Thông Luận

Nhân quyền ‘biến mất’ khỏi Facebook của Đại sứ Mỹ, gây tranh cãi (VOA, 09/07/2018)

Một bài trên trang Facebook chính thức của đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam đang gây ra nhiều tranh cãi khi cư dân mạng nhận thấy có sự bất nhất về nội dung nói đến nhân quyền và pháp quyền.

Bài gốc trên Facebook hôm 8/7 của Đại sứ Mỹ Kritenbrink nói về cuộc gặp của Ngoại trưởng Pompeo

Bài của Đại sứ Kritenbrink được đăng vào khoảng 9h30 tối hôm 8/7, giờ Hà Nội, sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo gặp gỡ nhiều đại diện doanh nghiệp tại một khách sạn ở thủ đô Việt Nam, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức của ông.

Đại sứ Mỹ cho hay trong bài trên Facebook của ông : "Tại buổi gặp gỡ các doanh nhân, Ngoại trưởng Pompeo đã khẳng định rằng : ‘Hoa Kỳ sẽ tiếp tục nỗ lực vì một Việt Nam hùng mạnh, thịnh vượng và độc lập, một quốc gia tham gia thương mại công bằng và đối ứng... Một khu vực Ấn Độ -Thái Bình Dương tự do và rộng mở mang tính sống còn cho sự tăng trưởng thương mại liên tục giữa hai nước chúng ta.’"

Ngay dưới nội dung tiếng Việt là phần lời bằng tiếng Anh, mà theo ảnh ghi lại màn hình bài viết ban đầu của ông Kritenbrink do chính VOA chụp, có thể dễ dàng nhận thấy có sự bất nhất.

Khoảng 3 tiếng sau khi bài được đăng, bắt đầu có những phàn nàn từ một số người rằng phần tiếng Việt bị thiếu.

Nhà hoạt động trẻ được nhiều người biết tiếng Nguyễn Anh Tuấn lên tiếng đầu tiên. Anh nêu ý kiến : "Bạn nào bên sứ quán dịch thiếu rồi", với hàm ý rằng có thể không phải chính Đại sứ Kritenbrink viết và đăng bài trên Facebook mà do đội ngũ nhân viên của ông thực hiện.

Tiếp đến, anh Tuấn bổ sung các cụm từ còn thiếu để phần tiếng Việt hoàn toàn tương đương với phần tiếng Anh, đó là "vì một Việt Nam hùng mạnh, thịnh vượng và độc lập, một quốc gia tham gia thương mại công bằng và đối ứng, đóng góp cho an ninh toàn cầu, và tôn trọng nhân quyền, pháp quyền."..

Kể từ khi nhà hoạt động trẻ chỉ ra phần dịch thiếu, cho đến tối 9/7, hàng chục người sử dụng Facebook đã dồn dập gửi đến những lời bình luận và câu hỏi bằng tiếng Việt và tiếng Anh cho đại sứ Mỹ về sự không nhất quán này.

Facebooker Bao Trung Nguyen có lượng người theo dõi đông đảo viết "Đến fb [Facebook] của ngài đại sứ mà cũng tự kiểm duyệt".

Một số người khác liên kết sự việc này với Luật An ninh Mạng của Việt Nam mới được thông qua và bị nhiều chỉ trích. Họ đưa ra bình luận mỉa mai rằng đến cả đại sứ quán Mỹ mà cũng "sợ" Luật An ninh Mạng và dịch thiếu những lời đề cập đến nhân quyền.

Cùng lúc, không ít người đặt ra nghi vấn về những nhân viên người Việt trong đại sứ quán. Facebooker có tên Nguyễn Bảo viết : "Có VC [Việt Cộng] ở trong sứ quán tham gia bộ phận PR [public relations – quan hệ công chúng] hay sao mà cứ thấy chữ human rights [nhân quyền], the rule of law [pháp quyền]... là cắt, không dịch ? !"

Facebooker khác, Thach Vu, góp ý bằng tiếng Anh rằng đại sứ quán Mỹ cần rà soát nghiêm chỉnh đội ngũ những người dịch. "Ở mức độ nhẹ, họ đã không làm tốt công việc. Ở mức độ nghiêm trọng, họ thực hiện các chỉ thị của VCP [Vietnamese Communist Party – Đảng Cộng sản Việt Nam] Ở BÊN TRONG Đại sứ quán Mỹ", người này viết.

VOA đã liên lạc bằng email với văn phòng của Tùy viên báo chí Đại sứ quán Mỹ để hỏi về nguyên nhân của sự việc này, và hôm 9/7, nhận được câu trả lời ngắn gọn : "Cảm ơn bạn đã báo động cho chúng tôi về lỗi dịch thuật trong bản tiếng Anh trong bài gốc đăng trên Facebook của chúng tôi. Phần lời văn tiếng Việt trong bài đó phản ánh đúng bài diễn văn đã được đọc".

Đại sứ quán Mỹ trả lời về "lỗi dịch thuật" liên quan đến một bài trên Facebook của Đại sứ Kritenbrink, 9/7

Trong email trả lời, văn phòng báo chí của Đại sứ quán cũng cung cấp đường link đến bài phát biểu bằng tiếng Anh của Ngoại trưởng Pompeo, được đăng trên cả hai trang web của Bộ Ngoại giao Mỹ và phái bộ ngoại giao Mỹ ở Việt Nam. Văn phòng nói thêm rằng nội dung đầy đủ bằng tiếng Việt sẽ được đại sứ quán đăng lên sớm.

Theo những gì được đăng trên hai trang web kể trên, trong phần cuối bài phát biểu này, ông Pompeo chỉ nói : "Chúng tôi cam kết tiếp tục làm việc vì một nước Việt Nam vững mạnh, thịnh vượng và độc lập, một quốc gia tham gia vào thương mại công bằng và đối ứng".

Một câu trả lời tương tự như những gì gửi đến VOA cũng được đại sứ quán đăng vào phần bình luận bên dưới bài gây tranh cãi của Đại sứ Kritenbrink vào sáng 9/7, giờ Hà Nội. Cùng với đó, đoan văn nói về "đóng góp cho an ninh toàn cầu, và tôn trọng nhân quyền, pháp quyền" cũng bị xóa khỏi phần lời tiếng Anh.

Động thái này và câu trả lời ngắn ngủi dường như không những không giải đáp được các thắc mắc của các Facebooker, mà thậm chí còn làm nảy sinh những câu hỏi mới và những ý kiến gay gắt hơn.

Một người có tên Đỗ Minh trên Facebook viết một cách hài hước : "Hahaha 8 giờ sáng nay ngày 09/7/2018 : Admin [quản trị viên] của facebook Đại sứ và facebook U.S. Embassy in Hanoi [Đại sứ quán Mỹ ở Hà Nội] đã đồng loạt sửa status [dòng trạng thái] đăng ngày hôm qua. Họ chỉ để lại đoạn ngắn, đơn giản, hữu nghị"…

Trong khi đó, một số Facebooker khác bày tỏ "thất vọng" nếu đích thân Đại sứ Kritenbrink tự sửa bài. Có người dùng những từ ngữ nặng nề như "hèn yếu" dành cho nhà ngoại giao cấp cao nhất của Mỹ tại Việt Nam. Họ đặt câu hỏi tại sao ông hoặc nhân viên của ông xóa nốt "human rights" [nhân quyền] và "the rule of law" [pháp quyền] khỏi nội dung liên quan đến bài phát biểu của ngoại trưởng Pompeo, hay phải chăng "sống cùng những người cộng sản" đến cả những "người ngay thẳng" cũng trở thành những "kẻ nói dối".

Tuyên bố hôm 9/7 của bà Heather Nauert, nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, về các chủ đề chính thảo luận trong chuyến thăm Việt Nam hai ngày của ông Pompeo không thấy nhắc tới nhân quyền.

Tuy trong hơn một thập niên trở lại đây, Việt Nam và Mỹ thực hiện nhiều cuộc đối thoại nhân quyền, song hai bên chưa giảm được nhiều khác biệt về quan điểm và đây vẫn là chủ đề gai góc trong quan hệ hai nước.

Các báo cáo nhân quyền thường niên của Bộ Ngoại giao Mỹ thường xuyên đánh giá Việt Nam không tự do về chính trị, nhiều hạng mục thuộc quyền con người ở Việt Nam không được tôn trọng.

Ngược lại, Hà Nội luôn bác bỏ các báo cáo của Mỹ và đề nghị Washington cần "có đánh giá khách quan" cũng như "không can thiệp vào công việc nội bộ" của Việt Nam.

*****************

Tổ chức Ân xá Quốc tế kêu gọi trả tự do cho 3 nhà hoạt động dân chủ (RFA, 09/07/2018)

Từ trái sang : Nguyễn Văn Điển, Vũ Quang Thuận, Trần Hoàng Phúc - RFA

Ân xá Quốc tế (AI) hôm 9/7 lên tiếng kêu gọi Việt Nam phải trả tự do ngay lập tức cho 3 nhà hoạt động dân chủ thuộc phong trào Chấn hưng nước Việt. Lời kêu gọi được đưa ra 1 ngày trước khi diễn ra phiên tòa phúc thẩm 3 nhà bảo vệ nhân quyền bị chính phủ Hà Nội kết án với mức cao nhất 8 năm tù giam vào hồi cuối tháng 01/2018 với cáo buộc "tuyên truyền chống phá nhà nước" theo điều 88 của Bộ luật Hình sự Việt Nam.
Những bản án tù đối với ba người vừa nêu được cho có liên quan đến những hình ảnh, video, bài viết đưa lên mạng xã hội.

Trong thông báo được đưa ra, Ân xá Quốc tế cáo buộc chính sách đàn áp của chính phủ Hà Nội đối với tất cả những cá nhân bất đồng chính kiến. Vũ Quang Thuận, Nguyễn Văn Điển và Trần Hoàng Phúc là 3 trong số những nạn nhân của chính sách đàn áp bị cho là đáng hổ thẹn như thế, mặc dù họ chỉ hoạt động với mục đích ôn hòa thông qua việc sử dụng mạng xã hội để nêu lên những vấn đề về hỗ trợ quyền bảo vệ con người và công bằng xã hội tại Việt Nam. Đặc biệt, Ân xá Quốc tế yêu cầu Việt Nam chấm dứt ngay các điều luật nhằm đáp áp, khởi tố và trừng phạt những nhà hoạt động dân chủ bằng cách miễn mọi tội danh và phóng thích ngay 3 nhà hoạt động này tại phiên tòa phúc thẩm vào ngày 10/7. 
Trước đó, tại phiên sơ thẩm vào hồi đầu năm nay, Vũ Quang Thuận bị kết án 8 năm tù giam, Nguyễn Văn Điển bị 6 năm rưỡi và Trần Hoàng Phúc 6 năm tù giam với các tội danh " xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín, danh dự của lãnh đạo đảng trên mạng internet ".

******************

16 người biểu tình tại Long An bị phạt với cáo buộc gây rối (RFA, 09/07/2018)

16 người tham gia biểu tình tại khu công nghiệp Hòa Bình, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An vào ngày 12 tháng 6 phản đối hai Dự luật Đặc khu Kinh Tế và An ninh mạng bị xử phạt với cáo buộc ‘gây rối trật tự công cộng.’

Ảnh minh họa : Một hình ảnh của người dân biểu tình ôn hòa phản đối hai Dự luật Đặc khu Kinh tế và An ninh mạng, trong tháng 6/18, tại Việt Nam. Courtesy : Facebook Nhật Ký Biểu Tình

Truyền thông trong nước loan tin vừa nêu vào ngày 9 tháng 7. Theo đó, Công an huyện Thủ Thừa trong cùng ngày ra quyết định xử phạt hành chính đối với 16 người, mỗi người bị phạt 200 ngàn đồng với cáo buộc có hành vi gây rối trật tự công cộng, như chạy xe máy hò hét quanh các các nhà xưởng trong nhiều giờ liền, tại khu công nghiệp Hòa Bình.

Bên cạnh đó, còn có thêm 9 người khác cùng tham gia bị cơ quan điều tra yêu cầu cam kết giữ an ninh trật tự và không tái phạm.

Trước đó, Công an Thành phố Tân An, tỉnh Long An đã khởi tố 5 người tham gia trong cuộc biểu tình ngày 12 tháng 6 tại địa phương, với cáo buộc tội "cố ý làm hư hỏng tài sản".

Trong những ngày đầu cho đến trung tuần tháng 6 vừa qua, hàng ngàn người dân, trong đó có giới công nhân đồng loạt biểu tình khắp các tỉnh, thành ở Việt Nam để phản đối hai Dự luật Đặc khu Kinh tế và An ninh mạng.

Các tỉnh, gồm Thái Bình, Thanh Hóa, Ninh Thuận, Khánh Hòa, Bình Thuận, Đồng Nai và thành phố Hồ Chí Minh, tiến hành khởi tố đối với một số người tham gia biểu tình và phát tán thông tin liên quan biểu tình trên mạng xã hội phản đối hai Dự luật Đặc khu Kinh tế và An ninh mạng. Trong đó, Bình Thuận là địa phương có số người bị khởi tố đông nhất, 34 người liên quan đến cuộc biểu tình bạo động trong hai ngày 10 và 11 tháng 6.

******************

Bộ trưởng Thông tin và truyền thông lại kêu gọi kiểm soát thông tin mạng (RFA, 09/07/2018)

Các đơn vị liên quan đến truyền thông, thông tin Việt Nam cần quản lý chặt chẽ các trang thông tin điện tử, mạng xã hội, cũng như xây dựng, hoàn thiện các văn bản quản lý, cung cấp, và sử dụng dịch vụ internet.

Ông Trương Minh Tuấn, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam trong buổi sơ kết diễn ra tại Hà Nội sáng ngày 9 tháng 7. Courtesy of mic.gov.vn

Đây là nội dung được ông Trương Minh Tuấn, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam nhấn mạnh trong buổi sơ kết 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ cho 6 tháng cuối năm 2018 được diễn ra tại Hà Nội sáng ngày 9 tháng 7.

Tại cuộc họp, ông Bộ trưởng Trương Minh Tuấn có yêu cầu các Sở Thông tin - Truyền thông các tỉnh thành cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Bộ để quản lý chặt thông tin trên các trang mạng.

Theo lời Bộ trưởng Trương Minh Tuấn, tính đến hết tháng 6, Facebook và Google đã đồng ý gỡ bỏ 8.000 video clip và đường link bị cho vi phạm pháp luật Việt Nam. Google đã ngăn chặn và và gỡ bỏ gần 6.700 trên 7.800 video được yêu cầu xóa khỏi Youtube và 6 kênh Youtube bị chặn hoàn toàn. Phía Facebook cũng đồng ý gỡ bỏ 1.000 đường link trong số 5.500 đường link mà chính phủ Hà Nội yêu cầu.

Liên quan đến Formosa và những nội dung được cho là tuyên truyền, chống phá Đảng và nhà nước, Youtube đã bỏ gần 300 video, Facebook đã xóa 137 tài khoản.

Một nội dung khác cũng được nêu ra là Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam đã tạm ngừng cấp phép cơ quan báo chí mới trước khi Quy hoạch báo chí chưa được ban hành.

Theo đó thì Bộ tiếp tục cấp phép bản điện tử cho các tòa báo in, nhưng phải tuân theo Luật báo chí là bản điện tử và bản in phải có 1 ban biên tập và 1 tổng biên tập riêng, không được gộp chung bộ phận quản lý cho cả 2 phiên bản.

Đồng thời, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cũng xác nhận trong buổi sơ kết rằng việc quản lý về những thông tin đăng tải vẫn còn nhiều khó khăn. Vẫn còn nhiều tòa báo và nhà báo vi phạm pháp luật và gây tác động xấu đến xã hội, đặc biệt là các trang báo mạng.

Vào ngày 9 tháng 7, ông Trương Minh Tuấn cũng nói đến Dự án Tổng công ty Viễn thông MobiFone mua lại 95% cổ phần Công ty Nghe nhìn Toàn cầu AVG bị thanh tra chính phủ kết luận là gây thiệt hại cho nhà nước hàng ngàn tỷ đồng.

Ông Tuấn cho biết sau khi Bộ Truyền thông Thông tin chỉ đạo quyết liệt, hiện tại MobiFone đã thu hồi toàn bộ số tiền thanh toán khi mua AVG, bao gồm cả chi phí phát sinh, lãi suất, chi phí cơ hội… mà AVG phải hoàn trả.

MobiFone là công ty dịch vụ điện thoại di động do Bộ Thông Tin và Truyền Thông là cơ quan chịu trách nhiệm chủ quản và đại diện chủ sở hữu.

Vào năm 2015, MobiFone ra chiến lược đầu tư vào truyền hình nên đến tháng 1 năm 2016, MobiFone chính thức ra quyết định mua cổ phần công ty AVG.

Vụ việc này bị Trung ương đảng cộng sản Việt Nam cho là một vụ án tham nhũng lớn, tuy nhiên đến nay cựu Bộ trưởng Thông Tin - Truyền Thông là ông Nguyễn Bắc Son và đương kim Bộ trưởng Trương Minh Tuấn dù bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương của Đảng Cộng sản kết luận là có sai phạm nghiêm trọng trong vụ MobiFone mua AVG nhưng cho đến giờ vẫn chưa bị xử lý kỷ luật