Thông Luận

Xưa nay chúng ta vẫn thường nghe rằng "trí thức có trách nhiệm dẫn dắt và lãnh đạo quần chúng". Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên cũng nói và đồng ý với ý kiến đó. Vậy có khi nào trí thức bị đám đông dẫn dắt ngược lại hay không ?

Trí thức tạm chia thành hai thành phần. Một là "trí thức khoa bảng", bao gồm những người có bằng cấp trong các lãnh vực khác nhau nhưng không quan tâm đến chính trị. Hai là "trí thức chính trị", là những người có hiểu biết và kiến thức tổng hợp trên nhiều lĩnh vực, dám dấn thân tranh đấu, có dành thời gian cho các hoạt động chính trị và nhất là có tham gia hoặc ủng hộ cho các tổ chức chính trị.

Hiện tại Việt Nam có rất ít "trí thức chính trị". Những người lên tiếng chống độc tài và mong muốn Việt Nam có dân chủ vẫn chỉ là những cá nhân đơn lẻ. Họ vẫn chưa tham gia vào các tổ chức chính trị và kiến thức về dân chủ của họ vẫn còn hạn chế. Thiếu kiến thức chính trị nên những tiếng nói của họ không gây được nhiều ảnh hưởng với quần chúng và xã hội. Nhiều người tranh đấu đã vào tù ra tội hay bị chế độ đày đọa rất đáng thương nhưng họ không để lại một di sản nào đáng kể. Họ không đi được xa và thường là bỏ cuộc sau một thời gian ngắn.

Thiếu kiến thức chính trị nên vẫn còn ý kiến cho rằng cần phải "hành động" thay vì lý thuyết suông. Đáng nói là cả những người "khai dân trí trên mạng xã hội" cũng nghĩ như vậy.

Cuồng lãnh tụ tại các nước độc tài là bình thường. Cuồng Trump là hiện tượng hiếm hoi tại một nước dân chủ như Mỹ.

Việc những người tranh đấu luôn chạy theo quần chúng chứng tỏ họ không có kiến thức chính trị. Một ví dụ rõ nhất và đáng buồn nhất là việc nhiều trí thức đã hùa với quần chúng để tung hô một người phi dân chủ như Donald Trump. Ban đầu, có thể họ không hiểu (hoặc chưa hiểu) Donald Trump là người thế nào nên chưa có ý kiến, nhưng rồi thấy dân chúng tung hô ông ta quá nhiều nên họ cũng hùa theo, sự lên tiếng ủng hộ của họ càng làm cho đám đông thích thú và cuồng nhiệt. Trong chớp mắt họ lọt vào "tổ nghìn like", tức là các status của họ chỉ sau một vài ngày là có hàng nghìn người bấm like. Sự cổ vũ của đám đông cuồng nhiệt khiến họ mất dần sự sáng suốt và cuối cùng là trượt vòng xoáy của đám đông đó.

Tài khoản Facebook mang tên Trần Đình Thu là ví dụ, dù là một người cuồng Trump nhưng sau khi Biden tuyên bố thắng cử thì ông ta cho rằng cần phải chấp nhận sự thật là Trump đã thua. Tuy nhiên fan của ông ta không chịu, họ muốn ông ta phải chiến đấu đến cùng và thế là ông ta tiếp tục "thánh chiến" đến tận bây giờ. Mỗi ngày ông ta sưu tầm và nghĩ ra đủ thứ tin tức để làm thỏa mãn đám fan cuồng rằng Donald Trump sẽ tiếp tục là tổng thống Mỹ sau ngày 20/1/2021. Ông ta không cô đơn, rất nhiều người tranh đấu cho dân chủ trong nước có chút tiếng tăm hay từng vào tù ra khám đã rơi vào hoàn cảnh như vậy. Có lẽ họ nghĩ rằng họ đang dẫn dắt một đám đông nhưng thực tế họ đang bị đám đông đó dẫn dắt.

Lịch sử đã từng diễn ra như thế. Phong trào cộng sản từng lôi cuốn được không ít những trí thức tên tuổi ở Châu Âu. Chủ nghĩa phát xít đã "chinh phục" hầu hết trí thức Đức. Ở Việt Nam trước và trong Cách mạng Tháng 8 không ít trí thức tây học và nổi tiếng hồi đấy như Phạm Huy Thông, Trần Đức Thảo, Nguyễn Mạnh Tường, Tôn Thất Tùng, Trần Đại Nghĩa... đã bị làn sóng cộng sản cuốn đi. Tại Mỹ, đám đông cuồng nhiệt của Trump đã lôi kéo được một số ít trí thức, luật sư, các dân biểu, thẩm phán vào hùa với họ.

Tuy nhiên về phía ngược lại thì trong lịch sử nước Mỹ cũng chưa bao giờ có chuyện hàng trăm học giả, trí thức, luật sư, nhà khoa học, kinh tế gia, các tu sĩ và tướng lĩnh… đã lên tiếng công khai kêu gọi người Mỹ không bỏ phiếu cho Donald Trump. Việc ông ta vẫn có đến 74 triệu phiếu, chiếm gần phân nửa số cử tri đi bỏ phiếu, 1/3 số người trong độ tuổi đi bầu và 1/5 dân số Mỹ là một con số rất lớn. Nước Mỹ đã quá chia rẽ và phân hóa.

Thập niên 80 nhiều người Việt đã may mắn đến được Mỹ tị nạn cộng sản với hai bàn tay trắng, do bị chấn thương quá nặng bởi biến cố 30/4/1975 nên dù khó khăn họ vẫn quyên góp tiền bạc cho Mặt trận Quốc gia Thống nhất Giải phóng Việt Nam (do Hoàng Cơ Minh lãnh đạo) với hy vọng Mặt trận sẽ về giải phóng quê hương. Mọi tiếng nói bất đồng đều bị đám đông nghiền nát. 5 nhà báo người Việt sống ở Mỹ đã bị giết hại một cách mờ ám mà đến giờ vẫn không biết hung thủ là ai.

Người Việt Nam tại Mỹ đã từng lên đồng tập thể vì Mặt trận Hoàng Cơ Minh

Người Việt Nam hiện nay cũng bế tắc như những người Việt tị nạn hồi đó nên đã lên đồng tập thể bởi một nhân vật là Donald Trump. Rất may là cộng đồng người Việt Nam hải ngoại và nhất là tại Mỹ đã kịp trưởng thành để ngăn cơn lũ đó quét. Theo một thăm dò của Mỹ thì vào năm 2018 có đến 2/3 người Mỹ gốc Việt ủng hộ Donald Trump nhưng trong cuộc bầu cử 2020 thì kết quả đã ngược lại khi 2/3 bỏ phiếu cho Biden.

Có ý kiến ngạc nhiên là tại sao các cuộc mít tinh ủng hộ Donald Trump đông và hoành tráng thế trong khi hai buổi mít tinh của Biden chỉ có vài trăm người, các video clip nói chuyện của Biden cũng rất ít người theo dõi thế mà chung cuộc Biden vẫn có 81 triệu phiếu, hơn Donald Trump đến 7 triệu phiếu. Chuyện này thật ra không có gì lạ. Bất cứ ở đâu thì "đám đông thầm lặng" cũng chiếm số đông. Họ lặng lẽ theo dõi và đưa ra quyết định khi cần thiết (lúc bỏ phiếu) chứ không ồn ào, náo nhiệt như những người ủng hộ Donald Trump. Trong 81 triệu phiếu dành cho Biden có những lá phiếu đơn giản vì ghét Trump chứ không phải vì ủng hộ Biden.

Một câu hỏi mà nhiều người lặp lại theo Donald Trump là ông Biden phải chứng minh rằng 81 triệu phiếu bầu cho ông không phải là gian lận. Câu trả lời rất giản dị và rõ ràng, các cơ quan bầu cử tại 50 tiểu bang đã chứng minh cho sự hợp pháp của số phiếu đó. Ủy ban bầu cử là định chế duy nhất có thẩm quyền để kết luận ai chiến thắng trong một cuộc bầu cử và người đó được bao nhiêu phiếu.

Cuồng là gì ? Theo từ điển tiếng Việt thì cuồng là "không tự chủ được trong lời nói và việc làm do thần kinh không bình thường hay vì lý trí không chế ngự được tình cảm". Theo thống kê của Bộ Y tế vào năm 2017, tại Việt Nam, có khoảng 15% dân số mắc các rối loạn tâm thần phổ biến liên quan tới stress, 3 triệu người bị rối loạn tâm thần nặng. Còn thông báo tại Viện Sức khỏe tâm Thần cho thấy có 30% dân số Việt Nam mắc các bệnh rối loạn tâm thần, trong đó tỷ lệ trầm cảm chiếm 25% (1).

/

Thông báo tại Viện Sức khỏe tâm thần cho thấy có 30% dân số Việt Nam mắc các bệnh rối loạn tâm thần, trong đó tỷ lệ trầm cảm chiếm 25%.

Không chỉ người nghèo là thiếu kiến thức và nông cạn mà người có tiền cũng thế. Việt Nam đang xét xử vụ án lừa đảo của công ty đa cấp Liên Kết Việt với 68.000 nạn nhân ở 49 tỉnh thành với số tiền hơn 1.100 tỉ đồng.

Việc người dân Việt Nam lên đồng vì Donald Trump không có gì là lạ. Điều đáng tiếc là có nhiều người đấu tranh cho dân chủ tại Việt Nam đã bị "việt vị" vì ủng hộ Donald Trump. Không biết Ban tuyên giáo tham gia như thế nào trong vụ này nhưng với lực lượng dư luận viên hùng hậu (hơn 10.000 người) thì họ dễ dàng tạo ra một đám đông khiến các "ngôi sao dân chủ" rơi vào bẫy. Chính những người đang tung hô các "nhà dân chủ" hiện nay sẽ sớm quay lại chửi họ là chống độc tài cái gì khi ủng hộ cho một kẻ có khuynh hướng độc tài như Donald Trump. Nhiều nhà dân chủ sẽ chấm dứt "sự nghiệp" vì sai lầm này.

Đảng cộng sản Việt Nam đã "thành công" khi vô hiệu hóa được không ít các nhà dân chủ có tiếng tăm hiện nay, nhờ Donald Trump. Tuy nhiên Đảng cộng sản cũng không thể nào dẹp được phong trào dân chủ Việt Nam mà ngược lại chỉ làm cho phong trào trở nên có chất lượng và chiều sâu hơn. Những tiếng nói đứng đắn, vốn bị che khuất bởi những đám đông ồn ào, sẽ được nhận diện và lắng nghe. Ngay tại Việt Nam thì những tiếng nói sự thật và lẽ phải cũng không ít và họ sẽ tạo thành một lực lượng mới, vừa có bản lĩnh vừa có trí tuệ lẫn quyết tâm để thổi một luồng gió mới cho phong trào dân chủ.

Một điều đáng mừng nữa là nhiều trí thức và người dân Việt Nam đang sinh sống tại Mỹ và Châu Âu cũng đã hiểu được vấn đề và sớm lên tiếng phản bác các luận điệu bênh vực Trump một cách sai trái và cảm tính. Họ sẽ là lực lượng dân chủ tiến bộ để cung cấp nhân lực và tiếp sức cho phong trào dân chủ Việt Nam trong nước.

Bài học không mới mà Tập Hợp đã nói suốt nhiều năm qua đó là những người muốn làm chính trị phải có kiến thức chính trị và tư tưởng chính trị để dẫn dắt cho các hành động, trước là của mình và sau đó là của quần chúng. Trí thức luôn là tâm hồn và tiếng nói của mỗi dân tộc. Bổn phận của trí thức là đi trước dẫn đường, là "hướng dẫn và lãnh đạo quần chúng" chứ không phải chạy theo quần chúng. Phải có kiến thức chính trị để chủ động vượt lên trước, đón nhận những thay đổi mới, những tư tưởng mới của nhân loại để truyền đạt cho dân chúng.

Việt Hoàng

(24/12/2020)

(1) Thái Hà, "Sửng sốt vì tỷ lệ người Việt bị trầm cảm, tâm thần", Tiền Phong online, 13/09/2019

Chưa bao giờ mà một tổng thống Mỹ lại có thể làm người Việt chia rẽ đến thế. Cũng chưa bao giờ mà người Việt mạt sát nhau thậm tệ vì một người xa lạ đến như vậy. Nhiều người thân, bạn bè đã từ mặt nhau vì Donald Trump. Lạ kỳ nhất là chỉ còn hơn 3 tháng nữa là Donald Trump hết nhiệm kỳ và những gì Trump làm được đã quá rõ nhưng "tình cảm" của người Việt "thích Trump" vẫn không hề thay đổi. Điều đáng buồn là đa số trí thức Việt Nam trong và ngoài nước đều ủng hộ Trump. Những trí thức không ưa Trump chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Rất nhiều bài viết tâm huyết, phân tích cụ thể về con người Trump và những việc Trump đã làm của các tác giả người Việt nói riêng và các nhân vật nổi tiếng ngay trong chính trường Mỹ nói chung như các tướng lĩnh và chính trị gia Mỹ, hay mới nhất là hai cuốn sách của John Bolton, cựu cố vấn an ninh quốc gia và bà Mary Trump, tiến sĩ tâm lý, cháu gái Donald Trump… đều không thể thay đổi thái độ của những người thích Trump. Vậy nên lý giải hiện tượng này như thế nào ? Theo tôi thì trường hợp đặc biệt này không thể giải thích bằng lý lẽ vì mọi lý lẽ đều vô ích. Chỉ có thể giải mã hiện tượng Donald Trump bằng cảm xúc. Có thể gọi đó là một cuộc lên đồng tập thể.

Thế nào là "lên đồng" ? Hiểu đơn giản thì lên đồng là những hành động, lời nói được thực hiện trong một trạng thái mất ý thức tạm thời do/bị một thế lực khác điều khiển, ví dụ một vị thần, thánh nào đó. Người lên đồng rơi vào tình trạng biến đổi ý thức do tự ám thị. Tình trạng này không kéo dài mà chỉ xảy ra trong một khoảng thời gian nhất định.

Người Việt đang lên đồng vì Donald Trump.

Có hai lý do khiến người Việt Nam "thích Trump" một cách vô điều kiện (lên đồng tập thể) đó là sự thiếu kiến thức về chính trị và không coi trọng các giá trị đạo đức.

Nhiều người Việt Nam có bằng cấp rất cao trong các lĩnh vực khác nhau nhưng điều đó không có nghĩa là họ có kiến thức về chính trị. Trí thức khoa bảng và trí thức chính trị hoàn toàn khác nhau. Chính trị là kiến thức tổng hợp của các loại kiến thức, là chuyên môn tổng hợp của các loại chuyên môn. Không có trường học nào dạy về chính trị vì đó là môn không thể dạy. Kiến thức chính trị chỉ có thể học ở trong một môi trường duy nhất là các tổ chức chính trị. Tổ chức đó phải được hướng dẫn bởi một nhà tư tưởng chính trị uyên bác và có viễn kiến.

Lịch sử Việt Nam chưa từng xuất hiện tầng lớp trí thức chính trị và các nhà tư tưởng chính trị lại càng không. Các trí thức đã xác nhận điều đó qua bài viết của Quốc Phương trên BBC : "Không đánh thức và dẫn đường thì không phải là trí thức" (*). Di sản văn hóa Khổng giáo khiến Việt Nam không có tầng lớp trí thức chính trị chính vì thế cho đến tận bây giờ trí thức Việt Nam vẫn không có ý định dấn thân chính trị và nếu có cũng không biết đấu tranh chính trị là thế nào.

Donald Trump là một tổng thống dân túy. Cộng sản và phát xít cũng là dân túy. Đặc điểm chung của chủ nghĩa dân túy là :

- Lợi dụng những người ít học, thuộc tầng lớp thấp, ít thông tin và thiếu hiểu biết. Khai thác các bất mãn và mâu thuẫn chính đáng của những người bị thua thiệt để dành quyền lực.

- Tranh thủ và lôi kéo những người không theo kịp đà tiến hóa của xã hội, bị bỏ rơi, tiếc nuối quá khứ bằng cách hứa hẹn đưa họ quay lại thời gian tươi đẹp đã từng có. Khẩu hiệu tranh cử của Donald Trump là "Make America Great Again", tức là quay trở lại quá khứ.

- Cổ vũ chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, co cụm lại trong biên giới quốc gia hay trong giai cấp của mình. Khai thác sự bất dung, chống lại tất cả những người không thuộc về giai cấp mình, quốc gia mình thay vì mở rộng vòng tay để kết bạn và hợp tác với thế giới. Tóm lại là chống đối tất cả những gì khác với mình (như chủ nghĩa cộng sản).

Những người Mỹ da trắng ủng hộ Donald Trump cuồng nhiệt đều là thành phần ít học, nuối tiếc quá khứ và cảm thấy bị xã hội bỏ rơi. Theo một tổng kết tại Mỹ năm 2018 thì người Việt Nam không học giỏi như chúng ta tưởng. Chỉ có 26% người Việt tại Mỹ tốt nghiệp đại học, thấp nhất trong các nước châu Á. Philippines là 47% và đứng đầu là Ấn Độ với 70%. Tỉ lệ đó trái ngược hoàn toàn với sự ủng hộ dành cho Donald Trump. Việt Nam đứng đầu bảng với 64% trong khi quốc gia đồng minh thân thiết của Mỹ là Nhật thì chỉ có 14% ủng hộ Donald Trump và Hàn Quốc là 32%.

Bảng tổng kết học vấn của người Việt Nam tại Mỹ và tỉ lệ ủng hộ Donald Trump.

Tỉ lệ ủng hộ Donald Trump tại các nước Châu Âu rất kinh hoàng. Cuộc khảo sát do tổ chức phi lợi nhuận Korber-Stiftung công bố gần đây cho thấy chỉ có 2% dân Pháp xem Donald Trump là lãnh đạo thế giới. 10% dân Đức cho rằng Mỹ là đối tác quan trọng. Tỉ lệ đó ở Anh quốc là 13%. Tuần báo Irish Times hồi tháng 4/2020 viết trong một bài bình luận rằng : "Hơn hai thập kỷ qua, Mỹ đã làm dấy lên vô vàn cảm xúc cho toàn thế giới, bao gồm cả yêu mến và thù hận, sợ hãi và hy vọng, ghen tỵ và khinh miệt, dè chừng và phẫn nộ. Tuy nhiên, có một cảm xúc đối với Mỹ chưa từng xuất hiện cho tới bây giờ, đó là thương hại".

Không có kiến thức về chính trị nên trí thức Việt Nam không biết gì về chính trị. Họ vẫn cho rằng làm chính trị là tìm kiếm thành công cá nhân và tranh đấu theo kiểu nhân sĩ. Họ không hiểu mối liên quan mật thiết giữa chính trị và đạo đức vì thực ra chúng chỉ là một. Đạo đức là chính trị trên quy mô cá nhân trong khi chính trị là đạo đức trên quy mô quốc gia. Những người thiếu đạo đức cần phải bị loại bỏ ngay tức khắc và không nể nang khỏi mọi hoạt động liên quan đến chính trị. Điều này là giản dị và đương nhiên với thế giới văn minh nhưng với người Việt Nam thì đó là chuyện lạ. Với người Việt, chính trị là phải thủ đoạn. Cứu cánh có thể biện minh cho phương tiện. Đó cũng là lý do giải thích cho việc Đảng cộng sản Việt Nam vẫn tồn tại và cai trị suốt 75 năm qua dù họ vấp hết sai lầm này đến sai lầm khác.

Những người thích Donald Trump vẫn biết và đồng ý rằng Trump đạo đức kém, nhưng không sao, miễn làm được việc là được. Khổ nỗi những người không có đạo đức thì không thể làm được bất cứ điều gì tốt đẹp, cho bất cứ ai. "Non sông dễ đổi, bản tính khó dời". Nếu cho rằng xấu-tốt không quan trọng thì việc gì chúng ta phải dạy dỗ con cái những điều tốt đẹp, nhân nghĩa, tử tế ? Chính vì không coi trọng vấn đề đạo đức đối với những người làm chính trị nên Việt Nam vẫn mãi đắm chìm trong độc tài và nghèo khó. Một ông vua, người có quyền quyết định số phận của cả dân tộc với một tên tướng cướp đều giống nhau nên ông bà ta mới có câu "được làm vua thua làm giặc" hay "cướp đêm là giặc, cướp ngày là quan". Tuy nhiên dù ông vua và tướng cướp giống nhau về bản chất nhưng thái độ của người Việt Nam đối với họ lại khác nhau. Một bên thì quị lụy và đội lên đầu, một bên là khinh bỉ và xa lánh.

Thiếu đạo đức và kiến thức nên người Việt Nam dù chẳng hơn ai nhưng lại có tâm lý kỳ thị chủng tộc. Đây cũng là di sản của lịch sử. Hết Trịnh-Nguyễn phân tranh rồi bị thực dân đô hộ và mới nhất là cuộc chiến Quốc-Cộng 1954-1975. Không ít người Việt Nam kỳ thị tất cả những gì khác với mình, từ vùng miền đến tôn giáo. Trump đã "giải phóng" tâm lý kỳ thị chất chứa và bị đè nén lâu ngày trong lòng nhiều người Việt. Đây là điều rất nguy hiểm.

Thiếu đạo đức nên những người Việt thích Donald Trump không có thái độ tương kính trong lúc tranh luận. Họ mạt sát tất cả những người trái ý kiến với họ. Ngay cả với ông Nguyễn Gia Kiểng cũng vậy. Bất chấp việc ông là một người lớn tuổi, một trí thức uyên bác, một nhà tư tưởng chính trị đầu tiên của Việt Nam…Họ chụp mũ và chửi bới một cách vô lối. Vì sao ông Nguyễn Gia Kiểng chấp nhận chuyện đó ? Quá dễ để ông và Tập Hợp im lặng hay hùa theo quần chúng. Tuy nhiên ông luôn cho rằng bổn phận của trí thức là hướng dẫn quần chúng chứ không phải chạy theo quần chúng. Tập Hợp không bao giờ mị dân. Chúng tôi sẵn sàng chịu mọi búa rìu của dư luận để thức tỉnh quần chúng : "Mất lòng trước, được lòng sau". Ông Kiểng chấp nhận bị mạt sát để khai sáng cho đồng bào mình, ông hiểu việc mình làm. Sự cao cả của ông là ở chỗ đó. Những kẻ nặng lời với ông rồi sẽ hối hận nếu họ còn có lương tâm.

Sau năm 1975 những người Việt Nam may mắn đào thoát ra hải ngoại đều bị một cú sốc quá lớn, ngoài tầm hiểu biết của họ nên đã lên đồng tập thể bằng cách chắt góp từng đồng bạc kiếm được trong khó nhọc để ủng hộ kháng chiến quân (Mặt trận Hoàng Cơ Minh) về "quang phục lại quê hương". Ông Nguyễn Gia Kiểng vì phản đối giải pháp vũ trang, kêu gọi đấu tranh Bất bạo động và Hòa giải dân tộc nên đã bị đâm trọng thương tại Hà Lan bởi những người Việt Nam quá khích. Hôm nay còn ai nhắc đến đấu tranh vũ trang và mấy ai còn phản đối chuyện Hòa giải dân tộc để người Việt tiếp tục cùng chung sống với nhau ? Hầu như là không có.

Người Việt từng lên đồng khi ủng hộ kháng chiến quân về "quang phục quê hương"

Giờ đây, sau 45 năm thất vọng và tuyệt vọng vì chế độ cộng sản vẫn lù lù ra đó mà không ai biết phải làm gì nên người Việt lại lên đồng một lần nữa, qua sự xúc tác của một vị thánh là Donald Trump. Những lời lẽ đao to búa lớn của một diễn viên nhiều kinh nghiệm đã đánh trúng tâm lý người Việt và thôi miên họ. Họ tin rằng Trump sẽ đánh gục Trung Quốc rồi nhờ thế mà chế độ cộng sản Việt Nam sẽ sụp đổ theo. Không ít người vẫn mơ quay về chế độ Việt Nam Cộng Hòa và thậm chí có những trí thức còn cố gắng vận động để Hiệp định Paris được thực thi. Họ là những con người tuyệt vọng và bất lực. Lên đồng là giải pháp duy nhất để giải tỏa tâm lý cho họ.

Tập Hợp là tổ chức chính trị có tham vọng thay đổi dòng lịch sử Việt Nam, chúng tôi phải tỉnh táo và nhất là không thể im lặng hoặc giả vờ lên đồng tập thể cùng với những người thích Trump. Rất may mắn cho chúng tôi là vẫn có 1/3 người Việt tại Mỹ cùng đồng hành. Nhiều người, nhất là các bạn trẻ trong số họ đã mạnh mẽ và dứt khoát bảo vệ chính kiến của mình đối với Donald Trump. Họ dùng lý lẽ để nhìn nhận và đánh giá vấn đề của nước Mỹ và Donald Trump. Họ ôn hòa, không chửi bới và chụp mũ, không sản xuất và lưu truyền tin giả. Những thành phần tiến bộ này đang tìm đến nhau và cùng nhau lên tiếng bảo vệ lẽ phải. Dù họ không ồn ào và vẫn đang là thiểu số nhưng vì họ đứng về lẽ phải, bằng lý trí chứ không phải là cảm xúc nhất thời nên họ sẽ ngày càng mạnh lên và sẽ thuyết phục được đám đông đang phân vân.

Hiện tượng Donald Trump sẽ sớm kết thúc và sự lên đồng của những người thích Trump cũng phải chấm dứt. Trump sẽ phải trả giá cho việc tham gia vào chính trị mà không biết gì và không có kiến thức gì về chính trị. Phải làm gì sau khi Donald Trump ra đi ? Cần thay đổi những gì để những người thích Trump trở lại trạng thái bình thường ? Có lẽ cần một thời gian để trấn tĩnh và sau đó là cần mở rộng vòng tay, tấm lòng và tâm hồn mình để hướng về tương lai. Mạnh mẽ để đón nhận mọi sự thay đổi vì bánh xe lịch sử luôn tiến về phía trước. Tự tin để chinh phục tương lai thay vì co cụm lại trong chủ nghĩa dân túy hẹp hòi, quá khích, bất dung. Nên phát huy tinh thần bác ái của các tôn giáo như sự vị tha, bao dung, cởi mở. Phải xem khoan dung và hòa giải như là một giá trị tinh thần nền tảng để người Việt Nam có thể chung sống với nhau lâu dài.

Mong muốn lớn nhất của Tập Hợp là sau này người Việt Nam sẽ có một thái độ đúng đắn với kiến thức chính trị. Phải đề cao các giá trị đạo đức đối với những người làm chính trị. Phải xem đó là yếu tố bắt buộc và quan trọng nhất.

Việt Hoàng

(13/07/2020)

(*) Quốc Phương, "Không đánh thức và dẫn đường thì không phải là trí thức", 10/07/2020

Bài viết này không nói đến những người Việt trong nước, hoặc ở nước ngoài nhưng không biết tiếng Anh, thiếu phương tiện tìm hiểu, thâu lượm tin tức, không biết cách kiểm chứng, đối chiếu những gì, nghe, đọc được.

Donald Trump hiện thân như một thiên thần, một mình dũng cãm, tài ba, khéo léo chống chõi với phong ba, bão táp, những trận tấn công cuồng nộ của truyền thông tự do

Bản báo cáo cuộc điều tra dài 22 tháng của ủy viên công tố đặc biệt Robert Mueller đã được gửi tới cho bộ trưởng tư pháp William Barr ngày 22.03.2019. Hai ngày sau, ông Barr đã có văn bản kết luận cất đi gánh nặng cho tổng thống Donald Trump.

Nếu tòa Bạch Ốc, đảng Cộng hòa, nội các của ông Trump vui mừng, hân hoan về kết luận của William Barrmột phần thì 64 % cộng đồng người Việt ở Mỹ cũng như một số ở Việt Nam sung sướng, reo hò, hớn hở hơn cả chục lần như thể chính họ cất được gánh nặng âm ỉ đè trên vai suốt gần 2 năm qua.

Chỉ cần di dạo một vòng vào tài khoản các fan cuồng của Trump trên facebook, dễ dàng đọc được các lời khen tặng có cánh, những tô vẽ, ca tụng, những hình ảnh làm từ photoshop... được tới tấp tung lên ngập tràn các mạng xã hội, email... cho thấy Donald Trump hiện thân như một thiên thần, một mình dũng cãm, tài ba, khéo léo chống chõi với phong ba, bão táp, những trận tấn công cuồng nộ của truyền thông tự do, của đảng Dân chủ, Hillary Clinton, Obama… hay như nhân vật John Wick trong phim có cùng tên, một mình chống lại một ông trùm Mafia Nga.

Sự vui mừng, phấn khởi, nhẩy nhót như lên đồng của người Việt trên facebook đặt ra hai câu hỏi :

1. Ông Donald Trump đã làm gì có lợi cho cộng đồng Việt Nam ở Mỹ nói riêng và dân tộc, đất nước Việt Nam nói chung ?

2. Lý do nào một số người Việt lại hân hoan sung sướng tột độ khi Donald Trump được bộ trưởng tư pháp do mình bổ nhiệm tuyên bố vô tội ?

Câu hỏi thứ nhất không khó để trả lời. Ông Trump hoàn toàn chưa làm điều gì có ích lợi rõ rệt cho cộng đồng người Việt ở Mỹ hơn các cộng đồng khác nếu không muốn nói rằng chính sách nhập cư khắc nghiệt của Trump còn đang làm khốn khổ khoảng 8.000 người Việt và gia đình họ đang chờ bị trục xuất về Việt Nam.

Còn đối với người Việt Nam trong nước ? Sự không quan tâm đến nhân quyền, tự do, dân chủ của Trump cũng như thúc đẩy quan hệ Mỹ-Việt chặt chẽ, nồng ấm qua các hợp đồng thương mại, kinh tế, quân sự... tạo niềm tin cho chế độ cộng sản Việt Nam, càng mạnh mẽ, thẳng tay đàn áp các cá nhân, phong trào đối lập một cách thô bạo, quyết liệt, tàn nhẫn, gian ác hơn, không sợ bị Mỹ lên an, chỉ trích.

Việc Donald Trump công khai khuyên Bắc Hàn nên học tập mô hình phát triển của Việt Nam cũng như chính thức mời Nguyễn Phú Trọng sang thăm Mỹ là một cú đấm trực diện mạnh mẽ vào mặt phong trào đấu tranh cho dân chủ, tự do ở Việt Nam, nhưng dường như vẫn chưa làm thức tỉnh nhiều người đang kỳ vọng vào sự tiêu diệt chế độ xã hội chủ nghĩa của Trump.

Vậy thì đâu là nguyên nhân để 2/3 người Việt vẫn mù quáng ủng hộ, tin tưởng, kỳ vọng vào Donald Trump, một tổng thống bất tài, mất tư cách, vô văn hóa, đạo đức, hành xử, ăn nói khiếm nhã... như một tên côn đồ, lưu manh, gian hùng đầu đường xó chợ ?

Số 64% người Việt ủng hộ, bênh vực, bằng mọi cách bào chữa cho các hành vi, cách ứng xử, ngôn từ của Trump không hoàn toàn là những người ít học, ít đọc, không có khả năng ngoại ngữ để tìm hiểu, nhận định về Trump. Nhiều người trong số họ là bác sĩ, kỹ sư, luật sư... có đầy đủ điều kiện, phương tiện, kiến thức để kiểm chứng một lời nói, hành động hay những chủ trương, chính sách của Trump và nội các đưa ra.

Những người cuồng Trump chỉ thích nghe những điều hợp với tai, nhìn những việc hợp với mắt mình.

Vậy tại sao những người này vẫn cuồng Trump ? Chẳng có gì khó hiểu, họ chỉ thích nghe những điều hợp với tai, nhìn những việc hợp với mắt mình. Họ không dùng đầu óc để nhận định, suy luận, không đối chiếu, so sánh đặt câu hỏi để tìm hiểu sự thật. Những gì trái tai, gai mắt họ đều cho là tin giả, fake news được truyền thông cánh tả của đảng Dân chủ hay Hillary Clinton, Barack Obama tung ra để dèm xiểm, đánh phá, ngăn cản các chính sách, dường lối của Donald Trump.

Ngay cả khi những bằng chứng, con số, dữ kiện được chứng minh từ nhiều nguồn, kể cả từ White House hay truyền thông cánh hữu như Fox News thì họ vẫn - một là không đọc, hai là không tin hoặc tìm cách ém nhẹm, nói khác đi.

Từ đâu nẩy sinh ra tâm lý cuồng Trump bất chấp sự thật, lẽ phải, dữ kiện, con số, bằng chứng… này ? Nếu người viết nhận định không lầm, tâm lý đó bắt nguồn từ mặc cảm bất lực cộng với đầu óc kỳ thị từ khi ông Barack Obama trở thành tổng thống thứ 44 của Mỹ.

Người Việt là một dân tộc thông minh, hiếu học nhưng rất ích kỷ, hám danh, nặng đầu óc kỳ thị dù sự kỳ thị chỉ ngấm ngầm, không bộc lộ rõ rệt ra ngoài. Ngay sau khi Obama đắc cử tổng thống rất nhiều người Việt có những lời nói miệt thị gọi ông là nhọ nồi, khỉ đột... mà cũng trở thành tổng thống Mỹ.

Một số người Việt dùng photoshop tạo dựng những tấm hình Obama chụp hình chào cờ tay trái đưa lên ngực, ngồi trong tòa Bạch Ốc gác chân lên bàn làm việc nói chuyện với nhân viên... để nhục mạ, bôi nhọ ông.

Nếu chịu khó tìm hiểu, dễ dàng nhận ra những người ủng hộ, ca ngợi Trump cuồng nhiệt nhất đa số là cựu quân nhân cán chính Việt Nam Cộng Hòa. Những người này luôn quan niệm chỉ có đảng Cộng hòa mới chống cộng, còn Dân chủ là đảng thiên tả, truyền thông tự do là truyền thông láo lếu, luôn loan truyền, phổ biến tin tức giả, bất lợi, bị đảng Dân chủ lèo lái, mua chuộc.

Cho dù qua Mỹ từ năm 1975 hay đoàn tụ gia đình, hoặc theo diện H.O..., với những người này, việc sắc luật cấm di dân từ 7 nước Hồi giáo hoặc việc xây bức tường ở biên giới phía Nam giữa Mỹ-Mễ, ngăn chặn dòng người nhập cư bất hợp pháp của Donald Trump đáp ứng được chờ đợi, ước muốn của họ. Trong suy nghĩ những người cuồng Trump có việc làm lương bổng khá giả, việc phải đóng thuế quá nhiều để chi trả an sinh xã hội cho những người mà theo họ là không xứng đáng khiến họ bực bội, thù ghét đảng Dân chủ.

Một số khác do kỳ thị, căm ghét Barack Obama cảm thấy tự ái được thỏa mãn. Họ nhận định, đánh giá dưới thời Obama, nền ngoại giao của Mỹ trở nên hèn yếu với khối Trung Đông, Trung Quốc, Bắc Hàn. Do đó những tuyên bố, hành động, cử chỉ, phong cách của Trump khiến họ thích thú, cổ võ, reo mừng như thấy được một minh quân cho nước Mỹ, dám nghĩ, dám nói, dám làm...

Họ phong thánh cho Donald Trump, coi Trump như thiên sứ nhà trời, ngụy tạo hình ảnh Chúa Jesus đi bên cạnh hoặc sau lưng Trump để phù hộ, che chở Trump trước các cuộc tấn công, phản đối, chỉ trích của đảng Dân chủ, Obama, Hillary, George Soros, truyền thông tự do... về những hành động sai trái, những sắc luật vi hiến, những hành động lạm quyền của Trump.

Lối ăn nói hàm hồ, thái độ côn đồ, xấc xược, thiếu văn hóa, cách hành xử gian dối, lật lọng, vô trách nhiệm của Trump được những kẻ cuồng Trump đánh giá là cách cư xử trung trực, thẳng thắn, nghĩ sao nói vậy của người không quen làm chính trị.

Đầu năm 2018, chiến tranh thương mại Mỹ-Trung do Trump khởi xướng đã cho nhiều người cuồng Trump niềm hi vọng là trong một thời gian ngắn Trump sẽ đánh gục Trung Quốc bằng kinh tế. Hậu quả cuộc thương chiến này đến nay ra sao ? Ai bể đầu, sứt trán, gẫy tay... ai phải xin đàm phán, ngưng chiến, năn nỉ kẻ thù ngồi xuống nói chuyện..., mọi người đã rõ.

Trở lại câu hỏi thứ hai. Báo cáo điều tra của Robert Mueller dài khoảng vài trăm trang được William Barr tóm tắt trong 4 trang là ông Trump không có liên lạc trực tiếp với người Nga trong cuộc bầu cử 2016. Tuy nhiên, William Barr từ chối không công bố báo cáo điều tra này, cũng không chuyển giao cho Quốc hội xem xét.

Thái độ, cách làm việc của William Barr giống hệt chế độ cộng sản Việt Nam, không phổ biến, công khai các cuộc điều tra tham nhũng, hối lộ, chay chức quyền của các lãnh đạo trung ương, ủy viên bộ chính trị… Thủ đoạn của Barr, cố tình giấu giếm, tìm cách trì hoãn để cắt xén, sửa đổi, thêm bớt bản báo cáo chắc chắn không thể được chấp nhận trong một đất nước với tam quyền phân lập như Mỹ.

Người Việt cuồng Trump hân hoan nhẩy múa, ăn mừng trước kết luận của William Barr nhưng quên rằng Barr chỉ là bộ trưởng tư pháp do Trump bổ nhiệm. Ăn cây nào rào cây đó, William Barr trong cương vị của mình – Hoặc bắt buộc phải che chở, bảo vệ Trump bằng mọi cách có thể hoặc phải từ chức hay bị cách chức nếu đi ngược lại quyền lợi, địa vị, thanh danh của Trump như 65 người giữ những chức vụ then chốt trong nội các của Trump phải ra đi trong 2 năm qua.

Kết luận của Barr không trút được gánh nặng cho Trump khi bản báo cáo của Mueller chưa được chuyển giao cho Quốc hội xem xét đánh giá hay công khai cho dân chúng biết.

Mặc cảm thua kém của một dân tộc kéo dài 44 năm cùng với đầu óc kỳ thị nặng nề khiến cho 2/3 người Việt ở Mỹ mãi mãi chờ đợi phép lạ ở một con người kém cõi tài năng, vô đạo đức, tham lam, háo danh, nói dối, nói láo như cuội, trốn tránh trách nhiệm…

Thạch Đạt Lang

(02/04/2019)