Không thể phủ nhận Nga là một đế chế khổng lồ trong lịch sử và trong thời cộng sản với Liên Bang Xô Viết, Nga đã có ảnh hưởng vô cùng lớn lao đến các nước anh em xung quanh và đã tạo ra một thế giới Nga (Ruski mir).
Nga đã có ảnh hưởng vô cùng lớn lao đến các nước anh em xung quanh và đã tạo ra một thế giới Nga
Sau khi Liên Xô sụp đổ, dù sao, thế giới Nga vẫn tồn tại. Đa số các dân tộc đã nằm trong Liên xô vẫn nói tiếng Nga, mặc dù tiếng của dân tộc họ vẫn được coi là ngôn ngữ chính thống. Tiếng Nga vẫn được dậy trong các trường học…
Đối với Ukraine, tiếng Nga là tiếng mẹ đẻ của một bộ phận rất lớn người Ukraine. Tiếng Nga và tiếng Ukraine cũng rất giống nhau và sau cả trăm năm đô hộ với tiếng Nga là ngôn ngữ chính thống thì gần như tất cả người Ukraine đều có thể nói được tiếng Nga. Đây là một thực tế mà chính tôi đã được chứng kiến vì tôi đã từng du học ở Ukraine trong những năm 1970. Ở trường học và ngoài đường, tôi đã thấy tất cả đều nói tiếng Nga. Tôi chỉ thấy người gốc Ukraine nói tiếng Ukraine khi tôi đến chơi với họ ở nhà riêng của họ. Đó cũng là một chính sách Nga hóa của đế quốc Nga mà đa số người dân Ukraine lúc đó cũng chưa hiểu được vì gần như tất cả vẫn còn đang mơ đến chủ nghĩa cộng sản mà người Nga mang đến cho họ.
Từ khi có độc lập, đương nhiên Ukraine phải tiến hành chính sách Ukraine hóa để sửa chữa lại hiệu ứng của việc Nga hóa trong suốt thời gian cả trăm năm trước đây dưới thời Xô viết. Về tổng thể nói chung, Tòa hiến pháp Ukraine vẫn theo dõi để đảm bảo quyền lợi của người nói tiếng Nga. Ngược lại, trên tất cả các vùng mà Nga vừa mới chiếm đóng được ở đất Ukraine, thì người Nga lại tái lập chính sách Nga hóa mà họ đã làm trước đây, thậm chí còn làm mạnh mẽ hơn nhiều : tiếng Nga lại trở thành bắt buộc và là ngôn ngữ chính thống. Tuy nhiên lần này, người Ukraine đã hiểu và quá trình Nga hóa không thể thuận lợi như trước đây, thậm chí trở thành ngôn ngữ của kẻ thù.
Phải chăng tiếng Nga hay văn hóa Nga hơn hẳn Ukraine ? Hoàn toàn không. Các đế chế sinh ra, phát triển, thịnh vượng rồi lại tàn lụi theo từng thời kỳ. Chúng ta nên nhớ rằng Kiev ra đời từ khi Moskva vẫn chỉ là cánh đồng hoang. Lịch sử của Nga, di sản vật chất và phi vật chất của Nga là sản phẩm của sự đa dạng văn hóa của nhiều dân tộc. Dostoievski đã từng nói "Chúng ta (những nhà văn Nga thời đó) tất cả đều chui ra từ tà áo của Gogol". Gogol (1809-1852) lại là người Ukraine. Vậy, chẳng có dân tộc nào thượng đẳng hơn dân tộc nào. Chỉ có điều đế quốc Nga hiện vẫn đang còn mạnh hơn Ukraine nên mới có chuyện Putin đang xua quân đi xâm lược Ukraine.
Thực ra suy nghĩ của Putin nếu diễn đạt một cách thô thiển thì có thể là : bọn Ukraine, hoặc chúng mày là một bộ phận nhỏ của chúng tao, trong thế giới Nga của tao, hoặc chúng mày chẳng là cái gì hết. Ham muốn của chúng mày không muốn làm thằng Nga nhỏ chứng tỏ chúng mày là bọn phát xít mà tao cần phải tiêu diệt. Dân tộc Ukraine làm sao có thể nuốt được quả đắng này.
Thế giới Nga đã phát triển và bành trướng, nhưng hiện nay chính Putin lại là người đang phá.
Người ta cứ đặt câu hỏi từ hồi đầu cuộc chiến đến giờ là tại sao nhân dân Ukraine lại anh hùng thế, lại có thể đương đầu với một quân đôi "thứ nhì" thế giới ? Câu trả lời chính là thái độ của Putin đối với dân tộc Ukraine mà tôi vừa mới nói ở trên.
Sát nách chúng ta, cũng có một kẻ thù như thế và chắc chắn cũng cũng coi chúng ta như thế đấy.
Hãy cứ cuồng Putin đi, cái đám đầu đất kia.
Hoàng Quốc Dũng
17/08/2022