Dân Vườn rau Lộc Hưng ‘vẫn chiến đấu đến hơi thở cuối cùng' sau vụ ‘đàn áp hôm 8/12’ (RFA, 09/12/2019)
Ba người dân Vườn rau Lộc Hưng bị câu lưu hôm 8/12 nói với Đài Á Châu Tự Do rằng họ sẽ tiếp tục "chiến đấu đến hơi thở cuối cùng", một ngày sau vụ "đàn áp dã man" xảy ra trong lúc bà con dựng hang đá Noel.
Quang cảnh vườn rau Lộc Hưng vào ngày 8/12/2019 khi chính quyền địa phương xuống dẹp hang đá Noel của người dân - Courtesy of FB Vườn Rau Lộc Hưng
Người dân Vườn rau Lộc Hưng hôm 8/12 lên tiếng tố cáo chính quyền phường 6, quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh đã huy động công an, an ninh mặc thường phục và dân quân đến vùng đất cưỡng chế để cản trở bà con dựng hang đá Noel, đập phá tượng Đức Mẹ, và bắt giữ ba người phản đối. Người dân cho rằng đây là hành động vi phạm quyền tự do tôn giáo của người dân.
Vườn Rau Lộc Hưng là khu đất đã bị chính quyền địa phương cưỡng chế vào tháng 1 vừa qua với mục đích để xây dựng trường học, theo thông báo của chính quyền quận Tân Bình. Tuy nhiên, người dân địa phương không đồng ý với quyết định cưỡng chế này và đã đưa đơn kiện lên chính quyền thành phố và trung ương.
Theo trang Facebook Vườn rau Lộc Hưng của người dân tại đây, vụ việc bắt đầu vào 9 giờ sáng ngày 8/12 khi chính quyền địa phương cản trở người dân dựng hang đá, và lấy đi giàn giáo để bên cạnh Đài Đức Mẹ, kéo giật sập khung gỗ làm hang đá.
Vào buổi chiều, người dân tiếp tục dựng hang đá nhưng cũng bị chính quyền cản trở và bắt giữ 3 người dân phản đối có tên Cao Thị Thu, ông Phạm Trung Hiếu và ông Phạm Duy Quang. Người dân Lộc Hưng cáo buộc chính quyền đã đập nát tượng Thánh : Đức Mẹ Maria và Thánh Cả Giuse.
Đến khoảng 10 giờ tối cùng ngày, ba người nêu trên mới được thả.
Courtesy of FB Vườn Rau Lộc Hưng
Hôm 9/12, ông Phạm Duy Quang nói với RFA
"Hôm qua thì một cái cảnh đàn áp tấn công bà con, dùng vũ lực hết sức dã man. Vào khoảng 3 giờ rưỡi thì bà con vườn rau chúng tôi ra đọc kinh cầu nguyện, làm hang đá để chuẩn bị mừng ngày Chúa Giáng sinh trên phần đất của vườn rau. Sau khi đọc kinh cầu nguyện, một lực lượng rất đông, gồm các ban ngành nhà cầm quyền phường 6 đến cưỡng chế, đàn áp, phá hoại hang đá.
Trong lúc họ đàn áp thì bà con cương quyết không để cho họ đạt được mục đích. Chúng tôi cương quyết như vậy thì giữa hai bên xảy ra xô xát. Họ đã đánh đập chúng tôi, dồn bà con vào từng góc, bắt bà con lên xe đưa về phường 4".
Ông Quang cho biết tại đồn công an, ông và bà Thu, ông Hiếu bị bắt làm bản tường trình với cáo buộc "Tụ tập đông người, gây mất trật tự công cộng".
Bà Cao Thị Thu nói thêm :
"Chúng tôi chỉ ra bảo vệ hang đá thôi. Tôi đứng ở phần sau của hang đá để dựng thì bao nhiêu lực lượng kéo đến. Tôi năm nay đã 58 tuổi rồi, tai không nghe rõ. Họ đấm vào mặt tôi, đạp tôi. Lúc đó tôi mới thấy cục gạch ở đâu đó rớt vào chân. Đau quá, phản ứng tự nhiên, tôi mới lấy cục gạch chọi và chạy ra. Thế là họ bắt tôi, cáo buộc tôi ném đá, vi phạm hành chánh. Họ đòi phạt tôi 750.000 đồng. Tôi nói mình không đóng gì hết. Họ quát rằng ‘quyết định của nhà nước, chị có nhận không ?’. Tôi nói ‘dứt khoát 1 đồng cũng không đóng, còn nếu không thì mấy anh cứ nhốt tôi lại’.
"Tôi vẫn ký vào bản tường trình, tôi không sợ. Tôi ném đá là vì tôi bị đau quá khi họ đánh tôi. Quyết định phạt tiền thì tôi không nhận, dứt khoát không đóng gì hết".
Bà Thu cũng cho hay tại đồn công an, bà bị điều tra lai lịch, nhân thân và bà "không có gì giấu giếm".
Cùng ngày, trả lời RFA, ông Phạm Trung Hiếu nói :
"Trước khi thả ra khỏi đồn công an thì họ cũng hù dọa là sau này tụi mày đừng có đi theo ông Chánh [Cao Hà Chánh], ông này ông kia rủ rê. Giống như hù dọa để chúng tôi không còn tiếp tục theo kiểu mà họ cho là ‘gây rối trật tự'. Họ hù dọa để chúng tôi không còn đến các cơ quan hay phần đất.
Theo cảm nhận thì họ hù dọa vậy thôi, vì chúng tôi cũng đi đứng này kia cả 20 năm nay rồi, ít nhiều hiểu được rằng họ hù dọa để phủ đầu, làm đủ trò đủ kiểu để lần sau mình sợ mình khiếp hoặc như thế nào đó".
Ông Hiếu nói thêm rằng việc giải quyết vụ Vườn rau Lộc Hưng "còn dài lắm", "còn ý đồ trấn áp người dân", "không cho người dân ngóc đầu dậy luôn chứ không giải quyết gì".
"Chúng tôi chỉ biết hy vọng thôi, mong muốn rằng lãnh đạo chính quyền mau chóng giải quyết cái câu chuyện đất cát của chúng tôi. Nhưng đó là hy vọng thôi, chứ còn bây giờ họ sẽ còn làm các kiểu để mà muốn ăn tươi nuốt sống, giống như là họ câu giờ, kéo thời gian ra để làm gì đó bất lợi cho chúng tôi", ông Hiếu suy đoán.
Hang đá Noel ở Vườn Rau Lộc Hưng - Courtesy of FB Vườn Rau Lộc Hưng
Trong khi đó, ông Phạm Duy Quang bổ sung :
"Trong vòng một tháng tới đây, chúng tôi vẫn phải tiếp tục đi thưa kiện tố cáo, đến các nơi có thẩm quyền cao nhất. Vẫn phải đi thêm nhiều lần nữa cho đến khi nào mà thành phố Hồ Chí Minh [Thành ủy] ra giải quyết cho bà con. Chúng tôi đã ba, bốn lần ra tới trung ương và ngoài đó cũng ra văn bản yêu cầu thành phố tổ chức đối thoại, nhưng họ vẫn không ra. Chúng tôi sẽ đi tới cùng, khi nào họ ra thì thôi. Phía thành phố Hồ Chí Minh không ra đối thoại với bà con vườn rau thì họ đã tự quyết định hết rồi. Chúng tôi không biết phải làm sao nữa. Chúng tôi chỉ đi đến hơi thở cuối cùng thôi".
Hôm 9/12, RFA đã liên hệ nhiều lần với Ủy ban nhân dân và công an phường 6, quận Tân Bình nhưng không nhận được phản hồi.
Vào các ngày 4 và 8/1/2019, chính quyền quận Tân Bình đã huy động lực lượng đến san ủi, cưỡng chế khoảng 200 căn nhà ở Vườn rau Lộc Hưng, bất chấp sự phản đối của người dân. Những người dân bị cưỡng chế cho biết đất của họ là từ đời cha ông (thời Pháp) để lại trong khi chính quyền cho biết việc cưỡng chế chỉ thực hiện với 112 nhà xây dựng trái phép từ ngày 1/1/2018.
Người dân Vườn Rau Lộc Hưng khẳng định họ có căn cứ pháp lý xác định khu đất vườn rau thuộc quyền sở hữu của họ từ năm 1954 đến nay. Tuy nhiên, chính quyền địa phương đã cố tình không cấp quyền sử dụng đất cho bà con với mục đích "cướp" hơn 5 ha đất.
Vụ cưỡng chế đất đã gặp phải nhiều phản ứng ở trong nước và quốc tế. Dân biểu Châu Âu hồi đầu năm nay cũng đề cập đến vụ cưỡng chế đất ở Vườn Rau Lộc Hưng khi nói đến tình hình vi phạm nhân quyền ở Việt Nam.
*****************
Người dân Vườn rau Lộc Hưng tố cáo chính quyền địa phương đập phá tượng Đức Mẹ (RFA, 08/12/2019)
Người dân Vườn rau Lộc Hưng hôm 8/12 lên tiếng tố cáo chính quyền phường 6, quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh đã huy động công an, an ninh mặc thường phục và dân quân đến vùng đất cưỡng chế để cản trở bà con dựng hang đá Noel, đập phá tượng Đức Mẹ, và bắt giữ 3 người phản đối. Người dân cho rằng đây là hành động vi phạm quyền tự do tôn giáo của người dân.
Hiện trường vụ đập phá hang đá và tượng Đức Mẹ tại Vườn Rau Lộc Hưng hôm 8/12/2019 - Courtesy of FB Vườn Rau Lộc Hưng
Vườn Rau Lộc Hưng là khu đất đã bị chính quyền địa phương cưỡng chế vào tháng 1 vừa qua với mục đích để xây dựng trường học, theo thông báo của chính quyền quận Tân Bình. Tuy nhiên, người dân địa phương không đồng ý với quyết định cưỡng chế này và đã đưa đơn kiện lên chính quyền thành phố và trung ương.
Theo trang Facebook Vườn rau Lộc Hưng của người dân tại đây, vụ việc bắt đầu vào 9 giờ sáng ngày 8/12 khi chính quyền địa phương cản trở người dân dựng hang đá, và lấy đi giàn giáo để bên cạnh Đài Đức Mẹ, kéo giật sập khung gỗ làm hang đá.
Vào buổi chiều, người dân tiếp tục dựng hang đá nhưng cũng bị chính quyền cản trở và bắt giữ 3 người dân phản đối có tên Cao Thị Thu, ông Hiếu và ông Quang. Người dân Lộc Hưng cáo buộc chính quyền đã đập nát tượng Thánh : Đức Mẹ Maria và Thánh Cả Giuse.
Đến tối cùng ngày, 3 người bị bắt vẫn chưa được thả. Những video được livestream trên Facebook Vườn Rau Lộc Hưng cho thấy người dân đã tập trung tại trụ sở công an địa phương và có tranh cãi giữa công an và người dân.
Cũng trong tối cùng ngày, người dân địa phương đã tổ chức một buổi lễ cầu nguyện tại khu vực vườn rau cho người những người bị bắt giữ.
Vào các ngày 4 và 8/1/2019, chính quyền quận Tân Bình đã huy động lực lượng đến san ủi, cưỡng chế khoảng 200 căn nhà ở Vườn rau Lộc Hưng, bất chấp sự phản đối của người dân. Những người dân bị cưỡng chế cho biết đất của họ là từ đời cha ông (thời Pháp) để lại trong khi chính quyền cho biết việc cưỡng chế chỉ thực hiện với 112 nhà xây dựng trái phép từ ngày 1/1/2018.
Người dân Vườn Rau Lộc Hưng khẳng định họ có căn cứ pháp lý xác định khu đất vườn rau thuộc quyền sở hữu của họ từ năm 1954 đến nay. Tuy nhiên, chính quyền địa phương đã cố tình không cấp quyền sử dụng đất cho bà con với mục đích "cướp" hơn 5 ha đất.
Vụ cưỡng chế đất đã gặp phải nhiều phản ứng ở trong nước và quốc tế. Dân biểu Châu Âu hồi đầu năm nay cũng đề cập đến vụ cưỡng chế đất ở Vườn Rau Lộc Hưng khi nói đến tình hình vi phạm nhân quyền ở Việt Nam.
*****************
Không gian dân sự ở Việt Nam bị đánh giá ‘vẫn ngột ngạt’ (VOA, 07/12/2019)
Việt Nam nằm trong số 24 quốc gia trên thế giới có không gian hoạt động dân sự ‘ngột ngạt’ (closed civic space), có ‘rất ít tiến bộ’ và thế giới cần áp lực buộc Việt Nam thực hiện những cam kết của mình, một tổ chức nhân quyền cho biết trong phúc trình thường niên về không gian dân sự toàn cầu.
Một cuộc biểu tình chống Trung Quốc ở Hà Nội hồi năm 2014. Các cuộc biểu tình ở Việt Nam thường bị công an đàn áp và bắt bớ
So với năm 2018 thì môi trường dân sự Việt Nam không có gì thay đổi và quốc gia này vẫn nằm trong nhóm nước bóp nghẹt các hoạt động dân sự nhiều nhất, theo phúc trình nhan đề ‘Quyền lực Người dân bị Tấn công’.
Báo cáo này vừa được CIVICUS, một tổ chức phi chính phủ chuyên theo dõi hoạt động dân sự toàn cầu có trụ sở ở Nam Phi, công bố hôm 4/12 ở Bangkok, Thái Lan, trong đó đánh giá tình hình thực hiện những quyền cơ bản của người dân ở các quốc gia.
Tổng cộng có 196 nước và vùng lãnh thổ được khảo sát và đánh giá theo năm thang bậc : cởi mở, hạn hẹp, cản trở, đàn áp và khép kín. Trên toàn cầu có 43 nước được đánh giá là ‘cởi mở’, chủ yếu tập trung ở Châu Âu và Bắc Mỹ.
Hầu hết các nước và vùng lãnh thổ được đánh giá là ‘khép kín’ đối với hoạt động dân sự nằm ở Châu Á và Châu Phi. Cùng với Việt Nam, Trung Quốc, Bắc Triều Tiên và Lào là các quốc gia Đông Á nằm trong nhóm khép kín này.
Đại diện duy nhất của Châu Á được xếp hạng cao nhất là vùng lãnh thổ Đài Loan. Theo CIVICUS, Đài Loan được đánh giá cao trong năm nay nhờ vào việc vùng lãnh thổ này đã hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính.
Trong khi đó, ‘điểm tối’ trong năm 2019 mà phúc trình này kêu gọi cần sự quan tâm đặc biệt là Hong Kong. Theo đó, kể từ khi cuộc biểu tình đòi dân chủ bùng phát từ tháng 6, cảnh sát Hong Kong bị cáo buộc là ‘dùng vũ lực thái quá’ cùng với ‘nhiều vụ bắt giữ tùy tiện’ mà trong đó có người ‘bị tra tấn’ và ‘bị ngược đãi’. Phúc trình cũng thừa nhận là bên cạnh bạo lực của cảnh sát, người biểu tình Hong Kong ‘cũng leo thang bạo lực’.
‘Rất ít tiến bộ’
Trao đổi với VOA từ Malaysia, ông Josef Benedict, nghiên cứu viên của CIVICUS, một trong những người phụ trách phần đánh giá về Châu Á trong phúc trình, cho biết Việt Nam ‘có rất ít tiến bộ trong vòng một năm qua’.
"Về cơ bản có rất ít không gian cho các tổ chức xã hội dân sự độc lập hoạt động ở Việt Nam và những người dám lên tiếng (phản đối chính quyền) đang phải chịu rất nhiều sự thống khổ", ông Benedict cho biết.
Ông nêu lên tình trạng những người ‘dám nêu lên những vấn đề nhức nhối ở Việt Nam đang đối mặt với việc sách nhiễu, dọa nạt và thậm chí là án tù’ và những cuộc ‘biểu tình ôn hòa’ chống lại luật an ninh mạng ‘bị công an đáp trả bằng bạo lực quyết liệt’.
"Nhiều người đã bị bắt và bị giam giữ", ông nói với VOA.
"Chúng tôi cũng thấy rằng ở Việt Nam không gian cho tự do báo chí và tự do truyền thông không hề tồn tại", ông nói thêm.
Vị chuyên gia này cho biết chính phủ Việt Nam ‘đã cam kết rất nhiều’ về nhân quyền, chẳng hạn như đại diện của Việt Nam đã nói trước Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc rằng họ sẽ có những bộ luật đi vào nhân quyền nhưng trên thực tế thì nhiều nhà hoạt động bị chặn lại ở sân bay và bị thẩm vấn sau khi đi nước ngoài về và có người ‘bị án tù nặng nề’.
Ông cũng nêu lên một ‘vấn đề lớn’ ở Việt Nam là nhiều tù nhân chính trị ‘bị đưa đi giam rất xa nơi họ sống’ và dẫn chứng là bà Trần Thị Nga, nhà hoạt động công đoàn, đã từng bị di lý cách gia đình cả ngàn cây số, gây khó khăn cho việc thăm nuôi.
Trả lời câu hỏi của VOA là nếu những nhà hoạt động này bị kết tội là ‘xâm phạm an ninh quốc gia’ thì phải chăng việc họ bị tuyên án tù cũng là phù hợp với luật pháp, ông Benedict nói rằng các đạo luật an ninh quốc gia ở Việt Nam ‘không có cơ sở gì hết’.
"Các luật này được chính phủ Việt Nam sử dụng để biện hộ cho việc họ đàn áp các nhà hoạt động. Theo CIVICUS thì không có cơ sở gì để truy tố và bỏ tù các nhà hoạt động", ông nói.
Chuyên viên này cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế, nhất là Liên Hiệp Châu Âu (EU), nên quan tâm nhiều hơn nữa đến tình hình nhân quyền ở Việt Nam.
Theo đề xuất của ông, khối EU nên xem nhân quyền là vấn đề quan trọng trong việc thực thi hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU, tức EVFTA.
"EU nên đàm phán để buộc Việt Nam hành động nhiều hơn nữa và cần phải lên tiếng cho những người bị bỏ tù chỉ vì họ đòi tự do ngôn luận hay hoạt động dân chủ", ông nói.
Ngoài ra, ông còn kêu gọi các nước ASEAN cởi mở hơn và cấp tiến hơn như Malaysia hay Indonesia phải ‘nêu đích danh Việt Nam’ mỗi khi Hà Nội có những vi phạm nhân quyền trầm trọng và đưa những vấn đề này đến các cuộc họp của khối.
Tuy nhiên, khối ASEAN lâu nay hoạt động trên nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau và rất nhiều nước trong khối, từ Campuchia, Philippines Brunei, Lào, Myanmar cho đến Singapore, Thái Lan đều có thành tích nhân quyền tồi tệ.
Ông Benedict cũng thừa nhận điều này khi được yêu cầu so sánh tình trạng nhân quyền của Việt Nam với các nước láng giềng nhưng ông cho rằng ở những nước có mức độ đàn áp cao như Campuchia hay Singapore, các tổ chức xã hội dân sự độc lập vẫn có không gian hoạt động trong khi ‘ở Việt Nam thì không’.
Về kiến nghị đối với chính quyền Việt Nam, ông đề nghị dỡ bỏ các đạo luật về an ninh quốc gia (như luật an ninh mạng), khôi phục quyền tự do ngôn luận cho người dân vì Việt Nam đã ký kết Công ước quốc tế về các Quyền chính trị và dân sự cũng như phải mở rộng không gian hoạt động cho các tổ chức dân sự độc lập.
*******************
Quốc vụ khanh Đức gặp gỡ giới tranh đấu Việt Nam (VOA, 06/12/2019)
Hôm 5/12, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Đức Andreas Michaelis đã có cuộc gặp với các nhà hoạt động Việt Nam tại Hà Nội, để tìm hiểu về hoạt động của xã hội dân sự.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, một trong bốn nhà hoạt động tham dự cuộc gặp kéo dài hơn hai giờ, nói với VOA rằng ông Michaelis có đề cập đến Hiệp định Thương mại Tự do EU và Việt Nam (EFVTA), và quan tâm đến vấn đề nhân quyền.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho biết :
"Về EFVTA, ông ấy có nhắc đến. Họ quan tâm đến vấn đề nhân quyền. Khi mà Hiệp định thương mại này phê chuẩn thì sẽ có những ràng buộc về vấn đề nhân quyền mà Việt Nam phải thực hiện".
"Họ tìm hiểu kỹ về vấn đề này thì có thể họ sẽ tác động như thế nào đó để cho tình hình nhân quyền ở Việt Nam được cải thiện", tiến sĩ Nguyễn Quang A cho biết thêm.
"Trên cơ sở các mối quan tâm chung, Đức và Việt Nam sẽ tăng cường quan hệ hợp tác trong khuôn khổ việc đổi mới quan hệ đối tác chiến lược của mình", quan điểm này đã được Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Đức Andreas Michaelis và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Tô Anh Dũng khẳng định tại phiên hội đàm Đức-Việt diễn ra năm nay tại Hà Nội hôm 4/12, theo một thông cáo của Đại sứ quán Đức ở Việt Nam.
Truyền thông Việt Nam cho biết dưới sự chứng kiến của Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh, Quốc vụ khanh Michaelis và Thứ trưởng Ngoại giao Tô Anh Dũng đã thông qua bản kế hoạch hành động chiến lược là cơ sở cho các hoạt động hợp tác song phương đa dạng trong hai năm tới.
"Hai bên đã thông qua bản kế hoạch hành động cho năm 2020/2021 với cam kết đảm bảo việc duy trì trật tự trên cơ sở luật lệ, tôn trọng luật pháp quốc tế, đặc biệt là bảo vệ các quyền con người cũng như các nguyên tắc cơ bản về chủ quyền và nhà nước pháp quyền", thông báo của Đại sứ quán Đức cho biết thêm.
Ông Nguyễn Quang A cho VOA biết tại gặp với các nhà hoạt động, ông Michaelis cũng hỏi ý kiến những người tham dự để làm thế nào để Đức có thể giúp cải thiện tình hình nhân quyền ở Việt Nam.
Tiến sĩ Quang A thuật lại ý kiến đề xuất của ông :
"Ông ấy muốn tìm hiểu tình hình và chúng tôi cũng đã nói rằng tình hình nhân quyền Việt Nam với ban lãnh đạo mới từ đại hội Đảng vừa rồi đã tồi tệ hơn như thế nào".
"Phía Đức hỏi chúng tôi rằng họ có thể làm gì cho việc này. Tôi góp ý rằng điều quan trọng nhất là Việt Nam phải thể chế hóa những sự thay đổi, tức là biến các cam kết [quốc tế] thành luật của Việt Nam và thực thi chính các luật của Việt Nam".
Vào tháng trước, nhà hoạt động Nguyễn Văn Đài và đại diện các nhóm vận động cho nhân quyền Việt Nam đã gặp gỡ các dân biểu và kêu gọi chính phủ Đức hãy quan tâm và gây áp lực hơn nữa lên chính quyền Việt Nam trong vấn đề nhân quyền, trong đó có việc trả tự do cho tất cả các tù nhân lương tâm, tù chính trị.
Nhóm đề nghị các dân biểu của hai đảng SPD và đảng Xanh trong Nghị viện Châu Âu không ủng hộ việc thông qua EVFTA cho đến khi tình trạng vi phạm nhân quyền tại Việt Nam được cải thiện và có thể kiểm chứng được.
Trong một bài viết gửi cho VOA, ông Nguyễn Văn Đài trích lời dân biểu Gabriela Heinrich cho biết bà sẽ đưa hồ sơ vi phạm nhân quyền của Việt Nam ra để Quốc hội Đức theo dõi. Ông Đài cho biết thêm : "Dân biểu Heinrich cho rằng việc nhà báo Phạm Chí Dũng bị bắt làm cho chính giới Đức lo ngại về tình trạng vi phạm nhân quyền của Việt Nam".