Thông Luận

Đưa 39 di hài từ Anh về nước phức tạp thế nào ? (Zing, 22/11/82019)

Một chuyến bay của Boeing 787 có thể chở toàn bộ 39 bình tro cốt từ Anh về nước, nhưng nếu vận chuyển quan tài chứa thi thể thì phải cần tới gần 20 chuyến bay.

Liên quan đến việc vận chuyển 39 di hài của nạn nhân tại Anh về nước, Bộ Ngoại giao vừa gửi thông báo chi phí đến 6 địa phương có người tử vong ở Anh là Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên - Huế, Hải Dương, Hải Phòng.

Bước đầu, Bộ Ngoại giao cho biết Chính phủ sẽ ứng trước chi phí đưa 39 thi thể về nước rồi các gia đình thanh toán sau. Tuy nhiên, kế hoạch chính thức để đưa các thi hài về nước vẫn chưa được công bố. 

Gia đình nạn nhân không muốn hỏa thiêu

Theo ghi nhận của phóng viên tại Hà Tĩnh, gia đình nạn nhân hầu hết mong muốn đưa thi hài về nước để mai táng thay vì hỏa thiêu ở Anh.

Hơn 1 tháng sau cái chết của 39 nạn nhân người Việt, các gia đình chỉ biết lập bàn thờ vọng và mong đón di thể người thân về nước. Ảnh : P.T.

Ông Nguyễn Đình Gia (trú xã Thanh Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh), bố của nạn nhân Nguyễn Đình Lượng, cho biết gia đình đã làm đơn đề nghị cơ quan chức năng giúp đỡ, đưa thi hài của con về quê mai táng. "Con chết ở nơi đất khách nên chúng tôi mong đón thi thể cháu hơn là nắm tro", ông Gia nói.

Người cha cho biết theo thông báo từ Bộ Ngoại giao, chi phí đưa thi hài về khoảng hơn 60 triệu đồng, Chính phủ sẽ ứng trước. Ông cho biết gia đình cố gắng xoay xở và mong được các nhà hảo tâm giúp đỡ.

Bố của nạn nhân Võ Văn Linh là ông Võ Văn Bình (58 tuổi, xã Thiên Lộc) cũng chia sẻ mong muốn đưa thi thể con trai về quê mai táng. "Hàng nghìn người đi lao động chứ không riêng gì con tôi. Giờ chỉ mong đón thi thể cháu về. Trường hợp phải nhận tro cốt thay vì thi thể thì cũng đành chấp nhận", ông Bình tâm sự.

Ông Bùi Huy Cường, Phó chủ tịch UBND huyện Can Lộc, cho biết địa phương vẫn đang chờ Chính phủ hai nước lên kế hoạch cụ thể để đưa các thi thể nạn nhân về nước. "8 gia đình ở Hà Tĩnh mong muốn người thân gặp nạn sớm về quê để mai táng", ông Cường nói.

Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Việt Nam, chi phí hỏa táng thi thể và vận chuyển lọ tro cốt bằng đường hàng không từ Anh về Việt Nam là 1.370 bảng (hơn 41 triệu đồng), còn chi phí mang thi hài trong quan tài kẽm là 2.208 bảng (hơn 66 triệu đồng).

Thời điểm xảy ra thảm kịch 58 người Trung Quốc chết trong xe container ở Anh (năm 2000), việc thu xếp đưa các thi thể về nước đã kéo dài rất lâu do phía Trung Quốc từ chối trả tiền hồi hương cho các thi thể. Báo The Japan Times cho biết sau 7 tháng tranh cãi, cuối cùng toàn bộ chi phí đưa 58 thi thể về nước được Chính phủ Anh chi trả.

Chuyển thi hài phức tạp hơn tro cốt

Chênh lệch về chi phí chưa phải là trở ngại duy nhất để đưa các thi hài về nước. Khác biệt về kích thước, khối lượng và tiêu chuẩn vệ sinh dịch tễ khiến việc vận chuyển thi hài phức tạp hơn tro cốt rất nhiều.

Chia sẻ với Zing.vn, một chuyên gia trong lĩnh vực vận tải hàng không cho biết thi thể hay tro cốt của người chết được xếp vào loại hàng hóa đặc biệt và phải đặt cách ly với khoang hành lý.

Theo quy định của Bộ Y tế, thi hài khi vận chuyển qua biên giới phải được đặt trong quan tài 3 lớp. Lớp trong bằng kẽm hoặc vật liệu chịu lực, không rò rỉ, có lót chất hút ẩm và được hàn kín. Lớp giữa bằng gỗ và lớp ngoài bằng ván ép. Cơ quan y tế của nước sở tại cũng sẽ kiểm tra chặt chẽ tiêu chuẩn về vệ sinh dịch tễ rồi mới cho vận chuyển về Việt Nam.

Ra đến sân bay, quan tài sẽ được để trong các hầm hàng ở phần bụng trước của máy bay. Với các chuyến bay của Boeing  787, kích cỡ các khoang hàng chỉ chở được tối đa 3 quan tài (có thể chở nhiều hơn nếu thuê chuyến - charter).

Khác với máy bay chở hàng chuyên dụng, mỗi chuyến bay chở khách thương mại chỉ kết hợp chở được 2-3 linh cữu. Ảnh minh họa : Hoàng Hà.

Hiện, Vietnam Airlines là hãng hàng không nội duy nhất có 5 chuyến bay thẳng từ Việt Nam đi London mỗi tuần (3 chuyến từ Hà Nội, 2 chuyến từ Thành phố Hồ Chí Minh). Như vậy, nếu bay hết công suất cũng phải mất gần 20 chuyến để đưa 39 thi thể về nước, thời gian vận chuyển sẽ kéo dài trong nhiều tuần.

Theo chuyên gia vận tải hàng không, vận chuyển tro cốt là phương án tiết kiệm và bớt phức tạp hơn. Chi phí hỏa thiêu, hoàn thiện giấy tờ tại Anh là 1.170 bảng, đắt hơn một chút so với chi phí đóng quan tài kẽm (990 bảng). Tuy nhiên, tiền vận chuyển tro cốt bằng máy bay chỉ mất 200 bảng (so với 1.218 bảng nếu vận chuyển quan tài).

Việc vận chuyển tro cốt cũng thuận lợi hơn cho công tác đón tiễn tại sân bay, bởi máy bay có thể chở hết cả 39 bình tro cốt (mỗi bình có kích thước gần bằng vali hành lý) chỉ trong 1 chuyến.

Nhìn chung, vận chuyển tro cốt hoặc thi hài người chết là công việc tế nhị trong ngành hàng không và thường được các hãng bay thực hiện bí mật. 

Có một phương án khác được chuyên gia đề xuất là huy động các máy bay vận tải C-130 của Không quân Hoàng gia Anh. Mỗi chuyến "ngựa thồ" C-130 có thể chở được 15-17 linh cữu. Tuy nhiên, khả năng này còn phụ thuộc vào kế hoạch ngoại giao giữa 2 nước.

Hôm 23/10, cảnh sát Anh tìm thấy 39 thi thể trong xe container tại khu công nghiệp Grays, hạt Essex, đông bắc thủ đô London. Chiếc container được đưa từ Bỉ sang Anh bằng phà từ đêm 22/10.

Hai tuần sau, Bộ Công an Việt Nam và cơ quan thực thi pháp luật của Anh chính thức xác nhận 39 nạn nhân thiệt mạng là người Việt Nam, đồng thời thông tin chi tiết về tên tuổi, quê quán của 39 người này.

Nghệ An là tỉnh có nhiều nạn nhân nhất với 21 người, Hà Tĩnh 10 người, Hải Phòng 3 người, Quảng Bình 3 người, Thừa Thiên - Huế và Hải Dương mỗi tỉnh có một người.

Ngọc Tân

*******************

Hồi hương 39 thi thể Việt từ Anh : Chính phủ cho vay, gia đình thêm nợ (VOA, 22/11/2019)

Chính phủ Việt Nam nói sẽ "tạm ứng kinh phí để hỗ trợ" gia đình các nạn nhân đưa 39 thi hài và tro cốt của người thân họ từ Anh về nước, trong khi các tổ chức đang gây quỹ và các doanh nghiệp muốn trợ giúp tài chính cho việc hồi hương thi thể người thân của các gia đình nạn nhân này.

Nguyễn Văn Hùng, một trong những nạn nhân vụ 39 người Việt chết trong thùng xe tải đông lạnh ở Anh hồi tháng trước, trong một bức ảnh trên điện thoại do bố anh, Nguyễn Thanh Lễ cho xem tại cư gia ở Diễn Châu, Nghệ An, hôm 28/10.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nói với phóng viên hôm 21/11 rằng Chính phủ sẽ trả trước khoản kinh phí này, sau đó chính quyền các địa phương "sẽ làm việc với các gia đình để hoàn trả lại chi phí cho Chính phủ".

Trước đó, ngày 14/11, Bộ Ngoại giao cho biết phi phí để đưa quan tài từ Anh về Việt Nam là khoảng 2.208 bảng Anh (66 triệu đồng) và vận chuyển một bình tro cốt mất khoảng 1.370 bảng (41 triệu đồng).

Hai gia đình nạn nhân từ Nghệ An nói với VOA rằng họ đã ký giấy với chính quyền địa phương hôm 19/11 để nhận khoản "tạm ứng kinh phí hỗ trợ" của chính phủ vì mong muốn nhận được thi thể người thân.

"Thời gian chờ đợi lâu quá rồi, chỉ mong làm sao nhà nước giải quyết để đưa [thi hài] nhanh càng sớm càng tốt", Nguyễn Thanh Hải nói. Hải là anh trai của Nguyễn Văn Hùng, một trong 39 nạn nhân người Việt thiệt mạng trong một thùng xe tải đông lạnh được tìm thấy ở ngoại ô London, Anh, hôm 23/10. "Gia đình rất suy sụp và rất lo lắng – bố đang bệnh mà mẹ thì yếu – cứ chờ đợi tin từng ngày mà chưa biết ngày nào đưa được về. Gia đình suy sụp lắm".

Phía Việt Nam chưa xác nhận khi nào thi thể của các nạn nhân sẽ bắt đầu được hồi hương.

Hoàng Thanh Tùng, anh trai một nạn nhân khác cũng từ Nghệ An tên Hoàng Văn Tiếp, cho VOA biết gia đình anh hôm 19/11 cũng đã ký giấy để nhận thi thể người thân mới mức chi phí 66 triệu đồng.

Theo hai người anh trai của các nạn nhân này, gia đình họ sẽ thêm "nợ nần" vì trước đó đã phải vay mượn "hàng trăm triệu đồng" để đưa Hùng và Tiếp ra nước ngoài lao động.

Tháng trước, ông Nguyễn Thanh Lễ – bố của Hùng – cho VOA biết gia đình ông vay ngân hàng 400 triệu đồng để đưa con trai ông sang Châu Âu qua một đường dây đưa lao động chui ra nước ngoài. Nói với VOA hôm 22/11, anh Hải, con trai ông, cho biết gia đình anh vẫn đang nợ ngân hàng gần 100 triệu đồng.

Anh Tùng cũng cho VOA biết rằng gia đình anh vẫn đang tiếp tuc trả khoản nợ mà họ vay để đưa Tiếp, em trai anh, sang Châu Âu và với khoản "ứng trước" của chính phủ, gia đình anh sẽ gánh thêm một khoản nợ nữa.

Cả Hùng và Tiếp đều làm việc trong các nhà hàng ở Pháp trước khi lên chiếc xe tải định mệnh vào Anh.

Thứ trưởng Sơn nói hôm 21/11 rằng "việc ứng kinh phí đưa thi hài, bình tro cốt các nạn nhân về nước là thể hiện trách nhiệm cao nhất của Chính phủ".

Trong khi đó, một số tổ chức đang gây quỹ nhằm hỗ trợ các gia đình nạn nhân đưa thi thể người thân về nước. Số tiền quyên góp này đã vượt 110.000 USD, theo báo Phụ Nữ.

Trang mạng GoFundMe đã quyên góp được hơn 21.690 USD với mục tiêu gây quỹ 60.000 USD để hỗ trợ mỗi gia đình nạn nhân 1.500 USD.

Shasha Mai, một trong những người tổ chức gây quỹ, xác nhận với VOA qua điện thoại về việc này nhưng không cho biết thêm chi tiết.

Các tổ chức khác đang gây quỹ để giúp gia đình nạn nhân đưa thi thể và tro cốt người thân về nước là Hiệp hội người Nghệ An ở Berlin, Đức ; và Hiệp hội người Việt ở Birmingham, Anh.

Trong vài ngày qua, cũng có những thông tin về việc tập đoàn Vingroup muốn tài trợ cho mỗi gia đình nạn nhân 20 triệu đồng.

Về thông tin có doanh nghiệp Việt Nam muốn tài trợ kinh phí đưa thi hài các nạn nhân về nước, Thứ trưởng Sơn khẳng định "nếu doanh nhiệp tài trợ kinh phí thì họ sẽ làm việc trực tiếp với chính quyền địa phương và các gia đình nạn nhân".

Nói với VOA từ Nghệ An, anh Hải cho biết anh có nghe về các thông tin trên nhưng chưa có bất kỳ một tổ chức hay doanh nghiệp nào tiếp xúc với gia đình về các khoản hỗ trợ tài chính.

Trả lời báo chí hôm 21/11 về thông tin phía Anh hỗ trợ tài chính cho Việt Nam trong việc đưa thi hài - di hài 39 nạn nhân thiệt mạng tại Hạt Essex của Anh về nước, người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng nói "chúng tôi chưa nhận được thông tin nào về việc phía Anh hỗ trợ kinh phí".

Bà Hằng cho biết "hiện các cơ quan chức năng của Việt Nam đang tích cực phối hợp với phía Anh, hỗ trợ gia đình các nạn nhân trong vấn đề hậu sự trên tinh thần nhân đạo theo đúng các quy định của luật pháp quốc tế, pháp luật và tập quán của Việt Nam và Anh và sẽ sớm có thông tin cụ thể".