Thông Luận

Ông Nguyễn Sự : Tôi nổi điên vì phát biểu của lãnh đạo Tổng cục Du lịch về Sơn Trà

"Thấy thái độ và phát biểu của đoàn công tác Tổng cục Du lịch khi họp giải quyết kiến nghị của Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng về quy hoạch Khu du lịch quốc gia Sơn Trà mà tôi tức ngược lên tới ngực !" – ông Nguyễn Sự nói đầy bức xúc.

"Đọc bài trên Infonet, thấy thái độ của ông Hà Văn Siêu và đoàn công tác của Tổng cục Du lịch khi họp giải quyết kiến nghị của Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng về quy hoạch Khu du lịch quốc gia ở Sơn Trà, thêm câu phát biểu họ không cần thấy Voọc chà vá chân nâu nhưng quy hoạch của họ vẫn tốt mà tôi tức ngược lên tới ngực !" – Đó là câu mở đầu của ông Nguyễn Sự, nguyên Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân Thành phố Hội An (Quảng Nam) khi gọi điện cho PV Infonet lúc 6g10 tối 12/5.

Ông Nguyễn Sự, nguyên Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân Thành phố Hội An (Ảnh : HC)

Ông cho hay, mấy tháng qua ông theo dõi rất sát các diễn biến chung quanh vụ 40 móng biệt thự ở khu du lịch sinh thái biển Tiên Sa cũng như quy hoạch khu du lịch quốc gia ở Sơn Trà. Tuy nhiên ông đã từ chối đề nghị phỏng vấn của khá nhiều báo, vì ông nghĩ mình ở Hội An, không nên can thiệp vào việc của Đà Nẵng. Nhưng đến khi đọc bài tường thuật buổi làm việc của Tổng cục Du lịch với Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng chiều 11/5 thì ông không thể im lặng được nữa mà gọi điện cho PV Infonet bày tỏ bức xúc :

Nguyễn Sự : Tôi đọc bài báo mà muốn nổi điên với thái độ của ông Hà Văn Siêu, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch cũng như đoàn công tác đi theo ông. Đó là thái độ mà tôi cho là rất không được, không chỉ coi thường những người của Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng đang ngồi dự họp mà còn coi thường cán bộ, nhân dân Đà Nẵng, coi thường những ai yêu mến và biết trân quý báu vật Sơn Trà.

"Quy hoạch của chúng tôi là đúng quy trình, các anh có nói gì thì cũng không điều chỉnh !" - Phát biểu như thế là rất coi thường. Quy trình là do anh đặt ra chứ ai ? Tôi nói ở đây là nói về bản chất vấn đề chứ anh đừng đem cái quy trình của anh ra nói với tôi. Mà bản chất vấn đề ở đây là gì ? Là anh ứng xử với tự nhiên, ứng xử với vùng đất và con người chứ đừng nói chuyện quy trình. Quy trình là chuyện hành chính của các anh, còn anh hiểu gì về biển, hiểu gì về rừng Sơn Trà mà anh dám nói quy hoạch của anh là đúng quy trình ?

Anh quy hoạch cái gì mặc kệ anh, nhưng anh hiểu gì về dân Đà Nẵng, về sự phát triển của Đà Nẵng, cũng như Sơn Trà mà anh làm kiểu đó ? Mọi thứ quy hoạch có phải nhất nhất đều trúng hết đâu. Dù với động cơ trong sáng đến mức độ nào đi nữa thì quy hoạch cũng không phải là trúng hết. Sai thì phải sửa.

Đây đâu phải là đất đai, rừng núi của cá nhân anh mà anh muốn quy hoạch kiểu gì thì quy hoạch !

Chưa kể quy hoạch đâu phải là cái gì bất biến. Quy hoạch chỉ mang tính định hướng, có khi chỉ phù hợp trong một giai đoạn nhất định, do những giới hạn về tầm nhìn khi tiến hành quy hoạch. Và khi thấy có bất hợp lý thì phải điều chỉnh ngay quy hoạch đó. Tư duy quy hoạch là phải như vậy, chứ không phải theo kiểu đã quy hoạch rồi là giữ nguyên, có nát bét ra cũng cứ để im như vậy.

Quy hoạch chung, quy hoạch tổng thể chỉ mang tính định hướng, chỉ khi nào quy hoạch 1/1000 mới mang tính định lượng. Quy hoạch Khu du lịch quốc gia Sơn Trà mới là quy hoạch tổng thể nên định hướng hoàn toàn có thể thay đổi, điều chỉnh nếu không phù hợp chứ không có vấn đề gì hết. Nguyên tắc là như vậy !

Infonet : Với câu nói "Chúng tôi không cần thấy Voọc chà vá chân nâu nhưng bản quy hoạch của chúng tôi vẫn tốt !", có thể thấy quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia Sơn Trà do Tổng cục Du lịch chủ trì và Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch thực hiện được tiến hành hời hợt và thiếu trách nhiệm !

Nguyễn Sự : Đúng vậy ! Nhưng nói về Sơn Trà thì không chỉ có loài Voọc chà vá chân nâu mà theo tôi còn phải thấy điều lớn hơn kia. Rừng Sơn Trà có gần 1.000 loại cây đặc hữu và 1.000 loài động vật sống ở đó. Mọi loài động, thực vật ở Sơn Trà, dù con Voọc chà vá chân nâu hay con khỉ, con trăn… thì đều tạo ra sự cân bằng sinh thái cho môi trường sống và sự phát triển của cả vùng Bắc sông Thu Bồn, bao gồm cả Đà Nẵng và Điện Bàn, Hội An (Quảng Nam).

Thứ hai, bản thân rừng Sơn Trà là "máy điều hòa" khí hậu cho cả Thành phố Đà Nẵng. Cùng với núi Hải Vân thì vào mùa lạnh, rừng Sơn Trà còn có chức năng ngăn không khí lạnh từ phía Bắc tràn vào. Mùa hè, rừng Sơn Trà cũng giúp Đà Nẵng bớt nóng vì che chắn gió Lào từ ngoài đèo Hải Vân đổ vào. Nếu không có mũi Sơn Trà và Cù lao Chàm thì gió nóng, gió lạnh thổi tốc luôn cả Đà Nẵng, Hội An. Như vậy, nếu cày hết rừng Sơn Trà thì hủy diệt môi trường sống của cả vùng Bắc sông Thu Bồn chứ không riêng gì bán đảo Sơn Trà hay Thành phố Đà Nẵng.

Điểm thứ ba càng lớn hơn, xét cho cùng thì Sơn Trà là một trong những "linh khí" của Đà Nẵng và Quảng Nam. Hiện dư luận đang nói nhiều về Voọc chà vá chân nâu, đây là một loài linh trưởng rất đẹp, có nguy cơ bị tuyệt chủng nên được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam để bảo vệ.

Nhưng Sơn Trà không chỉ có Voọc chà vá mà Sơn Trà còn có hàng loạt vấn đề lớn. Trong đó có vấn đề quốc phòng an ninh, chiến lược phòng thủ quốc gia. Không chỉ trong thời kỳ hiện nay mà bất cứ với thời kỳ nào thì Sơn Trà cũng đóng vai trò hết sức quan trọng, là nơi trấn ải trong chiến lược phòng thủ ở Biển Đông của đất nước này. 

Còn xét về mặt kinh tế, hiện có một loạt dự án, cứ cho là 20 dự án, lên Sơn Trà. Số dự án đó lên, ngoài việc phá rừng ra thì ai là người hưởng lợi từ Sơn Trà ? Chỉ có 20 dự án đó hưởng lợi thôi. Đưa tất cả các dự án đó lên Sơn Trà thì chỉ nộp thuế, còn toàn bộ tiền lãi họ bỏ túi hết, dân không được hưởng một cái gì, mà cũng không ai lên được Sơn Trà cả vì các dự án đó chiếm hết rồi.

Còn nếu giữ được Sơn Trà và tổ chức du lịch theo kiểu sinh thái, gần gũi thiên nhiên, bảo vệ môi trường thì nhân dân Đà Nẵng sẽ hưởng lợi. Tức là du khách ở dưới này, lên Sơn Trà ngắm cảnh, thưởng ngoạn một ngày đêm gì đó rồi quay xuống. Như vậy thì người dân bán được chai nước, gói thuốc, miếng ăn, xe taxi chở được, xe ôm chở được…

Nếu Sơn Trà bị cày trụi thì không chỉ dân Đà Nẵng mà dân Hội An, Điện Bàn cũng "chết" theo. Còn giữ được Sơn Trà với các loài động, thực vật ở đó, khách đến ngủ ở Hội An một ngày, chạy lên tham quan Sơn Trà thì còn quay về ở Hội An thêm được một ngày nữa. Nếu các dự án chiếm hết trên đó thì lấy chỗ đâu cho họ lên ? Cũng như có Cù lao Chàm thì khách đến Đà Nẵng, ra Cù lao Chàm ở một ngày, tối vô Đà Nẵng ở lại để mai ra sân bay. Như vậy Đà Nẵng cũng hưởng lợi, nếu không có Cù lao Chàm thì Đà Nẵng đâu có được thêm ngày khách đó.

Nên tôi nói vấn đề Sơn Trà là vấn đề của cả vùng Bắc sông Thu Bồn là vì vậy. Và xét về góc độ kinh tế thì tôi thấy việc đưa hàng loạt dự án du lịch lên Sơn Trà cũng là một sai lầm, mà phải để Sơn Trà cho cộng đồng hưởng lợi từ tài nguyên của trời đất ban tặng cho họ chứ không phải ban tặng cho nhà đầu tư mấy dự án đó.

(Trong cuộc điện thoại cho PV Infonet tối 12/5, ông Nguyễn Sự còn đề xuất một số giải pháp để Thành phố Đà Nẵng có thể giữ được Sơn Trà. Mời bạn đọc tiếp tục theo dõi ở phần sau).

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu xem xét quy hoạch Sơn Trà thực sự khoa học và cầu thị

Ngày 12/5, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản gửi Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch và Ủy ban nhân dân Thành phố Đà Nẵng truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu khẩn trương xem xét một cách thực sự khoa học và cầu thị đối với kiến nghị điều chỉnh quy hoạch tổng thể khu du lịch quốc gia Sơn Trà của Hiệp hội du lịch Đà Nẵng ; kịp thời thông tin đầy đủ cho công luận và báo cáo Thủ tướng trước ngày 30/5.

Được biết, "Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia Sơn Trà, Thành phố Đà Nẵng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030" do Tổng cục Du lịch chủ trì, Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch là đơn vị thực hiện. Quy hoạch này được tiến hành từ năm 2013 và đến ngày 9/11/2016 thì chính thức ban hành theo Quyết định 2163/QĐ-TThành phố của Thủ tướng Chính phủ do Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam ký.

Ngày 21/3, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng Huỳnh Tấn Vinh có văn bản 21-3/CTHHDLĐN kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét lại quy hoạch này. Ngày 3/4, Văn phòng Chính phủ có văn bản truyền đạt chỉ đạo của Thủ tướng, giao Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân Thành phố Đà Nẵng xem xét, xử lý các kiến nghị của Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng về Khu du lịch quốc gia Sơn Trà theo quy định ; trường hợp vượt quá thẩm quyền thì báo cáo Thủ tướng xem xét.

Ngày 11/5, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Hà Văn Siêu dẫn đầu đoàn công tác của Tổng cục Du lịch vào làm việc với Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng để giải quyết các kiến nghị nêu trên. Tuy nhiên đoàn công tác của Tổng cục Du lịch đã "cấm cửa" báo chí tham dự đưa tin về cuộc họp, dù vấn đề Sơn Trà đang rất nóng, được dư luận Đà Nẵng cũng như cả nước hết sức quan tâm.

Bình luận về việc này, ông Nguyễn Sự cho rằng, nếu Tổng cục Du lịch làm việc một cách đường đường chính chính, quang minh chính đại và quy hoạch Khu du lịch quốc gia Sơn Trà thực sự đúng đắn thì không việc gì phải "cấm cửa" báo chí. Thay vào đó, họ phải mời báo chí cùng tham dự để qua đó công bố rộng rãi cho công luận biết về sự đúng đắn của mình.

Theo ông Nguyễn Sự, việc Tổng cục Du lịch "cấm cửa" báo chí là cách hành xử rất ấu trĩ và thô thiển, khiến dư luận không khỏi đặt vấn đề quy hoạch Khu du lịch quốc gia Sơn Trà được thực hiện vì lợi ích nhóm nhằm đưa một số tập đoàn kết hợp với quan chức lên "chiếm cứ" ở Sơn Trà ; hoặc Tổng cục Du lịch đã nhận ra những sai lầm trong quy hoạch này nhưng không dám chính thức thừa nhận mà vẫn tỏ thái độ rất kẻ cả khi làm việc với Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng.

Do vậy ông Nguyễn Sự cho rằng, việc các thành viên Thường trực Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng không ký biên bản buổi làm việc với đoàn công tác của Tổng cục Du lịch chiều 11/5 là đúng. Thậm chí, nếu là ông thì ông đã bỏ về giữa chừng để phản đối kiểu làm việc của đoàn công tác Tổng cục Du lịch, chứ không đợi đến khi tuyên bố kết thúc cuộc họp.

Hải Châu (ghi)

Nguồn : Infonet, 13/05/2017

Tháng 8 năm ngoái, sau thảm họa Formosa, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo : "Không đánh đổi môi trường lấy kinh tế".

Và đây là cách người ta hưởng ứng ông ấy ở Đà Nẵng : Băm nát một góc Khu bảo tồn thiên nhiên đổi lấy 100 biệt thự nghỉ dưỡng và phòng khách sạn.

Ảnh : Sơn Trà bị đào xới cho dự án 100 biệt thự nghỉ dưỡng của công ty Biển Tiên Sa - Nguồn : FB Tuan Els

Tuy nhiên nếu đổ hết lỗi cho chủ đầu tư công ty Biển Tiên Sa thì cũng không thật thỏa đáng bởi lẽ nếu không được bật đèn xanh bởi các văn bản pháp lý của UBND Đà Nẵng và cả Thủ tướng đương nhiệm, hẳn công ty này đã không dám 'xuống tay' với Sơn Trà như vậy.

Cụ thể, từ năm 1977, với Quyết định 41-TTg của Thủ tướng thời đó là Phạm Văn Đồng, Sơn Trà được bảo vệ theo chế độ rừng cấm với các quy định rất nghiêm ngặt áp dụng cho "toàn bộ bán đảo và vùng xunh quanh chân núi kéo dài ra 500m", tổng là 4.439 ha.

Bẵng hơn 30 năm, đến 2008, UBND Đà Nẵng, dựa trên Luật Bảo vệ Phát triển rừng 2004 đã ra Quyết định 6758 Phê duyệt Quy hoạch rừng ở Đà Nẵng, cắt bớt diện tích được coi là rừng đặc dụng (hay rừng cấm) của Sơn Trà xuống còn chỉ hơn một nửa là 2.591,1 ha.

Đây chính là quyết định mở đường để các công trình nghỉ dưỡng kiểu như InterContinental của SunGroup triển khai ở Sơn Trà và nhiều dự án khác được cấp phép. Tuy nhiên, đáng chú ý là Quyết định 6758 này của Đà Nẵng vi phạm nguyên tắc của chính Luật Bảo vệ Phát triển Rừng 2004 là chỉ Thủ tướng mới được chuyển mục đích sử dụng khu rừng mà Thủ tướng đã xác lập trong quá khứ, chứ UBND không có thẩm quyền đó.

Có lẽ ý thức được sự vi phạm thẩm quyền này, cách đây vài năm UBND Đà Nẵng đã đề nghị được xây dựng Quy hoạch mới cho bán đảo Sơn Trà để Thủ tướng thông qua. Đây là lý do ra đời của Quyết định 2163 của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tháng 11 năm 2016 Phê duyệt Quy hoạch Sơn Trà trở thành Khu Du lịch Quốc gia, theo đó 1/4 bán đảo (1.056 ha trong tổng số 4.439 ha) được sử dụng để phát triển thành Khu Du lịch Quốc gia với các công trình nghỉ dưỡng biển cao cấp, du lịch văn hóa-tâm linh... với mục đích thu hút hàng triệu du khách.

Nghĩa là, Công ty Biển Tiên sa có thể làm hơi quá tay, nhưng mở đường cho nó chính là Quyết định 6758 sai luật cách đây gần 10 năm của UBND Đà Nẵng và việc hợp thức nó gần đây bằng Quy hoạch trên của Thủ tướng.

Sơn Trà cũng là nơi cư trú của Voọc Chà vá chân nâu

Trong một câu chuyện khác, nhiều người hẳn còn nhớ Sơn Trà cũng là nơi cư trú của Voọc Chà vá chân nâu - được mệnh danh là 'nữ hoàng linh trưởng', có tên trong sách đỏ và vừa được chọn làm biểu tượng của Đà Nẵng trong APEC 2017. Với gần 1/4 diện tích bán đảo tới đây được tập trung phát triển thành Khu Du lịch Quốc gia môi trường sống của loài động vật quý hiếm này và toàn bộ hệ sinh thái của Khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Dường như có một câu hỏi khác đang đặt ra với mô-típ tương tự Formosa :

"Chọn Voọc Chà vá chân nâu hay khách sạn" ?

Chỉ khác là lần này nó đến từ người Việt. Nhưng chúng ta vẫn phải là người trả lời.

Nguyễn Anh Tuấn

RFA, 22/03/2017 (nguyenanhtuan's blog)

Kiến nghị không xây dựng mới trên bán đảo Sơn Trà (RFA, 21/03/2017)

Hiệp hội du lịch thành phố Đà Nẵng vừa gửi thư kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ khẩn thiết đề nghị giữ nguyên hiện trạng bán đảo Sơn Trà.

Người dân địa phương phát hiện móng của 40 biệt thự đang xây dựng trên núi Sơn Trà

Chủ tịch Hiệp hội du lịch thành phố Đà Nẵng, ông Huỳnh Tấn Vinh cho biết đã gửi thư kiến nghị mà ông nói đó là "tâm thư" lên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trong ngày 21 tháng 3, với nội dung kiến nghị xem xét Quy hoạch tổng thể phát triển khu du lịch quốc gia Sơn Trà đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030.

Trong thư kiến nghị, Hiệp hội du lịch thành phố Đà Nẵng khẩn thiết kiến nghị Thủ tướng cho giữ nguyên hiện trạng bán đảo Sơn Trà, không xây mới cơ sở lưu trú vì có thể mất vài năm để xây các công trình khách sạn nhưng để có một khu rừng thì phải mất hàng trăm năm.

Thư kiến nghị của Hiệp hội du lịch thành phố Đà Nẵng được gửi lên Thủ tướng Việt Nam trong bối cảnh 40 móng biệt thự được phát hiện đang xây dựng tại khu vực bán đảo Sơn Trà nhưng chưa có giấy phép.

Sau khi người dân địa phương phát hiện móng của 40 biệt thự đang xây dựng trên núi Sơn Trà và được truyền thông loan đi, ủy ban nhân dân quận Sơn Trà ra quyết định xử phạt chủ đầu tư Dự án Khu du lịch Sinh thái biển Tiên Sa 40 triệu đồng vì xây dựng không phép.

*******************

'Tâm thư' gửi Thủ tướng Việt Nam về dự án Sơn Trà (BBC, 21/03/2017)

Bán đảo Sơn Trà là khu bảo tồn thiên nhiên đa dạng - ảnh SONTRA.DANANG.VN

Những ngày qua, truyền thông Việt Nam và mạng xã hội xôn xao tin có 40 biệt thự xây không phép trong khu tổ hợp khách sạn, biệt thự nghỉ dưỡng với quy mô hơn 100 phòng tại khu vực bán đảo Sơn Trà.

Dự án của Công ty Cổ phần biển Tiên Sa nằm trong khu vực rừng cấm Sơn Trà. Đây là rừng đặc dụng, rừng phòng hộ đã được kiểm đếm và Thủ tướng đã có quyết định quy hoạch tổng thể kế hoạch đến năm 2025 sẽ trở thành công viên quốc gia.

Hôm 21/3, ông Huỳnh Tấn Vinh, Chủ tịch Hiệp hội du lịch Đà Nẵng gửi 'tâm thư' đến Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị xem xét lại quy hoạch tổng thể phát triển khu du lịch quốc gia Sơn Trà đến năm 2025 "để tránh các hệ lụy về sau".

Thư viết : "Để xây một công trình khách sạn mất vài năm, nhưng để có một khu rừng như Sơn Trà phải mất hàng trăm năm".

"Xin kiến nghị giữ nguyên hiện trạng, không xây mới các cơ sở lưu trú ở Sơn Trà ; Chỉ quy hoạch Sơn Trà thành nơi tham quan giải trí để bảo tồn cảnh quan tự nhiên với sự đòi hỏi nghiêm ngặt về quy chế ứng xử của du khách".

"Hạn chế triển khai các dự án ở thềm bờ biển tiếp giáp với núi Sơn Trà làm tăng nguy cơ phá hủy rặng san hô ven bờ...".

Trong thư, ông Vinh còn nhắc lại phát ngôn của ông Phúc rằng "không đánh đổi môi trường lấy kinh tế, gây ảnh hưởng cuộc sống bình yên của người dân".

Hôm 21/3, bình luận với BBC từ Đà Nẵng, ông Nguyễn Trung Dân, cựu Phó tổng biên tập báo Du lịch, nói : "Vụ việc tại Sơn Trà giống như bát nước tràn, miếng đất cuối cùng chia nhau để giành khu vực đẹp nhất nhì của cả bán đảo này".

"Do ông Phúc từng làm giám đốc Sở Du lịch Đà Nẵng nên ông ấy hiểu được Sơn Trà phải được quy hoạch thế nào".

"Tôi tin là ông ấy sẽ dừng dự án đang khai thác tại Sơn Trà".

'Phép thử'

Cùng ngày, một nhà hoạt động môi trường, ông Nguyễn Anh Tuấn, nói với BBC : "Thư của ông Huỳnh Tấn Vinh là động thái rất tích cực của người làm du lịch Đà Nẵng".

"Những kiến nghị nêu trong thư có sức nặng ở chỗ nó đến từ chính người đang trực tiếp làm du lịch ở Đà Nẵng, phản ánh tầm nhìn trong việc giải bài toán giữa phát triển du lịch và bảo vệ môi trường".

"Hiệp hội du lịch Đà Nẵng chọn đứng về xu hướng của thế giới là ưu tiên các loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên gắn với bảo vệ môi trường, bảo vệ đa dạng sinh học trong tinh thần phát triển bền vững".

"Thư cũng đã được gửi đến đúng địa chỉ là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vì chính ông có phần liên đới trách nhiệm đối với những gì đang xảy ra ở Sơn Trà hôm nay".

"Đây sẽ là phép thử đối với Thủ tướng Phúc và việc ông phản ứng với thư này sẽ cho công chúng thấy cách mà ông đối mặt với cam kết của chính mình trong quá khứ ra sao".