 | Tổng quan: | 3601254 |
Việt Nam có nhất thể hóa Tổng bí thư và Chủ tịch nước ? (BBC, 26/09/2018)
Sự ra đi của Chủ tịch Trần Đại Quang "là điều kiện chín muồi" để hợp nhất hai chức danh Tổng bí thư và Chủ tịch nước, theo một ý kiến từ Hà Nội.
Đang có bàn luận trong dư luận và các giới về việc có nên hợp nhất hai chức vụ Tổng bí thư Đảng cộng sản và Chủ tịch nước hay không, sau khi Chủ tịch nước ông Trần Đại Quang qua đời
Việt Nam đã 'nhận thấy từ lâu' nhu cầu hợp nhất hai chức danh Tổng bí thư Đảng và Chủ tịch nước nhưng 'do nhiều lý do' việc này chưa xảy ra, tiến sĩ Vũ Cao Phan cho BBC biết hôm 25/9/2018.
Trước đó, hôm 24/9, tại một Bàn tròn đặc biệt từ London, khách mời tọa đàm cũng nêu ý kiến bình luận về phương án này.
tịch, Tổng Thư ký Hội hữu nghị Việt - Trung nêu nhận định về cố Chủ tịch Quang :
"Ông Trần Đại Quang ở cương vị Chủ tịch nước chưa được nửa nhiệm kỳ - ít hơn nhiều so với những người tiền nhiệm - nhưng không thể không thừa nhận di sản để lại của ông là những dấu ấn rõ nét, riêng biệt trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đối ngoại.
"Thành công nổi bật của Diễn đàn APEC 2017 có công của Trần Đại Quang là người chủ trì và đưa ra những sáng kiến phối hợp. Mặc dù biết mình không còn nhiều thời gian - và cũng chính vì biết rõ điều đó - Trần Đại Quang đã tích cực trong nhiều chuyến viếng thăm nước ngoài để bày tỏ lập trường, để khẳng định lập trường nguyên tắc trong những vấn đề liên quan đến an ninh khu vực và quốc tế".
"Chủ tịch Trần Đại Quang có lẽ là lãnh đạo Việt Nam duy nhất cho đến nay đã đề cập đến một khu vực rộng mở mà ông gọi là Ấn Độ - Châu Á Thái Bình Dương trong dịp đến thăm Ấn Độ tháng Ba năm nay, được báo chí nước này đồng loạt đăng lại. Tổng thống Mỹ D. Trump trong lời chia buồn đã đánh giá cao "tiếng nói của ông cho một Việt Nam đầy tự hào và độc lập trên trường quốc tế".
'Không nên để chậm trễ'
Về phương án hợp nhất hai chức vụ cao cấp trong 'tứ trụ' ban lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam, Tiến sĩ Vũ Cao Phan, người hiện đang làm việc tại Viện Chính trị và Quan hệ Quốc tế, Đại học Bình Dương, bình luận :
"Việt Nam đã nhận thấy từ lâu sự cần thiết không nên để tách rời hai chức danh Tổng bí thư Đảng và Chủ tịch nước trong cấu trúc lãnh đạo chính trị. Từ thời ông Lê Khả Phiêu đã muốn như vậy. Nhưng bởi nhiều lý do những chức danh này vẫn chưa được kết hợp làm một.
"Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng từng bày tỏ e ngại sự kết hợp có thể dẫn đến độc tài. Tôi không cho là như vậy. Độc tài hay không trước hết là tư tưởng. Trong các nước xã hội chủ nghĩa chỉ còn Việt Nam vẫn tách biệt hai chức danh này. Sự ra đi của ông Trần Đại Quang là điều kiện chín muồi. Không nên hoặc không thể chậm trễ hơn nữa. Tôi cho rằng trong tình hình hiện nay, ông Nguyễn Phú Trọng là thích hợp cho cương vị Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước".
Hôm thứ Hai, tại Bàn tròn đặc biệt của BBC Tiếng Việt, nhà báo Mạc Việt Hồng, Chủ biên tờ báo mạng Đàn Chim Việt Online từ Warsaw, Ba Lan, nêu quan điểm :
"Tôi cũng đồng ý với ý kiến cho rằng chức vụ Chủ tịch nước chỉ mang tính ma chay, hiếu hỉ nhiều hơn là chức vụ Thủ tướng hay là chức vụ Tổng bí thư ở Việt Nam. Tôi cho rằng đây là một cơ hội Việt Nam nên hợp nhất chức vụ Tổng bí thư Đảng Cộng sản kiêm luôn Chủ tịch nước.
"Bởi vì chức vụ Tổng bí thư Đảng Cộng sản khi đi ngoại giao quốc tế theo tôi khá là 'vô duyên', ví dụ như ông Nguyễn Phú Trọng khi ông đi sang các nước, nhiều khi chức vụ Tổng bí thư Đảng Cộng sản thì chỉ Bí thư Đảng Cộng sản tiếp thôi, chứ nó không phải là một chức vụ để Tổng thống các quốc gia tiếp.
"Tất nhiên chúng ta cũng thấy ông Obama có tiếp ông Nguyễn Phú Trọng trong Nhà Trắng, nhưng mà trước đó đã có những trường hợp ngoại lệ, ví dụ như là ông Tổng bí thư Nông Đức Mạnh sang Pháp mà không có sự tiếp đón, chỉ có Đảng Cộng sản Pháp tiếp thôi, còn chính quyền không tiếp.
"Cho nên tôi nghĩ rằng đây cũng là một cơ hội hợp nhất hai chức vụ này với nhau, nó làm gọn nhẹ hơn một chút bộ máy - không hẳn là bộ máy của nhà nước, nhưng nó cũng bớt đi một cái ghế và có thể nó cũng hợp lý hơn".
'Một cơ hội đẹp ?'
Cũng tại Bàn tròn hôm thứ Hai 24/9, nhà báo tự do, blogger Trương Duy Nhất từ Đà Nẵng cho rằng hiện nay việc hợp nhất hai chức vụ đảng và chính quyền này mới đang thí điểm ở các cấp dưới và chỉ tại một số địa phương, một số cấp được thí điểm, mà chưa có chủ trương ở cấp cao nhất.
Tuy nhiên ông cho rằng đây có thể là một thời điểm để ban lãnh đạo của Việt Nam xem xét phương hán hợp nhất cấp cao, ông Trương Duy Nhất nói :
"Nhân cái chết của ông Trần Đại Quang, tôi cho rằng đây là một cơ hội đẹp để tiến tới nhất thể hóa, chứ còn để như cũ vai trò của Chủ tịch nước để mang một giá trị biểu trưng để đi đối ngoại ra với thế giới với đại đồng thì như có ý kiến nói, không thể tìm ra được một nhân vật nào biểu trưng lớn như ông Nguyễn Hữu Thọ, ông Lê Quang Đạo, như bà Nguyễn Thị Bình, bây giờ không có.
"Như thế thì tại sao chúng ta [Việt Nam] không nhất thể hóa Tổng bí thư kiêm luôn Chủ tịch nước ?", ông Nhất nêu quan điểm.
Cũng trong ngày 25/9, từ Hà Nội, một nhà quan sát Hà Hoàng Hợp cho BBC biết bên ngoài Thảo luận Hàng tuần ý kiến sau :
"Theo tôi, chắc Việt Nam chưa làm ngay ở Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam khóa 13 đâu, lúc ông Lê Khả Phiêu làm Tổng bí thư, thì đã có nhu cầu và điều kiện, kể cả từ thời ông Nông Đức Mạnh cũng đặt ra, nhưng chưa xảy ra".
Trước câu hỏi, liệu việc hợp nhất nếu có phương án này, sẽ cần ít nhất hai động thái là sửa đổi Hiến pháp và sửa đổi Điều lệ Đảng hay không, ông Hà Hoàng Hợp cho biết :
"Thực ra, có rất nhiều việc có thể làm rồi mới cần sửa Hiến pháp, kể cả việc hợp nhất này, bởi vì, khi cần sáp nhập, mà không làm ngay, thì có thể có thay đổi, mà chờ sửa Hiến pháp thì cũng có thể phải mất 6 tháng, còn nếu hợp nhất thì thì chức Tổng bí thư sẽ nhập vào chức Chủ tịch nước như mô hình chính trị tại Trung Quốc".
Phát biểu tại cuộc thảo luận trong studio ở London hôm 24/09, nhà báo Nguyễn Giang của BBC cho hay theo đánh giá của ông, vị trí quyền Chủ tịch nước của bà Đặng Thị Ngọc Thịnh là có tính biểu tượng, rất tốt cho hình ảnh Việt Nam ở thời đại thế giới đề cao nữ quyền.
Không đồng ý với quan điểm này, nhà báo Trương Duy Nhất từ Đà Nẵng nói chức Chủ tịch nước ở Việt Nam chỉ mang tính hình thức, không có thực quyền.
Thời gian qua, giới quan sát cũng ghi nhận những thành công của việc cải cách hành chính thí điểm ở Quảng Ninh mà ông Phạm Minh Chính thực hiện, và việc nhất thể hóa chức vụ Đảng và chính quyền nếu làm từ trên xuống như vậy thì cần làm cho mọi cấp, nhà báo Nguyễn Giang cho hay.
Hôm thứ Hai, tại Bàn tròn của BBC Tiếng Việt, có ý kiến của khán giả đặt vấn đề có cần tính toán hết hệ lụy, hay rủi ro, hay tính hiệu quả thực tế của việc hợp nhất các chức danh trên hay không.
*******************
Tranh cãi về việc có nên hợp nhất hai chức vụ Tổng bí thư và Chủ tịch nước hay không vốn đã diễn ra trong dư luận từ lâu. Tuy nhiên, điều này chỉ thật sự gây chú ý cho người dân trong nước, nhất là những nhà quan sát theo dõi chính sự Việt Nam kể từ khi ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đắc cử nhiệm kỳ thứ 2, khoá XII.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng gặp cựu TT Hoa Kỳ Barack Obama trong chuyến viếng thăm Nhà Trằng năm 2015. AFP
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, từ Hà Nội chia sẻ với RFA rằng tuy Hiến pháp Việt Nam 2013 có sự phân định rất rạch ròi về chức vụ, quyền hạn cũng như trách nhiệm của Tổng bí thư và Chủ tịch nước, tuy nhiên trên thực tế thì "nói một đằng, làm một nẻo".
"Ông Tổng bí thư ông ấy lấn quyền sang, thật sự ông ấy là một người Đảng trưởng, chỉ có vai trò trong Đảng của ông ấy mà thôi nhưng thật sự ông ấy hành xử như một nguyên thủ quốc gia, chỉ đạo đủ mọi thứ, lấn sang cả chức năng ngoại giao của ông Chủ tịch nước".
Gần đây nhất, sáng 5 tháng 9, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã rời Hà Nội đi thăm chính thức Liên bang Nga. Sau đó, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam công du chính thức Cộng hòa Hungary từ ngày 8 đến 11 tháng 9.
Và cũng chính ông Nguyễn Phú Trọng, tháng 7 năm 2015, là vị Tổng bí thư đầu tiên của Việt Nam có chuyến viếng thăm Hoa Kỳ.
Một nguồn tin chưa kiểm chứng mà chúng tôi có được cho biết từ đây đến cuối năm, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng một lần nữa sẽ có chuyến viếng thăm Hoa Kỳ.
Một người dân trong nước đang xem bảng tin Chủ tịch nước Trần Đại Quang từ trần AFP
Theo chia sẻ của Tiến sĩ Nguyễn Quang A, các thời Tổng bí thư trước mà ông có nhắc đến như ông Nông Đức Mạnh, ông cho rằng "các vị ấy không dám lấn sân như vậy".
"Bao giờ ông Tổng bí thư ở chế độ độc Đảng này thì vẫn là người có hành xử cao nhất. Nhưng ông ấy (Nguyễn Phú Trọng) đã lấn sân một cách vô lối như bây giờ là hiện tượng mới xảy ra. Và hiện tượng đó là hiện tượng không nên cho phép
Xu hướng tập trung quyền lực quá cao như thế là không tốt gì cả. Nó từ thái cực này đến thái cực kia. Nhiệm kỳ đầu tiên thì ông ấy không làm được gì lắm vì có một ông hành pháp như ông Nguyễn Tấn Dũng là một người mạnh. Bây giờ ông Trọng cũng cố quyền lực thì ông ấy lấn. Điều ấy là điều sẽ có hại cho đất nước".
Nói về sự "thâu tóm quyền lực trong tay" của đương kim Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai cũng tỏ rõ ý kiến không đồng tình và ông gọi là "vô nguyên tắc".
"Vô nguyên tắc, không có pháp luật, một hành vi vô chính phủ. Trong Hiến pháp người ta chỉ nói là Đảng lãnh đạo thôi, không nói người nào trong Đảng sẽ tham gia chức trách nhà nước. Luật hiện nay Đảng chọn ra những người giới thiệu với Quốc hội, mà Quốc hội là của Đảng rồi nên bầu chỉ có hình thức. Nên chức vị như Chủ tịch nước cũng có sự hài hước của nó, vô tích sự và hình thức".
Theo tài liệu từ cổng thông tin Chính phủ, Đảng cộng sản Việt Nam được tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân chủ. Cơ quan quyền lực cao nhất là Đại hội toàn quốc 5 năm một lần. Đại hội bầu ra Ban chấp hành Trung ương. Ban chấp hành Trung ương bầu ra Bộ chính trị và Tổng bí thư. Tổng bí thư là chức vụ cao nhất trong Đảng (trước đây có tên là Chủ tịch Đảng), do Trung ương bầu ra trong số ủy viên Bộ Chính trị.
Ba chức danh cao nhất đứng đầu Nhà nước là Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Quốc hội là ba chức danh đứng đầu Nhà nước, do Quốc hội bầu. Do đặc thù chức năng, nhiệm vụ luật định, Quy định 90 của Bộ Chính trị đặt ra một số tiêu chuẩn riêng cho từng chức danh.
Trong một bài phóng sự trước đây, RFA có trích dẫn ý kiến của nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Giang, làm việc tại Viện nghiên cứu kinh tế và chính sách Việt Nam ở Đại học quốc gia Hà Nội, trên tạp chí chính trị Châu Á Diplomat rằng "ông Nguyễn Phú Trọng đã trở thành nhân vật chính trị nhiều quyền lực nhất trong lịch sử chính trị Việt Nam đương đại, nắm việc kiểm soát cả ba bộ phân có thực quyền nhất đất nước là Đảng Cộng sản, công an, và quân đội".
Chính từ những động thái được cho là "lấn sân" hoặc "thâu tóm quyền lực" như đề cập ở trên, dư luận trong nước từ lâu râm ran những ý kiến cho rằng nên hợp nhất hai chức vụ cao nhất của Đảng và của nhà nước vào một.
Như lời Tiến sĩ Nguyễn Quang A thì không nên như thế. Theo ông, nếu như Việt Nam có một chế độ đa đảng và Đảng Cộng sản Việt Nam được nhiều phiếu nhất, thì việc Đảng trưởng của đảng thắng cử phải nắm quyền hành pháp, tức là chức Thủ tướng thì nó hợp lý hơn. Nhưng ở qui định của Việt Nam thì khác, đó là chỉ có một đảng thôi.
"Và theo qui định hiện hành thì tôi nghĩ không nên hợp nhất chuyện ấy lại. Bởi vì chí ít về mặt chức năng nó có một sự phân biệt, nghĩa là nó có sự cạnh tranh nội bộ bên trong ấy, còn hơn là tập trung quyền lực vào.
Nếu nó có sự cạnh tranh giữa các đảng với nhau thì việc hợp nhất chức Thủ tướng với Chủ tịch Đảng là hợp lý. Nhưng vì đây là chế độ độc Đảng nên người ta qui định như bây giờ tôi nghĩ là hợp hơn, để đừng tập trung quyền lực quá đáng vào tay một người như bên Trung Quốc tập trung vào tay Tập Cận Bình".
Tiến sĩ Nguyễn Quang A nhấn mạnh thêm, chế độ của nhà nước Việt Nam đã là chế độ tập quyền cao độ rồi, nếu ủng hộ thêm một chút nữa thì chỉ có hại cho đất nước, cho nhân dân.
Về phía ý kiến của nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai, ông không bài trừ, cũng không ủng hộ. Điều ông cho là quan trọng nhất là "phải xây dựng luật cho đàng hoàng".
"Hiện nay nhiều người đang muốn đặt ra, ngay trong nhóm lãnh đạo Đảng, bắt chước mô hình của Tàu. Nhưng Việt Nam chưa có đạo luật nào nói về việc này, một nghị định cũng chưa có. Muốn làm thì phải bổ sung sửa điều lệ của Đảng đi.
Ít ra thì phải có một nguyên tắc. Hiện nay không có nguyên tắc gì cả. Hiến pháp cũng không nói vấn đề này. Cho nên nếu làm là làm một cách phi pháp, bất chấp luật lệ".
Hợp nhất hay không hợp nhất là đề tài đang được bàn tán và những người quan tâm đang chờ quyết định chính thức được đưa ra tại Hội Nghị Trung Ương 8 được cho biết sẽ diễn ra vào tháng 10 tới đây trước khi Quốc hội Khóa 14 nhóm kỳ họp thứ 6 sau thời điểm đó.
Cát Linh
*****************
Nhất thể hóa chức tổng bí thư và chủ tịch sau khi ông Quang qua đời ? (VOA, 24/09/2018)
Chính phủ Việt Nam hôm 23/9 thông báo tang lễ của Chủ tịch Trần Đại Quang sẽ diễn ra trong hai ngày 26 và 27/9 theo nghi thức quốc tang.
Có nhiều phỏng đoán về việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ nắm cả chức chủ tịch nước trong thời gian tới
Cũng hôm 23/9, một thông báo của quốc hội gửi ra nói người phó của ông Quang, bà Đặng Thị Ngọc Thịnh, chính thức giữ quyền chủ tịch nước cho đến khi quốc hội bầu chủ tịch nước mới.
Thực tế nền chính trị Việt Nam, nơi chỉ có Đảng Cộng sản nắm quyền lãnh đạo, cho thấy người giữ chức vụ chủ tịch nước trong nhiều nhiệm kỳ gần đây thường là một ủy viên Bộ Chính trị, nhóm 19 quan chức có quyền quyết định lớn nhất trong đảng.
Chức chủ tịch nước được xem là chủ yếu mang tính lễ nghi, không có nhiều thực quyền điều hành đất nước.
Việc bầu chọn chủ tịch nước, cũng như các vị trí quan trọng khác trong chính quyền, diễn ra trong một hội nghị của đảng, trước khi được phê chuẩn tại quốc hội cho đủ thủ tục theo hiến pháp.
Quyền Chủ tịch nước, bà Đặng Thị Ngọc Thịnh, hiện không phải là ủy viên Bộ Chính trị.
Các nhà sư cầu siêu cho Chủ tịch Trần Đại Quang tại một chùa ở Thành phố Hồ Chí Minh, 23/9/2018
Giới phân tích và nghiên cứu những ngày này đưa ra những dự đoán khác nhau về người sẽ kế nhiệm ông Quang. Ba ủy viên Bộ Chính trị được xem là ứng cử viên sáng giá gồm có ông Trần Quốc Vượng, Thường trực Ban Bí thư ; bà Tòng Thị Phóng, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội ; và ông Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh.
Một khả năng cũng được xem là rất có thể diễn ra là Tổng bí thư Đảng Nguyễn Phú Trọng sẽ nắm cả chức chủ tịch nước, theo một số nhà quan sát, nhà phân tích, hay nói cách khác, việc nhất thể hóa hai chức vụ lãnh đạo hàng đầu Việt Nam có thể sẽ diễn ra sớm.
Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Trần Quốc Thuận đưa ra nhận định với VOA :
"Theo suy đoán của tôi, người có khả năng thay vào chỗ đó tốt nhất là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Vì trong thời gian vừa qua, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thay mặt đảng, nhà nước Việt Nam đã thăm các nước, đặc biệt là các cường quốc. Và trong các cuộc hội nghị gần đây, ông xuất hiện ở vị trí rất quan trọng".
Luật sư Thuận cho rằng ông Trọng đã thể hiện tốt vai trò là người lãnh đạo hàng đầu Việt Nam trong các cuộc gặp gỡ song phương hoặc hội nghị quốc tế ở Mỹ, Trung Quốc, các nước Châu Âu và ASEAN.
Song ông Thuận nói rằng quan trọng hơn so với các hình ảnh đối ngoại là việc Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhắm đến củng cố kiểm soát quyền lực, chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần thứ 13 vào đầu năm 2021.
Mỗi kỳ đại hội là dịp đảng quyết định về các nhân sự lãnh đạo chủ chốt và các chính sách lớn của đất nước trong 5 năm tiếp theo.
Ông Thuận phân tích rằng trong bối cảnh như vậy, kết hợp với cuộc đấu tranh chống tham nhũng do ông Trọng đứng đầu đang được đẩy mạnh, người sẽ là chủ tịch nước tiếp theo không còn mang tính hình thức nữa mà sẽ "cực kỳ quan trọng".
Ông nói thêm :
"Theo những nguồn mà tôi tiếp cận, quen biết và cảm nhận được, rõ ràng người ta đã thấy đã đến lúc hợp nhất hai chức đó lại, cũng như ở cấp địa phương đã hợp nhất chức bí thư kiêm chủ tịch hội đồng nhân dân, hay có nơi bí thư kiêm luôn chủ tịch ủy ban nhân dân".
Trong một email gửi đến VOA, Luật sư Vũ Đức Khanh, một nhà nghiên cứu về Việt Nam hiện cư trú và làm việc ở Canada, đưa ra ý kiến rằng việc ông Trần Đại Quang từ trần cũng là thời điểm thích hợp để Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có thể "hiện thực hóa" chủ trương của một số người trong đảng về việc "nhất thể hóa" hai chức danh tổng bí thư đảng và chủ tịch nước.
Nhà nghiên cứu này lập luận rằng trong bối cảnh tình hình chính trị cả trong lẫn ngoài nước hiện nay "khá rối rắm", giải pháp "cẩn thận" nhất là "không có quá nhiều thay đổi lớn".
Ông Khanh loại trừ các ứng cử viên Nguyễn Xuân Phúc, hiện là thủ tướng ; và Tòng Thị Phóng, hiện giữ chức phó chủ tịch thường trực của quốc hội, vì cho rằng họ "không có tham vọng".
Về ứng cử viên Nguyễn Thiện Nhân, đương kim bí thư của Thành phố Hồ Chí Minh, ông tiên liệu rằng ông Nhân sẽ không kế nhiệm ông Trần Đại Quang "vì như thế sẽ rất hụt hẫng cho một vị thế đầu tàu kinh tế như Thành phố Hồ Chí Minh, nơi mà chưa đầy 3 năm đã có 3 đời Bí thư !"
Nhận định về Ủy viên Bộ Chính trị Trần Quốc Vượng, luật sư Khanh cho rằng người giữ vị trí Thường trực Ban Bí thư mới là ủy viên Bộ Chính trị của khóa 12 hiện nay, nên "cần phải có thời gian để củng cố chỗ ngồi".
Tuy nhiên, tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á Yusof Ishak ở Singapore, nói với VOA rằng ông không nghĩ việc nhất thể hóa sẽ sớm diễn ra.
Tiến sĩ Hiệp nói rằng cản trở đầu tiên là tuổi tác của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Ở tuổi 74, ông Trọng sẽ còn nắm giữ chức vụ hiện nay trong hơn 2 năm nữa, cho đến Đại hội Đảng tiếp theo. Nếu ông Trọng nắm cả hai chức vụ trong thời gian còn lại khá ngắn như vậy, sẽ không bảo đảm tính kế thừa, theo ông Hiệp.
Một lý do khác, theo nhà nghiên cứu, là bản thân vị tổng bí thư có thể muốn tránh những đánh giá "không hay" về uy tín của mình. Ông Hiệp nói thêm :
"Nhiều người sẽ nói ông tập trung quyền lực, tham quyền cố vị. Hoặc là người ta sẽ suy diễn cuộc chiến chống tham nhũng lâu nay của ông là giúp ông phục vụ mục đích thâu tóm quyền lực chẳng hạn. Chính vì vậy, tôi nghĩ khả năng ông Trọng lên hợp nhất hai chức danh ngay sau lễ tang của ông Quang là khả năng thấp".
Xu hướng về cơ cấu lãnh đạo cấp cao nhất của Việt Nam sẽ đi theo hướng nào, sẽ được xác định khi Hội nghị Trung ương 8 của đảng họp vào tháng 10 tới, theo các ông Trần Quốc Thuận và Lê Hồng Hiệp.
Tiến sĩ Hiệp nói với VOA rằng ông nghiêng về khả năng ông Trần Quốc Vượng sẽ được bầu làm chủ tịch nước tiếp theo, điều đã được một số nhà phân tích khác cũng cho là một khả năng cao.
Nhà nghiên cứu này cho rằng nếu ông Vượng trở thành chủ tịch nước cuối năm nay, điều đó đặt ra vấn đề là sau Đại hội 13 vào năm 2021 ai sẽ lên làm tổng bí thư, kế nhiệm ông Trọng, trong khi hiện nay ông Vượng cũng là ứng cử viên hàng đầu cho vị trí tổng bí thư trong tương lai.
Một diễn biến như nêu trên sẽ là chỉ dấu cho thấy việc nhất thể hóa sẽ diễn ra tại đại hội đảng năm 2021, với việc ông Vượng sẽ được bầu để nắm cả hai chức vụ tổng bí thư đảng lẫn chủ tịch nước, theo tiến sĩ Hiệp.
Ngược lại, nếu một trong các ứng cử viên như ông Nguyễn Thiện Nhân hay bà Tòng Thị Phóng được bầu làm chủ tịch nước trong những tháng tới, điều đó cho thấy cơ cấu "tứ trụ" của Việt Nam, sẽ vẫn được duy trì ổn định, kể cả sau năm 2021, nhà nghiên cứu ở Singapore nói.
