Đoàn làm phim - đứng đầu là đạo diễn Phan Gia Nhật Linh - cho biết, mất khoảng 5 năm để ấp ủ với chi phí hơn 50 tỷ đồng, cùng nhiều công sức - tâm huyết đầu tư, từ ý tưởng - nội dung, cho đến các cảnh quay, phục trang, đạo cụ, dựng cảnh - dựng phim - lồng nhạc - chọn nhạc, v.v. vô cùng cam go, để cuối cùng cho ra tác phẩm điện ảnh mang tên "Em và Trịnh" - đang trình chiếu và gây dư luận xôn xao, bình phẩm nhiều chiều.
"Em và Trịnh" là phim Việt đầu tiên có 2 phim bản chiếu rạp cùng thời điểm (Ảnh: Đoàn làm phim cung cấp).
Nữ ca sĩ Khánh Ly - khi được phỏng vấn - cho biết : Bà không đi xem bộ phim này, dù một trong các nhân vật nữ chính liên quan mật thiết đến bộ phim, có chính hình ảnh bà được tái hiện trong đó.
Xuyên suốt bộ phim, ngoài anh SƠN - ông SƠN, khán giả không hề thấy một người đàn ông nào có tên TRỊNH. Đó là điều cần phê phán ngay từ tựa phim, với cách đặt không phải tiếng Việt. Thậm chí nên gọi thẳng, đó là sự thô lỗ đầu tiên của đoàn làm phim, khi tỏ ra hời hợt ngay từ điều quan trọng nhứt và tinh tế nhứt, cho một bộ phim mà họ kể lể, vô cùng gian nan với nhiều phân cảnh lịch sử cần tái hiện hơn 60 năm về trước, trong hiện tình kiến trúc - văn hóa - xã hội ngày nay, bị phá nát gần như trọn vẹn kể từ 1975.
Có lẽ đoàn làm phim quên rằng, những khổ ải - những tâm huyết mà họ đổ ra nhằm hái quả ngọt, để cho chính họ hưởng trước, bởi đây là "món ăn tinh thần" họ bán ra thị trường. Người tiêu dùng (tức là khán giả) sẽ thưởng ngoạn "món ăn" đó, khen chê là quyền của người mua, bất chấp tài năng khổ luyện - bất kể gian khó nhọc nhằn của người bán.
Bùi Lan Hương trong vai Lệ Mai (tên thật danh ca Khánh Ly) - Ảnh: Đoàn làm phim cung cấp.
Điều thô lỗ thứ nhì cần phải chỉ ra - Một trong các nhân vật quan trọng xuất hiện trong phim là ca sĩ Khánh Ly - Bà vẫn đang sống và vừa về Việt Nam để thực hiện chủ đề "Như Một Lời Chia Tay" được biết sẽ diễn ra trên nhiều tỉnh thành. Chính bà Khánh Ly đã phàn nàn : "Tôi còn sống sờ sờ đây này !" để bày tỏ sự khó hiểu và có vẻ bực bội, khi đoàn làm phim tạo hình nhân vật mang tính "hư cấu". Dĩ nhiên, tất cả các bộ phim trên thế giới đều hư cấu. Dù được gọi là "dựa trên câu chuyện có thật" nó vẫn là hư cấu. Hư cấu để chuyển tải thông điệp đến cho khán giả về tinh thần của bộ phim muốn nói, chứ không phải hư cấu để "cào cấu" nhân vật "hư hết".
Điều thô lỗ thứ ba tiếp tục cần chỉ ra, cách phục trang - trang điểm cho các nhân vật trong phim, nó lai căng theo kiểu ảnh hưởng phim tình cảm Hong Kong - Đài Loan vào cùng thập niên đó với văn sĩ Quỳnh Dao, cùng các tiểu thuyết : Dòng Sông Ly Biệt, Hải Âu Phi Xứ, Xóm Vắng v.v. chứ không phải người Việt Nam của những thập niên 1960 thế kỷ trước.
Về diễn xuất của nhân vật nam chánh, anh Sơn khi trẻ và ông Sơn khi luống tuổi, hoàn toàn gãy đổ. Người xem chỉ thấy anh Sơn (trẻ) "ngây thơ cụ" hơn là sự trong sáng của một chàng trai ngoài 20 vào những năm 1960 của thế kỷ trước. Anh Sơn luống tuổi, chỉ là một người đàn ông bất đắc chí, mệt mỏi với thăng trầm thời cuộc và bế tắc trong hậu vận cùng tương lai mờ mịt "tiến thoái lưỡng nan/đi về lận đận".
Về diễn xuất của các nhân vật "Em" trong đó, nhân vật Dao Ánh làm tròn vai với dáng vóc xinh tươi - dễ thương cùng giọng nói ngọt - nhẹ của "cô Bắc Kỳ nho nhỏ" hơn là một cô gái con giáo sư dạy tiếng Pháp và di cư vào Huế từ 1952 (lúc Dao Ánh chỉ 2-3 tuổi). Mãi cho đến, giữa thập niên 1960, lúc Dao Ánh 15 tuổi, anh Sơn và cô Ánh mới gặp nhau, do đó, cô Dao Ánh không thể có giọng nói Hà Nội (ngày nay) như vậy.
Đặc biệt và tạo sự chú tâm nhứt là nhân vật Khánh Ly, lại gây thất vọng rất nhiều cho khán giả, bằng cách tạo hình không hề mang chút phong cách Khánh Ly - vốn giản dị và chơn chất, vào lúc bấy giờ. Thay vào đó, người xem thấy một Khánh Ly điệu đà, ra vẻ và khá chua ngoa. Về cách hát, diễn viên thủ vai đã phá hoàn toàn cách hát (tôi không nói về chất giọng) của Khánh Ly vốn đã ghi dấu ấn rất rõ. Dù có luống tuổi, dù giọng hát Khánh Ly có phôi phai theo năm tháng, vẫn còn đó cách nhả chữ như một quả trứng để nằm ngang tự nhiên. Trong khi đó, nhân vật Khánh Ly trong phim, phát âm tựa như một quả trứng, người ta phải dùng tay giữ đứng nó.
Không chỉ riêng Khánh Ly hát nhạc Trịnh Công Sơn. Nhưng cho đến khi Khánh Ly xuất hiện, nhạc của ông Sơn mới có một chỗ đứng riêng rẽ, trong nền âm nhạc phong phú - đa dạng, dưới thể chế tự do Việt Nam Cộng Hòa. Vậy nên, đoàn làm phim tỏ ra quá hời hợt, khi vô tâm về CÁCH NHẢ CHỮ rất riêng của ca sĩ Khánh Ly, muốn hay không - yêu hay ghét, cũng phải công tâm nhìn nhận, khi Khánh Ly cất tiếng, người nghe nhận ra ngay mà không cần phải nhìn mặt.
Phần nhạc trong bộ phim được chọn như là sự chắt lọc đầy tinh tế - tinh túy như lời đoàn làm phim trần tình. Tuy vậy, sự chọn lọc này vẫn không cho thấy tính khách quan, một khi pha trộn thời cuộc xã hội miền Nam Việt Nam trước 1975. Bởi nhạc sĩ Trịnh Công Sơn không thể trở thành cái gọi là "tượng đài âm nhạc" nếu như ông ta không có những "Ca Khúc Da Vàng". Đã như vậy, khi chọn "Ta Đã Thấy Gì Trong Đêm Nay" lẽ ra đoàn làm phim không được phép thiếu "Hát Cho Người Vừa Nằm Xuống" hay "Gia Tài Của Mẹ" hoặc "Hát Trên Những Xác Người" v.v... Bởi trong trường đoạn của bộ phim - nhân vật SƠN đã trả treo với chánh quyền Việt Nam Cộng Hòa : "Không lẽ anh muốn tôi phải ca ngợi chiến tranh à ?".
Điều đáng trách thêm ở trường đoạn thẩm vấn, khi viên sĩ quan đặt câu hỏi với anh Sơn : "Sao lại sáng tác và ca ngợi hòa bình vào lúc này ?". Một câu thoại rất tàn nhẫn và phi nhân mà đạo diễn đã nhẫn tâm nhét vô họng của những quân nhân Việt Nam Cộng Hòa, vốn đang cố gắng hết sức bảo vệ quê hương Việt Nam, từ vĩ tuyến 17 đến mũi Cà Mau, gồm cả hai quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa, trong tình cảnh thù trong giặc ngoài cùng vô số kẻ phản bội, đang bắt chặt tay nhau để lật đổ nhà nước VIệt Nam Cộng Hòa.
Trịnh Công Sơn chỉ là một nhạc sĩ bình thường, không có gì nổi trội so với rất nhiều nhạc sĩ cùng thời, nếu như ông ta không làm ra dòng nhạc gọi là "nhạc phản chiến".
Làm phim về ông Sơn cũng không có gì đáng trách, một khi đạo diễn Phan Gia Nhật Linh khách quan trong các tình tiết thời cuộc. Ca sĩ Khánh Ly đã trả lời phỏng vấn một cách mỉa mai : "Nếu năm nay Em và Trịnh chưa hay, năm tới ta lại làm Trịnh và Em".
Lượng không thể thay được phẩm. Có thể bộ phim "dở người" này đạt doanh số cao và thu lời bộn nhưng không thể phủ nhận sự thiếu tử tế của đoàn làm phim, đứng đầu là đạo diễn Phan Gia Nhật Linh.
Bất cứ đạo diễn nào còn dự định "đào mỏ" từ nhân vật Trịnh Công Sơn hay bất cứ một nhân vật có thật trong lịch sử Việt Nam nói chung và lịch sử âm nhạc nói riêng, nên chăm chút lại đạo đức và sống sao cho tử tế, trước khi có ý định bấm máy một bộ phim nào đó.
Nguyễn Ngọc Già
Nguồn : RFA, 20/06/2022
Tham khảo :
https://vietnamnet.vn/danh-ca-khanh-ly-toi-se-khong-di-xem-em-va-trinh-2030702.html
*************************
Vì sao danh ca Khánh Ly tuyên bố không đi xem phim "Em và Trịnh" ?
Hà Thanh và Phương Nhung, Dân Trí, 16/06/2022
Khánh Ly nói, thứ mà bà luôn giữ trọn với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đó là sự thủy chung. "Tôi không bao giờ hối hận vì đã yêu ông Trịnh Công Sơn và những bài hát của ông", danh ca Khánh Ly tâm sự.
Như Dân trí đã đưa tin, sau những tranh cãi, bản phim 95 phút "Trịnh Công Sơn" sẽ rút khỏi tất cả hệ thống rạp do doanh thu kém hơn bản phim 136 phút "Em và Trịnh".
Trao đổi với phóng viên Dân trí, đại diện nhà sản xuất phim cho biết : "Quy luật thị trường, phim nào chiếu tốt sẽ trụ rạp và phim nào ít được lựa chọn hơn sẽ nhường suất cho phim còn lại".
Trước đó, bản phim 95 phút gây ra tranh cãi trái chiều và bị cho là có cái kết dang dở, dễ gây khó hiểu cho những khán giả chưa tìm hiểu về sự nghiệp của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.
Danh ca Khánh Ly và nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (Ảnh : Tư liệu).
Phim "Em và Trịnh" đã đề cập đến cuộc gặp gỡ của Trịnh Công Sơn với Khánh Ly ở hộp đêm trên Đà Lạt năm 1968. Khánh Ly, lúc này vẫn đi hát với tên Lệ Mai, đã khiến Trịnh Công Sơn phải thốt lên : "Giọng hát của cô ấy rất khác".
Trịnh Công Sơn và Khánh Ly gặp nhau để trở thành huyền thoại. Sự đồng điệu, gắn kết trong tình yêu nghệ thuật đã mang đến một cặp đôi được thương mến của làng nhạc Việt.
Danh ca Khánh Ly vừa đáp chuyến bay từ Mỹ về đến Việt Nam. Đây là lần đầu tiên nữ ca sĩ trở về kể từ đợt dịch Covid-19 năm 2020.
Chiều nay (16/6), trong buổi gặp mặt thân mật sau khi đặt chân tới Hà Nội, danh ca Khánh Ly thẳng thắn chia sẻ với truyền thông khi được hỏi đã đi xem bộ phim "Em và Trịnh" hay chưa.
Danh ca Khánh Ly bày tỏ tình yêu với con người, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (Ảnh : Hà Thanh).
"Xem phim thì chắc chắn là tôi không đi, vì tôi đã có một Trịnh Công Sơn ở đời thực. Được biết, bộ phim nhận dư luận trái chiều, có khen, có chê. Theo quan điểm của tôi, phim ảnh là hư cấu nên mọi người phải chấp nhận thôi.
Nhà sản xuất đầu tư làm phim Trịnh Công Sơn có thể vì tình yêu với ông và mong muốn hình ảnh ông sống mãi trong trái tim mọi người. Khán giả cứ đi xem để ủng hộ, khích lệ điện ảnh Việt Nam. Nếu phim này chưa hài lòng khán giả, năm sau lại làm tiếp : "Trịnh và em". Mọi người đã khẳng định tình yêu với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn thì đâu có gì để phải đắn đo", danh ca Khánh Ly bày tỏ.
Nữ danh ca cũng cho biết, ca sĩ Bùi Lan Hương - người đảm nhận vai diễn Khánh Ly trong phim "Em và Trịnh" đã gửi email, gọi điện xin ý kiến bà trước khi đóng phim.
Ca sĩ Bùi Lan Hương hóa thân vào vai Khánh Ly trong phim "Em và Trịnh" (Ảnh : Nhà sản xuất).
"Cuộc điện thoại đó diễn ra trong vòng 2-3 phút. Tôi chỉ nói với cô bé rằng, tôi là người rất đơn giản, ngày đó tôi đi hát không phấn son, nữ trang gì cả để nếu cô ấy đóng vai Khánh Ly sẽ hiểu cách lựa chọn trang phục như thế nào", Khánh Ly kể.
Nữ danh ca cũng xúc động hoài niệm về những ngày đầu tiên đi hát cùng nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, vị nhạc sĩ mà bà trân trọng suốt cuộc đời.
"Ngày xưa tôi hỏi ông Sơn : "Anh à, thời buổi này ai cần tấm lòng để làm gì". Lúc đó thú thực tôi rất nghèo, ông Trịnh Công Sơn cũng chẳng có gì cả.
Tôi còn nhớ, ngày ông Sơn nói : "Tới hát với anh", tôi cũng chẳng hỏi hát bài gì, cho ai, được hát là sướng lắm. Lúc đó, đâu ai biết mình là ai.
Tôi đi mượn được bộ quần áo và đôi giày rách tả tơi, không phấn, son, tôi để mặt mộc đứng hát với ông Trịnh Công Sơn. Tôi đứng hát mà tay, chân run rẩy nên tôi bỏ đôi giày ra. Tôi không nghĩ mọi người lại thương tôi nhiều như thế".
Khánh Ly nói, 50 năm đã qua, thứ mà bà vẫn giữ trọn với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn chính là sự thủy chung.
"Đối với tôi, sự chung thủy của một đời người quan trọng lắm. Trước đây tôi không hứa hẹn gì nhưng luôn chọn âm nhạc của Trịnh Công Sơn. Tôi lỡ yêu âm nhạc, quý trọng con người ông. Tôi bằng lòng, chấp nhận số phận của mình thì có gì lạ đâu.
Nếu tôi còn được đi hát, những ca khúc mà khán giả nghe sẽ là niềm an ủi không phải cho tôi, mà cho người nhạc sĩ ấy. Tôi mừng cho ông, những bài hát của ông sẽ đến với những người yêu ông.
Tôi tin mọi người yêu nhạc sĩ Trịnh Công Sơn nhiều lắm. Không phải vu vơ yêu. Tôi không bao giờ hối hận vì đã yêu ông Trịnh Công Sơn và những bài hát của ông. Mong mọi người giữ mãi tình yêu đó như tôi đã giữ gần hết một đời".
Nói về con người nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, Khánh Ly kể : "Tôi không bao giờ dám hỗn với ông Sơn. Ông Sơn cũng chưa bao giờ bỡn cợt, thô bạo với ai. Ai nói gì ông cũng gật gù "vậy à", "thật à", giận ai cũng giữ trong lòng không nói ra. Ông không bao giờ muốn chứng tỏ con người mình".
Trịnh Công Sơn từng nhận xét : "Khi nghe Khánh Ly hát, tôi luôn có cảm giác cô ấy hát không phải chỉ cho tôi mà dường như Khánh Ly hát cho chính sự oan trái của đời mình, hát cho số phận mình. Các ca sĩ sau này ít ai hỏi tôi vì sao tôi viết như thế, câu này có nghĩa gì, có lẽ sự khác biệt là ở đó".
Nhạc sĩ cũng bày tỏ : "Gặp gỡ Khánh Ly là một may mắn tình cờ, không phải cho tôi, mà còn cho cả cô ấy. Tôi và Khánh Ly là hai người bạn, thương nhau vô cùng".
Ca sĩ Như Quỳnh hội ngộ danh ca Khánh Ly khi bà về nước (Ảnh : Hà Thanh).
"Nếu nói tôi là người hát nhạc Trịnh Công Sơn hay nhất thì không phải. Nói như vậy là phủ nhận tài năng của người khác, tôi không muốn có sự so sánh như vậy. Không ai so sánh người 20 tuổi với 80 tuổi", danh ca Khánh Ly khiêm nhường nói.
Trong lần trở lại Việt Nam này, Khánh Ly sẽ hát trong chuỗi đêm nhạc mang tên "60 năm hát tình ca" diễn ra tại Đà Lạt (25/6), Thành phố Hồ Chí Minh (1/7), Nha Trang (3/7), Hà Nội (8, 9/7), Đà Nẵng (13/8) và dự kiến sẽ tiếp nối qua: Thừa Thiên - Huế, Côn Đảo, Phú Quốc, Cần Thơ, Hội An, Buôn Mê Thuột, Tam Đảo, Hải Phòng, Hạ Long... "Khánh Ly 60 năm hát tình ca" sẽ có sự góp mặt của nam ca sĩ Bằng Kiều, Paolo Tuấn, Quang Thành.
Đêm nhạc Khánh Ly 60 năm hát tình ca sẽ diễn ra lúc 20h ngày 9/7 tại Nhà hát Lớn Hà Nội, như một lời chia tay chân tình của nữ danh ca dành cho quý khán giả yêu mến mình. Bà sẽ gửi tới khán giả giai điệu của những bản nhạc Trịnh nổi danh như : "Tình xa", "Diễm xưa", "Còn tuổi nào cho em", "Hạ trắng", "Mưa hồng", "Như cánh vạc bay", "Một cõi đi về", "Cát bụi"...
Khánh Ly tên thật là Nguyễn Thị Lệ Mai (SN 1945). Tên tuổi của bà đã gắn liền với các ca khúc của Trịnh Công Sơn. Bên cạnh đó, bà còn được biết đến với biệt danh "nữ hoàng chân đất", xuất phát từ việc bà thường cởi giày, đứng hát để giữ bình tĩnh.
Hà Thanh & Phương Nhung
Nguồn : Dân Trí, 16/06/2022