The Cranberries là một trong những nhóm rock tiêu biểu thập niên 1990 nhờ sức hút nam châm của giọng ca chính Dolores O’Riordan. Cái chết của Dolores trong năm 2018 đặt dấu chấm hết cho sự tồn tại của nhóm. Album In the end sản xuất năm 2018 như lời tri ân đặc biệt tới nữ ca sĩ Dolores.
Ca sĩ quá cố Dolores O'Riordan của ban nhạc Ireland The Cranberries biểu diễn tại European Border Breakers Awards (Giải thưởng Người phá vỡ biên giới Châu Âu), Cannes, miền nam Pháp, ngày 27/01/2008. © AP - Bruno Bebert
Cuộc hội ngộ của những thanh niên yêu nhạc
Ban đầu, nhóm nhạc có tên là The Cranberry Saw Us thành lập năm 1989, gồm tay guitar Noel Hogan, guitar bas Mike Hogan, tay trống Fergal Lawler và giọng ca chính Niall Quin. Khi Niall rời nhóm, ban nhạc đăng quảng cáo tìm giọng nữ thay thế. Cô gái trẻ Dolores O’Riordan ứng tuyển bằng sáng tác ca từ dựa trên bản thu demo của nhóm.
Thành viên sáng lâp là Noel Hogan nhớ lại ngày Dolores đến thử giọng : "Cô ấy quá bé nhỏ và trầm lặng, nhưng khi cất giọng hát, chất giọng đáng kinh ngạc và âm lượng to hết cỡ hơn cả thân hình cô ấy". Cô sáng tạo nên một bản ghi âm thô mộc Linger, sau đó trở thành bản hit đầu tay. Các thành viên nhóm hoàn toàn bị chinh phục bởi tài năng của cô gái bé nhỏ.
Sau đó, nhóm đổi tên ngắn gọn hơn The Cranberries gồm những thanh niên mơn mởn ở độ tuổi 20. Những thanh niên đó làm nên chuyện lớn khi The Cranberries là nhóm nhạc Ireland đầu tiên có lượng xem trên Youtube hơn 1 tỷ lượt.
Album đầu tay mang tên Everybody Else Is Doing It, So Why Can't We ? (Mọi người đều làm vậy, tại sao chúng ta không thể) ra mắt năm 1993. Ca khúc Linger do Dolores và Noel đồng sáng tác, gây được tiếng vang rộng rãi.
The Cranberries - Everybody Else Is Doing It, So Why Can`t We ? 1993
Tuy nhiên, phải chờ đến ca khúc phản chiến Zombie năm 1994, danh tiếng của ban nhạc mới được phất lên nhanh chóng khắp toàn cầu. Đây là bản hit xuất sắc No need to argue (Không cần tranh cãi), trích trong album phòng thu thứ hai của nhóm. Đến album thứ ba, To the Faithful Departed (1996), The Cranberries tiếp tục xoáy sâu vào đề tại chính trị, chiến tranh với những ca khúc như Bosnia, War Child hay I Just Shot John Lennon.
The Cranberries - Zombie (Official Music Video), 17/062009
Họ đạt được thành công thương mại đáng kể tại thị trường Hoa Kỳ với hơn 22 triệu đĩa hát tiêu thụ tính đến năm 1996. Mặc dù thành công lớn về thương mại, tên tuổi của Cranberries khá nhạt nhòa tại Anh Quốc. Trái lại, nước Mỹ luôn chào đón họ, được coi là ngôi nhà thứ hai của nhóm.
Sau một thời gian dài gián đoạn kể từ album Bury the Hatchet (1999), ban nhạc tái hợp năm 2009 cho tour lưu diễn toàn cầu. Sau đó, họ cũng nỗ lực trình làng hai albums : Roses (2012) và Something Else (2017).
Nhóm Cranberries luôn chung thủy với thể loại alternative rock trong suốt sự nghiệp. Ca từ chân thật, tổn thương, khiến khán giả luôn bị cuốn hút vào nội dung. Đặc biệt, chất giọng nữ chính đặc sệt Ireland, đa sắc thái tình cảm khiến giai điệu của nhóm Cranberries không thể bị nhầm lẫn với các nhóm khác.
Dolores O’Riordan - Linh hồn của ban nhạc
Dolores O’Riordan được coi linh hồn của ban nhạc Cranberries. Là thành viên nữ duy nhất, cô nổi tiếng nhờ vẻ cá tính, giọng hát nội lực, đầy màu sắc Celtic. Nhiều tạp chí âm nhạc nhận xét nữ ca sĩ có tầm ảnh hưởng lớn của dòng nhạc alternative rock thập niên 90. Trong nhóm Cranberries, cô là người sáng tác hầu hết ca từ trong các ca khúc.
Dolores O'Riordan trình diễn trên sân khấu ở London, tháng 6 năm 2011. (Olivia Harris / AFP)
Người phụ nữ bé nhỏ là con út trong gia đình 7 người con sinh trưởng tại Limerick, Ireland. Nữ ca sĩ sinh năm 1971 biết hát, chơi piano cổ điển và harmonica từ rất sớm nhờ biểu diễn trong nhà thờ. Đối với sáng tác nhạc, Dolores phản ánh nhãn quan sống thực tế của mình. Ví dụ, trong album đầu tay, cô đề cập, hé lộ những mối quan hệ từ thuở thiếu niên. Nữ nghệ sĩ chủ yếu sáng tác khi đau khổ, chứ không phải lúc hạnh phúc. Dolores từng ngã gãy chân khi trượt tuyết trong quá trình thu âm album thứ hai năm 1994. Khi đó, cô phải sáng tác trên giường bệnh và chiến đấu với căn bệnh trầm cảm.
Nhà phê bình Neil Strauss của tạp chí New York Times nhận xét Dolores có thể hát bất cứ chủ đề gì và biến chúng thành âm nhạc thực sự. Giọng hát của Dolores có phổ màu sắc khá đa dạng, ngọt ngào trong Ode to My Family, mơ màng trong Dreams, nhiệt huyết trong Salvation, cảm xúc trong Stars. Cô là tác giả duy nhất của bản hit ưa thích Zombie nói về tổ chức khủng bố đánh bom Ireland vào năm 1993.
Kể từ album thứ 2, luôn xuất hiện tin đồn Dolores sẽ tách nhóm để hoạt động solo. Thực tế, cô vẫn song hành cùng nhóm đến khi sản xuất album Bury the Hatchet năm 1999. Sau đó, ban nhạc hoạt động gián đoạn do Dolores dành phần lớn thời gian cho gia đình. Năm 2003, cô chuyển tới Canada sinh sống với người chồng Don Burton và ba con. Chồng cô, Don Burton, đồng thời là người quản lý tour lưu diễn ban nhạc từ năm 1994. Trong quãng thời gian gián đoạn, Dolores chính thức ra mắt 2 albums solo : Are You Listening ? (2007) và No Baggage (2009) nhưng lại không thành công như mong đợi.
Sau khi ly hôn vào năm 2014, nữ ca sĩ dọn tới sống tại New York và gặp nhiều rắc rối về sức khỏe tâm thần. Dolores bị mắc chứng rối loạn lưỡng cực, cô từng xô xát với tiếp viên máy bay ở phi trường JFK do chứng hoang tưởng. Nữ nghệ sĩ qua đời tháng 1 năm 2018 tại Luân Đôn do say rượu và đuối nước trong bồn tắm. Lượng cồn xét nghiệm trong máu Dolores cao gấp bốn lần mức cho phép với tài xế. Cô qua đời ở tuổi 46 trong sự tiếc nuối của người hâm mộ và đồng nghiệp. Dường như sự bất hạnh trong những sáng tác ấn tượng của Dolores lại vận vào chính cuộc đời của cô.
Album kết thúc sự nghiệp - In the End
Tin buồn gây sốc của Dolores rơi vào thời điểm ban nhạc đang sản xuất album mới. Các thành viên còn lại phải mất một thời gian để quên thảm kịch, nỗ lực không ngừng để hoàn thiện dự án. Noel Hogan nhớ lại phải đến cuối tháng 2 năm 2018, nhóm mới đủ can đảm nghe lại bản ghi âm của Dolores. Được gia đình của cô chấp thuận, họ bắt đầu trở lại studio vào tháng 4. Gia đình Dolores hoàn toàn ủng hộ khi nhóm tiếp tục làm việc trên sản phẩm có sự hiện diện của nữ ca sĩ quá cố. Sau 5 tháng làm việc, họ cho ra đời album In the End. Album gồm 11 ca khúc mang di sản của Dolores O’Riordan đúng nghĩa. Về ca từ, có thể không mang màu sắc của Dolores nhưng về âm nhạc, giọng hát mạnh mẽ, đầy nội lực của nữ ca sĩ vẫn là tiêu điểm của album.
In the End - Album tưởng nhớ Dolores O’Riordan của nhóm Cranberries
Chủ đề album gồm nhiều đề tài như sư lạm dụng, tình yêu và kỳ vọng. Theo tiết lộ của Noel và tay trống Fergal, phần quan trọng nhất của album là một sự khởi đầu mới mẻ theo đúng ý nguyện nữ ca sĩ : "Nhiều ca khúc người nghe sẽ bắt gặp chủ đề mọi thứ kết thúc, mọi việc đã xảy ra. Đó là cách cô ấy ám chỉ thời điểm trong cuộc sống, mọi thứ không thuận lợi, cô ấy cảm giác như bị ngưng trệ, nhưng đây là một chương hoàn toàn mới".
Nhóm Cranberries đã chính thức tuyên bố giải thể từ năm 2019 sau gần 30 năm hoạt động. Di sản nhóm để lại gồm 9 albums phòng thu với thành tích hơn 50 triệu đĩa hát tiêu thụ khắp toàn cầu. Ban nhạc vẫn mãi là niềm tự hào của xứ sở Ireland. Hình ảnh Dolores O’Riordan sẽ bất tử trong lòng khán giả hâm mộ nhờ phổ âm nhạc đa màu sắc.
(Theo Wikipedia, New York Times, Guardian)
Gia Trình sưu tầm
Nguồn : RFI, 07/05/2022