Phỏng vấn Lê Hà "dân oan" và đài truyền hình Tiếng Dân Tivi (VNTB, 21/05/2019)
Tiếng Dân Tivi, kênh truyền hình của những người dân yêu cầu thượng tôn pháp luật, đòi quyền chính đáng. Việt Nam Thời Báo có cuộc phỏng vấn với ông Lê Hà- thành viên chủ chốt của kênh Tiếng Dân Tivi để bạn đọc có lợi ích trùng hợp có được nơi hỗ trợ pháp lý và ủng hộ tinh thần cần thiết.
Ông Lê Hà, thành viên chủ chốt của kênh Tiếng Dân Tivi
Kiều Phong : Xin chào anh Lê Hà. Rất vui có cuộc phỏng vấn với đại diện của kênh truyền hình Tiếng Dân Tivi. Xin ông cho biết tôn chỉ của Tiếng Dân Tivi là gì ?
Lê Hà : Tôn chỉ của kênh Tiếng Dân TiVi chúng tôi, mục tiêu Thượng Tôn hiến pháp, và bảo vệ các quyền căn bản của dân, ví dụ như Quyền khiếu nại, tố cáo, quyền con người công dân được bảo đảm, theo công ước quốc tế nhân quyền ; yêu cầu các tổ chức, cá nhân, công dân thực hiện chính sách đúng luật pháp và đúng theo hiến pháp !
Kiều Phong : Chương trình hành động hay hoạt động cốt lõi của Tiếng Dân Tivi là gì ?
Lê Hà : Chương trình hành động cốt lõi của chúng tôi là nâng dân trí về mọi mặt để xã hội tốt đẹp hơn, và góp phần muốn hướng tới một xã hội dân chủ thật sự, còn hiện nay với thể chế này chỉ là dân chủ giả hiệu, và độc tài thì xã hội thiếu giám sát.
Kiều Phong : Cộng đồng thường gọi anh là Hà "dân oan". Xin cho biết từ khi nào anh được đặt cho biệt danh này ?
Lê Hà (cười) : Cộng đồng mạng xã hội biết tôi là dân oan vì gia đình tôi và 4.113 hộ dân phải di chuyển vì dự án thủy điện Tuyên Quang. Việc xây dựng dự án, và thực hiện chính sách di dân tái định cư rất bất cập liên quan tới nhiều cơ quan thực thi, gây thiệt thòi cho rất đông dân cư ,và sau 16 năm nhiều người dân đã kêu oan sai lên nhiều cấp nhưng đều vô vọng ; và tới năm 2017 tôi bắt đầu làm báo tự do và tìm hiểu về chính sách dự án này, và tôi đã tạo kênh cá nhân Tiếng Dân TV Lê Hà ; đứng ra cùng một số bà con khác đòi chính phủ, cũng như chính quyền thực hiện tiếp việc sai sót của dự án và đề nghị cấp tiếp kinh phí cho dự án thủy điện Tuyên Quang để chi trả tiếp cho dân. Vì việc tôi làm đúng và được nhiều người oan họ ủng hộ, nhiều lần dân tập trung về chính phủ khiếu nại, và vừa rồi đã được chính phủ phê duyệt tiếp 9.38 tỷ cho dự án để giải quyết cho dân, hiện nay đã trả được 2.980 hộ dân tiền đất ở, do trước cấp không đủ cho dân , tuy nhiên vẫn còn bất cập. Tôi vẫn đang đồng hành cùng bà con, có lẽ cái tên tôi là dân oan bắt đầu từ đây !
Kiều Phong : Xin cho biết công cuộc của các anh gặp những khó khăn gì ?
Lê Hà : Vâng, công cuộc của chúng tôi có nhiều cái khó khăn, ví dụ, chính quyền địa phương thì muốn bưng bít những sai phạm, còn công an, an ninh thì luôn rình rập và luôn nói chúng tôi là phản động. Còn điều nữa là ,chúng tôi làm việc giúp dân oan muốn đi nhiều nơi hơn nhưng không có kinh tế. Rất mong được sự góp sức và mọi tổ chức, cá nhân ủng hộ để có kinh phí hoạt động.
Kiều Phong : Kênh Tiếng Dân Tivi cũng mới ra đời được một thời gian. Các báo đài quốc tế và các tổ chức xã hội dân sự đi trước có thể giúp gì cho sự phát triển của Tiếng Dân ?
Lê Hà : Rất mong các tổ chức xã hội, báo đài quốc tế quan tâm theo dõi và chia sẻ, bảo vệ chúng tôi và những người dân oan. Xin cảm ơn Việt Nam Thời Báo của Hội Nhà báo Độc lập đã phỏng vấn ngày hôm nay.
Kiều Phong : Cám ơn anh Lê Hà.
Kiều Phong thực hiện
*****************
Doanh nghiệp Trung Quốc muốn làm cao tốc Bắc-Nam bất chấp lo ngại của người Việt (VOA, 20/05/2019)
Các doanh nghiệp của Trung Quốc nằm trong số những nhà đầu tư muốn đấu thầu dự án cao tốc Bắc-Nam của Việt Nam giữa bối cảnh có những quan ngại từ công chúng và cảnh báo của các chuyên gia về chất lượng kém cũng như tham vọng bá quyền của Trung Quốc trong các dự án của họ.
Một phần đồ họa của dự án cao tốc Bắc-Nam do Bộ Giao thông-Vận tải công bố. Theo bộ này cho biết các nhà thầu Trung Quốc muốn tham gia xây dựng dự án này giữa những quan ngại của công chúng Việt Nam. (Ảnh chụp màn hình Người Lao Động)
Tham dự Hội nghị kêu gọi đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, do Bộ Giao thông và vận tải tổ chức hôm 17/5, có hơn 170 nhà thầu trong và ngoài nước, trong đó có các nhà thầu Trung Quốc, theo truyền thông trong nước.
Cho đến thời điểm này, Bộ Giao thông và vận tải đã bán ra 80 bộ hồ sơ cho các nhà đầu tư đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, và cả các doanh nghiệp trong nước, theo ông Nguyễn Viết Huy, Phó Vụ trưởng Vụ Đối tác công-tư của Bộ Giao thông và vận tải, được tờ Người Lao Động trích lời nói.
Theo quan sát của phóng viên VOA tiếng Việt, kể từ đầu năm nay, công chúng Việt Nam đã bày tỏ quan ngại trước các thông tin nói rằng Tập đoàn Thái Bình Dương của Trung Quốc đề xuất với Bộ Giao thông và vận tải được tham gia đầu tư vào Dự án cao tốc Bắc-Nam.
Ngoài công chúng, các chuyên gia và cả những đại biểu quốc hội cũng khuyến cáo nhà chức trách cần cân nhắc kỹ việc nhà thầu Trung Quốc muốn tham gia làm tuyến đường cao tốc "huyết mạch" của Việt Nam.
Theo Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, có ba nguyên nhân khiến người Việt quan ngại về các nhà đầu tư Trung Quốc. Một trong số đó là việc một số nước đã tham gia vào sáng kiến Một Vành đai Một Con đường của Trung Quốc và bây giờ "bị mắc nợ rất nặng".
Ông Doanh đưa ra 2 ví dụ là Sri Lanka và Campuchia, những nước đã cho Trung Quốc sử dụng cảng biển và giờ đây đang là những "con nợ" lớn của Trung Quốc.
Theo East Asia Forum, Sri Lanka hiện không có khả năng trả nợ Trung Quốc trong khi Campuchia bị phụ thuộc nặng nề vào Trung Quốc về mặt kinh tế.
"Điều thứ hai mà người dân Việt Nam rất quan tâm là đường cao tốc Bắc-Nam là đường cao tốc có ý nghĩa chiến lược và có liên quan đến vấn đề về an ninh, quốc phòng. Qua những điều mà báo chí thế giới nêu lên, nhiều nước lấy làm lo ngại về việc đầu tư của Trung Quốc có thể liên quan đến những tham vọng về bá quyền, chủ quyền và những tham vọng khác về an ninh quốc phòng", ông Doanh nói.
Hàng lang vận tải Bắc-Nam, theo Thứ trưởng Bộ Giao thông và vận tải Nguyễn Nhật, "có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của đất nước". Ông Nhật được tờ Nhân Dân trích lời phát biểu khai mạc hội nghị hôm 17/5 rằng hành lang này "kết nối trung tâm chính trị thủ đô Hà Nội và trung tâm kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, đi qua 32 tỉnh, thành phố và kết nối bốn vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, miền Trung, phía Nam và vùng đồng bằng sông Cửu Long, kết nối các đô thị lớn, các cảng biển, trung tâm kinh tế".
Theo South China Morning Post, trong những tháng gần đây, các quốc gia Châu, Liên minh Châu Âu, Úc, Nhật và Canada đã tham gia vào "một phản ứng dữ dội toàn cầu chưa từng có" đối với vốn đầu tư của Trung Quốc với lý do là các mối quan ngại về an ninh quốc gia.
TS Doanh, người từng là cố vấn kinh tế cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho biết, một mối lo ngại khác của công chúng Việt Nam là nếu nhà đầu tư Trung Quốc thắng thầu, họ "sẽ sử dụng hoàn toàn lao động Trung Quốc mà không sử dụng lao động Việt Nam".
Theo thống kê của Bộ Lao động, thương binh và xã hội đưa ra hồi năm 2017, lao động mang quốc tịch Trung Quốc chiếm tỷ lệ cao nhất, với 30% trong số lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam.
Liên quan đến việc dư luận lo ngại "có rất nhiều nhà đầu tư Trung Quốc muốn tham gia các dự án" của cao tốc Bắc Nam, ông Nguyễn Danh Huy, Vụ trưởng Vụ Đối tác công-tư, được Thanh Niên trích lời nói hôm 17/5 rằng Việt Nam là thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới nên theo quy định của tổ chức này, không được phân biệt đối xử với bất kỳ một quốc gia nào.
"Việc nhiều nhà đầu tư đến từ Trung Quốc quan tâm đến dự án cao tốc Bắc-Nam là điều hoàn toàn bình thường, giống như các nhà đầu tư trong nước hay các nhà đầu tư đến từ các quốc gia khác", theo ông Huy. "Vì thế chúng ta không phân biệt đối xử".
Theo báo chí trong nước, nghị quyết của Quốc hội ban hành ngày 22/11/2017 thông qua chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020. Trước mắt đầu tư 11 dự án thành phần với chiều dài khoảng 654km, đi qua 13 tỉnh, thành phố, gồm ba dự án đầu tư công và tám dự án đầu tư theo hình thức hợp tác công tư (PPP), với tổng mức đầu tư khoảng 118.716 tỷ đồng.
"Theo tôi rất cần có sự giám sát chặt chẽ của Quốc hội và nên có một hội đồng các chuyên gia độc lập để xem xét, giám sát việc đấu thầu này", Tiến sĩ Doanh nói.
Hồi tháng 3, hàng trăm người đã bày tỏ ý kiến trên các diễn đàn mạng xã hội đồng tình với đề xuất rằng nếu chính phủ Việt Nam muốn vay vốn Trung Quốc để làm cao tốc Bắc-Nam thì cần phải trưng cầu dân ý, vì việc này "liên quan đến an ninh quốc gia, sự tồn vong của dân tộc".
******************
Đại diện một cơ quan phụ trách vấn đề di dân và nhập cư của Canada đã trả lời VOA tiếng Việt, sau khi xuất hiện tin đồn trên mạng xã hội về chuyện ông Võ Kim Cự đã "đi định cư ở Canada".
Tin chưa được kiểm chứng về việc quan chức tỉnh Hà Tĩnh, từng bị kỷ luật vì vi phạm liên quan đến dự án gây tranh cãi Formosa, sang Canada sinh sống xuất hiện từ năm ngoái, nhưng lại rộ lên tuần trước, khiến báo chí trong nước phải vào cuộc.
Trả lời VOA tiếng Việt, bà Nancy Caron, phát ngôn viên của Bộ Di trú, Người Tị nạn và Quốc tịch Canada, nói rằng bà không thể "xác nhận hay phủ nhận tình trạng của một người ở Canada mà không có chữ ký đồng ý của người đó" do "các luật lệ về quyền riêng tư".
Bà Caron cũng không đưa ra bình luận về một hình ảnh mà phóng viên VOA tiếng Việt gửi cho bà, về cái được cho là thẻ thường trú nhân Canada của ông Cự, vốn lan truyền trên các trang mạng của người Việt ở hải ngoại.
Nữ phát ngôn viên này cũng không cho biết thêm bất kỳ chi tiết nào khác, nhưng có gửi kèm các thông tin về yêu cầu đối với ảnh chân dung nộp cùng đơn xin trở thành thường trú nhân không hợp lệ, trong đó có đoạn nói rằng "mồm phải đóng, không mỉm cười".
Theo quan sát, miệng ông Cự mở, như đang nói, trong bức ảnh trên chiếc thẻ gây tranh cãi, mà VOA tiếng Việt không thể xác nhận tính xác thực.
Chân dung cựu quan chức tỉnh Hà Tĩnh dường như được cắt ra từ một bài báo ông trả lời các phóng viên tại Quốc hội Việt Nam năm 2016.
VOA tiếng Việt không thể liên lạc để phỏng vấn ông Cự. Tuy nhiên, trả lời tờ Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh hôm 11/5, cựu quan chức này nói rằng thông tin ông có thẻ thường trú nhân của Canada "không chính xác".
"Vớ vẩn ! Không bao giờ có mà cũng không cần thiết, kể cả có cho tôi cũng không lấy. Công nghệ cao nó cắt ghép ảnh lấy ảnh đầu tôi chắp sang người khác. Có cho thẻ rồi cho thêm tiền tôi cũng không, mà lấy làm gì ? Bọn phản động vớ vẩn !", ông Cự nói, theo tờ báo có cơ quan chủ quản là Sở Tư pháp Thành phố Hồ Chí Minh.
Đây không phải là lần đầu tiên xuất hiện các tin đồn quan chức Việt Nam "mua nhà và đi định cư ở nước ngoài" sau khi nghỉ hưu.
Do các sai phạm liên quan đến sự cố Formosa gây ô nhiễm biển miền Trung, vốn từng gây ra nhiều cuộc biểu tình rầm rộ, ông Cự đã bị Đảng Cộng sản kỷ luật và cách chức.
Ông bị cáo buộc "đã trực tiếp ký nhiều văn bản không đúng quy định trong việc cấp giấy chứng nhận đầu tư ; giao và cho thuê mặt nước biển ; đồng ý chủ trương cho công ty Formosa tự giải phóng mặt bằng để xây dựng đường ống xả nước thải không đúng quy định... ; thiếu trách nhiệm chỉ đạo, thanh tra, giám sát quá trình triển khai dự án".
Hôm 8/5, tờ Tuổi Trẻ đưa tin rằng "công an tỉnh Hà Tĩnh đã kiến nghị Bộ Tài nguyên - Môi trường và các cơ quan liên quan kiểm tra, giám sát việc xử lý" hơn "3 triệu tấn chất thải rắn" của dự án Formosa.
Theo tờ Dân Trí, Bộ Tài nguyên - Môi trường sau đó nói "sẽ giao Tổng cục Môi trường nghiêm túc, cầu thị nghiên cứu để tăng cường giám sát chặt chẽ hoạt động bảo vệ môi trường" đối với dự án sản xuất gang thép gây nhiều tranh cãi này.
Viễn Đông
Từ việc Kim Cự được thêm chức vụ…
Võ Kim Cự là một trong những nhân vật chính đứng đằng sau thảm hoạ môi trường do Formosa Hà Tĩnh gây ra ở Miền Trung năm 2016.
Cá chết ở Hà Tĩnh.
Dưới áp lực của dư luận, ngày 21/4/2017 nhân vật đầy tai tiếng này đã bị Ban Bí thư kỷ luật bằng hình thức xoá bỏ tư cách ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh nhiệm kỳ 2005 - 2010 và nhiệm kỳ 2010 - 2015 (bao gồm cách chức cả các chức vụ : Bí thư Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh theo qủy định), trước khi buộc phải xin thôi nhiệm vụ Đại biểu Quốc hội (ủy ban Thường vụ Quốc hội chính thức thông qua Nghị qủyết cho thôi nhiệm vụ ĐBQH khóa 14 vào ngày 15/5/2017) rồi bị Thủ tướng Chính phủ xoá tư cách ngủyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh nhiệm kỳ 2005 - 2010 và ngủyên Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh nhiệm kỳ 2010 - 2015 vào ngày 16/8/2017.
Với những sai phạm đặc biệt nghiêm trọng mà báo chí đã phanh phui, những tưởng việc ông Võ Kim Cự bị cách nốt chức vụ Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam chỉ còn là vấn đề thủ tục, bởi đầu tháng 5/2017, Thủ tướng Ngủyễn Xuân Phúc đã giao Bộ Nội vụ xem xét cách chức Chủ tịch Liên minh hợp tác xã của ông ta. Ấy vậy nhưng, ông ta không những không phải rời khỏi chiếc ghế quan trọng kia mà, đùng một cái, ngày 7/9 vừa qua, một loạt cơ quan trủyền thông chính thống của Việt Nam còn loan tin là ông ta đã trở thành Phó ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển Kinh tế Tập thể và Hợp tác xã ( !).
…đến phản ứng của Hà Nội trước tập trận của Bắc Kinh
Ngày 1/9, báo Thanh Niên đưa tin "Trung Quốc tập trận rầm rộ ở Biển Đông". Bài báo cho biết, website của Cục Hải sự Trung Quốc thông báo nước này tiến hành cuộc diễn tập quân sự từ ngày 29/8 đến 4/9 trên một vùng biển rộng tới 11.000km2 mà một phần nằm hoàn toàn trong vùng đặc qủyền kinh tế của Việt Nam, thậm chí chỉ cách Đà Nẵng 75 hải lý. Ngoài ra, Trung Quốc còn thông báo tiến hành 3 cuộc tập trận bắn đạn thật từ ngày 31/8 đến 2/9 tại các khu vực nằm gần các đảo Phú Lâm, Quang Hòa và Hoàng Sa tại quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ qủyền Việt Nam.
Trước một sự kiện leo thang quân sự chưa từng có và gây chấn động dư luận như vậy, nhưng mãi đến ngày 5/9, tức sau khi Trung Quốc đã chấm dứt cuộc tập trận được một ngày, Bộ Ngoại giao Việt Nam mới lên tiếng phản đối hành động phi pháp của Trung Quốc. Phản ứng của Bộ Ngoại giao Việt Nam có mấy điểm đáng chú ý sau : (i) Lên tiếng muộn màng bằng một bản thông cáo báo chí, chứ không phải thông qua một cuộc họp báo chính thức (tủyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng được thể hiện qua một bản thông cáo báo chí gửi đến các cơ quan trủyền thông) ; và (ii) Mức độ phản ứng yếu ớt khác thường trước một sự kiện đặc biệt nghiêm trọng (chủ qủyền quốc gia bị xâm phạm).
Theo thông lệ quốc tế, các phản ứng ngoại giao mà Việt Nam đưa ra luôn dựa trên cấp độ : lấy làm tiếc (như phát biểu của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng trước phát biểu ngày 2/8/2017 của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Đức, liên quan đến vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh) ; quan ngại ; phản đối ; triệu đại sứ đến để trao công hàm phản đối, v.v. Việc Trung Quốc xâm phạm chủ qủyền quốc gia của Việt Nam rõ ràng là đặc biệt nghiêm trọng ; vậy nhưng phản ứng của Hà Nội lại chỉ dừng lại ở việc người phát ngôn Bộ Ngoại giao lên tiếng "phản đối", và thậm chí chỉ "mạnh mẽ phản đối", chứ không phải "cực lực phản đối".
Trước đó, trong thời gian Trung Quốc tập trận trên Vịnh Bắc Bộ (từ 1/8 - 23/8) thì phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam im lặng. Khi Trung Quốc đang tập trận ở vùng biển Hoàng Sa và ngay trên vùng đặc qủyền kinh tế của Việt Nam (cách bờ biển Đà Nẵng 75 hải lý) từ ngày 29/8 - 4/9 thì ngày 31/8, bà Thu Hằng bày tỏ thái độ "quan ngại" trước việc Trung Quốc tập trận ở Vịnh Bắc Bộ ! Và một ngày sau khi Trung Quốc tập trận xong ở Hoàng Sa và ngoài khơi Đà Nẵng, bà Thu Hằng mới mạnh dạn lên tiếng "mạnh mẽ phản đối" ! Thậm chí, trong chương trình thời sự VTV 19h ngày 5/9, tủyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam chỉ được phát ở phút thứ 35, tức là gần cuối chương trình.
Xin dẫn ra đây một vài ví dụ để cho thấy phản ứng của Bộ Ngoại giao Việt Nam hiện nay là khác xa so với trước kia :
1. Ngày 27/6/2012, đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam đã gặp đại diện Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội để trao công hàm phản đối việc Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC) mở thầu quốc tế tại 9 lô dầu khí nằm trong vùng đặc qủyền kinh tế 200 hải lý và thềm lục địa của Việt Nam. Trước đó một ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam nhấn mạnh, Việt Nam "cực lực phản đối" và yêu cầu phía Trung Quốc hủy bỏ ngay việc mời thầu sai trái trên.
2. Ngày 3/12/2012, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã triệu Đại sứ Trung Quốc đến đểtrao công hàm phản đối việc tàu cá Trung Quốc gây đứt cáp tàu Bình Minh 02 ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ ngày 30/11/2012.
3. Sau khi Trung Quốc đưa dàn khoan HD981 vào trong vùng biển Việt Nam ngày 1/5/2014, Việt Nam đã liên tục đối thoại, giao thiệp với Trung Quốc ở nhiều cấp độ khác nhau nhằm phản đối Trung Quốc. Và trong cuộc họp báo ngày 15/5/2014, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam nhấn mạnh : "Việt Nam cực lực phản đối việc Trung Quốc đặt trái phép giàn khoan trong vùng biển chủ qủyền và đặc qủyền kinh tế của Việt Nam".
4. Chiều 16/6/2014, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết Việt Nam "cực lực phản đối" việc Trung Quốc xây dựng trái phép ở Gạc Ma.
Và sự trỗi dậy của "thế và lực" Trung Quốc tại Việt Nam
Hai diễn biến khác thường trên đây có điểm gì chung ?
Xin thưa, chúng cùng chia sẻ những điểm chung sau. Thứ nhất, chúng đều là những sự vụ mà Tổng bí thư Ngủyễn Phú Trọng là người có tiếng nói cuối cùng. Thứ hai, chúng thể hiện ảnh hưởng không thể chối cãi của "thế và lực" Trung Quốc tại Việt Nam (Formosa Hà Tĩnh tiếp tục là đại hiểm họa quân sự - kinh tế - môi trường "made in China" lơ lửng trên đầu dân tộc, mà ông Ngủyễn Phú Trọng chính là người phải chịu trách nhiệm cao nhất). Và thứ ba, chúng diễn ra sau thời điểm Chủ tịch Việt Nam Trần Đại Quang, thủ lĩnh nhóm chống Tàu trong bộ máy kể từ khi Trương Tấn Sang qủy thuận Bắc Kinh giữa năm 2013, biến mất đầy bí ẩn từ ngày 25/7/2017 trước khi "tái xuất" vào ngày 28/8/2017.
Và bộ dạng nhợt nhạt, mất hết phong độ và nhuệ khí của ông Trần Đại Quang khi "tái xuất" trước công chúng báo hiệu điều gì nếu không phải là một tương lai đầy u ám cho Việt Nam, khi phe nhóm đại diện cho "lợi ích Tàu" do Ngủyễn Phú Trọng cầm đầu không còn đối thủ nào đáng kể trên chính trường ?
Lê Anh Hùng
Nguồn : VOA, 13/09/2017
Việc đưa ra quyết định cách chức chỉ có hiệu lực pháp lý từ khi ký quyết định kỷ luật. Do đó, những gì mà họ đã hưởng (lương, phụ cấp...) thì rất khó lấy lại.
Rất khó thu hồi chế độ của người bị cách chức trong quá khứ
Hàng loạt lãnh đạo, nguyên lãnh đạo cấp cao vừa bị xử lý kỷ luật vì liên quan tới những vi phạm trong quản lý kinh tế và công tác cán bộ.
Cụ thể, ông Võ Kim Cự bị kỷ luật cách chức Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2005-2010 và nhiệm kỳ 2010-2015, cách chức nguyên Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh, Bí thư Ban cán sự đảng ủy Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh.
Ông Cự có trách nhiệm liên quan tới sự cố môi trường tại 4 tỉnh miền Trung.
Trước đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết nghị xử lý kỷ luật bằng hình thức xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương nhiệm kỳ 2011 - 2016 đối với ông Vũ Huy Hoàng do đã có những vi phạm về công tác cán bộ khi giữ chức vụ Bộ trưởng...
Ông Bùi Đức Thụ - Phó ban Công tác Đại biểu (nguyên Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội). Ảnh : Thông tấn xã Việt Nam.
Một số ý kiến cho rằng, cơ quan có thẩm quyền cần truy thu hoặc đề nghị những nguyên cán bộ bị cách chức trong quá khứ phải bồi hoàn chế độ (lương, phụ cấp...) đã được hưởng.
Trong khi đó, một vài ý kiến khác thì có quan điểm ngược lại, đồng thời cho rằng, việc truy thu các chế độ trong quá khứ đối với người bị cách hết chức vụ là điều rất khó thực hiện.
"Quyết định cách chức chỉ có hiệu lực pháp lý bắt đầu từ thời điểm ký quyết định kỷ luật.
Do đó, những chế độ mà họ đã hưởng (lương, phụ cấp...) từ chức vụ mang lại rất khó lấy lại vì pháp luật không thể hồi tố được việc này", ông Bùi Đức Thụ - Phó ban Công tác Đại biểu (nguyên Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội) chia sẻ với phóng viên Báo điện tử Giáo dục Việt Nam hôm 5/5.
Vị Đại biểu Quốc hội này cũng cho rằng, cán bộ về hưu nếu có vi phạm cũng sẽ bị xử lý như những người khác nếu vi phạm pháp luật.
"Những cán bộ về hưu chỉ còn thẻ đảng viên và tư cách công dân. Nếu anh vi phạm hoặc không xứng đáng thì sẽ thực hiện kỷ luật đối với đảng viên.
Còn với tư cách công dân thì dù anh là ai sau khi về hưu cũng phải xử lý kỷ luật.
Nhẹ thì xử lý hành chính, nặng thì khởi tố.
Về mặt nhà nước nếu sai phạm để lại hậu quả, thậm chí ngay cả khi anh đã về hưu thì cơ quan có thẩm quyền có thể xem xét chuyển sang xử lý hình sự", ông Thụ nêu quan điểm.
Đồng tình với ý kiến trên, ông Nguyễn Bá Thuyền, Đại biểu Quốc hội khóa XIII (đoàn Lâm Đồng) cho rằng, rất khó truy thu, hoặc đề nghị người bị cách chức hoàn lại chế độ mà họ đã hưởng trước đó.
"Những phụ cấp đó được tính trong lương và họ được đóng bảo hiểm xã hội theo quy định.
Các chế độ lương hưu hưởng theo quy định (mức đóng) Bảo hiểm xã hội.
Do vậy, việc đề nghị hoặc truy thu chế độ (lương theo bậc, phụ cấp...) người bị cách chức trong quá khứ đã hưởng trước đó là điều rất khó thực hiện", ông Nguyễn Bá Thuyền cho biết.
Ông Thuyền cho biết thêm : "Đối với những cán bộ cấp cao về hưu, khi bị kỷ luật cách chức thì các chế độ đãi ngộ như đi du lịch, khám chữa bệnh định kỳ... sẽ không được hưởng như những người khác.
Thực ra đối với các cán bộ nói trên, khi họ nghỉ hưu thì chỉ là công dân bình thường.
Cho nên, theo quan điểm cá nhân tôi, việc kỷ luật này nhằm mục đích răn đe, nhằm vào uy tín và danh dự của người vi phạm hơn là mục đích kinh tế", ông Thuyền nói.
Chỉ đạo đó có bị vô hiệu khi nguyên cán bộ bị mất chức ?
Một số ý kiến khác bày tỏ băn khoăn rằng, nếu kỷ luật/cách chức cán bộ trong quá khứ thì tất cả các chỉ đạo, điều hành của họ liên quan tới vấn đề phát triển kinh tế, an sinh xã hội, công tác cán bộ trước đó sẽ như thế nào ?
Chỉ đạo đó có bị vô hiệu không ?
Ông Nguyễn Bá Thuyền, Đại biểu Quốc hội khóa XIII (ảnh : Ngọc Quang).
Về việc này, ông Nguyễn Bá Thuyền cho rằng, không thể có chuyện cách chức trong quá khứ của cán bộ khi họ vi phạm ở vụ việc này mà vô hiệu hóa tất cả những chỉ đạo khác của họ đã ban hành.
"Thực tế từ trước tới nay, chúng ta chưa có luật và cũng chưa có tiền lệ về xử lý chuyện này.
Tuy nhiên, nếu anh bị cách chức vì vi phạm trong quản lý, bảo vệ môi trường thì không thể vô hiệu hóa văn bản, quyết định liên quan tới việc bổ nhiệm cán bộ của anh được.
Hay nói cách khác, người ta bị cách chức vì vi phạm trong một sự việc, nhưng các chỉ đạo, quyết định hành chính khác vẫn phải được tôn trọng nếu nó được thực hiện đúng quy định pháp luật.
Chuyện gì ra chuyện đó, chứ không thể vì chuyện cách chức mà phủ nhận sạch trơn được", ông Thuyền nói.
Vị Đại biểu Quốc hội khóa XIII cũng cho rằng, cần thiết phải có cơ chế cụ thể để xử lý triệt để những trường hợp đã nghỉ hưu nhưng bị phát hiện vi phạm trong quá khứ.
"Phải đặc biệt chú ý tới công tác đề bạt, bổ nhiệm, giám sát cán bộ, giám sát quyền lực, để tránh những sự việc đáng tiếc có thể xảy ra theo cách tương tự.
Bởi một khi quyền lực không được giám sát, kiểm soát từ khâu đầu vào thì quyền lực ấy rất dễ bị tha hóa, dẫn tới những vi phạm trong công tác quản lý, điều hành.
Tôi cho rằng, nếu làm chặt chẽ công tác cán bộ, chắc chắn sẽ không thể có vi phạm như vậy.
Còn nếu chỉ kỷ luật trong quá khứ đối với những người về hưu như cách chúng ta đang làm thì chỉ chỉ là giải pháp mang tính tình thế, nửa vời, chưa giải quyết tận gốc vấn đề.".., ông Thuyền nói.
Thụy Du
Một nhà hoạt động xã hội ở Việt Nam cho rằng cách giải quyết vụ Đồng Tâm và các diễn biến xoay quanh ông Võ Kim Cự có hệ lụy tới Hội nghị trung ương Đảng sắp tới.
Giáo sư Tương Lai nói vụ Đồng Tâm là thắng lợi của người dân.
Trong cuộc phỏng vấn với BBC hôm 25/04, Giáo sư Tương Lai, nguyên Viện trưởng Viện Xã hội học Việt Nam, mô tả các quyết định kỷ luật ông Võ Kim Cự và việc ông tự động xin rút tư cách đại biểu quốc hội thể hiện điều ông gọi là "một cuộc giằng co giữa các thế lực quyền lực" tại Hội nghị Trung ương 5.
"Có một cái rất buồn cười là cách chức tất cả những chức vụ không còn nữa. Còn việc ông Cự xin thôi tư cách đại biểu quốc hội thì cái đó chỉ là động tác rửa mặt thôi vì ai cũng biết rằng đây là keo vật mà đã lấm lưng rồi. Mà ở đây không phải là Võ Kim Cự bị lấm lưng mà là người bảo kê, đỡ đầu, ỉm đi cho ông ta.
"Do đó tôi thấy keo vật này đang ở vào hồi gay cấn trước Hội nghị Trung ương 5", Giáo sư Tương Lai nói.
Trả lời câu hỏi của BBC vì sao những sai phạm có tính nghiêm trọng của quan chức lại không bị coi là sai phạm gây hậu quả nghiêm trọng về kinh tế hay cần truy tố hoặc bắt khẩn cấp mà chỉ dừng lại ở hình thức kỷ luật, Giáo sư Tương Lai nói bắt tạm giam một ủy viên trung ương mặc dù đã rút lui khỏi chính trường là "chưa có tiền lệ".
Ông Võ Kim Cự (phải) nói chuyện với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại một phiên họp quốc hội ở Hà Nội ngày 20/5/2014
"Tuy nhiên theo tôi nếu mà cuộc đấu tranh hay keo vật đang đến hồi gay cấn ở Hội nghị Trung ương 5 mà dấn thêm nữa thì có khi lại đi tới việc truy cứu trách nhiệm hình sự vì gây tai họa môi trường, hiểm họa nghiêm trọng.
"Cho nên nếu xét về những diễn biến đối với ông Võ Kim Cự từ lúc nhởn nhơ, rồi tới bị Ban Bí thư kỷ luật, rồi tới việc ông xin rút tư cách đại biểu quốc hội, thì đó là những bước đi của một nhà nước không có luật pháp."
Bình luận về vụ việc Đồng Tâm mới đây, Giáo sư Tương Lai mô tả điều ông gọi là đây là một "bước ngoặt quan trọng" của tiến trình dân chủ hóa trong xã hội Việt Nam hôm nay.
"Đó là vì đây là lần đầu tiên có một cuộc đối thoại không cân sức giữa dân và chính quyền. Đây là một thắng lợi của người dân Đồng Tâm trong một cuộc đấu tranh quyết liệt."
"Ông Chung Chủ tịch Thành phố Hà Nội đã giải quyết khôn khéo và tháo ngòi nổ để đi tới một kết quả đáng mừng là không đổ máu."
"Tuy nhiên tôi lo là ông Chung có thể gặp khó khăn nếu trong Hội nghị Trung ương tới đây thế lực bảo thủ, giáo điều lấn át", Giáo sư Tương Lai nói.