Thông Luận

Bình luận về 'trách nhiệm của công dân' về thuế xăng dầu (BBC, 17/05/2017)

"Nếu có giải trình đúng về việc tăng thuế môi trường và việc thật sự dùng nó cho các hoạt động bảo vệ môi trường thì người dân sẽ chấp nhận", ông Đinh Tuấn Minh, nghiên cứu viên Viện Nghiên cứu Chính sách & Công nghệ từ Hà Nội bình luận với BBC về đề xuất tăng thuế đối với mặt hàng xăng dầu.

Giới luật sư ở Hà Nội đang kêu gọi một triệu người ký vào kiến nghị phản đối tăng thuế bảo vệ môi trường với xăng

Tuy nhiên, ông Đinh Tuấn Minh đặt câu hỏi về chất lượng tiêu chuẩn xăng dầu ở Việt Nam, và về việc sử dụng nguồn thuế bảo vệ môi trường này.

"Xăng tại Việt Nam hiện đang có chuẩn thấp hơn tại các nước và gây ô nhiễm môi trường, liệu khi tăng thuế thì có tăng chuẩn xăng hay không ?

"Lâu nay cơ quan nhà nước chưa minh bạch đủ mức để người dân có đánh giá khách quan về chính sách cũng như phát ngôn liên quan đến vấn đề môi trường", ông Minh nói thêm.

Trước đó, Chủ tịch Hiệp Hội Xăng Dầu Việt Nam Phan Thế Ruệ được báo Dân Trí dẫn lời : "Công dân phải có nghĩa vụ nộp thuế, đóng góp cho ngân sách. Khi thuế nhập khẩu giảm tiếp xuống 0% thì phải tăng thuế khác để bù vào. Đây là trách nhiệm của công dân với đất nước".

Ông Ruệ tuyên bố ông ủng hộ việc tăng thuế này, được xác định là 'thuế bảo vệ môi trường', cho mục đích 'bảo đảm nguồn thu ngân sách'.

"Chúng tôi rất ủng hộ sớm điều chỉnh thuế nội địa lên, ít nhất là đưa thuế tiêu thụ đặc biệt và bảo vệ môi trường lên làm sao cho chiếm trên 50% cơ cấu giá để đảm bảo thu ngân sách Nhà nước", ông được Dân Trí trích lời.

'Vuốt đuôi chính sách'

Cùng ngày, một giảng viên luật không muốn nêu tên từ Thành phố . Hồ Chí Minh bình luận rằng mức thuế cao áp vào giá xăng tăng dự kiến là "kinh khủng", và những phát ngôn như của ông Ruệ hoàn toàn không vì quyền lợi của người tiêu dùng.

"Thay vì phản biện chính sách để bảo vệ quyền lợi các hội viên hay người tiêu dùng thì lãnh đạo các hội đoàn, là các cựu quan chức như ông Ruệ chỉ làm được chuyện 'vuốt đuôi chính sách'", giảng viên này nói.

Hiện giới luật sư ở Hà Nội đang kêu gọi một triệu người ký vào kiến nghị phản đối tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng.

"Chúng tôi - những công dân Việt Nam ký tên dưới đây được biết Bộ Tài Chính đã đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường từ 3.000 đồng/lít lên 8.000 đồng/lít, và Chính phủ đã thông qua đề xuất này, hiện trình lên Quốc Hội để xem xét thông qua.

"Căn cứ vào khoản 1 Điều 28 Hiến pháp 2013 : "Công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước", chúng tôi phản đối đề xuất này và kiến nghị Quốc hội bác bỏ đề xuất tăng thuế này", bản kiến nghị viết.

Báo Tuổi Trẻ dẫn lời ông Trương Đình Tuyển, cựu Bộ trưởng Thương mại nói ông "không đồng tình việc tăng thuế để bù đắp giảm thuế nhập khẩu như một biện pháp lâu dài để đảm bảo nguồn thu ngân sách".

"Giảm thuế cũng là để các doanh nghiệp khác tham gia thị trường, tức tạo môi trường kinh doanh tốt hơn, ổn định hơn, doanh nghiệp đầu tư vào nhiều hơn. Có như vậy mới là tạo nguồn thu ổn định, bền vững và Nhà nước thu nhiều hơn", báo này dẫn lời ông Tuyển.

*******************

Tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển (RFA, 17/05/2017)

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trong hội nghị với doanh nghiệp Việt Nam diễn ra ngày 17/05/2017 tại Hà Nội tuyên bố "Các doanh nghiệp mỗi năm chỉ bị kiểm tra một lần". Và đây cũng là một điểm trong Chỉ thị 20 của Chính phủ Việt Nam được ký trong ngày hôm nay để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam phát triển trong thời gian tới.

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc. AFP photo

Phát biểu tại hội nghị, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam hoan nghênh Chỉ thị 20 của chính phủ, nhưng ông nói rằng mặc dù trong một năm qua, chính phủ Việt Nam đã có nhiều cố gắng tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam phát triển, nhưng các cơ chế và chính sách hay thay đổi làm cho nhiều doanh nghiệp lo ngại.

Một số doanh nghiệp cũng nêu ý kiến là mặc dù có những qui định chính thức nhưng các doanh nghiệp vẫn phải đóng những chi phí không chính thức, đôi khi được gọi là chi phí bôi trơn, một kiểu đưa tiền hối lộ, và điều này làm cho chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng lên.

Cũng trong hội nghị, các doanh nghiệp tư nhân cũng nêu lên ý kiến là bộ máy nhà nước quá cồng kềnh có đến 50% số nhân viên dư thừa.

Hội nghị doanh nghiệp Việt Nam được xem như là một cuộc đối thoại với chính phủ, trong đó có nhiều doanh nghiệp tư nhân để tìm cách tháo gỡ những cản trở sự phát triển kinh tế tại Việt Nam. Đối thoại giữa doanh nghiệp và chính phủ được tổ chức lần đầu tiên vào tháng 4 năm 2016.

**********************

‘Giải cứu heo’ trong nghị trình cấp cao Việt – Trung (VOA, 16/05/2017)

Chủ tịch Việt Nam Trần Đại Quang và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp mặt tại Đại lễ đường nhân dân Trung Quốc hôm 11/5.

Đích thân Chủ tịch Trần Đại Quang kêu gọi Trung Quốc mở cửa thị trường cho thịt heo (thịt lợn) của Việt Nam, trong khi đang có chiến dịch "giải cứu" nông dân đang "điêu đứng" vì mặt hàng này.

Truyền thông trong nước đưa tin, trong cuộc gặp với các quan chức cấp cao của quốc gia được cho là tiêu thụ thịt heo nhiều nhất trên thế giới, trong đó có Chủ tịch Tập Cận Bình, nguyên thủ của Việt Nam đã "đề nghị" Trung Quốc "tiếp tục mở cửa", "tạo thuận lợi cho sản phẩm hàng hóa của Việt Nam", trong đó có "mặt hàng chiến lược" là thịt lợn.

Lời kêu gọi của Chủ tịch Việt Nam trong chuyến thăm kéo dài từ ngày 11 đến 15/5 xuất hiện trong bối cảnh đang có chiến dịch kêu gọi "nhà nhà ăn thịt lợn, người người ăn thịt lợn" để hỗ trợ các nông dân đang gặp khó khăn vì sản phẩm này rớt giá do cung vượt quá cầu, sau khi Trung Quốc "đóng cửa".

Ông Quang tới thăm quốc gia đông dân nhất thế giới tới ngày 15/5 để dự hội nghị thượng đỉnh Vành đai và Con đường.

Ông Lê Quang Đức, quan chức khuyến nông của Huyện Sóc Sơn ở Hà Nội, cho VOA Việt Ngữ biết rằng "trong hơn chục năm nay, đây là lần giá rơi xuống thấp nhất".

Ông nói thêm : "Hồi xưa thương lái nó vào nó mua. Bây giờ nó trả rẻ quá. Nó bảo Trung Quốc không nhập, cho nên giá nó mới xuống. Với giá này, đương nhiên bà con phải khó khăn, chăn nuôi thì lỗ. Bà con kêu chết dở".

Hồi xưa thương lái nó vào nó mua. Bây giờ nó trả rẻ quá. Nó bảo Trung Quốc không nhập, cho nên giá nó mới xuống.

Ông Đinh Quang Đức, quan chức khuyến nông, nói.

Ông Đức cũng cho rằng người nông dân chạy theo "bầy đàn", "mấy năm trước làm ăn được nên làm ồ ạt, dẫn đến cung vượt cầu".

Về hiện trạng này, giáo sư Võ Tòng Xuân, chuyên gia nông nghiệp làm việc nhiều với nông dân đồng bằng sông Cửu Long, nói với VOA Việt Ngữ : "Cái này, truy ra, thì nguyên một hệ thống có lỗi hết. Cái nào mà trúng, có kết quả thì nói là do đảng lãnh đạo, còn cái nào mà không có hiệu quả thì nói là do dân tự phát".

Đích thân Thủ tướng Việt Nam lên tiếng chỉ đạo "đẩy mạnh tiêu thụ thịt lợn".

Trong khi đó, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc cuối tháng trước được cổng thông tin chính phủ dẫn lời chỉ đạo "đẩy mạnh tiêu thụ thịt lợn, nhất là ở khu công nghiệp, đơn vị lực lượng vũ trang ; tăng cường thu mua giết mổ cấp đông thịt lợn trong mùa hè ; giảm quy mô đàn lợn nái...".

Chiến dịch "giải cứu heo Việt" xuất hiện sau khi giá sản phẩm này rớt xuống "mức kỷ lục", mà một phần, theo giới quan sát, là "do Trung Quốc ngưng nhập khẩu mặt hàng này từ Việt Nam".

Dân Việt, báo điện tử của Hội Nông dân Việt Nam đầu tháng này dẫn lời một đại diện của Bộ Công Thương cho biết rằng "phía Trung Quốc vẫn chưa đồng ý mở cửa thị trường chính thức với thịt lợn nhập khẩu từ Việt Nam do Việt Nam vẫn nằm trong vùng dịch lở mồm, long móng".

Trung Quốc được coi là quốc gia tiêu thụ thịt lợn nhiều nhất thế giới.

Giáo sư Xuân cho rằng đây là một "thảm họa", và nhận xét thêm rằng "người nông dân không biết thị trường nằm ở đâu, mà cứ đâm đầu vào sản xuất theo sự kêu gọi của mấy thương lái người Việt, trong khi thương lái Trung Quốc lạm dụng, phá mình".

Ông nói tiếp : "Nói thiệt chứ, người Trung Quốc đôi khi cũng có ý đồ. Dường như nó phá mình. Nó mua những cái thứ mà mình không ngờ nó mua. Nó bỏ ra số tiền lớn để mà nó mua trong giai đoạn đầu, thì thương lái mình thấy rằng cái này có lời quá. Cho nên mới bắt nông dân hùa nhau sản xuất. Khi người ta hùa nhau sản xuất một số đông lớn rồi thì Trung Quốc không mua nữa. Làm gì được nó " ?

Ông Xuân dẫn ra tình trạng thừa mứa và mất giá dưa hấu hay thanh long ở Việt Nam sau khi Trung Quốc ngừng mua để chứng minh cho ý kiến của mình.

Ông cũng cho rằng thương lái Trung Quốc và Việt Nam thích mua bán qua đường tiểu ngạch trên biên giới vì "có lợi nhiều hơn", trong khi "cả nhà nước và nông dân bị thiệt".

Trao đổi với phía quan chức quốc gia đông dân nhất thế giới vừa qua, theo VOV, Chủ tịch Quang cũng kêu gọi Trung Quốc tạo điều kiện cho các mặt hàng, trong đó có thịt lợn, "thâm nhập thuận lợi vào thị trường Trung Quốc, và không chỉ đưa hàng vào các tỉnh dọc biên giới mà thậm chí sâu hơn vào các tỉnh bên trong".

Giáo sư Võ Tòng Xuân nhận định rằng "Trung Quốc là thị trường rất quan trọng đối với Việt Nam", và "chính phủ hai bên phải ký kết" các thỏa thuận cụ thể.

"Các doanh nghiệp Việt Nam mình phải đi qua Trung Quốc tìm thị trường, tìm đối tác, lấy đơn đặt hàng của người ta để mà về phía nhà mình tổ chức, sản xuất, bán một cách chính thức, chứ không phải bán qua tiểu ngạch", chuyên gia nông nghiệp này nói.

Viễn Đông

****************

Loại hàng loạt dự án thủy điện tại miền Trung, Tây Nguyên (TBKTSG, 16/05/2017)

Một dự án thủy điện đang vận hành tại Tây Nguyên - Ảnh : TL.

Nhiều địa phương miền Trung và Tây Nguyên thời gian gần đây đã loại hàng loạt thủy điện nhỏ khỏi quy hoạch do chủ đầu tư chậm triển khai hoặc lo ngại tác động xấu tới môi trường và xâm hại diện tích đất rừng.

Mới đây nhất, UBND tỉnh Đắk Lắk sau khi rà soát đã loại 17 dự án thủy điện vừa và nhỏ (tổng công suất gần 28 MW) và 69 vị trí thủy điện tiềm năng (tổng công suất gần 120 MW) ra khỏi quy hoạch.

Ngoài ra, địa phương này cũng dừng xây dựng nhà máy thủy điện nhỏ Đrăng Phôk công suất 10 MW vì lo ảnh hưởng đến 60 héc ta đất rừng đặc dụng vườn quốc gia bị chuyển mục đích sử dụng.

Hầu hết các dự án thủy điện bị loại khỏi quy hoạch đều nằm trên diện tích đất rừng nên quá trình xây dựng thủy điện nhiều khả năng xâm phạm nghiêm trọng đến tài nguyên rừng, môi trường sinh thái địa phương.

Đắk Lắk đang là địa phương có nhiều dự án thủy điện với khoảng 25 dự án đang hoạt động và nhiều dự án khác đang trong quá trình thẩm định cấp phép.

Trong khi đó, một địa phương khác là Lâm Đồng cũng đã có động thái siết lại việc cấp phép dự án thủy điện trong thời gian gần đây.

Báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh Lâm Đồng của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng mới đây cho thấy, trong số 57 dự án đã được quy hoạch trước đây thì sau khi rà soát, địa phương này cũng đã quyết định loại 28 dự án thủy điện ra khỏi quy hoạch và thu hồi giấy phép 3 dự án khác do nhà đầu tư chậm triển khai.

Đến nay, riêng tỉnh Lâm Đồng đang có hàng chục dự án thủy điện lớn đang hoạt động, cung cấp sản lượng điện lớn cho lưới quốc gia, trong đó có thủy điện Đa Nhim, Đại Ninh, Hàm Thuận – Đa Mi, Đồng Nai 2, Đồng Nai 3, Đồng Nai 4…

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, nguyên nhân việc rà soát và loại các dự án thủy điện khỏi quy hoạch là do quan ngại các tác động trực tiếp từ thủy điện đến môi trường sinh thái, làm đất đai và diện tích rừng bị thu hẹp do quy hoạch và xây dựng các hồ chứa, thiết kế xây dựng dẫn điện cũng như xây dựng các hạ tầng kỹ thuật phục vụ thi công công trình.

Tình trạng thủy điện xâm hại tới diện tích rừng là đáng lo ngại trong những năm gần đây. Chẳng hạn tại tỉnh Quảng Ngãi trước đây chỉ triển khai 4 dự án thủy điện mà đã mất gần 250 héc ta đất rừng. Trong một trao đổi với TBKTSG Online trước đây, một lãnh đạo ngành công thương địa phương này từng lo ngại nếu thêm hàng chục dự án thủy điện trong quy hoạch tiếp tục được xây dựng thì sẽ có thêm 997 héc ta rừng bị mất, trong đó có hơn 40 héc ta rừng phòng hộ. Sau khi rà soát, Quảng Ngãi cũng đã đề xuất loại khỏi quy hoạch 10 dự án thủy điện có khả năng làm mất rừng.

Trên phạm vi cả nước, vào tháng 7-2016 Văn phòng Chính phủ đã có thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ về giải pháp khôi phục rừng bền vững vùng Tây Nguyên nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu.

Theo đó, Bộ Công Thương cũng đề nghị các tỉnh Tây Nguyên như Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng và các địa phương khác như Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, Bình Phước yêu cầu chủ đầu tư các dự án thủy điện thực hiện nghiêm về hoạt động đầu tư thủy điện như rà soát, các dự án nếu có tác động đến rừng thì không xem xét cho nghiên cứu đầu tư.

Cần nhắc lại ý kiến chỉ đạo hồi giữa năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ về giải pháp khôi phục rừng bền vững vùng Tây Nguyên là chấm dứt các dự án thủy điện có xâm hại đến rừng, kiểm tra xử lý cương quyết, thậm chỉ đình chỉ hoạt động các dự án thủy điện chưa thực hiện hoặc chậm thực hiện việc trồng rừng thay thế, chậm nộp phí dịch vụ môi trường rừng.

Văn Nam