Ông Nguyễn Phú Trọng : 'Tổng bí thư làm Chủ tịch nước là giải pháp tình huống' (BBC, 08/10/2018)
Ông Nguyễn Phú Trọng nói với người dân Hà Nội hôm 8/10 rằng việc Tổng bí thư làm Chủ tịch nước không phải vì nhất thể hóa mà là tình huống.
Ông Nguyễn Phú Trọng nói việc Tổng bí thư đảm nhiệm chức Chủ tịch nước là giải pháp tình thế
Sau nhiều đồn đoán, bình luận, từ giới quan sát và người dân trong và ngoài nước, Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam đã chính thức phát biểu về việc được 'giới thiệu' ứng cử chức Chủ tịch nước trong buổi tiếp xúc cử tri Hoàn Kiếm và Ba Đình, Hà Nội.
'Không phải nhất thể hóa'
Theo đó, trong buổi nói chuyện với cử tri Hà Nội, ông Trọng cho hay việc Tổng bí thư làm Chủ tịch nước "Không phải nhất thể hóa" mà chỉ là giải pháp "tình huống".
"Đến bây giờ thì không phải nhất thể hoá, đây là tình huống. Vừa rồi không may đồng chí Trần Đại Quang - nguyên Chủ tịch nước mất đi, rất đột ngột, mặc dù bệnh hiểm nghèo đã được chữa trị cả năm nay".
"Khuyết chức danh Chủ tịch nước, phải có người làm thay ; Bộ Chính trị, Trung ương chuẩn bị nhiều phương án, quá trình thảo luận rất dân chủ, rất trách nhiệm và nhất trí cao giới thiệu Tổng bí thư để Quốc hội bầu Chủ tịch nước. Đây là ý kiến của Trung ương còn ra Quốc hội sẽ bầu", Tổng bí thư nói, theo trang chính thức của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Ông Trọng cho hay "không nên nói là Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước, nói tắt thì được nhưng không đúng nghĩa".
Tổng bí thư giải thích : "Đây là hai cơ chế khác nhau, hai cơ quan khác nhau, không thiên vai nào chính vai nào phụ thì sẽ không chuẩn ; đồng thời cũng không nói nhất thể hoá, nôm na thì đây là bầu cho một người để làm hai công việc này".
'Cử tri cả nước phấn khởi'
Ông Nguyễn Phú Trọng là Tổng bí thư từ Đại hội Đảng XI năm 2011
Các cử tri Hà Nội hết sức đồng tình với lựa chọn của Ban Chấp hành Trung ương khi tiến cử ông Trọng làm Chủ tịch nước, theo tường thuật của báo Việt Nam.
"Tôi và cử tri cả nước rất phấn khởi trước thành công của hội nghị Trung ương 8. Đây là hội nghị lịch sử thể hiện sự tin tưởng của toàn Đảng, toàn dân trước sự lựa chọn sáng suốt của Ban Chấp hành Trung ương khi tiến cử Tổng bí thư để Quốc hội bầu làm Chủ tịch nước".
"Ban Chấp hành Trung ương đã giới thiệu Tổng bí thư là người có đủ đức tài, xứng đáng vào vị trí cực kỳ quan trọng, xứng tầm quốc gia và quốc tế. Dân tuyệt đối tin tưởng, đồng tình ủng hộ.."., cử tri Lê Đức Hạnh, phường Kim Mã, Ba Đình được dẫn lời trên báo Việt Nam.
Về tỷ lệ 100% phiếu bầu tại Hội nghị Trung ương 8 cho vấn đề này, Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội, ông Nguyễn Đức Chung cho hay đó là do vấn đề này đã được đặt ra từ lâu chứ không phải giờ mới nói tới, theo tường thuật của Vietnamnet.
Ông Chung cũng nói việc này "phù hợp với cải cách thể chế, có lợi cho Đảng, đất nước, cho quá trình đối ngoại và vị thế của chúng ta trên trường quốc tế".
Ông Chung chỉ lo lắng là nếu đảm nhiệm cả vị trí Chủ tịch nước thì Tổng bí thư Trọng sẽ phải 'gánh vác trọng trách nặng nề hơn'.
Có sát nhập hai văn phòng ?
Việc có sát nhập văn phòng Chủ tịch nước và văn phòng Trung ương Đảng [nơi có văn phòng Tổng bí thư] hay không, sau khi ông Trọng lên làm Chủ tịch nước, dường như chưa có sự thống nhất.
Trước đó, trả lời truyền thông Việt Nam, ông Lê Quang Vĩnh, Phó chánh Văn phòng Trung ương Đảng nói "vấn đề sáp nhập hai văn phòng không được đặt ra, Văn phòng Chủ tịch nước và Văn phòng Trung Đảng vẫn riêng biệt", theo Vietnamnet.
Ông Vĩnh lý giải rằng văn phòng Trung ương Đảng là cơ quan tham mưu, giúp việc cho Bộ Chính trị trong tổ chức, điều hành công việc lãnh đạo của Đảng.
"Còn Văn phòng Chủ tịch nước là một chế định trong tổ chức nhà nước, giúp việc cho cả Chủ tịch nước và Phó Chủ tịch nước. Chủ tịch nước là một pháp nhân, đồng thời là một thể nhân, vừa là cơ quan, vừa là một người", ông Vĩnh nói,
Tuy nhiên, ông Vũ Văn Phúc, Phó chủ tịch Hội đồng khoa học các cơ quan Đảng trung ương thì lại cho hay một trong những ưu điểm của việc Tổng bí thư làm Chủ tịch nước là sat nhập được hai văn phòng :
"Việc thống nhất chức danh sẽ thống nhất được Văn phòng Tổng bí thư và Văn phòng Chủ tịch nước thành một cơ quan, thành một bộ máy giúp việc chứ không phải hai. Như vậy giảm được một đầu mối, biên chế cán bộ sẽ giảm đi", ông Phúc nói trên một bài báo hôm 5/10 cũng trên Vietnamnet.
Quốc tế nói gì ?
Chuyên gia về Việt Nam, Giáo sư Carl Thayer từ Đại học New South Wales cũng có chung quan điểm rằng việc ông Trọng lên làm Chủ tịch nước là 'giải pháp tình thế'.
Mới đây nhất, trả lời phỏng vấn trên trang DW, ông Carl Thayer trả lời : "Tôi cho rằng đây là một sự sắp xếp mang tính tình thế. Ông Trọng ban đầu lưỡng lự khi nắm cả hai vị trí, cho thấy có thể đây không phải là chuyện thâu tóm quyền lực. Quyết định này được thực hiện vì những lý do thực tế".
Trong khi đó, trên Asia Times, tác giả David Hutt cũng đặt câu hỏi vì sao ông Trọng dường như đã thay đổi suy nghĩ. Bởi trước đây ông Trọng từng tỏ ý lo ngại về quyền lực tập trung không thể kiểm soát.
Ông David Hutt đưa ra hai tình huống. Một là ông Trọng muốn tăng cường quyền lực chính trị cho bản thân. Hai là việc kết hợp hai chức danh này sẽ mang lại sự ổn định hơn vào thời điểm Đảng Cộng sản và xã hội Việt Nam đang thay đổi nhanh chóng.
********************
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng : dư luận trong và ngoài nước ủng hộ Tổng bí thư nắm chức Chủ tịch nước (RFA, 08/10/2018)
Tại buổi tiếp xúc các cử tri quận Hoàn Kiếm trước kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XIV vào sáng ngày 8/10 tại Hà Nội, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ sự cảm ơn cử tri đã đồng tình việc ông được giới thiệu để bầu vào vị trí Chủ tịch nước và ông cho rằng đây không phải là nhất thể hóa.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ở Hà Nội hôm 2/4/2018 Reuters
Báo chí trong nước trích lời Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định rằng đây không phải là nhất thể hóa mà là tình huống do Chủ tịch nước Trần Đại Quang vừa đột ngột qua đời, khuyết chức danh này nên phải có người sớm thay thế.
Ông nhấn mạnh rằng, không nên nói Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước vì đây là 2 cơ chế và 2 cơ quan khác nhau, kiêm vai nào chính, vai nào phụ thì không chuẩn.
Ngoài ra, ông còn cho biết dư luận trong và ngoài nước đều đồng tình ủng hộ. Ông cảm ơn sự tin tưởng của nhân dân, cư tri nhưng tùy thuộc vào kết quả Quốc hội bầu, khi đó ông sẽ hứa hẹn sau.
Truyền thông trong nước trong ngày 8/10 đồng loạt đưa tin, trích ý kiến của các cử tri bày tỏ sự đồng thuận và nhất trí về việc Trung Ương giới thiệu ông Trọng ra vị trí Chủ tịch nước.
Chủ tịch Hà Nội ông Nguyễn Đức Chung cũng cho biết, vấn đề Tổng bí thư giữ chức Chủ tịch nước đã được đưa ra cách đây 20 năm và đến nay đã đủ điều kiện thuận lợi để thực hiện.
Sau khi Chủ tịch Trần Đại Quang từ trần vào ngày 21/9, nhiều lời đồn đoán cho rằng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ nắm chức Chủ tịch nước, nhưng cũng có ý kiến cho rằng sẽ không có chuyện này vì Tổng bí thư đã từng phát biểu trước cử tri Hà Nội vào năm 2015 rằng "Bí thư kiêm Chủ tịch thì to quá, ai kiểm soát ông ?"
*****************
‘Nhất thể hóa’ là ngoại lệ chỉ dành cho Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ? (Người Việt, 07/10/2018)
Trong lúc dư luận Việt Nam chưa hết xì xầm về việc "nhất thể hóa" hai chức danh Tổng bí thư và chủ tịch nước, ông Lê Quang Vĩnh, phó chánh Văn Phòng trung ương Đảng cộng sản Việt Nam được báo điện tử VietNamNet dẫn lời : "Việc Tổng bí thư đồng thời là chủ tịch nước cũng là việc tự nhiên, hợp ý đảng, lòng dân, được nhân dân hoan nghênh. Việc này không có gì lạ và càng không phải học tập ai. Tuy nhiên, các nhiệm kỳ tới như thế nào là do Ban Chấp Hành trung ương, Quốc Hội quyết định việc Tổng bí thư có đồng thời là chủ tịch nước hay không".
"Nhất thể hóa" là ngoại lệ chỉ dành cho Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ? (Hình : Getty Images)
Có thể hiểu phát ngôn của ông Vĩnh như một cách gián tiếp xác nhận Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được ngoại lệ và có đặc quyền nắm hai chức danh trong "tứ trụ", còn người kế nhiệm ông trong nhiệm kỳ sau thì "không chắc".
David Hutt, cây bút theo dõi chính trị Việt Nam của trang The Diplomat đưa nhận định : "Ông Nguyễn Phú Trọng tính toán sẽ kiêm nhiệm chức chủ tịch nước, một sự hợp nhất hai chức danh quyền lực có thể giúp ông trở thành Tập Cận Bình của Việt Nam".
"Với việc được gia tăng quyền lực đáng kể trong hai năm tới, không có gì đảm bảo ông Trọng sẽ tuân các quy tắc của đảng cộng sản Việt Nam về nhiệm kỳ và độ tuổi lãnh đạo mà theo đó, ông sẽ phải rời ghế Tổng bí thư năm 2021. Một khi có nhiều quyền lực hơn trong tay, ông Trọng có thể quyết định thay đổi luật chơi và không loại trừ khả năng tiếp tục ứng cử làm Tổng bí thư kiêm chủ tịch nước vào năm 2021 theo kiểu của ông Tập", nhà báo David Hutt bình luận.
Bài của nhà báo David Hutt cũng trích lời ông Carl Thayer, chuyên gia về chính trị Việt Nam của đại học New South Wales : "Từ khi có tin Chủ tịch nước Trần Đại Quang bệnh nặng, ông Trọng đã bắt tay vận động cho việc nhất thể hóa".
Các báo Việt Nam khi tường thuật về việc nhất thể hóa cũng cho thấy những ý kiến "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược". Ông Vũ Văn Phúc, phó chủ tịch Hội Đồng Khoa Học Các Cơ Quan Đảng trung ương được báo VietNamNet dẫn lời : "Trong điều kiện chúng ta đang thực hiện nghị quyết trung ương 6, 7 về sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả thì việc Thống nhất chức danh sẽ Thống nhất được Văn Phòng Tổng bí thư (thuộc Văn Phòng trung ương Đảng) và Văn Phòng Chủ tịch nước thành một cơ quan, thành một bộ máy giúp việc chứ không phải hai. Như vậy giảm được một đầu mối, biên chế cán bộ sẽ giảm đi".
Cùng thời điểm, ông Lê Quang Vĩnh lại khẳng định trên báo InfoNet : "Vấn đề sáp nhập hai văn phòng không nên được đặt ra, Văn Phòng Tổng bí thư và Văn Phòng Chủ tịch nước vẫn riêng biệt".
Đáng lưu ý, trong các báo Việt Nam đồng loạt đăng bài tán dương ông Trọng "là bậc anh minh đủ uy tín, đủ năng lực, đức độ" và tuyên truyền rằng việc Tổng bí thư làm chủ tịch nước "là xu thế của thời đại", "là bước tiến dài của nước ta"… mạng xã hội cho thấy những ý kiến trái ngược.
Ông Menras André, người Pháp, có tên tiếng Việt là Hồ Cương Quyết, tác giả phim tài liệu "Hoàng Sa-Việt Nam : Nỗi Đau Mất Mát" bình luận trên trang cá nhân : "Mưu đồ nhất thể hóa : Một bước tiếp hướng đến biến Việt Nam thành một khu tự trị thêm của Trung Quốc với cả một lãnh tụ lẫn một đảng Cộng Sản và mô hình chính trị đều bị tiểu hình hóa theo mẫu Hán ? Không có gì quý hơn độc lập tự do, các đồng chí vàng ơi !"
Phóng viên điều tra độc lập Đỗ Cao Cường thì viết trên trang cá nhân : "Năm 2015, ông Trọng nhận xét về chuyện ‘nhất thể hóa’ : ‘Bí thư kiêm chủ tịch thì to quá, ai kiểm soát ông ?’, và cuối cùng, cũng chính ông Trọng là người được ‘nhất thể hóa’ ở cấp độ cao nhất, không ai có thể kiểm soát được ông thật. Theo quy định hiện hành, tuổi nghỉ hưu của nam là 60, nhưng ông Trọng đã 74, trước nhiệm kỳ, ông kêu gọi người già về hết để lớp trẻ thay thế, cuối cùng người cao tuổi nhất lại ở lại, người ở lại lại chính là ông".
"Có lẽ sự sống của ông Trọng cũng chỉ kéo dài thêm được vài năm nữa, nhưng rất có thể số phận người dân Việt Nam sẽ chết theo ông, bởi sự phụ thuộc quá sâu vào Trung Quốc, từ các khoản nợ cho tới các hệ giá trị, chủ quyền, thức ăn, không khí… đất nước này sẽ ngày càng tụt hậu so với thế giới, và rất có thể mỗi công dân sẽ là một nô lệ, nô lệ vì bị các nước dân chủ cách ly, nô lệ trên chính quê hương của mình", theo Facebook Đỗ Cao Cường. (T.K.)