 | Tổng quan: | 3249062 |
Bà Nguyễn Phương Hằng, người đang thi hành án tù về tội ‘Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân’, đã được giảm ba tháng tù trong phiên phúc thẩm xét kháng cáo của một số đồng phạm liên quan, hôm 4 tháng 4 vừa qua.
Bà Nguyễn Phương Hằng tại phiên phúc thẩm hôm 4/4/2024 - Photo : Pháp Luật
Bà Hằng không kháng cáo bản án sơ thẩm và có mặt tại phiên phúc thẩm với tư cách là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Một luật sư ẩn danh nói với RFA quan điểm của ông :
"Những vụ án liên quan đến chính trị thì không kháng cáo là họ không xét, chứ nói gì đến giảm án. Tôi chưa từng thấy vụ án liên quan chính trị nào được giảm án mà luôn ‘y án sơ thẩm’ trong phiên phúc thẩm. Nhưng các vụ án kinh tế nhỏ thì có những trường hợp không kháng cáo vẫn được giảm án. Lý do vì muốn giảm cho người đầu vụ vì lý do gì đó liên quan đến tòa thì phải giảm cho người cuối vụ, dù người này không xin giảm án. Người cuối vụ không thể chịu án cao hơn người đầu vụ.
Ví dụ người đầu vụ bị tuyên bốn năm, người cuối vụ bị tuyên ba năm. Bây giờ muốn giảm cho người đầu vụ xuống ba năm vì họ có lo lót gì đó cho tòa, thì phải giảm người cuối vụ xuống dưới ba năm. Nhưng những chi tiết đó họ phải giấu đi chứ đâu có tiết lộ ra được.
Riêng bà Hằng là trường hợp đặc biệt vì bà này vừa là đầu vụ vừa không kháng cáo, nhưng bà Hằng có xin tòa giảm án ngay tại tòa. Việc này có liên quan đến nhiều thứ khác, trong đó có chính trị nữa chứ không tự nhiên mà được giảm đâu".
Luật sư Nguyễn Văn Miếng cho rằng, hầu hết các bản án đều được định trước, phiên tòa chỉ là thủ tục hợp thức hóa bản án, bên cạnh chuyện chạy án, và chính đó là "lỗ hổng trong ngành tư pháp ở Việt Nam".
Có thể thấy điều đó qua nội dung các bản án gần đây mà truyền thông loan, như hồi tháng 2 vừa qua, cựu giám đốc Công an Hải Phòng Đỗ Hữu Ca bị truy tố do "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" số tiền 35 tỷ đồng từ một doanh nghiệp nhờ chạy án. Hồi tháng 9/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã khởi tố bị can, ra lệnh bắt bị can để tạm giam đối với ông Nguyễn Văn Chung về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" vì đã nhận 100.000 USD để chạy án cho ông Đặng Việt Hà, Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Trương Hòa Bình từng thừa nhận "thực tế có một số không ít cán bộ công chức tòa án bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì tiêu cực, nhận tiền của đương sự".
Bà Hằng đã chấp nhận bản án ba năm tù tòa tuyên tại phiên sơ thẩm, nhưng bà vẫn bị triệu tập đến phiên tòa phúc thẩm xem xét kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của ông Đặng Anh Quân, cựu giảng viên Trường đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh, bà Nguyễn Thị Mai Nhi, ông Huỳnh Công Tân và bà Lê Thị Thu Hà, là những nhân viên Công ty cổ phần Đại Nam.
Tại phiên phúc thẩm, bà Hằng được truyền thông loan, nói : "Xin tòa giảm án dù một tháng, một ngày cũng cảm thấy hạnh phúc. Đó là những gì tôi thực sự, thực tâm xin tòa. Hãy cho tôi một chút danh dự, một chút lòng tự trọng"…
Theo Hội đồng xét xử, tuy bà Hằng không kháng cáo nhưng đã thể hiện ăn năn, hối cải về hành vi của mình, đã nộp toàn bộ số tiền bồi thường nên tòa giảm án cho bà. Tại phiên sơ thẩm vào tháng 9 năm ngoái, các ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng, Vy Oanh, vợ chồng Thủy Tiên, nghệ sĩ Hoài Linh... đều không yêu cầu bà Hằng phải bồi thường tiền, mà chỉ cần bà Hằng xin lỗi công khai.
Nói về phiên phúc thẩm vừa qua, nhà báo, nhà quan sát Nguyễn Ngọc Già nêu một số chi tiết mà ông cho là lạ :
"Thứ nhất là không có bị hại vì tất cả những người tố cáo bà Hằng chỉ xuất hiện trước tòa với tư cách người có quyền và nghĩa vụ liên quan mà thôi. Thứ hai, theo như nội dung của Điều 331 thì không có đền bù bằng tiền, mà bà Hằng phải đền bù bằng tiền. Không có bị hại làm sao đền bù ? Thứ ba, chưa bao giờ có phiên tòa nào liên quan đến Điều 331 được giảm án hết.
Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự hiện nay, tòa có quyền giảm án cho bà Hằng, nhưng không có quy định nào buộc phải áp giải bà Hằng ra tòa trong tư cách một người không kháng cáo. Giảm án là tốt, nhưng không buộc phải xuất hiện. Việc bà Hằng xuất hiện trước phiên tòa làm tôi cũng thấy lạ vì chính bà Hằng xin giảm án trước tòa dù chỉ một ngày dù trước đó bà Hằng chấp nhận bản án này, không hề kháng cáo. Đây là một điểm lạ, bà Hằng như được mớm lời. Tôi nghĩ có điều gì đó phía sau".
Cũng theo nhận định của nhà báo Nguyễn Ngọc Già, sau vụ án bà Hằng, những "tấm lòng từ tâm của giới nghệ sĩ bay mất hết", đặc biệt là những nghệ sĩ nổi tiếng có liên quan đến bà Nguyễn Phương Hằng. Trong khi hiện nay kinh tế rất khó khăn, người nghèo ngày càng nhiều hơn. Qua đó, ông Già cho đây là một thất bại trong việc kêu gọi người dân làm từ thiện như bấy lâu nay ; nó vỡ ra vấn đề đạo đức mà nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam nên coi lại từ phía các nghệ sĩ, trong khi họ đã được minh oan.
Cục Cảnh sát hình sự (C02 - Bộ Công an) đầu năm 2022 từng có văn bản khẳng định các nghệ sĩ Thủy Tiên, Đàm Vĩnh Hưng, Trấn Thành không có hành vi gian dối trong quyên góp tiền từ thiện, khi C02 nhận được tin báo, tố giác tội phạm qua phương tiện thông tin truyền thông, là các nghệ sĩ này đứng ra huy động tiền từ thiện để cứu trợ đồng bào miền Trung bị ảnh hưởng đợt lũ lụt năm 2020.
Nguồn : RFA, 08/04/2024
RFA, 22/09/2023
Sau 18 tháng tạm giam, hôm 21/9/2023, Bà Nguyễn Phương Hằng - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đại Nam, bị tuyên án ba năm tù với cáo buộc "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ, xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" theo Điều 331 Bộ luật Hình sự Việt Nam. Bốn đồng phạm của bà Hằng cũng bị tuyên từ ít nhất một năm sáu tháng đến hai năm sáu tháng tù.
Bà Nguyễn Phương Hằng (áo trắng) tại Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh hôm 21/9/2023. Ảnh chụp màn hình phiên toà
Dư luận thấy gì từ bản án dành cho bà Hằng và các đồng phạm, khi việc livestream tưởng chừng "vô thưởng vô phạt" như bà Hằng khai trước tòa "bị bắt mới biết mình vi phạm" ?
Một người dân sống ở Sài Gòn không muốn nêu tên đầy đủ vì lý do an toàn, gọi tắt là T., hôm 22/9 cho RFA biết ý kiến :
"Cá nhân tôi phản đối điều 117 (331-pv), vì điều đó cực kỳ mơ hồ, bắt người rất mơ hồ, không có gì cụ thể rõ ràng. Như trường hợp bà Hằng chẳng hạn, chỉ là lên chửi bới nhau trên mạng, nếu dùng tội danh sỉ nhục người khác, chẳng thà là như vậy. Còn đem vào điều luật lợi dụng tự do dân chủ, xâm phạm quyền lợi của tổ chức cá nhân, trong điều luật 117 (331-pv) thì nó vô lý. Nó sẽ làm cho những người muốn nói câu chuyện gì trên mạng thì họ sẽ ngại. Tại vì chị Phương Hằng là một doanh nhân rất nổi tiếng và giàu có, thuộc dạng có thế lực, chứ không phải dân đen mà vẫn bị... thì thử hỏi những người dân thường thì sao ? Nó sẽ làm cho mọi người dân cũng như cá nhân tôi thấy hoang mang, kiểu như họ làm theo cảm hứng, luật không rõ ràng. Chắc nhiều người sẽ hoang mang khi muốn nói gì trên mạng xã hội hay muốn phê phán chỉ trích thì họ sẽ dè dặt".
Bà Nguyễn Phương Hằng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ Phần Đại Nam, hôm 24/3/2022 bị Công an Thành phố Hồ Chí Minh khởi tố và bị bắt tạm giam về hành vi "Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích cá nhân", theo Điều 331 của Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Khởi đầu vụ việc bắt đầu từ năm 2021, hai vợ chồng bà Nguyễn Phương Hằng - ông Huỳnh Uy Dũng nộp đơn tố cáo ông Võ Hoàng Yên về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Sau đó, trong các buổi phát sóng trực tiếp nói về chủ đề này trên mạng xã hội, bà Hằng đã chỉ trích các nghệ sĩ như Hoài Linh, vì cho rằng có quen biết với ông Yên nhưng không lên tiếng.
Bà Hằng tiếp tục gây lên cơn sốt trên các mạng xã hội như Facebook, YouTube và TikTok với hàng chục đến hàng trăm ngàn người theo dõi một buổi phát trực tiếp đề cập đến việc mà bà cho rằng các nghệ sĩ như Đàm Vĩnh Hưng, Thủy Tiên, Công Vinh, Đại Nghĩa... ăn chặn tiền từ thiện cứu trợ nạn nhân bão lụt miền Trung. Những người này sau đó khởi kiện bà Hằng vì cho rằng bà đã vu khống họ.
Sau khi Tòa án Thành phố Hồ Chí Minh tuyên án ba năm đối với bà Nguyễn Phương Hằng, nhiều người tỏ vẻ đồng tình và cũng có không ít người cho là bản án khá nặng khi bình luận rằng tòa cũng nên lấy nhưng việc làm thiện nguyện của bà Hằng nhiều năm qua để giảm án cho bà. Nhận định về vụ bà Nguyễn Phương Hằng, nhà báo Nguyễn Vũ Bình, từng công tác tại Tạp chi Cộng sản, hôm 22/9, nói với RFA :
"Bà Hằng live stream nói nghệ sĩ ăn chặn từ thiện thì chỉ là hành vi dân sự thôi, kể cả cãi nhau với các ca sĩ nọ kia cũng chỉ là chuyện dân sự. Nhưng cuối cùng bị ghép vào tội hình sự, bị xử phạt 3 năm, khiến người ta cũng bị shock nhiều. Người thấy việc đó rất là trái khoáy, làm cho người dân không dám lên tiếng, thậm chí chỉ là những chuyện nói lên sự thật, nói ra những điều ấm ức của mình... Cho nên rất là tai hại".
Nhà báo Nguyễn Vũ Bình cũng cho rằng với cùng cáo buộc vi phạm điều 331, thì bản án của bà Hằng còn nhiều bất hợp lý :
"Tất nhiên đối với bà Hằng án chỉ bị ba năm thôi. Còn lại những người đấu tranh dân chủ như anh Nguyễn Minh Sơn sắp tới bị xử theo khoảng 1, điểm A gì đó là từ năm đến 12 năm tù, nhưng cũng có làm gì nhiều đâu, mà vào khoảng đó rất nặng nề như thế. Chuyện của bà Hằng bị ba năm đối với người dân cãi nhau trên mạng là quá nặng, nhưng so với những người lên tiếng cho xã hội, nói lên sự thật, đấu tranh cho bất công thì là nhẹ hơn rất nhiều".
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng khi tham dự Hội nghị phối hợp công tác giữa Ban Nội chính Trung ương, Tòa án Nhân dân Tối cao và Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao hôm 31/3/2022 với vai trò Thường trực Ban Bí thư đã cho rằng vụ bà Nguyễn Phương Hằng là sai phạm có tính chất thách thức đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước... cần xử lý nghiêm.
Chánh văn phòng Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh mới đây cho rằng vụ bà Hằng là vụ xử hình sự đầu tiên về hành vi "livestream" (phát trực tiếp) nói xấu người khác trên nền tảng mạng xã hội. Và, với mức án ba năm cho bà Hằng và trên một năm đến hai năm sáu tháng cho đồng phạm của bà Hằng mà Tòa Thành phố Hồ Chí Minh vừa tuyên, đang được dư luận đặt nhiều dấu hỏi, rằng liệu mức án đó có hợp lý và có phải thông qua vụ bà Hằng, các cơ quan chức năng Việt Nam muốn "răn đe" những người khác nhất là trong lúc Việt Nam đang khó kiểm soát được việc livestream trên nền tảng mạng xã hội ?
Với câu hỏi mà nhiều người đang "loay hoay" tìm câu trả lời này, Luật sư Nguyễn Văn Đài từ Đức Quốc hôm 22/9 cho biết ý kiến của ông với RFA :
"Tại phiên tòa xét xử đã có hai người là nhà báo Nguyễn Đức Hiển và nhà báo Đặng Thị Hàn Ni tố cáo bà hằng vi phạm pháp luật theo tội danh vu khống người khác và làm nhục người khác, theo điều 155 và điều 156 Bộ Luật Hình sự, đó mới là hai tội danh phù hợp hành vi mà đã được cơ quan điều tra, Viện kiểm sát cũng như Tòa kết luận một cách công khai. Nhưng mà việc ba cơ quan tố tụng của Việt Nam áp dụng điều 331 thì nó mang tính chất chính trị nhiều hơn là mang tính chất pháp lý. Bởi vì họ đã áp dụng sai điều luật 331, một điều luật mơ hồ để điều tra, truy tố, xét xử những người bất đồng chính kiến hay những người sử dụng mạng xã hội để lên tiếng phê bình chỉ trích chính quyền".
Theo Luật sư Đài, hành vi của bà Hằng không phù hợp với tội danh mà Viện Kiểm sát cáo buộc, việc Tòa áp dụng tội danh này để trừng phạt bà Hằng theo ông Đài không phải nhằm vào cá nhân bà Hằng... Ông Đài giải thích :
"Thực ra chính quyền nhắm đến những người đối lập khác trong nước, họ hăm dọa, khủng bố tinh thần những người tranh đấu, để không được dùng mạng xã hội phê bình chỉ trích Nhà nước Việt Nam. Chính quyền áp dụng đã sai điều luật rồi, nhưng mà khi áp dụng điều luật đấy thì họ xét xử cũng không đúng mức độ vi phạm của bà Nguyễn Phương Hằng. Bởi vì theo cáo trạng, bà Phương Hằng đã sử dụng đến 57 lần live stream làm nhục, vu khống người khác và với nhiều người cùng một lúc, 10 người như vậy mà mức án ba năm tù là không phù hợp mức độ gây ra của bà Hằng. Nếu như Hội đồng xét xử cho rằng họ áp dụng đúng Điều 331, thì mức án đó là quá nhẹ".
Bà Phương Hằng nhận mức án 3 năm tù
Thuần & Tuyết Mai, Tuổi Trẻ online, 21/09/2023
20g ngày 21/9, Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã tuyên án đối với bà Nguyễn Phương Hằng và 4 đồng phạm. Theo đó, bà Phương Hằng nhận mức án 3 năm tù, ông Đặng Anh Quân 2 năm 6 tháng tù.
Bị cáo Nguyễn Phương Hằng tại tòa - Ảnh : A.T.
Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Nguyễn Phương Hằng (52 tuổi, tổng giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam) 3 năm tù ; Đặng Anh Quân (45 tuổi, giảng viên Trường đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh) 2 năm 6 tháng tù ; Nguyễn Thị Mai Nhi (40 tuổi, trợ lý tổng giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam), Lê Thị Thu Hà (31 tuổi, nhân viên văn phòng Công ty cổ phần Đại Nam), Huỳnh Công Tân (29 tuổi, trưởng phòng truyền thông Công ty cổ phần Đại Nam) 1 năm 6 tháng tù cùng về tội "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" theo khoản 2 điều 331 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.
Theo Hội đồng xét xử, tại phiên tòa, các bị cáo thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố, lời khai của các bị cáo phù hợp với nhau, phù hợp với kết luận giám định và các chứng cứ có trong hồ sơ vụ án.
Từ đó, Hội đồng xét xử cho rằng có cơ sở khẳng định bị cáo Nguyễn Phương Hằng, Đặng Anh Quân, Lê Thị Thu Hà, Nguyễn Thị Mai Nhi, Huỳnh Công Tân phạm tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Theo Hội đồng xét xử, từ tháng 3/2021 đến tháng 3/2022, bà Phương Hằng và 4 bị cáo đã lợi dụng quyền tự do dân chủ, xâm phạm lợi ích hợp pháp của 10 cá nhân.
Cụ thể, bà Nguyễn Phương Hằng là tổng giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam (tỉnh Bình Dương) được nhiều người trên mạng xã hội biết đến.
Từ tháng 3/2021, bà Phương Hằng đã sử dụng điện thoại di động, máy tính xách tay và máy quay phim, đăng nhập vào 12 tài khoản mạng xã hội do bà này quản lý, thực hiện nhiều buổi livestream phát ngôn trực tiếp trên mạng Internet có nội dung bịa đặt, sai sự thật, xúc phạm nghiêm trọng uy tín, danh dự cá nhân ; đưa lên không gian mạng những thông tin thuộc bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư của các ông, bà : Võ Nguyễn Hoài Linh, Nguyễn Thị Mỹ Oanh, Đặng Thị Hàn Ni, Nguyễn Đức Hiển, Trần Thị Thủy Tiên, Lê Công Vinh, Huỳnh Minh Hưng, Đinh Thị Lan, Lê Thị Giàu, Trương Thị Việt Hà, trái quy định của pháp luật.
Bị cáo Đặng Anh Quân đã tương tác, tham gia bình luận trực tiếp với bà Hằng trong 11 buổi livestream, cổ vũ về tinh thần, tiếp thêm ý chí cho bà Hằng thực hiện hành vi phạm tội.
Ngoài ra trong buổi livestream ngày 24/12/2021, ông Quân đã phát ngôn có nội dung đưa thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín, danh dự và nhân phẩm của ông Võ Nguyễn Hoài Linh.
Các bị cáo Nguyễn Thị Mai Nhi, Lê Thị Thu Hà và Huỳnh Công Tân đã thực hiện hành vi tạo lập, quản lý các trang mạng xã hội, kết nối các tài khoản mạng xã hội vào Internet ; thông báo thời gian, chủ đề livestream, chuẩn bị nội dung, sân khấu để bà Hằng livestream và đăng tải các bài viết của bà Hằng lên các trang mạng xã hội theo chỉ đạo của bà Hằng.
Do đó, hành vi của Nhi, Hà, Tân và Quân là đồng phạm, với vai trò giúp sức cho bà Hằng.
Theo Hội đồng xét xử, hành vi của các bị cáo vi phạm Luật An ninh mạng năm 2018 và nghị định số 72/2013/NĐ-CP, đã xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân và gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Vì vậy, phải xử lý nghiêm để cải tạo, giáo dục riêng và răn đe, phòng ngừa chung.
Tuy nhiên các bị cáo đã thành khẩn khai báo, riêng bị cáo Nguyễn Phương Hằng được tặng nhiều giấy khen, bằng khen về việc thiện nguyện. Các bị cáo Nhi, Hà, Tân có vai trò không đáng kể nên Hội đồng xét xử tuyên các mức án trên.
Đan Thuần & Tuyết Mai
Nguồn : Tuổi Trẻ online, 21/09/2023
Có tổn thất dân sự trong vụ án liên quan điều luật hình sự 331 hay không ?
Hoài Nguyễn, VNTB, 08/04/2023
Nói rõ hơn, liệu có thể quy đổi thành tiền trong đền bù phần dân sự cho thiệt hại được gây ra theo điều luật 331 của Bộ luật hình sự hiện hành ?
Các nghệ sĩ yêu cầu bà Nguyễn Phương Hằng bổi thường thiệt hại lên tới hàng chục tỷ đồng - Ảnh minh họa ông Đàm Vĩnh Hưng, bà Trần Thị Thủy Tiên, ông Lê Công Vinh
Cơ quan Cảnh sát diều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã hoàn tất kết luận điều tra bổ sung vụ án lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân do bà Nguyễn Phương Hằng cùng các đồng phạm thực hiện. Cơ quan này đã chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị truy tố bà Hằng cùng bốn đồng phạm.
Nguồn tin cho biết Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã ra lệnh tạm giam đối với bà Hằng thêm 19 ngày.
Tính nhạy cảm của nghề "nghệ sĩ" (!?)
Theo kết luận điều tra, bà Hằng đã thông qua 12 tài khoản mạng xã hội, tổ chức nhiều buổi phát sóng trực tiếp (livestream) qua mạng internet để xâm phạm bí mật đời tư, ảnh hưởng uy tín, danh dự của ông Võ Nguyễn Hoài Linh (nghệ sĩ Hoài Linh), bà Nguyễn Thị Mỹ Oanh (ca sĩ Vy Oanh), bà Đặng Thị Hàn Ni (nhà báo Hàn Ni), ông Huỳnh Minh Hưng (ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng), bà Trần Thị Thủy Tiên (ca sĩ Thủy Tiên) cùng chồng là Lê Công Vinh, bà Đinh Thị Lan, bà Lê Thị Giàu (Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần thực phẩm Bình Tây), ông Nguyễn Đức Hiển (Phó Tổng biên tập Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh).
Tổn thất dân sự đối với các bị hại trong vụ án liên quan điều luật 331 này, khá bất ngờ khi một số đương sự đưa ra các con số cụ thể như sau :
Bà Trần Thị Thủy Tiên và chồng là ông Lê Công Vinh yêu cầu bà Hằng và đồng phạm bồi thường tổn thất về vật chất là 30,4 tỷ đồng ; bồi thường tổn thất về tinh thần là 14,9 tỷ đồng do các phát ngôn xúc phạm bà Tiên và ông Vinh.
Ông Huỳnh Minh Hưng (ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng) yêu cầu bà Hằng và đồng phạm xin lỗi công khai và bồi thường thiệt hại về vật chất 43 tỷ đồng do các phát ngôn của bà đã xúc phạm ông.
Bà Đặng Thị Hàn Ni yêu cầu bà Hằng và đồng phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. Bà Nguyễn Thị Mỹ Oanh (ca sĩ Vy Oanh) chưa có yêu cầu bồi thường về vật chất mà yêu cầu bà Phương Hằng và đồng phạm phải xin lỗi do các phát ngôn xúc phạm mình. Bà Lê Thị Giàu và bà Trương Thị Việt Hà không yêu cầu bồi thường về vật chất mà yêu cầu bà Hằng và đồng phạm xin lỗi do bài viết xúc phạm hai bà.
Ông Nguyễn Đức Hiển không có yêu cầu bồi thường về vật chất mà yêu cầu bà Hằng và đồng phạm xin lỗi do các phát ngôn xúc phạm ông.
Khả thi của yêu cầu đền bù bạc chục tỷ ?
Nghị quyết 02/2022 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao quy định người yêu cầu bồi thường thiệt hại phải nêu rõ từng khoản thiệt hại thực tế đã xảy ra, mức yêu cầu bồi thường và các tài liệu, chứng cứ chứng minh yêu cầu của mình là có căn cứ.
Ông Lê Công Vinh, bà Trần Thị Thủy Tiên, ông Đàm Vĩnh Hưng yêu cầu bồi thường thiệt hại
Trường hợp người yêu cầu bồi thường thiệt hại không thể tự mình thu thập được tài liệu, chứng cứ thì có quyền yêu cầu Tòa án thu thập tài liệu, chứng cứ theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự.
Về nguyên tắc chung thì đúng là trường hợp cá nhân đăng tải, chia sẻ các thông sai sự thật, trái pháp luật gây thiệt hại danh dự, nhân phẩm, uy tín cho người khác thì cá nhân, tổ chức bị thiệt hại, đều có quyền khởi kiện yêu cầu cá nhân đó bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 592 Bộ luật Dân sự 2015.
Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm gồm : Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại ; Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút ; Thiệt hại khác do luật quy định.
Ngoài chịu trách nhiệm bồi thường các khoản thiệt hại trên, người có trách nhiệm bồi thường còn phải bồi thường một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người bị thiệt hại gánh chịu.
Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận ; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định. Mức lương cơ sở hiện nay, theo Nghị quyết 69/2022/QH15 là 1.490.000 đồng.
Từ quy định cụ thể trên cho thấy yêu cầu "bồi thường tổn thất về tinh thần là 14,9 tỷ đồng do các phát ngôn xúc phạm bà Tiên và ông Vinh" là không phù hợp.
‘Drama’ đòi đền bù thiệt hại ?
Giả dụ như ở phiên xét xử hình sự sơ thẩm sắp tới, phía luật sư biện hộ cho bà Nguyễn Phương Hằng cho rằng số tiền bồi thường dân sự cần phải chứng minh làm rõ, nên để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bà Nguyễn Phương Hằng, yêu cầu tách riêng vấn đề giải quyết dân sự, liệu có ảnh hưởng gì đến chuyện xét xử ?
Đề xuất trên nếu có từ các luật sư trong trường hợp trên, sẽ được căn cứ theo điều 30 Bộ luật tố tụng hình sự về giải quyết vấn đề dân sự trong vụ án hình sự, quy định "Việc giải quyết vấn đề dân sự trong vụ án hình sự được tiến hành cùng với việc giải quyết vụ án hình sự. Trường hợp vụ án hình sự phải giải quyết vấn đề bồi thường thiệt hại, bồi hoàn mà chưa có điều kiện chứng minh và không ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án hình sự thì vấn đề dân sự có thể tách ra để giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự".
Theo quy định này, vấn đề dân sự trong vụ án hình sự được giải quyết cùng với việc giải quyết vụ án hình sự, trường hợp vấn đề dân sự chưa có điều kiện chứng minh và không ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án hình sự thì vấn đề dân sự có thể tách ra để giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự.
Như vậy, trong trường hợp vấn đề dân sự được tách ra giải quyết bằng vụ án dân sự, thì nếu các bên tự thỏa thuận hoặc tòa án hòa giải và các bên thống nhất thỏa thuận được với nhau về vụ án thì tòa án ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự, và có nghĩa họ không có quyền kháng cáo, Viện kiểm sát không có quyền kháng nghị theo trình tự phúc thẩm.
Hoài Nguyễn
Nguồn : VNTB, 08/04/2023
******************************
‘Tách dân sự’ trong án hình sự Nguyễn Phương Hằng
Hà Nguyên, VNTB, 08/04/2023
Nếu để pha loãng về tin tức chính trị nào đó, rất có thể là kịch bản ‘tách dân sự’ trong vụ án hình sự về điều luật 331 đối với bà Nguyễn Phương Hằng.
Bà Trần Thị Thủy Tiên, nếu thật sự muốn đòi bà Nguyễn Phương Hằng bồi thường, thì nên tiến hành khởi kiện dân sự
Khi ‘tự do dân chủ’ gây thiệt hại ( ? !)
Ngày 6/4/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã hoàn tất kết luận điều tra, chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân cùng cấp đề nghị truy tố bà Nguyễn Phương Hằng (52 tuổi, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam ở Bình Dương) cùng 4 đồng phạm về tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".
Kết luận điều tra còn ghi nhận yêu cầu bồi thường thiệt hại của 10 bị hại do bà Nguyễn Phương Hằng cùng đồng phạm gây ra.
Trong lịch sử tố tụng của nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cho đến nay chưa ghi nhận vụ án cáo buộc về tội danh "lợi dụng quyền tự do dân chủ" có phần yêu cầu đền bù dân sự về những thiệt hại gây ra. Lý do rất dễ hiểu : định tính và định lượng của cáo buộc "quyền tự do dân chủ" vốn đã thiếu rõ ràng, nói gì đến thiệt hại cụ thể có thể cân đo, đong đếm về mặt vật lý.
Điều 584. Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau : Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
Theo nội dung kết luận điều tra, các bị can trong vụ án bà Nguyễn Phương Hằng đã có hành vi vượt quá giới hạn của quyền tự do ngôn luận xâm phạm đến lợi ích hợp pháp của các tổ chức cá nhân.
Như vậy, về nguyên tắc thì cơ quan tiến hành tố tụng có trách nhiệm phải chứng minh hành vi xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân này được thực hiện như thế nào, và gây ra hậu quả ra sao. Trên cơ sở đó các cá nhân, tổ chức bị xâm phạm có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định pháp luật.
Một điểm đáng lưu ý, trường hợp yêu cầu dân sự không được tòa án chấp nhận, đương sự có thể phải nộp tiền án phí với mức khoảng 4% giá trị phần yêu cầu tính theo lũy tiến. Bởi vậy, khi vụ án này được đưa ra xét xử, tòa án sẽ làm rõ yêu cầu bồi thường thiệt hại là yêu cầu về danh dự nhân phẩm uy tín hay yêu cầu về tài sản, với yêu cầu về danh dự nhân phẩm uy tín mà không được chấp nhận hoặc chỉ được chấp nhận một phần, phần còn lại sẽ không phải nộp tiền án phí.
Nếu yêu cầu bồi thường thiệt hại về tài sản mà không được chấp nhận, người đưa ra yêu cầu phải nộp án phí theo quy định của pháp luật.
Tiền lệ về ‘đền bù’ của ‘tự do dân chủ’ (!?)
Vợ chồng ca sĩ Thủy Tiên và ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng đòi bà Phương Hằng bồi thường 88 tỷ đồng.
Người viết cho rằng chuyện đòi hỏi bồi thường dân sự như nêu trên, nhiều khả năng là một kịch bản mang tính ‘truyền thông định hướng’, bởi vì chắc chắc phía luật sư của ông Đàm Vĩnh Hưng, và vợ chồng ca sĩ Thủy Tiên hiểu rõ rằng đối với bồi thường thiệt hại do danh dự nhân phẩm bị xâm hại mà các bên không thỏa thuận được với nhau, tòa án sẽ quyết định mức bồi thường thiệt hại không quá 10 tháng lương cơ sở do Nhà nước quy định đối với mỗi người bị hại, tức tương đương không quá 14 triệu đồng, được quy định cụ thể tại điều 592, Bộ luật dân sự về thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm.
Các thiệt hại gọi là "tổn thất về vật chất" đối với ông Đàm Vĩnh Hưng, bà Trần Thị Thủy Tiên, ông Lê Công Vinh cũng cần được chứng minh bằng các giấy tờ hợp lệ, phù hợp với luật pháp về kế toán. Để làm được điều này, rất có thể phải xem xét luôn cả chuyện thuế thu nhập cá nhân của các bên liên quan ra sao trong trường hợp "tổn thất về vật chất"…
Ở đây xin được lưu ý về trường hợp của bà Lê Thị Giàu.
Từ trước đó, lúc bà Nguyễn Phương Hằng chưa vướng vòng lao lý, bà Lê Thị Giàu đã khởi kiện dân sự bà Nguyễn Phương Hằng đòi bồi thường 1.000 tỷ đồng. Theo đó, hồi tháng 6/2021, Tòa án nhân dân quận 1 (Thành phố Hồ Chí Minh) thụ lý vụ án dân sự "Tranh chấp đòi bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng" giữa nguyên đơn là bà Lê Thị Giàu (62 tuổi, Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần thực phẩm Bình Tây) và bị đơn là Nguyễn Phương Hằng (51 tuổi, Tổng giám đốc kiêm Phó Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đại Nam).
Bà Lê Thị Giàu (Ảnh : Bình Tây Food).
Bà Lê Thị Giàu khởi kiện yêu cầu Nguyễn Phương Hằng bồi thường tổn thất vật chất và tinh thần, với số tiền 1.000 tỷ đồng ; buộc Nguyễn Phương Hằng chấm dứt ngay hành vi xúc phạm danh dự, uy tín, nhân phẩm nguyên đơn và thương hiệu sản phẩm doanh nghiệp của nguyên đơn ; buộc Nguyễn Phương Hằng công khai xin lỗi và cải chính thông tin.
"Cho dù Nguyễn Phương Hằng đã bị bắt, thì vụ kiện dân sự về việc tranh chấp đòi bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, đòi bồi thường 1.000 tỷ đồng vẫn tiếp diễn bình thường và tôi sẽ theo đến cùng vụ kiện này", bà Lê Thị Giàu nói.
Như vậy xem ra các đương sự như ông Đàm Vĩnh Hưng, bà Trần Thị Thủy Tiên, ông Lê Công Vinh, nếu thật sự muốn đòi bà Nguyễn Phương Hằng bồi thường, thì nên rạch ròi tiến hành khởi kiện dân sự tương tự như bà Lê Thị Giàu, thay vì ‘ăn theo’ điều luật hình sự 331 về "lợi dụng quyền tự do dân chủ"…
Hà Nguyên
Nguồn : VNTB, 08/04/2023
*****************************
Bà Lê Thị Giàu đã sử dụng về quyền tự do dân chủ như thế nào ?
Cát Tường, VNTB, 0804/2023
Chia sẻ với giới truyền thông, bà Lê Thị Giàu trình bày, năm 2017 bà quen biết với bà Nguyễn Phương Hằng khi đến viếng Phước Sơn thiền viện (tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai). Sau đó, cả hai không có quan hệ làm ăn ; không phải bạn bè.
Bà Lê Thị Giàu đệ đơn kiện bà Phương Hằng đòi bồi thường 1.000 tỷ đồng vì hành vi xúc phạm danh dự
Về sau, bà Nguyễn Phương Hằng thường xuyên nhắn tin cho bà với lời lẽ xúc phạm, mang tính đe dọa. Bà Giàu nhiều lần nhắc nhở và đề nghị bà Hằng dừng ngay những hành động này lại nhưng bà Hằng cố tình không nghe nên bà Giàu đã lập vi bằng các tin nhắn này.
Cũng theo bà Lê Thị Giàu, ngày 14/5/2021, trong buổi livestream, bà Nguyễn Phương Hằng trực tiếp nói chuyện với chủ đề : "Bà Nguyễn Phương Hằng công bố động trời về Lê Thị Giàu và sư thầy Bửu Chánh (chùa Phước Sơn) khiến người nghe bất ngờ".
Theo bà Giàu, buổi livestream đó, bà Nguyễn Phương Hằng đã xúc phạm danh dự, uy tín của bà khi bịa đặt, vu khống bà những chi tiết, như : "ép bức sư Bửu Chánh – trụ trì chùa Phước Sơn trả lại tiền và xe cho bà Hằng" ; "thùng tiền công đức của chùa do bà Giàu quản lý" ; "bà Giàu là doanh nhân siêu lừa đảo, hung dữ" ; "mua tượng phật và hoa không trả tiền" ; "bà Giàu giật tiền của nhiều người 5 – 10 năm không trả"…
"Đặc biệt, điều tôi quan tâm là bà Nguyễn Phương Hằng xúc phạm uy tín thương hiệu Mì lá bồ đề, Dầu nhị thiên đường, "là thương hiệu đểu, chứng nhận giả". Các nhãn hiệu này do tôi làm chủ đang hoạt động, sản xuất bình thường", bà Giàu nói.
Về lý do khởi kiện đòi bồi thường 1.000 tỷ đồng, bà Giàu nói : "Giá trị một con người và thương hiệu sản phẩm do con người tạo ra không thể tính bằng tiền. Và càng không thể bị tổn hại bởi một con người làm mưa làm gió, thích nói gì thì nói trên mạng xã hội trong thời gian vừa qua. Không ai dám kiện thì tôi phải kiện để bảo vệ chính mình".
Cát Tường
