Có nhiều biểu hiện có thể cho thấy Thủ tướng chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đang tìm cách che chắn cho mình. Không biết có phải do sức ép của bộ chính trị trước những nguy cơ có thật về một sự sụp đổ của chính phủ, bắt đầu bằng sự sụp đổ nền tài chính, mà trước hết là khả năng thanh toán các khoản nợ quốc tế tính trên đồng đôla mà Chính phủ phải trả, chỉ vì lỡ ký bảo lãnh cho các tập đoàn kinh tế quốc doanh.
Chắc chắn Nguyễn Xuân Phúc không muốn là người đổ vỏ cho Nguyễn Tấn Dũng sau khi ăn ốc dù được tặng hoa - Ảnh minh họa
Có thể ông Phúc đã không chịu là người đổ vỏ.
Những quyết định quá nuông chiều các Tập đoàn Quốc doanh trong việc vay vốn nước ngoài của chính phủ do ông Dũng cầm đầu, bây giờ tới lúc vỡ lở.
Thời ông Dũng, nhân danh dự án các quả "đấm thép", ông Dũng đã phê chuẩn hàng loạt các quyết định bảo lãnh cho các tập đoàn quốc doanh vay vốn của các đối tác nước ngoài. Và các tập đoàn đã không dùng tiền vay để tạo ra Đấm thép mà để đầu tư vào chứng khoán và bất động sản, kiếm chác và chia nhau những khoản lãi kếch xù những năm bong bóng phình ra hàng chục lần, trước khi chịu khủng hoảng tan vỡ bắt đầu năm 2012, để lại cho nền kinh tế quốc doanh sự trống rỗng và những khoản nợ không gì lấp đầy được. Không ai biết, trong những khoản vay mà chính phủ bảo lãnh, sẽ có bao nhiêu phần trăm "quay lại" chữ ký, khi các ông chủ các tập đoàn đấm thép đút túi hàng nghìn tỷ đồng, và để lại những khoản lỗ hàng trăm nghìn tỷ cho nền tài chính quốc gia. Chỉ một Vinashin cũng hô biến một lần hơn 80.000 tỷ. Và có tới hơn 13 tập đoàn, hàng trăm tổng công ty, hàng nghìn công ty con như vậy.
Nhưng cái khó chịu nhất là những chữ ký ấy không phải là chữ ký có tên Nguyễn Xuân Phúc, mà là tên ông Nguyễn Tấn Dũng, kẻ đang ung dnng "làm người tử tế" một các yên bình.
Còn bây giờ, "nợ công nếu tính đủ thì đã vượt trần", ngày 29/12/2016, ông Phúc phải kêu lên như vậy, đó là loại "tội phạm núp bóng doanh nghiệp". Ông Phúc đang kết tội ai ?
Các doanh nghiệp quốc doanh chính là thủ phạm của những thất bại mà ông đang phải đối diện, hay những gì mà cái chính phủ trước đó ăn rồi để lại vỏ cho ông, ông sẽ không thể âm thầm làm ra "cao thượng" để "áo gấm đi đêm" ; và nhất là bây giờ, ông Trọng có thể ngồi đấy mà đẩy mọi con cờ vào tay ông.
Tăng trưởng giảm, và sẽ tiếp tục giảm. Ngân sách thất thu không đủ chi. Tiền cho các chi phí thường xuyên, trong đó chủ yếu là chi lương thưởng cho bộ máy đảng và bộ máy hành chính khổng lồ không ngừng tăng, tạo cho Chính phủ một sức ép không thể chịu đựng. Ông phải vay để lấy tiền trả nợ, nhưng tiền vay mới, chưa kể không còn nguồn nào chịu cho Việt Nam vay, mà nếu có, những khoản vay này không còn ưu ái với lãi suất thấp như những năm trước. Vay những khoản vay có lãi suất cao để trả nợ cho những khoản vay ưu đãi trước đấy, mà cái "hời" đó thì cái chính phủ trước đã bóc sạch. Hết ân hạn. Bắt đầu phải trả cả vốn lẫn lãi.
Có phải ông đã thành một thứ trâu kéo cày như một nghiệp chướng định mệnh của ông Dũng không ? Sung sướng gì cái chân Thủ tướng vào lúc này. Trên đe, dưới búa.
Ai sẽ phải chịu cái tội gây ra những món nợ đang sắp không còn khả năng trả được này. Ai, ông không biết, nhưng không phải ông.
"Tôi nghe chuyên gia báo cáo, cảnh báo, nếu không chấm dứt tình trạng này, sự sụp đổ của nền tài khóa quốc gia không thể tránh khỏi". Ông bắt đầu dạo nhạc như vậy trong hội nghị tổng kết ngành tài chính được tổ chức chiều ngày 06/01/2017.
Ngay từ tháng 05/2016, Tiến sĩ Lê Ðăng Doanh đã cho rằng nếu tính đủ các khoản nợ từ cấp xã đến nợ xây dựng cơ bản của các bộ ngành, địa phương, nợ của doanh nghiệp nhà nước thì nợ công của Việt Nam có thể đã lên đến 110-120% GDP, khoảng trên 4,5 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 220 tỷ USD. Các khoản nợ này có lãi suất từ 3-8%, bình quân 5%, như vậy nếu tăng trưởng dưới 5%, thì quốc gia tất phá sản. Ông Phúc đang phải đi xiếc trên dây.
"Cháu nó lú, nhưng có chú nó khôn". Ông Phúc chịu tiếng văn hóa không hơn gì ông Dũng, nhưng hồi ông Dũng giải tán Hội Chuyên gia cố vấn, để tiện việc "sập xí sập ngầu, thì ông Phúc không làm thế, ông xin ông Trọng đưa ông Vương Đình Huệ xuống làm phó kinh tế cho ông, cũng gọi là ông biết người. Ông thưà biết không thể tìm chỗ dựa ở mấy thằng tập đoàn quốc doanh, át chủ bài của Thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chỉ giỏi biến tài sản công thành tiền bỏ túi.
Báo kinhtedubao.vn vừa đưa tin :
"Thủ tướng Chính phủ vừa ký văn bản giao các bộ, cơ quan liên quan triển khai thực hiện những nhiệm vụ đã nêu trong các tài liệu phục vụ Kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV và một số nội dung của Quyết định số 1981/QĐ-TTg ngày 18/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ. Cụ thể… khẩn trương soạn thảo, hoàn thiện dự án Luật Quản lý nợ công (sửa đổi) trình Phiên họp Chính phủ tháng 2/2017".
Điều đáng chú ý là luật Quản lý nợ công sửa đổi sẽ quy định đưa các khoản vay nợ nước ngoài của các tập đoàn và các doanh nghiệp quốc doanh vào khái niệm nợ công quốc gia, phù hợp với cách tính của cơ quan thống kê của Liên Hiệp Quốc áp dụng cho mọi nền kinh tế.
Theo tinh thần mới nhất mà Thủ tướng Phúc họp với ngành tài chính và các ngành khác, nếu doanh nghiệp nhà nước không trả được nợ vay nước ngoài thì sẽ phải tự phá sản chứ không thể trông đợi vào sự cứu giúp của Chính phủ.
Số liệu báo cáo của Bộ tài chính, trong sáu tháng tới, có tới 30 % các tập đoàn và doanh nghiệp nhà nước đối diện với nguy cơ phá sản do mất khả năng thanh toán nợ nước ngoài.
Điều gì sẽ xảy ra khi Chính phủ của ông Phúc từ chối bảo trợ các doanh nghiệp quốc doanh ?
Một bộ phận của nền kinh tế Nhà nước sẽ bị bỏ rơi không thương tiếc ? Ông Phúc thực sự có ý định thủ tiêu "lực lượng chủ đạo của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" ? Ông Phúc chống lại quyết tâm "phát triển vững chắc nền kinh tế thị trường đinh hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể sẽ ngày càng chiếm vị trí chủ đạo" ghi trong "Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) ?
Người ta không quên trước đó, phát biểu khai mạc Hội thảo quốc tế "Tạo dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam - Bài học thực tiễn từ Israel" diễn ra sáng 21/09/2016 do UBND Thành phố Hà Nội phối hợp với Đại sứ quán Israel và Tập đoàn FPT tổ chức, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết "Chính phủ đã đưa ra những nhóm giải pháp rất cụ thể về tạo dựng môi trường thuận lợi hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo với mục tiêu có ít nhất 1 triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả vào năm 2020". Và một triệu doanh nghiệp này là những doanh nghiệp tư nhân, quy mô vừa và nhỏ.
Nếu điều này được thực hiện, khu vực kinh tế tư nhân sẽ giữ khoảng 500 tỷ đôla tiền vốn, trong khi lượng tài sản do khu vực quốc doanh chiếm giữ, ước tính cho tới nay khoả̉ng 150 tỷ đôla, có khả năng không tăng mà thậm chí còn bị giảm, sẽ cho thấy một toàn cảnh nền kinh tế thị trường không còn tính chất định hướng xã hội chũ nghĩa nữa.
Tới năm 2025, khi cơ sở vật chất của một nền kinh tế công nghiệp hiện đại hình thành, sẽ chỉ còn kinh tế tư nhân. Cái ước vọng của ông Nguyễn Phú Trọng về một nền kinh tế xã hội chủ nghĩa, với duy nhất kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể, vào cuối thế kỷ sẽ chắc chắn tiêu tan.
Ông Phúc đang làm gì, bắt đầu làm gì ? có phải ông đang bắt đầu cuộc hành trình về phía Thế giới, ngược chiều với ông Trọng ? Có một quy luật đã hiện hình từ rất lâu, rằng bất cứ kẻ nào ngồi ghế Chính phủ, dù tử tế hay không tử tế thì đều tìm cách đi ngược lại Đảng. Hình như khi tiếp cận thế giới, những người này ngô ra rằng, đảng đang đi ngược lại dòng chảy của loài người tiến bộ. Bất cứ ai, khi chấp nhận hội nhập, chấp nhận luật chơi chung toàn cầu, đều thấy cái quái dị của thể chế độc đảng cầm quyền, và không thể không phản bội nó. Cũng như trước đấy, tất cả các bộ trưởng ngoại giao, chỉ sau một nhiệm kỳ thì đều thất sủng. Đó là "tự diễn biến".
Nếu không biết cách tìm đến dân, không tìm kiếm sức mạnh từ phía các tổ chức chính trị xã hội, không biết dựa vào nguồn năng lượng vĩ đại như những cơn sóng thần đang vần vũ, thì rồi cũng lại đến lượt ông Phúc sẽ bị ông Trọng gạt ra ngoài lề bằng những thủ đọan có vỏ bọc "Giáo Làng".
Paris, 03/02/2017
Bùi Quang Vơm
