Từ chuyện cô giáo "xin cái laptop" đến chuyện lạm thu trong trường học
RFA, 30/09/2024
Một giáo viên xin phụ huynh hỗ trợ tiền để mua cái laptop bị hiệu trưởng ký Quyết định đình chỉ công tác 15 ngày gây nhiều ý kiến trái chiều trong dư luận.
Cô giáo xin phụ huynh hỗ trợ tiền để mua cái laptop bị đình chỉ công tác 15 ngày
Lý do tạm đình chỉ công tác cô giáo này là "để xác minh, làm rõ đơn phản ánh, ổn định tình hình phụ huynh và học sinh trong thời gian xem xét hướng xử lý kỷ luật".
Xã hội hóa & lạm thu
Việc kỷ luật cô giáo gây nhiều tranh cãi. Có người cho rằng, cần phải lên án và kỷ luật cô giáo để ngăn chặn việc giáo viên "vòi tiền" phụ huynh học sinh ; cũng có người cho rằng, chuyện cần làm là phải đấu tranh đến cùng tệ nạn tận thu, lạm thu trong nhà trường. Có như thế thì môi trường giáo dục mới tốt lên được.
Trong cuộc gặp báo chí sáng 30/9, cô giáo bị kỷ luật cho rằng : "Tôi đã sai khi không hiểu thông tư về xã hội hóa. Những ngày qua tôi bị ảnh hưởng tinh thần, sức khỏe rất nhiều và cũng mong sự việc sớm được giải quyết".
Nhà giáo Đinh Kim Phúc nêu quan điểm của ông với RFA :
"Người ta thường nói xã hội hóa giáo dục, tức là ngoài phần ngân sách nhà nước cho giáo dục thì phụ huynh học sinh phải đóng góp vào quá trình đào tạo trong nhà trường. Nhưng hiện nay, tuyệt đại đa số Hội phụ huynh của trường cũng như của lớp là cánh tay nối dài của Ban giám hiệu để vận động, quyên góp chi những khoản ngoài quy định của nhà nước. Có những khoản hết sức vô lý.
Còn trường hợp cô giáo này là một trường hợp ngoại lệ và không có lý do chính đáng. Tôi cho rằng việc xin phụ huynh hỗ trợ cái laptop là không nên. Tôi nghĩ rằng Ban giám hiệu và lãnh đạo các cấp phải nghiêm cấm vấn đề này để tránh việc lạm dụng phụ huynh mua cái này cái kia".
Theo Luật Giáo Dục 2019, xã hội hóa giáo dục là vận động toàn xã hội tham gia vào sự nghiệp giáo dục, nhằm phát huy truyền thống hiếu học và tiềm năng con người trong quá trình xây dựng nền giáo dục hiện đại dưới sự quản lý của Nhà nước để phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nâng cao mức hưởng thụ giáo dục của nhân dân. Xã hội hóa giáo dục gồm hai thành phần chính, đó là xây dựng một xã hội học tập trong đó mọi người học tập thường xuyên, học tập suốt đời, và vận động toàn xã hội tham gia đóng góp cho giáo dục.
Một số chuyên gia trong ngành giáo dục cho rằng, khái niệm xã hội hóa giáo dục bị biến tướng thành lạm thu trong trường học, và nhà trường mượn tay Hội Cha mẹ học sinh để thực hiện việc lạm thu này. Thầy giáo Đỗ Việt Khoa ở Hà Nội từng nói với RFA về việc này :
"Đây là một tệ nạn rất là nghiêm trọng của ngành giáo dục. Gọi là lạm thu nhưng thực tế trong hệ thống pháp luật của Việt Nam không có từ nào là từ "lạm thu" cả. Phải gọi sòng phẳng đây là từ tham nhũng, cố ý làm trái, lợi dụng tín nhiệm để cố ý làm trái mà kẻ đứng đầu trong các trò tham nhũng này là hiệu trưởng các trường".
Phản ứng quá mức ?
Năm 2017, Thứ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo Nguyễn Hữu Độ từng ký ban hành công văn yêu cầu chấm dứt việc lợi dụng danh nghĩa Ban đại diện cha mẹ học sinh để thu các khoản ngoài quy định ; xử lý nghiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục và trách nhiệm cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục trên địa bàn đã để xảy ra tình trạng lạm thu.
Một số chuyên gia về giáo dục cho rằng, chuyện kỷ luật một cô giáo không làm thay đổi được vấn nạn "xin" tiền phụ huynh một cách công khai, hay quyên góp theo kiểu "tự nguyện bắt buộc" tại hầu hết các trường học trong cả nước vào đầu năm học, mà cần phải có một quyết định từ Bộ trưởng Bộ Giáo dục.
Theo nhà giáo Đinh Kim Phúc, chuyện lạm thu, tận thu trong trường là vấn nạn của nền giáo dục Việt Nam từ nhiều năm qua nhưng không được giải quyết, dẫn đến chuyện một cô giáo công khai quyên góp tiền của phụ huynh để mua một vật dụng mà cô cho là chỉ để phục vụ cho việc giảng dạy. Liên quan việc này, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh lên tiếng cho rằng sẽ xử lý nghiêm hành vi sai trái của giáo viên này.
Luật sư Đặng Đình Mạnh nêu nhận định của ông với RFA :
"Xét vì mức lỗi của cô ấy không lớn, đã được khắc phục hoàn toàn và cũng phải chịu sự trả giá rất lớn từ trong phạm vi nhà trường cho đến cả ngoài xã hội. Tôi nghĩ như thế đã là quá nặng nề so với mức lỗi mà cô ấy đã gây ra. Việc xã hội lên án là chính đáng, thế nhưng, một số người đăng tải ảnh sinh hoạt bên ngoài của cô giáo lên mạng xã hội. Không chỉ thế, truyền thông trong nước còn hùa vào bằng cách quay video đưa hình ảnh cô giáo lên công khai đều là những phản ứng quá mức cần thiết".
Theo Luật sư Mạnh, điều này khiến ông liên tưởng đến hành vi đấu tố khốc liệt trong thời kỳ cải cách ruộng đất mà chế độ cộng sản thực hiện tại miền Bắc Việt Nam trong thập kỷ 50. Ông nói tiếp :
"Trong bối cảnh đó, ông Tô Lâm, Tổng bí thư kiêm Chủ Tịch nước tự tiện mang 500 máy tính và 10 nghìn tấn gạo tặng cho Cuba trong chuyến công du Bắc Mỹ lại không thấy mấy người phê phán. Vì lẽ, người dân Cuba nghèo khổ không phải vì thiên tai, mà vì sự lựa chọn chính thể sai lầm của chế độ cầm quyền. Cho nên, việc tặng cho gạo và máy tính hoàn toàn không chính đáng. Trường hợp của cô giáo tham lam tài sản của phụ huynh, không phải của người dân thì nhiều người và truyền thông đấu tố rầm rộ. Trong khi đó, ông Tô Lâm tự tiện tặng cho tài sản của dân theo cách không chính đáng, thì những người và giới truyền thông đã từng hùng hổ tấn công cô giáo ấy chỉ biết câm lặng".
Ông Tô Lâm, Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước tự tiện mang 500 máy tính và 10 nghìn tấn gạo tặng cho Cuba trong chuyến công du Bắc Mỹ lại không thấy mấy người phê phán.
Theo truyền thông Nhà nước, tại buổi hội đàm cấp cao vào chiều 26/9 vừa qua tại Havana, Cuba, ông Tô Lâm thông báo với Chủ tịch nước, Bí thư thứ nhất Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez về việc Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng nhân dân Cuba 10.000 tấn gạo ; trung ương Đảng cộng sản Việt Nam cũng tặng Trung ương Đảng cộng sản Cuba 500 máy tính.
Nguồn : RFA, 30/09/2024
******************************
Giấy khen & tiền ủng hộ bão lũ : "đánh giá lòng tốt qua đồng tiền" ?
RFA, 30/09/2024
Dư luận mạng xã hội tranh cãi khi Trường Tiểu học Lê Quý Đôn ở quận Gò Vấp, thành phố Hồ Chí Minh (Thành phố Hồ Chí Minh) chỉ phát giấy khen cho học sinh ủng hộ đồng bào miền Bắc trong đợt bão lũ vừa qua từ 100.000 đồng trở lên.
Trường Tiểu học Lê Quý Đôn ở quận Gò Vấp, thành phố Hồ Chí Minh - Courtesy thlequydongovap.hcm.edu.vn
Phản giáo dục
Trao đổi với RFA liên quan vấn đề này, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Dũng, một chuyên gia về ngôn ngữ học, từng giảng dạy nhiều năm tại trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, đưa ra nhận định với RFA hôm 30/9 :
"Cái đó phản giáo dục nhất, là đánh giá lòng tốt qua đồng tiền. Trong lúc đó, tất nhiên không phải ai cũng vậy, nhưng mà có những em đi học đã là một sự cố gắng của cha mẹ. Ở Việt Nam hiện nay thực tế vẫn chưa có giáo dục miễn phí cho học trò, khi nói miễn phí là nói trên danh nghĩa thôi, còn người ta vẫn phải nộp tiền này tiền kia đủ các thứ. Đây là trường hợp đã nói miễn phí rồi, chứ còn đa số các trường khác thường thu phí như thường. Có một số phụ huynh họ không biết tìm đâu ra tiền để nộp, như vậy cho dù họ có giàu lòng nhân ái đến đâu họ cũng không thể đi giúp người khác với số tiền mà ở hoàn cảnh khác cho là rất nhỏ như 100.000 như thế".
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Dũng, sự việc trên rõ ràng, ban lãnh đạo nhà trường đang đánh giá con người qua đồng tiền. Việc này theo ông khó chấp nhận được, nhất là lại xảy ra trong môi trường giáo dục.
Theo truyền thông Nhà nước, trong số 2.100 học sinh tại Trường Tiểu học Lê Quý Đôn ở quận Gò Vấp – Thành phố Hồ Chí Minh, có 1.500 em được nhận giấy khen. Điều đó có thể hiểu rằng, trường đã vận động được ít nhất cả trăm triệu đồng tiền ủng hộ bão lũ, coi như đủ định mức hoặc có thể nói đạt chỉ tiêu (?!).
Một phụ huynh ở Việt Nam, không muốn nêu tên vì lý do an toàn, hôm 30/9 cho biết ý kiến :
"Giáo dục bây giờ xuống cấp quá nhiều, những việc làm của Bộ Giáo dục, trường và giáo viên đều rất tùy tiện và cứ theo cảm tính của họ. Việc cho các học sinh đóng tiền cứu trợ bão lũ đã sai vì các em chỉ sống vào tiền của phụ huynh, bản thân không làm ra tiền, việc từ thiện không phải là việc của bọn nhỏ… và chuyện khen thưởng bằng giấy khen khiến cho việc này càng rất tồi tệ. Nếu đã làm thì chỉ cần cám ơn các em tại buổi lễ chào cờ là được, tập hợp làm giấy khen cho trẻ đóng trên 100.000 đồng là sự phân cấp rõ rệt và có dấu hiệu cổ vũ cho các em đóng lần sau cho nhiều hơn, cạnh tranh nhau… quá phản cảm…"
Theo vị phụ huynh này, Giáo dục Việt nam nên chỉnh đốn bằng những việc cụ thể hơn, như :
"Miễn giảm học phí, không ủng hộ dạy thêm, tăng lương giáo viên, rà soát bằng cấp giáo viên, bồi dưỡng đạo đức và tâm lý cho tất cả ai đứng lớp, soạn bộ sách giáo khoa duy nhất cho từng lớp, hạn chế các đầu sách mẫu, giảm tải giờ học… Đó là tất cả các bước cần làm của Giáo dục".
Bà này cho rằng, một nền giáo dục chỉnh chu sẽ đào tạo được nhiều thế hệ nối tiếp. Cũng theo người phụ huynh này, ngành giáo dục nếu thật sự quyết tâm chỉnh đốn, sẽ có thể dễ dàng thực hiện được.
Toàn cảnh làng Nủ sau trận sạt lở.
Làm việc thiện từ tâm
Bão Yagi đổ bộ vào các tỉnh miền Bắc Việt Nam vào ngày 7/9 vừa qua kéo theo đó là lũ và sạt lở đất trong các ngày tiếp theo. Theo thống kê của Cục Quản lý Đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), tính đến ngày 27/9, đã có 318 người chết, 26 người mất tích vì bão Yagi. Ước tính thiệt hại về kinh tế do bão Yagi được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra là trên 81 nghìn tỷ đồng tính đến ngày 27/9. Sau 10 ngày phát động ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do bão Yagi, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hôm 20/9 công bố đã nhận được 1.628 tỷ đồng từ các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân ủng hộ.
Liên quan đến việc vận động ủng hộ bà con miền Bắc bị ảnh hưởng bão và câu chuyện về giấy khen ở trường Lê Quý Đôn, một người dân ở miền Trung Việt Nam không muốn nêu tên ví lý do an ninh, hôm 30/9 cho rằng không nên so sánh, khen thưởng đối với quy mô đóng góp từ thiện. Người này nói :
"Ông Phạm Nhật Vượng ủng hộ 10 triệu USD cho đồng bào bị thiệt hại vì bão lũ, thì không thể nói tấm lòng của ông ấy hơn tôi - là người chỉ ủng hộ có 10 USD, trong khi thu nhập của tôi chỉ bằng 1/1 triệu của ông ấy ! Tấm lòng của một con người là vô biên và quý như nhau nên không thể cân, đong, đo, đếm được. Do đó, không ai có quyền so sánh, nói tấm lòng người này hơn người kia đối với một hành động cụ thể nào đó vì cộng đồng !"
Việc từ thiện mang ý nghĩa tùy tâm và nếu như vậy một đồng cũng quý, chứ không cần phải ấn định là mức bao nhiêu.
-Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương
Còn Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương, hiện công tác tại Viện hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, đưa ra nhận định với RFA hôm 30/9 rằng :
"Việc từ thiện mang ý nghĩa tùy tâm và nếu như vậy một đồng cũng quý, chứ không cần phải ấn định là mức bao nhiêu. Cho nên nếu bảo mức 100.000 hay 200.000 mà ấn định, thì tôi thấy là không bình thường. Đó là ý thứ nhất. Cái thứ hai tôi thấy cần phải nói ở đây là việc phát giấy khen hay giấy chứng nhận cũng không hợp lý ở chỗ vì từ thiện là tùy tâm, chẳng ai làm việc đó để nhận được lời khen. Từ xưa đến nay nhiều người làm từ thiện ẩn danh, người ta không cần một cái gì đấy chứng minh hay khoe ra để được khen".
Theo Tiến sĩ Phạm Quỳnh Hương, việc phát giấy khen là không hợp lý, không phù hợp với triết lý của ông cha ta, đó là ‘ta giúp đỡ người khác mà không cầu lợi’. Vì nếu cầu lợi hay cầu danh là không phải, mà lại càng không phải ở chỗ đi phán xét ‘100.000 mới đúng mà một đồng là không đúng’. Tiến sĩ Hương nói tiếp :
"Đối với học sinh thì những hoạt động của nhà trường đều phải đặt mục tiêu giáo dục lên trên. Cho nên nếu những hoạt động như thế này cũng là giáo dục cho trẻ em lòng từ thiện, tức là thương người, giúp đỡ mà không phải cầu danh cầu lợi, mà chỉ xuất phát từ tâm của mình… Nếu hướng theo mục tiêu giáo dục như thế thì cũng không nên có những hoạt động kiểu như vinh danh, phần thưởng hay giấy khen. Và cũng không nên vì một đồng, hai đồng mà chê, phải thông qua những hoạt động này để giáo dục cho trẻ em hiểu hơn về thực chất của việc làm từ thiện".
Tiến sĩ Hương cũng đồng tình với Phó Giáo sư Hoàng Dũng khi cho rằng, áp dụng hình thức khen thưởng khi làm việc thiện như thế là hoàn toàn phản giáo dục.
Nguồn : RFA, 30/09/2024