Thông Luận

Dân biểu Mỹ kêu gọi chính quyền Trump đừng trục xuất di dân Việt qua trước 1995 (VOA, 14/12/2018)

Các dân biểu liên bang Mỹ đại diện cho các địa hạt có đông di dân gốc Việt đã cùng nhau ký tên vào một lá thư kiến nghị gửi đến Tổng thống Donald Trump kêu gọi chính quyền của ông đừng thương thảo lại một bản ghi nhớ giữa hai nước hồi năm 2008 mà theo đó những người Việt nào qua Mỹ trước ngày 12/07/1995 sẽ không bị trục xuất.

Hạt Orange, bang California là nơi có đông người Việt tị nạn sinh sống

Trong thư, các vị dân biểu bày tỏ ‘quan ngại sâu sắc’ về ý định này của chính quyền Trump mà theo họ sẽ đẩy hàng ngàn người Việt tị nạn chính quyền cộng sản về lại đất nước mà họ đã bỏ chạy từ nhiều năm trước, làm tan nát hàng ngàn gia đình và gây gián đoạn nghiêm trọng cho cho các cộng đồng di dân và tị nạn ở Mỹ.

Các vị dân biểu cho rằng những người có thể bị trục xuất ‘đã phải chịu sự đàn áp chính trị sau chiến tranh Việt Nam’ và nhiều người trong số họ ‘đã chiến đấu bên cạnh người Mỹ hoặc đã ủng hộ chính phủ Mỹ trong cuộc chiến’.

"Khi họ đến Mỹ, những người Việt tị nạn, phần đông trong số họ còn là trẻ em và trẻ vị thành niên, được đưa đến ở những khu vực còn nhiều khó khăn mà không được hỗ trợ hay cung cấp nguồn lực để đối phó với những sang chấn tâm lý từ cuộc chiến. Chính vì lẽ đó mà một vài người trong số họ đã phạm lỗi lầm đưa đẩy họ vào sự trừng phạt của hệ thống tư pháp hình sự. Tuy nhiên, họ đã thụ án xong và hiện giờ đang có đóng góp tích cực vào cộng đồng. Những người này và gia đình của họ là người Mỹ không còn thân thuộc gì với đất nước mà họ đã từ bỏ", các vị dân biểu lập luận trong thư.

Kể từ năm 2008, bản ghi nhớ trên đã không hề được thương thảo lại với Việt Nam. Nhờ đó mà các gia đình người tị nạn gốc Việt có thể ở cùng nhau, giúp cho những người từng một thời lầm lỡ làm lại cuộc đời và tạo sự khác biệt cho cộng đồng của họ, lá thư viết.

Các vị dân biểu này còn cho rằng ngay cả đối với những di dân người Việt qua sau năm 1995 thì bản ghi nhớ còn yêu cầu phải ‘tính đến khía cạnh nhân đạo, sự đoàn tụ gia đình và hoàn cảnh’ của từng người bị xem xét trục xuất và việc trục xuất phải được thực hiện ‘một cách có trật tự và an toàn với sự tôn trọng cho phẩm giá con người’.

Ngoài Tổng thống Donald Trump, lá thư kiến nghị này còn được gửi đến Ngoại trưởng Mike Pompeo và Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa Kirstjen M. Nielsen. Tổng cộng có 26 vị dân biểu cùng ký tên trong thư.

******************

Tổng thống Trump lại muốn trục xuất người Việt tị nạn phạm tội ở Mỹ (RFA, 14/12/2018)

Chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ, Donald Trump, đang tái xem xét việc trục xuất người nhập cư gốc Việt sang Mỹ phạm tội. Nhiều người trong số này tới Mỹ trong và sau Chiến tranh Việt Nam.

Hình minh họa. Hình chụp hôm 27/2/1999 : những người Mỹ gốc Việt tình nguyện phát cờ cho người biểu tình gần một cửa hiệu video ở Little Saigon, California. AFP

Truyền thông quốc tế và cả trong nước đưa tin hôm 12 và 13 tháng 12/2018.

Theo mạng báo The Atlantic thì đây là động thái mới nhất trong chính sách hạn chế người tị nạn và nhập cư mà ông Tổng thống Trump xem là vấn đề ưu tiên nhưng hồi tháng Tám vừa qua đã được Nhà Trắng rút lại.

Cụ thể thì những người Việt nhập cư vào Mỹ trước khi hai nước Mỹ - Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức sẽ nằm trong diện bị áp dụng luật di trú thông thường. Điều này có nghĩa họ có thể bị trục xuất.

Vào năm 2008, Việt Nam và Mỹ đã ký thỏa thuận về việc không trục xuất những người Việt Nam tới Mỹ sinh sống trước ngày 12/7/1995, tức thời điểm hai nước chính thức bình thường hóa quan hệ ngoại giao.

Theo The Atlantic thì tuy có thỏa thuận năm 2008, nhưng khoảng đầu năm 2017 thì Washington lại đơn phương sửa lại thỏa thuận theo hướng xóa bỏ sự bảo hộ đối với những người phạm tội nhằm mở đường cho chính phủ Mỹ trục xuất một phần người nhập cư gốc Việt tới Mỹ trước năm 1995. Tháng Tám năm nay, Mỹ rút lại chính sách đó.

Hồi tuần trước, một phát ngôn viên của Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội cho biết, chính quyền Mỹ một lần nữa thay đổi quan điểm và không loại trừ khả năng Mỹ vẫn có thể trục xuất các công dân Việt Nam tới Mỹ trước năm 1995.

Thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận Bộ An ninh Nội địa Mỹ đã gặp mặt đại diện của Đại sứ quán Việt Nam tại Washington D.C. Song nguồn tin không tiết lộ thời gian cũng như nội dung của cuộc gặp.

The Atlantic trích lời bà Katie Waldman, người phát ngôn Bộ An ninh Nội địa Mỹ cho biết "5.000 người gốc Việt bị kết án phạm tội đã được lệnh trục xuất. Ưu tiên của chính phủ Mỹ là đưa những người nước ngoài phạm tội về đất nước của họ".

Tuy nhiên tổ chức Southeast Asia Resource Action Center có trụ sở tại Washington D.C cho rằng mục đích của cuộc gặp giữa Bộ An ninh Nội địa Mỹ và đại diện của Đại sứ quán Việt Nam tại Washington D.C là để bàn thảo về những sửa đổi trong thỏa thuận ký kết năm 2008. Ban đầu, thỏa thuận này có thời gian thi hành là 5 năm và tự động gia hạn 3 năm một lần trừ khi một trong hai bên ngừng tham gia, theo đó thì tháng 1/2019 sẽ là thời điểm gia hạn thỏa thuận. Kể từ năm 1998, hơn 9.000 người gốc Việt đã nhận được lệnh trục xuất.

Cũng theo The Atlantic, ông Ted Osius, đại sứ Mỹ tại Việt Nam từ tháng 12/2014 tới tháng 10/2018, cho rằng động thái của chính quyền Trump dựa trên cách diễn giải hoàn toàn mới liên quan tới bản thỏa thuận năm 2008. Ông nhấn mạnh rằng trong thời gian ông giữ chức đại sứ tại Việt Nam, các bên liên quan trong thỏa thuận năm 2008 đều đồng tình với việc cấm trục xuất công dân Việt di cư tới Mỹ trước năm 1995. Ông cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ từng giải thích vấn đề này cho Nhà Trắng cũng như Cục Kiểm soát di trú và hải quan Mỹ.

Vào ngày 6 tháng 12 vừa qua, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, bà Lê Thị Thu Hằng, trả lời báo giới rằng việc tiếp nhận trở lại người gốc Việt được thực hiện trên cở sở thỏa thuận giữa Hà Nội và Washington, theo luật pháp và thông lệ quốc tế trong đó có Hiệp định mà hai phía ký năm 2008.

******************

Chính quyền Trump sẽ trục xuất tù hình sự gốc Việt đến Mỹ trước 1995 (VOA, 13/12/2018)

Chính quyền Tổng thống Donald Trump sẽ lại thực hiện việc trục xuất một số di dân Việt thuộc diện được bảo vệ đã từng sinh sống ở Mỹ hàng thập kỷ qua sau khi rời Việt Nam trong thời gian chiến tranh.

Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hà Nội vào tháng 11/2017. Chính quyền Trump chuẩn bị trục xuất những người Việt bị kết án hình sự cho dù họ có đến Mỹ trước năm 1995.

Một bài báo đăng trên tạp chí The Atlantic ra hôm 12/12 tường thuật rằng chính quyền Tổng thống Trump đang trong quá trình chuẩn bị để tiến hành việc trục xuất một số di dân gốc Việt ra khỏi Hoa Kỳ, trong khi báo New York Times hồi tháng trước nói chính quyền Trump đã lặng lẽ đình chỉ việc trục xuất một số người nhập cư Việt Nam cách đây vài tháng.

Chính sách trục xuất di dân Việt Nam về nước được tin là đã gây ra tranh cãi giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, và cũng là nguyên nhân dẫn tới quyết định của một đại sứ Mỹ tại Hà Nội từ chức vào cuối năm ngoái.

Theo một thỏa thuận ký vào năm 2008 giữa hai chính quyền cựu thù, thì không thể trục xuất những người Việt tới Hoa Kỳ trước ngày 12/7/1995 –ngày hai nước chính thức bình thường hóa quan hệ bang giao.

Theo The Atlantic, vào đầu năm ngoái Nhà Trắng đơn phương diễn giải hiệp định này để loại bỏ những người bị kết án hình sự khỏi sự bảo vệ của hiệp định 2008, và cho phép chính quyền gửi trả về Việt Nam một số ít di dân Việt tới Mỹ trước năm 1995. Đây là một chính sách mà Nhà Trắng đã rút lại hồi tháng 8.

Tuy nhiên, theo một phát ngôn viên của Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Hà Nội,chính phủ Mỹ nay lại quyết định thi hành chính sách này trở lại. Washington cho rằng hiệp định 2008 không bảo vệ những người di dân Việt tới Mỹ trước 1995.

"Hoa Kỳ và Việt Nam đã ký một hiệp định song phương về vấn đề trục xuất vào năm 2008, đồng thời thiết lập các thủ tục để trục xuất công dân Việt đến Mỹ sau ngày 12/7/1995 và là đối tượng của lệnh trục xuất cuối cùng", James Thrower, người phát ngôn Sứ quán Hoa Kỳ ở Hà Nội, nói với tạp chí The Atlantic của Mỹ. "Mặc dù các thủ tục liên quan đến hiệp định này không cụ thể áp dụng cho các công dân Việt Nam đã tới Mỹ trước ngày 12/7/1995, tuy nhiên nó không vạch rõ là cấm trục xuất những trường hợp tới Mỹ trước năm 1995".

Theo tạp chí The Atlantic, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ xác nhận rằng Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) đã gặp các đại diện của sứ quán Việt Nam ở Washington DC nhưng từ chối cho biết thêm chi tiết về thời gian và địa điểm, cũng như những gì đã được bàn thảo tại các cuộc thương lượng đó.

"Hiện đang có 5.000 người Việt đang sống ở Hoa Kỳ bị kết án hình sự và đã có quyết định cuối cùng là phải bị trục xuất – những người này không phải là công dân Mỹ và đã bị bắt giữ, kết án và cuối cùng bị một thẩm phán về di trú ra lệnh trục xuất dưới thời các chính quyền tiền nhiệm, Katie Waldman, một phát ngôn viên của DHS nói. "Ưu tiên của chính quyền hiện nay là trục xuất những tội phạm hình sự trở về đất nước nơi họ ra đi".

Hồi năm ngoái chính quyền của Tổng thống Trump bắt đầu bắt giữ những người nhập cư đến từ Việt Nam đã sống lâu dài ở Mỹ và chuẩn bị trục xuất họ. New York Times trích dẫn thống kê của Bộ An ninh Nội địa Mỹ vào tháng trước cho thấy có khoảng 7.700 trong số khoảng 8.000 di dân Việt thuộc diện chờ bị trục xuất.

Nhiều người Việt đến Mỹ trước năm 1995, được bảo vệ theo hiệp định dưới thời của Tổng thống George W. Bush và Barack Obama, là những người tị nạn chiến tranh Việt Nam. Trong số đó có con cái của những người đã từng chiến đấu cho các lực lượng đồng minh của Mỹ ở miền Nam Việt Nam.

Để phản đối việc hàng nghìn người Việt bị trục xuất về Việt Nam, đại sứ tiền nhiệm của ông Kritenbrink, Ted Osius, đã từ chức đại sứ Mỹ ở Hà Nội vào tháng 10/2017.

Trả lời VOA trước đây, cựu thẩm phán Phan Quang Tuệ từ California nhận định rằng những di dân Việt thuộc diện bị trục xuất không nên tiếp tục trông đợi vào thoả thuận ký năm 2008 giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Theo ông, bản ghi nhớ này không thể bảo vệ những người Việt tới Mỹ trước năm 1995 khỏi nguy cơ bị trục xuất.

Trong khi đó Luật sư di trú Khanh Phạm từ Texas khẳng định trong tương lai gần, những di dân Việt tới Mỹ trước năm 1995 sẽ không bị trục xuất. Theo ông, những người trong diện này có thể tự tin ra trình diện Sở Di trú và xin giấy phép lao động, cũng như bằng lái xe.

Tuần trước, người phát ngôn Bộ ngoại giao Việt Nam nói Việt Nam mong muốn Mỹ sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi cho cộng đồng người Việt ở đây hòa nhập, đóng góp cho xã hội Mỹ cũng như giúp thúc đẩy mối quan hệ giữa hai nước.

Viện Chính sách Di dân có trụ sở tại Washington DC cho hay là sau khi chiến tranh Việt Nam kết thúc vào năm 1975, khoảng 125.000 người tị nạn đã rời Việt Nam trong một chương trình di tản được chính phủ Mỹ tài trợ. Con số thống kê của viện này cho thấy lượng người Việt nhập cư vào Hoa Kỳ đã tăng nhanh chóng kể từ năm 1975, và lại tăng gấp đôi sau mỗi thập kỷ. Tính đến năm 2017, đã có hơn 1,3 triệu người Việt tới an cư ở Mỹ, chiếm 3% trong tổng số 44,5 triệu di dân ở Mỹ.

*******************

Di dân đòi Tổng thống Mỹ cho nhập cảnh, hoặc trả 50.000 USD/người để quay về (VOA, 12/12/2018)

Hai nhóm di dân Trung Mỹ tuần hành đến Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Tijuana, Mexico, hôm 11/12 với một số yêu sách, trong đó, một nhóm đưa ra tối hậu thư cho chính quyền của Tổng thống Trump là phải cho phép họ nhập cảnh vào Mỹ, hoặc trả cho họ 50.000 đô la mỗi người để họ quay về quê nhà, theo một bài tường thuật trên báo chí.

Lính Thủy quân Lục chiến Mỹ dựng hàng rào dọc biên giới Mỹ-Mexico, tháng 11/2018.

Trong số các yêu sách, họ cũng đòi phải tạm dừng các vụ trục xuất, và việc xử lý đơn xin tị nạn phải nhanh hơn cũng như với số lượng lớn hơn, báo San Diego Union-Tribune cho hay.

Alfonso Guerreo Ulloa, một nhà tổ chức từ Honduras, nói : "Nghe thì có vẻ như đó là rất nhiều tiền đối với bạn, nhưng đó là một khoản tiền nhỏ so với tất cả những gì mà Hoa Kỳ đã đánh cắp từ Honduras".

Một lá thư từ nhóm thứ nhất gồm khoảng 100 di dân chỉ trích sự can thiệp của Hoa Kỳ vào Trung Mỹ và yêu cầu Hoa Kỳ loại bỏ Tổng thống Hondura Orlando Hernandez khỏi quyền lực. Họ cho lãnh sự quán 72 giờ để trả lời.

Một lá thư từ nhóm thứ hai gồm khoảng 50 di dân yêu cầu Hoa Kỳ đẩy nhanh quy trình về tị nạn và tiếp nhận tới 300 người xin tị nạn mỗi ngày tại Điểm Nhập cảnh San Ysidro ở San Diego. Hiện tại, khoảng 40 đến 100 người được cho phép nhập cảnh.

Trong số khoảng 6.000 di dân đi từ Trung Mỹ đến Tijuana, khoảng 700 người đã trở về nhà, 300 người đã bị trục xuất và 2.500 người đã nộp đơn xin thị thực nhân đạo ở Mexico, theo Xochtil Castillo, một thành viên của đoàn người đã gặp gỡ các quan chức Mexico hôm 11/12.

Những người khác đã xâm nhập vào Hoa Kỳ bất hợp pháp, hoặc chuyển đến các khu vực khác của Mexico, hoặc đã bỏ cuộc, theo báo Union-Tribune.

"Nhiều người đang rời bỏ vì không có giải pháp nào ở đây cả", Douglas Matute, 38 tuổi, nói về diễn biến ở Tijuana. "Chúng tôi nghĩ rằng họ sẽ cho chúng tôi nhập cảnh. Nhưng ông Trump đã đưa quân đội đến thay vì các nhân viên xã hội", anh nói thêm.

(FOX, Newsweek)