Thông Luận

Việt Nam giao Thánh Giá Long Tân cho Australia (VOA, 06/12/2017)

Việt Nam vừa giao Thánh Giá Long Tân cho Úc sau các cuộc mật đàm giữa chính quyền hai nước, truyền thông Úc cho biết ngày 6/12, dẫn lời cảm ơn của Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull về sự "rộng lượng" của Hà Nội.

Thánh Giá trong lễ tưởng niệm các tử sĩ trận Long Tân năm 1969. Ảnh : Christopher John Bellis/Australian War Memorial.

Theo ABC, Thánh Giá Long Tân đã được Việt Nam giao cho Úc từ đầu tháng trước như một động thái mở màn cho hội nghị cấp cao APEC tại Đà Nẵng. Tuy nhiên, sự kiện này đã được cả hai phía giữ bí mật cho tới ngày 5/12, khi Thánh Giá Long Tân được chính thức đặt tại phòng trưng bày Reg Saunders của Úc.

Trong lễ tưởng niệm ở Canberra hôm 6/12, Thủ tướng Turnbull nói ông cám ơn người đồng nhiệm Việt Nam về "hành động quảng đại tuyệt vời".

"Thật phi thường khi những người đàn ông lớn tuổi đã từng cầm súng đối đầu nhau trong chiến tranh bây giờ không hề giữ ác cảm với nhau", AP dẫn lời Thủ tướng Úc nói.

Các giới chức Úc cho biết việc di chuyển Thánh Giá Long Tân đã được giữ bí mật trong suốt những tuần qua vì tính "nhạy cảm" của vấn đề.

Thánh Giá Long Tân được Việt Nam xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia vào năm 1988. Thánh Giá sau đó được đưa về trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Đồng Nai vì lý do "bảo vệ an toàn" cho cây thập tự.

Sự kiện Việt Nam giao Thánh Giá Long Tân cho Úc diễn ra sau khi Hà Nội có quyết định không cho phép các cựu chiến binh Úc trở lại Long Tân để tưởng niệm các tử sĩ trong trận đánh này.

**********************

Việt Nam 'không cho phép' tưởng niệm Trận Long Tân (VOA, 18/03/2017)

Chính phủ liên bang Úc ngày 17/3 xác nhận năm nay sẽ không có lễ tưởng niệm chính thức tại Bia Thánh Giá Long Tân, sau khi chính quyền Việt Nam quyết định không dỡ bỏ lệnh cấm hạn chế đi vào khu vực đã diễn ra trận đánh Long Tân giữa binh sĩ Úc và lính Bắc Việt cách đây gần 51 năm.

Một cựu chiến binh Úc đến Bia Thánh Giá Long Tân ở tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu trong dịp kỷ niệm 40 năm trận chiến, ngày 18/8/2006.

Tuy nhiên, một nhóm nhỏ người Úc sẽ được phép đến thăm khu vực vào ngày 25/4, là ngày ANZAC ở Úc, với điều kiện không có truyền thông đi theo. Ngày ANZAC là ngày lễ kỷ niệm chiến dịch quân sự lớn đầu tiên của liên quân Úc và New Zealand. Đây được xem là một trong những ngày lễ quan trọng nhất trong năm của Úc.

Bộ trưởng Bộ Cựu chiến binh Úc Dan Tehan khuyên các công dân Úc muốn đến Long Tân nên cân nhắc lại kế hoạch du hành cho phù hợp. Ông nói : "Chính phủ [Úc] tiếp tục làm việc với các cơ quan chức năng Việt Nam để có được một kết quả có lợi cho cả hai nước".

Ông nói thêm rằng : "Mặc dù thất vọng, nhưng chúng tôi tôn trọng quyền của Việt Nam trong tư cách một quốc gia có chủ quyền, được quyết định về các lễ kỷ niệm tổ chức trên đất nước mình".

Ông Dan Tehan ngỏ lời cám ơn Việt Nam đã cho phép một nhóm người Úc đến Long Tân và cho biết sẽ bàn thảo với các cựu chiến binh và công chúng Úc về những thay đổi này.

Năm ngoái, Việt Nam cũng ra quyết định hủy bỏ vào phút chót một chương trình kỷ niệm quy mô của Úc tại Long Tân nhân kỷ niệm 50 năm trận chiến, một động thái mà báo giới Úc miêu tả là một "thảm họa ngoại giao" đã khiến nhiều cựu chiến binh Úc thất vọng và nổi giận.

Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull lúc đó nói Việt Nam đã "xem thường" các cựu chiến binh khi không cho phép họ đến làm lễ tưởng niệm.

Quyết định hủy bỏ được đưa ra sau 18 tháng thương thảo giữa hai chính phủ Việt Nam và Úc. Lý do mà phía Việt Nam đưa ra là tính nhạy cảm của khu vực Bia Thánh Giá Long Tân.

Trận chiến Long Tân diễn ra vào ngày 18 tháng 8 năm 1966. 108 binh sĩ Úc và 2.500 lính Bắc Việt đối đầu nhau tại đồn điền cao su Long Tân ở tỉnh Phước Tuy. 18 binh sĩ Úc và khoảng 245 lính Bắc Việt đã thiệt mạng trong trận chiến được xem là gây thương vong nặng nề nhất cho quân đội Úc trong thời chiến tranh Việt Nam.

Lễ tưởng niệm trận chiến Long Tân được Úc tổ chức vào ngày 18 tháng 8 hàng năm. Kể từ năm 1989, hoạt động này bắt đầu được người Úc thực hiện tại Long Tân, Việt Nam.

*********************

Australia bực bội vì Việt Nam hủy lễ tưởng niệm trận chiến Long Tân (VOA, 17/08/2016)

Chính phủ Australia mới đây cho hay họ "thất vọng sâu sắc" về việc nhà chức trách Việt Nam chỉ báo trước 11 giờ về quyết định hủy lễ tưởng niệm 50 năm trận chiến Long Tân.

Bia hình thánh giá, huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Ảnh : halovietnam.vn

Chính phủ Australia mới đây cho hay họ "thất vọng sâu sắc" về việc nhà chức trách Việt Nam chỉ báo trước 11 giờ về quyết định hủy lễ tưởng niệm 50 năm trận chiến Long Tân.

Hơn 1000 cựu chiến binh và gia đình đã chuẩn bị cho buổi lễ hôm 18/8 ở Việt Nam. Chính phủ và các nhóm cựu chiến binh đã dành 18 tháng để chuẩn bị.

Tuy nhiên, giờ đây chính phủ Australia hiểu rằng chỉ có những nhóm nhỏ được đi vào khu tưởng niệm cùng với một ban đại diện chính thức trong đó có các đại sứ của Australia và New Zealand.

Lúc này, Thủ tướng Malcolm Turnbull đang cố tiếp xúc với người đồng cấp phía Việt Nam. Ngoại trưởng Julie Bishop cũng đã tìm cách liên lạc với bộ trưởng ngoại giao của Việt Nam để khiếu nại về vụ việc này.

Bộ trưởng đặc trách các vấn đề Cựu chiến binh Dan Tehan tức giận mô tả quyết định hủy buổi lễ và cách thông báo gấp gáp như vừa xảy ra là "một cú giáng làm đau lòng". Ông nói ở Canberra hôm 16/8 : "Tôi cho rằng đây không nên là cách đối xử với bạn bè".

Ông Tehan nói Việt Nam đưa ra lý do hủy lễ là vì "những sự nhạy cảm sâu sắc" về trận chiến.

Tuy nhiên, vị Bộ trưởng Dan Tehan cho rằng quan điểm của chính phủ Australia là quyết định của Việt Nam không liên quan đến vấn đề nào khác trong quan hệ song phương. Ông nói : "Việc này chỉ liên quan đến Long Tân, không liên quan đến khía cạnh nào khác trong mối quan hệ".

Báo chí Australia đưa tin cảnh sát địa phương ở Long Tân, gần thành phố Hồ Chí Minh, đã đóng cửa khu tưởng niệm có hình chữ thập. Một nhóm phóng viên của hệ thống truyền thông ABC đã bị chặn lại khi chỉ cách khu tưởng niệm 200 mét. Mặc dù vậy, Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia nói họ được biết các nhóm nhỏ vẫn có thể được vào.

Australia đã dự định lấy buổi tưởng niệm ở Long Tân làm hoạt động chính trong số các buổi tưởng niệm để vinh danh các cựu chiến binh của nước này trong chiến tranh ở Việt Nam.

Trận Long Tân diễn ra ngày 18/8/1966 và được coi là một trong những trận đánh khốc liệt nhất của lính Australia trong chiến tranh Việt Nam. 105 lính Australia và New Zealand đã đối đầu với hơn 2.000 lính Bắc Việt và Việt Cộng ở một khu đồn điền cao su. Tổng cộng 18 lính Australia và ít nhất 245 lính Việt Nam đã thiệt mạng trong trận này.