Mở rộng điều tra vụ Trịnh Xuân Thanh tại Czech (BBC, 21/08/2017)
Cuộc điều tra vụ việc mà Đức nói là ông Trịnh Xuân Thanh bị bắt cóc giờ không còn nằm trong lãnh thổ Đức mà đã mở rộng sang Cộng hòa Czech, nhà báo Lê Trung Khoa của thoibao.de nói với BBC trong chương trình Bàn tròn cuối tuần hôm 20/8.
Văn phòng của doanh nghiệp chuyển tiền do ông Nguyễn Hải Long đứng tên hiện đang đóng cửa im ỉm.
Ông Lê Trung Khoa cho biết hôm 13/8, một người Việt là chủ doanh nghiệp chuyển tiền tại Trung tâm thương mại Sapa, thủ đô Prague, Cộng hòa Czech, đã bị cảnh sát xét hỏi và tạm giữ.
Ông Nguyễn Hải Long, người đứng tên chủ doanh nghiệp Money Gram, là người thuê chiếc xe Multivan VW (Volkswagen) 7 chỗ mang biển số 2AB-3140 từ ngày 20-24/7.
Hiện chiếc xe đang bị cảnh sát nghi là phương tiện được phía Việt Nam sử dụng trong vụ 'bắt cóc' ông Trịnh Xuân Thanh, nhà báo Khoa nói.
"Hôm 17/8, cảnh sát Czech cũng đã khám và lưu giữ lại toàn bộ dữ liệu và hồ sơ của ông Long tại cửa hàng để điều tra thêm những chi tiết có liên quan, đặc biệt những cá nhân đứng sau ông Nguyễn Hải Long là ai, dùng hộ chiếu nào và đi bằng con đường nào để dùng chiếc xe thuê làm những chuyện khác", nhà báo Lê Trung Khoa nói với BBC.
Văn phòng Money Gram tại Trung tâm thương mại Sapa đã đóng cửa từ nhiều ngày nay, với dòng chữ "Hôm nay đóng cửa" dán trên cửa.
Chiếc xe Multivan VW (Volkswagen) 7 chỗ mang biển số 2AB-3140 do ông Nguyễn Hải Long thuê từ ngày 20-24/7 bị nghi là đã được sử dụng trong vụ Trịnh Xuân thanh 'bị bắt cóc. Ảnh chụp xe đỗ trước cửa văn phòng Hieu Bui Travel ở Trung tâm thương mại Sapa, thủ đô Prague, Cộng hòa Czech
Ông Bùi Quang Hiếu, chủ doanh nghiệp Hieu Bui Travel, hãng đã cho ông Long thuê chiếc xe nói trên, hôm 21/8 cho BBC biết trước đó bốn hôm ông được mời đến Sở thanh tra xét hỏi của Prague để làm việc với cảnh sát Czech và Đức.
"Trong phòng có ba cảnh sát Đức và khoảng năm, sáu cảnh sát Czech. Có một phiên dịch người Czech, nói tiếng Czech dịch ra tiếng Đức, và một phiên dịch người Việt Nam dịch từ tiếng Việt ra tiếng Czech", ông Hiếu nói.
Ông Hiếu cho biết trong buổi làm việc hôm 17/8, cảnh sát hỏi ông chi tiết 'từ đầu đến cuối câu chuyện liên quan đến cái xe' mà ông Long đã thuê của Hieu Bui Travel từ ngày 20 đến 24/7.
"Cách hỏi của cảnh sát Đức khác với cảnh sát Czech là hết sức chi tiết. Họ hỏi [tôi] cũng khoảng 5 đến 6 tiếng", ông Hiếu kể.
"Khi tôi hỏi trực tiếp người cảnh sát Đức chiếc xe của tôi hiện đang ở đâu thì họ nói đang ở bên Đức. Tôi nói là tôi cần xe để kinh doanh, họ nói họ sẽ cố gắng làm sớm trong vòng một, hai tuần để trả lại cho tôi", ông Hiếu tiếp lời.
Sau nhiều lần làm việc với cảnh sát từ ngày 28/7, ông Hiếu tin rằng đây sẽ là lần cuối cùng ông bị hỏi về vụ việc này.
Biển báo trên cửa doanh nghiệp Money Gram do ông Nguyễn Hải Long làm chủ ghi dòng chữ "Dneska Zavreno" ("Hôm nay đóng cửa"). Ảnh chụp ngày 21/8.
Theo thông cáo của Công tố liên bang Đức hôm 10/8, phía Đức tập trung điều tra về nghi ngờ có hoạt động gián điệp nước ngoài và tước đoạt quyền tự do một cách bất hợp pháp.
Thông cáo hôm 10/8 cũng nói phía Đức đang nghi ngờ "các nạn nhân được đưa tới Đại sứ quán Việt Nam ở Berlin, rồi từ đó đưa về Việt Nam".
Trước đó hôm 9/8, Đức tuyên bố đang cân nhắc các bước đi cần thiết sau khi Việt Nam không hồi đáp yêu cầu của Berlin, muốn Hà Nội trao trả ông Trịnh Xuân Thanh.
Berlin nói ông Trịnh Xuân Thanh 'đã bị mật vụ Việt Nam bắt cóc' hồi cuối tháng Bảy, tuy nhiên phía Việt Nam nói đối tượng đã tự nguyện 'ra đầu thú'.
Hôm 4/8, Ngoại trưởng Đức cáo buộc Việt Nam đã thực hiện vụ việc theo cách thức "chỉ có trong các phim ly kỳ thời Chiến tranh Lạnh" và đó là hành vi mà Đức thấy là "không thể chấp nhận".
Tin tức trái chiều giữa Việt Nam và Đức về chuyện Trịnh Xuân Thanh xuất hiện tại Hà Nội vẫn là chủ đề được nhiều người quan tâm.
Trong cuộc họp báo định kỳ hôm thứ Năm 17/8, vấn đề này lại được nhiều phóng viên nêu ra.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng được dẫn lời nói "Việt Nam luôn muốn duy trì, phát triển mối quan hệ tốt đẹp đã xây dựng được" với Đức.
Trả lời báo giới, bà Thu Hằng khi đó cũng nói rằng "đến nay chưa có thêm thông tin mới về động thái từ phía bạn" liên quan tới điều mà Berlin nói là 'các bước đi cần thiết' nếu Việt Nam không để ông Trịnh Xuân Thanh quay trở lại Đức.
********************
Vụ Trịnh Xuân Thanh : Dân biểu Đức kêu gọi trừng phạt Việt Nam (VOA, 18/08/2017)
Các dân biểu Hạ viện Đức kêu gọi phải có biện pháp quyết liệt hơn để trừng phạt Việt Nam sau vụ bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh ở Berlin, một hành động bị chính phủ Đức cáo buộc là một "vi phạm trắng trợn" đối với luật pháp Đức.
Bài viết của nhật báo Suedeutsche Zeitung với hàng tít "Các nghị sĩ kêu gọi lệnh trừng phạt đối với Việt Nam sau vụ bắt cóc".
Báo Der Spiegel dẫn lời dân biểu Burkhard Lischka phát biểu : "Theo ý tôi, cần trục xuất thêm mật vụ, nhân viên tình báo Việt Nam khác nữa và đóng băng các ngân khoản dành riêng cho các dự án cá thể trong khuôn khổ chương trình viện trợ hợp tác phát triển" cho Hà nội.
Nghị sĩ Burkhard Lischka trên trang web của quốc hội Đức. Ông kêu gọi đóng băng các quỹ viện trợ phát triển của Đức đối với Việt Nam.
Nhật báo Sueddeutsche Zeitung và các báo lớn khác của Đức như WallStreet-online.de, GermanDailyNews.com và HasePost.de hôm 12/8 đều đăng tải phát biểu của dân biểu Lischka, Phát ngôn viên về chính trị nội vụ trong khối nghị viên đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD).
Dân biểu Lischka khẳng định với VOA hôm 17/8 về lời kêu gọi này nhưng từ chối bình luận thêm về những biện pháp mà ông đưa ra.
Truyền thông Đức cũng trích lời một dân biểu khác, ông Juergen Hardt, kêu gọi các biện pháp chung của khối Liên minh Châu Âu đối với Việt Nam. Dân biểu Hardt, người phát ngôn về ngoại giao của khối nghị viên đảng Dân chủ Thiên chúa giáo (CDU) đề xuất các biện pháp như trục xuất thêm nhiều người khác – như đã trục xuất một nhân viên sứ quán Việt Nam tại Berlin – người bị chính phủ Đức tuyên bố là "không được hoan nghênh" (persona non grata).
Thành viên Quốc hội Đức Juergen Hardt kêu gọi biện phát trừng phạt chung của Châu Âu đối với Việt Nam.
Dân biểu Hardt nói rằng những biện pháp chế tài mà ông kêu gọi, không nên làm hại đến người dân Việt Nam.
Chính phủ Đức cáo buộc Việt Nam thực hiện vụ bắt cóc cựu lãnh đạo ngành dầu khí Trịnh Xuân Thanh, người bị Hà Nội truy nã về tội danh làm thất thoát gần 150 triệu USD trong thời gian điều hành Tổng Công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC).
Sau khi Hà Nội không đáp trả yêu cầu của Berlin cho phép ông Thanh trở về Đức để được xét đơn tị nạn theo đúng trình tự, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Đức cho biết là chính phủ Đức "đang xem xét những biện pháp tiếp theo để cho các đối tác Việt Nam biết rằng chúng tôi không thể chấp nhận hành động đó".
Theo phân tích của tạp chí Forbes, một trong những lựa chọn để đối phó với Việt Nam là Đức sẽ hạn chế nguồn tài trợ phát triển cho nước này.
Năm 2015, Đức cam kết 257 triệu USD tiền viện trợ phát triển cho Việt Nam trong 2 năm.
Thủ tướng Đức Angela Merkel (phải) tiếp thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 mới được tổ chức ở Hamburg tháng trước. Theo tạp chí Forbes, quốc hội của bà Merkel đang vận động hành lang EU để trừng phạt Việt Nam vì vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh.
Forbes dẫn lời một nhà phân tích khẳng định chính phủ của thủ tướng Angela Merkel đang vận động hành lang các nước láng giềng trong khối EU để ngăn cản tiến trình đàm phán Hiệp định thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA) mà cả 2 bên đã nhất trí vào tháng 12/2015.
Hiệp định thương mại giữa Việt Nam và 28 nước thành viên Châu Âu dự kiến sẽ được thông qua trong năm nay và sẽ có hiệu lực vào năm sau.
Theo đánh giá của Forbes, việc các mật vụ Việt Nam bắt cóc ông Thanh ở Berlin có thể làm đổ bể hiệp định được đánh giá là vô cùng quan trọng đối với Việt Nam, đặc biệt sau khi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) không thành vì sự rút lui của Mỹ.
Đức là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong khối EU và giá trị thương mại 2 chiều Việt Nam-EU đã tăng 38 tỷ USD trong 1 thập niên qua lên 48 tỷ USD. EVFTA dự kiến sẽ giúp GDP của Việt Nam tăng khoảng 15%.
Tuy nhiên theo đánh giá của một cựu chủ nhiệm văn phòng chính phủ, Việt Nam "đã tiên liệu sẽ xảy ra chuyện này chuyện kia. Có thể sẽ phải chấp nhận khi phải làm một công việc để làm trong sạch nội bộ".
Luật sư Trần Quốc Thuận nói với VOA rằng Việt Nam "phải đem (Trịnh Xuân Thanh) về vì rõ ràng TXT là đầu mối, là một nút thắt trong một vụ án tham nhũng lớn ở Việt Nam".
Các luật sư của ông Trịnh Xuân Thanh, đảm trách hồ sơ xin tị nạn của ông ở Đức, cho rằng có một thế lực chính trị đứng đằng sau vụ việc này.
Hôm 16/8, Bộ Ngoại giao Đức cho VOA Việt Ngữ biết chính phủ Việt Nam đã tiếp cận Đức và đề nghị đối thoại. Cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao tuyên bố Việt Nam "mong muốn duy trì phát triển quan hệ đối tác chiến lược với Đức".
******************
Bắt cóc Trịnh Xuân Thanh và hệ lụy (RFA, 17/08/2017)
Vụ Trịnh Xuân Thanh bị phía Đức cáo buộc Việt Nam sang bắt cóc đưa từ Berlin về Hà Nội trở thành tâm điểm chú ý của dư luận trong và ngoài nước lâu nay. Quan ngại nhất là hành động đó sẽ gây hại đến mối bang giao Việt-Đức và cả Việt Nam–Liên Hiệp Châu Âu (EU).
Ông Trịnh Xuân Thanh, ảnh minh họa chụp trước đây. Courtesy photo
Phóng viên RFA tại Việt Nam ghi nhận ý kiến của giới quan sát.
Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng - nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hà Lan nhận định, mối quan hệ Việt - Đức sau khi nổ ra vụ Trịnh Xuân Thanh trở nên mong manh hơn bao giờ hết.
"Riêng tôi thấy phát ngôn của ông Ngoại trưởng là khá căng. Ông ấy bảo đây là một hành động không thể chấp nhận được, và phía Đức không tha thứ cho hành động này. Thì trong quan hệ quốc tế mà nói như thế là rất nặng. Đây là một tình trạng rất mong manh. Và câu chuyện này, tôi nghĩ có thể phát triển rất phức tạp".
Nhà văn Nguyễn Nguyên Bình - thành viên của Viện Nghiên cứu các vấn đề phát triển Việt Nam đánh giá, vụ việc Trịnh Xuân Thanh có ảnh hưởng mạnh mẽ và tiêu cực đến mối bang giao Việt - Đức.
"Bây giờ Việt Nam làm như thế này là vi phạm nghiêm trọng cái luật pháp của người ta. Thì rõ ràng là một cái ảnh hưởng rất là lớn, rất xấu".
Trên cộng đồng mạng xã hội tại Việt Nam xuất hiện một số ý kiến cho rằng, chính phủ Đức áp dụng "tiêu chuẩn kép" về phòng chống tội phạm trong vụ việc Trịnh Xuân Thanh, và vụ việc này không ảnh hưởng đến quan hệ Việt - Đức, Việt - EU. Bà Nguyễn Nguyên Bình phản bác lại những điều đó.
"Mà đến như thế, làm sao mà không ảnh hưởng đến quan hệ. Giả sử như hai người là hai hàng xóm láng giếng của nhau, mà anh cứ tự nhiên xông vào nhà, lục lọi nhà người ta ra để bắt một người mà anh gọi là tội phạm của nhà anh. Thế thì làm sao mà cái người hàng xóm ấy lại để yên được, người ta không giận, không muốn cắt đứt với anh. Đấy là nói chuyện hàng xóm với nhau, chứ còn hai quốc gia thì nó phải khác. Đức là một quốc gia có luật pháp lâu đời và nghiêm chỉnh, làm sao người ta chịu những chuyện như thế".
Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng có quan điểm tương tư nhà văn Nguyên Bình và ông nhận định, việc Chính phủ Đức yêu cầu đưa Trịnh Xuân Thanh trở lại Đức không phải vì họ muốn giữ hay ủng hộ Thanh.
"Vấn đề như họ đã nói với thủ tướng ta, cái việc trao trả Thanh phải đúng quy trình, theo các bước đi trong luật pháp Đức. Chứ không phải họ nói thế vì họ muốn giữ Thanh. Ở đây, ta phải phân biệt các vấn đề về pháp lý và thủ tục, gọi là xin tỵ nạn. Chứ không phải thấy họ đòi trả lại Thanh là họ ủng hộ đâu. Hoàn toàn không phải".
Theo thông tin từ báo Taz, phía Chính phủ Đức có thể đình chỉ việc giải ngân các gói tín dụng cho Việt Nam. Ông Joachim Nagel - đại diện toàn quyền của KfW ("Cơ quan Tín dụng Tái thiết"), giám đốc tương lai của ngân hàng phát triển Đức đã hủy chuyến thăm Việt Nam.
"Thì ông này có kế hoạch sang Việt Nam, nhưng mà bây giờ đã hoãn, không sang nữa. Và người phát ngôn của cơ quan này nói rằng, "bây giờ chưa phải thời điểm để bàn về việc này". Thì tôi thấy rằng đây là tác động rõ nhất".
Thông tin mới trên truyền thông Đức cho biết, ngày 10/8/2017, Văn phòng Công tố liên bang Đức đã tiếp nhận hồ sơ để điều tra vụ việc Trịnh Xuân Thanh từ Văn phòng công tố của tiểu bang Berlin, với nghi vấn ông Thanh bị giữ tại Đại sứ quán Việt Nam trước khi được đưa về Hà Nội. Bên cạnh đó, cảnh sát Cộng hòa Czech cũng đã vào cuộc điều tra sự việc. Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng nhận định, đây là một sự mở rộng phạm vi điều tra và có thể ảnh hưởng tới quan hệ giữa Việt Nam-EU, trong đó có tiến trình thông qua Hiệp định thương mại Tự do (E-V FTA) giữa hai bên, bởi liên minh này có những điều khoản về chính sách đối ngoại và an ninh chung.
"Tôi hy vọng, cái điều tốt nhất, hy vọng không ảnh hưởng đến cái hiệp định. Chứ nếu nay mai, sự việc này còn diễn tiến, hai bên không giải quyết được với nhau. Thì tôi biết hiện nay, hai bên đang giải quyết sau hậu trường rất là mạnh. Nhất là khi 1 nhà ngoại giao của ta bị trục xuất. Thông thường theo thông lệ quốc tế, là phải có trục xuất trở lại, nhưng Việt Nam chắc không có động thái đó. Như vậy thì phải có cái hợp tác với nhau, giải quyết với nhau cho ổn thoả chuyện này, chứ để bung bét ra là rất nặng nề".
Trong hội nghị ngoại trưởng ASEAN lần thứ 50 (AMM-50) vừa qua tại Manila, Việt Nam bị "cô lập", đơn độc trong vấn đề tranh chấp trên Biển Đông. Tiến sĩ Đinh Hoàng Thắng nhận định, với vụ việc Trịnh Xuân Thanh, Việt Nam sẽ càng khó khăn trên con đường tìm kiếm sự ủng hộ của Cộng đồng quốc tế cho các giải pháp ngoại giao và pháp lý, dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế.
"Nếu mà phía Đức vẫn cứ dứt khoát nói rằng Việt Nam vi phạm không chỉ luật pháp Đức mà còn luật pháp quốc tế nữa. Sau này, trong vấn đề ta muốn dùng luật pháp quốc tế để bảo vệ lợi ích trên Biển Đông, những nơi mà chúng ta bị vi phạm thì tiếng nói của ta sẽ yếu đi. Bởi vì bản thân anh không tôn trọng luật pháp quốc tế, thì sao anh đòi nước khác phải tôn trọng luật pháp quốc tế".
Truyền thông Đức đánh giá, đây là giai đoạn khó khăn, "thời kỳ đóng băng" trong quan hệ song phương Việt-Đức. Chưa biết khi nào thì mối quan hệ có thể được cải thiện, nhưng những hệ luỵ, tác động trước mắt là không hề nhỏ.