Thông Luận

Việt Nam bơm tới 24 tỷ USD để giải cứu ngân hàng SCB bị chìm trong vụ lừa đảo khổng lồ

Reuters, VOA, 17/04/2024

Việt Nam đã làm một việc "chưa từng có" để giải cứu Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB), là ngân hàng gặp nguy khốn trong vụ lừa đảo tài chính lớn nhất cả nước, Reuters đưa tin độc quyền vào sáng 17/4 theo giờ Hà Nội, trích dẫn 3 văn bản của ngành ngân hàng và thông tin chính thức mới mà một người được tiếp cận đã cung cấp cho hãng tin.

Một cuộc biểu tình của những người bị mất tiền khi mua trái phiếu của ngân hàng SCB ở Hà Nội, 12/11/2022.

"Nếu không cho vay, SCB sẽ sụp đổ. Còn nếu tiếp tục cho vay, kho bạc quốc gia sẽ dần cạn kiệt", theo thông tin mới mà Reuters nhận được.

Thông tin mới cũng mô tả tình huống này là "chưa từng có", xét đến khối lượng tiền mặt khổng lồ được bơm vào, sự phức tạp của hoạt động này cũng như quy mô thiệt hại hiện tại và tiềm ẩn đối với hệ thống tài chính Việt Nam.

Nợ công của Việt Nam năm ngoái ổn định ở mức 37% Tổng Sản phẩm Quốc nội (GDP), trong khi thâm hụt ngân sách tăng nhẹ lên 4,4% GDP. Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, dự trữ ngoại hối đạt khoảng 100 tỷ đô la vào cuối năm 2023.

Tính đến đầu tháng 4 này, ngân hàng trung ương của Việt Nam đã bơm 24 tỷ đô la qua "các khoản vay đặc biệt" vào SCB, theo một trong những văn bản ngành ngân hàng mà Reuters đã xem, tài liệu này cung cấp thông tin cập nhật hàng ngày kể từ ngày 29/3 về tổng số tiền bơm từ ngân hàng trung ương.

Việc cho vay đã giảm một chút nhưng đạt mức trung bình là hơn 900 triệu đô la/tháng trong 5 tháng qua, theo văn bản đó, cũng như theo văn bản thứ hai cập nhật từ ngày 15/3 đến 20/3 và văn bản thứ ba từ tháng 11/2023 với các thông tin cập nhật hàng tháng từ tháng 10/2022 đến tháng 10/2023.

Những khoản bơm tiền mặt rất lớn đó của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vào SCB tương đương với 5,6% sản lượng kinh tế hàng năm của quốc gia, hay khoảng 1/4 dự trữ ngoại hối của Việt Nam. Những số tiền cho vay đó chưa được đưa tin trước đây.

Ngân hàng nhà nước đưa SCB vào diện bị giám sát để ngăn chặn tình trạng rút tiền ồ ạt khỏi SCB, bị châm ngòi bởi vụ bắt giữ nữ đại gia bất động sản Trương Mỹ Lan vào tháng 10/2022. Kể từ đó, SCB đã sử dụng những số tiền được bơm để chi trả cho việc rút tiền mặt, theo một trong những tài liệu ngân hàng mà SCB đã gửi cho ngân hàng trung ương vào tháng 11/2023 để giải thích về việc sử dụng các khoản vay.

Theo thông tin chính thức mới từ nguồn tin, sau khi ngân hàng trung ương vào cuộc, tiền gửi ở SCB đã giảm 80% xuống còn khoảng 6 tỷ đô la vào tháng 12/2023. SCB có thể không còn các khoản tiền gửi vào giữa năm nay với tốc độ rút tiền hiện tại và nợ xấu đã tăng lên 97,08% dư nợ tín dụng của SCB tính đến tháng 10/2023.

Bà Lan, nữ đại gia bị bắt vào tháng 10/2022 và đã gây ra tình trạng rút tiền ồ ạt, bị kết án tử hình hôm 11/4 sau khi bị kết tội chủ mưu vụ lừa đảo. Bà đã không nhận tội biển thủ và hối lộ trong vụ án có tới 12,5 tỷ đô la là tiền các khoản vay đã bị tuồn từ SCB sang các công ty vỏ bọc trong khi bà Lan thông qua các nhân vật bình phong để kiểm soát SCB trên thực tế.

Bà Lan, từng là một nhân vật nổi bật trong làng tài chính Việt Nam, sẽ kháng cáo bản án của Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, một trong những luật sư của bà cho biết.

Theo thông tin mới mà Reuters nhận được, bất chấp sự trợ giúp chính thức, tính đến tháng 12/2023, SCB vẫn tiếp tục gặp vấn đề về thanh khoản và đôi khi phải vật lộn để giải quyết các khoản thanh toán đúng hạn khi khách hàng chuyển tiền sang các ngân hàng khác và khi xử lý thanh toán qua hệ thống thanh toán bù trừ chính của Việt Nam. Điều này ảnh hưởng đến "tâm lý" của khách hàng và tạo ra rủi ro cho toàn bộ hệ thống tài chính ngân hàng, văn bản của ngành ngân hàng cho hay.

Ngân hàng nhà nước đã cấp cho SCB 592,7 nghìn tỷ đồng (tức 23,72 tỷ đô la) dưới dạng "các khoản vay đặc biệt" tính đến ngày 2/4, theo một bản cập nhật gần đây do ngân hàng soạn về vấn đề này, mà Reuters xem được. SCB từng là một trong những tổ chức cho vay thương mại lớn nhất Việt Nam, tính theo lượng tiền gửi.

Reuters

Nguồn : VOA, 17/04/2024

***************************

Bơm 24 tỷ USD cứu SCB : Cuộc giải cứu ‘chưa có tiền lệ’ của Việt Nam

BBC, 17/04/2024

Việt Nam đã tiến hành một cuộc giải cứu "chưa từng có" đối với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB) hiện đang chìm trong vụ lừa đảo tài chính lớn nhất nước, theo thông tin độc quyền của Reuters.

Ngân hàng SCB đứng trước nguy cơ sụp đổ sau khi bà Trương Mỹ Lan bị bắt

"Nếu không cho vay, SCB sẽ sụp đổ", theo thông tin mà Reuters mới được cung cấp. "Nếu tiếp tục cho vay, kho bạc quốc gia sẽ dần cạn kiệt".

Reuters không nêu cụ thể danh tính nguồn tin do tính nhạy cảm của vấn đề.

Tình huống này được mô tả là "chưa từng có" do khối lượng tiền mặt khổng lồ được bơm vào, sự phức tạp của hoạt động cũng như quy mô thiệt hại hiện tại và tiềm ẩn đối với hệ thống tài chính Việt Nam.

Reuters không thể xác định liệu các quan chức khác hiện đang tham gia giám sát SCB cùng có chung nhận định như trên về tác động đối với kho bạc nhà nước hay không.

Nợ công của Việt Nam năm ngoái ổn định ở mức 37% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), trong khi thâm hụt ngân sách tăng nhẹ lên 4,4% GDP. Theo Ngân hàng Nhà nước, dự trữ ngoại hối đạt khoảng 100 tỷ USD vào cuối năm nay. Con số này tăng từ khoảng 90 tỷ USD vào cuối tháng 10/2023, theo Văn phòng Nghiên cứu và Kinh tế Vĩ mô ASEAN+3 - cơ quan giám sát độc lập khu vực.

Tính đến đầu tháng Tư, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã bơm 24 tỷ USD "khoản vay đặc biệt" vào SCB, theo một trong những tài liệu mà Reuters đã xem. Tài liệu này cung cấp thông tin cập nhật hằng ngày kể từ ngày 29/3 về tổng số tiền bơm từ Ngân hàng Nhà nước.

Theo tài liệu này, việc bơm tiền đã chậm lại một chút nhưng đạt trung bình hơn 900 triệu USD mỗi tháng trong năm tháng qua.

NNgân hàng Nhà nước và SCB không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters. Một quan chức SCB từ chối bình luận khi Reuters liên lạc qua điện thoại.

Ồ ạt rút tiền sau khi Trương Mỹ Lan bị bắt

Các khoản tiền mặt mà Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trước đây âm thầm bơm cho SCB chiếm tới 5,6% tổng sản lượng kinh tế hằng năm của nước này, hay khoảng 1/4 dự trữ ngoại hối của Việt Nam. Các khoản bơm này chưa từng được báo chí đưa tin.

Ngân hàng Nhà nước đặt SCB dưới sự giám sát của mình để ngăn chặn tình trạng ồ ạt rút tiền sau vụ bắt giữ trùm bất động sản Trương Mỹ Lan vào tháng 10/2022.

Kể từ đó, SCB đã sử dụng số tiền được bơm để chi trả cho việc rút tiền mặt, theo một trong những tài liệu mà SCB đã gửi cho Ngân hàng Nhà nước vào tháng 11 để giải thích cho việc sử dụng các khoản vay.

Theo nguồn tin chính thức, sau khi Ngân hàng Nhà nước vào cuộc, tiền gửi của SCB đã giảm 80% xuống còn khoảng 6 tỷ USD vào tháng 12/2023.

SCB có thể hết tiền gửi vào giữa năm với tốc độ hiện tại và nợ xấu đã tăng lên 97,08% dư nợ tín dụng của SCB tính đến tháng 10.

Bà Trương Mỹ Lan bị bắt vào tháng 10/2022 đã gây ra vụ tháo chạy khỏi ngân hàng SCB.

Bà Lan đã bị kết án tử hình hôm 11/4 sau khi bị kết tội tham ô tài sản. Bà không nhận tội.

Bà Lan, trước đây là một nhân vật nổi bật trong làng tài chính Việt Nam, sẽ kháng cáo bản án của Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, một trong những luật sư của bà cho biết.

Theo thông tin mới, bất chấp sự hỗ trợ chính thức từ Ngân hàng Nhà nước, tính đến tháng 12, SCB vẫn tiếp tục gặp vấn đề về thanh khoản và đôi khi phải vật lộn để giải quyết các khoản thanh toán đúng hạn khi khách hàng chuyển tiền sang các ngân hàng khác và xử lý thanh toán qua hệ thống thanh toán chính của Việt Nam. Điều này ảnh hưởng đến "tâm lý" khách hàng và tạo ra rủi ro cho toàn bộ hệ thống tài chính ngân hàng.

Ngân hàng Nhà nước đã cung cấp cho SCB – từng là một trong những tổ chức cho vay thương mại lớn nhất nước tính theo lượng tiền gửi - 592.700 tỷ đồng (23,72 tỷ USD) dưới dạng "khoản vay đặc biệt" tính đến ngày 2/4, theo một tài liệu của ngân hàng mà Reuters được cung cấp.

Con số này tăng so với mức 478.000 tỷ đồng được bơm vào cuối tháng 10.

Việc này cho thấy thấy lượng tiềm bơm vào là 23.000 tỷ đồng (910 triệu USD) mỗi tháng kể từ tháng 11/2023.

Con số này đã giảm xuống so với mức bơm ban đầu là 3,7 tỷ USD mỗi tháng, trong khoảng tháng 10 và tháng 11/2022 và tốc độ hằng tháng là gần 1,2 tỷ USD từ đó đến tháng 10/2023.

Tìm cách tái cơ cấu ngân hàng

Ngành ngân hàng Việt Nam hiện đang phải đối mặt với rủi ro ngày càng cao do tình trạng bất ổn kéo dài trong lĩnh vực bất động sản.

Việc truy cứu trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức trong lĩnh vực tài chính là một phần trong chiến dịch "đốt lò" của chính quyền, gây ra cuộc khủng hoảng bất động sản, đè nặng lên nền kinh tế và phủ bóng lên triển vọng của các ngân hàng, Reuters bình luận.

Truyền thông Việt Nam cho biết Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ đã nhiều lần tìm kiếm sự giúp đỡ cho SCB từ khu vực tư nhân, đặc biệt là kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài, dù quy định hiện hành có giới hạn trần 30% về tổng sở hữu nước ngoài trong các ngân hàng Việt Nam.

Cuối năm ngoái, Ngân hàng Nhà nước đã giao cho công ty bất động sản tư nhân Sungroup xây dựng kế hoạch tái cơ cấu SCB.

Sungroup đã không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.

Reuters không thể xác định liệu kế hoạch của Sungroup có được thông qua hay không.

Bất kỳ kế hoạch tái cơ cấu nào cũng sẽ xoay quanh việc đánh giá tài sản bất động sản mà bà Lan và các công ty của bà sử dụng làm tài sản thế chấp cho các khoản vay, nhưng tình trạng pháp lý của những tài sản đó thường không rõ ràng, vì nhiều tài sản vẫn đang chờ cấp phép trong khi một số tài sản khác vi phạm các quy định về đất công hoặc giấy phép xây dựng.

Một số tài sản bao gồm bất động sản có giá trị nằm tại các quận cao cấp ở TP HCM nhưng phần lớn là những dự án chưa hoàn thiện.

Tài sản của gia đình bà Lan ước tính 30 tỷ USD, một đại diện của gia đình nói với Reuters trong tháng này, trong khi công ty thẩm định thị trường Hoàng Quân, được ngân hàng trung ương thuê để định giá, định giá tài sản của bà khoảng 12 tỷ USD.

Reuters đưa tin hồi đầu tháng này rằng một số đối tác kinh doanh ở Hong Kong của bà Lan đã bày tỏ sự quan tâm đến các tài sản này.

Họ không trả lời yêu cầu bình luận thêm về lợi ích của họ đối với các tài sản này sau khi khi tòa ra phán quyết với bà Lan.

Nguồn : BBC, 17/04/2024