Vì sao báo Đảng/Nhà nước loại bỏ hình ảnh hoa hậu giơ ba ngón tay ? Điều Đảng/Nhà nước quan ngại không chỉ là sức lan tỏa từ những giá trị dân chủ và nhân quyền mà "ba ngón tay" ấy là biểu tượng. Với trường hợp Thùy Tiên, người ta còn "nại" ra vấn đề quan hệ ngoại giao với Thái Lan, Myanmar và Trung Quốc để hù dọa.
Hoa hậu Việt Nam Đỗ Thị Hà chơi đàn T'rưng tại cuộc thi Hoa hậu Thế giới, Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên giơ ba ngón tay tại cuộc thi Hoa hậu Hòa bình Quốc tế - RFA edit
Tri ân những người ngã xuống ?
Theo trang "basam.vet", Việt Nam, xứ sở luôn có những điều kỳ diệu, khi mà một "Hoa hậu Chiến tranh" Đỗ Thị Hà – vót chông xiên thây "giặc Mỹ cọp beo" – đang gây bão lửa trên mạng, trên đài báo trong và ngoài nước, thì, như một làn gió mát Trời cho, lập tức lại có ngay một người đẹp vừa đăng quang ngôi Hoa hậu Hòa bình Quốc tế Thùy Tiên. Để rồi, "Hoa hậu Chiến tranh" ấy lập tức lặng lẽ thay đổi thông điệp của mình, không còn muốn … "vót chông" nữa. Nhưng xin thưa, lằn ranh giữa hai cái "Ngai" Hoa hậu, đâu chỉ có Chiến tranh và Hòa bình [1]. "Song Hậu" của chúng ta sau các cuộc thi chắc chắn sẽ mang về cho thanh thiếu niên, những fan hâm mộ một sự lựa chọn mới : Dân chủ hay độc tài ?
Về hai cái "Ngai" Hoa Hậu này sẽ còn tốn không ít giấy mực để tụng ca hoặc phê phán. Biểu tượng ba ngón tay khép lại lần đầu tiên xuất hiện ở Thái Lan vào năm 2014. Đây cũng là năm mà bộ phim "The Hunger Games" (tạm chuyển ngữ là "Đấu Trường Sinh Tử") ra mắt. Trong phim, hình ảnh ba ngón tay khép lại là hình ảnh chim Húng Nhại, biểu tượng của sự nổi loạn và cách mạng. Sau này, người biểu tình ở Thái Lan, Myanmar và Hồng Kông đều giơ cao ba ngón tay như một biểu tượng chống độc tài. Ngoài ra, đây cũng là cách chào của hướng đạo sinh quốc tế từ hơn 100 năm qua, theo như lời một hướng đạo sinh nói với RFA [2].
Trang web lề phải "canhco.net" ba ngày trước đây đã từng đưa ra nhiều lời giới thiệu để bảo vệ thí sinh Đỗ Thị Hà biểu diễn nhạc phẩm "Cô gái vót chông" tại Miss World 2021. Đọc qua những lời lẽ ấy sẽ thấy, nỗ lực bảo vệ Hà phần lớn là bộ sưu tập những lý lẽ ít thuyết phục, những tuyên truyền về sự "đúng đắn" của lề phải đã tự mâu thuẫn với chính họ. Trang mạng này cho rằng, lựa chọn – biểu diễn "Cô gái vót chông" chính là sự tri ân những người đã ngã xuống để tổ quốc được đứng dậy và bay vút lên cao ! Chỉ những kẻ mang tư duy nô lệ, thân phận tôi đòi thì mới phản đối... Chẳng có lý do gì để phản đối, chỉ trích hộ người dân Mỹ cả [3].
Hoa hậu Thùy Tiên
"Không ưa thì dưa có dòi"
Chính "canhco.net" cũng thừa nhận Nguyễn Thúc Thùy Tiên là người đẹp tài năng. Cô sử dụng thành thạo hai ngoại ngữ Anh và Pháp. Trước khi được xướng tên tại cuộc thi Hoa hậu Hòa bình quốc tế, Thùy Tiên từng đạt danh hiệu Á khôi 1 Hoa khôi Nam Bộ 2017 và lọt vào Top 5 Hoa hậu Việt Nam 2018 cùng với giải thưởng Người đẹp Nhân ái. Chiến thắng của Thùy Tiên là chiến thắng đầu tiên của nhan sắc Việt trong hệ thống năm cuộc thi nhan sắc thế giới của chuyên trang Global Beauties. Nếu tính theo hệ thống sáu cuộc thi lớn nhất thế giới thì đây là chiến thắng thứ hai sau vương miện của Phương Khánh ở Miss Earth 2018. Thành công của Việt Nam tại Miss Grand International 2021 khiến người hâm mộ nước nhà vỡ òa sau bao bao năm ủng hộ cho người đẹp.
Nhưng cũng trang web này đã lên giọng chỉ trích Nguyễn Thúc Thùy Tiên. Theo đó, Thùy Tiên đã không tinh tế và thiếu sâu sắc khi sử dụng thủ hiệu của phong trào dù vàng ở Hồng Kông chống Trung Quốc, của dân chúng Miến Điện chống chính phủ quân phiệt, của dân chúng Thái Lan chống Hoàng gia xứ này nói riêng và các phong trào chống chính quyền sở tại khác tại các nước Châu Á nói chung. Nhiều cá nhân khác cũng phụ hoạ theo, cố gắng dẫn dắt nhận thức công chúng, lèo lái dư luận trên mạng xã hội bày tỏ sự bực tức đối với Thùy Tiên khi cô sử dụng chào bằng cách giơ bàn tay với ba ngón trỏ, giữa và áp út giương thẳng [4].
Một trong những nhận định mang tính phê phán nặng ký nhất khi luận bàn về việc Thùy Tiên sử dụng thủ hiệu "Three-finger Salute" là để bày tỏ khát vọng dân chủ. Đánh giá Thùy Tiên nhầm lẫn về ý nghĩa của hòa bình hoặc chưa phân biệt được sự khác biệt giữa ủng hộ hòa bình và ủng hộ các phong trào bạo loạn nhân danh hòa bình... Bài viết còn dựng cả chuyện Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Quang Minh lên tiếng : "Thùy Tiên phải tự chịu trách nhiệm trước luật pháp nói chung và quy định của cuộc thi nói riêng". Nhiều người thử tìm trên mạng nhưng không thấy ông Vũ Quang Minh – Thứ trưởng Ngoại giao phát biểu như vậy trên bất kỳ cơ quan truyền thông chính thức nào [5].
Chưa hết, trong một phỏng vấn được cho là đặc biệt, phóng viên báo Zing đặt cho Thùy Tiên nhiều câu hỏi cắc cớ mà cô đều trả lời rất logic, tự nhiên và có "nghề". Đáp trả tin đồn mua giải, Hoa hậu Thùy Tiên cho biết cô cảm thấy buồn cười và không quan tâm. Thậm chí người đẹp còn cảm ơn những lời chỉ trích từ "antifan" đã giúp cô có động lực phấn đấu [6].
*
Bà Teresa Chaivisut, Phó chủ tịch Miss Grand International 2021 đã phủ nhận những tin đồn vô căn cứ nói trên. Bà nhấn mạnh rằng, Hoa hậu Thùy Tiên đã đăng quang hoàn toàn nhờ vào sự thể hiện của bản thân và Việt Nam nên tự hào về viên ngọc quý này. Chủ tịch của Miss Grand International Nawat Itsaragrisil cũng tiết lộ lý do giúp Thùy Tiên giành chiến thắng chính là bên cạnh vẻ ngoài xinh đẹp, cô còn thông thạo tiếng Anh và luôn sẵn sàng tinh thần làm việc [7].
Tuy nhiên, số phận của hai Hoa hậu Đỗ Thị Hà và Thùy Tiên nhiều khả năng sẽ khác nhau. Một cô với bài "còn giặc Mỹ cọp beo" rập khuôn đúng lập trường, đường lối của Đảng và Nhà nước, chắc sẽ dễ tìm thấy chỗ làm ăn, được săn đón ở Việt Nam. Còn cô Hoa hậu ngay từ đầu, dám hướng về các giá trị phổ quát, chắc sẽ gặp nhiều cản trở trên con đường tiến thân. Nhưng dù sao, cô cũng đã chiếm được sự ngưỡng mộ của rất nhiều người. Còn "báo chí cách mạng" Việt Nam, bao giờ mới thoát khỏi được vòng kim cô kiểm duyệt, để được làm báo đúng nghĩa : đưa tin tức trung thực ? [8].
Trần Hiếu Chân
Nguồn : RFA, 08/12/2021
Tham khảo :
1. https://basam.vet/2021/12/06/2986-hoa-hau-hoa-binh-va-hoa-hau-chien-tranh/
3. https://canhco.net/co-gai-vot-chong-khong-phai-la-cai-co-de-cong-kich-quan-he-viet-my-p570299.html
4. https://canhco.net/hoa-hau-hoa-binh-quoc-te-viet-nam-dep-ma-khong-dep-p571188.html
5. https://www.voatiengviet.com/a/hoa-hau-du-luan-vien-thuy-tien/6341131.html
8. https://vietnamthoibao.org/vntb-hoa-hau/3/ngon-tay-bao-dang-lai-so-noi-da-ga/
Kiểu chào ba ngón tay có gì mà Đảng cộng sản Việt Nam lo sợ ?
Nguồn : RFA, 08/12/2021