Bộ Ngoại giao chính thức xác nhận Đoàn Thị Hương là công dân Việt Nam (VOA, 25/02/2017)
Đoàn Thị Hương, nghi phạm người Việt trong vụ ám sát ông Kim Jong-nam tại Malaysia.
Bộ ngoại giao Việt Nam hôm thứ Bảy chính thức xác nhận Đoàn Thị Hương, một trong hai nghi phạm thực hiện vụ ám sát Kim Jong-nam, là công dân Việt Nam và cho biết thêm cô này tưởng mình tham gia một trò chơi khăm.
Thông cáo được đăng với tựa đề "Bản tin bảo hộ công dân" trên website của Bộ cho biết đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đã tiến hành thăm lãnh sự nghi phạm và xác định "đúng là công dân Việt Nam".
Thông cáo nói sức khoẻ của khi phạm "ổn định" và rằng Đoàn Thị Hương cho là mình đã "bị lợi dụng và nghĩ rằng tham gia đóng video clip hài" trong cuộc gặp gỡ các quan chức Đại sứ quán.
Thông cáo nói tiếp : "Bộ Ngoại giao đã chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đề nghị phía Malaysia xử lý vụ việc theo đúng quy định của pháp luật Malaysia, pháp luật và thông lệ quốc tế ; đồng thời tìm hiểu các thủ tục để hỗ trợ về mặt pháp lý, tôn trọng quyền lợi chính đáng của công dân.
"Bộ Ngoại giao và các cơ quan chức năng Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng Malaysia trong việc điều tra vụ việc này".
Các quan chức đại sứ quán Indonesia cũng đã gặp nghi phạm còn lại là công dân nước họ, Siti Aishah, và cô này cũng nói với họ là cô tưởng mình đang tham gia một chương trình truyền hình thực tế.
Người anh trai cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong-un đã bị sát hại tại sân bay quốc tế Kuala Lumpur bằng chất độc thần kinh VX, theo cảnh sát Malaysia.
*******************
Người Việt ở Mỹ nghĩ gì về Đoàn Thị Hương (VOA, 24/02/2017)
Nghi phạm Đoàn Thị Hương trong vụ ám sát ông Kim Jong-nam (twicopy.org)
Đã hơn 1 tuần kể từ sau vụ ám sát vào nhân vật được cho là anh trai cùng cha khác mẹ với nhà lãnh đạo độc tài Bắc Triều Tiên Kim Jong-un, ông Kim Jong-nam, cộng đồng người Việt ở hải ngoại vẫn không thể tin được có một người Việt Nam là nghi phạm trong vụ án.
Trả lời phóng viên VOA tiếng Việt, chị Lý Tri Anh một chủ tiệm Nails ở Fountain Valley, California cho biết rằng từ trước tới nay chị chỉ được nghe những vụ ám sát trên phim, đây là lần đầu tiên chị thực sự thấy một vụ như vậy và còn bị sốc khi nghe tin nó còn liên quan tới 1 người Việt Nam. Cùng chung ý kiến như vậy, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thắng, thành viên của Liên minh bài trừ nô lệ mới ở Á Châu (CAMSA) nói với VOA :
"Chúng tôi cũng rất ngạc nhiên là lại có 1 người Việt Nam dính líu đến 1 vụ ám sát rất là động trời, rất là tày trời như thế này".
Tuy nhiên, cũng có sự nghi ngờ liệu rằng thực sự cô gái đó có phải là người Việt Nam hay không, chị Lý Tri Anh băn khoăn :
"Mình hơi sốc và lo lắng không biết đó có phải người Việt Nam mình hay không, hay là họ chỉ giá họa cho người Việt mình ?"
Khi được hỏi về việc phản ứng chậm trễ của chính quyền Việt Nam khi 1 công dân Việt Nam bị tình nghi trong vụ án, chị Anh cho rằng chính quyền chưa thực sự quan tâm đến việc bảo vệ công dân Việt Nam sinh sống ở nước ngoài, vì dù đúng dù sai, thì một nhà nước cũng nên bảo vệ quyền lợi của công dân :
"Cho dù tốt hay xấu thì cũng phải bảo vệ cái quyền của công dân của đất nước mình".
Với tư cách là một nhà hoạt động, ông Thắng cho biết ông không hề ngạc nhiên về phản ứng của chính quyền Việt Nam hay cụ thể là Ðại sứ quán Việt Nam ở Kuala Lumpur trước về việc của cô Đoàn Thị Hương. Ông nói :
"Trong rất nhiều lần, trong rất nhiều năm, chúng tôi đã có những trường hợp của những người Việt Nam đi lao động qua Malaysia, rồi bị bóc lột, rồi bị buôn bán làm nô lệ. Thì chúng tôi nêu lên với tòa Đại sứ của Việt Nam, thì họ không làm gì cả, họ luôn luôn lờ đi và họ đứng về phía của người chủ sử dụng lao động. Có nghĩa là, trong trường hợp buôn người thì đó là những thủ phạm can tội buôn người".
Ông nói thêm rằng mọi cá nhân dù có phạm tội hay không thì vẫn phải được tiếp cận với sự bảo vệ về pháp lý.
Vụ án vẫn còn đang được giới hữu trách Malaysia điều tra, tuy nhiên chị Lý Tri Anh sợ rằng vụ việc này sẽ làm cho hình ảnh của người Việt tại Hoa Kỳ bị ảnh hưởng, vì "với người Mỹ, họ lúc nào cũng nhìn người Việt Nam mình một cái ánh mắt rất là hiền hòa".
********************
Việt Nam khẳng định Đoàn Thị Hương 'là công dân Việt Nam' (BBC, 25/02/2017)
Giới chức Việt Nam đã được phía Malaysia cho phép gặp nữ 'nghi phạm Đoàn Thị Hương' theo BBC News.
Giới chức Việt Nam đã được phía Malaysia cho phép gặp 'công dân' là nghi phạm mang tên Đoàn Thị Hương, người bị nghi là một trong hai nữ 'sát thủ' ra tay sát hại người được cho là Kim Jong-nam, anh cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Bắc Hàn, Kim Jong-un, một bản tin của Bộ Ngoại giao hôm thứ Bảy khẳng định nữ nghi phạm đúng là công dân Việt Nam.
Hôm 25/2, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã đưa ra một thông báo dưới dạng 'Bản tin bảo hộ công dân', với nội dung toàn văn như sau :
"Sau cuộc gặp giữa Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh với Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Anifah Aman bên lề Hội nghị hẹp các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN vừa qua, ngày 25/02/2017, phía Malaysia đã đồng ý để đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia thăm lãnh sự đối với nghi phạm mang hộ chiếu Việt Nam có liên quan đến vụ sát hại 01 công dân Triều Tiên.
"Sáng ngày 25/02/2017, đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đã tiến hành thăm lãnh sự nghi phạm và xác định đúng là công dân Việt Nam, tên là Đoàn Thị Hương, sinh năm 1988 tại Nam Định ; sơ bộ thấy sức khoẻ ổn định. Trong tiếp xúc với cán bộ Đại sứ quán, Đoàn Thị Hương cho rằng bị lợi dụng và nghĩ rằng tham gia đóng video clip hài.
"Bộ Ngoại giao đã chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đề nghị phía Malaysia xử lý vụ việc theo đúng quy định của pháp luật Malaysia, pháp luật và thông lệ quốc tế ; đồng thời tìm hiểu các thủ tục để hỗ trợ về mặt pháp lý, tôn trọng quyền lợi chính đáng của công dân.
"Bộ Ngoại giao và các cơ quan chức năng Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng Malaysia trong việc điều tra vụ việc này", bản tin trên trang mạng của Bộ Ngoại giao Việt Nam cho hay.
Hôm thứ Bảy, 25/2, giới chức Indonesia tại Malaysia đã được cho phép gặp công dân Siti Aisyah ở thủ đô Kuala Lumpur.
Sau cuộc gặp, giới chức Indonesia cho truyền thông hay nữ nghi phạm, 25 tuổi, nói đã 'được trả một khoản tiền tương đương 90 đô-la để chơi trò đùa lấy 'dầu trẻ em' đưa vào mặt người bị nghi là ông Kim Jong-nam.
Các quan chức tòa Đại sứ Indonesia ở Malaysia nói nghi phạm cho hay cô đã được đưa cho một khoản tiền Malaysia là 400 ringgit (400 MYR=90 USD).
"Cô ấy cho biết đã được trao tiền mặt để bôi 'dầu của trẻ em' lên mặt ông Kim Jong-nam như là một phần của một chương trình thực tế là một trò đùa.
Các xét nghiệm cho thấy ông Kim đã bị giết chết bằng loại chất độc thần kinh có độc tố rất cao là VX.
Chất độc này được Liên Hợp Quốc xếp loại là một dạng vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Ông Kim qua đời tuần trước sau khi hai phụ nữ bắt chuyện với ông trong một thời gian ngắn trong một phòng check-in tại sân bay Quốc tế Kuala Lumpur.
Cuộc gặp 30 phút
Sau một cuộc gặp 30 phút với Siti Aisyah vào thứ Bảy, Phó Đại sứ Indonesia Andreano Erwin nói :
"Cô ấy chỉ nói chung chung rằng ai đó yêu cầu cô làm việc này.
"Cô chỉ nói chung rằng cô đã gặp một số người nhìn trông như người Nhật Bản hay Triều Tiên.
"Theo cô, người đó đưa cho cô 400 ringgit để thực hiện việc này... Cô ấy chỉ nói rằng cô đã được đưa cho một loại dầu như dầu em bé".
Trong tiếp xúc với cán bộ Đại sứ quán, (nghi phạm) Đoàn Thị Hương cho rằng bị lợi dụng và nghĩ rằng tham gia đóng video clip hài, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho hay.
Các quan chức nói rằng họ không thấy bất kỳ dấu hiệu vật lý rằng nghi phạm đã bị ảnh hưởng bởi hóa chất.
Cảnh sát trưởng của Malaysia Khalid Abu Bakar cho biết hôm thứ Sáu rằng sự hiện diện của các chất độc thần kinh đã được phát hiện trong bệnh phẩm lấy từ mắt và mặt của ông Kim.
Ông Kim đã tìm cách trợ giúp y tế tại sân bay, nói rằng ai đó đã vẩy hoặc phun vào ông một chất lỏng. Sau đó, ông bị một cơn co giật và chết trên đường đến bệnh viện.
BBC Việt ngữ đang liên lạc với giới chức Việt Nam và sẽ tiếp tục cập nhật các chi tiết về vụ việc liên quan cái chết của người được cho là ông Kim Jong-nam và tình hình của nữ 'nghi phạm' có hộ chiếu Việt Nam mang tên Đoàn Thị Hương, khi bị phía Malaysia bắt giữ.
**********************
Vì sao Tướng Tô Lâm lên tiếng với truyền thông quốc tế ? (BBC, 25/02/2017)
Một số nhà quan sát từ Việt Nam và Đông Nam Á nhận xét về phát biểu của Bộ trưởng Công an, Thượng tướng Tô Lâm, trả lời BBC hôm 24/2 về nghi phạm 'người Việt Nam' trong vụ 'ám sát' được cho là xảy ra với ông Kim Jong-nam, người anh cùng cha khác mẹ với lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un.
Hôm thứ Sáu, Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, từ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Iseas, Singapore) cho rằng động thái xuất hiện trên truyền thông quốc tế tiếng Việt của ông Tô Lâm cho thấy vụ việc có tính chất 'nghiêm trọng' và Việt Nam muốn tránh những 'tác động chính trị' có thể có do việc một nghi phạm trong vụ việc xảy ra ở Malaysia mới đây, bước đầu được cho là 'công dân Việt Nam'.
Ông nói : "Tôi nghĩ rằng sự cố lần này tương đối là nghiêm trọng, một 'công dân Việt Nam' có liên quan và rõ ràng là nó có tác động về mặt chính trị nữa, cho nên tôi nghĩ rằng việc ông Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đưa ra các phát biểu đó thì hoàn toàn là bình thường và những phát biểu của ông Tô Lâm, tôi nghĩ cũng là phù hợp, hợp lý.
"Chỉ có điều là ai sẽ là người xử lý 'nghi phạm' Đoàn Thị Hương, nếu thực sự đấy là một công dân Việt Nam và thực sự cô Hương này có tham gia vào vụ 'ám sát'..., điều này còn phải phụ thuộc vào các thỏa thuận giữa hai bên.
"Chứ tôi cũng không nghĩ rằng Việt Nam chắc chắn sẽ có quyền để xử lý 'nghi phạm này', tôi nghĩ rằng chúng ta vẫn còn phải chờ đợi những tình tiết tiếp theo và những thỏa thuận đàm phán tiếp theo liên quan trực tiếp thì mới biết được hướng xử lý tiếp sẽ là gì".
Hiện nhà chức trách Malaysia đang tiếp tục tiến hành điều tra và xác minh về vụ 'ám sát ông Kim Jong-nam'.
Khi được hỏi thế nào là 'tác động về mặt chính trị' đối với Việt Nam trong vụ việc, Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp đưa ra giải thích với BBC :
"Vì nhiều người cho rằng một 'công dân Việt Nam' mà 'tham gia trực tiếp' vào vụ 'ám sát' lần này thì nhiều người sẽ đặt câu hỏi rằng sự tham gia đấy chỉ là hành động cá nhân hay là có một thế lực nào đằng sau hay không, chẳng hạn...
"Nếu có những nghi ngờ như vậy, nó có thể gây ra những tác động về mặt chính trị, về mặt ngoại giao và làm sao giải quyết được các nghi ngờ đó để có thể, ví dụ như khẳng định rằng các cơ quan hay giới chức của Việt Nam không có dính líu gì vào đấy và đấy chỉ là 'hành động của cá nhân' cô Đoàn Thị Hương chẳng hạn.
"Tôi nghĩ điều ấy hết sức quan trọng và Bộ Công an cũng như giới chức của Việt Nam sẽ cần phải làm việc để chứng minh điều ấy...
"Những phản ứng của Việt Nam trong thời gian qua có thể có những điều có thể làm tốt hơn, nhưng tôi nghĩ về cơ bản là phù hợp và trong thời gian này, chúng ta vẫn phải chờ đợi kết quả điều tra của phía Malaysia cũng như việc bên Malaysia cho phép bên Việt Nam cũng như bên Indonesia được tiếp xúc và bảo hộ cho công dân của mình, chúng ta mới có thể có được thêm thông tin và biết được điều gì đã thực sự đã xảy ra", nhà nghiên cứu từ Viện Iseas nói với BBC.
'Đánh giá rất cao'
Một ý kiến khác, Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp, nhà nghiên cứu chính trị khu vực đang có mặt ở Hà Nội cho rằng động thái của Bộ trưởng Tô Lâm có tính 'mới' và ông 'đánh giá cao' động thái có tính chất cở mở này với truyền thông quốc tế của Việt Nam.
Trao đổi với BBC hôm 24/2, ông Hợp nói :
"Đây là một cái mới và nó tốt thôi vì nếu có thể nhìn lại quá khứ thì chưa bao giờ có một Bộ trưởng Công an nào trả lời một việc tương tự và trước đây cũng chưa có việc nào xảy ra như việc này cả.
"Tôi đánh giá rất cao việc Bộ trưởng Công an Việt Nam đã trả lời trực tiếp một số cơ quan truyền thông nước ngoài, đầu tiên là trả lời Đài phát thanh Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) và sau đó thì đến BBC...
"Và bây giờ truyền thông Việt Nam cũng bắt đầu mở ra, cũng đưa tin, đưa tin do mình làm và đưa tin từ các hãng khác làm".
'Đã từng từ chối'
Hôm thứ Sáu, trả lời BBC Việt ngữ qua điện thoại, Thượng tướng Tô Lâm nói về 'nghi phạm người Việt' và khả năng xử lý vụ việc, ông nói :
"Nếu là người Việt Nam thì chúng tôi phải bảo hộ và đưa về Việt Nam xử lý theo pháp luật Việt Nam. Nhưng điều đầu tiên là phải xác minh đúng là người Việt Nam và có liên quan đến vụ án. Sau đó sẽ phải đánh giá có vi phạm như thế nào theo luật pháp Việt Nam".
Từ Hà Nội, Phó Giáo sư Tiến sĩ Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng Viện Chính sách, Pháp luật và Phát triển đưa ra bình luận cho rằng phát biểu của ông Tô Lâm thể hiện một 'mong muốn và ý định' của chính phủ Việt Nam' tuy nhiên mong muốn này có được chấp nhận hay không 'còn tùy thuộc' vào thỏa thuận với phía Malaysia.
Phó Giáo sư Giao nói : "Theo tôi đây là mong muốn của chính phủ Việt Nam, nhưng quyền tài phán hình sự giữa các quốc gia là khác nhau, do đó đây là mong muốn hay ý định của chính phủ Việt Nam, nhưng ý định dẫn độ công dân đó để xét xử theo pháp luật Việt Nam có thực hiện được hay không, còn tùy thuộc vào sự thỏa thuận với phía Malaysia, nếu Malaysia đồng ý".
Nhân dịp này, chuyên gia về chính sách pháp luật nhắc lại trường hợp trước đây một công dân Canada gốc Việt (Việt Kiều) đã bị phía Việt Nam xử tử hình do bị khép vào tội buôn bán, vận chuyển ma túy trái phép với số lượng lớn, ngay trong lúc phía chính phủ Canada đang tiến hành các nỗ lực ngoại giao và đàm phán nhằm bảo hộ công dân, cũng như dẫn độ về Canada.
Ông nhận xét : "Đây là chuyện rõ nhất đã xảy ra, Việt Nam đã từng từ chối Canada việc dẫn độ công dân Canada gốc Việt phạm tội trên lãnh thổ Việt Nam. Đây là ví dụ rất cụ thể. Tôi xin nêu ví dụ cụ thể đó để làm rõ vấn đề này lên".