Vì sao báo Đảng/Nhà nước loại bỏ hình ảnh hoa hậu giơ ba ngón tay ? Điều Đảng/Nhà nước quan ngại không chỉ là sức lan tỏa từ những giá trị dân chủ và nhân quyền mà "ba ngón tay" ấy là biểu tượng. Với trường hợp Thùy Tiên, người ta còn "nại" ra vấn đề quan hệ ngoại giao với Thái Lan, Myanmar và Trung Quốc để hù dọa.
RFA edit
Theo trang "basam.vet", Việt Nam, xứ sở luôn có những điều kỳ diệu, khi mà một "Hoa hậu Chiến tranh" Đỗ Thị Hà – vót chông xiên thây "giặc Mỹ cọp beo" – đang gây bão lửa trên mạng, trên đài báo trong và ngoài nước, thì, như một làn gió mát Trời cho, lập tức lại có ngay một người đẹp vừa đăng quang ngôi Hoa hậu Hòa bình Quốc tế Thùy Tiên. Để rồi, "Hoa hậu Chiến tranh" ấy lập tức lặng lẽ thay đổi thông điệp của mình, không còn muốn … "vót chông" nữa. Nhưng xin thưa, lằn ranh giữa hai cái "Ngai" Hoa hậu, đâu chỉ có Chiến tranh và Hòa bình [1]. "Song Hậu" của chúng ta sau các cuộc thi chắc chắn sẽ mang về cho thanh thiếu niên, những fan hâm mộ một sự lựa chọn mới : Dân chủ hay độc tài ?
Về hai cái "Ngai" Hoa Hậu này sẽ còn tốn không ít giấy mực để tụng ca hoặc phê phán. Biểu tượng ba ngón tay khép lại lần đầu tiên xuất hiện ở Thái Lan vào năm 2014. Đây cũng là năm mà bộ phim "The Hunger Games" (tạm chuyển ngữ là "Đấu Trường Sinh Tử") ra mắt. Trong phim, hình ảnh ba ngón tay khép lại là hình ảnh chim Húng Nhại, biểu tượng của sự nổi loạn và cách mạng. Sau này, người biểu tình ở Thái Lan, Myanmar và Hồng Kông đều giơ cao ba ngón tay như một biểu tượng chống độc tài. Ngoài ra, đây cũng là cách chào của hướng đạo sinh quốc tế từ hơn 100 năm qua, theo như lời một hướng đạo sinh nói với RFA [2].
Trang web lề phải "canhco.net" ba ngày trước đây đã từng đưa ra nhiều lời giới thiệu để bảo vệ thí sinh Đỗ Thị Hà biểu diễn nhạc phẩm "Cô gái vót chông" tại Miss World 2021. Đọc qua những lời lẽ ấy sẽ thấy, nỗ lực bảo vệ Hà phần lớn là bộ sưu tập những lý lẽ ít thuyết phục, những tuyên truyền về sự "đúng đắn" của lề phải đã tự mâu thuẫn với chính họ. Trang mạng này cho rằng, lựa chọn – biểu diễn "Cô gái vót chông" chính là sự tri ân những người đã ngã xuống để tổ quốc được đứng dậy và bay vút lên cao ! Chỉ những kẻ mang tư duy nô lệ, thân phận tôi đòi thì mới phản đối... Chẳng có lý do gì để phản đối, chỉ trích hộ người dân Mỹ cả [3].
Hoa hậu Thùy Tiên
Chính "canhco.net" cũng thừa nhận Nguyễn Thúc Thùy Tiên là người đẹp tài năng. Cô sử dụng thành thạo hai ngoại ngữ Anh và Pháp. Trước khi được xướng tên tại cuộc thi Hoa hậu Hòa bình quốc tế, Thùy Tiên từng đạt danh hiệu Á khôi 1 Hoa khôi Nam Bộ 2017 và lọt vào Top 5 Hoa hậu Việt Nam 2018 cùng với giải thưởng Người đẹp Nhân ái. Chiến thắng của Thùy Tiên là chiến thắng đầu tiên của nhan sắc Việt trong hệ thống năm cuộc thi nhan sắc thế giới của chuyên trang Global Beauties. Nếu tính theo hệ thống sáu cuộc thi lớn nhất thế giới thì đây là chiến thắng thứ hai sau vương miện của Phương Khánh ở Miss Earth 2018. Thành công của Việt Nam tại Miss Grand International 2021 khiến người hâm mộ nước nhà vỡ òa sau bao bao năm ủng hộ cho người đẹp.
Nhưng cũng trang web này đã lên giọng chỉ trích Nguyễn Thúc Thùy Tiên. Theo đó, Thùy Tiên đã không tinh tế và thiếu sâu sắc khi sử dụng thủ hiệu của phong trào dù vàng ở Hồng Kông chống Trung Quốc, của dân chúng Miến Điện chống chính phủ quân phiệt, của dân chúng Thái Lan chống Hoàng gia xứ này nói riêng và các phong trào chống chính quyền sở tại khác tại các nước Châu Á nói chung. Nhiều cá nhân khác cũng phụ hoạ theo, cố gắng dẫn dắt nhận thức công chúng, lèo lái dư luận trên mạng xã hội bày tỏ sự bực tức đối với Thùy Tiên khi cô sử dụng chào bằng cách giơ bàn tay với ba ngón trỏ, giữa và áp út giương thẳng [4].
Một trong những nhận định mang tính phê phán nặng ký nhất khi luận bàn về việc Thùy Tiên sử dụng thủ hiệu "Three-finger Salute" là để bày tỏ khát vọng dân chủ. Đánh giá Thùy Tiên nhầm lẫn về ý nghĩa của hòa bình hoặc chưa phân biệt được sự khác biệt giữa ủng hộ hòa bình và ủng hộ các phong trào bạo loạn nhân danh hòa bình... Bài viết còn dựng cả chuyện Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Quang Minh lên tiếng : "Thùy Tiên phải tự chịu trách nhiệm trước luật pháp nói chung và quy định của cuộc thi nói riêng". Nhiều người thử tìm trên mạng nhưng không thấy ông Vũ Quang Minh – Thứ trưởng Ngoại giao phát biểu như vậy trên bất kỳ cơ quan truyền thông chính thức nào [5].
Chưa hết, trong một phỏng vấn được cho là đặc biệt, phóng viên báo Zing đặt cho Thùy Tiên nhiều câu hỏi cắc cớ mà cô đều trả lời rất logic, tự nhiên và có "nghề". Đáp trả tin đồn mua giải, Hoa hậu Thùy Tiên cho biết cô cảm thấy buồn cười và không quan tâm. Thậm chí người đẹp còn cảm ơn những lời chỉ trích từ "antifan" đã giúp cô có động lực phấn đấu [6].
*
Bà Teresa Chaivisut, Phó chủ tịch Miss Grand International 2021 đã phủ nhận những tin đồn vô căn cứ nói trên. Bà nhấn mạnh rằng, Hoa hậu Thùy Tiên đã đăng quang hoàn toàn nhờ vào sự thể hiện của bản thân và Việt Nam nên tự hào về viên ngọc quý này. Chủ tịch của Miss Grand International Nawat Itsaragrisil cũng tiết lộ lý do giúp Thùy Tiên giành chiến thắng chính là bên cạnh vẻ ngoài xinh đẹp, cô còn thông thạo tiếng Anh và luôn sẵn sàng tinh thần làm việc [7].
Tuy nhiên, số phận của hai Hoa hậu Đỗ Thị Hà và Thùy Tiên nhiều khả năng sẽ khác nhau. Một cô với bài "còn giặc Mỹ cọp beo" rập khuôn đúng lập trường, đường lối của Đảng và Nhà nước, chắc sẽ dễ tìm thấy chỗ làm ăn, được săn đón ở Việt Nam. Còn cô Hoa hậu ngay từ đầu, dám hướng về các giá trị phổ quát, chắc sẽ gặp nhiều cản trở trên con đường tiến thân. Nhưng dù sao, cô cũng đã chiếm được sự ngưỡng mộ của rất nhiều người. Còn "báo chí cách mạng" Việt Nam, bao giờ mới thoát khỏi được vòng kim cô kiểm duyệt, để được làm báo đúng nghĩa : đưa tin tức trung thực ? [8].
Trần Hiếu Chân
Nguồn : RFA, 08/12/2021
Tham khảo :
1. https://basam.vet/2021/12/06/2986-hoa-hau-hoa-binh-va-hoa-hau-chien-tranh/
3. https://canhco.net/co-gai-vot-chong-khong-phai-la-cai-co-de-cong-kich-quan-he-viet-my-p570299.html
4. https://canhco.net/hoa-hau-hoa-binh-quoc-te-viet-nam-dep-ma-khong-dep-p571188.html
5. https://www.voatiengviet.com/a/hoa-hau-du-luan-vien-thuy-tien/6341131.html
8. https://vietnamthoibao.org/vntb-hoa-hau/3/ngon-tay-bao-dang-lai-so-noi-da-ga/
Nguồn : RFA, 08/12/2021
Hoa hậu Đỗ Thị Hà vẫn đánh đàn T’rưng nhưng hát bài Despacito
RFA, 06/12/2021
Sau khi gặp phải nhiều chỉ trích từ cộng đồng mạng về phần biểu diễn tài năng đàn T’rưng giai điệu "cô gái vót chông" trong cuộc thi Hoa hậu Thế giới, Hoa hậu Việt Nam Đỗ Thị Hà vừa cho biết cô sẽ không biểu diễn giai điệu này trong phần thi sắp tới. Thay vào đó, cô sẽ biểu diễn giai điệu Despacito nổi tiếng của vùng đất Puerto Rico thuộc Mỹ, nơi đang diễn ra cuộc thi Hoa hậu Thế giới 2021.
Hoa hậu Việt Nam Đỗ Thị Hà vẽ tranh lên khẩu trang dành cho triển lãm hỗ trợ những trẻ em ung thư. Ảnh : FBNV
Viết trên trang Facebook cá nhân có hơn 150.000 người theo dõi hôm 4/12, Đỗ Thị Hà cho biết:
"Sau khi được công bố trong top 27 bước vào vòng bán kết Tài năng, Hà đã duy trì tập luyện để trình diễn tiết mục đánh đàn T’rưng đến ban giám khảo. Tuy nhiên, lần này Hà sẽ mang đến một bản nhạc hoàn toàn khác biệt so với vòng thi trước, đó chính là ca khúc Despacito – cũng là bản hit quen thuộc tại vùng đất Puerto Rico. Hà nghĩ đây sẽ là một sự giao thoa tuyệt vời giữa nhạc cụ truyền thống Việt Nam và giai điệu đặc trưng của đất nước nơi Hà đang dự thi Miss World 2021, nó cũng như một món quà nho nhỏ Hà muốn gửi tặng đến Puerto Rico".
Giai điệu Despacito đầy sức sống của cư dân Puerto Rico do ca sĩ Luis Fonsi và nhóm Daddy Yankee trình bày
Trước đó, sau khi biểu diễn đàn T’rưng giai điệu "cô gái vót chông" với các ca từ chống Mỹ mạnh mẽ, Đỗ Thị Hà đã bị nhiều người Việt trong và ngoài nước chỉ trích là "vô ơn". Nhiều người cho rằng việc biểu diễn này của cô là "thiếu văn hóa" vì Mỹ là nước đang có quan hệ tốt đẹp với Việt Nam, đã giúp Việt Nam hơn 20 triệu liều vắc-xin ngừa Covid-19 mà người đẹp Việt Nam lại sử dụng bài hát sáng tác từ thời chiến tranh Việt Nam với những ca từ như vậy.
Trước kia là bài "Cô gái vót chông" đầy thù hận của một thời chống Mỹ
Giải thích về việc chọn bài hát "cô gái vót chông", đại diện cho Hoa hậu Việt Nam giải thích rằng, Đỗ Thị Hà đã tập luyện và định trình diễn giai điệu Despacito nhưng vì giai điệu này không phù hợp với đàn T'rưng nên đã chuyển sang chơi bài "cô gái vót chông".
"Đây chỉ là giai điệu trên đàn T’rưng, không có lời bài hát. Tuy nhiên, dạo gần đây trên mạng xã hội lại xuất hiện những thông tin hiểu nhầm tiêu cực về màn trình diễn của Hoa hậu Đỗ Hà là tiết mục hát tại cuộc thi Miss World", Fanpage Miss World Vietnam viết.
Nguồn : RFA, 06/12/2021
************************
Báo nhà nước kiểm duyệt "ba ngón tay" của Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên
RFA, 06/12/2021
Một người đẹp của Việt Nam lần đầu tiên đăng quang một cuộc thi sắc đẹp danh giá của thế giới, tuy nhiên hình ảnh của cô Nguyễn Thúc Thùy Tiên giơ ba ngón tay khép lại - biểu tượng của người biểu tình Thái Lan đòi tự do dân chủ trên sân khấu đã bị các tờ báo nhà nước kiểm duyệt không được xuất hiện hoặc đã bị gỡ bỏ không lâu sau khi đăng bài.
Hình ảnh Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên đưa ba ngón tay hầu như biến mất trên báo chí nhà nước (Error 404) - RFA edited
Một người đẹp của Việt Nam lần đầu tiên đăng quang một cuộc thi sắc đẹp danh giá của thế giới, tuy nhiên hình ảnh của cô giơ ba ngón tay khép lại - biểu tượng của người biểu tình Thái Lan đòi tự do dân chủ trên sân khấu đã bị các tờ báo nhà nước kiểm duyệt không được xuất hiện hoặc đã bị gỡ bỏ không lâu sau khi đăng bài.
Báo Thanh Niên có bài viết "Ứng xử thi hùng biện của Hoa hậu Thùy Tiên truyền cảm hứng cho người trẻ", tuy nhiên vài tiếng sau khi đăng bài người dùng không thể truy cập và chuyển đến trang chính.
Bài viết đăng tấm ảnh chụp màn hình khoảnh khắc thần thái của Thùy Tiên trên sân khấu của Miss Grand International 2021 với một tay chống nạnh và tay còn lại đưa cao cùng biểu tượng ba ngón tay khép lại.
Tờ báo là "Diễn đàn của hội Liên hiệp Thanh Niên Việt Nam" có đoạn viết :
"Theo dõi đêm chung kết và xúc động với thông điệp mà Thùy Tiên truyền tải, Phạm Ngọc Hương Quỳnh, sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, viết trên trang Facebook cá nhân: "Ba ngón tay là biểu tượng phản đối đảo chính ở Thái. Ba ngón tay đồng thời cũng đại diện cho tự do, bình đẳng, bác ái đối với người Thái. Ba ngón tay cùng câu nói 'Hãy cùng nhau mang hòa bình và sự tốt đẹp đến cho thế giới này' bằng tiếng Thái không còn gì xuất sắc hơn nữa. Tự hào quá Việt Nam ơi".
Chuyên trang Pháp luật và Bạn đọc của báo điện tử Sức khỏe và Đời sống ngày 4/12 có bài viết với nhan đề: "3 ngón tay và phần thi ứng xử đẳng cấp khiến sao Việt 'nổi da gà' của Thùy Tiên" hiện vẫn truy cập được trên trang Báo Mới.
Tuy nhiên khi bấm vào đường dẫn để vào trang chính của tờ báo là cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế thì bài viết đã đổi tiêu đề thành "Phần thi ứng xử đẳng cấp khiến sao Việt "nổi da gà" của Thùy Tiên" và hình ảnh cô đưa 3 ngón tay đã biến mất trên tờ báo này.