Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Văn hóa

18/11/2023

Thành Được, kép chánh cải lương miền Nam để lại sự tiếc nuối khôn nguôi

VOA tiếng Việt - Đ.D.

Thành Được, ‘kép chánh 100 năm có một’, qua đời ở tuổi 90

VOA, 18/11/2023

Ngh sĩ Thành Được, mt trong nhng tên tui thượng thng còn li ca sân khu ci lương Vit Nam, va qua đi nhà riêng ti San Jose, bang California, M, tui 90, do tui cao sc yếu. S ra đi ca ông đã đ li nhiu thương tiếc cho khán gi và đng nghip.

thanhduoc1

Thành Được và Thanh Nga trên sân khu trong v tung Sân Khu V Khuya (nh tư liu)

Là kép chánh lng danh nht trong lch s trên 100 năm ca sân khu ci lương, Thành Được được gii m điu tôn xưng là ‘Ông Vua không ngai, ‘Ông hoàng sân khu hay Kép hát thượng thng. Tên tui ca ông gn lin vi giai đon hưng thnh nht ca sân khu ci lương min Nam vào thp niên 50, 60, 70 ca thế k trước.

‘Ra đi bình yên’

Trong sut s nghip ca mình, kép chánh Thành Được có s kết hp lng ly vi hai cô đào chánh là Thanh Nga và Út Bch Lan. Nếu như s kết hp ca ông vi N hoàng sân khu Thanh Nga làm thành cp đào-kép huyn thoi trên sân khu ca đoàn Thanh Minh-Thanh Nga, thì cuc hôn nhân đình đám ca ông vi c su n Út Bch Lan li gp nhiu trc tr và sm tan v.

Điu trùng hp là ông mt vào đúng ngày gi ca Út Bch Lan (theo âm lch), người ra đi trước ông 7 năm vào ngày 4/11 năm 2016.

Ông ra đi trong gic ng vào sáng ngày 16/11 năm 2023, MC Thanh Tùng, con trai nuôi ca ông, cho biết trên Facebook, trong vòng tay thương yêu ca v con. Khi ra đi, gương mt ông vn hng hào, hin lành và vn còn nét đp đy nam tính, con trai nuôi ông viết.

G
n 30 năm nay Thành Được sng M bng ngh kinh doanh nhà hàng San Jose. Thnh thong ông lên sân khu din li các trích đon ni tiếng làm nên tên tui ông đ phc v khán gi khi có đng nghip cũ t Vit Nam sang thăm.

Ngh sĩ Thành Được, tc Châu Văn Được, sinh năm 1934 ti xã An M, huyn Kế Sách, tnh Sóc Trăng, trong mt gia đình nông dân. Khi va hc hết tiu hc, ông đã theo gánh hát ca người cu đi lưu din. Ông bước lên sân khu ln đu tiên vào năm 1954 khi 20 tui.

Ngoi hình sáng, đin trai, cùng ging ca vang, khỏe, m áp, sang trng, nam tính và li din xut tht và đp theo ch trương ca c Ngh sĩ tiên phong Năm Châu, Thành Được đã nhanh chóng ni tiếng vi vai Tô Đin Sơn trong tung Khi Hoa Anh Đào N. Ông tr thành kép chánh được nhiu người ái m.

Những trích đoạn Cải Lương xưa khóc cạn nước mắt khi nghe - Tưởng nhớ nghệ sĩ Thành Được

S nghip ca ông tri qua các ‘đi bang ca ci lương min Nam như Kim Chưởng, Thanh Minh-Thanh Nga, hát chung vi Út Bch Lan và Thanh Nga. Có mt giai đon ông và Út Bch Lan tách ra lp gánh hát riêng mang tên Thành Được-Út Bch Lan. Ông được cho là din tt trong c hai th loi tung c trang và tâm lý-xã hi.

Ông kết hôn vi Út Bch Lan vào năm 1961 trong mt cuc hôn nhân tn hao nhiu giy mc ca báo chí Sài Gòn lúc by gi vi s ch hôn ca Ngh sĩ tiên phong Phùng Há. Nhưng ch ba năm sau, hôn nhân đ v, Thành Được và Út Bch Lan đường ai ny đi.

Đến năm 1966, ông đot gii Thanh Tâm danh giá vi vai din Tướng cướp Thi Đng trong tung Tiếng Hc Trong Trăng. Đây cũng là mt trong nhng vai din đ đi ca ông. Ngoài ra, ông còn ni tiếng trong các vai như Lĩnh Nam trong Sân Khu V Khuya, Tùng trong Na Đi Hương Phn, Võ Minh Thành trong Đi Cô Lu

Bên cnh Út Bch Lan và Thanh Nga, ông còn hát và din chung cùng mt s cô đào ni tiếng tng đot gii Thanh Tâm ca sân khu ci lương như Ngc Giàu, Bch Tuyết, Phượng Liên

Không nhng trong ci lương, Thành Được còn ln sân sang kch nói ông tng tham gia vào sân khu kch Kim Cương và c đin nh. Ông xut hin trong nhng b phim như Hai Chuyến Xe Hoa (cùng vi Thanh Nga), Chiếc Bóng Bên Đường (cùng vi Kiu Chinh, Kim Cương) và Năm Vua H V Làng.

Sau ngày 30/4 năm 1975, ông được nhà nước Vit Nam cho đi lưu din 5 nước Tây Âu vào năm 1984 trong mt phái đoàn gm nhiu ngh sĩ ci lương go ci. Trong chuyến lưu din này, Thành Được đã tách đoàn và xin t nn chính tr Đc. Đến năm 1995, ông di cư sang M cho đến nay.

Mt thi gian dài sau ngày Thành Được xin t nn nước ngoài, tên tui, hình nh cũng như nhng băng đĩa có mt ông đã gp phi s kim duyt gt gao ca chính quyn trong nước.

Ln xut hin gn đây nht trên sân khu ln ca ông là vào năm 1999 khi ông tái din v Tuyt Tình Ca trong vai ông giáo Hương bên cnh ngh sĩ Phượng Liên trong chương trình Paris By Night ca Trung tâm Thúy Nga.

‘Hi t nhng gì tt nht trong ngh

"Thế h vàng có my người thôi mà c rơi rng đi như vy. Bun quá đi ch", Ngh sĩ Bch Tuyết, người đng nghip cùng thi ca Thành Được, nói vi VOA t thành ph H Chí Minh v cm xúc ca bà khi biết tin Thành Được ra đi. Thế h vàng mà bà nhc ti là nhng ngh sĩ thành danh trong giai đon ci lương hưng thnh vào trước năm 1975.

Tr li câu hi ti sao Thành Được được tôn vinh là ‘Ông Vua không ngai, bà Bch Tuyết nói : "Tt c nhng gì tt nht ca ngh là t nghip cho ông hết trơn".

Bà ch ra Thành Được có ging ca đc bit. ng không ch hát hay mà còn din gii, li còn đp trai na", bà nói.

Bình lun v ging ca ca Thành Được, Bch Tuyết xếp ông vào trong nhng người ca hay nht trong lch s 100 năm ci lương. "Sau đ nht danh ca Út Trà Ôn thì có Tn Tài, Hu Phước, Thành Được, Hùng Cường", bà nói.

"Khi ông din trên sân khu trong v Khi Hoa Anh Đào N, ai đi coi cũng s mê mn vì ông đp, ca hay, lên sân khu hp dn vô cùng", bà k và cho biết các n ngh sĩ cùng thi Thành Được ‘ai cũng mun có dp hát chung vi ông.

Bà cho biết bà ít có cơ hi din chung vi ông vì khi còn đi hát, bà vi ông khác đoàn và ai hát đoàn ny. Ch khi nào đi đi nhc hi hay được ch các hãng dĩa mi thu dĩa chung thì bà vi ông mi có dp ca, din chung vi nhau.

Bà k li mt ln vào năm 2007 khi bà sang M bà có được mi hát li v Đi Cô Lu chung vi ông. "V Đi Cô Lu ln đó đến gi khán gi vn còn nhc", bà cho biết.

"Trong khi hát cm xúc nhân vt ca ông vn rt tròn đy", bà nói thêm. "Nhưng trong cm xúc ca nhng người ngh sĩ ci lương gp nhau nơi x người, tôi cm nhn được trong ánh mt ca ông, tôi thy thương vô cùng".

Nhn đnh v hai cp Thành Được-Thanh Nga và Thành Được-Út Bch Lan, Ngh sĩ Bch Tuyết nói mun nghe ca thì nghe Thành Được-Út Bch Lan, còn mun xem din thì xem Thanh Nga-Thành Được.

"Thanh Nga-Thanh Được hai người rt xng đôi, trên sân khu đp như tiên đng-ngc n", Bch Tuyết gii thích. "Còn Thành Được-Út Bch Lan thì nhm mt li nghe hai người ca đê mê luôn. Ging ca ca h hp vi nhau mt cách âm dương, trm bng".

Khi được hi vai din nào là đ đi ca ông, bà nói ‘đến gi không ai din qua ông được vai tướng cướp Thi Đng trong tung Tiếng Hc Trong Trăng.

"Trong nhân vt đó có cht nghĩa khí hào sng như con người anh vy. Son gi viết vai đó như là đo ni đóng giày cho anh", bà cho biết.

V con người ca Thành Được, bà Bch Tuyết nói ông rt hin lành, t tế, không xích mích vi ai.

ng đc bit đi vi bn nghèo rt thy chung. Ông lng l giúp đ h không đ cho ai biết mà cũng không đ cho bn mình t ái na".

Chính vì vy, theo li n ngh sĩ k cu này, Thành Được sng na cuc đi còn li nước ngoài rt bình yên bên cnh người v sau yêu thương ông hết mc và chăm sóc ông hết lòng.

Bà k li mt giai thoi là Sài Gòn khi đó, bt c xe M có cái nào mi ra nhp v Vit Nam thì Cu Mười (tc Út Trà Ôn) và Thành Được đi xe mi ngay lp tc.

V cuc hôn nhân đ v ca ông vi Út Bch Lan, Bch Tuyết gii thích : "Nhng người tài hoa như ông thì rt nhiu người thương, h yêu ông mt cách mê mt, khiến t chi làm sao đ không tn thương người ta không phi d".

Nguồn : VOA, 18/11/2023

***********************

Nghệ sĩ Thành Được, ‘Ông vua không ngai’ làng cải lương miền Nam, qua đời

Đ.D., 16/11/2023

Nghệ sĩ Thành Được, người được mệnh danh "Ông vua không ngai" của làng cải lương miền Nam Việt Nam, vừa qua đời lúc 8 giờ 20 phút sáng Thứ Năm, 16 Tháng Mười Một, tại nhà riêng ở San Jose, hưởng thọ 90 tuổi.

thanhduoc2

Nghệ sĩ Thành Được (phải) và con nuôi, MC Thanh Tùng. (Hình : Facebook Thanh Tùng)

MC Thanh Tùng, con nuôi cố nghệ sĩ, xác nhận tin này với nhật báo Người Việt, và cho biết : "Sáng nay, má Liên, vợ của ba Thành Được, có báo cho Thanh Tùng biết hung tin. Thế là Thanh Tùng chạy lên nhà liền và kịp nhìn mặt ông lần cuối trước khi nhà quàn đến đem ông đi".

Trên trang Facebook của mình, MC Thanh Tùng viết: "Nghệ sĩ Thành Được sinh ngày 8 Tháng Tám, 1934 tại Kế Sách, Sóc Trăng… Ông qua đời tại tư gia ở San Jose, Cali, trong vòng tay chăm sóc chu đáo, thương yêu của Má Liên và Út Dung".

"Ông ra đi trong giấc ngủ nên gương mặt vẫn hồng hào, hiền lành và vẫn còn nét đẹp trai đầy nam tính của ông vua không ngai của sân khấu cải lương. Cả gia đình đều đang rất đau buồn nên kính mong mọi người tôn trọng sự riêng tư. Em sẽ đăng cáo phó trong nay mai," MC Thanh Tùng viết tiếp.

thanhduoc3

Nghệ sĩ Thành Được trong trích đoạn cải lương "Tuyệt Tình Ca" trên sân khấu Trung Tâm Thúy Nga. (Hình : Chụp từ YouTube Thúy Nga)

Theo Wikipedia, cố nghệ sĩ Thành Được thành danh cùng thời với các nghệ sĩ Năm Châu, Út Bạch Lan, Thanh Nga, Út Trà Ôn và Phùng Há. Ông từng được mệnh danh là "Ông vua không ngai" hay "Kép hát thượng thặng" trong làng sân khấu cải lương Nam Bộ.

Ông có nguyên danh Châu Văn Được, sinh ra trong một gia đình phú nông.

Sau khi học xong tiểu học, ông theo cậu ruột là bầu gánh hát cải lương Thanh Cần, để học hát, và lên sân khấu diễn lần đầu tiên vào năm 1954 trong gánh hát của người cậu. Sau đó hai năm, ông nổi bật trong vai Tô Điền Sơn (tuồng "Khi Hoa Anh Đào Nở"). Năm 1958, Thành Được về đoàn Kim Chưởng, sau đó tới đoàn Thanh Minh-Thanh Nga, rồi trở lại Kim Chưởng.

Năm 1961, ông kết hôn với nghệ sĩ cải lương Út Bạch Lan. Hai người cũng trở thành cặp diễn nổi tiếng trong các vở "Con Gái Chị Hằng," "Tấm Lòng Của Biển," "Bọt Biển," "Chuyện Tình 17," "Tình Xuân Muôn Tuổi," "Rồi 30 Năm Sau," "Giấc Mộng Giữa Hoàng Lăng"… nhưng đặc biệt hơn cả là vở "Nửa Đời Hương Phấn". Đến năm 1964, hôn nhân của ông với Út Bạch Lan tan vỡ.

Năm 1966, nghệ sĩ Thành Được đoạt huy chương vàng giải Thanh Tâm với vai diễn tướng cướp Thi Đằng (tuồng "Tiếng Hạc Trong Trăng").

Năm 1984, nghệ sĩ Thành Được đi lưu diễn tại Đức, sau đó xin tị nạn chính trị tại đây, và mở một nhà hàng.

Năm 1995, ông sang Hoa Kỳ sinh sống và mở nhà hàng Thành Được tại Milpitas, một thành phố giáp phía Bắc San Jose.

MC Thanh Tùng cho biết, nhà hàng Thành Được vẫn còn đó, nhưng cố nghệ sĩ đã chuyển nhượng cho người khác trước khi ông nghỉ hưu. 

(Đ.D.)

Nguồn : Người Việt, 16/11/2023

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: VOA tiếng Việt, Đ.D.
Read 343 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)