Vấn nạn lương và năng lực cán bộ !

RFA, 15/09/2022

Mức lương cán bộ hiện nay được trả theo mức lương chung theo quy định của Nhà nước chứ chưa theo hướng căn cứ trên năng lực cá nhân. Liệu việc trả lương theo hiệu quả công việc có thể thực hiện một cách hiệu quả hay không, khi chưa có cơ quan giám sát đáng tin cậy ?

Mức lương cán bộ hiện nay được trả theo mức lương chung theo quy định của Nhà nước chứ chưa theo hướng căn cứ trên năng lực cá nhân. Ảnh Hoàng Triều, Người Lao Động 15/07/2021

Với mức lương cơ sở đang được áp dụng là 1,49 triệu đồng/tháng và hệ số hệ số lương là 9,7 và 10,3, mức lương Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ năm 2022 tương ứng là 14.453.000 đồng và 15.347.000 đồng.

Theo Điều 99 Hiến pháp năm 2013, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ là thành viên Chính phủ và là người đứng đầu bộ, cơ quan ngang bộ, lãnh đạo công tác của bộ, cơ quan ngang bộ ; chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực được phân công ; tổ chức thi hành và theo dõi việc thi hành pháp luật liên quan đến ngành, lĩnh vực trong phạm vi toàn quốc.

Truyền thông Nhà nước dẫn lời cựu Bộ trưởng Lao động, thương binh và xã hội Trần Đình Hoan ước ao đến năm 2000 lương cấp bộ trưởng được 1.000 USD. Với mức lương chưa đến 1.000 USD nhưng rất nhiều quan chức vẫn có nhà lầu, xe hơi, cho con du học nước ngoài… nên ước ao của ông Trần Đình Hoan không cần thành sự thật.

Một số người cho rằng, nếu lương cán bộ thấp thì dễ sinh ra tiêu cực trong công tác. Nên chăng trả lương cho cán bộ theo năng lực làm việc ?

Một luật sư ở Sài Gòn, không muốn nêu tên, nói với RFA quan điểm của ông sáng 15/9/2022 :

"Mức lương của cán bộ, thủ tướng hay bộ trưởng được công khai là mức lương cơ bản chứ không phải lương thực nhận. Lương thực nhận là lương cơ bản nhân với hệ số nữa thì nó rất là lớn. Chủ tịch nước hay Thủ tướng lương chỉ mười mấy triệu sao họ cất được nhà lầu ? Còn cái hệ số được nhân lên nữa. Đó là lương. Còn ‘bổng’ thì không ai biết.

Nếu nói trả lương theo năng lực thì nó phải có cơ quan giám sát năng lực thì mới xác định được. Hoặc phải qua phiếu tín nhiệm của người dân chứ không phải phiếu tín nhiệm trong nội bộ cơ quan nhà nước. Lúc đó mới xét tới vấn đề năng lực. Chứ đừng xét theo kiểu ‘làm láo mà báo cáo hay’. Không tin tưởng được !".

Chuyện cán bộ hưởng lương Nhà nước nhưng có khối tài sản không thua kém một doanh nhân thành công không phải là hiếm, dù nghe thì vô lý về mặt lý thuyết.

Ba năm trước, dư luận xã hội nóng lên với thông tin bà Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân có đến gần 300 bộ áo dài do nhà thiết kế Võ Việt Chung may riêng cho bà. Võ Việt Chung là một nhà thiết kế hàng đầu Việt Nam, bắt đầu thiết kế áo dài cho bà Ngân từ năm 2016, khi bà trở thành Chủ tịch Quốc hội. Người dân không lạ gì hình ảnh bà Chủ tịch Quốc Hội Nguyễn Thị Kim Ngân trong những chiếc áo dài được thiết kế sang trọng khi xuất hiện trước công chúng.

Tháng 11 năm ngoái, cư dân mạng xã hội 'dậy sóng' trước hình ảnh Bộ trưởng Công an Tô Lâm, người phát ngôn Bộ Công An Tô Ân Xô ăn bò dát vàng ở trời Tây, khi tháp tùng đoàn của Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc COP26 tại Anh. Trong khi dân trong nước đang kiệt quệ vì dịch bệnh Covid-19. Nhiều người dân đặt câu hỏi, phải chăng đó là tiêu chuẩn đặc biệt của những người thuộc hàng lãnh đạo ngành công an khi đi công tác nước ngoài ?

Lúc đó, ông Lê Văn Triết, cựu Bộ trưởng Thương mại nói với RFA :

"Bộ Tài chính họ đài thọ cho đoàn đó gồm bao nhiêu người, mỗi người theo cấp bậc, trong thời gian bao lâu… là có quy định hết. Cho nên, đoàn đó có muốn lấy nhiều hơn cũng không được, chỉ theo chuẩn đã được Bộ Tài chính và những cơ quan chức năng khác quy định.

Trước khi đi (công tác - PV), Bộ Tài chính họ chuẩn bị sẵn số tiền đó và họ đến nhận. Khi trở về cũng phải báo cáo số tiền sử dụng. Bộ Tài chính họ đâu được đưa quá số tiền quy định. Nếu làm sai quy định họ sẽ vi phạm. Việc gì họ phải gánh tội như thế trong khi họ đâu phải người đi ?"

Câu chuyện quan chức, cán bộ sống được nhờ "bổng" chứ không nhờ lương là điều được Tiến sĩ Nguyễn Văn Thạo, nguyên Trợ lý Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhận định tại buổi hội thảo khoa học ‘Phát triển nhân lực hành chính nhà nước’ được tổ chức hôm 5 tháng 8 năm 2020 rằng, tiền lương không phải nguồn thu nhập chính của cán bộ công chức, bổng nhiều hơn lương. Ông cũng cho rằng nhiều người thích vào công chức nhà nước vì có phần ngoài lương ; còn nếu chỉ có lương thì không ai thích vào.

Một luật gia ở Hà Nội, không muốn nêu tên, nói với RFA sáng 15/9/2022 :

"Mức lương thì rất minh bạch, rõ ràng nhưng thu nhập ngoài lương mới là cái chính, không kiểm soát được. Ví dụ lương ông Vương Đình Huệ chưa đến 1000 đô la nhưng vẫn có tiền cho con du học Mỹ. Đấy là đặc tính của chế độ bao cấp.

Thu nhập ngoài lương của họ cao hơn rất nhiều lần lương thực tế nhưng không thể kiểm soát được, nhất là những người quyền lực có tầm ảnh hưởng rộng. Một bữa nhậu ở nhà hàng của họ còn cao hơn một tháng lương của họ trên lý thuyết. Ngoài ra, nếu trả lương theo năng lực hay hiệu quả cộng việc lại càng khó. Ai là người đánh giá hiệu quả công việc của họ ?

Ví dụ con trai ông Nguyễn Tấn Dũng là Nguyễn Thanh Nghị đưa ra hai Chương trình hành động trong thời gian ông ta làm Bộ trưởng Bộ xây dựng nghe rất hay. Chương trình thứ nhất là chống tham nhũng hợp với bác Trọng. Chương trình thứ hai là xây nhà ở xã hội họp với lòng dân. Mục đích là lấy điểm về mặt chính trị mà thôi.

Phải có biện pháp chế tài, tức là nếu không làm được trong nhiệm kỳ của mình thì phải bị kỷ luật. Không thể cứ đưa ra dự án để lấy điểm, để được thăng chức, thậm chí để được giao đất, hết nhiệm kỳ chưa làm cũng không sao !"

Do quá nhiều cán bộ chỉ ăn lương mà giàu bất thường, Uỷ ban Nhân dân thành phố Hà Nội vừa ký quyết định phê duyệt kế hoạch xác minh tài sản, thu nhập năm 2022. Mục đích của kế hoạch này được nói là để kiểm tra, làm rõ tính chính xác, trung thực các nội dung trong bản kê khai tài sản, thu nhập của người có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập được xác minh ; ngăn ngừa, phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng đối với người có nghĩa vụ kê khai.

Điều đáng nói là người được xác minh tài sản, thu nhập tại mỗi đơn vị được lựa chọn ngẫu nhiên bằng hình thức bốc thăm với tỷ lệ 10% trên tổng số cán bộ thuộc diện kê khai tài sản.

Nguồn : RFA, 15/09/2022

************************

Nhóm trẻ vị thành niên sập bẫy 'việc nhẹ, lương cao' và hành trình được giải cứu

RFA, 12/09/2022

Một nhóm năm em thiếu niên người dân tộc H’Mong từ Lâm Đồng, vì hoàn cảnh phải nghỉ học mưu sinh từ sớm, đã bị bị lừa sang Campuchia làm việc cho một công ty đánh bạc trực tuyến.

Nhóm người Việt bị lừa sang Campuchia lao động cưỡng bức được trao trả về Việt Nam - Công an Thành phố Hồ Chí Minh

Bị dụ làm ‘việc nhẹ, lương cao’

Trong nhóm này, em nhỏ nhất là 16 tuổi, lớn nhất cũng chỉ vừa 18. Giàng A.T (17 tuổi) và Văn C (16 tuổi) là hai trong số năm nạn nhân, thuật lại với RFA về hành trình bị dụ dỗ sang nước ngoài rồi bị cưỡng bức lao động.

Em Văn C vừa học hết lớp 11, vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, cha mẹ không đủ khả năng cho em tiếp tục đi học. Do đó, em dọn ra ngoài ở trọ cùng với nhóm năm người bạn khác để đi làm rẫy kiếm tiền, tự sinh sống.

Giàng A.T cũng đã nghỉ học từ rất lâu, không có điều kiện đi học nghề nên em cũng đã ra đời bươn chải kiếm việc làm từ mấy năm nay.

Một ngày giữa tháng tám, một trong số năm em thấy thông báo tuyển dụng lao động làm công việc ở Thành phố Hồ Chí Minh. Mức lương được thông báo là từ chín đến 12 triệu đồng/tháng, bao ăn ở và đi lại :

"Người tuyển họ nói là mình làm ở Sài Gòn, vào hướng dẫn cách chơi game trên trang web Go88. Lúc đầu thử việc là từ chín đến 12 triệu" - em Giàng A.T cho biết.

Vậy là cả năm bạn cùng nhau xin việc làm, nghĩ bụng chỉ làm khoảng sáu tháng rồi về quê ăn Tết, nếu có dư một chút thì mua xe hoặc đóng tiền đi học nghề.

Sau này, các em mới phát hiện đây là công ty V7 Victory , chỉ cách cửa khẩu Mộc Bài có hai km.

Khi tra tên công ty này trong các hội nhóm Người Việt ở Campuchia, chúng tôi ghi nhận công ty này liên tục đăng thông tin tuyển dụng hàng chục nhân viên, vào các vị trí sale, telesale, chăm sóc khách hàng hay xuất nhập khẩu…

Mức lương trung bình được giới thiệu là từ 23 đến 25 triệu đồng/tháng, chỉ với yêu cầu đơn giản là đánh máy tính 30 từ/phút.

Thậm chí, để tạo uy tín, công ty này còn thông tin rằng nhân viên được hỗ trợ xuất cảnh chính ngạch, được mướn nhà bên ngoài công ty, được nghỉ phép mỗi tháng…

Nhan nhản các thông tin tuyển dụng được đăng tải trên mạng xã hội

Hành trình vượt biên trong đêm

Khi cả năm đều đã đồng ý đi làm theo lời giới thiệu, chiều hôm 17/8, một chiếc xe bảy chỗ đến đón các em tại nhà trọ ở tỉnh Lâm Đồng, đưa tới bến xe An Sương ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Từ đây, các em bị sang qua nhiều chiếc xe khác nhau, cho tới khi ra tới biên giới Mộc Bài. Em Giàng A.T kể :

"Họ đưa tụi em tới Thành phố Hồ Chí Minh, ra bến xe An Sương xong rồi đưa đến một chiếc xe bảy chỗ, xong rồi cứ đi 30 phút là đổi một chiếc xe khác, rồi lại đi. Tầm bảy giờ tối thì tới một cánh đồng vắng, không có ai. Lúc đó chỉ có bốn người mặc áo đen dẫn năm đứa tụi em đi qua một vườn mì.

Có hai người cầm dao đi trước đi sau bảo mình phải đi nhanh lên, đi chậm bị phát hiện là bị bắt. Khi tới đường nhựa thì có một chiếc xe chờ sẵn". 

Em Văn C, nói thêm :

"Lúc ở cửa khẩu vượt biên rồi thì họ đã kiểm soát mình rồi. Mình không thể chống lại hay chạy trốn gì được nữa rồi, nhiều người cầm dao hăm dọa. Có một người phiên dịch đi cùng nói ai chạy trốn là chém chết".

Các em nối nhau thành hàng một, đi bộ men theo một cánh đồng, khoảng 30 phút thì ra tới đường lớn trải nhựa. Lúc này, một chiếc xe khác chở tất cả đến một nhà nghỉ ở gần khu vực biên giới để nghỉ ngơi.

Sáng hôm sau, một chiếc xe khác nữa lại đưa mọi người đi lòng vòng, sau khi sang thêm hai lượt xe nữa thì họ mới tới một tòa nhà được cho biết là nơi làm việc. Xe chạy thẳng vào bên trong bãi đậu xe của tòa nhà, không một ai thấy được khuôn viên bên ngoài "công ty" này hình dáng ra sao, cũng chẳng biết được mình đang ở đâu.

Nhận ra đã bị lừa

Đợi sẵn ở gần trệt tòa nhà là vài người Trung Quốc và một phiên dịch. Họ yêu cầu cả nhóm test Covid rồi ký hợp đồng lao động.

"Lúc tới công ty thì có mấy người Trung Quốc với người phiên dịch qua đón. Họ không chào hỏi mình, họ rất là nghiêm ngặt.

Họ cho bọn em ngồi ở đó, hỏi tên, chụp hình, kiểm tra người và đồ đạc của bọn em mang theo, xong họ mới cho lên làm việc".

Theo nội dung cái được gọi là hợp đồng thì ở đây, mọi người phải bắt đầu làm việc từ lúc 8 giờ 30 sáng, đến 10 giờ 20 thì được nghỉ 20 phút ăn trưa. Đến 5 giờ chiều lại được nghỉ ăn chiều, rồi lại lại tiếp tục làm cho đến 11 giờ đêm.

Vì là người mới nên các em được ăn uống đầy đủ, nhưng bị chia ra, mỗi người ở một phòng riêng cùng với tám người khác. Tất thảy đều là người Việt Nam bị lừa sang Campuchia làm việc.

Tất cả quản lý của công ty này đều là người Trung Quốc. Mọi người bị canh phòng nghiêm ngặt. Ai có ý định trốn là sẽ bị tra tấn rất dã man. Văn C kể :

"Ở công ty, hôm trước có người nhảy lầu, người ta có bắt lại được, mấy người Trung Quốc đánh, chích điện đến khi ngất đi rồi người ta lại hất nước cho tỉnh lại rồi đánh tiếp. Trong năm đứa Tụi em có đứa coi được cái video nhảy lầu".

Mỗi ngày, mỗi người phải tìm cách lừa, dụ dỗ người chơi mạng xã hội nạp tiền vào tài khoản của công ty ít nhất là năm triệu đồng. Nếu không đủ chỉ tiêu thì bị trừ dần vào lương, hoặc thậm chí là bị bỏ đói hay đánh đập. Em Văn C thuật lại :

"Nội quy làm việc là bắt buộc mỗi ngày mình phải kiếm được năm triệu cho người ta. Một tháng là 150 triệu. Nếu một ngày mình không kiếm được năm triệu thì mình sẽ bị phạt, nhẹ thì thì đi chống đẩy, hoặc là phạt tiền hoặc là cả hai.

Người ta cứ phạt. Nếu mình không có tiền trả thì bây giờ thì người ta sẽ trừ vào lương.

Làm việc lừa đảo thôi ạ. Người ta sẽ đưa cho mình mỗi người năm cái Facebook, rồi mình vào chào hỏi, giới thiệu cho người ta công việc kiếm tiền dễ dàng, rồi làm cho người ta tin tưởng, người ta nạp tiền vô thì mình không cho rút ra".

Nhận thấy đây là công việc lừa đảo, Văn C có ý muốn về thì lúc đó mới biết rằng không thể ra ngoài được nữa. Lúc này, em mới thật sự hoang mang, sợ hãi, nhận ra mình đã bị lừa :

"Lúc đó em bắt đầu sợ rồi nhưng mà cũng chưa sợ lắm, tới lúc mà biết mình không được về nữa thì lúc đó mới sợ thật.

Em hỏi là mình muốn về thì như thế nào anh, thì anh đó nói là đã qua đây rồi thì còn nói về gì nữa, qua đây rồi chỉ có làm và làm thôi, không làm thì người ta bán đi nơi khác hoặc là người ta đánh đập gì đó chứ không có được về nữa.

Lúc đó em rất là buồn luôn. Em nghĩ chắc cả đời này em không được về được. Lúc đó em đã khóc và chỉ cầu nguyện với Chúa".

Kêu cứu và được giải thoát

Khi biết mình đã bị lừa, cả năm em đã bàn bạc với nhau bằng tiếng H’Mong để kêu cứu với gia đình, cũng như cộng đồng mạng :

"Bọn em đã cầu cứu về với gia đình thì cả năm gia đình bố mẹ đã lên trình báo với cơ quan công an địa phương ở Việt Nam. Nói chung là mấy công an ở đó cũng không làm được gì đâu". - Văn C nói

Không chỉ kêu cứu với gia đình, các em tìm đến một kênh YouTube của một người Việt nhưng nói tiếng H’Mong để nhờ sự giúp đỡ.

Người này tên là Huy, hiện đang ở Thái Lan. Anh Huy nói với RFA rằng sau khi nhận được lời kêu cứu. Anh đã liên hệ lại xin đầy đủ thông tin.

Sau đó, anh nhắn tin trang Facebook của Phó Thủ tướng Campuchia để trình báo vụ việc bằng tiếng Anh.

Một ngày sau, trang Facebook này trả lời là đã nhận được thông tin và sẽ tiến hành giải cứu nhóm nạn nhân.

Giàng A.T cho biết, vào lúc 11 giờ đêm ngày 25/8, Cảnh sát Campuchia đến công ty nói chuyện với người quản lý công ty. Sau đó, một nhóm người Trung Quốc lôi cả năm em vào một phòng riêng đánh đập, tra hỏi rằng ai đã báo cảnh sát :

"Tối hôm đó có một quản lý Trung Quốc lôi cả năm đứa tụi em lên tầng sáu hỏi là ai báo Công an. Tụi em nói là cả năm đứa tụi em đều báo.

Xong rồi mấy người Trung Quốc đó đã lôi bọn em vào phòng lấy điện chích rồi đánh tụi em.

Lúc đấy bọn em sợ lắm, nghĩ là không biết có qua khỏi không nữa. Sợ người ta giết mình mình. Nhưng đánh xong rồi thì mới thả bọn em xuống giao cho Công an (Cảnh sát Campuchia - PV). 

Giờ đây, dù đã may mắn được giải cứu, nhưng khi nhớ lại hành trình như đi vào địa ngục đó, các em vẫn chưa hết sợ hãi. Giàng A.T chia sẻ :

"Giờ nghĩ lại em còn thấy sợ và hối hận. Nếu mấy ngày đó ở nhà giúp bố mẹ thì cũng bớt đi chút việc. Sợ nhất là người ta sẽ chuyển đi chỗ khác".

Còn đối với Văn C, một tin vui cho em là sau chuyến đi này trở về, em được bố mẹ cho đi học lại và hiện em đang học lớp 12 ở một trường trung học ở Lâm Đồng.

Nguồn : RFA, 12/09/2022