Mọi mô hình đối thoại đã biết đều 'khó có thể áp dụng' vào trường hợp của Việt Nam, nếu cuộc 'đối thoại' mà ông Võ Văn Thưởng nói 'diễn ra thật', theo một luật sư bất đồng chính kiến và cựu tù nhân chính trị của Việt Nam nói với BBC từ Sài Gòn.
Luật sư Lê Công Định cho rằng động thái về đề nghị 'đối thoái' của ông Võ Văn Thưởng chỉ nhằm đối phó với 'Đối thoại Nhân quyền Việt - Mỹ' dự kiến vào hạ tuần tháng 5/2017.
Bình luận về ý tưởng của đương kim Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tuyên giáo của Đảng Cộng sản Việt Nam, ông Võ Văn Thưởng, tuần này đề xuất việc đề nghị ban lãnh đạo Đảng xem xét tổ chức 'đối thoại' với những người có ý kiến khác biệt với Đảng, Luật sư Lê Công Định cho rằng việc này 'khó' là vì Đảng Cộng sản Việt Nam chưa bao giờ 'quen đối thoại thẳng thắn' và 'thật lòng'.
Mời quý vị theo dõi toàn văn sau đây cuộc phỏng vấn qua bút đàm cuối tuần này của BBC Việt ngữ với Luật sư Lê Công Định.
Vì đối thoại nhân quyền ?
BBC : Ông bình luận thế nào về ý kiến vừa rồi của ông Võ Văn Thưởng về vấn đề đề nghị Ban Bí thư của Đảng Cộng sản Việt Nam xem xét 'tổ chức đối thoại' với các ý kiến khác biệt với Đảng ?
Lê Công Định : Đó là dấu hiệu tốt về khả năng đối thoại giữa đảng cầm quyền và người dân nói chung và những người bất đồng chính kiến nói riêng. Xưa nay Đảng Cộng sản chỉ muốn nghe tiếng nói thuận và tung hô mình. Ai nói trái ngược thì dù đúng họ vẫn chụp mũ là 'thế lực thù địch'.
BBC : Theo ông, đâu là động cơ của ông Võ Văn Thưởng khi ông đưa ra đề nghị xem xét mở đối thoại nói trên ?
Ông Võ Văn Thưởng (phải) được truyền thông Việt Nam nói : 'chúng ta không sợ đối thoại, tranh luận'.
Lê Công Định : Tôi ngờ rằng đây không phải là chủ trương mới của Đảng Cộng sản. Tuần sau sẽ diễn ra Đối thoại Nhân quyền Việt - Mỹ tại Hà Nội. Phát ngôn của ông Võ Văn Thưởng dường như gửi một tín hiệu cho chính quyền Mỹ rằng Việt Nam cũng 'sẵn lòng lắng nghe' đối lập.
Nhưng thông điệp đó cũng chỉ nhắm đến cuộc đối thoại nhân quyền mà thôi. Đó không phải là chính sách lâu dài. Hơn 70 năm qua, người cộng sản chưa từng lắng nghe và đối thoại, ngoại trừ trường hợp các Hiệp định Geneva và Paris. Tuy nhiên chúng ta đã thấy họ lật lọng thế nào !
Vụ Đồng Tâm mới đây có thể được xem là lần đầu tiên chính quyền chấp nhận ngồi xuống đối thoại với dân. Thoạt tiên họ dùng sức mạnh để trấn áp, nhưng khi vấp phải sự kháng cự mạnh của người dân, họ mới chấp nhận lui bước và ngồi xuống đối thoại.
Giả sử lời ông Thưởng nói là đúng và cuộc đối thoại diễn ra, tôi vẫn nghĩ rằng họ sẽ lựa chọn người dễ bảo và dễ đồng ý những gì họ áp đặt, chứ không phải sẽ đối thoại với ai mà phía bất đồng chính kiến muốn.
Nói cách khác, họ sẽ đặt ra thể lệ đối thoại, chọn người đối thoại, nêu ra đề tài đối thoại và chỉ đưa lên truyền thông nội dung đối thoại nào có lợi và họ muốn. Đây là một chiến dịch PR (tuyên truyền, quảng cáo) không hơn không kém nếu nó diễn ra. Tuy nhiên, tôi không tin nó sẽ diễn ra.
Bởi như tôi đã nói, phát biểu của ông Thưởng nhằm mục đích duy nhất là cuộc đối thoại nhân quyền với Hoa Kỳ vào tuần sau.
Có cần đến trung gian ?
BBC : Nếu đối thoại thì cần tổ chức như thế nào, thưa Luật sư ? Có cần trung gian không ? Nếu trực tiếp thì làm thế nào cho bình đẳng, hiệu quả và thực chất ?
Mô hình đối thoại thay vì sử dụng bạo lực đã được chính quyền Hà Nội và người dân lựa chọn trong diễn biến ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội cuối tháng 4/2017.
Lê Công Định : Tôi nghĩ phải có trung gian để tránh trường hợp phía đảng cầm quyền áp đặt mọi điều kiện đối thoại. Như tôi đã nói, phải tránh khả năng đảng cầm quyền dùng đối thoại để PR, nên không thể để họ tự ý lựa chọn người và đề tài đối thoại.
BBC : Nếu đối thoại bình đẳng, đâu là chủ đề cần ưu tiên ? Làm gì để người đối thoại với Đảng được an toàn, không bị ảnh hưởng tới an ninh ?
Lê Công Định : Chủ đề ưu tiên nên là quyền biểu tình, quyền lập hội, quyền tự do báo chí và trả tự do cho các tù nhân lương tâm. Tôi tin nếu có đối thoại, nhà nước sẽ bảo đảm an toàn cho người đối thoại, vì họ đang làm PR nên cần giữ hình ảnh.
BBC : Các mô hình đối thoại hiệu quả và chuẩn mực thường có đặc điểm chính và chung nào, nó có dễ áp dụng với Việt Nam hay không ?
Lê Công Định : Mọi mô hình đối thoại đều khó có thể áp dụng vào trường hợp này nếu cuộc đối thoại mà ông Võ Văn Thưởng nói diễn ra thật. Khó là vì Đảng Cộng sản Việt Nam chưa bao giờ quen đối thoại thẳng thắn và thật lòng. Đối với ai yếu hơn, họ luôn tìm cách áp đặt ý kiến chứ chưa bao giờ muốn đối thoại. Đối với ai ngang bằng sức mạnh, đối thoại chỉ là giải pháp tình thế và luôn kết thúc bằng lật lọng.
Nói như vậy không có nghĩa là tôi chủ trương bác bỏ mọi cơ hội đối thoại, vì dù sao đây sẽ là vận may của đất nước nếu Đảng Cộng sản Việt Nam thật tâm. Chữ "nếu" này rất quan trọng. Tôi luôn dè dặt và chờ xem cách họ làm thế nào, rồi đặt niềm tin sau vẫn chưa muộn. Tôi từng tin họ nhiều lần, nhưng lần nào cũng thất vọng. Đó là vấn đề thuộc về bản chất của người cộng sản.
Chỉ là một phép thử ?
BBC : Cuối cùng theo ông quan điểm của ông Võ Văn Thưởng có phản ánh gì về tư duy hay tư tưởng của nội bộ ban lãnh đạo của đảng cộng sản hiện nay ở Việt Nam ? Nó là thiểu số hay đa số hay đơn thuần là một phép thử ?
Nhà cầm quyền Việt Nam mới đây không ch tiến hành bắt nhà hoạt động Hoàng Bình (phải), truy nã nhà hoạt động Bạch Hồng Quyền (trái) mà còn 'bôi nhọ' các linh mục Đặng Hữu Nam và Nguyễn Đình Thục, theo Luật sư Lê Công Định.
Lê Công Định : Như tôi đã nói, đề xuất đối thoại của ông Võ Văn Thưởng chỉ nhằm mục đích gửi tín hiệu cho phía Mỹ rằng Đảng Cộng sản Việt Nam nay sẵn lòng mở cánh cửa đối thoại với phía bất đồng chính kiến.
Tôi nghe nói cuộc đối thoại nhân quyền Việt-Mỹ vào tuần sau không suôn sẻ đối với Hà Nội, vì Bộ ngoại giao Mỹ muốn Việt Nam trả tự do cho các tù nhân chính trị trước khi tính đến khả năng đàm phán một hiệp định thương mại thay thế cho TPP, điều mà Việt Nam rất cần trước sự sa sút hiện nay của nền kinh tế.
Nhà cầm quyền Việt Nam chưa muốn trả tự do cho các tù nhân chính trị lúc này, nên họ đề xuất đối thoại với giới bất đồng chính kiến như một giải pháp thay thế để thương lượng với phía Mỹ. Cách tung tin để thăm dò này tôi không thấy lạ, vì họ dùng nhiều lần rồi. Chỉ là "same shit, different day" (tạm dịch : 'bổn cũ soạn lại') thôi.
Đầu óc của giới lãnh đạo Việt Nam chỉ nghĩ đến trấn áp bằng sức mạnh hoặc lừa dối bằng tuyên truyền, chứ chưa bao giờ muốn đối thoại thật tâm. Hãy nhìn vào vụ Formosa như một bài học gần nhất từ hơn một năm qua. Khi xảy ra thảm họa, thay vì thừa nhận sự việc, họ chọn dối trá và bao che. Khi người dân phản ứng, họ chọn trấn áp thay vì lắng nghe nguyện vọng của nạn nhân.
Mới đây nhất, họ bắt nhà hoạt động Hoàng Bình, truy nã nhà hoạt động Bạch Hồng Quyền và dùng truyền thông bôi nhọ hai linh mục Đặng Hữu Nam và Nguyễn Đình Thục. Đã có tín hiệu nào về sự sẵn lòng đối thoại trong trường hợp đó hay chưa ? Cần lưu ý, nạn nhân Formosa không phải là bất đồng chính kiến gì cả, mà nhà cầm quyền còn chưa muốn đối thoại, thì nói chi đến giới bất đồng chính kiến.
Bắt giam và bôi nhọ vẫn là hai phương thức truyền thống mà toàn bộ giới lãnh đạo cộng sản hiện nay vẫn tiếp tục dùng đối với giới bất đồng chính kiến. Vì vậy, đối thoại ư ? Hãy chờ xem.
Quốc Phương
Nguồn : BBC, 21/05/2017
Luật sư Lê Công Định, nhà hoạt động dân chủ hóa và nhân quyền, cựu tù nhân chính trị, từng là thành viên của một số tổ chức như Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh, Hiệp hội Luật sư Hoa Kỳ, hội đồng đại diện cho Việt Nam - Hiệp hội Luật sư châu Á - Thái Bình Dương và Quỹ Nghiên cứu Biển Đông.
******************
Đối thoại 'tín hiệu mới rất đáng khích lệ' (BBC, 21/05/2017)
Dự định đề nghị xem xét mở 'đối thoại' với bất đồng chính kiến của Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, ông Võ Văn Thưởng, là tín hiệu mới, đáng khích lệ và là 'lời mời rất quý báu', một 'cơ hội' cần được 'chớp lấy', theo một số ý kiến bình luận, quan sát của khách mời tại Tọa đàm cuối tuần của BBC Việt ngữ.
Đề nghị xem xét mở 'đối thoại' với bất đồng chính kiến của quan chức cao cấp trong lãnh đạo Đảng là tín hiệu mới, đáng khích lệ, theo Tiến sĩ Luật Cù Huy Hà Vũ.
Hôm thứ Bảy, 21/5/2017, Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ, nhà bất đồng chính kiến, cựu tù nhân chính trị của Việt Nam từ Hoa Kỳ nói với BBC ông ủng hộ động thái mà ông gọi là sự 'ngỏ lời' này của đảng cộng sản đang cầm quyền ở Việt Nam, ông nói :
"Ngỏ lời đối thoại với những người bất đồng chính kiến Việt Nam từ Đảng Cộng sản Việt Nam, mà ở đây là thông qua phát biểu của ông Võ Văn Thưởng... là một tín hiệu mới và rất đáng khích lệ.
"Tuy nhiên, nếu chúng ta thực sự là những người đấu tranh vì dân chủ, nhân quyền, những người bất đồng chính kiến mà có kinh nghiệm, đồng thời bản lĩnh, thì không đời nào chúng ta lại đòi hỏi nhà cầm quyền tự nhiên lại có cuộc đối thoại sòng phẳng với những người bất đồng chính kiến được.
"Tôi nói như vậy để nói rằng cứ mở ra đối thoại đi đã, Đảng Cộng sản Việt Nam có thể mời những người có quan điểm khác biệt theo mức độ của Đảng Cộng sản Việt Nam muốn đi đã.
"Để mà khơi mào, để mở đầu, người ta gọi là 'vạn sự khởi đầu nan', mọi cái chưa xảy ra, mà mình có quan điểm bi quan, thậm chí quan điểm bác bỏ, bảo là Đảng Cộng sản Việt Nam lừa đấy, thì bản thân chúng ta trong cuộc sống mà lúc nào chúng ta cũng không nhìn hướng về cái tốt, kể cả trong tình huống xấu nhất..".
'Đối thoại phải trực tiếp'
Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Võ Văn Thưởng vừa đưa ra 'tín hiệu' đối thoại có thể xem như một 'cơ hội', theo ý kiến bình luận với BBC.
Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ làm rõ thêm quan điểm của mình từ kinh nghiệm và niềm tin cá nhân cho đến cách hiểu về lý thuyết đối thoại, và cho rằng đối thoại phải là 'trực tiếp', ông nói với Tọa đàm cuối tuần của BBC :
"Tôi cũng xin nói ngay, tôi bị tù, trong khi đang bị cầm tù rất khắc nghiệt như thế, nhưng tôi luôn có một niềm tin rằng cuộc đấu tranh của bản thân tôi cũng như bao nhiêu người bất đồng chính kiến khác ở Việt Nam là chính nghĩa, Đảng Cộng sản Việt Nam trước sau và thậm chí trong một thời gian ngắn, rồi cũng phải nghe...
"Bởi không phải Đảng Cộng sản Việt Nam sống một mình ở trên cõi đời này, còn có thế giới, còn có các nước công nghiệp phát triển mà Việt Nam rất cần sự giúp đỡ, để mà phát triển kinh tế, có Mỹ mà Việt Nam rất cần để có thể tự bảo vệ mình trước sự xâm lăng của Trung Quốc.
"Thành ra sự thay đổi phải đến, cho nên tôi khẳng định lại là việc Đảng Cộng sản Việt Nam ngỏ lời đối thoại như thế là chúng ta phải ủng hộ, còn chúng ta... từ cá nhân, cho đến nhóm người, chúng ta đừng tự xếp mình là 'tôi mới là bất đồng chính kiến', 'tôi mới là nhân vật quan trọng nhất' để đảng cộng sản đối thoại, nhưng vì tôi có quan điểm quá ngược với đảng cộng sản đi, tôi cần phải có người trung gian.
"Tôi cho rằng cách đặt vấn đề như thế vừa không khoa học theo con đường phát triển của xã hội, đặc biệt lý thuyết về đối thoại, nó phải đi từ ít đến nhiều. Thứ hai, tôi nghĩ đối thoại là trực tiếp giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và những người có quan điểm chính trị khác biệt với Đảng Cộng sản Việt Nam, thì phải là đối thoại trực tiếp.
"Phải đối thoại trực tiếp cho dù những người ban đầu mà Đảng Cộng sản Việt Nam ngỏ ý muốn đối thoại không phải bao hàm tất cả những người bất đồng chính kiến, ví dụ như tôi từ năm 2010, tôi yêu cầu phải hủy bỏ điều 4 trong Hiến pháp (nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) quy định độc quyền lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam để thiết lập một chế đọ dân chủ, đa đảng, rồi một nhà nước tam quyền phân lập, tức là nhà nước pháp quyền...
Phát ngôn của ông Võ Văn Thưởng dường như gửi một tín hiệu cho chính quyền Mỹ rằng Việt Nam cũng 'sẵn lòng lắng nghe' đối lập, theo Luật sư Lê Công Định.
"Quan điểm của tôi có thể nói là đi đến tận cùng để Việt Nam có được một chế độ dân chủ đa đảng, tuy nhiên để đi đến chỗ mà đất nước Việt Nam có được một chế độ... như thế, thì chúng ta phải tiến hành đối thoại".
'Tránh quan điểm cực đoan'
Nhà bất đồng chính kiến và cựu tù nhân chính trị Việt Nam từ Mỹ nhân dịp này cũng nhấn mạnh việc tránh mọi quan điểm cực đoan có thể gây ra xung đột nghiêm trọng, để hướng đến một cuộc đối thoại mà ông kỳ vọng, ông Cù Huy Hà Vũ nói :
"Chúng ta phải loại bỏ mọi quan điểm, tư tưởng cực đoan để có thể dẫn đến việc Đảng Cộng sản Việt Nam co cụm lại, bảo thủ và quyết chí giữ quyền lợi của mình, đến cùng, bằng mọi phương tiện kể cả bằng máu lửa, cái đấy tôi thấy hoàn toàn có hại cho dân tộc Việt Nam.
"Chúng ta đã có cuộc chiến tranh, cuộc nội chiến trong giai đoạn trước năm 1975 rồi, chúng ta phải rút kinh nghiệm chuyện đấy, không để Việt Nam rơi vào vòng nội chiến, những người Việt đánh nhau nữa, mà chúng ta phải hướng đến làm thế nào giải quyết những bất đồng, cho dù sự bất đồng ấy gần như có thể gọi là 'nước với lửa'...
"Nhưng tôi nghĩ rằng, với thời gian, mọi bất đồng và với một tâm muốn vì dân vì nước, chứ đừng vì cá nhân mình, đừng vì gia đình mình, đừng vì lợi ích cục bộ của bè nhóm mình, thì mọi cái đều có thể đặt lên trên bàn đối thoại và đều có thể giải quyết được", ông Hà Vũ nói với BBC.
Cũng tại Bàn tròn hôm thứ Bảy, Luật sư Lê Công Định, một nhà bất đồng chính kiến và cựu tù nhân chính trị chia sẻ với BBC quan điểm của mình qua bút đàm, về ý tưởng của ông Võ Văn Thưởng đề nghị Ban bí thư của Đảng Cộng sản Việt Nam xem xét 'tổ chức đối thoại', đề cập khía cạnh hình thức và nội dung 'của đối thoại' nếu có, ông Định viết :
"Tôi nghĩ phải có trung gian để tránh trường hợp phía đảng cầm quyền áp đặt mọi điều kiện đối thoại. Như tôi đã nói, phải tránh khả năng đảng cầm quyền dùng đối thoại để PR, nên không thể để họ tự ý lựa chọn người và đề tài đối thoại.
"Chủ đề ưu tiên nên là quyền biểu tình, quyền lập hội, quyền tự do báo chí và trả tự do cho các tù nhân lương tâm. Tôi tin nếu có đối thoại, nhà nước sẽ bảo đảm an toàn cho người đối thoại, vì họ đang làm PR (tuyên truyền, quảng cáo) nên cần giữ hình ảnh".
Luật sư Định cũng bày tỏ quan điểm cho rằng ông không tin sẽ diễn ra 'đối thoại' thực sự, ông viết : "Giả sử lời ông Thưởng nói là đúng và cuộc đối thoại diễn ra, tôi vẫn nghĩ rằng họ sẽ lựa chọn người dễ bảo và dễ đồng ý những gì họ áp đặt, chứ không phải sẽ đối thoại với ai mà phía bất đồng chính kiến muốn.
"Nói cách khác, họ sẽ đặt ra thể lệ đối thoại, chọn người đối thoại, nêu ra đề tài đối thoại và chỉ đưa lên truyền thông nội dung đối thoại nào có lợi và họ muốn. Đây là một chiến dịch PR không hơn không kém nếu nó diễn ra. Tuy nhiên, tôi không tin nó sẽ diễn ra. Bởi như tôi đã nói, phát biểu của ông Thưởng nhằm mục đích duy nhất là cuộc đối thoại nhân quyền với Hoa Kỳ vào tuần sau".
'Cơ hội cần được chớp'
Ngay tại Bàn tròn, một khách mời khác, nhà báo Lương Đình Cường, Tổng Biên tập báo điện tử Nguoiviet.de từ Cộng hòa Liên bang Đức đưa ra quan điểm của mình, ông nói :
"Cá nhân tôi không chia sẻ và không nhất trí với một đề nghị hay dự kiến của ông Lê Công Định nói rằng trong cuộc đối thoại này cần phải có trung gian, theo tôi toàn là người Việt Nam cả, chúng ta tại sao lại phải cần có trung gian ? Tôi cho rằng sẽ không cần và không nên có trung gian.
"Thứ hai là chúng ta phải như thế này, nhà cầm quyền Việt Nam hiện nay nắm trong tay toàn bộ lực lượng công an, quân đội, tòa án, (kiểm) sát... nghĩa là toàn bộ hệ thống chính trị, còn chúng ta là những người lực lượng dân chủ, xã hội dân sự v.v... Chúng ta tuy là lực lượng mạnh mẽ, nhưng chúng ta đừng đòi hỏi một sự bình đẳng, từ tín hiệu như ông Cù Huy Hà Vũ đã phân tích là lời mời rất là quý báu, là một chuyển biến rất lớn, thì chúng ta cần phải chớp lấy cơ hội dù cho rằng trong quá trình đối thoại ấy lãnh đạo Việt Nam chọn những đối tượng đối thoại theo họ muốn.
"Tức là trong số mấy chục tổ chức xã hội dân sự, họ không mời tất, mà họ lựa chọn một số nào đó. Tôi cho rằng cũng là tốt thôi. Những người chưa được đối thoại thì cứ chờ đó, những người được đối thoại trước cũng không nên vì quyền lợi của riêng tổ chức của mình mà khi vào đối thoại cũng nên nói lên tiếng nói của chung, của dân tộc, của các hội đoàn khác. Chứ không nên chúng ta đòi hỏi là phải được đông đảo, hoặc phải được ra điều kiện phải những hội đoàn này được vào đối thoại, theo tôi là không cần thiết, mà chúng ta thấy rằng đấy là một tiến bộ".
Về chủ đề đối thoại, nhà báo Lương Đình Cường nêu quan điểm :
"Chủ đề đối thoại cũng vậy, theo tôi chúng ta cũng không thể nào sòng phẳng quá mà đòi hỏi một sự bình đẳng quá mà chúng ta cứ đối thoại đi, chọn một số đề tài nào đó, mà có thể lãnh đạo Việt Nam chọn trước đi, chúng ta cứ đối thoại đi và dần dần chúng ta sẽ thêm những đề tài khác và những điều kiện khác.
Chính quyền Hà Nội và người dân xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức đã lựa chọn 'đối thoại' trong một diễn biến tranh chấp nóng bỏng cuối tháng 4/2017.
"Chứ không nên nghi ngờ quá và đòi hỏi nhiều quá và lại làm khó khăn cho đối thoại, vạn sự khởi đầu nan, chúng ta cứ đối thoại và... trong quá trình đối thoại đó, thành công lớn nhất tôi cho là lãnh đạo Việt Nam sẽ bỏ chuyện ngăn cản, cấm đoán các nhà hoạt động dân chủ ra khỏi nhà mình (nơi cư trú) để đi hoạt động ở nơi này, nơi khác.
"Nhưng bây giờ, các nhà hoạt động dân chủ, cứ có một sự kiện gì là bị công an, an ninh canh cửa, gác cổng, rồi cấm đoán, theo tôi, nếu xảy ra đối thoại, hiện tượng đó đương nhiên sẽ được giảm bớt hoặc là hoàn toàn gỡ bỏ, sẽ là thành công lớn nhất. (Thêm) nữa là việc đối thoại sẽ còn là khởi đầu cho cả một quá trình giải quyết những bức xúc của xã hội, như tôi nói... sẽ là một sự kiện rất lớn mà đây là chúng ta phải chớp cơ hội, chứ không nên nghi ngờ quá, dè dặt quá, rồi đòi hỏi bình đẳng quá mà nó mất cơ hội này đi...
"Bởi vì tương quan lãnh đạo ở trong Đảng Cộng sản Việt Nam (hiện nay), (nên cần) chớp cơ hội để đối thoại, mà cứ dùng dằng, nêu điều kiện nọ kia mà bỏ lỡ, thì đến một lúc nào đó tương quan lực lượng nó khác đi, có thể cơ hội đối thoại không còn nữa, sẽ là một cơ hội rất uổng phí", nhà báo Lương Đình Cường từ CHLB Đức nói với Bàn tròn Cuối tuần của BBC Việt ngữ.
Ngay sau Tọa đàm, khi được hỏi liệu có muốn phản hồi ý kiến của các khách mời khác tại Bàn tròn hay không, Luật sư Lê Công Định chia sẻ bằng bút đàm với BBC, ông viết : "Tôi không bình luận gì về nhận định của hai vị khách mời đối với quan điểm của tôi, vì tôi nghĩ hai vị đã nói hết suy nghĩ của mình một cách rất rõ ràng".
Khi được hỏi liệu các ý kiến khách mời khác có lạc quan quá hay không hay là có sự 'ngây thơ chính trị' nào đó, hoặc có thể các ý kiến này đang có tính toán nào đó khi coi đây là một cơ hội thật sự, ông Định trả lời :
"Mỗi người đều đứng ở góc độ riêng để tiếp nhận và phản hồi lại thông tin về việc Đảng Cộng sản Việt Nam chuẩn bị đối thoại với người có ý kiến khác với họ. Ai cũng có những kinh nghiệm và lý do riêng để đưa ra quan điểm của mình. Tôi rất tôn trọng điều này", ông trả lời BBC.
Đã 42 năm sau chiến thắng của đảng cộng sản, nhưng những vết thương tinh thần và thể xác từ "chiến thắng" đó vẫn còn dai dẳng, sâu thẳm trong tâm trí của hàng chục triệu người Việt Nam. Nhiều người của "Bên thắng cuộc" thì chua xót nhận ra họ chỉ là công cụ của chủ nghĩa cộng sản. Còn "bên thua cuộc" thì đau đớn vì bị tra tấn, nhục mạ, tù đày, và ngậm nếm mùi chia ly tang tóc. Sau 42 năm, dân tộc Việt Nam thất bại bẽ bàng. Chỉ có đảng cộng sản, dưới sự điểu khiển của một nhóm tay sai cho cộng sản quốc tế, là những kẻ thắng cuộc. Nói cách khác, toàn dân tộc Việt Nam đã trở thành nạn nhân của chế độ cộng sản.
42 năm là khoảng thời gian khá dài để một đảng cầm quyền chứng minh được khả năng lãnh đạo và lèo lái Đất nước. Thế nhưng, trong thực tế, đảng cộng sản đã không làm được bất kì một điều gì tốt đẹp cho Tổ Quốc và Dân Tộc, ngoài khoét sâu sự ghanh ghét, hận thù giữa những con người Việt Nam với nhau và khiến người Việt ngày càng trở nên chán chường và vô cảm với chính vận mệnh đất nước mình.
42 năm mị dân và gieo giắc sự sợ hãi của thứ chủ nghĩa đã bị tiêu diệt ngay tại chính nơi sinh ra nó, đảng cộng sản đã làm gì cho Tổ Quốc và Dân tộc Việt Nam ?
1. Tình trạng ô nhiễm
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã nhắc lại nhiều lần rằng Việt Nam nằm trong số những nước bị ô nhiễm không khí cao nhất ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương, trong khi thủ đô Hà Nội là một trong những thành phố ô nhiễm nhất trên thế giới.
Việt Nam nằm trong số những nước bị ô nhiễm không khí cao nhất ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương
2. Điều kiện phát triển con người xuống cấp
Chỉ số phát triển con người (Human Development Index) là thước đo tổng hợp phản ánh sự phát triển chung của con người của một Quốc gia, dựa trên trên thu nhập, tri thức và sức khoẻ ; thì Việt Nam xếp hạng 115, sau Thái Lan 84, Malaysia 59, Indonesia 113.
Về Chỉ số phát triển con người, Việt Nam xếp hạng 115, sau Thái Lan 84, Malaysia 59 và Indonesia 113
3. Việt Nam không có tự do báo chí
Tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF), đã xếp Việt Nam hạng 175/180 về tự do báo chí và được cho là nơi cầm tù nhiều nhà báo nhất.
Việt Nam không có tự do báo chí và bị xếp vào hạng áp chót, 175/180, và được cho là nơi cầm tù nhiều nhà báo nhất
4. Tham nhũng lan tràn và không thể ngăn chặn
Việt Nam cũng là một trong những quốc gia tham nhũng nhất thế giới, xếp hạng 113/176, tham nhũng hơn Philippines, Indonesia, Thái Lan gấp nhiều lần. Sự tham nhũng không có điểm dừng của các cấp đảng viên đã và đang làm cho đời sống nhân dân lầm than, đau khổ. "Người ta ăn của dân không chừa một thứ gì". Đúng là không chừa một thứ gì. Từ con dê, con bò, con gà, con nhím... lừa đảo "chui" vào trong danh sách hộ nghèo để nhận hỗ trợ.
Việt Nam cũng là một trong những quốc gia tham nhũng nhất thế giới, xếp hạng 113/176
5. Tình trạng nhân quyền ngày càng tệ hại
Chỉ số Nhân quyền quí 4/2016, Việt Nam được xếp hạng "extreme risk" – vô cùng nguy hiểm, đầy rủi ro, trong số 30 Quốc gia gồm Bắc Hàn, Trung Quốc… có tình trạng vô cùng tệ hại về nhân quyền.
Tình trạng nhân quyền tại Việt Nam ngày càng tệ hại và bị lên án
6. Việt Nam là một trong những quốc gia không có tự do
Theo bản báo cáo 2017 của Freedom House, Việt Nam có điểm 20/100, là một trong những Quốc gia không có Tự do, thua xa những nước láng giềng như Cambodia 31/100 ; Thái Lan và Myanmar 32/100 ; Indonesia 65/100 (thang điểm 0 : không có tự do và 100 là có tự do).
Ở Việt Nam, tự do chỉ có trên giấy
7. Tình trạng bỏ học vì nghèo khó và sinh kế lan tràn
Tháng 3/2017, tạp chí Times Higher Education công bố bảng xếp hạng 300 đại học tốt nhất Châu Á năm 2017 thì trong đó không có bất kì trường đại học nào của Việt Nam. Chưa kể đến, vô số học sinh phải bỏ học vì nghèo, đâu đó còn có những em phải tự tử do bị xâm hại tình dục và đã không tìm thấy sự trợ giúp nào từ nhà trường cũng như các cơ quan nhà nước.
Với một dân số xấp xỉ 100 triệu người, Việt Nam không có một đại học nào được xếp vào hạng tốt nhất Châu Á
8. Quan chức nhà nước chỉ là một đám diều hâu xâu xé cơ thể Việt Nam
Cả một bộ máy quan chức thì cồng kềnh nhưng vô dụng của đảng cộng sản đã và đang tàn phá nát tài nguyên thiên nhiên và con người. Formosa, dưới sự che chở và bảo kê của đảng, đã và đang tàn phá thiên nhiên, môi trường biển, và đời sống của hàng triệu ngư dân Việt Nam. Hệ sinh thái biển miền Trung phải nửa thế kỉ sau mới hồi phục hoàn toàn với điều kiện Formosa phải ngừng xả thải độc.
San hô bị chết dưới đáy biển Bắc Trung bộ. Ảnh : Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
9. "Rừng vàng biển bạc" chỉ là chuyện cổ tích
Mất rừng diễn ra nhanh hơn ở giai đoạn 1975 – 1990 : mất 2,8 triệu ha, bình quân 140.000 ha/ năm. Chưa kể đến nạn chặt phá rừng bừa bãi : tại Tây Nguyên, nơi có diện tích rừng tự nhiên lớn nhất cả nước (khoảng 2,6 triệu ha), thì trung bình mỗi năm có khoảng 26.000 ha rừng bị mất. Vốn dĩ là một Quốc gia "rừng vàng biển bạc", nhưng giờ thì "rừng cũng hết, mà biển cũng không còn".
Núi rừng Việt Nam ngày nay chỉ còn là những bãi đất trơ trọi
10. Bất công và chống cưỡng chế đất ngày càng lên cao
Số lượng người dân bị cưỡng chế đất bất hợp pháp ngày không được đền bù thỏa đáng ngày càng tăng cao, khiến dân oan có mặt ở mọi nẻo đường tại Việt Nam. Ví dụ như đầu năm 2016, toàn Thành phố Hồ Chí Minh đã tiếp 24.883 lượt khiếu nại tố cáo, kiến nghị, phản ánh ; tăng 4.735 lượt so với 2015.
Số lượng người bị chính quyền cưỡng chế nhà đất ngày cang gia tăng
11. Giới trẻ và thanh niên Việt Nam ngày càng tiếp xúc dễ dàng với các chất ma túy
Bởi sự quản lí lỏng lẽo của nhà nước, giới trẻ và thanh niên Việt Nam ngày càng tiếp xúc dễ dàng với các chất ma túy. Có Dân tộc nào trên thế giới, đã là năm 2017, mà còn có một bộ phận thanh niên hồ hởi "hành nghề" ăn cắp chó, bằng những hình thức rất dã man, mà không biết xấu hổ hay không ?
Ma túy trở thành quen thuộc đối với giới trẻ
Những "thành tích" sơ lược kể trên chưa phải là tất cả thảm họa mà chế độ cộng sản đã gây ra cho Dân tộc Việt Nam. Cúi đầu thần phục ngoại bang bằng cách cho Trung cộng kiểm soát gần như toàn vị trí trọng điểm là sự phản bội đê hèn nhất của đảng đối với Tổ quốc và Dân tộc Việt Nam.
Một tội ác kinh tởm hơn của chế độ cộng sản là khiến cho phần lớn người Việt ngu ngơ, thờ ơ và vô cảm với chính vận mệnh của Tổ Quốc. Khi ý niệm quốc gia là nền tảng cơ bản của một dân tộc cường thịnh, thì đảng cộng sản đã độc quyền sự hèn hạ và vô liêm sĩ bằng cách đàn áp và bắt bớ bất cứ ai dám thể hiện lòng yêu nước theo cách riêng của mình dù là ôn hòa. Bởi lẽ, đảng hiểu rõ, chỉ có kích động và phát tán sự chia rẽ và hận thù bên trong dân tộc Việt Nam, mới có thể duy trì sự cai trị của chế độ.
Đảng cộng sản là lực lượng lãnh đạo duy nhất tại Việt Nam, thì hiện trạng đất nước hoang tàn và phần lớn người dân Việt Nam phải sống trong cơ cực, không có được những quyền tự do căn bản, thì đó là trách nhiệm của ai ?
Một thể chế chính trị dù cho có huy hoàng hay tàn bạo đến mức độ nào cũng sẽ có lúc chấm dứt. Nền kinh tế của chế độ cộng sản đang lao dốc, trong khi đó lạm phát gia tăng, đã thế bộ máy già nua của đảng còn phải nuôi gần 4 triệu đảng viên và gồng gánh nhiều dự án ngàn tỉ đã và đang phá sản. Trái bom nổ chậm của chế độ cộng sản mà ắt hẳn những người đảng viên chính trị cao cấp đều nắm lòng đó là : "Vấn đề với chủ nghĩa xã hội là tới lúc nào đó, nó sẽ dùng hết tiền của người khác". Quan trọng hơn, tình trạng "tự diễn biến, tự chuyển hóa" ngày càng trở thành nỗi nhức nhối đối với đảng cộng sản. Chế độ cộng sản đang phân hóa cùng cực : Nhân dân thù ghét chế độ, trong khi chính những đảng viên cấp cao thì thanh trừng lẫn nhau đẫm máu.
Chắc hẳn các ủy viên lãnh đạo trong Đảng cộng sản Việt Nam đều mong muốn cho con, cháu, chắt… được hạnh phúc và hưởng tự do. Nếu như thế, đã đến lúc đảng cộng sản phải nghiêm túc đặt ra câu hỏi : Chấm dứt chế độ độc tài và cho phép bầu cử tự do để toàn dân cùng hưởng Tự Do hay là để cho chính những người đảng viên phá nát chế độ bằng tham nhũng, đàn áp khiến lòng dân uất hận sẽ "hỏi tội" đảng ?
Sự sụp đổ của chế độ cộng sản ở Romania vào 12/1989 đầy máu và bạo lực là một bài học thiết thực cho Đảng cộng sản Việt Nam. Nicolae Ceausescu, kẻ độc tài đứng đầu đảng cộng sản Romania vào lúc đó, đã từ chối bất kỳ cuộc cải cách nào. Vào ngày 17/12 ở Timisoara, quân đội và công an đã bắn vào đám đông phản đối chính sách của nhà nước, giết hàng chục người. 21/12, các cuộc biểu tình lan rộng đến các thành phố khác, nên Ceausescu đã ra lệnh đàn áp bạo lực, khiến hàng trăm người thiệt mạng. Nhưng vào ngày hôm sau, Ceausescu buộc phải trốn khỏi Bucharest và bị các đơn vị quân đội bắt tại vùng nông thôn. Nicolate Ceausescu và vợ đã bị xử tử vào ngày 25/12/1989.
Đảng cộng sản Việt Nam nên khôn ngoan chọn một kịch bản kết thúc cho đồng đảng và gia đình. Làn sóng dân chủ và đặc biệt nhu cầu khao khát Tự Do sẽ quét sạch những độc tài, dối trá, và phản bội.
42 năm với quá nhiều bất công, đàn áp và uất hận. Tôi tin chắc rằng đâu đó trong nội bộ đảng cộng sản Việt Nam vẫn có những người muốn đưa dân tộc Việt Nam thoát khỏi chế độ cộng sản. Tôi cũng tin rằng còn có những con người trong Quân đội Việt Nam sẽ không bao giờ đành lòng chỉa mũi súng vào nhân dân, là những người anh, chị em cùng mang một dòng máu đỏ. Hãy trở về với Nhân dân. Hãy gầy dựng lại Tổ quốc, xây dựng lại ý niệm Quốc gia và niềm tự hào làm người Việt Nam.
"Chúng ta là người Việt Nam, và tương lai của chúng ta gắn liền với tương lai của đất nước Việt Nam. Chúng ta cần một tổ quốc hiền hòa thay vì dữ tợn, một tổ quốc có trái tim thay vì có nanh vuốt, một tổ quốc đáng yêu thay vì đáng sợ và đáng ghét, một tổ quốc khuyến khích thay vì cấm đoán, một tổ quốc có trách nhiệm và gần gũi với mọi người thay vì quá thiêng liêng đến nỗi trở thành trừu tượng và xa cách, một tổ quốc của nhân quyền và dân quyền" (Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ 2).
Mai V. Pham
Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên
(02/05/2017)
Chất lượng con người, đặc biệt là người lãnh đạo không chỉ ảnh hưởng đến sự tồn vong của thể chế mà còn là sự tồn vong của đất nước, của dân tộc.
Báo Nhân Dân điện tử (Nhandan.com.vn) ngày 3/1/2017 đăng bài của nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình với tiêu đề : "Một vài suy nghĩ về xây dựng Đảng".
Bài viết của bà Nguyễn Thị Bình có đoạn : "Vừa qua, có phải ta chú trọng phát triển về số lượng, không quan tâm đầy đủ về các tiêu chuẩn cần có của đảng viên.
Và ngay trong chính sách cán bộ của ta cũng có sơ hở để cho nhiều người không tốt, cơ hội, tìm cách vào Đảng để vào các cơ quan lãnh đạo hay quản lý của Đảng, Nhà nước. Vì vậy chủ trương về phát triển Đảng cũng cần xem xét và chấn chỉnh".
Một trong những việc "cần xem xét và chấn chỉnh" có lẽ là chủ trương giao chỉ tiêu kết nạp đảng viên mới.
Báo Thanhnien.vn viết về chỉ tiêu kếp nạp tại huyện Nhà Bè - Thành phố Hồ Chí Minh như sau : "số lượng đảng viên kết nạp năm 2016 đạt thấp so với chỉ tiêu đề ra (28%)" [6].
Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình đưa ra một vài suy nghĩ về xây dựng Đảng. (Ảnh minh họa trên giaoduc.net.vn)
Năm 1945 dân số Việt Nam vào khoảng hơn 20 triệu người, Đảng Cộng sản Việt Nam khi đó có khoảng 5.000 đảng viên, chiếm tỷ lệ 0,025%.
Năm 1960, khi Đảng tiến hành Đại hội lần thứ 3, số lượng đảng viên là 50 vạn người [1] và dân số cả nước vào khoảng 30 triệu. Số lượng đảng viên chiếm gần 1,7% dân số.
Cuối năm 2016, khi tiến hành Đại hội Đảng lần thứ 12, số đại biểu dự đại hội là 1.500 người đại diện cho hơn 4,5 triệu đảng viên.
Cùng năm này cả nước có khoảng 92 triệu người, tỷ lệ đảng viên trên dân số khoảng 4,9% tăng gần gấp 3 lần so với năm 1960.
Với sự phát triển các cơ sở đào tạo, lý luận từ trung ương xuống đến huyện, với học vấn ngày càng cao (xét về bằng cấp) của đội ngũ cán bộ, đảng viên, với số lượng đảng viên tăng nhanh như vậy, lẽ ra sức chiến đấu của Đảng phải mạnh mẽ hơn, vậy tại sao lại xảy ra tình trạng "Dân giảm lòng tin với Đảng vì nhiều cán bộ thoái hóa" [2] ?
Ngày 16/11/2012, Trung ương công bố Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa 11 (Nghị quyết số 12-NQ/TW), một trong những nhận định quan trọng của Nghị quyết là :
"Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống…".
Bài báo : "Dân giảm lòng tin với Đảng vì nhiều cán bộ thoái hóa" được đăng vào ngày 28/5/2016 trên Thanhtra.com.vn nghĩa là gần 5 năm sau khi Nghị quyết 12-NQ/TW được ban hành [2].
Bài báo sử dụng cụm từ "nhiều cán bộ" chứ không phải cụm từ "bộ phận không nhỏ" được sử dụng trong Nghị quyết 12-NQ/TW.
Đây chỉ đơn giản về phương diện ngôn từ hay còn phản ánh một thực tế, rằng "bộ phận không nhỏ" nay đã không còn là "không nhỏ", nay đã là "nhiều" ?
Nhận định "nhiều cán bộ thoái hóa" có thể chưa chính xác bởi không ít người không hề "thoái hóa", họ giữ nguyên bản chất ngay từ khi gia nhập Đảng.
Những người này tìm cách trở thành đảng viên với mục đích xa hơn là chạy chức, chạy quyền, trở thành lãnh đạo cơ quan công quyền hoặc doanh nghiệp nhà nước.
Bản chất "chạy" của họ không thay đổi kể cả khi đã có chức vụ cao và rất nhiều tiền.
Đại diện cho nhóm người này phải kể đến các ông, bà : Hồ Xuân Mãn, Trịnh Xuân Thanh, Trần Vũ Quỳnh Anh, Trần Văn Truyền và "một bộ phận không nhỏ đồng chí chưa bị lộ" khác.
Trịnh Xuân Thanh, nguyên tỉnh ủy viên tỉnh Hậu Giang, khi bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương xem xét lập tức bỏ sinh hoạt đảng chạy ra nước ngoài.
Tại Thanh Hóa, nguyên ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Sở Xây dựng (nhiệm kỳ 2015 - 2020) Trần Vũ Quỳnh Anh khi có dư luận trên truyền thông về con đường thăng tiến và tài sản cá nhân lập tức bỏ sinh hoạt đảng, không đóng đảng phí.
Báo Laodong.com.vn viết : "Theo kết luận thanh tra, từ tháng 9/2016 đến nay, đồng chí Trần Vũ Quỳnh Anh không sinh hoạt chi bộ và từ tháng 1/2017 đến nay, không đóng đảng phí và cũng không sinh hoạt chi bộ, là vi phạm khoản 1, Điều 8 Điều lệ Đảng" [3].
Những người này vào Đảng đâu phải vì lý tưởng phục vụ nhân dân, đất nước. Đối với họ, danh hiệu "đảng viên" chỉ là phương tiện, là nấc thang giúp họ trèo cao, chui sâu vào bộ máy công quyền để nhắm đến đích cuối cùng là của cải vật chất.
Khi vai trò đảng viên không còn tác dụng, họ sẵn sàng vứt bỏ không thương tiếc, họ không hề thoái hóa.
Họ biết cách lợi dụng các mối quan hệ hoặc bằng vật chất, đôi khi là những thứ mà dư luận tế nghị gọi là "vốn tự có" để nhận được hậu thuẫn từ những người "đang thoái hóa" hoặc đã "thực sự thoái hóa".
Trong khi một số người bỏ sinh hoạt đảng như Trịnh Xuân Thanh, Trần Vũ Quỳnh Anh… thì lại có không ít người, dù bị dư luận xã hội phê phán mạnh mẽ, bị kỷ luật đảng và xử lý về chính quyền nhưng lại kiên quyết không "bỏ sinh hoạt".
Nhóm này, ngoài những cái tên đã nêu, còn có thể liệt kê khá nhiều như Trần Xuân Giá, Nguyễn Trường Tô, Vũ Huy Hoàng, Võ Kim Cự,… Đây đều là những cựu lãnh đạo cao cấp trong các cơ quan Đảng và Nhà nước.
Những người này quyết tâm giữ danh hiệu đảng viên dù đã hoặc sẽ bị kỷ luật. Còn bấu víu được danh hiệu đảng viên nghĩa là còn hy vọng được "rút kinh nghiệm" hoặc "nghiêm túc kiểm điểm".
Có mấy người sau khi nhận hình thức "rút kinh nghiệm" hoặc "nghiêm túc kiểm điểm" sẽ tiếp tục bị xử lý hình sự ?
Cần phải nhấn mạnh, theo quy định tại khoản 2 điều 35 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, hình thức kỷ luật đảng viên (chính thức) bao gồm 4 mức : "khiển trách, cảnh cáo, cách chức, khai trừ", không có hình thức "rút kinh nghiệm và tự phê bình nghiêm túc" như trường hợp Ủy ban Kiểm tra xem xét một vị Bí thư tỉnh ủy [4], hoặc "nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm sâu sắc" như kết luận công bố ngày 26/12/2016 [5].
Nếu xem "rút kinh nghiệm sâu sắc" là một hình thức kỷ luật thì liệu có trái Điều lệ Đảng, còn nếu đó không phải là hình thức kỷ luật thì có cần thiết Ủy ban Kiểm tra Trung ương phải vào cuộc ?
Phải chăng cách thức xử lý kỷ luật chính là một trong những nguyên nhân khiến số lượng đảng viên nhiều nhưng chất lượng chưa cao ?
Bên cạnh những đối tượng "có vấn đề" thì tình trạng bỏ sinh hoạt đảng của một bộ phận đảng viên như ở Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh đã khiến Bí thư Thành ủy Đinh La Thăng phải đề xuất ý tưởng "nghiên cứu sinh hoạt Đảng qua mạng" [6].
Báo điện tử Vietnamnet.vn ngày 5/4/2017 trong bài : "'Chê' lương thấp, hàng loạt cán bộ ở Hậu Giang xin nghỉ việc" viết :
"Trong năm 2016 địa phương này có 214 Đảng viên bị xóa tên, nguyên nhân cũng do phụ cấp thấp, kinh tế khó khăn nên bỏ công việc đi làm ăn xa, bỏ sinh hoạt trên 3 tháng…".
Sức mạnh của một tổ chức được đúc kết qua câu nói : "quý hồ tinh, bất quý hồ đa", các học giả vẫn còn tranh luận về giải nghĩa của chữ "hồ" trong câu thành ngữ song có thể hiểu câu thành ngữ này như sau : "quý ở sự tinh chứ không quý ở sự nhiều".
Nước Việt có khoảng 2,8 triệu cán bộ, công chức, viên chức, với 92 triệu dân, bình quân 33 người nuôi một người ăn lương.
Nước Mỹ có diện tích lớn xấp xỉ 30 lần nước ta, dân số gần gấp 4 lần, nhưng đội ngũ công chức của họ chỉ có khoảng hơn 2 triệu, bình quân ở Mỹ 160 người dân nuôi một người ăn lương.
Như Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng đề cập : "Trong bộ máy chúng ta có tới 30% số công chức không có cũng được, bởi họ làm việc theo kiểu sáng cắp ô đi, tối cắp về, không mang lại bất cứ thứ hiệu quả công việc nào" [7].
Nhận định của Thủ tướng là nói về công chức, nhưng đa số công chức lại là đảng viên, vậy có thể áp dụng tỷ lệ 30% này cho đội ngũ đảng viên ?
Nếu câu trả lời là "có" thì sẽ có bao nhiêu phần trăm trong số 4,5 triệu đảng viên "không có cũng được" ?
Chất lượng con người, đặc biệt là người lãnh đạo không chỉ ảnh hưởng đến sự tồn vong của thể chế mà còn là sự tồn vong của đất nước, của dân tộc.
Không chỉ công tác cán bộ, trong đó có việc phát triển Đảng nên được xem xét lại - như ý kiến của nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình mà việc loại trừ khỏi hàng ngũ những người không đủ phẩm chất cũng cần làm quyết liệt hơn nữa.
Trường hợp một huyện ủy viên ăn trộm trứng trong hội chợ triển lãm tại huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang chỉ bị khiển trách khiến người dân không khỏi bỡ ngỡ.
"Khiển trách" có nghĩa là vẫn đứng trong hàng ngũ của Đảng, nghĩa là tổ chức Đảng huyện Chợ Gạo chấp nhận có người "ăn trộm" trong hàng ngũ của mình ?
Giá trị 16 quả trứng là quá nhỏ so với những vụ việc trị giá nhiều tỷ đồng nhưng bản chất của vấn đề hoàn toàn giống nhau, đó là hành động ăn cắp và đã là "kẻ cắp" thì không xứng đáng để nhân dân tin tưởng.
Tinh lọc đội ngũ đảng viên, giữ lại những người có tâm và đủ tầm không làm suy yếu Đảng, nếu cứ như hiện nay, không có gì đảm bảo rằng sức chiến đấu của Đảng sẽ được củng cố.
Những sai sót đã được kết luận thường được biện luận là "đúng quy trình", liệu những "đúng quy trình" đó có dẫn đến đất nước lâm nguy cũng "đúng quy trình" ?
Xuân Dương
Nguồn : GDVN, 11/04/2017
Tài liệu tham khảo :
[1] http://dangcongsan.vn/tu-lieu-van-kien/tu-lieu-ve-dang/dai-hoi-dang/lan-thu-iii/doc-192620158383646.html
[2] http://thanhtra.com.vn/tin-tuc-chong-tham-nhung/trong-nuoc/tong-bi-thu-dan-giam-long-tin-voi-dang-vi-nhieu-can-bo-thoai-hoa_t114c1080n104102
[3] http://laodong.com.vn/thoi-su-xa-hoi/quan-lo-than-toc-cua-hot-girl-xu-thanh-quynh-anh-voi-chui-lot-lo-kim-bang-cach-nao-651840.bld
[4] http://www.tienphong.vn/xa-hoi/de-nghi-cach-chuc-chu-tich-tinh-binh-phuoc-bi-thu-tinh-uy-hai-duong-can-tu-phe-binh-600859.tpo
[5] http://vov.vn/chinh-tri/uy-ban-kiem-tra-tu-yeu-cau-2-chu-tich-tinh-nghiem-tuc-kiem-diem-580989.vov
[6] http://thanhnien.vn/thoi-su/bi-thu-dinh-la-thang-can-nghien-cuu-sinh-hoat-dang-qua-mang-711247.html
[7] http://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/lang-phi-cong-chuc-2013032912069242.htm
Sự tái xuất của những ‘phần tử xét lại’
Hàng chục năm qua, trong nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam luôn diễn ra cuộc đấu tranh lúc âm thầm, lúc gay gắt giữa hai xu thế chính là bảo thủ và cấp tiến, với phần thắng hầu như luôn nghiêng về phe bảo thủ. "Vụ án xét lại chống Đảng" giữa thập niên 1960 có thể được coi là sự thể hiện ra bên ngoài đầu tiên của mâu thuẫn giữa hai xu thế đó.
Phe cấp tiến của bộ đôi Nguyễn Minh Triết - Trương Tấn Sang đã có một thời gian thực sự giành ưu thế trên chính trường.
Dưới sự khuynh loát của phe bảo thủ, Việt Nam dần rơi vào cuộc khủng hoảng toàn diện về chính trị - kinh tế - xã hội đầu thập niên 1980, buộc Đảng cộng sản Việt Nam phải thực hiện cái gọi là "đổi mới". Đại hội VI Đảng cộng sản Việt Nam năm 1986 không chỉ đánh dấu sự lùi bước đầu tiên của phe phái bảo thủ, giáo điều trong Đảng, mà còn mở đường cho sự tái xuất gần như công khai của phe nhóm cấp tiến trong ban lãnh đạo cộng sản Việt Nam, sau hai thập niên "im hơi lặng tiếng", với "hiện tượng" Trần Xuân Bách.
Ông Trần Xuân Bách bị gạt ra khỏi Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương tháng 3/1990, song di sản của ông vẫn được ông Võ Văn Kiệt kế thừa từ Đại hội VII năm 1991. Tuy nhiên, ông Võ Văn Kiệt chỉ là nhân vật đứng thứ 3 trong một bộ máy mà các thế lực bảo thủ vẫn còn chiếm vị thế áp đảo, vì thế ông cũng chưa thực sự tạo ra được ảnh hưởng và sức lan toả lớn.
Dù vậy, với uy tín của mình, cộng với sự mờ nhạt của người kế nhiệm Phan Văn Khải, ông Võ Văn Kiệt tiếp tục đóng vai trò thủ lĩnh của phe phái cấp tiến ngay cả sau khi rời khỏi chiếc ghế Thủ tướng tháng 9/1997. Tuy nhiên, do không còn nằm trong bộ máy quyền lực nên ảnh hưởng của ông Võ Văn Kiệt không còn như trước.
Sự trỗi dậy của phe cấp tiến
Sau Đại hội IX năm 2001, trong bối cảnh những tiếng nói đòi đổi thay trong xã hội xuất hiện ngày càng nhiều và mạnh mẽ, cộng với vai trò mờ nhạt của Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, một số thế lực cấp tiến bắt đầu nổi lên, đặc biệt là Bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Minh Triết, người dần dần tự thể hiện mình như là thủ lĩnh của phe cấp tiến trong đảng. Giai đoạn vận động sắp xếp nhân sự Đại hội X, diễn ra vào tháng 4 năm 2006, Bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Minh Triết suýt chút nữa đã giành chiến thắng trước Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, người bị dính vào vụ bê bối PMU18.
Thậm chí, trong nhiệm kỳ khóa X (2006-2011), phe cấp tiến của bộ đôi Nguyễn Minh Triết - Trương Tấn Sang đã có một thời gian thực sự giành ưu thế trên chính trường. Đó là giai đoạn kể từ giữa năm 2008 cho đến cuối năm 2009. Sự kiện đánh dấu sự yếu thế của ông Nông Đức Mạnh nói riêng và phe bảo thủ nói chung là việc ông ta phải chấp nhận cho Ban Bí thư kỷ luật chiến hữu của mình là Thứ trưởng Bộ Giao thông và vận tải Nguyễn Việt Tiến vào ngày 12/8/2008, mặc dù, ngày 28/3/2008, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã chính thức công bố Quyết định số 13/VKSNDTC-V1A đình chỉ vụ án đối với bị can Nguyễn Việt Tiến và việc ông này trở lại chiếc ghế Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải chỉ còn là vấn đề thủ tục. (Trong quyết định này, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị : Bộ Giao thông vận tải và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền phục hồi các quyền và lợi ích hợp pháp cho Nguyễn Việt Tiến theo quy định của pháp luật). Điều này giải thích vì sao các tin tức về Hoàng Sa - Trường Sa lần đầu tiên được thể hiện mạnh mẽ trên báo chí nhà nước dù trước đó bị bưng bít và kiểm soát ngặt nghèo.
Bài "Thêm thông tin Wikileaks rò rỉ về Việt Nam" trên trang BBC Tiếng Việt ngày 13/1/2011 cho biết :
Bức điện của ông Michalak nói bản thân ông Mạnh thời gian gần đây đã rút lui khỏi việc làm quyết sách mà chuyển sang công tác xây dựng nội bộ Đảng.
Bức điện dẫn lời Đại sứ Nhật Bản lúc đó là Mitsuo Sakaba, người tháp tùng ông Mạnh sang Nhật hồi tháng Tư [từ 19-22/4/2009], nói rằng ông tỏ ra hờ hững trong cuộc gặp Thủ tướng Nhật Taro Aso, không nói chuyện nhiều mà chỉ đọc bằng một giọng đều đều từ đầu đến cuối diễn văn dài 30 phút đã được trợ lý chuẩn bị trước.
Nhưng sau đó khi đi thăm một cơ sở nông nghiệp ở ngoại ô Tokyo thì trông ông sinh động hẳn lên.
Lý do có lẽ là, theo nhận định mà sứ quán Mỹ có, ông Sang đã đảm nhận nhiều công việc của ông Mạnh.
Ngày 1/4/2009, Đài Á Châu Tự Do (RFA) phát đi bản tin chấn động, loan báo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đệ đơn từ chức trong một cuộc họp đặc biệt của Bộ Chính trị. Bản tin sau đó đã bị RFA gỡ xuống, dù đã kèm theo lời cải chính rằng đó là tin "Cá Tháng Tư" (!). Thực ra đó là tin thật. Nhà báo Huy Đức từng viết bài "Chị Hai Thủ tướng" về việc chị ruột Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bị chính quyền Bình Dương cưỡng chế đất ngày 17/4/2009 chính là vào giai đoạn mà quyền lực của ông Nguyễn Tấn Dũng đang rơi xuống tận đáy này.
Liên minh Hoàng Trung Hải - Nguyễn Tấn Dũng - Nông Đức Mạnh
Những sự kiện tưởng như rời rạc trên đây liên quan đến cùng một vụ việc : bắt đầu từ ngày 21/4/2008, tác giả bài viết này – Lê Anh Hùng – đã tố cáo liên minh Hoàng Trung Hải - Nguyễn Tấn Dũng - Nông Đức Mạnh về một loạt tội ác vô cùng nghiêm trọng, đặc biệt là tội phản quốc, làm tay sai cho Trung Quốc [1] .
Ưu thế của phe cấp tiến do bộ đôi Nguyễn Minh Triết - Trương Tấn Sang kéo dài không được bao lâu. Sau khi ông Nông Đức Mạnh bị gạt sang một bên thì đến cuối năm 2009, ông Nguyễn Minh Triết cũng bị thất thế do dính líu đến vụ tố cáo của tác giả, người bị công an Quảng Trị bắt giam trái phép vào ngày 25/12/2009. Vụ tố cáo bị ém nhẹm, mở đường cho sự trỗi dậy trở lại của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng như phe nhóm bảo thủ.
Trong chuyến thăm Lào và Campuchia từ ngày 24–28/8/2010, tháp tùng Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết chỉ có 2 nhân vật mang hàm bộ trưởng là Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Nguyễn Văn Chiền, thành viên đương nhiên, và tân Bộ trưởng Giáo dục và đào tạo Phạm Vũ Luận, người thậm chí chưa phải là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đây là đoàn tháp tùng èo uột chưa từng thấy đối với một bậc "nguyên thủ quốc gia". Ngoài ra, trong dịp Đại lễ 1000 năm Thăng Long, trong khi Chủ tịch quốc hội Nguyễn Phú Trọng trịnh trọng chủ trì lễ khai mạc ngày 1/10/2010 thì Chủ tịch nước lại chỉ được dự lễ khánh thành tượng đài Thánh Gióng ngày 6/10/2010, một phần nhỏ của chương trình Đại lễ.
Sau khi ông Nguyễn Minh Triết bị thất thế, phe bảo thủ lại nổi lên chiếm ưu thế với thủ lĩnh mới là Chủ tịch quốc hội Nguyễn Phú Trọng. Hệ quả là Dự thảo Văn kiện Đại hội X thụt lùi so với Đại hội IX. Và Đại hội X đã cho ra đời một ban lãnh đạo mới mà phần lớn là những gương mặt bảo thủ. Thủ lĩnh phái cấp tiến lúc này là Trương Tấn Sang dường như bị chìm khuất giữa những khuôn mặt bảo thủ với số lượng áp đảo.
Ngày 7/5/2011, ông Trương Tấn Sang bất ngờ công kích phe nhóm bảo thủ khi phát biểu hùng hồn về "một bầy sâu" trong cuộc tiếp xúc với cử tri ở Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh. Tiếp theo, ngày 10/5/2011 tại Hà Nội, Tạp chí Cộng sản tổ chức cuộc tọa đàm khoa học "Giải quyết tốt mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị", sự kiện xưa nay chưa từng có [2]. Đây là những dấu hiệu cho thấy phe cấp tiến đang trỗi dậy còn phe bảo thủ thì lùi bước. Thế nhưng từ ngày 9/6/2011, tờ Năng Lượng Mới đăng loạt bài lật lại vụ án Năm Cam. Thủ lĩnh phái cấp tiến Trương Tấn Sang bị tấn công vì dính líu đến vụ án.
Sự liên đới của ông Nguyễn Phú Trọng đến vụ tố cáo liên minh Hoàng Trung Hải - Nguyễn Tấn Dũng - Nông Đức Mạnh đã buộc ông ta phải lùi bước trước phe Trương Tấn Sang.
Tại Hội nghị Trung ương 3 khóa XI diễn ra từ ngày 6 đến 10/10/2011, lần đầu tiên hình ảnh Marx và Lenin biến mất khỏi phông nền phòng họp của một kỳ Hội nghị Ban Chấp hành trung ương. Và đến ngày 19/10/2011, ông Nguyễn Phú Trọng phát đi những tín hiệu về khả năng của một cuộc cải cách chính trị tại lễ công bố quyết định thành lập Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2011-2015. Trong bài "Cố lên, Vịt què !", nhà văn Nguyễn Nguyên Bình viết :
Có một điều đáng chú ý nữa là cách đây mấy năm, bỗng xuất hiện một tin có vẻ lạ trên Blog Hoa Mai (chưa biết chủ blog này là ai) ngày 27/12/2012 rằng : "Vào thời gian Trung Quốc cắt cáp tàu Bình Minh 2, ông Trương Tấn Sang đã thúc đẩy ông Nguyễn Phú Trọng đưa vào chương trình nghị sự Hội nghị Trung ương 2 (tháng 7/2011) việc nghiên cứu để chuyển đổi theo hướng dân chủ xã hội. […] Hội nghị này cũng đã đồng ý tiến hành nghiên cứu mô hình chuyển đổi của Myanmar, đồng thời cũng không xác định "các thế lực thù địch" như là nguy cơ của chế độ. Vào tháng 10/2011, tại kì họp thứ nhất của Hội đồng Lý luận Trung ương (nhiệm kì 2011-2015), ông Trọng đã có một bài phát biểu về việc nghiên cứu những mô hình đổi mới. Đó là một bài diễn văn rất tiến bộ, hiếm có của ông Nguyễn Phú Trọng, trong đó đề cập mô hình dân chủ xã hội. Tuy nhiên, sau Hội nghị Trung ương 2, Trung Quốc đã ra tay phá hoại quyết liệt xu hướng này thông qua bàn tay Nguyễn Tấn Dũng…".
Ngày 26/3/2012, bài "Trung Quốc bất tín trong quan hệ với Việt Nam" bỗng xuất hiện cùng một ngày/giờ/phút trên tất cả các trang web mang tên các vị lãnh đạo Việt Nam (Trương Tấn Sang, Nguyễn Tấn Dũng, Trần Đại Quang…). Ngày 21/6/2012, Quốc hội Việt Nam thông qua Luật Biển. Đấy là những sự kiện cho thấy vai trò của thủ lĩnh phe cấp tiến Trương Tấn Sang cũng như sự thất thế (tạm thời) của phe bảo thủ, thân Tàu.
Sau sự kiện tàu Bình Minh 2 của Việt Nam bị tàu hải giám của Trung Quốc cắt cáp vào ngày 26/5/2011, với sự hậu thuẫn của phe cấp tiến, bắt đầu từ ngày 5/6/2011 hàng loạt cuộc biểu tình chống Trung Quốc đã diễn ra rầm rộ ở Hà Nội và Sài Gòn mà gần như không bị nhà cầm quyền ngăn cản, hoặc chỉ bị trấn áp vừa phải. Ngày 2/8/2011, Giám đốc công an Hà Nội Nguyễn Đức Nhanh khẳng định là chính quyền không chủ trương trấn áp người biểu tình yêu nước. Ngày 18/8/2011, UBND Thành phố Hà Nội ra một bản thông báo cấm biểu tình không số, không người ký, không có căn cứ pháp luật… trong sự phản đối gay gắt của dư luận. Theo nhà báo Huy Đức, thông báo cấm biểu tình đó là "tác phẩm" của cặp bài trùng Nguyễn Tấn Dũng - Nguyễn Văn Hưởng, chứ không phải là ý chí tập thể của Bộ Chính trị, vì thế UBND Thành phố Hà Nội không ai chịu ký.
Và phong trào biểu tình chống Trung Quốc, cùng sự ra đời của hàng loạt tổ chức xã hội dân sự, diễn ra khá mạnh mẽ cho đến giữa năm 2013.
Lê Anh Hùng
Nguồn : VOA tiếng Việt, 13/02/2017
* Đón xem bài sau : "Xu thế chính trị trong ban lãnh đạo Việt Nam hiện nay".
________
Ghi chú :
[1] Xem :
(i) "Nhật ký Lê Anh Hùng" – Thông Luận ngày 13/12/2011 ;
(ii) "Bị khủng bố đánh đập vì tố cáo lãnh đạo" – RFA ngày 15/10/2013 ;
(iii) "Đề nghị Trung tướng Hoàng Kông Tư khởi tố một vụ án đặc biệt nghiêm trọng khác về tội vu khống" – Dân Làm Báo ngày 27/4/2014 ;
(iv) "Thư ngỏ gửi Bộ trưởng công an Trần Đại Quang và Đại biểu quốc hội Dương Trung Quốc" – Bauxite Việt Nam ngày 23/5/2014 ;
(v) "Chính phủ Việt Nam đang ‘dâng’ nền kinh tế nước nhà cho Trung Quốc ?" – VOA ngày 4/1/2015 ;
(vi) "Trung Nam Hải đang toan tính gì với con bài Nguyễn Tấn Dũng" – VOA ngày 1/2/2015 ;
(vii) "Yêu cầu giải quyết đơn thư tố cáo lãnh đạo Đảng và Nhà nước" – Bauxite Việt Nam ngày 4/11/2015 ;
(viii) Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ : "Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong ván bài thôn tính Việt Nam của Trung Quốc" ;
(ix) "Thư ngỏ gửi Đại biểu quốc hội Dương Trung Quốc về vụ tố cáo Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải" – VOA ngày 28/3/2016.
[2] Sau khi được trả tự do vào ngày 24/8/2010, từ ngày 21/3/2011, tác giả Lê Anh Hùng lại tiếp tục công khai tố cáo tội ác của liên minh Hoàng Trung Hải - Nguyễn Tấn Dũng - Nông Đức Mạnh, cũng như vạch trần sự liên đới của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, người đã thoả hiệp rồi trở thành một phần của liên minh tội ác này. Ông Trương Tấn Sang đã tận dụng vụ tố cáo để thúc ép phe bảo thủ, thân Tàu phải "thoát Trung" và cải cách.
Lễ khai mạc kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XIV, ngày 20/7/2016.
Cuộc nội chiến Quốc - Cộng tại Việt Nam đã kết thúc 41 năm (1975-2016), đã đến lúc Việt Nam cần chuyển đổi "Quốc hội của đảng" thành "Quốc hội của nhân dân".
"Quốc hội của đảng" là một quốc hội mà tất cả các đại biểu, dù là đảng viên hay người ngoài đảng, đều do đảng Cộng sản Việt Nam cử ra cho dân bầu. Quốc hội này có nhiệm vụ thực hiện các chủ trương, chính sách cai trị của đảng về mặt pháp lý, bằng cách thể chế hóa các nghị quyết của đảng, mà chúng tôi gọi là "nghị luật", thành pháp luật, được đảng sử dụng như những công cụ pháp lý (làm ra hiến pháp, các luật lệ...), để cai trị nhân dân một cách độc đoán, vì lợi ích cao nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhưng luôn ngụy trang (hay ngụy biện) là "cơ quan quyền lực cao nhất của nhân dân". Nói tóm gọn, đó là một "Quốc hội của đảng, do đảng và vì Đảng Cộng sản Việt Nam".
"Quốc hội của dân" là một quốc hội mà tất cả những đại biểu dù là do các chính đảng cử ra hay thường dân tự ứng cử, được chính nhân dân hội đủ tư cách cử tri bầu ra trong một cuộc phổ thông đầu phiếu tự do, trực tiếp và kín. Quốc hội này chỉ có nhiệm vụ soạn thảo ra hiến pháp (quốc hội lập hiến) và làm ra luật pháp (quốc hội lập pháp) theo đúng ý nguyện của nhân dân, để các nhà cầm quyền căn cứ theo đó mà thực hiện quyền quản lý đất nước, vì lợi ích tối thượng của nhân dân, những người chủ thực sự của đất nước. Nói tóm gọn, đó là "Quốc hội của dân, do dân và vì dân".
Vì sao đã đến lúc Việt Nam cần chuyển đổi ‘Quốc hội của đảng’ thành ‘Quốc hội của dân’ ?
Đã đến lúc Việt Nam cần chuyển đổi "Quốc hội của đảng" thành "Quốc hội của dân" là vì :
1. Thời gian 4 thập niên Đảng Cộng sản Việt Nam nắm quyền độc tôn, trong một chế độ độc tài toàn trị áp đặt trái với ý muốn của tuyệt đại đa số nhân dân Việt Nam, đã quá đủ cho một tiến trình chuyển đổi hòa bình từ chế độ độc tài đảng trị qua chế độ dân chủ pháp trị.
2. Trong thời gian quá dài ấy, Đảng Cộng sản Việt Nam đã có cơ hội thử nghiệm mô hình chế độ xã hội chủ nghĩa, nhưng đã thất bại hoàn toàn, đưa đến hậu quả nghiêm trọng về đối nội cũng như đối ngoại cho nhân dân và đất nước. Chính Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã nhận ra sự thất bại này và trong thâm tâm các đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã ngộ ra rằng "Chủ nghĩa cộng sản chỉ là không tưởng".
Tuy không dám công khai thú nhận thất bại, những việc làm thực tế đã cho thấy "Đảng Cộng sản Việt Nam đã phản tỉnh tập thể" qua việc cố gắng "đổi mới" (1985-1995) không thành công. Kết quả là Việt Nam đã phải "mở cửa" (1995-2015) đón mời cựu thù "Đế quốc Mỹ" và các nước tư bản "không giãy chết" vào đầu tư giúp nến kinh tế xã hội chủ nghĩa Việt Nam "vừa giãy chết" kịp sống dậy trong nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa. Nhưng vì "bưng bít sự thật" vốn là cố tật của các chế độ cộng sản, nên "đảng và nhà nước ta" bao lâu nay vẫn phải nói láo là nhờ làm ăn theo "kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" nên kinh tế Việt Nam mới phát triển, đời sống nhân dân mới đỡ khổ như hôm nay.
Thế nhưng "giấu đầu lòi đuôi". Mới đây, trước chuyến đi thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama vài tuần, nhà cầm quyền Việt Nam đã công khai bày tỏ sự mong muốn được Hoa Kỳ và các nước tư bản công nhận Việt Nam đã hội đủ tiêu chuẩn của một thị trường tự do tư bản chủ nghĩa. Phải chăng đã đến lúc đảng và nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Việt Nam phải nói thật "kinh tế thị trường tất yếu định hướng tư bản chủ nghĩa" chứ không thể "định hướng xã hội chủ nghĩa" được ; mà nếu đã "định hướng tư bản chủ nghĩa thì tất yếu dẫn đến chế độ dân chủ, đa đảng". Như vậy, nếu được công nhận hội đủ tiêu chuẩn của một thi trường tự do tư bản chủ nghĩa thì Việt Nam đã đáp ứng được yêu cầu thứ nhất của chiến lược toàn cầu mới của các cường quốc tư bản : kinh tế thị trường tự do hóa ; còn yêu cầu thứ hai - chính trị dân chủ hóa - nay sau 20 năm "Mở cửa" cho thấy Việt Nam cũng đã hình thành được những điều kiện cần, còn điều kiện đủ chính là hành động thức thời của nhà cầm quyền Việt Nam.
3. Như vậy là sau hai thập niên "Mở cửa" (1995-2015) đã hình thành những điều kiện cần đi vào giai đoạn cuối cùng, khởi sự bằng sự chuyển đổi cơ chế quốc hội, vốn được coi là cơ quan quyền lực cao nhất của nhân dân.
Thiện Ý
Nguồn : VOA tiếng Việt, 11/01/2017
Từ trái sang : Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại Đại hội XII, ngày 28/1/2016.
Phải đến một năm sau Đại hội XII của đảng cầm quyền, những nhân vật mà trước đó đã nằm trong "phương án nhân sự của Tổng Bí thư trình ra Ban Chấp hành Trung ương" mới có vài dấu hiệu thoát ly dần khỏi quỹ đạo "cầm tay chỉ việc" của đảng. Trong số những nhân vật này có bà Nguyễn Thị Kim Ngân và ông Nguyễn Xuân Phúc.
Vũ Huy Hoàng có hy vọng thoát ‘cửa tử’ ?
Biểu hiện rõ nhất cho đến nay đã xuất hiện vào những ngày cuối năm. Tại phiên họp thứ 5 của Ủy ban thường vụ Quốc hội ngày 19/12/2016, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết có 3 nội dung bị rút khỏi chương trình nghị sự, trong đó một nội dung được dư luận chú ý là dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức đã nghỉ hưu. Bà Kim Ngân cho rằng "đây là nội dung quan trọng cần có thêm thời gian để nghiên cứu thấu đáo nên Chính phủ chưa kịp chuẩn bị để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong tháng 12 này như dự kiến".
Vũ Huy Hoàng - cựu bộ trưởng ngành công thương bị dư luận xem là tội đồ về đủ thứ chuyện bê bối liên quan đến nhập khẩu phi mã từ Trung cộng, để các nhóm đầu cơ xăng dầu và điện lực tự tung tự tác trong quá nhiều năm, để các đập thủy điện xả lũ giết chết dân, các công trình đầu tư ngàn tỷ và đắp chiếu - trớ trêu thay, lại đang manh nha có cơ hội thoát án tù.
"Quốc hội phê phán thế đã đủ đau chưa !" – phát biểu có vẻ hả hê của Tổng Bí thư Trọng trong một cuộc tiếp xúc với cử tri Hà Nội ngay sau kỳ họp Quốc hội cuối năm 2016 lại đang có nguy cơ bị thu hồi. Thậm chí khi nêu vấn đề rút dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức đã nghỉ hưu, bà Kim Ngân còn chẳng nêu ra một thắc mắc hay đưa ra một phê phán nào trước sự chậm trễ và thái độ không "nhiệt tình cách mạng" của phía Chính phủ.
Trước kỳ họp Quốc hội cuối năm 2016, đã diễn ra một Hội nghị Trung ương rất quan trọng đối với Tổng Bí thư Trọng về "chống tự diễn biến, tự chuyển hóa", trong đó nhấn mạnh vụ Trịnh Xuân Thanh đào tẩu và ám chỉ Vũ Huy đưa Hoàng phải "chết thế". Sau hội nghị này, cái tên Vũ Huy Hoàng được nhiều tờ báo nhà nước nhắc đi nhắc lại như một lối tuyên truyền đã được đảng quán triệt. Vào thời gian đó, số phận của Vũ Huy Hoàng rất mong manh. Thậm chí có tờ báo còn lấy ý kiến cho rằng "cứ có sai phạm là đi bệnh viện", ám chỉ ông Hoàng đi chữa bệnh dài ngày và như một cách đòi hỏi ngành công an phải khẩn trương "ra tay".
Tuy vậy, tình hình gần đây lại có vẻ "đảo chiều". Sau vụ bỏ trốn mới nhất ra nước ngoài của nhân vật Lê Chung Dũng của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), bầu không khí "chống tham nhũng" của Tổng Bí thư Trọng dường như "xẹp" hẳn. Cũng không thấy báo chí nhà nước còn ồn ào về vụ Vũ Huy Hoàng.
Thái độ có vẻ bàng quan của phía Quốc hội, và đặc biệt của phía Chính phủ đối với vụ "truy tố Vũ Huy Hoàng", đang cho thấy một sức cản ngày càng lớn đối với quyết tâm của ông Nguyễn Phú Trọng. Lực cản đó đã ít nhất một lần được bộc lộ khi Bộ Nội vụ - cơ quan chuyên trách về quản lý nhân sự của Chính phủ - đã có vẻ lần khân khi thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư về làm rõ quy trình bổ nhiệm Vũ Đình Duy của PVN.
Nghị quyết về việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức đã nghỉ hưu chắc hẳn lại được Chính phủ giao cho Bộ Nội vụ soạn thảo. Nếu cơ quan này tiếp tục lần khân, sẽ chẳng có cơ chế nào để xử lý Vũ Huy Hoàng về hành chính và hình sự.
‘Trống đánh xuôi kèn thổi ngược’
Trước khi xảy ra hiện tượng cả Chính phủ lẫn Quốc hội đều không quá mặn mà với việc ban hành Nghị quyết về việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức đã nghỉ hưu, đã có một biểu hiện "trống đánh xuôi kèn thổi ngược" khác.
Trong khi Nghị quyết 5 của Ban Chấp hành Trung ương, ban hành ngày 1/11/2016, đã "định hướng" cho Quốc hội là sẽ bố trí nguồn lực phù hợp để giải quyết nhanh và dứt điểm nợ xấu trong nền kinh tế, thì tại kỳ họp diễn ra ngay sau đó, Quốc hội lại có một bản nghị quyết khác về kế hoạch tài chính, trong đó chính thức xác định không dùng ngân sách nhà nước để giải quyết nợ xấu trong hệ thống ngân hàng thương mại nhà nước.
Đây là một lần hiếm hoi mà Quốc hội đã không "gật vô thức" như bao nhiêu lần trước, sau khi có ý kiến chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương theo tinh thần "cương lĩnh đảng quan trọng hơn Hiến pháp" như Tổng Bí thư Trọng từng khẳng định.
Câu hỏi cần đặt ra là chính trường Việt Nam sẽ ra sao nếu cả Chủ tịch Ngân lẫn Thủ tướng Phúc đều đang có khuynh hướng tách khỏi cái bóng của Tổng Bí thư và khỏi sự can thiệp quá sâu của các cơ quan đảng ?
‘Kẻ ăn ốc người đổ vỏ’
Cho tới nay, vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy Quốc hội của bà Kim Ngân và chính phủ của ông Nguyễn Xuân Phúc đang chuyển sang quan điểm "lấy dân làm gốc". Bằng chứng rất rõ ràng là toàn bộ những khuất tất và hậu quả kinh khủng của vụ Formosa xả thải ở miền Trung đã bị các cơ quan chính phủ giấu biến, còn Quốc hội thậm chí không có một tuyên bố có tính phục thiện nào về biến cố kinh hoàng này.
Do đó, những dấu hiệu của Chính phủ và Quốc hội muốn tách dần khỏi quỹ đạo của đảng chưa có gì có thể được xem là "dân nguyện". Bài học quá cay đắng mà nhiều người dân đã tích lũy được là đã từ lâu Chính phủ và Quốc hội chỉ còn mang danh phận của những nhóm lợi ích và quyền lực cá nhân, đến nay vẫn chưa có gì được cải thiện.
Không khó lý giải việc Quốc hội ra nghị quyết về không dùng ngân sách để xử lý nợ xấu : một khi ngân sách đã chẳng còn kết dư nào, những gì còn lại phải ưu tiên cho kế sinh nhai của các cơ quan đảng và nhà nước. Nếu ra nghị quyết dùng ngân sách để mua nợ xấu trong khi ngân sách đã cạn kiệt thì chỉ càng khiến công luận phẫn nộ và chĩa mũi dùi vào trách nhiệm của Quốc hội.
Cũng không loại trừ vụ Vũ Huy Hoàng manh nha thoát "cửa tử" lại là một ưu ái của những nhóm quyền lực và lợi ích nào đó. Bứt dây động rừng !
Lý do còn lại khiến Chính phủ và Quốc hội muốn tách dần quỹ đạo của đảng thuộc về ý thức hệ. Nhiều người cho rằng rất có thể trong bộ máy đảng chỉ còn mình Tổng Bí thư Trọng là còn đủ lạc quan để hy vọng "không biết đến cuối thế kỷ này có được chủ nghĩa xã hội hoàn thiện ở Việt Nam hay không". Nhưng thực tiễn vô cùng phũ phàng lại phản ánh một thực tế gần như trái ngược : tham nhũng "vẫn ổn định", nợ công và nợ xấu vượt mặt, chi ngân sách vẫn "nâng lên một tầm cao mới" nhưng thu ngân sách lao dốc, ô nhiễm môi trường lan rộng, phản kháng xã hội tràn ngập, nền đạo đức xuống đáy… Chưa kể cái họa phương Bắc treo lơ lửng. Tất cả đều bế tắc !
Người phải chịu trách nhiệm khốn khổ nhất là chính là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Hớn hở nhận lẵng hoa chúc mừng từ cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong buổi bàn giao quyền lực, có lẽ ông Phúc đã không thể ngờ về hậu vận "kẻ ăn ốc người đổ vỏ" dành cho ông hiện nay và những năm tháng mệt nhoài sắp tới.
Trong tình thế quá khẩn trương như vậy, việc hô hào về chủ nghĩa xã hội hay "đất nước mình có bao giờ được thế này không" hẳn đã được tuyệt đại đa số giới quan chức kim tiền nhận chân là không thể ảo tưởng hơn. Chỉ có điều, vẫn chưa ai dám nói thẳng ra sự thật trắng trợn ấy.
Vụ Nguyễn Bá Thanh vào nửa cuối năm 2014, vụ Phùng Quang Thanh vào nửa cuối năm 2015, vụ Trịnh Xuân Thanh nửa cuối năm 2016, nhưng ghê gớm hơn cả là vụ "cả ba bị bắn" tại Yên Bái ngay sau khi Quốc hội và Chính phủ mới tuyên thệ… Nhiều chỉ dấu về giai đoạn cuối cùng đã lộ ra quá rõ. Nếu cứ khư khư ôm ấp quá khứ, làm sao để tìm ra lối thoát ?
Lối thoát cho chính thể, nhưng trên hết là lối thoát cá nhân.
Giờ đây là năm 2017 chứ không phải là 2007. Có lẽ cả ông Nguyễn Xuân Phúc lẫn bà Nguyễn Thị Kim Ngân đều thấy rõ những gì mà họ sẽ phải đối mặt trong những ngày tháng đang cận kề.
Phạm Chí Dũng
Nguồn : VOA tiếng Việt, 09/01/2017
Ông Phan Diễn (phải) thời còn trong tổ giúp việc cho Tổng bí thư Trường Chinh - Ảnh : Vnexpress.net
Ngày thứ bảy, 17/12/2016, trang Vnexpress.net đăng những chia sẻ của ông Phan Diễn, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên thường trực Ban bí thư, về thời kỳ bao cấp và việc "sắp xếp lại giang sơn" trước ngày đổi mới cách đâu 30 năm.
Bài báo đã gợi trong tôi quãng đời của mình thời trẻ trung, đầy lý tưởng ngây thơ, say mê hoạt động cũng như rất nhiều khó khăn và trăn trở lúc đó. Thật ra đề tài này đã được các nhà lãnh đạo trước ông Phan Diễn nêu lên, trong đó ông Võ Văn Kiệt là một thí dụ. Là người từng lăn lộn trong khó khăn để cởi trói cho Thành phố Hồ Chí Minh, và góp phần lớn cởi trói cho cả nước, vị cố Thủ Tướng đã thốt lên những lời nói lay động tâm tình nhiều thế hệ.
Các dòng in nghiêng dưới đây là trích lời ông Phan Diễn :
"Nhắc lại thời bao cấp, tôi nhớ ngay đến sự thiếu thốn, thiếu từ lương thực, mắm muối cho đến hàng tiêu dùng thông thường như cái khăn mặt, bánh xà phòng, cây kim, sợi chỉ…" và "Ở miền Nam, chúng ta quyết định nhanh chóng cải tạo xã hội chủ nghĩa với nền kinh tế, xóa bỏ kinh tế tư nhân, đẩy mạnh hợp tác hóa, xây dựng rộng rãi các hợp tác xã nông nghiệp". Bối cảnh xã hội lúc đó là vậy.
Và ông Phan Diễn cho biết quan điểm của mình về những ngày đó :
"Lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã quyết định tiếp tục áp dụng mô hình của kinh tế miền Bắc. Thực hiện đường lối trên, những năm tiếp theo, đất nước ngày càng gặp nhiều khó khăn, cuối cùng lâm vào khủng hoảng".
Hiện nay, ai cũng biết rõ và đồng tình với ông Phan Diễn rằng áp dụng "mô hình kinh tế miền Bắc" đã khiến"đất nước ngày càng gặp nhiều khó khăn, cuối cùng lâm vào khủng hoảng". Do đó bài viết này không bàn thêm về những nguyên nhân và hậu quả đó, về những gian khó mà cả xã hội phải chịu đựng, về những tụt hậu mà đất nước phải gánh chịu. Các nhà viết sử sẽ làm công việc tổng kết này.
Bài này xin thảo luận về hai điểm dưới đây :
1) Có nhiều người trong giới cầm quyền đã nhìn thấy sự không hợp lý của đường lối đó. Trong dân chúng, cũng có rất nhiều người thấy được. Những tiếng nói được cất lên… Vậy tại sao những tiếng nói trung thực, đầy tâm huyết, đầy tinh thần dấn thân xây dựng xã hội chung lại không thể ngăn cản được đất nước đi lệch khỏi đường ray phát triển đúng hướng ấm no và giàu mạnh ?
2) Rất sớm sau khi những chính sách đó được ban ra, tác hại lớn của chúng trên sự vận hành đời sống hàng ngày của xã hội được thấy rõ. Một thí dụ là chính sách "ngăn sông cấm chợ". Trên vùng đất Nam Bộ bao la trù phú, nơi từng là vựa trái cây giàu có, vựa lúa quan trọng bậc nhất Đông Nam Á, nơi có thể sản xuất hàng triệu tấn lúa, nuôi hàng triệu con heo, gà… mà người dân đi từ tỉnh này sang tỉnh khác, thậm chí huyện này sang huyện khác, bị cấm đem theo một ký gạo hay vài trăm gram thịt !
Cả một bộ máy kiểm soát khổng lồ được huy động theo dõi sự đi đường của người dân, kiểm tra từng túi xách của họ. Cả một xã hội sản xuất bị đóng băng lại trong ngơ ngác nhìn nhau, chờ xét hỏi ! Lạm phát tăng hai rồi ba con số. Tác hại quá lớn và quá rõ, tại sao các chính sách đó vẫn được tiến hành một thời gian quá dài mặc cho xã hội xôn xao, dân tình bất mãn ?
Sự kiêu ngạo khiến người ta chỉ thấy mình là đúng. Do đó nó góp phần khiến người ta không có đủ sự khách quan và tính khoa học trong việc nghiên cứu, xem xét tất cả các khía cạnh của vấn đề, lắng nghe tất cả các tiếng nói phản biện đa chiều. Điều này khiến người ta dễ mắc sai lầm, mà các điều ông Phan Diễn đã nêu là những thí dụ.
Sự kiêu ngạo còn khiến người ta không thấy mình là sai, hay không chịu nhận cái sai của mình. Hệ quả này của sự kiêu ngạo còn nguy hiểm hơn hệ quả trên. Ở người dân, sự kiêu ngạo khiến họ không thèm nghe ai nói trái tai. Ở chính quyền, sự kiêu ngạo khiến họ không nghe lời dân, không chịu nhìn các thể hiện ý muốn của dân, hay thậm chí dập tắt các tiếng nói phản biện !
Theo ông Phan Diễn, chính quyền đã khắc phục được sự "kiêu ngạo cộng sản". Theo tôi nghĩ, những điều ông Phan Diễn nêu lên mới chỉ là khắc phục những sai lầm của những chủ trương, những chính sách… được quyết định dưới sự "kiêu ngạo cộng cản", chứ chưa nói trực tiếp tới chính tính "kiêu ngạo cộng sản". Tính kiêu ngạo rất khó khắc phục, và cần những tác nhân độc lập với chủ thể kiêu ngạo kiểm soát nó. Thí dụ, cần cơ chế để ý muốn của dân chúng được biểu thị rõ ràng hơn mà không có sự cấm cản. Thí dụ cần có cơ chế để dân chúng có thể chọn lựa hoặc bãi miễn những viên chức cao cấp hay những nhà lãnh đạo đưa ra hay đề nghị những đường lối khiến nhân dân "phải đau đớn trả giá".
Tiếp theo các ý kiến của ông Phan Diễn, có thể cùng nhau suy nghĩ thêm. Nếu không có những "đường lối" khiến "đất nước ngày càng gặp nhiều khó khăn, cuối cùng lâm vào khủng hoảng" thì Việt Nam có phải đợi tới năm 1986 mới có chính sách đổi mới hay không ? Bởi vì nội dung chủ yếu của đổi mới về kinh tế là đưa nền kinh tế đất nước từ "theo kế hoạch tập trung" sang "kinh tế thị trường", mà đó chính là bản chất và nền móng của kinh tế Miền Nam. Nếu lúc đó, thay vì áp dụng "mô hình kinh tế miền Bắc", Việt Nam cứ thử nghiệm mô hình kinh tế miền Nam tại miền Nam, và sau đó áp dụng ra toàn quốc là đất nước thuận đà phát triển nhanh. Nếu đã làm điều đó, Việt Nam trên thực tế đã tiến hành đổi mới và mở cửa từ 10 năm trước. Lúc đó có phải Việt Nam đã phát triển trước Trung Quốc, và do đó có thể tận dụng rất nhiều thời cơ hóa rồng hay không ? Và có phải hiện nay chúng ta có thể có một tư thế tự chủ hơn trên các mặt trận kinh tế, quân sự, ngoại giao… hay không ?
Hoan nghênh những chia sẻ của ông Phan Diễn, tôi cũng đồng ý với ông rằng"cuộc sống không có "giá như"…". Chính vì vậy, bài này không chủ trương phiền trách ai trong quá khứ bởi vì vận mệnh dân tộc đã là vận mệnh chung. "Chúng ta không thể chon lựa lịch sử khi sinh ra, nhưng chúng ta có thể chọn lựa những bài học từ lịch sử" (Barack Obama, bài phát biểu tại Trân Châu Cảng ngày 27/12/2016), bài này chỉ muốn tiếp theo lời ông Phan Diễn, cùng với các độc giả thảo luận và chọn bài học thích hợp từ lịch sử để dân tộc ta trong tương lai giảm tới mức thấp nhất những đường lối khiến đất nước "phải đau đớn trả giá". Và nếu có những đường lối như thế thì chúng ta cũng có thể sửa chữa nhanh nhất và hiệu quả nhất.
Lê Học Lãnh Vân
Nguồn : Một Thế Giới, 03/01/2017