Phát biểu trong khuôn khổ chuyến công du chính thức Việt Nam kết thúc hôm qua, 24/08/2023, ngoại trưởng Úc Penny Wong cho biết Canberra sẽ nâng cấp quan hệ chính thức với Việt Nam trên cơ sở cùng chia sẻ lợi ích về một trật tự toàn cầu biết bảo vệ các quốc gia "bất kể quy mô hay quyền lực".
Ngoại trưởng Úc Penny Wong (trái) gặp đồng nhiệm Việt Nam Bùi Thanh Sơn trong chuyến thăm Hà Nội ngày 27/06/2022. AP
Theo ghi nhận của tờ báo Nhật Bản Nikkei Asia, ngoại trưởng Úc đã xác định rằng Hà Nội và Canberra đang xích lại gần nhau hơn trong bối cảnh "thế giới đang được định hình lại" do những thách thức như địa chính trị và biến đổi khí hậu, những thách thức đồng thời là cơ hội kinh doanh.
Cả hai nước đều đang ở tuyến đầu chống lại các cuộc tấn công chiến lược từ Trung Quốc, nước đang tranh chấp với Việt Nam về vấn đề Biển Đông và cấm đoán nhiều mặt hàng Úc sau khi Canberra yêu cầu điều tra về nguồn gốc đại dịch Covid-19.
Trong một bài phát biểu tại Thành Phố Hồ Chí Minh ngày 23/08, bà Penny Wong công nhận : "Không ai trong chúng ta thuộc diện siêu cường" nhưng hai nước đều muốn thịnh vượng, hoạt động trên trường quốc tế và "không bị lấn chiếm hoặc không thể làm được điều đó vì một cường quốc lớn hơn".
Đối với ngoại trưởng Úc : "Cách nhìn nhận mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện... là coi đó là một tuyên bố về tầm nhìn chung, mục đích chung". Theo báo Nikkei, bà Penny Wong không đưa ra thời điểm cụ thể mà Việt Nam và Úc sẽ nâng cấp quan hệ song phương.
Trong thời gian gần đây, Úc càng lúc càng có thái độ cứng rắn hơn trong đối sách chống Trung Quốc. Úc mới đây cho biết sẽ trở thành quốc gia thứ ba mua tên lửa Tomahawk của Mỹ có tầm bắn 1.500 km để khiến "đối thủ gặp nguy hiểm khi ở xa bờ biển của chúng ta", một tuyên bố ám chỉ Trung Quốc. Bên cạnh đó, Úc cũng tham gia liên minh AUKUS cùng với hai quốc gia khác sở hữu Tomahawk là Mỹ và Anh, được coi là đối trọng với Trung Quốc.
Úc sẽ có thêm nhiều cuộc tuần tra chung với Philippines ở Biển Đông
Ngoài Việt Nam, Úc cũng tăng cường quan hệ với Philippines, đặc biệt trong lãnh vực an ninh. Phát biểu vào hôm nay, 25/08/2023 khi quan sát các cuộc tập trận chung Úc-Philippines đang diễn ra, bộ trưởng quốc phòng Úc, Richard Marles, khẳng định rằng Úc có lợi ích an ninh ở Biển Đông và sẽ hợp tác chặt chẽ hơn với Philippines trong các cuộc tuần tra chung.
Hơn 2.000 binh lính Úc và Philippines hiện đang tham gia các cuộc tập trận đổ bộ và tấn công trên không, cùng với hai tàu hải quân Úc HMAS Canberra và HMAS ANZAC phối hợp với lực lượng Hải Quân Philippines.
Cuộc tập trận chung lần đầu tiên giữa hai nước mở ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Philippines và Trung Quốc ở Biển Đông.
Theo ông Marles, quan hệ quốc phòng Úc-Philippines đang rất phát triển và Canberra mong muốn có nhiều cuộc tuần tra hơn cùng với Hải quân Philippines. Đối với ông, phần lớn hoạt động thương mại của Úc đều đi qua Biển Đông và việc duy trì các quy tắc quốc tế là lợi ích chiến lược chung với Philippines.
Bộ trưởng Úc nhắc lại rằng ba nước Úc, Nhật Bản và Philippines đã tiến hành tuần tra chung vào tuần trước, mặc dù tàu hải quân Mỹ không tham gia như kế hoạch.
Thủ tướng Úc Anthony Albanese cho biết vào tháng tới đây ông sẽ thực hiện chuyến thăm đầu tiên của một nhà lãnh đạo Úc tới Philippines sau 20 năm để thảo luận về hợp tác quốc phòng.
Trọng Nghĩa