được "lằn ranh" giữa việc vừa phải lo tranh đấu cho tự do, dân chủ vừa phải lo cho những giải pháp cá nhân là đi làm, đi học để tự nuôi thân dưới xã hội này.
Có nhiều người nghĩ rằng phương pháp đấu tranh của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên là chọn cách thỏa hiệp với cộng sản, tôi nghĩ rằng họ rất sai.
Có hai luồng suy nghĩ cần phải phân biệt như sau :
Luồng suy nghĩ thứ nhất là muốn Đảng cộng sản thay đổi, góp ý và tìm cách sửa chữa nó. Có rất nhiều người chọn cách này dù biết không thể làm được, vì sao ? Cũng vì nỗi sợ mà thôi, đây là một cách dễ dàng để chứng tỏ mình vẫn quan tâm đến đất nước, đến xã hội. Hơn nữa phương tranh đấu như thế này không làm ảnh hưởng đến Đảng và cũng không sợ bị lực lượng an ninh dòm ngó.
Luồng suy nghĩ thứ hai là nhất quyết phản đối Đảng cộng sản, không bao giờ thỏa hiệp để đánh mất mình nhưng phương pháp đấu tranh là bất bạo động, đào sâu tư tưởng để thay đổi suy nghĩ của người dân, xây dựng một đôi ngũ chính trị dấn thân, hình thành tổ chức trước khi gây áp lực buộc Đảng cộng sản phải nhượng bộ những giá trị phổ quát và thể chế chính trị dân chủ đa nguyên.
Cách làm của Tập Hợp theo tôi cũng là một phương pháp mà "mức độ ưu tiên trấn áp" của Đảng cộng sản không cao. Vì sao ? Vì đây là một phương pháp thay đổi chiều sâu bên trong, tốn rất nhiều thời gian và sự kiên nhẫn của nhiều người. Tuy nhiên, phương pháp này lại không được sự ủng hộ của nhiều người đấu tranh cho dân chủ vốn dĩ thích hành động thực tiễn hơn lý luận.
Làm sao để xây dựng được tổ chức chính trị và đào sâu thêm về tư tưởng cho người Việt ? Mong các bạn trẻ thân hữu cũng như những người có kinh nghiệm chia sẻ thêm về điều này.
Sài Gòn, 5/3/2017
Việt Dân