Vụ Giáo sư Chu Hảo : Giới nghiên cứu Việt Nam trên thế giới phản đối (RFI, 14/11/2018)

Sự kiện Đảng cộng sản Việt Nam quyết định kỷ luật giáo sư Chu Hảo tiếp tục làm dấy lên những phản ứng bất đồng tình. Trong một lá thư ngỏ đề ngày 11 tháng 11 năm 2018, gần 100 giáo sư, tiến sĩ và nhà nghiên cứu về Việt Nam từ nhiều nước trên thế giới đã lên tiếng "bày tỏ quan ngại" về các cáo buộc "vô căn cứ và đáng lo ngại" đối với giáo sư Chu Hảo.

Ảnh tư liệu : Giáo sư Chu Hảo phát biểu tại một hội nghị ở Hà Nội, ngày 11/07/2014 Reuters/Kham

Trong bức thư gởi đến các ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Đảng cộng sản kiêm Chủ tịch nước Việt Nam và Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, những người ký tên đã "bày tỏ sự không đồng ý và thất vọng sâu sắc" về những cáo buộc nhắm vào giáo sư Chu Hảo, và Nhà xuất bản Tri Thức mà ông làm giám đốc.

Những cáo buộc này đã được Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam nêu lên ngày 25/10, theo đó Nhà xuất bản Tri Thức đã phát hành "một số cuốn sách có nội dung trái với quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước".

Các học giả, giáo sư và nhà nghiên cứu ký tên vào thư ngỏ ngày 11/11, đã đánh giá rằng "những lời buộc tội của Ủy ban Kiểm tra Trung ương là vô căn cứ và đáng lo ngại", vì lẽ trong thời gian qua, Nhà xuất bản Tri Thức đã góp phần giúp các sinh viên và học giả Việt Nam "tiếp cận nhiều hơn với các công trình học thuật lớn của các nước khác bằng cách dịch sang tiếng Việt", một điều rất cần thiết cho việc nghiên cứu khoa học.

Bức thư ghi rõ : "Các công trình học thuật lớn đó là nền tảng của nghiên cứu và tư duy hiện đại trong ngành khoa học xã hội và nhân văn", và tại các trường trung học và đại học trên khắp thế giới, các công trình đó "nằm trong giáo trình cơ bản của nhiều ngành học và môn học khác nhau mà sinh viên phải đọc và nắm bắt được".

Trên cơ sở đó, những người đồng ký tên vào thư ngỏ "bác bỏ bất kỳ khẳng định nào cho rằng những tác phẩm này là mối đe dọa cho sự phát triển ổn định hoặc hòa bình của Việt Nam", yêu cầu Ủy ban Kiểm tra Trung ương sửa đổi đánh giá về công việc của ông Chu Hảo tại Nhà xuất bản Tri Thức.

Bức thư thúc giục chính phủ Việt Nam "khuyến khích việc thảo luận tri thức rộng rãi về tất cả các chủ đề ở Việt Nam…, từ bỏ mọi nỗ lực quấy rối, đe doạ hoặc trừng phạt những người đã thể hiện quan điểm hoặc ý kiến của họ một cách ôn hòa".

Điểm cần ghi nhận là trong số 81 người đã ký tên vào lá thư ngỏ, có hầu hết các gương mặt có uy tín trong ngành nghiên cứu về Việt Nam hiện nay ở Mỹ, Canada, Pháp, Anh, Hà Lan, Úc, Singapore, từ giáo sư Pierre Brocheux, Pascal Bourdeaux, ở Pháp, Pierre Asselin, George Dutton, Sophie Quinn-Judge, ở Mỹ, cho đến giáo sư Chistopher Goscha ở Canada, David Marr, Ben Kerkvliet ở Úc, John Kleinen ở Hà Lan, Bill Hayton ở Anh Quốc. Bên cạnh đó còn có chuyên gia quen thuộc người Việt như giáo sư Trịnh Văn Thảo ở Pháp, Ngô Vĩnh Long, Trịnh Xuân Thuận ở Mỹ, Nguyễn Đức Hiệp ở Úc…

Trọng Nghĩa

******************

Giới học giả phản đối biện pháp kỷ luật giáo sư Chu Hảo (RFA, 14/11/2018)

Hơn 80 học giả quốc tế lên tiếng chỉ trích Đảng cộng sản Việt Nam về biện pháp kỷ luật đối với Giáo sư Chu Hảo, Giám đốc kiêm Tổng biên tập Nhà xuất bản Tri Thức.

Giáo sư Chu Hảo, Giám đốc - Tổng biên tập Nhà xuất bản Tri Thức - với cuốn sách "Dân chủ và Giáo dục" của John Dewey, được dịch và xuất bản bởi Nhà xuất bản của ông ở Hà Nội vào ngày 31 tháng 8 năm 2010. AFP

Hãng tin AFP loan tin cho biết nhóm 81 học giả và các nhà nghiên cứu từ 10 quốc gia vào ngày 14 tháng 11 công bố thư do họ ký tên bày tỏ các mối lo ngại cũng như lên tiếng ủng hộ Giáo sư Chu Hảo.

Nội dung bức thư được trích nói rằng nhóm các học giả quốc tế không cho rằng những tác phẩm của Giáo sư Chu Hảo là mối đe dọa cho sự phát triển ổn định và hòa bình của Việt Nam ; đồng thời khẳng định những cáo buộc của chính phủ Việt Nam là vô căn cứ và đáng lo ngại.

Bản tin của AFP nói rõ Giáo sư Chu Hảo từ lâu đã là một ‘cái gai’ trong mắt đảng cộng sản và đã bị ngăn chặn các quyền tự do về học thuật.

Giáo sư Chu Hảo, Giám đốc – Tổng biên tập Nhà xuất bản Tri Thức vào hôm 25/10 đã bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị kỷ luật với lý do cáo buộc ông đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, tự diễn biến, tự chuyển hóa. Các tác phẩm của ông đã bị tịch thu hoặc phá hủy.

Ngay sau đó vào 26/10, ông Chu Hảo, nguyên thứ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ, chính thức có văn bản tuyên bố từ bỏ đảng cộng sản Việt Nam. Đã có ít nhất 10 học giả, cựu quan chức và các nhân vật có tiếng lên tiếng bỏ đảng để ủng hộ ông Hảo.

Ông Hà Quang Vinh, nguyên phó chủ tịch quận Bình Chánh, một người cũng tuyên bố bỏ đảng cộng sản vào tháng 10 trả lời AFP rằng đảng cộng sản Việt Nam luôn tìm cách trừng phạt những người bất đồng chính kiến và giới trí thức chỉ trích đảng ‘để bảo vệ ngôi vị của mình.’

Giáo sư Chu Hảo được nhiều người biết đến là Giám đốc kiêm Tổng Biên tập của Nhà xuất bản Tri Thức – nhà xuất bản do ông sáng lập vào năm 2005 nhằm cung cấp những tri thức nền tảng quan trọng nhất trong kho tàng tri thức của nhân loại cho dân tộc Việt Nam.

Tuy nhiên, có lẽ ít ai biết đến ông như một trong những người đồng sáng lập của Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh, một tổ chức phi chính phủ và vô vị lợi ra đời vào năm 2008, mà tiền thân là Quỹ Dịch thuật Phan Châu Trinh, ra đời vào năm 2006. 

Giáo sư Chu Hảo bắt tay chúc mừng Giáo sư Pierre Darriulat. Ảnh : Lao Động

Giáo sư Chu Hảo từ đó đến nay là Phó Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh, bên cạnh 4 thành viên khác của hội đồng, trong đó có nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình – Chủ tịch, và nhà văn Nguyên Ngọc – Ủy viên [1].

Tôn chỉ, mục đích hoạt động của Quỹ là nâng cao dân trí, góp phần hiện đại hóa đất nước, đưa dân tộc Việt Nam hòa nhập vào dòng chảy văn minh và tiến bộ của nhân loại [2].

Các hoạt động chính của Quỹ bao gồm dự án "Tủ sách Tinh hoa Thế giới", dự án "Tôn vinh Danh nhân Văn hóa Việt Nam hiện đại", Giải thưởng Văn hóa Phan Châu Trinh thường niên, Giải thưởng Sách Hay thường niên, và các hoạt động đào tạo & nghiên cứu, hội thảo & tọa đàm [3].

Dự phần vào các hoạt động của Quỹ là Nhà xuất bản Tri Thức của Giáo sư Chu Hảo, với dự án "Tủ sách Tinh hoa thế giới" và các hội thảo & tọa đàm được tổ chức hàng tháng tại trụ sở của Nhà xuất bản Tri Thức và một số địa điểm khác, như Salon Văn hóa Cà phê thứ Bảy và Trung tâm Văn hóa Pháp.

Trong các hội thảo & tọa đàm của Nhà xuất bản Tri Thức, Giáo sư Chu Hảo thường là người chủ trì và các diễn giả là các vị khách từ các trường đại học, viện nghiên cứu, nhóm học thuật, v.v. Đôi khi, ông cũng đóng vai trò diễn giả, chẳng hạn, trong các tọa đàm về triết lý Phan Châu Trinh – chủ đề mà ông tâm huyết.

Các hội thảo & tọa đàm với các chủ đề đa dạng về triết học, khoa học, văn hóa, giáo dục, v.v. đã tạo ra một không gian học thuật tương đối cởi mở và sinh động cho mọi người, đồng thời giúp nảy nở và nuôi dưỡng những mầm xanh của trí thức tương lai. Những ai đã từng tham gia các hội thảo & tọa đàm của Nhà xuất bản Tri Thức hẳn ít nhiều biết đến các nhóm học thuật như Tinh thần Khai Minh, Book Hunter, Hope Lab do các bạn trẻ khởi xướng.

Tôn chỉ, mục đích hoạt động nêu trên của Quỹ xuất phát từ sứ mệnh "phục hưng, du nhập, gìn giữ và lan tỏa những giá trị tinh hoa văn hóa nhằm phục vụ công cuộc canh tân văn hóa Việt Nam trong thế kỷ 21".[4] Cội rễ của sứ mệnh này chính là con đường mà nhà yêu nước, nhà cách mạng Phan Châu Trinh đã đưa ra cách đây hơn một thế kỷ : "Khai Dân trí – Chấn Dân khí – Hậu Dân sinh". 

Những người sáng lập Quỹ, trong đó có Giáo sư Chu Hảo, hẳn đã nhận thức sâu sắc rằng đây là con đường đúng đắn để phát triển đất nước, rằng không thể phát triển đất nước mà lại thiếu vắng nền tảng Dân trí và Dân khí. Mặc dù cả ba yếu tố có vai trò hỗ tương và không yếu tố nào nhất thiết có trước, song Dân trí và Dân khí đóng vai trò cốt yếu trong việc thúc đẩy Dân sinh.

Đến nay, trải qua chặng đường 10 năm, Quỹ đã để lại những dấu ấn tốt đẹp. Nhiều cuốn sách đã được dịch, nhiều tên tuổi đã được vinh danh, nhiều hoạt động đào tạo, nghiên cứu, hội thảo, tọa đàm, v.v. đã được thực hiện – tất cả đều nhắm đến tôn chỉ, mục đích và sứ mệnh đầy ý nghĩa mà Quỹ đã đề ra. Những thành tựu này có một phần đóng góp quan trọng của Giáo sư Chu Hảo. 

Hình : Giáo sư Chu Hảo trong Lễ trao Giải thưởng Văn hóa Phan Châu Trinh năm 2017

Tuy còn nhiều khó khăn về nhiều phương diện, như về nhân lực và tài chính, Quỹ sẽ tiếp tục thực hiện tôn chỉ, mục đích và sứ mệnh của mình, nhờ có "những người quan tâm và dấn thân vì sự nghiệp chấn hưng văn hóa – giáo dục nước nhà", theo cách nói của Giáo sư Chu Hảo trong diễn văn mở đầu Lễ trao Giải thưởng Văn hóa Phan Châu Trinh năm trước [5].

Có thể thấy sự tham gia của Giáo sư Chu Hảo vào Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh là một bước trong nhiều bước đồng hướng và nhất quán mà ông đã đi để thực hiện khát vọng của mình về một nền văn hóa – giáo dục tốt đẹp hơn cho Việt Nam. Với ông, chấn hưng văn hóa và giáo dục nước nhà đã trở thành sự nghiệp, và chắc chắn rằng điều khiến người đời ngày nay và cả về sau nhớ tới ông chính là sự nghiệp vinh dự và cao cả ấy. 

Nguyễn Trang Nhung

Nguồn : RFA, 11/11/2018 (NguyenTrangNhung's blog)

Chú thích : 

[1][2][3][4] Giới thiệu tổng quan về Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh

http ://quyphanchautrinh.org/gioi-thieu/22

[5] Giải thưởng Văn hóa Phan Châu Trinh và sứ mệnh canh tân văn hoá
https ://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/phan-chu-trinh-culture-award-n-m...

Vừa ngồi xuống chiếc ghế đối diện với tôi trong một quán bia hơi gần trụ sở Hội nhà văn Việt Nam ở đường Nguyễn Đình Chiểu- Hà Nội, đạo diễn nghệ sĩ nhân dân Trần Văn Thủy liền đập tay xuống bàn quát lớn : 

Tại sao (là) Chu Hảo ? Tại sao Chu Hảo ?!! Tôi và ông còn "phản động" hơn Chu Hảo nhiều chứ ? !...

Báo đài trong nước lên tiếng đả kích Giáo sư Chu Hảo - Ảnh minh họa (VTV1)

Biết Trần Văn Thủy là người "ăn to nói lớn", tính cách ngang tàng... nên tôi chẳng nói gì cả. Nhưng trong đầu bỗng nhớ đến cuốn sách mà tôi đã in năm 2004 (Nhà xuất bản Thanh Niên) có tên là "Tại sao Điện Biên Phủ ?".

Để trả lời cho câu hỏi của nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước : Vì sao hai bên Việt Minh và Pháp lại chọn một nơi không hẹn trước, xa xôi hẻo lánh, tít mù cuối trời Tây Bắc, giáp ranh với nước Lào làm trận địa cho một cuộc chiến quyết định sống còn với mỗi bên ? ! Để trả lời câu hỏi này, tôi đã phải đọc cả ngàn trang hồi ký về Điện Biên Phủ, ba lần lên thăm Điện Biên Phủ và ba lần gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp để cho ra đời cuốn sách chưa đến 200 trang vào năm kỷ niệm 50 năm (2004) chiến thắng lịch sử này.

Nhưng trả lời đạo diễn Trần Văn Thủy : "Tại sao Chu Hảo ?" thì không khó. Vì : Chu Hảo là một trong những người trí thức căn cơ nhất của tầng lớp trí thức vốn còn rất "èo uột" hiện nay !

Tôi dùng chữ căn cơ vì, một dân tộc muốn hùng mạnh phải có một đội ngũ tinh hoa dẫn đường. Đội ngũ tinh hoa ấy khai phóng cho dân chúng. Muốn có Cách mạng Pháp 1789 phải có một Thế kỷ Ánh sáng "Siècle des Lumières" với những Voltaire (1694-1778), Rousseau (1712-1778), Diderot ( 1713-1784) .

Chu Hảo là một trí thức ý thức rõ về vai trò, trách nhiệm của tầng lớp tinh hoa với nhiệm vụ khai phóng dân trí của tầng lớp mình. Năm 2010, ông đã viết tiểu luận nổi tiếng "Thử tìm hiểu tầng lớp trí thức Việt Nam". Đây là lần đầu tiên một tác giả đã dám đụng bút vào một đề tài lớn, rất hóc búa và vô cùng "nhậy cảm" trong một xã hội toàn trị, nặng tư tưởng Maoist : "Trí thức là cục phân" !!! Trong tiểu luận đó ông đặt ra những câu hỏi...

Có một giai tầng xã hội như là tầng lớp trí thức ở Việt Nam chưa, đặc điểm tính cách của trí thức trước vận mệnh của dân tộc trong thời đại mới- thời đại kinh tế tri thức, thời đại hòa nhập toàn cầu là thế nào ? Và thật thú vị, lần đầu tiên có một tác giả đã điểm lại những gương mặt, những tên tuổi kẻ sĩ Việt Nam suốt chiều dài lịch sử dân tộc như : Trương Vĩnh Ký, Phan Khôi, Nguyễn Văn Vĩnh, Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Tố... Và cũng rất bất ngờ, tác giả gọi thời kỳ 1945-1949 là của lịch sử Việt Nam hiện đại là thời kỳ "lãng mạn của trí thức yêu nước" Việt Nam !

Tuy chỉ là những phác thảo và gợi mở nhưng tiểu luận "Thử tìm hiểu tầng lớp trí thức Việt Nam". đã được những người quan tâm đến vận mệnh của đất nước nồng nhiệt đón nhận và đánh giá rất cao công trình này. Bình tĩnh và ôn hòa, nhưng kết luận của bài viết này đanh thép và dứt khoát : Không có tự do ngôn luận, thì những người "có học" chỉ có thể là những người lao động trí óc (thậm chí rất giỏi" nhưng không thể trở thành một tầng lớp "trí thức" mà xã hội văn minh coi là tinh hoa !

Ở thời điểm năm 2010, kết luận trên của Chu Hảo được xem là xã hội toàn trị đã có phần "cởi mở" (!) Nhưng chế độ Đảng trị với quốc sách ngu dân, bưng bít thông tin để dễ bề cai trị, lừa gạt và dễ bề cướp bóc đã không thể chấp nhận sự dấn thân khai phóng của nhà trí thức Chu Hảo với việc ông đứng đầu Nhà xuất bản Tri Thức để tổ chức dịch và xuất bản những sách giới thiệu một cách căn cơ những giá trị văn minh phổ quát của nhân loại mà bất cứ một dân tộc nào muốn "sánh vai cùng các cường quốc năm châu" cũng phải biết đến.

Những cuốn sách đồ sộ của văn minh nhân loại đã ra đời từ Nhà xuất bản Tri Thức : Nền dân trị Mỹ (phải "né" chữ "dân chủ" bằng chữ "dân trị") của Alexis de Tocqueville do Phạm Toàn dịch từ nguyên bản tiếng Pháp-805 trang, khổ 16x24 cm-2012 ; Đường về nô lệ của Hayek do dịch giả nổi tiếng Phạm Nguyên Trường dịch ; Karl Marx của Peter Singer ; Sự ra đời trí khôn ở trẻ em của Jean Piaget do nhà thơ Hoàng Hưng dịch, v.v và v.v...

Khi dịch cuốn "Sự ra đời trí khôn ở trẻ em" tác giả Hoàng Hưng tâm sự với người viết bài này rằng, vô cùng khó dịch, vì nhiều khái niệm về tâm lý chúng ta không có, phải mầy mò, so sánh với các ngôn ngữ khác... Vẫn theo Hoàng Hưng thì giáo dục ở nước ta quá lạc hậu so với thế giới về cơ sở tâm lý giáo dục học...

Vì thế, lời mở đầu cho cuốn sách này, nhà giáo Phạm Toàn đã viết : Thật khó mà hình dung lại có người táo gan chẳng hạn như thế này : lái con tàu đi biển mà thiếu hải đồ và hải trình, thám hiểm núi cao rừng sâu mà không cần la bàn, hoặc là... thêm trường hợp nữa cho đủ quá tam ba bận, như chúng tôi muốn nêu ra ở đây : tổ chức một nền giáo dục quốc dân, tổ chức đi tổ chức lại những cuộc thay sách thay chương trình và cải cách giáo dục song lại không quan tâm đến tâm lý học. Lại nữa, không những coi nhẹ tâm lý học nói chung, lại còn táo gan coi nhẹ tâm lý học giáo dục, nhất là tâm lý học Piaget !

Nhà thơ Hoàng Hưng đã được giải thưởng về dịch thuật cuốn sách này sau đó. Tôi đã mất cả tháng trời để nghiên cứu cuốn sách khó đọc này và bàng hoàng khi biết rằng, chúng ta đã không hề biết đến Jean Piaget (1896-1980) với công trình cả đời nghiên cứu quá trình nhận thức của trẻ em, làm cơ sở cho quá trình giáo dục ở hầu hết các nước tiên tiến trên thế giới ngày nay…

Viết đến đây tôi bỗng nhớ đến các "định nghĩa" về người trí thức của Viện sĩ hàn lâm Nga N. Moseev : "Người trí thức luôn suy nghĩ đến số phận của dân tộc mình trong sự so sánh, đối chiếu với những giá trị toàn nhân loại. Vả lại, bất cứ một dân tộc nào bao giờ cũng có những nhà trí thức của dân tộc mình".

Chu Hảo chính là một nhà trí thức của dân tộc Việt Nam. Ông có công với đất nước, với dân tộc nhưng lại "có tội" vì đã "tổ chức dịch và xuất bản những sách trái với cương lĩnh, đường lối của Đảng" như kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng !

Là một người ngoài Đảng, người viết bài này cũng biết, đây là một việc làm trái với điều lệ Đảng. Vì, muốn kỷ luật một đảng viên thì phải xuất phát từ cơ sở chi bộ nơi đảng viên ấy sinh hoạt. Rõ ràng, một nhóm độc tài từ trên cao áp đặt một cách phi dân chủ ngay trong Đảng. Dấu hiệu của tập quyền trong quá trình phát xít hóa đã xuất hiện ngay sau khi Tổng bí thư Đảng kiêm giữ chức Chủ tịch nước (!). Kỷ luật Chu Hảo, Đảng độc tài muốn dằn mặt những đảng viên đang "tự diễn biến" đang "suy thoái về chính trị"...

Thật là bẽ bàng và nực cười khi Việt Nam đang hý hửng tham gia Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương CPTPP ! Muốn hòa nhập vào thế giới văn minh để hưởng lợi về kinh tế, nhưng lại quyết giữ nguyên tư duy man rợ thời Trung cổ về triết học, chính trị và xã hội, để tiếp tục cai trị, dìm đất nước và nhân dân trong tăm tối Trung cổ giữa thời đại toàn cầu hóa, Công nghiệp 4.0 !

Không làm gì có điều đó ở thế kỷ 21 thưa Ban kiểm tra Trung ương Đảng ! Chính vì thế, khi tuyên bố kỷ luật những sai phạm của Chu Hảo, và ông đã tuyên bố rời Đảng ngay sau đó...

Một cơn địa chấn đã xuất hiện trong xã hội Việt Nam. Một loạt những đảng viên, trong đó có những tên tuổi lớn như nhà văn Nguyên Ngọc, nghệ sĩ ưu tú Kim Chi, giáo sư Mạc Văn Trang và nhiều người khác... đã lập tức tuyên bố rời bỏ Đảng.

Trong tuyên bố bỏ Đảng của nhà văn lão trượng, công thần của chế độ Nguyên Ngọc có đoạn viết : Đảng "kìm hãm nhân dân trong vòng tăm tối, để lừa dối và đàn áp... đang cướp quyền sống và phát triển của dân tộc... Đảng "tự diễn biến" thành một tổ chức chuyên quyền phản dân hại nước. Tôi không thể, còn có thể ở trong một tổ chức như thế !

Kể từ khi thành lập, chính danh của Đảng cộng sản chưa bao giờ bị phủ định hoàn toàn như thế.

Mặc dù chỉ kém Chu Hảo có hai tuổi, tôi luôn luôn xem ông là bậc đàn anh từ mọi phương diện. Ông uyên bác nhưng khiêm nhường, ôn hòa lịch lãm nhưng sắc sảo và quyết liệt trong tư duy. Chu Hảo chính là kẻ sĩ của thời đại @, một nhân cách viết hoa. Vậy mà ông bị gán cho những tội danh nghe thật buồn cười và ngớ ngẩn : "tự chuyển biến", "tự chuyển hóa", "thoái hóa về chính trị" v.v. và v.v... Những khái niệm quái gở đó dùng để nói về Chu Hảo ở cái thời kỹ thuật số, công nghệ số này ! Chỉ bấy nhiêu đã thấy bế tắc đến tột cùng !

Có lần nhà văn hóa Nguyễn Khắc Viện đã nói với tôi rằng, trí thức không phải là bột mỳ, nhưng trí thức là viên bột nở, là chất xúc tác. Nhờ có viên bột nở mà bột mỳ nở thành cái bánh mỳ !

Chu Hảo thì tự do báo chí, tự do xuất bản là công cụ cốt lõi để thực hiện dân chủ. Ông đã dấn thân suốt hơn một thập kỷ qua để làm điều đó. Làm bột nở cho đời ! Cái chất "trí thức toàn thân" ấy của ông luôn là kẻ thù nguy hiểm nhất của mọi thứ độc tài ! Chu Hảo là hạt bụi, là cái gai trong mắt chuyên quyền.

Tôi đã mất gần 200 trang mới trả lời được câu hỏi "Tại sao Điện Biên Phủ ?". Nhưng chỉ cần 4 trang A4 để trả lời : Tại sao Chu Hảo ?...

Lê Phú Khải

Nguồn : VNTB, 11/11/2018

Sau khi Ủy ban Kiểm tra Trung ương ra kết luận về những sai lầm của Giáo sư Chu Hảo, trên trang web của cơ quan này có bài viết "Vi phạm của đồng chí Chu Hảo - đảng viên trí thức có biểu hiện suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" rất nghiêm trọng" (1).

Giáo sư Chu Hảo - Ảnh minh họa

Không rõ tác giả Phạm Đức Tiến có mục đích ẩn không nhưng giới dân chủ rất thú vị với bài viết này. Hiệu ứng ngược thể hiện bằng việc bài viết được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội với rất nhiều comment tôn vinh Giáo sư Chu Hảo. Tuy bài viết nhằm "kể tội" Giáo sư Chu Hảo nhưng thực chất, đó là bản nêu công trạng của ông trong hoạt động nâng cao dân trí theo tư tưởng của Phan Châu Trinh.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận Giáo sư Chu Hảo suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"... "rất nghiêm trọng", còn bài viết vừa nhắc có nhiệm vụ chứng minh cho sai lầm "rất nghiêm trọng" đó là như thế nào ?

*

Căn cứ vào bài viết thì "sai lầm" của Giáo sư Chu Hảo có thể xếp vào 3 nhóm :

Nhóm vi phạm thứ nhất là hoạt động xuất bản của Giáo sư Chu Hảo.

Ông "đã lựa chọn, biên tập, xuất bản nhiều cuốn sách có nội dung sai phạm, trái quan điểm, chủ trương đường lối của Đảng".

Có tất cả 29 cuốn sai phạm, trong đó có 17 cuốn ít sai phạm, còn lại là sai phạm nghiêm trọng hoặc không được phép xuất bản. Đây là những con số đáng tự hào về những gì Giáo sư Chu Hảo đã làm được.

Những cuốn sách Giáo sư Chu Hảo cho in có nội dung như thế nào để bị coi là sai phạm :

- Cuốn "Đường về nô lệ" nêu lên những mặt hạn chế của chủ nghĩa xã hội, cho rằng "mô hình đó sẽ dẫn đến nô lệ", đề cao giá trị dân chủ tư sản.

- Cùng với cuốn "Karl Marx", cuốn "Đường về nô lệ" đã "Phủ nhận hoàn toàn hệ thống triết học, chính trị, kinh tế, văn hóa của chủ nghĩa xã hội, phủ định chủ nghĩa Mác"

Đây là những nhận thức chính xác về sai lầm chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa xã hội. Trên thực tế, mô hình CHXH đã sụp đổ có hệ thống vào cuối thập niên 80, đầu thập niên 90 của thế kỷ trước mà không ai là không thấy. Nếu Việt Nam tiếp tục đi theo thì đó là con đường mù mịt và bế tắc. Những nước ngoan cố đi theo nó đang khủng hoảng về lý luận, nhiều vấn đề không thể giải thích nổi. Chính những nước xã hội chủ nghĩa còn sót lại như Việt Nam, Trung Quốc cũng đang từ bỏ dần dần chủ nghĩa Mác, trong khi họ vẫn hô hào lấy chủ nghĩa Mác làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hoạt động của mình.

- Những cuốn khác bị cho là trái với những quan điểm, chủ trương đường lối của Đảng. Trong đó, đề cao đối thoại để tìm ra chân lý như tên của một cuốn sách "Tranh luận để đồng thuận". Điều này phù hợp với những kêu gọi của đảng cộng sản Việt Nam về góp ý cho đảng. Thế nhưng, khi góp ý, họ lại cho rằng trái với quan điểm, đường lối chủ trương của đảng. Đây là một minh chứng cho việc nói một đằng, làm một nẻo của họ.

- Về ông Võ Văn Kiệt, đến nay, chưa có một kết luận chính thức nào từ phía đảng cộng sản Việt Nam về những sai lầm của ông. Ông là một người cởi mở về phong cách cũng như về quan điểm chính trị, biết chấp nhận thực tế và tôn trọng bất đồng chính kiến. Tuy nhiên, khi Giáo sư Chu Hảo in sách về ông - cuốn "Ông Sáu Dân trong lòng dân" thì lại bị cho là sai lầm nghiêm trọng, nhằm "gợi ý", "gợi mở" một hướng đi khác, cách nhìn khác không có lợi cho sự nghiệp xây dựng đất nước. Nhưng chính vì không chịu mở ra một hướng đi khác nên đảng cộng sản Việt Nam đang lâm vào bế tắc và sự bế tắc này biểu hiện ở mọi mặt của đời sống xã hội mà ai cũng nhìn thấy.

Cái gọi là "sai lầm" của những cuốn sách nêu trên cho thấy sự bảo thủ đến cực đoan của đảng CSViệt Nam, chỉ muốn ngu dân, trung thành với con đường mà nhân loại đã từ bỏ nó.

Nhóm vi phạm thứ hai là Viết bài và ký kiến nghị, thư.

Đọc bài viết này, nhiều người mới biết Giáo sư Chu Hảo đã tham gia soạn thảo và ký rất nhiều kiến nghị, thư, đề cập những vấn đề nóng bỏng của đất nước : Kiến nghị về sửa đổi Hiến pháp, đòi bỏ Điều 4 Hiến pháp, yêu cầu đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập, đòi phi chính trị đối với lực lượng vũ trang, cho rằng Đảng đã dẫn dắt dân tộc đi theo đường lối sai lầm, bộ máy cầm quyền quan liêu, tha hóa đã đưa đất nước lâm vào khủng hoảng toàn diện, phê phán đường lối lãnh đạo của đảng, khẳng định các văn kiện chuẩn bị trình Đại hội lần thứ XII còn nặng về nhận định và chủ trương sáo mòn, chưa nhìn đúng sự thật. Ông cho rằng việc lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng tư tưởng, kiên định theo con đường xã hội chủ nghĩa, độc lập dân tộc, xây dựng nhà nước pháp quyền và nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là không thực tế, kiến nghị bãi bỏ một số điều của Luật An ninh mạng...

Những bài viết của Giáo sư Chu Hảo cũng đề cập những vấn đề rất cấp bách hiện nay và có những nhận xét sắc sảo như cho rằng tầng lớp trí thức xã hội chủ nghĩa hời hợt trong tư duy và thiếu nghiêm túc trong nghiên cứu, tính cơ hội, thực dụng và vụ lợi, ưa thành tích, chấp nhận sự giả dối, thiếu tinh thần hợp tác và ít lòng vị tha mà nguyên nhân chính là sự mất dân chủ trong sinh hoạt tư tưởng. Trong những bài viết, ông phê phán bầu cử Quốc hội, chỉ ra Luật bầu cử hiện hành là một bộ Luật vi hiến, chỉ ra tình trạng "ngồi xổm" lên Hiến pháp ngay từ quốc hội.

Những bài viết của Giáo sư Chu Hảo cho thấy ông có vốn kiến thức rất phong phú, nhãn quan sắc sảo, lý luận logic được đúc kết từ thực tiễn và không hề né tránh khi biểu đạt quan điểm của mình. Đây là những tố chất rất cần thiết đối với những người dẫn dắt quần chúng.

Nhóm vi phạm thứ ba là Giáo sư Chu Hảo đã sáng lập, tham gia các hội, nhóm, diễn đàn, câu lạc bộ và các tổ chức khác và có các hoạt động để truyền bá, tư tưởng của mình.

Theo bài viết kể ra thì đó là những nhóm mà sự ra đời của nó nhằm đáp ứng cho nhu cầu canh tân đất nước : Viện Nghiên cứu phát triển (Institute of Development Studies-IDS), quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh, nhóm Kiến nghị 72, Diễn đàn xã hội dân sự, nhóm Kiến nghị 61, nhóm Tinh thần khai minh, dự án Sách hay, diễn đàn Cà phê thứ 7 v. v... Đây là những tổ chức xã hội dân sự mà không thấy tác giả bài viết nhắc đến cụm từ này, với những hoạt động mở mang nhận thức của người dân theo hướng khai sáng dân trí, thúc đẩy sự phát triển theo hướng đưa đất nước tới một tương lai tươi sáng. Tuy nhiên, đó lại là kẻ thủ của lối tư duy lỗi thời, bảo thủ, kìm hãm sự phát triển của đất nước.

Tất cả những vấn đề Giáo sư Chu Hảo nêu lên là có thật và những yêu cầu của ông hoàn toàn có cơ sở và chính đáng. Vì vậy, lấy những tình tiết trên để kết luận ông mắc sai lầm nghiêm trọng là rất khiên cưỡng.

Bài viết có hệ thống, bố cục chăt chẽ. Nếu bỏ đi những lời nhận xét và qui chụp mang tính chủ quan, chỉ giữ lại các tình tiết thì đây là một bản tuyên dương công trạng Giáo sư Chu Hảo.

*

Tôi biết Giáo sư Chu Hảo từ những năm đầu tham gia hoạt động xã hội dân sự mà bắt đầu bằng phong trào NO-U. Ông có phong thái ung dung, đĩnh đạc, gương mặt hiền hòa, dễ cảm mến. Tôi cũng chỉ biết ông là một trí thức phản biện, có cho in một số đầu sách tiến bộ. Thế nhưng, qua bài viết đăng trên trang web của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, tôi mới hiểu được, Giáo sư Chu Hảo tỏa sáng hơn tôi nghĩ. Ông đã làm được một khối lượng công việc đồ sộ, trước khi không thể tiếp tục được nữa. Ông là người lính rời trận địa vào phút cuối cùng bằng tuyên bố từ bỏ đảng cộng sản Việt Nam và sẽ chiến đấu ở môt trận địa khác như trong tuyên bố của ông, tiếp tục "góp phần nâng cao dân trí theo tinh thần Khai sáng của Phan Châu trinh : Dân tộc, Dân chủ và Phát triển".

Giáo sư Chu Hảo là một trong số ít đảng viên từ đảng nhận thức được nguồn gốc sâu xa của thực trạng xã hội hiện nay và tìm cách công phá vào đấy. Nguyên nhân của tình trạng bi đát của xã hội hiện nay không chỉ là đảng suy thoái hay đảng viên biến chất mà cái chính là sai lầm ngay từ việc áp dụng chủ nghĩa Mác-Lênin, từ cơ chế độc đảng, tức là sai ngay từ cương lĩnh. Vì vậy, ông mới yêu cầu đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập, phủ nhận chủ nghĩa Mác và lý thuyết về chủ nghĩa xã hội. Ông đặt ra những vấn đề như những trái nổ nhằm thẳng vào những khâu yếu nhất của chế độ, vì vậy, những người bảo thủ đã không thể tiếp tục chịu đựng được ông.

Có một điều cần lưu ý là trong khi Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận Giáo sư Chu Hảo như thế thì ông lại được sự ủng hộ của cấp ủy và đảng viên ở cơ sở. Kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương là một sự áp đặt đơn phương từ trên xuống một cách thiếu dân chủ. Cùng với sự bảo vệ của dư luận, Giáo sư Chu Hảo có một tư thế đàng hoàng, tự tại trước sự tấn công từ phía lãnh đạo đảng và truyền thông của họ.

Sự qui chụp vụng về đối với Giáo sư Chu Hảo không che lấp được tính thiện toát ta từ con người ông, tính đúng đắn từ những gì ông đã làm và đang theo đuổi. Ông là người nhạy bén, sớm lý giải được những căn nguyên đưa đất nước đến tình trạng đen tối như ngày nay. Đất nước dù thế nào rồi cũng sẽ xây dựng một nền dân chủ. Khi ấy, quan điểm chính trị chính thống sẽ thừa nhận những gì ông đã làm hôm nay và ghi công ông là một trong những người có nhiều cống hiến trong việc khai sáng dân trí, mở mang kiến thức cần thiết cho tiến trình dân chủ hóa đất nước. Đó là nói về quan điểm chính thống, còn giới đấu tranh dân chủ vẫn thừa nhận ông và đặt ông ở đúng vị trí như vốn có.

7/11/2018

Nguyễn Tường Thụy

Nguồn : RFA, 08/11/2018 (nguyentuongthuy's blog)

****************

(1) Bài viết về Giáo sư Chu Hảo trên trang mạng Ủy ban Kiểm tra Trung ương ngày 30/10/2018 (nguyên văn)

Vi phạm của đồng chí Chu Hảo - đảng viên trí thức có biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” rất nghiêm trọng

Ủy ban Kiểm tra Trung ương, 31/10/2018, 15:47 PM

Tại Kỳ họp thứ 30, Uỷ ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương đã có Thông báo kết luận về vi phạm của đồng chí Chu Hảo, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ, Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Tri thức thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam với nhiều vi phạm. Vậy đồng chí Chu Hảo có những vi phạm gì? Tại sao một đảng viên tri thức, gia đình truyền thống cách mạng, từng giữ nhiều chức vụ quan trọng của Đảng và Nhà nước lại vi phạm rất nghiêm trọng đến mức phải kỷ luật về đảng như vậy?

Vi phạm của đồng chí Chu Hảo bắt đầu từ năm 2005, khi đồng chí nghỉ hưu (không còn là Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ) và chuyển sang công tác ở Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam. Với cương vị là Tổng Biên tập, Giám đốc Nhà xuất bản Tri thức, đồng chí đã lựa chọn, biên tập, xuất bản nhiều cuốn sách có nội dung sai phạm, trái quan điểm, chủ trương đường lối của Đảng. Cụ thể trong các năm (2005-2009), đồng chí đã cho xuất bản 5 cuốn sách có nội dung chính trị tư tưởng sai trái, bị cơ quan chức năng thẩm định, kết luận, xử lý cấm phát hành. Chẳng hạn, cuốn “Đường về nô lệ” của F.A. Hayek đã thổi phồng các mặt hạn chế của chủ nghĩa xã hội, đánh đồng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô với chủ nghĩa phát xít; đề cao các giá trị dân chủ của chủ nghĩa tư bản, phủ nhận hoàn toàn hệ thống triết học, chính trị, kinh tế, văn hóa của chủ nghĩa xã hội, phủ định chủ nghĩa Mác, gắn mô hình kinh tế của Liên Xô trước đây với mô hình của chủ nghĩa phát xít, cho rằng tất yếu mô hình đó sẽ dẫn đến nô lệ. Cuốn sách “Việt Nam thay đổi và hạnh phúc” có những quan điểm, nhận định, đánh giá thiếu căn cứ khoa học, mơ hồ về chính trị, hết sức sai lầm, lệch lạc, trái với những quan điểm, chủ trương đường lối của Đảng. Ngoài ra, cuốn sách “Ông Sáu Dân trong lòng dân” cho thấy Nhà Xuất bản có dấu hiệu khuynh hướng tập hợp những bài viết về những người có quan điểm khác với chủ trương, đường lối của Đảng, nhằm “gợi ý”, “gợi mở” một hướng đi khác, cách nhìn khác không có lợi cho sự nghiệp xây dựng đất nước.

Việc xuất bản 5 cuốn sách trên, trách nhiệm chính thuộc về đồng chí Chu Hảo. Năm 2009, UBKT Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương đã tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm và kết luận vi phạm của đồng chí Chu Hảo đã đến mức phải kỷ luật khiển trách, nhưng miễn kỷ luật do xét các tình tiết giảm nhẹ như công lao, quá trình cống hiến, sự thành khẩn của đồng chí ; yêu cầu đồng chí kiểm điểm nghiêm túc, rút kinh nghiệm sâu sắc về những thiếu sót, khuyết điểm và có biện pháp sửa chữa. Tuy nhiên, từ năm 2009 đến năm 2018, đồng chí vẫn tiếp tục xuất bản những cuốn sách có nội dung vi phạm, trong đó có 2 cuốn nội dung vi phạm về chính trị, tư tưởng bị cấm phát hành ; 17 cuốn sách sai phạm ở mức độ ít nghiêm trọng và 5 cuốn không được phép tái bản. Như vậy, đồng chí đã cố tình vi phạm các vấn đề đã cấp có thẩm quyền kiểm tra, nhắc nhở.

Trong việc nói, viết và làm theo Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, Nghị quyết, chỉ thị của Đảng và pháp luật của Nhà nước, đồng chí có những vi phạm được đánh giá là rất nghiêm trọng, cụ thể như :

Đồng chí tham gia ký vào các thư kiến nghị, thư ngỏ và có nhiều bài viết trên báo chí trong và ngoài nước, mạng xã hội như : “Kiến nghị về sửa đổi Hiến pháp 1992” nêu lên 7 kiến nghị tập trung vào ba vấn đề cốt lõi : (1) Đòi bỏ Điều 4, Hiến pháp ; (2) Yêu cầu đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập ; (3) Đòi phi chính trị đối với lực lượng vũ trang ; “Thư ngỏ gửi Ban Chấp hành Trung ương và toàn thể đảng viên Đảng Cộng sản”, nội dung thư ngỏ cho rằng Đảng đã dẫn dắt dân tộc đi theo đường lối sai lầm về xây dựng chủ nghĩa xã hội cùng với bộ máy cầm quyền quan liêu, tha hóa đã đưa đất nước lâm vào khủng hoảng toàn diện... “Thư gửi Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, các đại biểu dự Đại hội lần thứ XII và toàn thể đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam” có nội dung phê phán đường lối lãnh đạo của Đảng trong 30 năm qua, khẳng định các văn kiện chuẩn bị trình Đại hội lần thứ XII còn nặng về nhận định và chủ trương sáo mòn, chưa nhìn đúng sự thật. Việc lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng tư tưởng, kiên định theo con đường chủ nghĩa xã hội, độc lập dân tộc, xây dựng nhà nước pháp quyền và nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là không thực tế… “Thư kiến nghị về Luật An ninh mạng” trong đó kiến nghị bãi bỏ hoàn toàn một số điều của Luật, tự ý đưa tên đồng chí Nguyễn Khánh Toàn, nguyên thứ trưởng Thường trực Bộ Công an (không được sự đồng ý của đồng chí Nguyễn Khánh Toàn) vào danh sách những người đứng tên thư kiến nghị, đưa lên mạng xã hội gây xôn xao dư luận, ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình chính trị, tư tưởng của nhân dân.

Đồng chí có các bài viết, bài phát biểu trên báo chí và mạng xã hội có nội dung sai trái. Trong bài “Vai trò của người tri thức hiện đại” (6-2010), đồng chí cho rằng “những nét đặc trưng của tầng lớp trí thức xã hội chủ nghĩa” ngoài những nét đặc tính được Đảng, Nhà nước và phần nào xã hội thừa nhận thì có những hạn chế không thể phủ nhận là : Hời hợt trong tư duy và thiếu nghiêm túc trong nghiên cứu; tính cơ hội, thực dụng và vụ lợi trong hành xử ; ưa thành tích và chấp nhận sự giả dối một cách dễ dàng ; thiếu tinh thần hợp tác và ít lòng vị tha và sở dĩ có những đặc trưng trên là xuất phát từ một nguyên nhân chính là sự mất dân chủ trong sinh hoạt tư tưởng, trước hết trong nội bộ Đảng rối từ đó trong toàn xã hội. Bài viết “Không biết, không bầu” có những nội dung phê phán bầu cử Quốc hội khóa XIV, mặc dù khẳng định mình sẽ đi bầu cử nhưng đồng chí cho rằng : “Luật bầu cử hiện hành là một bộ Luật vi hiến” và : “Đau lòng và phẫn nộ chứng kiến hành vi “ngồi xổm” trên Hiến pháp và Luật bầu cử xảy ra trong kỳ họp cuối cùng của Quốc hội đương nhiệm và trong quá trình “hiệp thương” lựa chọn ứng cử đại biểu Quốc hội khóa tới” cùng nhiều bài trả lời phỏng vấn trên các đài, báo nước ngoài có các nội dung sai trái (BBC, RFA, RFI).

Với những khuyết điểm, vi phạm trên, đại diện lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương (23-6-2016) đã mời đồng chí đến làm việc, trao đổi, phân tích, làm rõ và yêu cầu đồng chí chấm dứt vi phạm. Tuy nhiên, sau đó hai tháng (23-8-2016) đồng chí tiếp tục viết bài “Đã đến lúc cần đối thoại” trong đó, cho rằng : “Nguyên nhân gốc rễ của mọi bất đồng, mọi bức xúc và phẫn uất đều nằm trong những bất cập, phản khoa học, phản tiến bộ, phản dân chủ của Cương lĩnh Đảng Cộng sản Việt Nam và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” từ đó đòi hỏi Đảng phải đối thoại với nhân sĩ, trí thức.

Như vậy, đồng chí lại cố tình vi phạm mặc dù vừa được nhắc nhở và đến đây có thể khẳng định rằng vi phạm của đồng chí Chu Hảo đã mang tính hệ thống. Những tài liệu, chứng cứ cho thấy đồng chí đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” theo đúng kết luận của UBKT Trung ương.

Đồng chí là người sáng lập, tham gia các hội, nhóm, diễn đàn, câu lạc bộ và các tổ chức khác và có các hoạt động để truyền bá, tư tưởng quan điểm sai trái của mình, như : Năm 2007, đồng chí cùng một số nhà khoa học lập Viện Nghiên cứu phát triển (IDS) (nay đã giải thể), là thành viên của “Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh” sau đó là “Quỹ Phan Chu Trinh”, quỹ này trao giải cho cả cựu chiến binh Mỹ từng tham gia cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.

 Năm 2013, đồng chí là một trong những thành viên đầu tiên của “Nhóm kiến nghị 72” và cũng là thành viên tích cực tham gia chắp bút trình bản Hiến pháp do các ông này dự thảo. Tháng 9-2013 là thành viên tích cực của “Diễn đàn xã hội dân sự” với mục đích trao đổi và tập hợp ý kiến nhằm góp phần chuyển đổi thể chế chính trị của nước ta một cách ôn hòa. Năm 2014 là thành viên đầu tiên của “Nhóm Kiến nghị 61” đòi từ bỏ cương lĩnh và thay đổi đường lối trong phát triển đất nước. Năm 2014, tham gia và chủ xướng “Nhóm tinh thần khai minh” với mục đích tuyên truyền, tán phát, xuất bản tài liệu quảng bá cho tinh thần dân chủ tư sản phương Tây. Đồng chí còn sáng lập nhóm “Dự án Sách hay”, tham gia diễn đàn “Cà phê thứ 7” và một số diễn đàn khác.

Việc đồng chí Chu Hảo tham gia các hội, nhóm nhưng không báo cáo và không được sự đồng ý của chi bộ và tổ chức đảng quản lý là vi phạm quy định của Đảng; đồng chí có quan hệ với các phần tử có quan điểm lệch lạc, sai trái là gián tiếp tiếp tay cho các phần tử cơ hội, thù địch chống phá Đảng.

Vậy nguyên nhân nào dẫn đến một đảng viên tri thức, có trình độ cao, được Đảng và Nhà nước đào tạo bài bản ở trong và ngoài nước, được Đảng ta trọng dụng, đề bạt lại suy thoái nghiêm trọng như vậy ? Phải chăng xuất phát từ những nguyên nhân sau :

Thứ nhất, nguyên nhân cơ bản, chủ quan và lớn nhất là bản thân đồng chí thiếu tu dưỡng, rèn luyện, không giữ vai trò tiền phong, gương mẫu của người cách mạng chân chính. Việc thiếu tu dưỡng, rèn luyện dẫn đến đồng chí suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và có các hành động nói, viết, làm trái quan điểm, đường lối của Đảng. Đứng trước nhiều vấn đề bức xúc của đời sống xã hội, đồng chí đã lựa chọn phương pháp sai lầm trong tư duy, hành động và kết cục là vi phạm như hiện nay.

Các diễn biến của sự việc cho thấy, biểu hiện “cơ hội chính trị” của đồng chí được ấp ủ từ lâu. Trong thời gian công tác, lúc đương chức đồng chí không góp ý với Đảng trên cương vị công tác của mình trong phạm vi tổ chức, nhưng khi về hưu lại có những hành động sai trái. Khi bị kiểm điểm, nhắc nhở, đồng chí khôn khéo thừa nhận sai lầm, khuyết điểm của mình ở mức độ nhất định nhằm tránh bị kỷ luật và giữ vững vai trò “hợp pháp” để rồi vẫn giữ quan điểm, lập trường riêng, không chấp hành yêu cầu của các cơ quan chức năng và sau đó lại tiếp tục có vi phạm.

Thứ hai, sự thiếu kiên quyết xử lý vi phạm của tổ chức đảng, chính quyền đối với đồng chí Chu Hảo là nguyên nhân để xảy ra vi phạm kéo dài. Việc kiểm điểm, nhắc nhở đối với đồng chí diễn ra nhiều lần nhưng có phần nể nang, né tránh; không được tổ chức đảng thực hiện bằng văn bản; không giám sát hay yêu cầu đồng chí báo cáo kết quả sửa chữa khuyết điểm và cũng không có biện pháp quản lý chặt chẽ hoạt động của đảng viên có vấn đề về “tư tưởng chính trị”. Vi phạm của đồng chí ngày càng nghiêm trọng đến mức UBKT Trung ương phải kiểm tra “cách nhiều cấp” đến cả đảng viên trong chi bộ. Qua sự việc vi phạm của ông Chu Hảo, vấn đề đặt ra đối với tổ chức đảng là phải làm tốt hơn công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên, để đảng viên thường xuyên được rèn luyện, giữ vững lập trường, quan điểm.

Thứ ba, sự chống phá của các thế lực thù địch, cơ hội là môi trường “dung dưỡng” cho các quan điểm, hành vi sai trái của ông Chu Hảo. Các quan điểm sai trái đó được các thế lực thù địch, các phần tử cơ hội về chính trị lôi kéo, cổ vũ, tiếp sức, các hội nhóm, diễn đàn cũng là “cầu nối” quan trọng cho hoạt động của đồng chí Chu Hảo cần phải được cơ quan pháp luật kiên quyết xử lý khi có vi phạm tránh để nơi đây trở thành môi trường cho các phần tử cơ hội, thù địch khác hoạt động.

Đồng chí Chu Hảo là đảng viên trí thức nhưng đã đi ngược lại phẩm giá của người trí thức, đi ngược lại Cương lĩnh, Điều lệ của Đảng, đi ngược lại niềm tin, kỳ vọng của quần chúng nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, không còn xứng đáng với cái tâm, cái tầm của người tri thức và tư cách đảng viên.

Sai phạm của đồng chí Chu Hảo đã được UBKT Trung ương chỉ ra rất rõ và cần xử lý nghiêm minh theo quy định của Đảng thể hiện đúng phương châm, quan điểm của Đảng “công minh, chính xác, kịp thời”, không có “vùng cấm”, không có ngoại lệ, bất cứ người vi phạm là ai, kể cả đương chức hay đã nghỉ hưu./.

Phạm Đức Tiến

Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu, Cơ quan UBKT Trung ương

Tin Giáo sư Chu Hảo bị xem xét kỷ luật làm dấy lên một "làn sóng săn lùng sách của Nhà xuất bản Tri Thức", chủ nhiệm một nhóm nghiên cứu học thuật Việt Nam trả lời BBC hôm 3/11.

Chị Nguyễn Vi Yên, Chủ nhiệm nhóm Tinh Thần Khai Min - Môi trường học thuật ở Việt Nam còn bị ràng buộc - Ảnh minh họa

Chị Nguyễn Vi Yên, Chủ nhiệm nhóm Tinh Thần Khai Minh, một nhóm hoạt động nghiên cứu thuần túy trong lĩnh vực khoa học chính trị, bình luận rằng không chỉ giới tri thức mà cả đại chúng cũng "bất bình trước cách hành xử vô lý của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng Cộng sản".

Hôm 25/10, cơ quan này tuyên bố ông Chu Hảo, Giám đốc kiêm Tổng biên tập Nhà xuất bản Tri thức bị "đề nghị xem xét, thi hành kỷ luật" vì những "vi phạm nghiêm trọng".

Ngày 26/10, ông Chu Hảo ra tuyên bố từ bỏ Đảng Cộng sản.

Sau đó, nhiều người trong giới trí thức, văn sĩ đồng loạt tuyên bố rời khỏi Đảng Cộng sản, trong đó đáng chú ý có nhà văn Nguyên Ngọc.

Sách về tự do, dân chủ 'cháy hàng' ?

"Chưa bao giờ tôi được chứng kiến một làn sóng săn lùng sách của Nhà xuất bản Tri Thức như lần này", chị Vi Yên bình luận về mối quan tâm của không chỉ giới học thuật mà còn cả quần chúng đối với vụ Giáo sư Chu Hảo bị kỷ luật.

"Nhiều chủ tiệm sách cho biết hàng loạt sách về tự do, dân chủ trong Tủ sách Tinh hoa của Nhà xuất bản Tri Thức đã 'cháy hàng'".

"Nói vậy để thấy được vụ việc này đã lan rộng tới đâu", chị Vi Yên nói thêm.

"Không chỉ có giới tri thức hay giới học thuật lên tiếng đứng về phía Giáo sư Chu Hảo, mà đại chúng cũng lấy làm bất bình trước cách hành xử vô lý và phản tiến bộ của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng Cộng sản".

"Rõ ràng, qua những sự vụ như thế này, Đảng Cộng sản đang tự đánh mất tính chính danh của mình, làm xấu hình ảnh của mình trong lòng dân".

Chị Nguyễn Vi Yên - Chủ nhiệm nhóm Tinh Thần Khai Minh

'Đóng góp quan trọng cho xã hội dân sự và tri thức'

Chủ nhiệm nhóm Tinh Thần Khai Minh trong chương trình Bàn tròn Thứ Năm của BBC Tiếng Việt hôm 1/11 cho biết chị từng có thời gian làm việc với Giáo sư Chu Hảo, từ 2014 đến 2016.

Từ kinh nghiệm cá nhân, chị Vi Yên nói chị thấy "những đóng góp của Giáo sư Chu Hảo cho xã hội dân sự nói chung và trong mảng tri thức nói riêng là rất quan trọng cho Việt Nam".

"Thầy Bùi Văn Nam Sơn, một nhà nghiên cứu Triết học ở Việt Nam rất nổi tiếng, từng nói là "bạn hãy nói cho tôi biết nước bạn đã dịch được những gì thì tôi sẽ nói cho bạn biết nền học thuật của nước bạn hiện như thế nào", Vi Yên nói với ý so sánh với các đầu sách từng được dịch, in trong thời gian ông Chu Hảo lãnh đạo Nhà xuất bản Tri Thức.

'Môi trường học thuật bị chèn ép'

Từng học tập tại Châu Âu và hiện đang làm việc tại Cộng hòa Czech, chị Vi Yên nhận xét ở Việt Nam "môi trường học thuật không tự do dẫn đến chưa thể hình thành được một đội ngũ các nhà khoa học chất lượng".

Chị Vi Yên nêu ví dụ về "môi trường học thuật bị ràng buộc" qua việc "những ấn phẩm của Nhà xuất bản Tri thức như cuốn Đường về nô lệ, chỉ đơn thuần là chuyển tải tư tưởng của một vị triết gia là Hayek thôi mà đã bị cấm xuất bản và đã bị nêu tên trên tuyên bố của Ủy ban Kiểm tra Trung ương".

"Có thể thấy là trong quá trình nghiên cứu, trao đổi và thảo luận ở Việt Nam mà mình còn chưa làm sáng tỏ được những vấn đề xã hội về mặt khoa học để có thể làm cơ sở cho việc đưa ra cuốn sách".

"Cho nên là đừng hỏi tại sao các chính sách ở Việt Nam mình lại tồi tệ và đừng hỏi tại sao vấn nạn ở Việt Nam lại xảy ra nhiều như vậy khi mà môi trường học thuật ở Việt Nam bị ràng buộc, bị chèn ép giống như là vừa rồi Giáo sư Chu Hảo bị đưa ra xem xét kỷ luật".

Theo chị Vi Yên, ở Việt Nam có nhiều chuyển dịch khác nhau trong xã hội. Có người chọn cách ở trong Đảng và sử dụng vị trí của họ để xây dựng xã hội, trong khi có người chọn cách bước ra khỏi Đảng và "đứng về phía người dân và lên tiếng".

Giáo sư Chu Hảo hoàn toàn có thể bước ra bên ngoài và "tham gia mạnh mẽ hơn vào trong xã hội dân sự giống như có rất nhiều nhóm NGO, CSO vẫn đang hoạt động", chị Vi Yên nói hôm 1/11.

Ba ngày trước, khi lướt news feed trên Facebook và bắt gặp fanpage của Giản Tư Trung – Hiệu trưởng Trường Doanh nhân PACE, Viện trưởng Viện Giáo dục IRED, Phó Chủ tịch Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh, Giám đốc Sáng kiến OpenEdu, Chủ nhiệm Chương trình Lãnh đạo Khai phóng IPL, Trưởng Ban Tổ Chức Giải Thưởng Sách Hay thường niên, Ủy viên Hội đồng Điều hành Hội Giáo dục So sánh Châu Á [1] – tôi thử vào fanpage của ông để xem liệu ông có nói gì về sự kiện Giáo sư Chu Hảo hay không. 

Từ sự kiện Giáo sư Chu Hảo nghĩ về những trí thức im lặng

Câu trả lời, đáng tiếc, là tôi không thấy. Ông cũng vắng mặt trong danh sách những người đồng ký tên cho thư ngỏ của một số trí thức, nguyên là thành viên của Viện Nghiên cứu Phát triển (IDS), ủng hộ Giáo sư Chu Hảo và phê phán Ủy ban Kiểm tra Trung ương, cơ quan đã đề nghị kỷ luật Giáo sư Chu Hảo [2]. Tôi tự hỏi tác giả của 'Đúng việc' – một cuốn sách rất hay về làm việc, làm dân và làm người – có cho rằng lên tiếng trong sự kiện Giáo sư Chu Hảo là một việc đúng hay không ?

Sau một lúc không lâu, tôi chợt nghĩ đến Giáo sư Ngô Bảo Châu, người đã giành được giải thưởng Fields và nhiều giải thưởng cao quý khác, là niềm tự hào của giới trí thức Việt Nam, rồi lại tự hỏi ông nghĩ gì về sự kiện Giáo sư Chu Hảo và có nói gì hay không. Tôi nghĩ hẳn là không, vì nếu có thì cộng đồng mạng đã lan truyền rất nhanh chóng và rộng rãi tiếng nói của ông như đã làm vậy trong một số vụ việc trước. Thư ngỏ kể trên cũng không có tên ông.

Tôi có lý do gì để đặt các câu hỏi về họ như thế ? Đơn giản thôi. Họ là những người có uy tín rộng rãi trong xã hội cho mỗi lời hay họ nói. Họ là những người có ảnh hưởng mạnh mẽ tới xã hội cho mỗi việc đúng họ làm. Vì vậy, họ có trách nhiệm lên tiếng (chưa kể hành động) cho xã hội ngày càng tốt đẹp. Hơn nữa, họ là những trí thức – ít ra là đa số mọi người thừa nhận như vậy – thì càng có bổn phận lên tiếng trước các nhiễu nhương của xã hội. Ngoài ra, sự kiện Giáo sư Chu Hảo nhằm thẳng vào giới trí thức, nên đây là dịp rất thích hợp để họ lên tiếng.

Có người nói họ có quyền im lặng, và chỉ có họ mới thấy cần lên tiếng hay không. Tất nhiên là họ có quyền im lặng, nhưng như vậy không có nghĩa là họ nên im lặng. Đây không phải là vấn đề họ có quyền gì, mà là vấn đề họ nên làm gì. Một người có thể bị phê phán không chỉ vì đã làm gì sai, mà còn vì đã không làm gì trong khi lẽ ra phải làm.

Nếu chỉ số ít không lên tiếng thì chưa sao. Nhưng rất nhiều người như thế không lên tiếng thì họ đang nghĩ gì vậy ?

Họ là những người có uy tín, nếu không dùng uy tín của mình để lên tiếng thay đổi xã hội thì để cho ai ?

Họ là những người có ảnh hưởng, nếu không dùng ảnh hưởng của mình để lên tiếng thay đổi xã hội thì để cho ai ?

Họ là những trí thức, nếu không dùng trí tuệ và bản lĩnh của mình để lên tiếng thì để cho ai ?

Liệu có vô can quá không khi chọn im lặng ?

Liệu có thận trọng quá không khi chọn im lặng ?

Liệu có khôn ngoan quá không khi chọn im lặng ?

Và nếu họ thấy có lý do mạnh mẽ để im lặng thì lý do của những người thấy họ phải lên tiếng còn mạnh mẽ hơn.

Tôi không cho rằng mình đã hẹp hòi hay thiển cận khi đặt câu hỏi rằng nguyên nhân gì khiến họ chọn im lặng. Thậm chí, tôi cho rằng không chỉ riêng tôi, mà tất cả chúng ta nên đặt câu hỏi như thế, để tạo áp lực cho những người được cho là trí thức phải thực hiện đúng bổn phận của mình đối với xã hội.

Nếu xã hội có ít nhiễu nhương, chẳng mấy ai phải nhắc tới vai trò của trí thức. Còn khi xã hội có nhiều thứ ấy, trí thức sẽ luôn phải đòi hỏi chính mình, và phải được đòi hỏi bởi các thành phần khác, để họ làm đúng bổn phận mà xã hội đã đặt lên vai họ một cách tự nhiên. Nếu khác đi, trí thức sẽ không còn là trí thức nữa.

Để kết bài, tôi xin để lại đây một bài thơ ngắn của môt người trẻ không nổi danh [3], một người tuy không có ảnh hưởng tới xã hội như Giản Tư Trung, Ngô Bảo Châu hay rất nhiều trí thức nổi danh khác nhưng đã chọn lên tiếng thay vì im lặng, mà cụ thể là bày tỏ sự ủng hộ Giáo sư Chu Hảo. Bài thơ thể hiện tinh thần của trí thức, mà các trí thức nổi danh hãy lấy đó làm gương để thể hiện lập trường.

"Nếu phải chọn ánh sáng và bóng tối

Giữa tiền bạc và lợi ích dối gian

Giữa cuộc đời đầy rẫy lời trái ngang

Tôi sẽ chọn đứng về người bất khuất".

Nguyễn Trang Nhung

Nguồn : RFA, 31/10/2018 (NguyenTrangNhung's blog)

Chú thích :

[1] Fanpage của Giản Tư Trung (https://www.facebook.com/tacgiaGianTuTrung )

[2] Thư ngỏ ủng hộ Giáo sư Chu Hảo – Đợt 2 (155 người ký) (https://boxitvn.blogspot.com/2018/10/thu-ngo.html)

[3] Nguồn bài thơ (https://www.facebook.com/duc.t.nguyen.961/posts/10156627832912226)

Bỏ Đảng, bỏ Đoàn sẽ thành phong trào ? (BBC, 30/10/2018)

Việc có thêm các bạn trẻ tuyên bố 'bỏ đảng' 'bỏ đoàn' làm dấy lên câu hỏi liệu đây có trở thành một phong trào lan rộng hay không ?

Việt Nam hiện có hàng triệu đoàn viên thanh niên cộng sản

Người trẻ 'bỏ đảng'

Chỉ vài ngày sau khi Giáo sư Chu Hảo bị kỷ luật hôm 25/10, tới nay đã có gần 20 người tuyên bố 'bỏ Đảng', theo danh sách được cập nhật liên tục trên mạng xã hội.

Ngày 27/10, Giáo sư Chu Hảo công bố thư trên mạng xã hội nói bản thân ông nay cũng "từ bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam" để đi theo con đường Khai Sáng của Phan Châu Trinh.

Trong số những người tuyên bố bỏ đảng cùng Giáo sư Chu Hảo, có người là nhà văn, có người là quân nhân, có người từng làm trong bộ máy chính quyền nhà nước. Đại đa số đã về hưu. Tuy nhiên cũng có một số người trong độ tuổi 25 đến ngoài 40.

Một trong số đó là trường hợp của Nguyễn Hữu Hiếu, sinh năm 1990.

Trả lời BBC ngày 27/10, ông Hiếu cho biết từng là quân nhân và là đảng viên. Tuy nhiên có nhiều sự kiện xảy ra khiến ông thay đổi tư tưởng, và quyết định ra khỏi đảng từ tháng 3/2018. Sau vụ Giáo sư Chu Hảo, ông Hiếu quyết định công bố việc này.

"Từ năm 2014, vụ dàn khoan Trung Quốc đã ảnh hưởng nhiều tới lòng tự tôn dân tộc của tôi. Sau đó tới vụ Formosa. Đến lúc đó tôi vẫn nghĩ chủ trương của đảng là đúng, vấn đề là do cán bộ xấu. Nhưng càng về sau tôi càng thấy không thể chịu đựng được".

"Ngoài ra, những sự việc trong đơn vị khiến tôi càng thấy những điều đó là xấu. Không được tự do thoải mái, lúc nào cũng phải trong khuôn khổ, không có tự do ngôn luận".

"Phải mãi đến năm 2017 tôi mới chính thức nhận ra rằng cái sai là từ gốc... Đến năm 2017 tôi đã xin ra quân. tháng 3/2018 tôi xin trả lại thẻ đảng".

Trong thời gian trong quân ngũ, ông Hiếu nói từng bị cảnh cáo bên Đảng, bị kỷ luật giam quân hàm do đăng bài trên Facebook về Biển Đông, Trung Quốc và sai lầm của Đảng Cộng sản.

"Cháu rất tiếc không thể sống giả tạo như vậy được. Từ lâu cháu đã biết chế độ này sai quá sai rồi với lại cháu có nhiều mục tiêu và lí tưởng khác để theo đuổi. Cháu yêu nước nhưng không yêu đảng cộng sản và cháu biết rằng không một đảng phái, một tổ chức nào có quyền quyết định vận mệnh của dân tộc mình....", ông Hiếu từng viết trên Facebook để trả lời một bình luận phê phán việc ông công khai 'bỏ Đảng'.

Một trường hợp khác là ông Hoàng Tiến Cường sinh năm 1970, là kỹ sư giao thông, thành viên Câu lạc bộ bóng đá và thiện nguyện No-U. Ông Cường nói vào đảng từ những năm đang tuổi 20.

"Tôi đã hoạt động trong tổ chức đó [Đảng Cộng sản Việt Nam] được 10 năm. Nhưng nay thấy người ta đối xử với các nhân sỹ trí thức như bác Chu Hảo theo cách đó nên tôi chính thức tuyên bố từ bỏ Đảng", ông Cường nói với BBC hôm 29/10.

"Chuyện bỏ đảng của tôi không phải là chuyện to tát, nó quá đỗi bình thường. Tôi đã từ bỏ đảng trong tư tưởng từ lâu rồi, nhưng nay là cơ hội để công khai".

Theo lời ông Cường, "vào Đảng chỉ là chuyện con gà tức nhau tiếng gáy". Thấy hàng xóm, đồng nghiệp vào đảng thì "mình cũng vào đảng". Và cũng phải khá vất vả mới được vào đảng.

"Tôi cũng phải mất ít quà cáp để được vào đảng. Rồi người ta phải điều tra ba đời dòng họ nhà tôi, đủ trong sạch mới cho vào đảng. Tóm lại cũng khá vất vả", ông Cường nói.

Nhưng trong suốt thời gian là đảng viên, ông Cường nói ông nhìn thấy những sự việc khiến tư tưởng của ông dần thay đổi.

"Tôi thấy nhiều người vào đảng chỉ để 'mũ ni che tai', làm căn cứ để leo lên chức bậc này nọ".

Ông Cường nói ông từng xuống đường nhiều lần để phản đối một số chính sách của nhà nước. Ông từng bị an ninh Hà Nội bắt về quận, về phường và nhiều lần cưỡng chế.

"Cũng chính vì thế mà từ năm 2011 đến nay tôi bị chính quyền tước hết công ăn, việc làm. Tôi đã tự đi làm lao động tự do để kiếm sống".

"Tôi hoạt động độc lập, không muốn làm ảnh hưởng đến ai, chỉ mong họ tự cảm nhận và hành động. Từ việc viết blog, biểu tình và làm từ thiện".

"Nay, khi tuyên bố bỏ cái tổ chức ấy. Tôi xác quyết tôi không làm theo trào lưu, không "đi hai hàng" như một vài người phán xét".

"Tôi làm vậy vì tôi tôn trọng những vị nhân sỹ, trí thức đã đóng góp nhiều hơn tôi rất nhiều cho đất nước cũng như cái tổ chức đó [Đảng Cộng sản Việt Nam] mà còn bị đối xử như vậy, thì tôi "phận mỏng cánh chuồn" còn không tuyên bố [từ bỏ đảng] được sao ?"

Khó trở thành trào lưu ?

Không chỉ 'bỏ đảng', một số thanh niên đã tuyên bố công khai trên Facebook cá nhân về việc 'bỏ Đoàn', và sẽ 'không vào Đảng'. Như trường hợp của Trịnh Bá Tư, con trai bà Cấn Thị Thêu - người từng đi tù hai lần liên quan đến vụ xử đất oan.

Phó Giáo sư Tiến sĩ Mạc Văn Trang (trái) và nhà văn Nguyên Ngọc là những trí thức đầu tiên tuyên bố 'từ bỏ đảng' để ủng hộ Giáo sư Chu Hảo

Hay chị Trần Thị Kim Thoa, làm nghề bán hàng online.

Trong trao đổi với BBC, chị Thoa nói vụ kỷ luật Giáo sư Chu Hảo chỉ là một trong những 'cái cớ' để chị tuyên bố từ bỏ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, và quyết không vào Đảng.

Chị Thoa nói lý do chính là do chị thấy vào đảng hay không không có ý nghĩa gì nhiều với cuộc sống của chị.

"Không là đảng viên, tôi vẫn là một công dân tốt". Chị Thoa cũng nói rằng qua báo chí, chị thấy đảng viên chưa phát huy được vai trò của mình và vẫn không có dân chủ ở nhiều cấp.

Nhưng những trường hợp như vậy không nhiều.

Đến nay, danh sách tuyên bố bỏ Đảng, bỏ Đoàn được cộng đồng mạng chia sẻ mới có khoảng dưới 20 người. Trong đó có thêm một vài nhân vật tên tuổi như ông Nguyễn Trung, nguyên đại sứ trợ lý cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt ; Tiến sỹ Phạm Gia Minh (rút khỏi chức vụ Phó Tổng thư ký của Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài) ; Trung úy quân đội Nguyễn Hữu Hiếu, v.v..

Khi được hỏi việc bỏ Đảng, bỏ Đoàn liệu có trở thành trào lưu trong giới trí thức nói chung và giới trẻ nói riêng, ông Hoàng Tiến Cường nói với BBC rằng ông "chỉ hi vọng".

"Tôi hi vọng là như vậy. Nhưng tôi nghĩ cũng khó. Vì việc thay đổi nhận thức cần phải trải qua một quá trình rất lâu dài. Như tôi đã tốn hết 10 năm", ông Cường nói với BBC từ Hà Nội.

Trong khi đó, ông Nguyễn Hữu Hiếu nói : "Tôi cho rằng khó thành phong trào". Lý do, theo ông, là vì với những người lớn tuổi, chủ yếu có hai xu hướng, một là "biết đường lối sai nhưng im lặng", hai là "nghĩ rằng đường lối đúng nhưng cách làm sai", nên vẫn ở lại.

Với giới trẻ, ông Hiếu nói "xu hướng chung là vô cảm, không chịu đọc, không chịu học, nhiều bạn chỉ thích sống an nhàn, mê chuyện ngôn tình, hài nhảm".

Ngoài ra, "do nhà tôi có điều kiện, tôi còn trẻ, còn nhiều cơ hội nên quyết định buông bỏ. Nhiều người mà tôi có dịp nói chuyện cũng bày tỏ ý chán nản, nhưng vẫn yên lặng làm việc để kiếm kế sinh nhai", ông Hiếu nói với BBC từ Sài Gòn.

Không phải là mới

Hiện tượng gọi là 'chán Đảng khô Đoàn' không phải là mới ở Việt Nam.

Chính Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng hồi năm ngoái đã phát biểu khi về thăm Hải Phòng (tháng 11/2017) về nhu cầu thúc đẩy công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị nhằm "ngăn chặn tình trạng "chán Đảng, khô Đoàn, nhạt chính trị".

Hồi 2012, báo VN cũng đã nêu ra chuyện nhiều đảng viên cộng sản tự thôi không sinh hoạt Đảng.

Theo báo Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh (6/2012), thủ tục 'chuyển sinh hoạt Đảng' tạo lỗ hổng khiến nhiều đảng viên chỉ cần khi đổi chỗ ở hoặc về hưu không mang giấy giới thiệu và hồ sơ gốc nộp cho nơi mới là xong, không cần sinh hoạt như là đảng viên nữa.

Truyền thông Việt Nam cho rằng để ngăn chặn tình trạng tự ý bỏ sinh hoạt, 'lãn Đảng, thoái Đảng' vì lý do cuộc sống hay chán Đảng Cộng sản thì cần phải đề cao 'đạo đức cách mạng' hoặc đẩy mạnh tuyên truyền, chấn chỉnh.

*********************

Cựu ủy viên trung ương, các cựu phụ tá thủ tướng đòi rút đề xuất kỷ luật Giáo sư Chu Hảo (VOA, 30/10/2018)

Cựu ủy viên trung ương đảng Nguyễn Đình Bin đăng bài trên Facebook đề nghị rút lại đề xuất kỷ luật giáo sư Chu Hảo.

Nguyên Thứ trưởng Nguyễn Đình Bin - Con nuôi của Fidel Castro

Một cựu ủy viên trung ương đảng và một số cựu phụ tá của các đời thủ tướng trước đây vừa công bố các bài viết riêng rẽ yêu cầu một ủy ban của Đảng Cộng sản Việt Nam rút lại đề xuất kỷ luật giáo sư Chu Hảo.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương hôm 25/10 đã đã gây chấn động giới trí thức Việt Nam với việc đề nghị đảng kỷ luật vị giáo sư từng giữ chức thứ trưởng Bộ Khoa học-Công nghệ-Môi trường, với lý do ông "suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống", "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" khi xuất bản những cuốn sách có nội dung "trái với quan điểm, chủ trương, đường lối của đảng".

Một thông cáo của ủy ban, được báo chí nhà nước đăng tải lại, cho biết thêm một lý do khác đằng sau đề xuất kỷ luật giáo sư Chu Hảo là ông còn có "những bài viết, phát ngôn" có nội dung "trái với Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của đảng…".

Theo tìm hiểu của VOA, ủy ban của đảng cáo buộc ông Chu Hảo khi còn là giám đốc-tổng biên tập của Nhà xuất bản Tri Thức đã cho xuất bản các cuốn sách bị xem là "trái quan điểm" về triết học, chính trị-kinh tế học như "Bàn về tự do" của John Stuart Mill, "Khảo Luận Thứ Hai Về Chính Quyền" của John Locke, hay "Nền Dân Trị Mỹ" của Alexis De Tocqueville, v.v…

Trong một bài viết dài trên mạng xã hội Facebook, đăng hôm 29/10 ở chế độ công khai, cựu Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao, ông Nguyễn Đình Bin, đưa ra quan điểm rằng "các việc làm và phát biểu của giáo sư Chu Hảo, cũng như của nhiều đảng viên, trí thức tâm huyết, tài năng khác, hoàn toàn không có gì là sai phạm".

Thậm chí vị cựu thứ trưởng, người từng là một ủy viên trung ương đảng, còn cho rằng các việc làm và phát biểu đó "là có ích cho công cuộc đổi mới tư duy lý luận, cho đảng, cho dân, rất đáng hoan nghênh và khuyến khích".

Ông Bin đã trích dẫn một bài phát biểu của chính Tổng Bí thư Đảng Nguyễn Phú Trọng cách đây 2 năm, trong đó ông Trọng kêu gọi rằng "để vượt qua khó khăn, thách thức, đưa đất nước tiến lên, phải đổi mới toàn diện, đồng bộ, đặc biệt là đổi mới tư duy lý luận… phát huy tự do tư tưởng, bảo đảm dân chủ, khuyến khích những tìm tòi sáng tạo".

Đối chiếu với phát biểu đó, cựu thứ trưởng Bin bày tỏ suy nghĩ rằng "những việc giáo sư Chu Hảo đã làm và phát biểu […] là phổ biến các công trình nghiên cứu, các tư duy, luận thuyết của nhiều học giả nổi tiếng trên thế giới, đưa ra các khuyến nghị" mà theo ông Bin là "xuất phát từ động cơ xây dựng, vì Đảng, vì dân".

Vẫn theo cách nhìn nhận của vị cựu ủy viên trung ương, việc làm của giáo sư Chu Hảo là "thiết thực phục vụ cho công tác nghiên cứu, đổi mới tư duy lý luận nói trên".

"Tôi lại rất buồn và lo lắng" về việc Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề xuất kỷ luật giáo sư Chu Hảo, ông Bin viết.

Chỉ ra thực tế là đề xuất của ủy ban "đang gây nên phản ứng không đồng tình rộng rãi trong dư luận, nhất là trong tầng lớp trí thức", vị cựu ủy viên trung ương tiên liệu rằng nếu đề xuất được thực hiện, "thay vì góp phần nâng cao uy tín của Ủy ban Kiểm tra Trung ương  [Ủy ban Kiểm tra Trung ương] nói riêng và của Đảng nói chung, nó sẽ có tác động ngược lại, không chỉ về đối nội mà cả về đối ngoại nữa".

Vì vậy, ông Bin viết tiếp : "tôi khẩn thiết đề nghị Ủy ban Kiểm tra Trung ương  bình tâm và sáng suốt xem xét lại và dũng cảm rút quyết định nói trên đối với Giáo sư Chu Hảo".

VOA cố gắng liên lạc điện thoại với cựu ủy viên trung ương đảng, cựu thứ trưởng ngoại giao Nguyễn Đình Bin để hỏi xem kiến nghị của ông chỉ đăng trên Facebook hay đã được gửi đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương, cũng như điều gì đã thúc đẩy ông viết kiến nghị.

Tuy nhiên, sau khi nghe phóng viên VOA giới thiệu danh tính, ông Bin đã giữ im lặng, không nói bất cứ một lời nào.

Trong bài viết trên Facebook được gần 220 người chia sẻ và hơn 630 người thích, ủng hộ, ông Bin nhận định nếu Ủy ban Kiểm tra Trung ương rút lại đề xuất kỷ luật ông Chu Hảo, việc làm đó "sẽ góp phần lấy lại và nâng cao uy tín" của ủy ban nói riêng và của đảng nói chung.

Một động thái như vậy "là điều hết sức cần thiết hiện nay", ông Bin viết, đồng thời khuyên rằng ủy ban "không nên lặp lại những vấp váp đã xẩy ra không ít lần trong lịch sử Đảng", đó là "phạm sai lầm để rồi sau lại phải sửa".

Bản kiến nghị của vị cựu ủy viên trung ương đã nhận được hơn 170 lời bình luận từ các cựu cán bộ nhà nước và giới trí thức, với đa số bày tỏ "tán đồng", "hoan nghênh" về nội dung "chân thành", "đúng đắn", "sáng suốt", "thẳng thắn" của bài viết.

Tuy nhiên, cũng có một số lời bình luận cho rằng dù ý kiến của ông Bin "rất tâm huyết" song như những gì đã xảy ra với các đảng viên và người dân khác, ý kiến của ông "sẽ chỉ như ném đá ao bèo" đối với đảng.

Đánh giá về việc đảng lắng nghe ý kiến từ đảng viên và giới trí thức đến đâu, dịch giả Phạm Nguyên Trường, người nhiệt tình ủng hộ phong trào dân chủ, khai trí, và đã tham gia làm sách với nhà xuất bản của giáo sư Chu Hảo, nói với VOA :

"Ban Kiểm tra Trung ương là cơ quan rất to trong hệ thống cộng sản. Làm sao nó lại nghe một ông như ông Bin. Đảng chưa bao giờ cần trí thức. Họ chỉ đưa một vài người trí thức mà nghe theo họ trong một giai đoạn nào đó để làm cái gọi là trang trí thôi".

Giới trí thức nhốt trong lồng

Trước bài viết của cựu thứ trưởng Bin hai ngày, hôm 27/10, những người sử dụng mạng xã hội đã chia sẻ một thư ngỏ của các cựu phụ tá một số đời thủ tướng trước đây và một số nhà báo nổi tiếng, với nội dung cũng đòi Ủy ban Kiểm tra Trung ương "rút lại kết luận sai trái" về việc xem xét kỷ luật giáo sư Chu Hảo.

Từ trái sang, Nhà văn Nguyên Ngọc, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện, Giáo sư Chu Hảo. Photo Facebook Nguyen Xuan Dien

Những người ký thư, trong đó có các ông Trần Đức Nguyên, Nguyễn Trung, Nguyễn Quang A, Lê Đăng Doanh, Huỳnh Sơn Phước, các bà Phạm Chi Lan, Vũ Kim Hạnh, nhấn mạnh trong thư ngỏ rằng "sự quy kết" của ủy ban về ông Chu Hảo là "không chính đáng, không đúng sự thật, thể hiện sự trấn áp thô bạo những nỗ lực rất đáng trân trọng của một trí thức hết lòng vì dân vì nước" cũng như "chà đạp những ý kiến chân thật và xây dựng của ông về những vấn đề nóng bỏng của đất nước".

Chúc mừng ông, Giáo sư Chu Hảo

Chỉ một ngày sau khi bản kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương được công bố, giáo sư Chu Hảo hôm 25/10 đã tuyên bố thoái đảng. Động thái này dẫn đến một số suy luận từ giới quan sát rằng đảng sẽ lúng túng trong bước đi tiếp theo.

Tuy nhiên, cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Trần Quốc Thuận nói với VOA rằng việc kỷ luật có thể sẽ vẫn diễn ra :

"Có một số trường hợp trước đây khi có đề nghị kỷ luật thì người ta xin ra khỏi đảng, thì họ [đảng] lại ra cái luật là xóa tên, hay là có cái lệnh là khai trừ đảng. Thí dụ như trường hợp anh Phạm Chí Dũng ở thành phố Hồ Chí Minh trước đây. Xin ra khỏi đảng cũng phải qua một trình tự, thông qua cấp ủy. Trong thời gian đó, Ban Kiểm tra họ cũng có thể làm như đã làm với anh Phạm Chí Dũng".

Hồi cuối năm 2013, đảng viên bất đồng chính kiến Phạm Chí Dũng, người có nhiều bài viết chỉ trích chính quyền, đã bị một cơ quan đảng cấp địa phương khai trừ, dù ông Dũng đã nộp đơn "xin ra khỏi đảng" trước đó 3 tuần.

Ít nhất 13 trí thức bỏ Đảng sau ‘hiệu ứng Chu Hảo’

Trong vài ngày ngay sau việc Ủy ban Kiểm tra Trung ương xác định giáo sư Chu Hảo có sai phạm đến mức phải bị kỷ luật, còn bản thân ông Chu Hảo tuyên bố thoái đảng, đã có ít nhất 13 nhà trí thức tuyên bố "bỏ đảng".

Trong số họ là phó giáo sư tiến sỹ Mạc Văn Trang ; nhà văn, đại tá quân đội Nguyên Ngọc ; ông Nguyễn Trung, nguyên trợ lý Thủ tướng Võ Văn Kiệt ; tiến sỹ Phạm Gia Minh ; trung tá quân đội Trần Nam.

Họ nói với VOA rằng họ "quá bức xúc" vì đảng "không còn phục vụ lợi ích của nhân dân, dân tộc", đảng "đã chọn sai đường", và họ dự báo rằng con số thoái đảng "sẽ gia tăng sau hiệu ứng Chu Hảo".

*****************

Việt Nam : Báo chí Nhà nước biện minh cho việc kỷ luật ông Chu Hảo (RFI, 30/10/2018)

Trước những phản ứng mạnh mẽ của giới trí thức về vụ giáo sư Chu Hảo bị kỷ luật, báo chí chính thức ở Việt Nam đồng loạt đăng bài biện minh cho quyết định của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng.

Giáo sư Chu Hảo với quyển sách dịch của Dewey "Democracy and Education- Dân chủ và Giáo dục" do nhà xuất bản Tri Thức của ông phát hành. Ảnh tại Hà Nội ngày 31/08/2010. AFP PHOTO/HOANG DINH Nam

Vào tuần trước, ủy ban này đã thông báo quyết định xem xét kỷ luật giáo sư Chu Hảo, nguyên thứ trưởng bộ Khoa học và Công nghệ, và hiện là Giám đốc Nhà xuất bản Tri Thức, vì ông Chu Hảo đã cho xuất bản một số cuốn sách "có nội dung trái với quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước", cũng như đã "có những bài viết, phát ngôn có nội dung trái với Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng".

Trong một bài viết đăng hôm qua, 29/10/2018, tờ Nhân Dân Điện Tử cho rằng việc kỷ luật ông Chu Hảo, một đảng viên đã "suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa", là việc làm "nghiêm túc và hết sức cần thiết". Cũng hôm qua, trang Báo điện tử VTV News, trích lời tiến sĩ Nguyễn Trọng Phúc, cho rằng không ai có thể đồng tình với việc làm của một số trí thức "lấy danh nghĩa đóng góp xây dựng đất nước để truyền bá những nội dung trái với quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước".

Hôm nay, tờ Hà Nội Mới đăng lại một bài báo tờ Quân đội Nhân Dân đăng trên mạng ngày 26/10. Tác giả bài báo này cho rằng lẽ ra ông Chu Hảo phải bị kỷ luật từ lâu, vì vi phạm của ông "diễn ra trong thời gian dài" và mặc dù đã được nhiều lần "chân thành" góp ý, nhắc nhở, nhưng ông vẫn không "khắc phục khuyết điểm".

Trong khi đó, ông Nguyễn Đình Bin, nguyên thứ trưởng bộ Ngoại Giao, cựu đại sứ Việt Nam tại Pháp, hôm nay đăng trên trang Facebook cá nhân một bài viết bênh vực giáo sư Chu Hảo. Ông Nguyễn Đình Bin yêu cầu Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng rút lại quyết định về việc thi hành kỷ luật giáo sư Chu Hảo, vì ông cho rằng, thay vì góp phần nâng cao uy tín của Đảng, quyết định này "sẽ có tác động ngược lại, không chỉ về đối nội mà cả về đối ngoại nữa".

Sau vụ giáo sư Chu Hảo bị kỷ luật, ngày càng có nhiều trí thức, trong đó có bản thân ông Chu Hảo, tuyên bố từ bỏ đảng. Đáng chú ý nhất là tuyên bố bỏ Đảng của nhà văn nổi tiếng Nguyên Ngọc.

Thanh Phương 

Vào ngày 25 tháng 10, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam ra quyết định đề nghị kỷ luật đối với Giáo sư Chu Hảo, Giám đốc nhà xuất bản Tri thức, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ. Giới trí thức tại Việt Nam mạnh mẽ lên tiếng rằng quyết định vừa nêu là một sai lầm chính trị của Đảng Cộng sản Việt Nam (Đảng Cộng sản Việt Nam) ; đồng thời có hành động phản đối quyết liệt trong những ngày vừa qua.

Giáo sư Chu Hảo, Giám đốc Nhà xuất bản Tri Thức RFA edited

Công bố thư ngỏ

Sau khi thông tin Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam ra quyết định đề nghị kỷ luật đối với Giáo sư Chu Hảo được truyền thông quốc nội loan đi, một thư ngỏ được công bố và lan truyền trên mạng xã hội với tựa đề "Thư ngỏ, Yêu cầu rút lại kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về Phó Giáo sư-Tiến sĩ Khoa học Chu Hảo" có 155 người ký tên, được cập nhật đến ngày 30 tháng 10.

Nội dung bức thư ngỏ nêu rõ kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về Giáo sư Chu Hảo là không đúng sự thật, thể hiện sự trấn áp thô bạo những nỗ lực rất đáng trân trọng của một trí thức hết lòng vì dân vì nước.

Theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương , Giáo sư Chu Hảo vi phạm quy định về điều lệ đảng viên, bị suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" và phải chịu trách nhiệm chính, trong cương vị Giám đốc-Tổng Biên tập Nhà xuất bản Tri Thức về việc xuất bản một số cuốn sách trái với chủ trương của Đảng và Nhà nước Việt Nam.

Ông Kha Lương Ngãi, nguyên Phó Tổng biên tập Báo Sài Gòn Giải Phóng, một người ký tên trong thư ngỏ chia sẻ với RFA ghi nhận của ông trong mấy ngày qua :

"Theo tôi ghi nhận, dư luận không đồng tình việc Giáo sư Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật cũng như dư luận nhận thấy uy tín của Giáo sư Chu Hảo không bị giảm đi trong xã hội, mà trái lại là gây ảnh hưởng xấu cho Đảng và Nhà nước Việt Nam mà thôi. Vụ việc này làm cho mọi người, từ những người trong hệ thống chính trị Đảng, Chính quyền, Nhà nước cho đến giới trẻ có học thức nhận thức rất rõ bản chất của Đảng, Chính quyền và Nhà nước này như thế nào".

Đồng loạt tuyên bố bỏ Đảng

Đài Á Châu Tự Do ghi nhận đã có ít nhất 13 đảng viên trong giới trí thức tại Việt Nam tuyên bố bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam, qua vụ việc Giáo sư Chu Hảo bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị kỷ luật.

Nhà văn Nguyên Ngọc, 62 năm tuổi Đảng trong tuyên bố từ bỏ Đảng, ghi ngày 26 tháng 10 khẳng khái lên tiếng rằng :

"Kỷ luật ông Chu Hảo thực chất là một hành động thực hiện chính sách ngu dân, kìm hãm nhân dân trong vòng tăm tối, để dễ lừa dối và đàn áp, vì quyền lợi ích kỷ của một đảng độc tài đang cướp quyền sống và phát triển của dân tộc". 

Tác giả của tác phẩm văn chương nổi tiếng "Đất nước đứng lên" còn khẳng định không thể đứng trong tổ chức của Đảng Cộng sản Việt Nam "ngày càng xa rời lý tưởng ban đầu, ‘tự diễn biến’ thành một tổ chức chuyên quyền, phản dân hại nước".

Ông Hà Quang Vinh, nguyên Phó Chủ tịch huyện Bình Chánh, vào ngày 27 tháng 10 đăng tải trên trang Facebook cá nhân, cho biết từ năm 2015 ông đã có ý định không muốn tiếp tục đi chung con đường với Đảng Cộng sản Việt Nam, mà ông gia nhập và phục vụ 43 năm qua bởi vì ông đã thấy và đã hiểu rằng Đảng thất bại về mặt lý luận chính trị và Chính quyền Nhà nước có khả năng đi đến tiêu vong. Ông Hà Quang Vinh chính thức tuyên bố rời bỏ Đảng vì ông cho rằng vụ việc Giáo sư Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật là cột mốc của "tức nước vỡ bờ". Ông Hà Quang Vinh nói với RFA :

"Đảng đụng đến trí thức là Giáo sư Chu Hảo và Nhà văn Nguyên Ngọc, là người tôi ngưỡng mộ tuyên bố bỏ Đảng thì tôi tự thấy đúng thời điểm ‘tức nước vỡ bờ’ để tôi tỏ thái độ, chính thức tuyên bố rời Đảng. Tôi không hoạt động chính trị. Tôi chỉ phản ứng theo lương tâm của mình. Nếu tôi không làm thế thì tôi không phải là người xứng đáng".

Qua vụ việc Giáo sư Chu Hảo bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị kỷ luật, giới trí thức tại Việt Nam không chỉ đồng loạt tuyên bố bỏ Đảng mà còn có người tuyên bố từ chức và rời khỏi nhiệm sở, như trường hợp của Tiến sĩ Phạm Gia Minh, Phó Chủ tịch Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài (ALOV) sau khi ông ký tên vào thư ngỏ gửi Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam nhằm bảo vệ Giáo sư Chu Hảo.

Ông Hà Quang Vinh, nguyên Phó Chủ tịch huyện Bình Chánh tuyên bố bỏ đảng vào ngày 27/10/18 Courtesy : Facebook Quangvinh Ha

Phản ứng của lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam ?

Đài RFA cũng ghi nhận có không ít ý kiến trên mạng xã hội cho rằng vụ việc Giáo sư Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật, do liên quan những cuốn sách được Nhà Xuất bản Tri Thức phát hành, phần nào nhắc nhớ đến vụ án "Nhân văn Giai phẩm" hồi thập niên 50 của thế kỷ trước, đã khiến cho rất nhiều trí thức ở miền Bắc khi đó bị đàn áp. Câu hỏi mà dư luận đặt ra trong bối cảnh được gọi là "hiệu ứng từ Giáo sư Chu Hảo" thì liệu rằng Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ phản ứng như thế nào trước hiện tượng hàng loạt đảng viên trí thức tuyên bố bỏ Đảng ? Chúng tôi nêu vấn đề với Nhà báo tự do Võ Văn Tạo và được ông nhận xét :

"Khách quan mà nói, trong thời gian dài mấy chục năm, Nhà nước và Đảng Cộng sản Việt Nam có những thay đổi nhất định. Trước kia họ có những biện pháp tàn bạo hơn như là thủ tiêu, còn bây giờ thì phần nào đỡ hơn. Tất nhiên họ vẫn bảo thủ và lạc hậu ; họ vẫn bắt bớ, bỏ tù với các bản án nặng, o ép, khủng bố, triệt tiêu đường sống mưu sinh…Một bên nhân dân ngày càng thức tỉnh hơn và một bên chính quyền đỡ tàn bạo hơn so với ngày trước thì tôi cho rằng hiện tượng các trí thức tuyên bố rời bỏ Đảng, chắc chắn phía an ninh sẽ có sự chỉ đạo để bắt chẹt từng trường hợp cá nhân riêng lẻ. Thế nhưng, nếu làn sóng cùng rộ lên đến con số hàng ngàn, hàng chục ngàn, hàng trăm ngàn thì khó mà đàn áp được vì gây bức xúc trong xã hội".

Giáo sư Nguyễn Đăng Hưng mạnh mẽ tuyên bố rằng :

"Quyết định công khai kỷ luật Giáo sư Chu Hảo như vậy là một sai lầm chính trị to lớn. Họ tạo cho trí thức chân chính chính thức hóa sự chọn lựa đã nhen nhúm từ cả thập kỷ rồi".

Ông Đặng Xương Hùng, cựu Lãnh sự Việt Nam tại Thụy Sỹ, tuyên bố bỏ Đảng vào cuối năm 2013 viết trên Facebook rằng :

"Làn sóng bỏ Đảng, qua vụ việc Giáo sư Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật làm vững tin cho những đảng viên chân chính đang ấp ủ một hướng đi chính nghĩa, đó là quay về với nhân dân".

Tiến sĩ Nguyễn Quang A còn nói với RFA rằng mục tiêu của những người ký vào thư ngỏ về vụ việc của Giáo sư Chu Hảo, trong đó có ông, là không phải chỉ gửi đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương mà còn gửi đến 4 triệu đảng viên còn lại và giới trí thức đang làm ở cơ quan Nhà nước. Một vài nhà quan sát tình hình Việt Nam, mà chúng tôi tiếp xúc, cũng đưa ra nhận định rằng xu hướng đảng viên tuyên bố bỏ Đảng sẽ còn tiếp diễn, bất luận Đảng Cộng sản Việt Nam có biện pháp đối phó ra sao.

Trí thức trẻ hành động

Bên cạnh những tên tuổi nổi danh trong giới trí thức vừa tuyên bố bỏ Đảng như Tiến sĩ Mạc Văn Trang, Nhà văn Nguyên Ngọc, Tiến sĩ Chu Hảo… còn có các đảng viên trẻ và một số thành viên của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cũng tuyên bố không tiếp tục tham gia hai tổ chức Đảng và Đoàn nữa. Đài RFA trao đổi với một vài bạn trẻ là những người quan tâm hiện tình đất nước và được nghe chia sẻ rằng họ đặc biệt chú ý đến sự kiện giới trí thức tại Việt Nam có hành động phản đối Giáo sư Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật.

Các bạn trẻ này cho biết nhờ vào mạng xã hội họ bắt đầu để tâm đến tình hình xã hội chính trị của đất nước Việt Nam qua những lá thư ngỏ của giới nhân sĩ trí thức, từ năm 2000 của 5 nhà bất đồng chính kiến cho đến thư ngỏ phản đối dự án khai thác bô-xít ở Tây Nguyên hồi năm 2009 hay các Thư ngỏ 61, Thư ngỏ 72, Thư ngỏ 127…

Các bạn trẻ này còn bộc bạch rằng họ trông chờ những bức thư ngỏ mà các nhân sĩ trí thức sẽ gửi đến cho họ, là những thế hệ trẻ của Việt Nam để họ được có thêm sự gắn kết cũng như thông hiểu nhiều hơn về những hoài bão, ý nguyện của thế hệ đi trước và đồng thời nhận được sự quan tâm cùng đồng hành để họ vững niềm tin tiếp bước.

Trả lời câu hỏi của RFA nếu được cơ hội chia sẻ với những trí thức trẻ bằng thư ngỏ, thì thông điệp của ông Hà Quang Vinh sẽ là gì, nguyên Phó Chủ tịch huyện Bình Chánh cho biết sẽ dặn dò thanh niên trí thức của Việt Nam là "Làm theo lương tâm mình và hãy can đảm làm những điều mà mình tin rằng là đúng".

Chúng tôi xin được kết thúc bài ghi nhận với thắc mắc của một số cư dân mạng rằng trong trường hợp lá thư ngỏ "Yêu cầu rút lại kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng về Phó Giáo sư Tiến sĩ khoa học Chu Hảo" không được Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam phúc đáp thì có phải đây là thời điểm giới trí thức ở Việt Nam cùng đồng lòng "đứng lên" vì tương lai của một đất nước phát triển, dân chủ và văn minh ?

Hòa Ái

Nguồn : RFA, 30/10/2018

Giáo sư Chu Hảo chính thức tuyên bố từ bỏ Đảng cộng sản (RFA, 29/10/2018)

Giáo sư Chu Hảo, người bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng ra kết luận đề nghị kỷ luật, chính thức tuyên bố từ bỏ đảng cộng sản Việt Nam. Tuyến bố bằng văn bản về việc này của giáo sư Chu Hảo được công khai vào sáng ngày 29/10 trên các trang mạng gồm Dân Quyền, Dân Luận cũng như tài khoản Facebook cá nhân của Giáo sư Hoàng Dũng.

Phó Giáo sư Tiến sĩ Chu Hảo Courtesy VietTimes, RFA edit

Tuyên bố vừa nêu được Giáo sư Chu Hảo ký vào ngày 26 tháng 10 tức là một ngày sau khi có kết luận của Ủy ban kiểm tra Trung ương cho rằng ông này "tự diễn biến", "tự chuyển hóa".

Theo tuyên bố được công khai thì Giáo sư Chu Hảo gọi việc thông báo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương đảng hôm 25/10 là "thiếu dân chủ, đi ngược lại hoàn toàn với ý kiến của các đảng viên và các cấp ủy đảng của Liên hiệp các hội khoa học, kỹ thuật Việt Nam sau cả bốn lần thanh-kiểm tra vào các năm 2009, 2016 và 2018".

Ông cho rằng, đây là một bản cáo trạng vô căn cứ và thâm độc nhằm không những đe dọa riêng ông mà cả những người đồng chí hướng. Giáo sư Chu Hảo bày tỏ ý kiến cực lực phản đối và không chấp nhận bản Kết luận đó của Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

Theo tuyên bố được công bố, bản thân Giáo Sư Chu Hảo gia nhập đảng Lao động Việt Nam (nay là Đảng cộng sản Việt Nam) từ 45 năm về trước "với lý tưởng cao quý là đấu tranh vì độc lập dân tộc, vì Dân chủ và Phát triển đất nước".

Tuy nhiên, ông cho rằng càng ngày ông nhận ra được rằng, tổ chức chính trị mà ông tham gia vào "không có tính chính danh, hoạt động ngược lại quyền lợi của dân tộc và xu thế tiến bộ của nhân loại".

Giáo sư Chu Hảo, Giám đốc – Tổng Biên tập Nhà xuất bản Tri thức, tiết lộ, đến nay ông đã có đơn xin từ nhiệm và đã có người thay thế ở Nhà xuất bản Tri Thức, vì vậy ông có thêm lý do để có quyết định mới.

Hôm 25/10, Ủy ban kiểm tra trung ương đảng công bố kết luận, đề nghị xem xét, thi hành kỷ luật đối với Giáo sư Chu Hảo với lý do đưa ra là ông này đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, tự diễn biến, tự chuyển hóa.

Theo kết luận, Giáo sư Chu Hảo sinh năm 1940, trước đây từng giữ chức Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, nhưng về sau ông có những bài viết, phát ngôn mà lãnh đạo đảng cộng sản Việt Nam cho là không phù hợp với tư cách đảng viên, nội dung trái với Cương lĩnh chính trị, điều lệ, chỉ thị, quy định Đảng, cũng như chính sách và pháp luật của nhà nước.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Mạc Văn Trang, nhà văn Nguyên Ngọc và một số đảng viên khác sau đó tuyên bố từ bỏ Đảng cộng sản Việt Nam để bày tỏ sự ủng hộ với ông Chu Hảo và phản đối kết luận của Ủy ban Kiểm tra trung ương.

***************

Ít nhất 13 trí thức bỏ Đảng sau ‘hiệu ứng Chu Hảo’ (VOA, 29/10/2018)

Các trí thức trong số gần 13 người vừa tuyên bố bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam nói với VOA rằng họ "quá bức xúc" vì Đảng "không còn phục vụ lợi ích của nhân dân, dân tộc", Đảng "đã chọn sai đường", và họ dự báo rằng con số thoái đảng "sẽ gia tăng sau hiệu ứng Chu Hảo".

Từ trái sang, Nhà văn Nguyên Ngọc, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện, giáo sư Chu H ảo. Photo Facebook Nguyen Xuan Dien

Ngay sau khi Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đề nghị xem xét kỷ luật giáo sư Chu Hảo, Giám đốc kiêm Tổng Biên tập Nhà xuất bản Tri Thức, vì "suy thoái tư tưởng chính trị", giới trí thức phản ứng mạnh bằng cách tuyên bố công khai từ bỏ đảng, thậm chí từ chức.

Phó Giáo sư - Ti ến sĩ Mạc Văn Trang. Facebook Mac Van Trang

Phó Giáo sư Tiến sĩ Mạc Văn Trang, một trí thức Hà Nội có trên 54 năm tuổi Đảng và nhiều năm làm việc ở Viện Khoa học-Giáo dục, tuyên bố ra khỏi Đảng hôm 26/10, nói với VOA rằng việc giáo sư Chu Hảo bị xem xét kỷ luật là "đòn đánh vào giới tinh hoa của Việt Nam nhằm triệt tiêu những tư tưởng tiến bộ".

"Giáo sư Chu Hảo, một trí thức tiêu biểu và đã đóng góp trí tuệ cho sự tiến bộ xã hội, đùng một cái bị Đảng kỷ luật. Tôi nghĩ đây là một chủ trương đánh vào giới trí thức, giới tinh hoa của xã hội, những người muốn khai dân trí, chấn dân khí. Họ muốn triệt tiêu những tư tưởng tiến bộ và muốn triệt phá việc truyền bá những tư tưởng này vào quần chúng. Để phán ứng lại việc kỷ luật đó và để chia sẻ với anh Chu Hảo, tôi tuyên bố ra khỏi Đảng Cộng sản Việt Nam".

Bản thân giáo sư Chu Hảo cũng đã thoái Đảng, trong một tuyên bố ngày 26/10 ông viết : "Tôi tự nguyện từ bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam, ngay từ hôm nay, để tiếp tục đi theo con đường mình đã chọn : Góp phần nâng cao dân trí theo tinh thần Khai sáng của Phan Châu Trinh : Dân tộc, Dân chủ và Phát triển ; chủ yếu thông qua các hoạt đồng văn hóa và giáo dục. Đề nghị Chi bộ, và các cấp ủy xóa tên tôi trong Danh sách Đảng viên".

Ông Trần Nam, trung tá Quân đội Việt Nam, sau hơn 18 năm gắn bó với Đảng, đã tuyên bố từ bỏ Đảng hôm 26/10 vì đã quá "giác ngộ".

Trung tá Quân đội nhân dân Việt Nam Trần Nam, tuyên bố ra khỏi Đảng cộng sản Việt Nam hôm 26/10. Facebook Tran Nam.

Ông chia sẻ với VOA về vai trò lãnh đạo của Đảng hiện nay :

"Tôi nghĩ rằng họ có một vai trò quan trọng, nhưng vai trò đấy dường như không phải phục vụ cho lợi ích của nhân dân, của dân tộc, mà chủ yếu là phục vụ cho việc giữ chính thể để làm sao cho nó tồn tại".

Tiến sĩ Mạc Văn Trang cho biết đã xuất hiện "hiệu ứng Chu Hảo" do số người "chán Đảng, khô Đoàn" rất nhiều :

"Số người ‘chán Đảng, khô Đoàn’ nhiều lắm nhưng không biết có thành phong trào hay không. Nhưng tôi biết có vài người đã tuyên bố ra khỏi Đảng, như vậy là đã có hiệu ứng. Sau khi tôi tuyên bố ra khỏi Đảng thì nhà văn Nguyên Ngọc, một nhân cách đáng kính, cũng đã tuyên bố ra khỏi Đảng. Tôi biết có ít nhất 4 người : một cán bộ giảng dạy Đại học Khoa học tự nhiên Đại học quốc gia Hà Nội, một trung tá quân đội, một kỹ sư, một cán bộ trẻ vào Đảng được 3-4 năm đã tuyên bố ra khỏi Đảng. Tôi nghĩ có lẽ đó cũng là hiệu ứng !"

Nhà văn Nguyên Ngọc, Đại tá quân đội nhân dân và là Cựu Tổng biên tập báo Văn nghệ, với hơn 60 năm tuổi Đảng, đã công khai tuyên bố từ bỏ tổ chức chính trị có bề dày lãnh đạo gần 90 năm tại Việt Nam.

Tác giả của "Đất nước Đứng lên" giải bày trên mạng xã hội Facebook hôm 26/10 : "Từ nhiều năm qua, tôi nhận thấy Đảng ngày càng xa rời lý tưởng ban đầu của mình, "tự diễn biến" thành một tổ chức chuyên quyền, phản dân hại nước. Tôi không thể còn đứng trong một tổ chức như vậy".

Nhà văn Nguyên Ngọc, Trưởng ban vận động Văn Đoàn Độc Lập. (Ảnh : Vanviet.Info)

Ông Nguyễn Trung, nguyên trợ lý của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt chia sẻ trên Facebook : "Án kỉ luật đưa ra nhiều lý do, nhưng theo tôi mục đích thật là nhằm trấn áp thô bạo những nỗ lực rất đáng trân trọng của một trí thức hết lòng vì dân vì nước, chà đạp những ý kiến chân thật và xây dựng của Phó Giáo sư Tiến sĩ Chu Hảo về những vấn đề nóng bỏng của đất nước, đồng thời qua việc ra tay này muốn răn đe và bóp nghẹt những nỗ lực của giới trí thức cả nước".

Sáng ngày 29/10, Tiến sĩ Phạm Gia Minh, Phó Chủ tịch Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài (ALOV) tuyên bố từ chức, sau khi cùng hơn 150 người ký tên vào bức Thư ngỏ gửi Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng cộng sản và Bộ Chính trị nhằm bảo vệ Giáo sư Chu Hảo.

Trong bức thư ngỏ đề ngày 27/10, các cựu thành viên của Viện Nghiên cứu Phát triển (IDS) cho rằng những lý do mà Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam đưa ra trong quyết định kỷ luật Giáo sư Chu Hảo, là " không chính đáng, không đúng sự thật, thể hiện sự trấn áp thô bạo những nỗ lực rất đáng trân trọng của một trí thức hết lòng vì dân vì nước, chà đạp những ý kiến chân thật và xây dựng của ông về những vấn đề nóng bỏng của đất nước".

Trên Facebook cũng xuất hiện các trí thức và viên chức bỏ Đảng như : Giảng viên Đại học Khoa Học Tự Nhiên Trần Thanh Tuấn, Trung Uý Quân Đội Nguyễn Hữu Chiến, Nguyên phó chủ tịch Huyện Bình Chánh Hà Quang Vinh, Giảng viên Học viện Âm nhạc Huế Dương Bích Hà, đảng viên trẻ Nguyễn Việt Anh, Luật sư Lê Văn Hòa, nhà văn Mai Tú Ân…

Ông Trần Nam dự báo rằng sẽ có nhiều từ bỏ Đảng vì Đảng đã gây ra quá nhiều bức xúc trong nhân dân.

"Tôi thấy rằng Đảng không làm theo những gì Đảng thường nói. Có nhiều vấn đề Đảng gây bức xúc cho nhân dân. Tôi nhận định rằng với tình hình này thì càng ngày càng có nhiều rời bỏ hàng ngũ Đảng để quay về với nhân dân".

Vào tối hôm 29/10, đài Truyền hình Trưng ương Việt Nam VTV đã có một phóng sự được cho là "đấu tố" Giáo sư Chu Hảo, cho rằng ông đã được góp ý nhưng không "nhìn vào thực tế của đất nước".

*********************

Việt Nam : Các cựu thành viên IDS lên tiếng về vụ Chu Hảo (RFI, 29/10/2018)

Trong một bức thư ngỏ đề ngày 27/10/2018, các cựu thành viên của Viện Nghiên cứu Phát triển IDS cho rằng những lý do mà Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam đưa ra trong quyết định kỷ luật giáo sư Chu Hảo, nguyên Thứ trưởng bộ Khoa Học và Công nghệ, là "không chính đáng, không đúng sự thật, thể hiện sự trấn áp thô bạo những nỗ lực rất đáng trân trọng của một trí thức hết lòng vì dân vì nước, chà đạp những ý kiến chân thật và xây dựng của ông về những vấn đề nóng bỏng của đất nước".

Giáo sư Chu Hảo, Giám đốc Nhà xuất bản Tri Thức, tại văn phòng ở Hà Nội, ngày 31/08/2010. AFP PHOTO/HOANG DINH Nam

Bức thư ngỏ nói trên được gởi đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương và được phổ biến rộng rãi, sau khi vào tuần trước, ủy ban này đã thông báo quyết định kỷ luật giáo sư Chu Hảo, hiện là Giám đốc Nhà xuất bản Tri Thức và nguyên cũng là một thành viên của IDS.

Theo bản thông báo, ông Chu Hảo bị xem là phải chịu trách nhiệm chính về việc Nhà xuất bản Tri Thức phát hành một số cuốn sách "có nội dung trái với quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, vi phạm Luật Xuất bản, bị cơ quan chức năng xử lý, thu hồi và tiêu hủy".

Nguyên thứ trưởng bộ Khoa học và Công nghệ còn bị xem là đã "có những bài viết, phát ngôn có nội dung trái với Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước". Nói chung, theo đánh giá của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng, giáo sư Chu Hảo "suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa".

Trả lời phỏng vấn RFI, ông Nguyễn Quang A, nguyên viện trưởng viện IDS, cho biết :

"Mục tiêu của thư ngỏ không phải là nói với Ủy ban Kiểm tra Trung ương, tuy lá thư này là gởi cho ủy ban đó, mà những người soạn thảo muốn kêu gọi các đảng viên và giới trí thức, những người còn đang làm việc trong các cơ quan Nhà nước, những người có thể nói không khác gì chúng tôi, có khi còn nói mạnh hơn nữa, nhưng bảo họ ký một cái gì đấy, lên tiếng một cách tập thể, thì họ có thể còn ngần ngại.

Thật sự là trong hội của chúng tôi, họ đã muốn kỷ luật nhiều người rồi, nhưng kỷ luật không được, vì những người đó đòi phải đưa công khai và có một vài người cuối cùng đã từ bỏ Đảng, nhưng những trường hợp đó không gây ra bức xúc như trường hợp của anh Chu Hảo, vì tự họ nêu ra những lý do không đúng sự thực và nhắm một mục đích ngược lại với sự phát triển của đất nước. Đây là một sự đe dọa đối với trí thức.

Từ Nhân văn Giai phẩm cho đến bây giờ, những kiểu hành xử như vậy của Đảng cộng sản thì không lạ gì đối với người Việt Nam, nhưng trong trường hợp này thì họ đơn phương đưa ra. Chúng tôi biết họ kiểm điểm, thanh tra anh Chu Hảo nhiều năm rồi. Lần này, họ đưa ra một cái như thế thì đã vấp phải một sự phản ứng rất mạnh mẽ của giới trí thức, vì Nhà Xuất bản Tri Thức là một nhà xuất bản mang lại nhiều sách hay cho độc giả Việt Nam".

Trong một tuyên bố đề ngày 26/10/2018 và được phổ biến trên mạng, giáo sư Chu Hảo, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đã thông báo "tự nguyện" từ bỏ Đảng cộng sản Việt Nam, sau khi ông bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng kỷ luật vì "tự diễn biến".

Trong tuyên bố nói trên, giáo sư Chu Hảo cho rằng thông báo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng là "một bản cáo trạng vô căn cứ và thâm độc, nhằm không những đe dọa riêng tôi, mà cả những người đồng chí hướng". Ông Chu Hảo "cực lực phản đối và không chấp nhận"quyết định của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng và tuyên bố "tự nguyện" từ bỏ Đảng cộng sản Việt Nam "để tiếp tục đi theo con đường mình đã chọn : Góp phần nâng cao dân trí theo tinh thần Khai sáng của Phan Châu Trinh".

RFI chưa liên lạc được với giáo sư Chu Hảo để được xác nhận về việc ông tuyên bố từ bỏ Đảng.

Xin nhắc lại là để phản đối việc giáo sư Chu Hảo bị kỷ luật, ngày 26/10 vừa qua, một số đảng viên kỳ cựu, trong đó đặc biệt có nhà văn Nguyên Ngọc cũng đã ra tuyên bố từ bỏ đảng. Theo nhà văn Nguyên Ngọc, Đảng cộng sản Việt Nam nay đã trở thành một tổ chức "chuyên quyền", "phản dân hại nước".

Thanh Phương

******************

Bị đề nghị ‘kỷ luật’, Tiến sĩ Chu Hảo bỏ đảng luôn (Người Việt, 29/10/2018)

Tiến sĩ Chu Hảo gửi thư thông báo đến chi bộ "tự nguyện từ bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam" sau khi có tin ông bị "Ủy ban kiểm tra trung ương" của Đảng Cộng sản Việt Nam đề nghị "kỷ luật" vì "tự diễn biến".

Tiến sĩ Chu Hảo tuyên bố bỏ đảng. (Hình : Tễu Blog)

"Tôi tự nguyện từ bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam, ngay từ hôm nay, để tiếp tục đi theo con đường mình đã chọn : Góp phần nâng cao dân trí theo tinh thần Khai sáng của Phan Châu Trinh : Dân tộc, Dân chủ và Phát triển ; chủ yếu thông qua các hoạt động văn hóa và giáo dục. Đề nghị Chi bộ, và các cấp ủy xóa tên tôi trong Danh sách Đảng viên". Tiến sĩ Chu Hảo viết trong lá thư thông báo đề ngày 26/10/2018 gửi cho Đảng Cộng sản Việt Nam thông qua chi bộ Nhà xuất bản Tri Thức.

Blog Tễu của ông Nguyễn Xuân Diện phổ biến phóng ảnh thư bỏ đảng của ông Chu Hảo cùng với tin có nhiều đảng viên tuyên bố bỏ đảng ở nhiều lãnh vực khác nhau, già có trẻ có.

Trong bức thư thông báo bỏ đảng, ông Chu Hảo nêu lý do cái đảng chính trị mà ông gia nhập 45 năm trước "không có tính chính danh, hoạt động không chính đáng, có nhiều khuất tất, ngày càng thoái hóa, đi ngược lại quyền lợi của dân tộc và xu thế tiến bộ của nhân loại".

Lá thư thông báo bỏ đảng của tiến sĩ Chu Hảo gửi một ngày sau khi báo chí trong nước đưa tin ông bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương đảng ra thông cáo báo chí "đề nghị xem xét, thi hành kỷ luật Giáo sư Chu Hảo" vì "làm ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức đảng, tác động xấu tới tư tưởng xã hội".

Ông bị quy chụp cho tội "có những bài viết, phát ngôn có nội dung trái với Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ; đồng chí đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa".

Ngay sau khi tin được tung ra, mạng xã hội sôi nổi với những lời bình luận ca ngợi ông Chu Hảo là một trí thức chân chính và kéo theo những lời tuyên bố bỏ đảng của tiến sĩ Mạc Văn Trang, nhà văn Nguyên Ngọc, cựu đại sứ Nguyễn Trung. Cho đến hôm nay, ba ngày sau, người ta đếm thấy có tin tức tất cả 12 người tuyên bố từ bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam trong đó có 2 sĩ quan quân đội, một luật sư, một cô giáo, một kỹ sư, 3 tiến sĩ.

Giáo sư Chu Hảo, năm nay 78 tuổi, là Giám đốc nhà xuất bản Tri Thức, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ và là một trong những người lên tiếng chống Luật Đặc khu và Luật An ninh mạng. Ông cũng là thành viên trong nhóm chuyên viên độc lập "Viện Nghiên cứu Phát triển IDS" từng tự giải tán để chống lại sự ép buộc của chính phủ ông Nguyễn Tấn Dũng.

Trong thư kiến nghị gửi ngày 2/6/2018 về Luật An ninh mạng ký tên Giáo sư Đặng Hữu, ông này thay mặt nhóm chuyên gia chuẩn bị đưa Internet về Việt Nam đầu năm 1990 trong đó có Giáo sư Chu Hảo kiến nghị 4 điểm. Bản kiến nghị yều cầu bỏ các điều luật "ảnh hưởng đến quyền dân sự, chính trị của công dân, đồng thời có thể đặt doanh nghiệp vào rủi ro pháp lý trong quá trình kinh doanh". Ông cũng ký tên vào bản kiến nghị ngày 1/6/2018 kêu gọi "khẩn thiết" rằng toàn thể người Việt Nam trong và ngoài nước, cũng như quốc hội hãy "phản đối, rút bỏ" dự luật Đặc khu.

Khi hay tin ông bị đề nghị "kỷ luật", các cựu thành viên của IDS đã gửi thư tới " Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam" và cả "Bộ chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam" yêu cầu rút lại quyết định "không chính đáng, không đúng sự thật, thể hiện sự trấn áp thô bạo những nỗ lực rất đáng trân trọng của một trí thức hết lòng vì dân vì nước, chà đạp những ý kiến chân thật và xây dựng của ông về những vấn đề nóng bỏng của đất nước".

Nhưng ông Chu Hảo đã gửi thư thông báo bỏ đảng. (TN)

****************

Giáo sư Chu Hảo tuyên bố 'từ bỏ' Đảng Cộng sản Việt Nam (BBC, 29/10/2018)

Giáo sư Chu Hảo công bố thư trên mạng xã hội nói bản thân ông nay "từ bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam" để đi theo con đường Khai Sáng của Phan Châu Trinh.

Ông Chu Hảo cầm cuốn sách "Dân chủ và Giáo dục' của tác giả John Dewey do Nhà xuất bản Tri thức phát hành

Cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, người bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị kỷ luật gần đây, cũng nói ông đề nghị chi bộ "xóa tên tôi trong danh sách Đảng viên".

Theo ông Chu Hảo, quyết định kỷ luật ông được Đoàn Kiểm tra "đơn phương công bố rộng rãi" mà không thông báo trước "cho cá nhân và tổ chức đương sự".

Ông viết "đây là bản cáo trạng vô căn cứ và thâm độc".

Trong nội dung thư ký tên của ông Chu Hảo hôm 26/10/2018 nhưng mới vừa được lan truyền trên mạng xã hội ở Việt Nam hôm 29/10, ông cũng viết rằng Đảng Lao động Việt Nam (nay là Đảng Cộng sản) mà ông gia nhập 45 năm trước "không còn tính chính danh".

Thậm chí ông Chu Hảo cho rằng đảng này (hiện có trên 4 triệu thành viên), "có nhiều khuất tất, ngày càng thoái hóa, đi ngược lại quyền lợi của dân tộc và xu thế tiến bộ của nhân loại".

Ông cũng nói ông đã "từ chức" khỏi vị trí ở Nhà Xuất bản Tri Thức.

Tuy nhiên, ông Chu Hảo viết ông sẽ vẫn tiếp tục con đường Khai Sách của Phan Châu Trinh : Dân tộc, Dân chủ và Phát triển, thông qua các hoạt động giáo dục.

Nhắm đến con số đông hơn ?

Cũng hôm 26/10/2018, báo Quân đội Nhân dân có một bài riêng nói đến vụ việc của ông Chu Hảo và cho rằng chính ông mới là "suy thoái".

Bài báo viết :

"Là một đảng viên, nguyên là lãnh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước, nhưng từ năm 2011 đến nay, ông Chu Hảo đã tham gia ký tên, soạn thảo và trực tiếp soạn thảo 7 kiến nghị, thư ngỏ với nhiều nội dung chưa đúng, không phù hợp, trái với đường lối, quan điểm của Đảng và Nhà nước, để các phần tử xấu lợi dụng, xuyên tạc sự thật, ảnh hưởng đến uy tín và vai trò lãnh đạo của Đảng và Nhà nước".

Không chỉ vậy, ông Chu Hảo đã "Vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm, có những bài viết, phát ngôn có nội dung trái với Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ; đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"".

Theo bài báo "phải quyết định kỷ luật đối với một trí thức là việc không ai mong muốn".

"Nhưng như người đứng đầu Đảng và Nhà nước ta đã từng khẳng định : "Kỷ luật một vài người để cứu muôn người".

Bài của tác giả ký tên là Thiện Văn cảnh báo :

"Không riêng ông Chu Hảo, thời gian qua, nhân danh "kẻ sĩ yêu nước", "trí thức thương nòi", một số tri thức, văn nghệ sĩ đã lợi dụng tên tuổi của mình, lợi dụng bầu không khí tự do sáng tạo, đã có những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị và "tự diễn biến", "tự chuyển hóa".

Đây là hoạt động, theo tác giả, có các biểu hiện như "phản bác, phủ nhận Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ; đòi thực hiện "đa nguyên, đa đảng", thể chế "tam quyền phân lập", phát triển "xã hội dân sự".

Vụ việc đang thu hút nhiều ý kiến khác nhau

Hiện chưa rõ Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ xử lý vụ việc này như thế nào.

Theo Hướng dẫn 01-HD/ Trung ương quy định một số vấn đề thi hành Điều lệ Đảng thì ít có khả năng đảng viên tự xin ra khỏi Đảng CS một cách bình thường mà thường bị đuổi ra sau khi đã kỷ luật :

"Chỉ xem xét cho ra khỏi Đảng đối với những đảng viên chưa vi phạm về tư cách. Nếu vi phạm tư cách đảng viên thì phải xử lý kỷ luật về Đảng, sau đó mới xét cho ra khỏi Đảng".

Để phản đối quyết định đề nghị kỷ luật ông Chu Hảo, có nhà văn Nguyên Ngọc và nhà giáo dục Mạc Văn Trang cũng đã tuyên bố công khai bỏ Đảng Cộng sản.

Tuy thế, hôm 29/10, trên báo Nhân Dân vẫn có một bài gọi ông Chu Hảo là "đồng chí" và đặt ra câu hỏi về chuyện "các thế lực thù địch" nhân đây tác động vào dư luận :

"Sau khi Ủy ban kinh tế trung ương công bố kết luận, hệ thống truyền thông của các thế lực thù địch và một số tổ chức, cá nhân thiếu thiện chí lập tức đồng loạt đưa tin, song hầu như không đề cập trường hợp khác, mà chủ yếu tập trung bình luận tiêu cực, tạo diễn đàn để một số người ca ngợi, bênh vực đồng chí Chu Hảo, đưa ra luận điệu vu cáo, vu khống đối với Đảng Cộng sản Việt Nam… Đây là hiện tượng rất bất thường, và tại sao lại như vậy ?".

Hôm 27/10, một số tài khoản Facebook được cho là của Trung tá Trần Nam, Tiến sĩ Trần Thanh Tuấn và Kỹ sư Hoàng Tiến Cường, đăng hình thẻ Đảng và cũng tuyên bố rời khỏi Đảng cộng sản để ủng hộ Phó Giáo sư Tiến sĩ Chu Hảo.

Mới nhất đây có thêm các ý kiến từ những cựu quan chức, cán bộ cao cấp về vụ việc.

Trên kênh VTV hôm 29/10, nguyên Phó Trưởng ban Tổ chức trung ương, Nguyễn Đình Hương được trích lời nói :

"Tôi là một cán bộ tổ chức, tôi biết Chu Hảo. Và Chu Hảo cũng biết tôi. Tôi rất tiếc là một cán bộ có tài, một trí thức có năng lực, có kiến thức… nhưng sai lầm của Chu Hảo bắt đầu từ lúc Liên Xô sụp đổ. Bắt đầu từ đó ông Chu Hảo không thừa nhận chủ nghĩa xã hội nữa…".

"Tôi đã nói thẳng với Chu Hảo rồi. Giữa tôi với anh thì tôi rất kính trọng anh về tư chất, năng lực tài năng của anh, nhưng tôi không kính trọng anh về mặt quan điểm của anh".

Cùng ngày, trên mạng xã hội Facebook ở Việt Nam có chia sẻ một trạng thái của tác giả Nguyễn Đình Bin, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao viết :

"Nhưng, từ mấy hôm nay, tôi lại rất buồn và lo lắng trước quyết định vừa công bố của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về thi hành kỷ luât đối với Giáo sư Chu Hảo".

"Tuy đây chỉ là một việc cụ thể, về một đảng viên, nhưng có ý nghĩa rất tiêu biểu, rất quan trọng, đang gây nên phản ứng không đồng tình rộng rãi trong dư luận, nhất là trong tầng lớp trí thức.

Nếu quyết định này được thực hiện thì, thay vì góp phần nâng cao uy tín của Ủy ban Kiểm tra Trung ương nói riêng và của Đảng nói chung, nó sẽ có tác động ngược lại, không chỉ về đối nội mà cả về đối ngoại nữa".

Tác giả viết tiếp :

"Tôi khẩn thiết đề nghị Ủy ban Kiểm tra Trung ương bình tâm và sáng suốt xem xét lại và dũng cảm rút quyết định nói trên đối với Giáo sư Chu Hảo".

Giáo sư Chu Hảo sinh năm 1940 và từng giữ chức Thứ trưởng Bộ Khoa học công nghệ từ năm 1996 đến 2005.

Ông là con trai ông Chu Đình Xương, Giám đốc Ty Liên phóng (Công an) Bắc Bộ và là người được giao nhiệm vụ bảo vệ Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn Cách mạng tháng Tám ở Hà Nội năm 1945.

Năm 2005, ông Chu Hảo xin nghỉ hưu trước thời hạn. Từ đó đến nay, ông là Giám đốc Nhà xuất bản Tri thức và Phó hiệu trưởng Đại học Phan Châu Trinh.

Trong những năm trước đây, đã từng có một số trí thức có tiếng, cựu quan chức, đảng viên kỳ cựu tuyên bố ra ra khỏi Đảng.

******************

Ông Mạc Văn Trang : Kỷ luật Chu Hảo là 'giọt nước tràn ly' (BBC, 27/10/2018)

"Tối hôm đó, tôi xem ti-vi thấy đưa tin về tuyên bố kỷ luật, tôi rất bức xúc, suốt đêm không ngủ được", Phó giáo sư, Tiến sĩ Mạc Văn Trang nói với BBC Tiếng Việt về chuyện ông Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật.

Phó Giáo sư Tiến sĩ Mạc Văn Trang có nhiều năm làm việc trong ngành tâm lý học và khoa học giáo dục ở Việt Nam

"Tôi suy nghĩ trong đêm, rồi sáng dậy [26/10] tôi viết tuyên bố ra khỏi Đảng, đăng trên Facebook và gửi cho anh Chu Hảo và một vài người bạn".

Ủy ban Kiểm tra Trung ương của Đảng Cộng sản hôm 25/10 ra thông cáo nói ông Chu Hảo, Giám đốc kiêm Tổng biên tập Nhà xuất bản Tri thức bị "đề nghị xem xét, thi hành kỷ luật" vì những 'vi phạm nghiêm trọng'.

Kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương hôm 25/10 viết : "Với cương vị là Giám đốc - Tổng biên tập, đồng chí Chu Hảo chịu trách nhiệm chính về việc Nhà xuất bản Tri thức xuất bản một số cuốn sách có nội dung trái với quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, vi phạm Luật Xuất bản, bị cơ quan chức năng xử lý, thu hồi và tiêu hủy".

Quyết định 'rất trớ trêu'

Tuy nhiên, ông Mạc Văn Trang cho rằng quyết định kỷ luật ông Chu Hảo là nhằm "trừng trị, triệt tiêu những đóng góp của giới tinh hoa, trí thức, đối với các đường lối sai lầm của Đảng".

Vị nguyên Tổng biên tập Tạp chí Phát triển Giáo dục nhận xét ông Chu Hảo là người "chống tham nhũng, chống độc tài", và là "một trí thức luôn muốn làm mọi việc để khai dân trí, chấn hưng dân khí, cải tiến xã hội tiến bộ".

Ông nói việc Đảng muốn kỷ luật một con người như vậy là một điều "rất trớ trêu", và ông muốn tỏ thái độ về việc này.

"Tôi có phản ứng là tuyên bố tự ra khỏi Đảng Cộng sản Việt Nam".

Ông cũng nhận xét rằng việc ra quyết định kỷ luật ông Chu Hảo, người hiện đang là Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt - Pháp, vào thời điểm này là một quyết định rất "thiếu tế nhị".

"Ban Kỷ luật Trung ương một khi đã họp báo, thông báo như thế là người ta đã có kết luận rồi. Có lẽ họ sẽ 'dẹp' những chức mà ông Chu Hảo đang làm hiện nay, chức Giám đốc Nhà xuất bản Tri thức, và chức Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Pháp".

"Mà Thủ tướng Pháp thì sắp sang thăm Việt Nam. Tôi không hiểu sao họ lại có quyết định thiếu tế nhị tới vậy".

Việc "đề nghị xem xét, thi hành kỷ luật" đối với ông Chu Hảo chỉ được công khai 6 ngày sau khi kỳ họp lần thứ 30 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết thúc là điều khiến một số người cho là bất thường.

Thông thường, sau mỗi kỳ họp, cơ quan này sẽ ra thông cáo trong vòng một đến 2 ngày.

Kỳ họp của Ban Kỷ luật Trung ương diễn ra trong các ngày 17-19/10, chỉ ít hôm trước ngày Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chính thức tuyên thệ nhậm chức Chủ tịch nước, 23/10/2018.

Kỳ họp vừa rồi cũng đề nghị xem xét kỷ luật đối với một số cựu quan chức cao cấp trong ngành công an như Tướng Phan Văn Vĩnh, Tướng Nguyễn Thanh Hóa, liên quan tới vụ đánh bạc online ; và Tướng Phan Tấn Tài bên quân đội, liên quan tới việc chuyển nhượng đất quốc phòng.

'Trăn trở từ lâu'

Đây không phải là lần đầu tiên ông Mạc Văn Trang suy nghĩ về việc từ bỏ Đảng Cộng sản.

Ông nói rằng từ năm 2000 ông đã nhận ra "những sai lầm về đường lối cũng như thể chế" mang tính "kìm hãm xã hội" mà Đảng Cộng sản Việt Nam áp dụng để lãnh đạo đất nước.

"Lúc đó, tôi đã thấy băn khoăn chuyện có nên ở trong Đảng hay không, bởi mình góp ý rất nhiều nhưng không thấy tác dụng gì".

Ông nhận thấy trước đây ông vào Đảng để theo đuổi lý tưởng giành độc lập tự do cho tổ quốc, hạnh phúc cho nhân dân, nhưng mục tiêu, lý tưởng của Đảng vào thời điểm này "đã khác đi rồi".

"Sự độc lập của Tổ quốc đang bị Trung Quốc đe dọa, nhưng Đảng lại liên kết với Trung Quốc, không dám lên án. Hạnh phúc của nhân dân thì với đường lối hiện nay, nhân dân đang bị mất đất, bị nhiều oan khuất. Trong khi đó, các trí thức góp ý kiến thì Đảng không nghe", ông nói.

"Tôi đã suy nghĩ từ lâu, nhưng chuyện kỷ luật ông Chu Hảo giống như giọt nước tràn ly, khiến tôi quyết định bỏ Đảng vào thời điểm này".

Nói về quá trình vào Đảng từ năm 1964 và là một đảng viên trong suốt hơn 50 năm qua của mình, ông cho biết :

"Những năm 1945-50, tới thập niên 1960 là lúc lý tưởng của Đảng trùng hợp với lý tưởng dân tộc. Đó là giành độc lập, đem lại tự do hạnh phúc cho nhân dân. Lý tưởng đó đẹp lắm".

"Lý tưởng, mục tiêu đó ai mà không thích ? Đó là khát vọng của bao thế hệ thanh niên, trí thức, dấn thân cho lý tưởng đó. Điều đó không sai".

"Thế hệ thanh niên chúng tôi cũng như đảng viên lúc đó không nhận thức được là Đảng sẽ đi đến chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản để rồi đem lại bất hạnh cho nhân dân, kìm hãm sự phát triển của xã hội".

"Vấn đề là chủ thuyết sai, và về sau này, đường lối thực hiện của Đảng sai, Đảng đã trở nên độc quyền lãnh đạo, đàn áp những người tiến bộ. Điều đó đưa ra những hậu quả tai hại".

"Bây giờ, tôi ra khỏi Đảng nhưng tôi vẫn theo đuổi mục tiêu đấu tranh cho độc lập của tổ quốc và tự do hạnh phúc của nhân dân".

Rời bỏ hay ở lại ?

Trước câu hỏi liệu những đảng viên kỳ cựu như ông có nên ở trong Đảng để có cơ hội đấu tranh, góp ý sửa chữa những điều mà ông cho là "sai lầm" của Đảng Cộng sản hay không, thay vì ra khỏi Đảng và trở thành "người ngoài", không còn tiếng nói trong Đảng nữa, ông Mạc Văn Trang cho rằng điều quan trọng là mỗi cá nhân có thể làm gì, chứ không phải là ở việc họ còn ở trong hay ở ngoài Đảng.

"Tôi tin là có nhiều đảng viên, trong đó có những người nắm hoặc từng nắm giữ vị trí nhất định trong Đảng, cũng thấy đường lối sai lầm của đảng nhưng họ vẫn ở trong Đảng, hoặc về hưu rồi nhưng họ vẫn không ra khỏi Đảng".

"Ví dụ như Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh có rất nhiều bài phản biện với Đảng rất hay, có uy tín xã hội nhưng cụ vẫn ở trong Đảng, vẫn có danh nghĩa cựu ủy viên trung ương đảng. Tiếng nói của cụ góp ý với Đảng, với xã hội là có tác dụng".

"Điều này tùy người, tùy hoàn cảnh, tùy tính cách mỗi người".

"Không nên đặt vấn đề là những người trí thức, những người đấu tranh cho tiến bộ xã hội thì phải ở trong hay phải ra khỏi Đảng. Điều quan trọng là họ làm gì".

Việc Phó giáo sư, Tiến sĩ Chu Hảo bị đề nghị kỷ luật đã khiến nhiều giới trí thức, văn sĩ đồng loạt tuyên bố rời khỏi Đảng Cộng sản.

Cũng hôm 26/10, nhà văn Nguyên Ngọc tuyên bố trên trang Facebook cá nhân rằng ông đã suy nghĩ và định rời bỏ Đảng từ lâu nhưng sau sự việc của Phó Giáo sư Tiến sĩ Chu Hảo, ông quyết định "chính thức từ bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam kể từ hôm nay… để tỏ rõ thái độ đối với thông báo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng".

Đến sáng 27/10, một số tài khoản Facebook được cho là của Trung tá Trần Nam, Tiến sĩ Trần Thanh Tuấn và Kỹ sư Hoàng Tiến Cường, đăng hình thẻ Đảng và cũng tuyên bố rời khỏi Đảng để ủng hộ Phó Giáo sư Tiến sĩ Chu Hảo.

Trong những năm trước đây, đã từng có một số trí thức có tiếng, cựu quan chức, đảng viên kỳ cựu tuyên bố ra ra khỏi Đảng.

Đáng chú ý là một số trường hợp Giáo sư Tương Lai (9/2017) và Giáo sư Nguyễn Đình Cống (2/2016), nguyên phó chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Thành phố Hồ Chí Minh Lê Hiếu Đằng (12/2013).

Ngày 25/10/2018, chỉ hai ngày sau khi tuyên thệ kiêm luôn chức Chủ tịch nước và chỉ 10 ngày trước chuyến thăm chính thức của Édouard Philippe, Thủ tướng Pháp, từ ngày 02/11 đến 04/11/2018, Ban kiểm tra Trung ương ra thông báo kỷ luật Giáo sư Chu Hảo.

Ngày 25/10/2018, Ban kiểm tra Trung ương ra thông báo kỷ luật Giáo sư Chu Hảo.

Nếu để ý rằng, giáo sư Chu Hảo, tác giả của sáng kiến "Đã đến lúc cần phải đối thoại" từ giữa năm 2016, và ông đương là chủ tịch Hội hữu nghị Việt Pháp, thì thấy cú đánh này là "một đòn chết hai".

Tháng 8 năm 2016, ông Chu Hảo viết : "Đã đến lúc cần phải đối thoại" sau cái vụ bí thư tỉnh ủy Yên Bái và trưởng ban tổ chức cán bộ tỉnh Yên Bái cùng bị bắn chết một ngày, bởi ông Đỗ Minh Cường, chi cục trưởng cục kiểm lâm tỉnh.

Ông Chu Hảo viết : "Tiếng súng ở Yên Bái không phải chỉ phơi bày tình trạng tha hóa tột độ trong nội bộ đảng cầm quyền, mà còn chứng tỏ mức độ bất ổn chính trị-xã hội ở nước ta đã đến hồi nguy hiểm... Nguyên nhân gốc rễ của mọi ý kiến bất đồng, mọi bức xúc và phẫn uất đều nằm trong những điều bất cập, phản khoa học, phản tiến bộ, phản dân chủ của Cương lĩnh Đảng Cộng sản Việt Nam và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam".

Giáo sư Chu Hảo cùng Tiến sĩ Nguyễn Quang A là hai trong những sáng lập viên của Viện IDS (Viện nghiên cứu phát triển), thứ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ, Giám đốc Nhà xuất bản Tri Thức, Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Pháp, tác giả của sáng kiến "đối thoại ôn hòa".

Chỉ sau hai ngày nắm toàn quyền sinh sát, ông Trọng chỉ thị Ban Kiểm tra trung ương kỷ luật ông Hảo. Việc làm vội vã này cho thấy ông Trọng có ý định từ lâu. Nỗi hận trí tuệ bị giới trí thức Hà Nội đặt tên Trọng Lú, vốn hành hạ ông Trọng từ hàng chục năm, bây giờ, không còn ai cản đường.

Khi đã nắm toàn bộ quyền trong tay, "Một tay Đảng cương, một tay Quốc pháp", như lời "nịnh thối" của ông Nhị Lê, phó tổng biên tập báo Nhân Dân, ông Trọng có lẽ bắt đầu chiến dịch trả hận ?

Người ta nói ông Nhị Lê vô duyên "nịnh thối" vì ông này làm người ta hình dung ông Trọng "tay dao tay thớt" tiêu diệt dân chủ, chém giết tự do như một tên đao phủ.

Đây là sự trả thù thường thấy của kẻ vừa leo lên tột đỉnh quyền lực.

Tần Thủy Hoàng ngày trước đốt sách, giết nhà nho chỉ vì "bọn hủ nho mượn những điều trong sách để bàn luận việc vua. Luật Vua ban xuống thì lấy cái học riêng của mình để bàn tán, dè bỉu, phỉ báng, làm khác người để tỏ cái trí của mình hơn vua".

Trước ngày tuyên thệ, luật nằm trong tay nhà nước. Đảng lãnh đạo, nhưng Nhà nước quản lý. Đảng không nhúng trực tiếp được, bây giờ ông Trọng làm cả hai, vừa lãnh đạo vừa quản lý, muốn làm gì thì làm liền cái ấy, nghĩ ra cái gì ở trong đầu là làm, chẳng ai làm gì được, mà lại không trái luật.

Cho nên, dù chính ông Trọng nói với cử tri Hà Nội : "không phải nhất thể mà cũng không phải kiêm nhiệm", chỉ là việc tình huống, nhưng từ nay, khi trong nội bộ đảng không còn đối thủ, thì ngoài xã hội làm sao có thể để hình thành "đối trọng đủ mạnh" để đối thoại ôn hòa như sáng kiến của ông Chu Hảo. Ông Chu Hảo phải bị loại, bị diệt như một kẻ đầu têu trong những kẻ "diễn biến, suy thoái".

Cùng với ông Chu Hảo, những ai chủ trương đối thoại với đảng cộng sản đều phải chết. Đó là một cú đánh.

Có thể thấy rằng ông Trọng lú lẫn rất trầm trọng về lý thuyết tiến hóa, về biện chứng các hình thái thể chế, lú lẫn về thị trường định hướng, nhưng lại có một trí nhớ tuyệt vời các mối hận thù. Nhiều người đã bị lừa bởi cái bề ngoài có phần nhà quê, rất "giáo làng" của ông Trọng, mà không biết rằng ông Trọng là người nhớ dai và thù lâu.

Không còn ai nghi ngờ gì về chuyện ông Nguyễn Tấn Dũng đã phải trả giá như thế nào khi "chơi" ông tới mức phải bật khóc trong Hội nghị trung ương 6 khóa XI, năm 2012. Đó là mối hận phải trả. Ông Dũng bật khỏi Bộ chính trị, mất chức Thủ tướng.

Cuối tháng 3 vừa rồi, nước Pháp đã làm nhục ông khi làm thủ tục đón ông tại Trung tâm chữa trị và phục hồi chức năng cho binh lính chiến tranh từ thời Napoléon. Chính phủ không một người đón, báo chí lớn không lời bình luận, khiến ông phải bỏ tiền ca ngợi "tình hữu nghị Pháp Việt" trên một trang quảng cáo.

Hãy chờ xem ông Trọng trả món nợ này như thế nào với Thủ tướng Pháp. Hãy cứ tin rằng, với bản tính tiểu nông, với ông Trọng, sẽ không có gì lớn hơn mối hận và tự ái cá nhân.

Bây giờ, ông không chỉ đơn thuần là đảng trưởng đảng cộng sản, ông đã là nguyên thủ quốc gia.

Trước hết, ông chủ tịch hội hữu nghị Pháp-Việt Chu Hảo phải bị bãi miễn, vì rất có thể ông chủ tịch này được gặp và hội kiến trực tiếp Thủ tướng Pháp, hình ảnh độc đảng chuyên chế của ông sẽ được ông chủ tịch Chu Hảo vẽ ra như thế nào trước mắt một quốc gia thuộc nền dân chủ đa đảng đặc trưng nhất thế giới hiện nay.

Đó là một lý do, nhưng còn một lý do khác, là một kẻ thù của ông Trọng thì không thể được phép hưởng vinh hạnh đó.

Ông Trọng đã từng lập ra một chính phủ tại phiên họp cuối cùng của Quốc Hội XIII chỉ để tước quyền tiếp Tổng thống Mỹ Obama trong tư cách nguyên thủ của ông Nguyễn Tấn Dũng hồi tháng 2/2016. Quốc hội khi đó chỉ còn hai tháng để kết thúc nhiệm kỳ. Cái Nhà nước ấy, gồm từ Chủ tịch quốc hội, Chủ tịch nước và Thủ tướng chính phủ chỉ tồn tại ba tháng. Tiền của dân là rác. Hiến pháp là giấy.

Còn gì nữa, ông thủ tướng Pháp sẽ được đón như thế nào ? Liệu có thể có một sự cố đáng tiếc nào xảy ra không ?

Người ta không quên chuyện Trung Quốc không đưa cầu thang xuống máy bay cho tổng thống Obama, quên rải thảm lối đi, bà cố vấn Suzan Rice can thiệp thì bị nhân viên bảo vệ gạt cho suýt ngã.

Bộ trưởng ngoại giao Mỹ Mike Pompeo vừa đến Bắc Kinh, chủ tịch Tập không tiếp, quốc vụ khanh Dương Khiết Trì tránh mặt, Vương Nghị làm việc xuyên trưa nhưng không mời ăn trưa.

Đó là những tiểu xảo thấp hèn của thứ văn hóa ngoại giao trung cổ.

Nhưng nếu báo tử đối thoại, thì đích đến của kỷ luật không chỉ dừng lại ở ông Chu Hảo. Ông Chu Hảo viết bài "đã đến lúc cần đối thoại" vào tháng 8/2016, thì tháng 10/2016 Thường trực Ban bí thư Đinh Thế Huynh có một chuyến đi Mỹ suốt 8 ngày, từ 22 tới 30/10/2016, một chuyến đi Mỹ dài ngày chưa từng có trước đó, trong tư cách nhân vật số hai có triển vọng thay chân ông Trọng vào giữa nhiệm kỳ. Ông Huynh không gặp tổng thống, vì Obama mới có chuyến thăm Việt Nam vài tháng trước đó, nhưng ông làm việc với John Kerry, Bộ trưởng ngoại giao, ông làm việc với cả Quốc hội lẫn Thượng viện, gặp lãnh đạo cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, gặp riêng Bộ trưởng quốc phòng, gặp riêng Cố vấn an ninh, nhưng không một nội dung nào được báo chí chính thống cả của Việt Nam và Mỹ tiết lộ. Không rõ để làm gì.

Thường trực Ban bí thư Đinh Thế Huynh cùng với Bộ trưởng ngoại giao Mỹ, John Kerry phát biểu trước các phóng viên ở Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 25/10/2016.

Sau đó, vào 18/05/2017, ông Võ Văn Thưởng, trưởng ban Tuyên giáo Trung ương tuyên bố : "Chúng ta không sợ đối thoại, không sợ tranh luận, bởi vì sự phát triển của mỗi lý luận và của học thuyết cách mạng nào rồi cũng phải dựa trên sự cọ xát và tranh luận","ngành tuyên giáo đang chờ Ban Bí thư thông qua một văn bản hướng dẫn về việc trao đổi và đối thoại với những người có quan điểm khác với Đảng cộng sản".

Nhưng sau đó vài tuần, ông Đinh Thế Huynh biến mất. Hội nghị trung ương 5 khóa XII được đánh dấu là trung ương cuối cùng có mặt của ông Đinh Thế Huynh. Ông không dự Hội nghị trung ương 6 vào tháng 10 và biệt tăm từ đấy, cho đến tận tháng 8 năm sau, thì Bộ chính trị mới chính thức thông báo ông nghỉ chữa bệnh dài hạn và vị trí Thường trực Ban bí thư của ông được giao lại cho ông Trần Quốc Vượng.

Cho đến bây giờ, khi cả chức chủ tịch nước cũng đã lọt vào tay ông Trọng, ông Đinh Thế Huynh vẫn chưa được công bố bệnh gì, tình trạng ra sao, có triển vọng khỏe lên không, trong khi đó, dù đã hai năm không làm nhiệm vụ gì, hai năm không dự họp Quốc hội, vẫn không một ai nói tới chuyện ông có còn là ủy viên bộ chính trị không, còn là đại biểu quốc hội không. Báo chí chính thống vẫn chỉ nói Bộ chính trị khuyết hai chỗ, một của ông Đinh La Thăng, một của ông Trần Đại Quang. Các kỳ họp Quốc hội suốt hai năm không hề có nội dung miễn nhiệm chức vụ đại biểu của ông Huynh.

Người ta bàn tán rằng, ông Đinh Thế Huynh là phương án thứ hai, phương án đối thoại, và ông Huynh cùng phe với ông Trần Đại Quang, người được cho là đã có những thỏa thuận tối mật với tổng thống Mỹ vào tháng 5 năm 2015. Phương án ông Huynh sẽ biến kiến nghị của ông Chu hảo thành thực tiễn. Đảng cộng sản kêu gọi đối thoại vơí các ý kiến đối lập, mở đường cho việc thay đổi hiến pháp thừa nhận đa đảng chính trị. Bởi vì, như lời ông Thưởng thì chính ông Huynh là tác giả của bản "hướng dẫn đối thoại giữa đảng và các ý kiến khác đảng", cũng chính là lý do ông khiến ông "bị"vắng mặt từ trung ương 6, rồi đi chữa bệnh đến bây giờ chưa về.

Việc ông chưa "đi", nhưng chưa khỏi bệnh cho thấy thế giằng co giữa Trọng và Huynh, giữa độc đảng và đa nguyên, giữa Tàu và Mỹ. Vì vậy, suốt trong thời gian dài, người ta vẫn chờ đợi tín hiệu "đối thoại", và sự khỏe lại của ông Huynh.

Từ việc kỷ luật ông Chu Hảo, có thể thấy rằng ông Trọng đã chính thức ra tay với phái "ủng hộ cải tổ triệt để". Trong tình huống căng thẳng Trung-Mỹ đe dọa sự sụp đổ khó tránh của Trung Quốc sắp tới, nếu không đề phòng tới mức cần phải có, tình hình sức khỏe của ông Huynh sẽ có đột biến xấu đi rất nhanh.

Cả hai nhân vật ký tên trong bản Hiệp định hữu nghị Trung-Việt năm 1991, cái Hiệp định sinh ra 16 chữ vàng, một thứ Hiệp ước Liên minh chính trị, vòng kim cô trói Đảng cộng sản Việt Nam vào với Đảng cộng sản Trung Quốc là ông Đỗ Mười và ông Võ Văn Kiệt thì cả hai ông cùng đã chết.

Ông Kiệt chết đột ngột sau lá thư gửi Bộ chính trị năm 1995, nói rõ "bản chất thế giới đã thay đổi, đảng cần thay đổi lý thuyết về mâu thuẫn giai cấp, nhận diện lại bạn và thù".

Ông Đỗ Mười đáng lẽ không được chết, nhưng vì ông cũng đã già, hơn trăm tuổi rồi, thuốc tiên cũng không cải lão hoàn đồng được.

Hai cái tên ký trong bản Hiệp định đã chết, lẽ đương nhiên, nhiều người mừng thầm sẽ có cớ để bãi bỏ Hiệp định, hoặc ít nhất thì khi những gì đảm bảo cho Hiệp định đã không còn, cái "thần" của Hiệp định cũng sẽ mờ nhạt đi, không còn là vàng nữa.

Thế mà không phải vậy. Vẫn còn một người không được phép chết nữa là ông Lê Đức Anh. Chính ông này mới là tác giả đích thực của bản Hiệp Định 1991. Bệnh đầy người, mắt trái hỏng hẳn, hai lần tai biến máu não, nhưng cũng gần trăm tuổi mà vẫn "thọ" như thường !

Có lẽ thiên triều đúng là con giời, bắt ai chết lập tức chết, nhưng cần ai sống thì cũng không được chết. Ông Mười và ông Anh "thọ" khác thường, trong khi ông Nguyễn Bá Thanh, ông Trần Đại Quang chỉ trên dưới một năm. Ông Kiệt chỉ một tuần. Ông Lê Đức Anh có "đi" thì vận nước mới đổi ?!

Cùng với quyết định kỷ luật chắc chắn khai trừ đảng và cách mọi chức vụ từng có và đang có của ông Chu Hảo, ông Trọng tuyên chiến với toàn bộ giới trí thức tinh hoa của người Việt hiện nay cả trong và ngoài nước. Ông ta đang một lần nữa lặp lại triết lý của Mao Trạch Đông : "trí thức là cục phân". Có thể không sai, những trí thức "bút nô" như kiểu Nhị Lê, Vũ Mão chẳng hạn, có khác gì phân ?

Nhưng không còn đối thoại ôn hòa, không có nghĩa là chuyên chế độc tài sẽ thắng.

Trung Quốc cùng với chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Hoa đã trở thành kẻ thù số một của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Trong cuộc chiến tổng lực và toàn diện đang được tổng thống Trump tiến hành, Trung Quốc nói riêng và chế độ xã hội chủ nghĩa nói chung, thứ chế độ mà trong bài diễn văn tại Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc ngày 25/9/2018, ông Trump đã dõng dạc tuyên bố : "nơi nào nó được thực nghiệm, nơi đó chỉ có chuyên chế và tham nhũng, chỉ có đói khổ và khốn nạn", nó phải bị loại bỏ và sự sụp đổ của nó là không thể tránh khỏi. Chế độ chuyên chế của cộng sản Việt Nam nếu không tìm đường thoát, sẽ cùng chết với Bắc Kinh.

Tiêu diệt đối thoại, ông Trọng tự bộc lộ khát vọng độc tài, trung thành mù quáng với Bắc Kinh, chống lại dòng chảy ngầm trong nội bộ đảng cộng sản, sớm hay muộn tất yếu bị đào thải bởi chính những đồng chí của ông ta.

Bùi Quang Vơm

(30/10/2018)