Không đặc xá và ông Quang vắng mặt bất thường : điều gì đang xảy ra ? (VOA, 25/08/2017)
Một luật sư nói rằng việc chính quyền Việt Nam không ký đặc xá dịp lễ Quốc Khánh 2/9 năm nay là một thiếu sót, và không thể vì chủ tịch nước vắng mặt mà gây cản trở hay đình trệ quốc sự.
https://av.voanews.com/Videoroot/Pangeavideo/2017/08/2/26/2690486a-dbc3-4cf8-89ba-441a58b77efe.mp4
Chủ tịch nước Trần Đại Quang tại Hà Nội, ngày 16/1/2017.
Luật sư Đặng Đình Mạnh từ thành phố Hồ Chí Minh nói rằng việc không xét đặc xá dịp lễ 2/9 này là một thiếu sót lớn :
"Việc không xét đặc xá trong dịp lễ Quốc khánh 2/9, một dịp lễ lớn nhất của quốc gia, là một sự thiếu sót rất lớn. Điều này không nên".
Công an tại trại giam Thanh Xuân, Hà Nội.
Hôm 24/8, truyền thông Việt Nam trích lời trung tướng Nguyễn Ngọc Bằng, Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp thuộc Bộ Công an, nói rằng dịp Quốc khánh năm nay Nhà nước sẽ không tiến hành đặc xá mà chờ "đề án tha tù trước thời hạn có điều kiện" sẽ được áp dụng từ ngày 1/1/2018.
Ông Mạnh nói ông "rất ngạc nhiên" trước quyết định "không hợp lý" này :
"Tôi cho là lý do như vậy là không đúng. Quan điểm chung của xã hội hiện nay là rất ngạc nhiên. Việc này xảy ra cùng lúc với những đồn đoán nói rằng Chủ tịch nước Trần Đại Quang vắng mặt trên các hoạt động chính trị, xã hội trong một thời gian khá lâu vừa qua".
Luật sư Mạnh nói rằng nếu chủ tịch nước vắng mặt theo luật phải có người thay thế :
"Về phương diện luật pháp là có sự thiếu sót. Thông thường tôi nghĩ là phải có sự kế thừa, dự liệu trước. Nếu như chủ tịch nước có vấn đề về sức khỏe, ví dụ như ốm hay phải điều trị bệnh thì theo quy định phải có người thay thế như phó chủ tịch nước chẳng hạn. Như vậy thì công việc điều hành theo qui định pháp luật không bị đình trệ".
Theo hiến pháp Việt Nam năm 2013, quyết định đặc xá là quyền hạn và trách nhiệm của chủ tịch nước.
Báo chí trong nước hôm 20/8 đăng tải một bài được cho là do Chủ tịch Trần Đại Quang viết về tình hình an ninh mạng ở Việt Nam, trong bối cảnh có nhiều đồn đoán về sức khỏe của ông. Tuy nhiên các blogger nói rằng bài viết này được soạn lại từ một bài viết đã xuất hiện vào năm 2013.
Trước đó hôm 10/8, Facebooker Huy Đức viết : "Đại tướng Trần Đại Quang đi chữa bệnh từ tối 25/7/2017. Sự vắng mặt của ông ở trong nước suốt hơn hai tuần qua đã tạo ra một khoảng trống cho các lời đồn đoán".
Hôm 25/8, báo Nikkei Asian Review có bài nói rằng việc vắng mặt bất thường của ông Trần Đại Quang làm dấy lên những nghi ngờ trong chính trường Việt Nam.
Tờ báo Nhật viết : "Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang không xuất hiện trước công chúng gần một tháng qua mà không có lời giải thích từ phía chính phủ, gây ra tranh cãi về cuộc đấu đá quyền lực và tin cho rằng lãnh đạo cao nhất - Tổng bí thư Đảng cộng sản - có thể sẽ từ chức vào năm tới".
Ngoài việc chủ tịch nước không ký lệnh đặc xá dịp 2/9 năm nay, việc điều chỉnh lịch trình của một nguyên thủ phương tây khi đến Việt Nam cũng làm tăng thêm những đồn đoán về sức khỏe của ông Quang.
Thủ tưởng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim gặp Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc tại Hà Nội, ngày 23/8/2017.
Tờ báo này cho biết thêm : "Chủ tịch nước đóng một vai trò đặc biệt quan trọng, tham gia các sự kiện như các buổi lễ và tiệc đón tiếp. Không có dấu hiệu cho thấy ông Quang có mặt ở nước ngoài có nghĩa là ông Quang vẫn còn ở trong nước, việc vắng mặt của ông trở nên bất thường hơn trong một quốc gia cộng sản, vốn luôn đặt trọng tâm vào trật tự chính trị".
"Lần xuất hiện công khai cuối cùng của ông Quang là ngày 25/7, khi ông gặp Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev. Ông Quang kể từ đó đã bỏ lỡ các sự kiện quan trọng như dịp kỷ niệm ngày thành lập Lực lượng Công an nhân dân – tiền thân của cảnh sát Việt Nam, thứ Sáu vừa qua. Ông Quang không xuất hiện, mà chỉ gửi lời chúc mừng và động viên".
Trong khi đó, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng lại thực hiện các hoạt động thăm viếng ngoại giao thường xuyên một cách bất thường.
Báo Nikkei Asian Review viết tiếp :
"Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tăng cường các hoạt động ngoại giao như thể để khỏa lấp sự vắng mặt rõ ràng của Chủ tịch nước, người thường đảm nhiệm thăm viếng lễ tân. Ông Trọng thăm Indonesia từ thứ Ba 22/8 đến thứ Năm 24/8, gặp Tổng thống Joko Widodo, và đang thực hiện chuyến thăm 3 ngày tới Myanmar, nơi mà ông Trọng sẽ nói chuyện với Tổng thống Htin Kyaw.
Tổng thống Indonesia Joko Widodo (trái) tiếp Tổng Bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Jarkata, ngày 23/8/2017.
"Sự im hơn lặng tiếng của ông Quang trong con mắt công chúng không phải là sự việc kỳ quặc duy nhất trong chính trường Việt Nam trong vài tháng qua. Vào ngày 30/7, ông Đinh Thế Huynh, Uỷ viên thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng, được cho là một ứng cử viên để thay thế ông Trọng, vì lý do sức khỏe đã được uỷ viên Bộ chính trị Trần Quốc Vượng thay thế.
Một chuyên gia về chính trị Việt Nam cho tờ Nikkei Asian Review biết khó có việc ông Huynh quay trở lại chức vụ vì có tin đồn rằng ông đang điều trị bệnh ung thư.
"Các lãnh đạo Việt Nam được bầu tại các kỳ Đại hội Đảng mỗi 5 năm, lần kế tiếp là vào năm 2021. Nhưng ở độ tuổi 73, ông Trọng đã tái nhiệm vào năm 2011 đã làm tăng nghi ngờ rằng ông có thể bàn giao quyền lực cho một người kế nhiệm vào năm tới.
"Chủ tịch Trần Đại Quang, một sự lựa chọn có nhiều khả năng nhất vào chức tổng bí thư, bây giờ dường như vắng mặt. Ông Huynh vì bị bệnh coi như đã loại khỏi danh sách. Việc bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh cũng liên quan đến mối quan hệ của ông ta với cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, một cựu đối thủ chính trị của Trọng. Liệu tất cả những điều này có thể được cho là sự trùng hợp hay không vẫn còn chưa rõ ràng".
Các nhà quan sát Hà Nội đang chờ xem liệu ông Quang có xuất hiện vào ngày lễ Quốc Khánh 2/9 này hoặc đánh trống khai giảng năm học mới vào ngày 5/9 như các vị chủ tịch nước tiền nhiệm đã làm hay không.
Việc không xét đặc xá 2/9, không tiếp thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ, cùng với sự vắng mặt bất thường của ông Quang trong tháng qua, vẫn chưa ngơi những lời đồn đoán trong chính trường Hà Nội.
*****************
Báo Nhật bàn về sự vắng bóng của Chủ tịch Quang (BBC, 25/08/2017)
Tờ Nikkei, báo kinh doanh phiên bản trên mạng, vào hôm 25/08 có bài với tựa 'Vietnam president's mysterious absence raising eyebrows' (Sự vắng bóng bí ẩn của Chủ tịch Việt Nam gây thắc mắc).
Sự vắng bóng của ông Trần Đại Quang trong các hoạt động chính thức gần đây cũng là chủ đề cho các tin đồn đang lan truyền trên Internet
Bài của tác giả Atsushi Tomiyama nói về biểu hiện được mô tả là bất thường về nghi lễ ngoại giao trong chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ.
"Nghị trình chuyến thăm của Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim được sửa đổi đột ngột vào đêm hôm thứ Ba.
"Chương trình đã thay đổi gửi tới phóng viên không đề cập tới cuộc gặp được lên lịch lúc đầu [của Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ] với Chủ tịch Quang vào hôm thứ Tư và Bộ Ngoại giao Việt Nam không đưa ra lời giải thích nào", theo tác giả.
Hôm 8/8, Giáo sư Phạm Gia Khải, cố vấn chăm sóc sức khỏe cho cán bộ cấp cao, nói với BBC rằng Chủ tịch Trần Đại Quang đã "sang Nhật điều trị bệnh", tuy nhiên "không có thành viên nào của Ban Chăm sóc Sức khỏe Trung ương đi theo".
Giáo sư Khải mô tả trường hợp ông Trần Đại Quang đi chữa bệnh tại Nhật mà không có thành viên nào của Ban Chăm sóc Sức khỏe Trung ương đi theo là điều "bất thường".
Tuy nhiên ông cũng cho biết thường thì các cán bộ cao cấp của nhà nước khi đi chữa bệnh nặng ở nước ngoài "chỉ có người đi cùng là nội bộ của họ, và không nói ra điều gì hết, kể cả với chúng tôi".
"Dân chúng rất muốn biết sức khỏe của lãnh đạo thế nào, nhưng ở Việt Nam thì có vẻ người ta không có chủ trương cho biết", giáo sư Khải nói thêm.
'Vắng mặt trong các sự kiện quan trọng'
Bài báo đăng trên Nikkei mô tả thường thì những quốc khách tới Việt Nam luôn gặp "tứ trụ" và rằng chủ tịch nước thường có mặt trong các nghi lễ đón tiếp như vậy.
Chủ tịch Trần Đại Quang cùng lãnh đạo Nga, Trung Quốc và các nước khác tại hội nghị Vành đai và Con đường ở Bắc Kinh giữa tháng 5/2017.
Tuy nhiên, khác với nhận xét của Giáo sư Khải hồi đầu tháng Tám rằng Chủ tịch Quang sang Nhật trị bệnh, Nikkei cho rằng ông Quang vào thời điểm hiện tại đang ở Việt Nam.
"Việc không có chỉ dấu nào cho thấy ông Quang đang ở ngoài Việt Nam có nghĩa là có thể ông vẫn đang ở trong nước, và điều này khiến việc ông vắng mặt lại càng thêm khác thường", bài báo bình luận.
Chủ tịch Quang xuất hiện trước công chúng lần gần nhất là vào 25/07/2017 khi ông tiếp Thư ký Hội đồng An ninh Liên bang Nga, ông Nikolai Patrushev.
Chủ tịch [Quang] kể từ đó không có mặt tại các sự kiện quan trọng chẳng hạn như dịp kỷ niệm Ngày truyền thống Công an Nhân dân, lực lượng từng dưới quyền chỉ đạo của ông khi ông giữ ghế bộ trưởng.
'Chờ ngày Quốc Khánh'
Truyền thông Việt Nam vào dịp này đăng bài ký tên ông Quang với tựa "Tăng cường công tác bảo đảm an toàn, an ninh mạng trong tình hình mới" với tấm hình mô tả ông 'tặng quà cho các điển hình tiên tiến trong lực lượng Cảnh sát nhân dân' với tấm hình được ghi là chụp ngày 11/7/2017.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa có chuyến thăm Indonesia và Myanmar
Bài viết đề cập tới các hoạt động ngoại giao của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trong hai chuyến đi tới Indonesia và Myanmar với các cuộc gặp người đứng đầu nhà nước như thể để trám vào sự vắng mặt của Chủ tịch Quang, vốn hay thực hiện nhiệm vụ này.
Việc ông Quang không xuất hiện trước công chúng, theo tác giả, không phải là chuyện bất thường duy nhất trong chính trị Việt Nam trong vài tháng qua.
Việc bổ nhiệm người tạm thay ông Đinh Thế Huynh hiện đang lâm bệnh, cáo buộc của Đức rằng Việt Nam bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh ở Berlin, cũng như việc cách chức bí thư Thành phố Hồ Chí Minh và ghế ủy viên Bộ Chính trị với ông Đinh La Thăng cũng được đề cập tới.
Ai sẽ thay thế Tổng bí thư Trọng ?
Bài viết cùng bàn về những đồn đoán được mô tả là khả năng Tổng bí thư Trọng sẽ chuyển giao quyền lực cho người kế nhiệm vào năm sau.
"Sự lựa chọn [cho ghế Tổng bí thư] có thể xảy ra nhất là đối với ông Quang, người hiện đang dường như vắng mặt. Việc ông Huynh nghỉ chữa bệnh kể như khiến ông [Huynh] không còn nằm trong danh sách.
Đảng cộng sản nói Thường trực Ban bí thư Đinh Thế Huynh gần đây lâm bệnh và phải tạm chuyển trách nhiệm cho người khác kể từ 1/8/2017
"Cáo buộc bắt cóc ông Thanh, người có quan hệ với ông Dũng [cựu thủ tướng] và là cựu đối thủ chính trị của ông Trọng.
"Liệu tất cả những diễn biến này có thể diễn ra như sự trùng hợp cùng lúc hay không vẫn là điều chưa rõ", tác giả nhận định.
"Sự kiện lớn sẽ là Ngày Quốc Khánh. Giới quan sát Hà Nội sẽ theo dõi xem ông Quang có xuất hiện hay không".
Liên quan tới ông Đinh Thế Huynh, người cũng được nhắc tới trong bài báo của Nikkei, thì hồi đầu tháng, Đảng cộng sản Việt Nam xác nhận ủy viên Bộ Chính trị này đang "điều trị bệnh" và loan báo ông Trần Quốc Vượng tạm thời tham gia Thường trực Ban bí thư thay ông Huynh.
Ông Đinh Thế Huynh giữ chức Thường trực Ban bí thư, là nhân vật số 5 trong hàng ngũ Đảng.