Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Thủ tướng Vit Nam mt ln na nhc đến vic phi trng dng nhân tài, k c Vit kiu, trong khi mt kinh tế gia Áo gc Vit ni tiếng v phn bin xã hi nói rng cơ chế ca nhà nước v s dng người tài "dm chân ti ch hoc t đi" trong 5-10 năm qua.

nhantai1

Thủ tướng Nguyn Xuân Phúc ti l công b "Sách Vàng Sáng to Vit Nam năm 2017", Hà Ni, 28/8/2017

Báo chí trong nước dn li Th tướng Nguyn Xuân Phúc nói hôm 28/8 : "Chúng ta cn to nhng th chế thông thoáng v trng dng nhân tài cho đt nước, k c đi vi kiu bào nước ngoài".

Người đng đu chính ph Vit Nam nhn mnh đến s cn thiết phi "luôn trân trọng và lng nghe ý kiến ca các nhà khoa hc, chuyên gia, ca đng chí, đng bào" v phát trin kinh tế xã hi nói chung và v phát trin khoa hc, công ngh nói riêng. Theo ông, vic này "góp sc vào s nghip xây dng và bo v đt nước".

Lời phát biểu ca ông Phúc được đưa ra ti l công b "Sách Vàng Sáng to Vit Nam năm 2017". Cun sách nói v 72 công trình, gii pháp sáng to khoa hc công ngh tiêu biu.

Việc trng dng nhân tài dường như được th tướng đương nhim rt coi trng. Ngay sau khi tuyên th nhm chc hi đu tháng 4 năm ngoái, ông Phúc cho báo chí biết trong s 6 trng tâm điu hành chính ph ca ông, trng dng nhân tài là mt thành phn trong trng tâm th nhì, đng ngay sau trng tâm thứ nht là "n đnh kinh tế vĩ mô, thúc đy tăng trưởng kinh tế".

Trong suốt hơn mt năm nm quyn, v th tướng nhiu ln nhn mnh đến thu hút, trng dng nhân tài.

Ba tháng sau lễ nhm chc, trong mt phiên hp ni các, ông Phúc phát biu v công tác rằng vic các cơ quan nhà nước t chc thi tuyn là "đ tìm người tài ch không phi đ tìm người nhà". Ông nói thêm, "Đng đ nhim kỳ này tai tiếng v cán b".

Khi còn là phó thủ tướng, ông Phúc tng làm xôn xao dư lun khi thng thn ch ra rng "có 30% công chức sáng cp ô đi, chiu cp ô v", vi hàm ý s người không có năng lc trong các cơ quan nhà nước chiếm t l rt ln.

Tháng 8/2016, trong một ln gp g c tri, Th tướng Phúc khng đnh đ có b máy đ sc đưa đt nước đi lên "thì phi chn la được cán b gii" và nói thêm rng "do vy dù nhân tài bìa rng, góc núi cũng phi được trân trng vi tinh thn cu hin".

Đầu tháng 1 năm nay, ti mt hi ngh ca B Khoa hc và Công ngh, ông Phúc tng nói đến vic cn phi "to nhng th chế thông thoáng trong phát huy, sử dng nhân tài", mà theo ông là bao gm c "người chưa vào đng, kiu bào là nhng nhà khoa hc nước ngoài nhưng có nguyn vng cng hiến năng lc và kinh nghim cho quê hương".

Tuy nhiên, thực tế cho thy có nhng din biến trái với mong mun ca v th tướng. Tiến sĩ Đng Hoàng Giang, Phó Giám đc Trung tâm Nghiên cu Phát trin và H tr Cng đng, nói vi VOA :

"Nhìn chung khu vực nhà nước trong vòng 5, 10 năm qua vn còn rt là kém trong chuyn thu hút người tài. Có l người tài hoặc là không mun làm vic trong khu vc nhà nước hoc không vào làm vic được nếu như người tài đy không có quen thân hoc con ông cháu cha. Qua kho sát PAPI mà chúng tôi làm, là ch s v s hài lòng ca người dân, thì thy phn ln người dân phn nh là nếu không có quan h cá nhân, không có quen thân, không có phong bì thì không th xin vào khu vc nhà nước được. Rõ ràng vi cơ chế như thế, chúng ta s loi người tài ra bên ngoài".

Vị tiến sĩ kinh tế người Áo gc Vit nói ngoi l hiếm hoi là thành phố Đà Nng. Đa phương này tr nhng mc lương rt cao và có chế đ coi trng người tài rt c th, trong khi hu hết các tnh thành khác không làm tương t.

nhantai2

Đà Nẵng được xem là nơi có chính sách tt thu hút nhân tài

Ông Giang, người tham gia mt s cuc nghiên cu, kho sát Vit Nam, bình lun thêm rng cá nhân ông thy trong nhiu năm qua cơ chế s dng người tài ca nhà nước "vn dm chân ti ch hoc thm chí còn t đi" và đó là "vn đ rt ln khi quc gia mun phát triển".

Đối vi nhng người không có mi quan h, tình hình là như vy. Trong khi đó, nhng năm gn đây, có nhng người còn rt tr được b nhim thn tc vào nhng v trí rt cao trong các cơ quan hay tp đoàn nhà nước Vit Nam. Công chúng đã kết ni việc bổ nhim này vi thc tế là nhng người đó có b hoc chú, bác là các quan chc cp cao.

Nhiều người bình lun trên báo chí và mng xã hi rng vic con cháu quan chc thành đt là điu bình thường nhiu nước ngoài vì h có cơ chế tranh c hoc thi tuyn công khai, minh bch. Còn vi thc tế ngược li Vit Nam, đã ni lên nhng nghi vn v s thăng tiến nhanh chóng ca các "con quan", "cháu quan".

Tiến sĩ Giang cho rng bên cnh vic cn phi ci thin s công khai, minh bch, công cuc thu hút nhân tài của Th tướng Phúc còn phi đi mt vi lc cn ln t tính cc b ca các đa phương và b ngành :

"Cái quan trọng nht là phi b đi, phi dit tr ch nghĩa v thân, con ông cháu cha, nepotism [gia đình tr], và phi công khai, minh bch hóa tt c các quy trình tuyn người, đánh giá, thi c công chc, tuyn chn, v.v… Nói như ông th tướng thì rt dễ, nhưng t vic nói đy đến ch thc hin là mt khong cách rt là dài. Vì làm sao phi công phá được nhng lô ct là các chính quyn đa phương và các b ngành. Tôi nghĩ mình ông th tướng chc s không làm được".

Trong lời phát biu hôm 28/8, ông Phúc cũng lưu ý đến vic cn "trân trng và lng nghe ý kiến ca các nhà khoa hc, chuyên gia, ca đng chí, đng bào" v phát trin kinh tế xã hi.

Tiến sĩ Giang mt ln na ch ra rng gia nhng hô hào ca người đng đu chính ph vi các đng thái ca các bộ ngành, địa phương có mt khong cách ln.

Theo lời tiến sĩ, ch riêng vài tháng gn đây, nhiu điu th hin rng ý thc lng nghe t phía chính quyn "rt là thp", thm chí không đếm xa đến các ý kiến ca các nhà khoa hc hoc các t chc xã hi dân sự.

Ông Giang nêu ra một lot các ví d, t d án phát trin du lch gây hi môi trường, cnh quan Sơn Trà, Đà Nng, đ cht thi nam trung b, cho ti d đnh xây cáp treo vào Hang Én, gn Sơn Đoòng, Qung Bình.

Vị phó giám đc Trung tâm Nghiên cu Phát triển và H tr Cng đng cnh báo rng vic không lng nghe s dn đến nhng phn ng xu :

"Khi mà người ta có cm giác không được lng nghe, người ta s bc xúc, s phn ng tiêu cc, hoc là s chán nn. Nhng người gii và bình tâm thì chán nn. Nhng người hay thích sa vào chuyn chi đng, chi bi s còn gin d hơn na. Tóm li s thit cho đt nước mà thôi".

Published in Việt Nam