Xã luận
Tòa Án Trọng Tài Thường Trực The Hague
Ngày 12/7 vừa qua Tòa Án Trọng Tài Thường Trực The Hague, theo đơn kiện của Philippines và sau ba năm cứu xét, đã phán quyết bác bỏ toàn bộ những lập luận của Trung Quốc trên Biển Đông. Đây là một đòn chí mạng đánh vào những tham vọng xấc xược của Trung Quốc trong những năm vừa qua đồng thời cũng là một tin mừng rất lớn cho hòa bình trong vùng.
Tòa Án Trọng Tài Thường Trực The Hague là một tòa án quốc tế đã được thành lập từ hơn một thế kỷ nay. Các phán quyết của nó có hiệu lực bắt buộc đối với các quốc gia liên hệ. Trung Quốc dù muốn hay không cũng vẫn phải tuân thủ.
Những phán quyết đã rất quả quyết. Tòa Án The Hague đã tuyên bố rằng Trung Quốc không có quyền lịch sử nào trên vùng biển Trường Sa, vả lại ngay cả nếu có thì các quyền đó cũng đã bị hết hiệu lực vì mâu thuẫn với Qui Ước về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc ; đường lưỡi bò chín đoạn mà Trung Quốc tự vẽ ra để qui định đặc quyền trên phần lớn Biển Đông là vô giá trị ; Trung Quốc đã vi phạm chủ quyền của Philippines ; Trung Quốc đã hành động vi phạm luật pháp quốc tế khi ngăn cản các ngư dân hành nghề ; Trung Quốc đã bất chấp luật pháp và tạo nguy cơ đụng tầu ; Trung Quốc gây tác hại cho môi trường và hải sản khi xây trái phép những đảo nhân tạo trong vùng biển Trường Sa ; chính quyền Trung Quốc biết nhưng vẫn để mặc cho ngư dân Trung Quốc đánh bắt trên một qui mô lớn các loại hải sản quí hiếm cần được bảo vệ bằng những phương thức nguy hại cho các lớp san hô. Tóm lại đây là một phán quyết dứt khoát rằng Trung Quốc đã sai về mọi mặt.
Điều quan trọng nhất cho hòa bình, nhất là đối với nước ta, là Tòa đã tuyên bố rằngtất cả các đảo dù chìm hay nổi trong quần đảo Trường Sa đều không đủ tiêu chuẩn để cho phép các quốc gia có chủ quyền hay tự xưng là có chủ quyền đòi hỏi một vùng đặc quyền nào chung quanh. Phán quyết này có tác dụng là gần như khiến các tranh chấp trở thành vô ích và vô nghĩa. Nếu việc làm chủ một hay nhiều đảo không cho phép qui định một vùng đặc quyền thì có đảo để làm gì ? Các đảo ở vùng Trường Sa không có lợi ích nào đáng kể nếu không cho phép qui định một vùng đặc quyền.
Đối với các nước trong vùng, đặc biệt là đối với nước ta, đây là một tin mừng. Nó sẽ có tác dụng vô hiệu hóa những tham vọng của Trung Quốc trên Biển Đông mà Việt Nam là nạn nhân chính. Chúng ta không có ý định dùng quân lực đánh chiếm lại các đảo đã bị mất ; việc thu hồi lại các đảo này - bằng phương thức hòa bình- tuy vẫn là mục tiêu quốc gia nhưng là một vấn đề của tương lai khi tương quan lực lượng và bối cảnh quốc tế đã thay đổi. Trong trung hạn nguyện ước của chúng ta chỉ là sống chung hòa bình với các nước láng giềng và giữ được các quyền chính đáng theo luật pháp quốc tế trên Biển Đông. Phán quyết The Hague đã bảo đảm cho chúng ta điều đó.
Câu hỏi đặt ra là liệu Trung Quốc có tôn trọng phán quyết này không ? Câu trả lời dứt khoát là họ sẽ phải tôn trọng dù trong nhất thời có thể có một vài tuyên bố và hành động ngang ngược để gỡ thể diện. Trung Quốc vừa không có sức mạnh để thách thức thế giới vừa rất cần thế giới nên không thể tự đặt ra ngoài vòng pháp luật quốc tế.
Nhưng quan trọng hơn nhiều là chính quyền Bắc Kinh đã bị lên án. Cả thế giới đã biết họ sai trái và nhân dân Trung Quốc giờ đây cũng đã biết là chính quyền của họ sai trái. Và lẽ phải có sức mạnh vô địch của nó.
Ban Biên Tập Tổ Quốc