Một bộ phim đầu tay của một đạo diễn độc lập đã được bình chọn để đại diện cho điện ảnh Việt Nam tại Oscar 2018 mặc dù không đoạt giải Cánh Diều Vàng 2017 trong nước.
Cha Cõng Con sẽ đại diện cho Việt Nam tham tham dự giải thưởng điện điện ảnh của Viện Hàn lâm Nghệ thuật Mỹ. Tuy nhiên quyết định của Cục Điện ảnh đã gây ra tranh cãi trong công chúng và cả giới làm phim.
Theo tiết lộ từ Hội đồng bình chọn phim dự giải Oscar 2018 của Cục Điện Ảnh qua các báo trong nước, Cha Cõng Con, "một bộ phim kiểu nhà nước bằng tiền túi" của đạo diễn Lương Đình Dũng đã đạt điểm cao nhất trong số 3 phim lọt vào vòng cuối cùng.
Một trong 2 đối thủ nặng ký bị đánh bại là Đảo Của Dân Ngụ Cư, cũng là một bộ phim đầu tay của Hồng Ánh đã đoạt nhiều giải quốc tế trong năm nay gồm giải đặc biệt tại Liên hoan phim Á-Âu.
Mặc dù Cha Cõng Con được đánh giá là một phim có tính nghệ thuật và đầy tính nhân văn nhưng một số người, kể cả đạo diễn và công chúng đã tỏ ra thất vọng khi biết thông tin Đảo Của Dân Ngụ Cư không được chọn tham dự vòng loại hạng mục Phim nước ngoài hay nhất của Oscar.
Đạo diễn Phan Đăng Di cho VOA biết Cha Cõng Con đã gây tranh cãi trong công chúng từ trước khi được chọn dự thi giải thưởng điện ảnh danh giá nhất hành tinh.
"Phim này khi ra rạp có lượng khán giả không đông lắm. Phim có gây tranh cãi khi dự thi giải thưởng của Hội Điện ảnh Việt Nam trong đó phim này không đoạt giải cao và đạo diễn có phản ứng và điều đó có tạo ra tranh cãi".
Băng rôn quảng cáo phim Cha Cõng Con tại một rạp phim ở Việt Nam. Theo đạo diễn Phan Đăng Di, bộ phim mang tính nghệ thuật này không được nhiều khán giả xem tại rạp khi mới ra mắt.
Sau Lễ trao giải Cánh Diều Vàng vào tháng 4 vừa qua, đạo diễn Lương Đình Dũng đã trả lại Bằng khen vì cho rằng ban giám khảo đánh giá chưa đúng mức về bộ phim mà ông đã ấp ủ thực hiện trong 10 năm.
Nói với Thể Thao & Văn Hóa, đạo diễn của Cha Cõng Con cho biết bộ phim được quay trong 3 tháng với hơn 1 năm làm hậu kỳ và có kinh phí gần 18 tỷ đồng.
Bộ phim được chuyển thể từ truyện ngắn cùng tên của chính đạo diễn viết từ năm 1995, theo Tuổi Trẻ, và kể về một cậu bé sống ở vùng cao với những ước mơ rất ngây ngô của tuổi thơ nhưng không may bị mắc căn bệnh ung thư máu và được cha cậu đưa xuống thành phố để mong thoát khỏi bệnh.
Cũng giống như Lương Đình Dũng, Hồng Ánh đã thai nghén bộ phim của cô trong 10 năm và Đảo Của Dân Ngụ Cư cũng được làm bằng kinh phí độc lập. Gần đây nhất bộ phim được trình chiếu tại Liên hoan phim quốc tế Brisbane ở Úc.
Đạo diễn Đỗ Minh Tuấn, người có bộ phim đầu tiên của Việt Nam được gửi tranh giải Oscar năm 2003 – Vua Bãi Rác, cho rằng nếu Đảo Của Dân Ngụ Cư được chọn lần này sẽ giúp Việt Nam có nhiều cơ hội tại Oscar hơn.
"Phim của Hồng Ánh là một đẳng cấp nghề nghiệp cao và cũng có tính nhân văn cao nhưng hiểu sao lại không được chọn. Nếu như chọn phim của Hồng Ánh có thể sẽ được đồng thuận hơn trong dư luận và trong giới nghề nghiệp".
Đạo diễn này cho biết Cha Cõng Con, mặc dù không có dấu vết phim thị trường "theo nghĩa dập khuôn, sản xuất hàng loạt" nhưng còn nhiều bất cập và khiếm khuyết. Ông nói bộ phim còn có những hạn chế về "tiết tấu cũng như cách kể chuyện" và tính nghệ thuật của bộ phim không làm ông thấy thỏa mãn.
Bình luận về bộ phim này, nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm trên trang Facebook cá nhân cũng cho rằng "Cha Cõng Con thành công nửa phần đầu và thất bại nửa phần sau, đặc biệt là về việc xử lý bối cảnh, không gian văn hóa để tạo nên những biểu tượng và ẩn dụ về đô thị hay giấc mơ".
Bình luận về quyết định của Cục Điện ảnh, một bạn đọc của Zing News có tên Bao Quoc Nguyen Ngoc cho rằng đây là một quyết định "sai lầm" vì "Đảo Cư Ngụ áp đảo hơn, giải thưởng quốc tế cũng có. Không như Cha Cõng Con chỉ là được chú ý. Kết quả thất vọng".
Việt Nam đã nhiều lần gửi phim dự tranh vòng sơ loại Oscar kể từ năm 2003. Gần đây nhất, phim Tôi Thấy Hoa Vàng Trên Cỏ Xanh đại diện Việt Nam dự Oscar 2017 nhưng không lọt được vào vòng cuối.
Gần đây đã có những đạo diễn Việt Nam, như Lương Đình Dũng và Hồng Ánh, làm những bộ phim nghệ thuật được chiếu tại những liên hoan phim lớn, theo nhận định của đạo diễn Phan Đăng Di của Bi, Đừng Sợ. Tuy nhiên đạo diễn trẻ này cho rằng những bộ phim của Việt Nam mới chỉ hợp với "gu" của Châu Âu.
"Việt Nam, cũng như nhiều nước Đông Nam Á, còn chưa đáp ứng được ‘gu’ của Oscar là những phim dựa trên một kịch bản rất chắc chắn và được số đông thích thú". Đạo diễn 41 tuổi nói Oscar là giải thưởng dựa vào số đông bởi phim càng mang khả năng chinh phục nhiều người, càng dễ hiểu và làm nhiều người thích thì cơ hội được giải càng cao.
Mùi Đu Đủ Xanh là phim duy nhất có yếu tố Việt Nam – câu chuyện về Việt Nam và diễn viên Việt Nam – lọt vào vòng cuối cùng của Oscar. Tuy nhiên bộ phim của đạo diễn Trần Anh Hùng từng đoạt giải của liên hoan phim Cannes tham dự với tư cách là phim Pháp.