Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Văn hóa

20/01/2023

Vụ bé Thái Lý Hạo Nam vẫn còn nóng bỏng

Tưởng Năng Tiến - Trân Văn

Thái Lý Hạo Nam

Tưởng Năng Tiến, RFA, 20/01/2023

Sau nhiều ngày, với nhiều "phương án cứu hộ" rất nặng phần trình diễn của nhà nước Việt Nam – chung cuộc – giới truyền thông của xứ sở này đã đồng loạt (và ái ngại) loan tin: "Bé Hạo Nam đã tử vong !"

haonam1

Tiến sĩ Nguyễn Phương Mai đặt câu hỏi ("Có bao nhiêu Hạo Nam còn sống?) và trả lời luôn:

"Bé Hạo Nam thuộc tổng số hơn 5 triệu trẻ em Việt Nam nghèo đa chiều (nghèo ở ít nhất 2 khía cạnh, theo thông tin và định nghĩa của UNICEF).

Bé 10 tuổi mà chỉ nặng có 20kg, nhỏ và có thể là thiếu dinh dưỡng đến mức nhiều người cho rằng việc bé lọt chân vào miệng ống có đường kính 25cm là điều không thể.

Bé cũng nghèo về mặt "cơ sở nhà ở", nếu nhìn vào cái chòi rách tươm mà gia đình bé đang trú ngụ. Bé cũng nghèo về mặt "tiếp cận thông tin" khi những chương trình miễn phí tiền học, trợ giúp xã hội, những khoản thu"vì người nghèo" ta vẫn đóng cho tổ trưởng dân phố đã không đến đúng đối tượng, giải quyết đúng việc cần làm.

Đó là ta còn chưa biết liệu bé có nghèo về mặt y tế (được khám chữa bệnh, được tránh ảnh hưởng từ chất kích thích và việc hít khói thuốc thứ cấp từ người lớn), liệu bé có nghèo về mặt môi trường (có hố xí hợp vệ sinh, được dùng nước sạch, sống xa nơi xả rác thải, không hít khí ô nhiễm từ các công trình xây dựng và giao thông…), liệu bé có nghèo về mặt lao động (bé có phải góp công sức vào việc kiếm tiền trong tổng thu nhập của gia đình không)".

Câu hỏi cuối ("liệu bé có phải góp công sức vào việc kiếm tiền trong tổng thu nhập của gia đình không?") khiến tôi nhớ đến những đứa trè Việt choắt cheo, đen đủi khác, quanh năm phơi thân giữa Biển Hồ lo phụ giúp bố mẹ trong mọi việc để kiếm ăn.

Tuổi thơ là món quà tặng quí giá của thế kỷ XX. Trước đó, nhân loại phải dồn hết nỗ lực vào việc mưu sinh nên phần lớn trẻ con chỉ là một người lớn thu nhỏ (miniature adult) với trách nhiệm đè nặng lên vai gần như bố mẹ. Món quà này, cho đến nay (tiếc thay) vẫn không đến được tay nhiều đứa bé Việt – trong đó có Hạo Nam.

Về hoàn cảnh của cháu, BBC cho biết thêm đôi ba chi tiết rất thương tâm :

"Bé Thái Lý Hạo Nam, 10 tuổi bị rơi vào bên trong cột bê tông rỗng tại một công trường xây dựng ở tỉnh Đồng Tháp vào trưa ngày 31/12 khi đang cùng các bạn đi nhặt phế liệu. Cậu bé đã rơi xuống cây cột bê tông hẹp, thẳng đứng có đường kính 25cm đã được đóng sâu xuống lòng đất.

Cha của cậu bé cho biết ông có nghe thấy tiếng kêu cứu của con mình khi lần đầu tới tìm kiếm ở khu vực này, nhưng sau đó âm thanh đã im bặt. Là con trai lớn trong gia đình có hoàn cảnh rất khó khăn nên cậu bé phải đi nhặt sắt vụn để phụ giúp cha mẹ".

haonam2

Cách đây chưa lâu, Tiến sĩ Trần Đăng Tuấn (người chủ trương "Bữa Cơm Có Thịt" cho trẻ em ở vùng cao) cũng đặt một câu hỏi khác: "Nước mình nghèo, nhưng có đến mức này không?"

Câu trả lời có thể tìm thấy ngay được qua vài dữ kiện, cùng những con số :

- Việt Nam : Một quả trứng chịu 14 loại phí, một con lợn cõng 51 thuế phí.

- Việt Nam gánh chịu tỷ lệ thuế phí GDP cao gấp từ 1,4 đến 3 lần so với các nước khác trong khu vực.

- Trong 20 năm qua, Việt Nam đã huy động được hơn 74 tỷ USD ODA đến từ nhiều quốc gia và các tổ chức quốc tế.

- Theo công bố từ Ngân hàng Thế giới, năm 2019 [Ma1] , lượng kiều hối về Việt Nam ước đạt 16,7 tỷ USD.

- Theo nhận định của Ngân hàng Thế giới, lượng kiều hối của Việt Nam năm 2021 dự báo tăng khoảng 4,5% so với năm 2020 (khoảng 18 tỷ USD), là quốc gia nhận kiều hối cao thứ ba ở Châu Á với tổng giá trị chuyển về đạt 18 tỷ USD…

- Gần 19 tỷ USD là lượng kiều hối ước tính đổ về Việt Nam trong năm 2022, cao hơn khoảng 1 tỷ USD so với năm trước đó.

- Việt Nam : Xuất khẩu lao động mang về hàng tỷ USD

Những "hàng tỷ" này cứ như từ trên Trời rớt xuống (ròng rã từ thập niên này/sang thập niên khác) đã được giới lãnh đạo Việt Nam chi tiêu ra sao cho an sinh xã hội, và cho phúc lợi của người dân – nhất là những công dân lão hạng?

Báo Điện tử của Đảng cộng sản Việt Nam long trọng thông báo : "Từ ngày 01/7/2021, người cao tuổi từ đủ 80 tuổi trở lên, không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng sẽ được hưởng trợ cấp xã hội là 360.000 đồng/tháng".

Số tiền này có lẽ đủ để ăn 10 tô phở nhưng nhỡ cụ cao tuổi nào (buột miệng) gọi thêm một ly trà đá hay cái bánh quẩy nữa thì chắc thiếu, thiếu chắc. Tuy hưu bổng chỉ khiêm tốn (đến mức thảm hại) thế thôi nhưng không phải ai cũng được nhận đâu. VnExpress (số ra ngày 16/11/2021) cho biết : "Trong số 13,4 triệu người già, khoảng 64,4% không có lương hưu và trợ cấp, phải sống dựa vào con cháu, người thân hoặc tiếp tục lao động mưu sinh".

Tiếp tục cách nào ?

Từ Sài Gòn, bỉnh bút Song May (BBC) tường thuật : "Người già ở Việt Nam được tạo mọi điều kiện trên giấy… nếu không nương tựa được con hay cháu thì thường phải bán vé số, lượm ve chai, bán hàng rong, giữ trẻ em cho nhà khá giả. Khá hơn thì họ có xe bán bánh mì, bán đồ ăn sáng, hoặc bán chè, cháo, đồ ăn vặt… vào chiều tối.

Không chỉ người độc thân mới tự bươn chải khi về già, ngay cả những người già có con/cháu vẫn phải mưu sinh, vì đa phần người trẻ nếu có đi làm thì cũng không đủ nuôi thân (mức lương trung bình 5 - 6 triệu đồng/tháng, trên dưới 200 USD) lấy đâu ra mà cưu mang cha mẹ già ?".

Người già – tất nhiên – không phải là thành phần duy nhất phải "tự bươn chải" để "nuôi thân," ở xứ sở này.

Phóng viên Mộc Lam (Tuổi Trẻ Online) tường thuật :

Trưa. Nắng gắt gỏng. Ngô Quốc Thống (học sinh lớp 5 Trường tiểu học số 1 Hòa Phú, huyện Tây Hòa, Phú Yên) tay cầm xấp vé số rảo bước dọc đường Hồ Xuân Hương (Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh). Cứ thấy đông người là Thống ghé lại. "Chú ơi, chú mua vé số giúp cháu đi chú", "Cô ơi, cô mua giúp con tờ vé số nghen cô".

Thống kể không nhớ đây là lần thứ bao nhiêu được vào Thành phố Hồ Chí Minh. "Chắc 5 hay 6 lần gì đó. Vì cứ hễ hè là vô đây bán vé số với mẹ. Mẹ cháu bán vé số trong này được 10 năm rồi. Mỗi lần cháu vô được vài tháng, nhưng chỉ đi bán vé số thôi chứ không có đi chơi đâu cả", Thống nói.

Thống không phải là ngoại lệ. Bởi những đứa trẻ như Thống, hè là vào thành phố để mưu sinh, có rất nhiều. Vì lẽ đó mà vào lúc hè chưa đến, tuyến đường Hồ Xuân Hương hay các nẻo đường khác ở Thành phố Hồ Chí Minh không nhiều trẻ em bán vé số. Đến thời điểm này, hằng ngày, những tiếng rao "vé số đây !", những lời mời mọc "mua vé số giùm con" xuất hiện rất nhiều.

Đồng hương với Thống là Nguyễn Đình Phú (học sinh lớp 7 Trường Trung học cơ sở Trường Chinh, Huyện Đông Hòa, Phú Yên). Phú 13 tuổi mà người nhỏ thó, gầy gò. Phú cũng "được" vào Thành phố Hồ Chí Minh để phụ gia đình kiếm thêm bằng việc bán vé số.

Không chỉ ăn bớt (ăn xén, ăn hớt, ăn giựt, ăn lường, ăn quỵt, ăn gian) phần của những người già ở Việt Nam, quý vị lãnh đạo ở xứ sở này còn cướp luôn miếng bánh trong tay của vô số trẻ thơ khác nữa mà bé Hạo Nam chỉ là một trong số hơn 5 triệu đứa – theo thông tin của UNICEF.

Ăn như thế mà không ai thấy ngượng (hoặc bị nghẹn) sao ?

Tưởng Năng Tiến

Nguồn : RFA, 20/01/2023

********************************

‘Có bao nhiêu Ho Nam còn sng ?’ (*)

Trân Văn, VOA, 20/01/2023

"Chúng ta có th than khóc nhưng tht bt nhn nếu drama này nhanh chóng trôi qua như bao drama khác. S tht là còn hơn năm triu bé Ho Nam vn còn đang sng, vn còn đang th, vn còn đang "vươn tay ch được kéo lên"..".

haonam3

Ông Thái Văn Tun Tài trong nhng ngày còn hy vng, ch tin v vic gii cu con trai Thái Lý Ho Nam b kt trong cc bê tông; 4/1/2023. Nay thì hy vng đã tt.

Sau ba tun tìm cu, gii hu trách ti Vit Nam đã tìm thy thi thế Thái Lý Ho Nam, mười tui, không may sa xung mt trong nhng l đã được khoét sn đ làm móng cho tr cu Rc Sen Đng Tháp đ trao li cho cha m cu (1)... S dĩ Ho Nam lâm nn là vì cu hy vng kiếm đ tin tr phí cho vic hc võ thut nên cùng bn bè vào công trường xây dng cu Rch Sen đ lượm st vn !

Du gii hu trách đã tìm thy thi th Ho Nam nhưng làm sao có th xem đó là tin vui trước thm năm mi ? Thêm mt mùa Xuân na li đến nhưng nhng trăn tr như trăn tr ca Nguyn Phương Mai vn còn nguyên, thm chí có nhng du hiu rõ ràng cho thy s còn nng n hơn nhiu trong năm mi :Khía cnh đau lòng nht trongcâu chuyn v Ho Nam có l là ch "nghèo". Điu đau đn nht là Ho Nam đã không gp nn khi đang chơi đùa vi bn bè mà mt mng khi đang "đi làm kiếm tin".Nghèo đa chiu tc là không ch nghèo tin mà còn b thit thòi v tám khía cnh cơ bn ca cuc sng như: Dinh dưỡng, y tế, nhà , môi trường, tiếp cn thông tin, lao đng tr em và đăng ký hành chính.

Nguyn Phương Mai lưu ý :Bé Ho Nam thuc tng s hơn năm triu tr em Vit Nam nghèo đa chiu (theo thông tin và đnh nghĩa ca UNICEFlà nghèo ít nht hai khía cnh).Bé mười tui mà ch nng có 20ký, nh và có th là thiếu dinh dưỡng đến mc nhiu người cho rng vic bé lt chân vào ming ng có đường kính 25cm là điu không th.Bé cũng nghèo v mt "cơ s nhà " nếu nhìn vào cái chòi rách tươm mà gia đình bé đang trú ng. Bé cũng nghèo v mt "tiếp cn thông tin" khi nhng chương trình min phí tin hc, tr giúp xã hi, nhng khon thu "vì người nghèo" ta vn đóng cho t trưởng dân ph đã không đến đúng đi tượng, gii quyết đúng vic cn làm. Đó là ta còn chưa biết liu bé có nghèo v mt y tế (được khám cha bnh, được tránh nh hưởng t cht kích thích và vic hít khói thuc th cp t người ln). Liu bé có nghèo v mt môi trường (có h xí hp v sinh, được dùng nước sch, sng xa nơi x rác thi, không hít khí ô nhim t các công trình xây dng và giao thông…). Liu bé có nghèo v mt lao đng (bé có phi góp công sc vào vi c kiếm tin trong tng thu nhp ca gia đình không) ?

Theo Nguyn Phương Mai :Chúng ta có th than khóc nhưng tht bt nhn nếu drama này nhanh chóng trôi qua như bao drama khác. S tht là còn hơn năm triu bé Ho Nam vn còn đang sng, vn còn đang th, vn còn đang "vươn tay ch được kéo lên" nhưng không có được s chú ý toàn tâm toàn lc ca chính quyn, báo chí và người dân. Vic gii quyết mt cách có h thng có l thuc v trách nhim ca nhà nước/người làm chính sách. Tuy nhiên, nhng cá nhân là mi chúng ta có th chung tay đ quá trình đó BN VNG hơn và đi lên t cái gc ca văn minh. Ví d, đ gii quyết cái nghèo ca tr con, mi chúng ta hoàn toàn có th bt đu t nhng điu nh bé như vic cân nhc thái đ ca chính mình vi cái nghèo. Đó là vic cân nhc khi cho các bé dùng nhng th đ sang trng đt tin lúc đi hc hay đi chơi cùng bn bè. Đó là vic chú ý dy các bé cách cư x vi đng tin, đ không coi đó là đương nhiên, đ không cho rng đó là minh chng ca s ưu tú cá nhân, đ không vô tình hay c ý làm tn thương bn bè cùng la. Đó là vic Tết này ta dy bé rng tin mng tui là tin "ly may" ch không phi "thu nhp" dp Tết, rng bé tuyt đi không nên m phong bao lì xì trước mt người mng, rng có khi gom li cui ngày m ra đ không cn biết ai mng nhiu hay ít, rng nếu thay tin bng mt cun sách thì đó cũng là la chn tuyt vi.Khi bé ln lên và đến tui có kh năng sinh hc đ sinh con, đó cũng là vic bé cn hiu giá tr thc tế ca đng tin và s sai lm ca tư tưởng "tri sinh voi sinh c". Tin tuy không đm bo s có hnh phúc nhưng không có tin thì hnh phúc ch càng bp bênh. Đó là vic dy các bé kh năng thu cm, đt mình vào v trí k khác, s chia và lng nghe. Đó là nhng hành đng có t chc hoc t phát khi chúng ta chng kiến nhiu câu chuyn các bé hò nhau giúp đ bn bè mà không làm h t ti hoc xu h. Đó là vic chúng ta cân nhc thái đ vi nhng khon đóng góp mang tiếng là "t nguyn" nhưng k thc là bt buc trường hc. Đó là khi Hiphụ huynh học sinh không gi thng tên và bt mt bà m nghèo đi xe đp đng lên trong cuc hp mà s nhc ch vì ch không đóng tin đ thì "không nên cho con theo lp này". Đó là khi nhng hc sinh nghèo nhn tr giúp nhưng được giáo viên ý t giu tên. Thm chí đó cũng là vic chúng ta cân nhc đ ít đôi co, tr giá, mc c tng my trăm đng vi các tiu thương đ chng minh mình biết giá. Trong khi đó, ta li bo/tip mt khon ln khi đi ăn hàng hoc dùng dch v đt tin đ chng minh mình biếtchơi đp. Liu khi ta "bòn nơi kh rách đãi nơi qun hng" như thế, có ai trong s nhng k buôn thúng bán mt kia là cha m ca mt Ho Nam cm thy khó khăn vi 60.000 tin hc võ cho con? Đó là vic ta cân nhc góp tin cho các t chc cu tr tr em vi tm nhìn bn vng ch không ch dng li vài thùng mì tôm hay nhng cách tr giúp kiu cho cá ch không cho cn. Đó là khi ta cân nhc nhng t chc có cách làm vic minh bch, sao kê đy đ đ tin đến đúng nơi cn đến... Có l còn nhiu cách na đ mi cá nhân chúng ta gián tiếp tr thành mt cánh tay kéo nhng Ho Nam khác ra khi cái ng sâu hom, cht chi và ngt ngt ca s nghèo. Cánh đng mơ ước ca Ho Nam không nên ch tn ti trong trí tưởng t ượng kiu AQ ca người ln chúng ta trong phút giây bt lc. Bi cánh đng y có thc, nó ch không dành cho nhng đa tr nghèo đa chiu, nghèo đ th như Ho Nam.

S dĩ Nguyn Phương Mai đưa ra hàng lot đ ngh cho đ mi phía vì...không đành lòng khi nhìn tm hình tưởng tượng rng bé đã sang thế gii bên kia. Nơi y, con đang chy nhy vui chơi trên cánh đng có bóng bay thay vì ln vào kiếm st vn trái phép trên công trường đang thi công. Bi thế gii bên kia y l ra phi là thế gii hin ti mi đúng ch(2) ?

***

Tun này, nhng câu hi kiu như "Có bao nhiêu Ho Nam còn sng ?" mà Nguyn Phương Mai đã nêu trong status va trích dn tiếp tc được nêu thêm ngay trước thm năm mi. Chng hn sau khi mô t n tượng v "Tết và con s 20.000 đng" đng li t cuc tiếp xúc vi nhng công nhân tr các khu công nghip ti Hi Phòng, Bc Ninh, Bc Giang... Nhng người đang vt ln đ tn ti vi các sut ăn không được quá 20.000 đng, bi lương ch năm đến by triu mi tháng nhưng đang tiếp tc gim do gi làm vic b gim thành ra các khon chi cho ăn, , gi v nhà nuôi thân nhân... trước nay vn đã b xt nh gi phi bóp li cho nh hơn. Nhng phòng tr vn đã nh, ch dành cho hai người, nay là nơi tá túc ca bn người, nu ăn, tm ra, v sinh đã được chuyn hết ra ngoài... - Nguyn Tn Th thc mắc :Vy đó nhưng công nhân ca các doanh nghip này, vn đeo bám bi con s 20.000.Mùa Tết công nhân s còn phi h con s 20.000 xung na ? Ti bao nhiêu ? Sau Tết, h vn chưa biết mc h tiếp vì...biết có còn vic không mà h?   Hay li v quê cm câu ?a không nghe h nói hay nhc gì công đoàn nh(3) ?

Dn li mt đ tài vn đã cũ nhưng vn đang tiếp tc là ch đ khơi dy nhng cuc tranh lun mi khi "năm hết, Tết đến" là : "Tiếp tc duy trì hay b Tết ta" và có phi "Còn ăn Tết ta, đt nước còn nghèo" (4), facebooker có nickname là Sherab Chodron bình thế này :Xin thưa ti sao bao lâu nay, nht là khi min Nam Vit Nam chưa được "gii phóng" cũng đón Tết như vy nhưng không nghèo ? Vài nước Đông Nam Á vn vy nhưng ti sao h vn giàu(5) ? Gii hu trách ri h thng truyn thông chính thc đã và đang l đi thc trng, càng ngày, Tết càng bun, càng nhìn xa chng nào thì càng trăn tr chng đó. Đó có phi là h qu ca "Mng đng, mng Xuân" chăng ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 20/01/2023

(*) Ta đt theo bài viết ca Facebooker Nguyen Phuong Mai

Chú thích

(1) https://thanhnien.vn/dua-thi-the-be-hao-nam-len-mat-dat-luc-1-gio-25-sang-20-1-post1543684.html

(2) https://www.facebook.com/CultureMove/posts/pfbid0FFv4MPQUmcQkqAm1TTUbLyr5KvVQkbUvf3BgdGX3nFAWwmzYJnLwfhihWfhVuwNil

(3) https://www.facebook.com/100029814870083/posts/pfbid0492b9h8uPQzZSd35ba3XUwqCsWKd3u4jT7TFseCYU7vsxtX7U8xQHSw4dnVcaFGol/?mibextid=Nif5oz

(4) https://thanhnien.vn/con-an-tet-ta-dat-nuoc-con-ngheo-gay-tranh-cai-khi-vao-de-van-tai-tphcm-post1536570.html

(5) https://www.facebook.com/phuong.rigzin/posts/pfbid02xXoMxeJ9CNsNhkd7nvQn4hgtu6SmAC7RboQBLk51JTh8AxMQU7iMVFMahbYYf6ppl

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: Tưởng Năng Tiến, Trân Văn
Read 375 times
More in this category: « Thủ Thiêm Hoàng Chí Bảo »

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)