Nhìn lại mối quan hệ Việt – Mỹ (VOA, 14/01/2017)

Tổng thống Mỹ Barack Obama dự một cuộc họp báo cùng với Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang, ngày 23 tháng 05 năm 2016.

40 năm sau chiến tranh Việt Nam, quan hệ hai nước Mỹ-Việt đang trở nên gần gũi hơn bao giờ hết, điều mà các nhà quan sát gọi là một bước chuyển quan trọng kể từ khi hai nước cựu thù bình thường hóa quan hệ năm 1995.

Những nhà hoạch đinh chính sách tại Hà Nội và Washington đều hướng đến triển vọng phát triển kinh tế thăng tiến cho Việt Nam và một đối tác mạnh mẽ, chiến lược trong chính sách xoay trục sang khu vực Thái Bình Dương của Hoa Kỳ.

Theo các nhà quan sát, sự kết hợp giữa các lợi ích địa chính trị và kinh tế sẽ lèo lái mối quan hệ giữa hai nước trong tương lai.

Quan hệ Mỹ- Việt đóng băng hoàn toàn sau khi đoàn xe tăng của Cộng sản Bắc Việt lao vào cổng Dinh Độc Lập tại Sài gòn ngày 30 tháng 04 năm 1975.

Washington áp đặt một lệnh trừng phạt cấm vận kinh tế, ngăn không cho Việt Nam tiếp cận hỗ trợ của ngay cả những tổ chức đa quốc gia như Ngân hàng Thế giới.

25 năm sau, Tổng thống Mỹ Bill Clinton, với sự ủng hộ của các nhà lập pháp cả hai chính đảng, đã chấm dứt cấm vận, thiết lập quan hê ngoại giao song phương.

Chính quyền của Tổng thống Clinton còn tạo điều kiện cho một thỏa thuận thương mại song phương , đưa Việt Nam hội nhập với nền kinh tế toàn cầu.

Hiện nay, trong bối cảnh những tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh trên Biển Đông, Việt Nam và Mỹ đang tính toán những đường hướng cho mối quan hệ hai bên.

Chính sách Biển Đông của Washington đặt trọng tâm quyền tự do hàng hải và giải quyết tranh chấp một cách hòa bình. Tuy nhiên, uy tín của Mỹ đối với các quốc gia đồng minh, những nước cũng đang đối đầu với những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc, lại phụ thuộc vào việc thể hiện sức mạnh và thắt chặt các liên minh quân sự.

Năm 2003, lần đầu tiên một tàu hải quân Hoa Kỳ thực hiến chuyến thăm hữu nghị đến Việt Nam, và kể từ đó tới nay, hai nước đang tăng cường các hoạt động huấn luyện phi tác chiến.

Cuối năm 2013, Washington đồng ý cung cấp 5 tàu tuần tra cho Việt Nam, một phần của gói viện trợ tăng cường an ninh hàng hải trị giá 18 triệu đô la.

Tuy nhiên, liên minh thực sự với Mỹ sẽ đẩy Hà Nội vào thế đối đầu với Trung Quốc, đối tác thương mại hai chiều lớn nhất của Việt Nam.

Hà Nội và Washington đều nhận thấy những lợi ích của việc Việt Nam gia nhập Hiệp ước Đối tác Thương mại Xuyên Thái Bình Dương (TPP), một hiệp ước gây tranh cãi vẫn chưa được thông qua.

Tuy vậy, nhiều nhà lập pháp của Hoa Kỳ vẫn cho rằng Hà Nội cần cải thiện tình hình nhân quyền trong nước trước khi nhận được những ưu đãi thương mại mà theo dự đoán sẽ thúc đẩy mạnh mẽ nền kinh tế Việt Nam.

**********************

Ngoại trưởng John Kerry và chuyến thăm Việt Nam (VOA, 14/01/2017)

Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry phát biểu tại trường ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.

Trùng với thời gian Tổng bí thư Đảng cộng sản Nguyễn Phú Trọng sang thăm Trung Quốc và ký 15 văn kiện Việt-Trung, hôm thứ Năm (12/01), Ngoại Trường Hoa Kỳ John Kerry sang thăm Việt Nam. Điểm đầu tiên ông đến là thành phố Hà Nội. Đón Ngoại trưởng John Kerry tại sân bay Nội Bài có đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius cùng các tùy viên Đại sứ Quán Hoa Kỳ.

Tại Hà Nội, Ngoại trưởng John Kerry gặp và làm việc với Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn, thăm xã giao Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc vào Thứ Sáu (13/01), và bàn thảo với giới chức cấp cao Hà Nội một số vấn đề có liên quan đến tiến trình mở rộng quan hệ ngoại giao Việt Nam – Hoa Kỳ.

Dù chuyến thăm của Ngoại trưởng Hoa Kỳ được đăng tải một cách hạn chế trên các phương tiện truyền thông trong nước, nhưng với các trí thức có uy tín, chuyến thăm Việt Nam cuối nhiệm kỳ của ông John Kerry mang ý nghĩa quan trọng.

Giáo sư Chu Hảo, Viện trưởng Viện Phan Châu Trinh – Việt Nam, chia sẻ : "Chuyến thăm lần này của Ngoại Trường Hoa Kỳ Jonh Kerry tới Việt Nam trong thời kỳ cuối của nhiệm kỳ mà ông đảm nhận, tôi, cũng như nhiều trí thức có quan tâm đến tình hình đất nước, tình hình phát triển của Việt nam cũng như phát triển mối quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, thực lòng mà nói là tôi rất mừng ! Bởi vì hơn ai hết, Jonh Kerry cũng như John McCain là những người có nhiệt tâm rất lớn trong việc kết nối mối quan hệ ban giao giữa Việt nam và Hoa Kỳ trong suốt nhiều năm nay. Tôi tin rằng trong chuyến đi này, ông sẽ có những thông điệp và những chương trình làm việc cụ thể để mở ra cho Việt nam nhiều cơ hội hơn, tạo cơ hội phát triển tốt hơn cho Việt Nam…".

Một số bạn trẻ ở Hà Nội tỏ ra hào hứng, vui mừng khi nghe tin Ngoại trưởng Hoa Kỳ sang thăm Việt Nam. Theo các bạn trẻ này, thêm một lần nữa, những sứ giả của nền chính trị tiến bộ, dân chủ đang đến Việt Nam.

Một bạn trẻ Hà Nội tỏ ra rất vui khi nghe tin ông John Kerry đến Việt Nam : "Nghe tin này tôi rất là hào hứng !".

Rời Hà Nội, Ngoại trưởng Hoa Kỳ vào Sài Gòn để thăm và làm việc với giới chức thành phố này. Tại đây, ông có bài phát biểu về quan hệ Việt - Mỹ và có buổi nói chuyện với một số bạn trẻ của chương trình Sáng kiến Thủ lĩnh Trẻ Đông Nam Á.

Chiều 13/01, ông Kerry đã có cuộc nói chuyện với lãnh đạo và các sinh viên trường đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh.

Linh mục Lê Ngọc Thanh, khách mời tham dự buổi gặp gỡ, cho biết không thấy sự hiện diện của các tổ chức xã hội dân sự ở Sài Gòn trong sự kiện này.

Đây là chuyến thăm Việt Nam cuối cùng của ông John Kerry trên cương vị Ngoại trưởng Mỹ, nhưng ông khẳng định sẽ còn tiếp tục quay trở lại trong thời gian tới. Ông nói dù ở cương vị nào, là công dân của nước Mỹ, ông sẽ tiếp tục góp phần vào mối quan hệ đang ngày càng gần gũi giữa hai nước trong thời gian tới.

Ngày 14/01, Ngoại trưởng Kerry sẽ thăm Cà Mau, thảo luận với giới chuyên gia địa phương về những vấn đề môi trường đang ảnh hưởng đến khu vực và cách thức hai nước có thể bắt tay phát triển năng lượng thay thế và cơ sở hạ tầng bền vững, quản lý nước và nguồn lực sinh thái.

************************

Ngoại trưởng Kerry : Quan hệ Việt Mỹ không phụ thuộc vào cá nhân tổng thống nào ! (RFA, 13/01/2017)

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry phát biểu tại Đại học Sư Phạm Kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh ngày 13/01/2017. AFP photo

Ngoại trưởng sắp mãn nhiệm John Kerry của Hoa Kỳ hôm nay chính thức gặp gỡ những quan chức chính phủ Hà Nội cũng như một số thành phần trong xã hội nhân chuyến thăm Việt Nam cuối cùng trong cương vị người đứng đầu ngành ngoại giao nước Mỹ.

Tại Hà Nội sáng nay, ông John Kerry có cuộc gặp và làm việc với thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Việt Nam, ông Bùi Thanh Sơn. Tại cuộc làm việc, ông Bùi Thanh Sơn đề nghị Hoa Kỳ sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường, mở cửa hơn nữa cho hàng hóa Việt vào thị trường Mỹ, giảm thiểu các rào cản thương mại…

Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry sau đó đến chào xã giao ông thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và người đứng đầu chính phủ Hà Nội nhắc lại lời mời tổng thống Donald Trump đến dự hội nghị cấp cao APEC 2017 dự kiến diễn ra tại thành phố Đà Nẵng trong năm nay cũng như thăm chính thức Việt Nam.

Chiều hôm nay, ngoại trưởng John Kerry có cuộc gặp với gần 400 sinh viên, trí thức và doanh nhân tại Đại học Sư Phạm Kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh.

Trong buổi nói chuyện, ông John Kerry nói đến lợi ích không thay đổi của Hoa Kỳ tại khu vực và bày tỏ hy vọng chính quyền mới dưới thời của tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ tiếp tục có những cam kết vào khu vực này.

Ngoại trưởng John Kerry cho rằng mối quan hệ Việt- Mỹ không phụ thuộc vào cá nhân tổng thống nào.