Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Mi quan h Nga Vit Nam không tĩnh lng. Nó được đnh hình năng đng bi thc tế đương đi, đc bit là nhng lo ngi ngày càng tăng ca Vit Nam v an ninh khu vc và s tri dy ca Trung Quc như mt lc lượng thng tr trong liên vùng n Thái Dương (Indo Pacific).

vietnga1

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Putin tại Sochi (tháng 9 năm 2018)

Chuyến thăm Vit Nam ca ông Putin đã vp phi s ch trích t chính ph Hoa K. Ngày 17/6, tr li hãng tin Reuters, người phát ngôn Đi s quán M ti Hà Ni cho biết : "Không có quc gia nào nên cho Putin mt nn tng đ thúc đy cuc chiến tranh xâm lược ca ông ta và nếu làm vy tc là cho phép ông ta bình thường hóa nhng ti ác ca mình Nếu ông y có th đi li t do, điu này có th bình thường hóa nhng vi phm trng trn lut pháp quc tế" [1].

Tuyên b này rõ ràng đ cp đến cuc chiến tranh xâm lược ca Nga chng li nhà nước và nhân dân Ukraine, tiến hành t tháng 2/2022 đến nay. Tuy nhiên, theo tin ni b, Vit Nam không my bt ng trước "li trách c" này, vì đã có nhng đng thái t phía ngoi giao M cho thy Washington vn kiên nhn chiến lược vi Hà Ni. Phn ng trên ch là "cp thp nht", mc người phát ngôn B Ngoi giao.

Ông Putin s thăm Hà Ni trong hai ngày 19 và 20/6. Dp này, báo chí và truyn thông l phi được phép m hết công sut đ ca ngi quan h lâu đi Vit Nga [2]. Hai ngày là trên danh nghĩa, thc cht Putin đến Hà Ni vào ti 19/6 và ri Hà Ni vào khong trưa hôm sau 20/6. Thông cáo báo chí cho biết, chuyến thăm cp nhà nước này din ra theo li mi ca Tổng bí thư Nguyn Phú Trng. Nói ông Trng mi là đ nhc li cuc đin đàm ngày 26/3/2024.

Vy trong chuyến thăm Vit Nam ln này ca Putin thì người đưa ra li mi liu cũng là người tiếp đón chính thc là Tổng bí thư Nguyn Phú Trng ? Vy c Tng bí thư ln Ch tch nước s đón và hi đàm vi Tng thng Nga ? Tin cho hay, Putin s gp c "bn Tr" trong "B t" ca Ba Đình, tc là c Nguyn Phú Trng, Tô Lâm, Phm Minh Chính và Trn Thanh Mn. Chuyến thăm din ra trong bi cnh Thông cáo chung ca Hi ngh hòa bình v Ukraine (15 16/6/2024) khng đnh cn đi thoi vi Nga và vi tt c các bên đ gii quyết xung đt. Tuy nhiên, Đin Kremlin đã ch trích kết qu Hi ngh v Ukraine mà không có Nga tham d [3].

Ý nghĩa đa-chính tr ca chuyến thăm cp nhà nước Vit Nam ca Tng thng Putin là hai nước tiếp tc s hp tác trên cp đ chiến lược không ch trong vic cng c quan h song phương, mà còn phn ánh s thay đi và thích nghi ca mi nước trước nhng biến đng ln trong khu vc cũng như trên toàn cu. Theo Tiến sĩ Hà Hoàng Hp, Liên bang Nga vn là mt nhà cung cp vũ khí quan trng và có ý nghĩa lâu dài đi vi mi quan h lch s song phương này. Tuy nhiên, mi quan h này không tĩnh, nó được đnh hình năng đng bi thc tế đương đi, đc bit là nhng lo ngi ngày càng tăng v an ninh khu vc và s tri dy ca Trung Quc như mt lc lượng thng tr khu vc Châu Á Thái Bình Dương. Nhng lo lng ca Vit Nam ngày càng tăng lên bi thái đ quyết đoán ca Trung Quc trên Bin Đông, đc trưng bi các yêu sách lãnh th chng ln và tranh chp hàng hi. Tìm cách duy trì s n đnh khu vc và bo v ch quyn ca mình, Vit Nam d cm được mình đang điu hướng mt hành đng cân bng bp bênh. Yêu cu ti ưu ca Hà Ni trong hoàn cnh hin nay là đt được trng thái cân bng mong manh y bng cách tránh đi đu v i Trung Quc, đng thi tăng cường kh năng phòng th và cng c các kết ni khu vc [4].

Chuyến thăm Cộng hòa dân chủ nhân dân Triu Tiên din ra trước chuyến thăm Vit Nam ca Putin b gii phân tích phê phán, cho rng, vic Putin tiếp cn Kim Jong-un là mt bước đi tuyt vng và có kh năng đó là mt bước đi nguy him. Trong khi y, mc du có s ch trích ca người phát ngôn B Ngoi giao M, đi vi gii quan sát quc tế, chuyến thăm Hà Ni ca Putin ch nhm "chng minh rng Vit Nam theo đui chính sách đi ngoi cân bng, không thiên v bt k cường quc nào". Đó là nhn xét ca Tiến sĩ Ian Storey, thành viên cp cao ti Vin ISEAS Yusof Ishak có tr s ti Singapore. Trong mt bài viết trước đy, Tiến sĩ Ian Storey cho rng cuc chiến Ukraine đã khiến Nga ph thuc nhiu hơn vào Trung Quc c v kinh tế ln chính tr. Và theo Storey, không có quc gia nào khác Đông Nam Á li b nh hưởng bi điu này nhiu như Vit Nam. Nó s tác đng ln lao đến s tranh chp gia Vit Nam và Trung Quc v các vn đ trên Bin Đông, cũng như đến vic hp tác quc phòng gia Vit Nam vi Nga [5].

Không ging vi M, Liên Hiệp Châu Âu (EU), mt đi tác kinh tế quan trng khác ca Vit Nam, chưa có bình lun gì trước chuyến thăm sp ti ca Putin. Nhưng vào tháng trước, EU tng bày t s không hài lòng v quyết đnh ca Hà Ni trì hoãn cuc gp vi đc phái viên EU đ bàn v lnh trng pht đi vi Nga. S chm tr trong vic sp xếp cho đc phái viên ca EU thăm Hà Ni được suy đoán là có liên quan đến quá trình chun b cho chuyến thăm ln này ca Putin [6]. Quan đim thn trng ca EU phn ánh nhng lo ngi rng ln hơn v hành đng quc tế ca Nga, đc bit là trong bi cnh cuc chiến tranh ca Nga chng li Ukraine. Trong khi EU đang tích cc tìm cách cô lp Nga v mt kinh tế và ngoi giao, chuyến thăm sp ti ca Putin được xem là có th làm suy yếu nhng n lc này, đc bit khi Vit Nam có mi quan h quc phòng đáng k vi Nga và đang thc hin chính sách cân bng chiến lược. Đã xut hin lo ngi, vic tăng cường hp tác quc phòng và an ninh gia Vit Nam vi các nước Châu Âu có th b nh hưởng bi lp trường ca Vit Nam đi vi Nga [7].

Mt s nhà quan sát trong nước còn nhn đnh, chuyến thăm ca ông Putin đt Vit Nam vào "thế khó", thm chí có th coi là "ri ro" cho Hà Ni [8]. Ri ro này càng tăng, thm chí là nguy him, nếu Putin đt Hà Ni vào mt phn trong chui cung ng đã được tái thiết kế đ đm bo nhiu đu vào cp bách và tránh b trng pht quc tế. Trang tình báo ngun m Oryx ca Hà Lan chuyên theo dõi tn tht thiết b trong cuc chiến đang din ra cho biết, Nga đã mt hàng chc máy bay SU-30 trong cuc chiến. Trong khi đó, Biden đã nâng thành lut vic cung cp cho Ukraine thêm 61 t USD vin tr, còn Harris va tuyên b gói chi vin 1,5 t USD giúp Kiev khôi phc h tng năng lượng. Chi tiêu quc phòng ca Nga cũng tăng khong 7,5% GDP [9]. Tình hình cho thy các bên còn đánh nhau to Ukraine. Vit Nam s b kt cng trong vic duy trì quan đim trung lp đi vi cuc chiến tranh xâm lược mà nhiu i tác chiến lược toàn din" ca Vit Nam có lp trường và hành đng ngược li vi Hà Ni.

Ngay vào thi đim hin ti, lãnh đo Vit Nam vn luôn coi quan h vi Nga là quan h truyn thng ng chí, anh em", và Nga cũng là i tác chiến lược toàn din" ca Vit Nam. Vn đ mua bán vũ khí có th s là mt trong nhng ni dung đng đu chương trình ngh s trong khong 24 gi ca ông Putin Hà Ni. Tuy nhiên, các cuc tho lun gia lãnh đo hai nước có th s tp trung vào c nhng vn đ nhy cm khác. Theo mt trong nhng quan chc Vit Nam đã tr li Reuters, ngoài vũ khí, có th hai bên s bàn vn đ khai thác du khí ca nhng công ty Nga các m du trên Bin Đông, nơi xy ra tranh chp vi Trung Quc và vn đ thanh toán trong bi cnh các ngân hàng Nga đang là đi tượng chu các lnh trng pht t M liên quan đến chiến tranh Ukraine [10].

Cui cùng, nhìn vào nước Nga gi này ca Putin, cũng có ý kiến trong gii phân tích băn khoăn, liu Vit Nam dưới thi Ch tch Tô Lâm nm quyn, s có gì ging và khác vi cách ông Putin cai tr nước Nga hin nay ?

Đinh Hoàng Thắng

Nguồn : VOA, 18/06/2024

Tham kho :

[1] https://www.reuters.com/world/asia-pacific/us-rebukes-vietnam-ahead-expected-visit-by-russias-putin-2024-06-17/

[2] https://vietnamnet.vn/viet-nam-nga-trang-su-ve-tinh-huu-nghi-xuyen-suot-nhieu-thap-nien-2292619.html

[3] https://www.voatiengviet.com/a/7659098.html

[4] https://www.facebook.com/hahoanghop/posts/pfbid0skb5bmxj9tKoo384L4kkEqgQr3R1KgMC4gUYiAb6y2UAJjxm7sRhv94aHkc8FYwVl?notif_id=1718611285334184&notif_t=feedback_reaction_generic&ref=notif

[5 và 6] https://www.business-standard.com/world-news/russian-prez-putin-to-visit-north-korea-vietnam-us-embassy-reacts-sternly-124061700563_1.html

[7] https://www.rfi.fr/vi/t%E1%BA%A1p-ch%C3%AD/t%E1%BA%A1p-ch%C3%AD-vi%E1%BB%87t-nam/20240422-l%E1%BB%9Di-m%E1%BB%9Di-t%E1%BB%95ng-th%E1%BB%91ng-nga-putin-th%C4%83m-vi%E1%BB%87t-nam-v%C3%A0-th%E1%BA%BF-c%C3%A2n-b%E1%BA%B1ng-kh%C3%B3-kh%C4%83n-c%E1%BB%A7a-h%C3%A0-n%E1%BB%99i

[8] https://www.voatiengviet.com/a/chuyen-gia-chuyen-tham-tt-putin-viet-nam-the-kho-khong-co-dot-pha/7660050.html

[9] https://www.eurasiantimes.com/130-bought-back-equipment-with-rise-in-demand/amp/#google_vignette

[10] https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cpddl7v48gro

Additional Info

  • Author Đinh Hoàng Thắng
Published in Quan điểm