Tu sĩ sợ động đến chính trị
Quang Nguyên, VNTB, 20/12/2022
Vừa bị dụ, vừa bị dọa, tu sĩ Việt Nam sợ động tới chính trị
Đã từ vài chục năm nay, không ít lãnh đạo các tôn giáo ở Việt Nam bị tín đồ của họ, và ngay cả người ngoại đạo, coi thường. Những hành vi đáng trách của họ khiến một vị chân tu đã phải kêu lên : Vừa bị dụ, vừa bị doạ, một số lãnh đạo tôn giáo hiện nay chủ trương :
1. Sợ động tới chính trị
2. Im lặng để khỏi bị vạch trần
3. Được việc hơn đúng việc
4. Quyền đạo đi chung quyền đời.
Nhiều vị tu sĩ công giáo Việt Nam ngày nay trốn trong nhà thờ, không sống với những con người trong hoàn cảnh bi thảm làm tha hóa con người.
Bài viết này có trích một số nguồn từ tài liệu của Công giáo và Phật giáo nói về vai trò của người tu sĩ với chính trị.
*****
1. Tu sĩ sợ động đến chính trị
Nếu một tu sĩ thuộc Giáo hội Công giáo La Mã sợ động tới chính trị thì họ không phải là người thường nghe lời Giáo hoàng, và không đi theo con đường Chúa Giê-Su đã chỉ cho họ.
Trong bối cảnh "toàn cầu hóa sự thờ ơ", Giáo hội được mời gọi phải dấn thân – Giáo hoàng Phanxicô khẳng định. "Giáo hội không làm chính trị nhưng phải dự vào chính trị"… "Đức Phaolô VI nói, chính trị là một trong những hình thức cao nhất của đức ái". Trên hết, Giáo hội "phải trung thành với con người, nhất là những người sống trong những tình cảnh bi thảm do các vấn đề "đạo đức, khoa học xã hội, đức tin" gây ra (1).
Khi trong đại chủng viện, chủng sinh phải học về đạo đức và họ phải hiểu cách thực hành đạo đức Ki-tô giáo như thế nào. Các thánh tử đạo trên toàn thế giới nói chung, ở Việt Nam nói riêng, không vì tham gia đảng phái, không đòi lật đổ chính quyền, ngược lại họ dám chịu tử hình để chứng minh Sự Thật trước nhà cầm quyền. Cái chết của họ là tiếng nói dõng dạc nhất minh chứng cho con đường chính đạo họ và đồng đạo của họ theo. Họ chịu chết với đồng đạo, chịu chết với Chúa Giê-Su. Họ là những người tham dự vào chính sự theo cách cao cả nhất. Những tu sĩ công giáo sợ động tới chính trị quên rằng Chúa Giê-Su bị kết án tử hình và bị treo trên thập tự bởi bị ghép tội làm chính trị, "âm mưu lật đổ chính quyền".
Chúa Giê-Su không làm chính trị, nhưng Người sống giữa xã hội, ăn chung, sống chung với mọi người, chữa lành người bệnh, bênh vực kẻ có tội, khóc than với người đau khổ. Ngài rút thắt lưng đánh kẻ làm ô uế đền thờ. Nhiều vị tu sĩ công giáo Việt Nam ngày nay trốn trong nhà thờ, không sống với con người trong hoàn cảnh bi thảm làm tha hóa con người. Đạo đức, đức tin bị băng hoại trong xã hội vô thần cộng sản. Họ không dám cởi thắt lưng đánh vào những kẻ làm ô uế đền thờ Chúa. Đền thờ Chúa đối với họ có lẽ là cái nhà thờ họ cố chạy vạy để xây cho to lớn chứ không phải là cộng đồng dân Chúa. Về một góc nhìn nào đó, họ dung dưỡng tội ác, đồng tình hay chạy trốn không dám chống lại tội ác, họ có thể bị kết tội là vô đạo đức.
Trong Tông huấn "Niềm vui của Tin mừng" (2)
Evanlelii Gaudium : Khi mới lên ngôi, Giáo Hoàng Francis nói đại ý ngài muốn thấy một giáo hội "lên đường". Với tu sĩ, việc phục vụ cộng đồng, xã hội trong tư cách là một chính trị gia của giáo dân là một việc bác ái cao cả. Việc "bước ra ngoài", dấn thân, cần một sự từ bỏ đích thực, phục vụ người cùng khốn trong khiêm tốn. Vì Giáo hội không thể tách rời khỏi Đức Giêsu, Giáo hội có tương quan mật thiết với sứ mạng của Đức Giêsu nên Giáo hội phải biết đặt mình vào cuộc sống của kẻ khác, phải mặc lấy mùi chiên, chấp nhận thử thách trong vui tươi và bình an. Trong mọi hoàn cảnh, Giáo hội phải trung thành theo gương Đức Giêsu. Vấn đề quan trọng là Giáo hội, mà các Linh mục là đại diện, phải bước ra ngoài để rao giảng Tin mừng, bênh vực người chịu bất công, cố gắng mang công lý đến cho mọi người, trong mọi hoàn cảnh, không do dự, không sợ.
Ngày 27/6/2009, khi tiếp kiến các Giám mục Việt Nam, Giáo hoàng Benedicto XVI trong diễn từ của mình đã khích lệ "người công giáo [Việt Nam] tốt là người công dân tốt", thể hiện qua cuộc sống hàng ngày bằng tình bác ái, chân thật mãnh liệt cho xã hội.
Tu sĩ công giáo cần phải chứng tỏ là người công dân tốt. Một công dân tốt không phải cúi đầu tuân hành các lệnh sai trái của nhà cầm quyền mà phải biết theo Chúa kiện toàn xã hội. Họ không thể không lên tiếng bênh vực cho giáo dân, cho giáo xứ, cho dân tộc. Chàng thanh niên Joseph Ratzinger, sau này là chính là Giáo hoàng Benedicto VI, lớn lên trong thời Phát xít Đức cai trị tàn khốc và thù địch với Giáo hội Công giáo, xuất ngũ sau một thời gian trong quân đội Đức Quốc Xã, chọn làm linh mục, chính vì ngài muốn làm một công dân tốt, một khí cụ của Thiên Chúa để giúp kiện toàn xã hội Đức rất đáng phê phán lúc đó. Hồng Y Nguyễn Văn Thuận nói, "Trước khi tôi là người công giáo, tôi là người Việt Nam". Đương nhiên ngài là người Việt Nam gương mẫu. Là một người công dân tốt, tự hào là người Việt Nam, đem Thiên Chúa vào lòng dân tộc. Bao lâu Chúa ngự trị giữa con người, đời sống xã hội sẽ là một môi trường của tình huynh đệ, công lý, hòa bình và nhân phẩm. Người giáo dân và tu sĩ cần biến sự hiện diện của Chúa thành hiện thực, sống và công bố Lời Chúa với những vấn đề thiết thân trong xã hội. Trong Tông huấn Niềm vui Tin mừng, Giáo hoàng Francis dạy :
Các mục tử của Hội thánh có quyền đưa ra các ý kiến về tất cả những gì ảnh hưởng đến đời sống con người, vì nhiệm vụ loan báo Tin Mừng bao hàm và đòi hỏi sự thăng tiến toàn vẹn mỗi con người. Không có thể chủ trương rằng tôn giáo phải được hạn chế trong lãnh vực tư riêng và nó chỉ tồn tại để chuẩn bị các linh hồn vào thiên đàng. Chúng ta biết Thiên Chúa muốn các con cái Người được hạnh phúc cả ở đời này nữa, mặc dù họ được kêu gọi để hưởng sự viên mãn trong cõi vĩnh cửu, vì Người đã tạo dựng nên mọi sự "cho chúng ta hưởng, dùng" (1 Tm 6:17). Hệ quả là sự hoán cải của người Kitô hữu đòi hỏi phải duyệt xét lại đặc biệt những lãnh vực và những khía cạnh của đời sống "liên quan đến trật tự xã hội và việc theo đuổi lợi ích chung"… Không ai có thể đòi tôn giáo phải bó gọn vào trong nội cung của đời sống cá nhân, không có ảnh hưởng gì tới đời sống xã hội và quốc gia, không quan tâm gì tới sự lành mạnh của các cơ chế dân sự, không có quyền đóng góp ý kiến về các vấn đề ảnh hưởng tới xã hội… Một đức tin chân chính luôn luôn bao hàm một ước muốn sâu xa là biến đổi thế giới, truyền thông các giá trị, làm cho thế giới này phần nào tốt hơn… Nếu quả thực "việc điều hòa trật tự công bằng của xã hội và nhà nước là một trách nhiệm chính trị", thì Hội thánh "không thể đứng bên lề cuộc đấu tranh cho công lý". Mọi Kitô hữu, bao gồm cả các mục tử, được kêu gọi bày tỏ quan tâm đối với việc xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn. Đây là điều cơ bản, vì tư tưởng xã hội của Hội thánh chủ yếu là tích cực : Hội thánh cống hiến các đề nghị, Hội thánh hoạt động cho sự thay đổi và theo nghĩa này Hội thánh vạch ra niềm hi vọng phát sinh từ trái tim yêu thương của Đức Giêsu Kitô. Đồng thời, Hội thánh nối kết "sự dấn thân của chính mình với sự dấn thân trong lãnh vực xã hội của các Hội thánh và các Cộng đồng.
Nhiều người cho rằng Phật giáo không tham gia chính trị. Thật ra chính trị luôn là một phần của đạo Phật. Tipiṭaka Tam Tạng Kinh, các văn bản Phật giáo sớm nhất, chứa nhiều tài liệu tham khảo và thảo luận về các vị vua, hoàng tử, chiến tranh và chính sách. Các văn bản Phật giáo sau này cũng chứa đựng những lời khuyên dành cho những nhà cai trị về cách thực hành chính sách tốt cho người dân, những lời cảnh báo về hậu quả thảm khốc của việc cai trị kém cỏi, và những lời khuyên người lãnh đạo tránh kiêu căng và không đáp ứng nhu cầu của người dân.
Bộ Jataka, kinh Bản Sanh, đã đưa ra mười nguyên tắc, Dasa Raja Dharma, áp dụng cho bất kỳ chính phủ nào mong muốn đất nước hòa bình, thịnh vượng (3).
Một chính quyền hoàn hảo cần "Thập Đức"
1. Dana : Bố thí, độ lượng, bác ái.
2. Sila : Giữ đạo đức và tư cách thanh cao, trau dồi phẩm hạnh.
3. Pariccana : Hy sinh quyền lợi [hoàng gia] cho hạnh phúc của thần dân.
4. Java : trung thực và liêm chính tuyệt đối.
5. Maddava : Tử tế, dịu dàng. Sự ngay thẳng của người cai trị đôi khi có thể đòi hỏi sự cứng rắn, nhưng nên được tiết chế bằng lòng khoan dung, không nên khắc nghiệt hay tàn ác.
6.Tapa : Tự kiềm chế ham muốn và sống đơn giản.
7. Akkodha : Không hận thù. Người cai trị không nên có ác cảm với bất cứ ai. giữ tâm không sân hận.
8. Avihimsa : Không làm hại ai, thực hành sự bất hại
9. Khanti : Nhẫn nhịn và bao dung.
10. Avirodha : Không chống đối dân và không thù hận. Người cai trị không nên chống lại ý chí của người dân. Phải cai trị một cách hài hòa. Tôn trọng ý kiến cộng đồng để thúc đẩy hòa bình và hòa hợp.
Trong kinh Chuyển luân Thánh vương Sư tử hống (Cakkavatti Sìhanàda-sutta), Đức Phật khuyên nhà lãnh đạo tốt cần hành động một cách vô tư, công bằng, không thiên vị, không phân biệt đối xử, nuôi dưỡng bất kỳ hình thức sân hận đối với một nhóm dân chúng nào của mình. Không sợ hãi trong việc thực thi pháp luật, nếu là chính đáng. Nhưng phải hiểu biết rõ ràng về pháp luật được thi hành. Pháp luật phải được thực thi một cách hợp lý, phù hợp lợi ích chung.
Trong Milinda Vấn đáp, tỳ kheo Nāgasena nói với quốc vương Milinda "Người không thích hợp, bất tài, vô đạo đức, không khả năng và không xứng đáng với cương vị quốc vương… là đối tượng bị xỉ vả, bị các hình phạt… Người lãnh đạo vi phạm các quy tắc đạo đức và nền tảng quy luật xã hội bị xử phạt, khiển trách, bị gọi là tên ăn cướp".
Trong lãnh vực chính trị thực hành, kể từ thời Đức Phật tại thế, Phật giáo tại một số quốc gia vừa ảnh hưởng đến các chính phủ vừa được các chính phủ xác định là nguồn gốc của quyền lực và tính hợp pháp của họ. Suốt 2 nghìn năm qua, vào thời điểm khác nhau, nhiều vị vua theo đạo Phật cai trị các vương quốc khắp Đông Nam Á và Đông Á mà thần dân của họ hầu hết theo đạo của hoàng gia. Mãi đến nay, nhiều quốc gia Châu Á tin rằng chính phủ có nhiệm vụ cai trị theo cách phù hợp với các giá trị Phật giáo. Nhiều quốc gia Châu Á, như Việt Nam Cộng Hòa, Phật giáo là một truyền thống đạo đức và tôn giáo quan trọng dù có thể không được đưa vào hệ thống chính trị một cách rõ ràng.
Hàng nhiều thế kỷ trước tại Việt Nam, Phật giáo ảnh hưởng lớn đến chính sách cai trị của vương quyền, nhiều tu sĩ danh tiếng giúp vua cai trị quốc gia, điều hành xã hội. Trong hai thời đại Đinh-Lê, đạo Phật phát triển vượt bực, trên cả Khổng-Lão. Các tăng sĩ Phật giáo như Đỗ Thuận Thiền sư, Khuông Việt Thái sư, Tăng lục Đạo sĩ Trương Ma-Ni, Pháp sư Đặng Huyền Quang ảnh hưởng đến văn hóa, chính trị quốc gia. Các hoàng đế Đinh Tiên Hoàng, Lê Đại Hành thường triệu thỉnh các Cao Tăng vào triều bàn, hỏi việc nước, chính trị và ngoại giao. Đến thời Lý Thái Tổ nhiều thiền sư như Vạn Hạnh, Đa Ba, Sùng Phạm cùng tham gia trị quốc.
Nhiều tu sĩ và Phật tử chân chánh ngày nay vẫn xem Phật giáo là phi chính trị, tuy nhiên họ tán thành sự lãnh đạo xã hội được hướng dẫn, hoặc được truyền cảm hứng từ Phật giáo, sự tương thích, hoặc không, của Phật giáo và những ý tưởng như nhân quyền và luật pháp quốc tế, và những cách khác nhau mà Phật tử ngày nay đang tham gia vào hành động chính trị. Nhưng nhiều tu sĩ và tín đồ Phật giáo trong nước nghĩ rằng Phật tử và giới tăng lữ Phật giáo đang trong hoàn cảnh các tôn giáo, nói chung, và Phật giáo, nói riêng, bị đàn áp, nếu phớt lờ chính trị họ không còn mang theo tình tự dân tộc trong tim, không còn tinh thần từ bi hỷ xả, dấn thân với đau khổ của chúng sanh, họ không còn mang tinh thần Vạn Hạnh, Khuông Việt. Không giữ được bát chánh đạo.
(20/12/2022)
Tham khảo :
(1) http://dcctvn.org/duc-giao-hoang-phanxico-giao-hoi-phai-can-thiep-vao-chinh-tri/
(2) https://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/Giaohoi/TongHuan/Evangelii-Gaudium/05UBLBTM dich.htm
(3) https://www.lankalibrary.com/Bud/dasa-raja-dhamma.htm
**************************
2. Im lặng để khỏi bị vạch trần
Quang Nguyên, VNTB, 27/12/2022
Bài trước chúng tôi đã đề cập đến chuyện tu sĩ sợ động tới chính trị, bài này xin nói đến các tu sĩ im lặng để khỏi bị vạch trần. Sự im lặng này không ám chỉ các tu sĩ bị ‘bề trên’ bắt im lặng, hay luật dòng, luật môn phái, tu viện phải giữ thinh lặng cầu nguyện, thiền.
Sư Thích Thanh Toàn, trụ trì chùa Nga Hoàng (H.Tam Đảo, Vĩnh Phúc) đã được hoàn tục nhưng muốn mang theo toàn bộ tài sản đứng tên mình - Ảnh : Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Vĩnh Phúc cung cấp
Sư hổ mang
Tu sĩ phạm giới thời nào cũng có, tổ chức giáo hội nào cũng có. Họ có thể là những người lãnh đạo giáo hội, người đi cùng, hay núp sau lưng các bậc chân tu để làm những điều sằng bậy, làm ô danh giáo hội. Người công giáo từ xưa đã có câu, "Đầu thầy cả là đá xây hỏa ngục". Bên Phật giáo, loại sư hổ mang cũng không ít.
Chẳng phải Ngô, chẳng phải ta,
Đầu thì trọc lóc, áo không tà.
Oản dâng trước mặt dăm ba phẩm,
Vãi núp sau lưng sáu bảy bà.
Khi cảnh, khi tiu, khi chũm choẹ,
Giọng hì, giọng hỉ, giọng hi ha.
Tu lâu có lẽ lên Sư cụ.
Ngất nghểu tòa sen nọ đó mà.
Loại sư hổ mang đã bị nữ sĩ Hồ Xuân Hương đưa ra bêu rếu và nhiều loại sư đáng ghê sợ như dẫn gái về phòng, trộm cắp, lừa gạt, giết người, làm thiếu nữ có thai… (1). Nhẹ tội hơn loại tu sĩ im miệng trước tội ác của nhà cầm quyền, bắt tay với những kẻ vô thần phá hoại tôn giáo, tác hại của nó ảnh hưởng đến cả dân tộc, cả đạo pháp.
Quốc gia theo chế độ cộng sản vô thần luôn xem tôn giáo là kẻ thù của họ. Đảng cộng sản Việt Nam từng thất bại khi dùng bạo lực giết, bỏ tù, bắt hoàn tục các tu sĩ và tín đồ nhiệt thành, tịch thu cơ sở, tu viện, thánh thất, chùa, nhà thờ để đánh phá tôn giáo, nay thì họ biết là hạ sách, đảng nghĩ cách khác. Sách lược của họ đang thực thi là tìm cách nắm đầu, điều khiển và sai bảo các nhà lãnh đạo, dựng nên các chi phái, hội đoàn chân tay, bộ hạ. Nguồn tài nguyên làm tay sai của họ chính là các tu sĩ hổ mang của mọi tôn giáo.
Chi phái Cao Đài 1997 được Nhà nước dựng lên cho nắm quyền tại Tòa Thánh Tây Ninh hiện thời, hay Giáo hội Phật giáo Việt Nam là hai ví dụ điển hình thay trắng, đổi đen thành công của Nhà nước Việt Nam. Chính quyền Việt Nam cũng thành công biến Tổng hội Tin Lành Miền Bắc, Miền Nam làm bù nhìn ; họ dựng lên các hội nhóm tay sai, lũng đoạn phá rối tôn giáo của mình như Ủy ban Đoàn kết Công giáo. Hai nhóm Giao Điểm, Sách Hiếm làm đặc tình cho đảng, đội danh Phật giáo, không chỉ để bôi nhọ tấn công Công giáo, mà chủ ý là chia rẽ hai tôn giáo lớn trong nước, dần dần làm nhơ bẩn, đeo tiếng thị phi cho Phật giáo chân chính của Đức Bổn Sư Như Lai, hầu đi đến tiêu diệt đạo.
Ngày 16/10/2022, chính quyền tỉnh Bình Dương đã cho phép Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức lễ công bố quyết định thành lập chi hội "Phụ nữ Phật giáo Bình Dương", bước đầu thí điểm nhào nặn nên những tổ chức hỗn tạp đạo-đời phục tùng và phá hoại tôn giáo theo chỉ đạo của đảng. Những tổ chức điển hình nói trên có tính công khai, vừa tuyên truyền cho cái gọi là ‘tự do tôn giáo’, vừa là công cụ tay sai cho đảng, chỉ là phần nổi của tảng băng ‘phá đạo, dẹp đời’ của họ. Phần ngầm của tảng băng còn to lớn, đáng sợ hơn. Đó là núp trong bóng tối đánh phá âm thầm nội bộ các tôn giáo.
Ban Tôn giáo Chính phủ cho biết, hết năm 2021, có 43 tổ chức thuộc 16 tôn giáo với khoảng 26 triệu tín đồ được Nhà nước cho phép hoạt động với khoảng 54.000 chức sắc và 135.500 chức việc. Ban Tôn giáo chính phủ và công an, an ninh có nhiệm vụ nắm đầu, khuynh loát dẫn đến làm tê liệt và tiêu diệt tôn giáo, họ rất bận rộn trong việc theo dõi và ghi vào hồ sơ hoạt động hàng ngày của các tu sĩ trong nhóm được Nhà nước công nhận này, dù họ có hay không nhận được ân huệ, như một thứ ma tuý của chính quyền địa phương hay trung ương, đã hay chưa chính thức làm tay sai, mật vụ của đảng. Nhất cử nhất động của họ đều bị mật vụ báo cáo, lưu giữ. Công an không tha một ai, tất cả đều bị theo dõi họ dù họ có là đảng viên, đại biểu quốc hội, từng nắm tay dìu tổng bí thư đi cho khỏi vấp ngã. Tất cả đảng viên mọi cấp đều bị theo dõi bởi các tổ chức đặc biệt, và họ cũng theo dõi lẫn nhau.
Thời còn tại thế, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã gửi đến tận tay chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thư yêu cầu chính phủ thực hiện việc tách rời tôn giáo khỏi chính trị và chính trị khỏi tôn giáo, ngưng lại mọi quản chế của chính quyền trên giáo quyền, giải thể Ban Tôn giáo Chính phủ và trước hết là ngành Công an Tôn giáo. Tất cả các đoàn thể tôn giáo đều được sinh hoạt tự do trong khuôn khổ pháp luật hiện hành, như bất cứ một hội đoàn văn hóa, thương mại, công nghiệp và xã hội nào (2).
Những tàu ngầm đánh đắm các con tàu tôn giáo
Ban tôn giáo chính phủ, ngành công an tôn giáo theo dõi, kiểm soát tu sĩ, cho mật vụ luồn vào các tổ chức tôn giáo để phá hoại là việc tối cần thiết của đảng cộng sản, đó là những tàu ngầm đánh đắm các con tàu tôn giáo.
Không một cộng đồng tôn giáo nào một đảng cộng sản không cố gài người vào. Tại nhiều nước thuộc khối Xô Viết, sau khi cộng sản tan rã, người ta đã tìm thấy trong kho lưu trữ của an ninh nhà nước cộng sản hồ sơ theo dõi các tu sĩ và hồ sơ của hàng nghìn mật vụ cài cắm vào Giáo hội Công giáo La Mã hay Chính Thống làm linh mục, tu sĩ, hay bọn đầu hàng trở cờ, làm nhiệm vụ báo cáo sinh hoạt của giáo hội và của những người y biết. Giáo hội Ba Lan phải "tái cấu trúc". Giáo hội công giáo Lithuania đã làm một cuộc tẩy rửa, yêu cầu các giáo sĩ có dính líu với cộng sản từ chức, trong thập niên 1990, những giám mục được bổ nhiệm trong thời cộng sản đã lần lượt bị thay thế. Tại Cộng hòa Liên bang Nga, tu sĩ Igor Kovalevsky, thư ký Hội đồng Giám mục Cộng hòa Liên bang Nga, nhận xét rằng sự hợp tác với cộng sản của một số linh mục "là một thảm họa cho Giáo hội và cho các tín hữu". Tại Cộng hòa Czech, nhà lãnh đạo cao cấp của Giáo hội Công giáo, Hồng y Miloslav Vik hoan nghênh quyết định từ chức của Tổng Giám Mục Wielgus. Ngài nói : "Tôi nghĩ đó là một thái độ đúng, trước những hậu quả có thể xảy ra cho sự khả tín của Giáo hội" (2).
Người ta tin rằng bất cứ một tôn giáo nào trong bất cứ một nước cộng sản nào đều giống các nước Đông Âu khi còn thuộc khối cộng sản. Điều này không khác ở Việt Nam. Khi cộng sản Việt Nam tan rã, chúng ta sẽ tìm thấy các hồ sơ của các chủ chiên ghẻ lở như ở Hung, Ba Lan trong các kho lưu trữ… Chắc chắn sẽ có nhiều trường hợp tu sĩ sập bẫy an ninh phải chịu ký một cam kết cộng tác với mật vụ, nhẹ thì phải chịu ngậm miệng, nặng thì trở thành mật vụ (3).
Việc nhượng bộ chính quyền để chính mình hay cộng đồng của mình dễ thở, hay được ngó lơ một chút xem ra có vẻ đỡ xấu xa, nhơ nhuốc hơn làm mật vụ, cộng tác với an ninh, được nhiều chức sắc lựa chọn, nhưng hậu quả nhục nhã của việc này khó lường trong tương lai. Nó tạo ra những thế hệ tín đồ lạnh lẽo, những lãnh đạo ươn hèn, mất uy tín, bị khinh dể. Họ đã và đang trực tiếp hay gián tiếp phá hoại tôn giáo của mình, đó là điều chế độ cộng sản muốn.
Cách đây không lâu, một giáo xứ tại Sài-Gòn có đủ chứng cứ để lấy lại trường học nằm trong đất nhà thờ và nghĩa trang bị chính quyền chiếm. Linh mục chánh xứ và hội đồng mục vụ lúc đầu muốn làm lớn chuyện, thưa kiện. Giáo dân thuộc giáo xứ đang ở hải ngoại tận tình giúp đỡ chắc chắn sẽ lấy lại được tất cả, và chính quyền phải hoàn lại nguyên trạng nhà trường, nghĩa trang với các mồ mả bị san bằng, phân lô, bán nền cho cán bộ quận, phường. Việc đang giằng co thì hội đồng giáo xứ chịu hối lộ cho quan chức địa phương 30 ngàn đô la để "xin lại" trường học và đất nhà thờ "cho nó lành", không gây xích mích với chính quyền và sau còn được cho nhiều dễ dãi ! Người ta không nghĩ đến sự xấu hổ họ phải chịu và không thèm để ý đến sự đau lòng của người mà hài cốt cha mẹ, ông bà đã mất dưới các nền nhà.
Tổng Giám mục Jozef Michalik, thuộc Hội đồng Giám mục Ba Lan nói, "Đối với Kitô giáo, người giáo dân thường, linh mục hay giám mục cũng chỉ có một bộ luật luân lý. Nói dối là sai. Cộng tác với những kẻ bất lương cho những cớ bất lương cũng là sai".
Cộng tác với kẻ bất lương
Vô số các tu sĩ đã cộng tác với kẻ bất lương.
Thiền sư Nhất Hạnh đã trực tiếp trao cho Thủ tướng Phan Văn Khải 7 điểm đề nghị về chính sách của nhà nước Việt Nam đối với Phật giáo ngày 25/03/2005. Điều 1 yêu cầu Nhà nước xác nhận ý muốn thực hiện sự tách rời giáo quyền ra khỏi chính quyền. Nhà nước bảo đảm là từ nay các vị xuất gia sẽ không bị mời làm dân biểu quốc hội, trở nên thành viên hội đồng nhân dân các cấp và của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hoặc trở nên đảng viên của bất cứ một đảng phái chính trị nào. Xen vào lãnh vực chính trị như thế các vị xuất gia sẽ phạm giới, làm mất uy tín của giáo đoàn Phật giáo và cũng làm cho chính quyền mang tiếng là sử dụng những vị ấy để kiểm soát tôn giáo (4).
"Giới" của Phật giáo cấm tu sĩ tham gia chính trị trần tục cũng không khác gì giới của tôn giáo khác như Công giáo, Cao Đài… Những tu sĩ tham gia chính trị, nhận lời do "bị mời hay được mời" làm dân biểu các cấp thì hoặc là thiếu bản lãnh, hoặc là còn tham danh vọng, ham muốn võng lọng.
Giáo hội công giáo có thiết chế chặt chẽ còn bị chính quyền dùng vô vàn mưu kế để lũng đoạn, các giáo hội khác có tổ chức lỏng lẻo chắc chắn không khá hơn.
Nội bộ các tôn giáo trong các quốc gia Đông Âu dưới thời cộng sản là hình ảnh những gì đang diễn ra tại Việt Nam ngày nay. Tình trạng đàn áp tôn giáo đã diễn ra từ ngày cộng sản vô thần nắm được chính quyền các địa phương nhỏ nhất. Tình trạng đàn áp tôn giáo trở thành trắng trợn khốc liệt hơn khi họ chiếm được miền Bắc, sau là miền Nam và cho đến nay trở thành rất tinh vi xảo quyệt, nham hiểm. Người ta khó có thể thông cảm với vài tu sĩ quá khiếp sợ phải quỵ luỵ trước bạo quyền không dám nói gì, hay quản thúc cấp dưới của mình như trường hợp Giám mục Nguyễn Hữu Long đối với Linh mục Đặng Hữu Nam, đó không phải là hình ảnh tôn quý của vị tu sĩ chân chính, không phù hợp với tinh thần vô úy, không dám hy sinh để bảo vệ tu sĩ của mình, cộng đồng tín đồ nhỏ bé của mình, nói chi đến bảo vệ quốc gia dân tộc.
Kinh Diễn Đạo Tục Nghiệp dạy, "Người xuất gia là người tôn quý cao nhất, là người vô thượng, người không ai sánh bằng, người không ai ngang vai, người ấy là bậc đại hùng lực giữa thế gian, độc bộ vô lữ".
Mức độ tệ hại nhất là những tu-sĩ-đảng-viên ham quyền lực công khai, hãnh diện tham gia vào các tổ chức ngoại vi của cộng sản như Mặt trận Tổ quốc, vào Quốc hội hay Hội đồng nhân dân, khoe mình "vì dân" hy sinh gánh vác "việc nước", thực chất để được gần kề quan chức trung ương, vơ vét quyền lợi, để có chùa to, thánh thất, nhà thờ lớn, đút túi tiền công đức hàng trăm tỷ một năm. Với những tu sĩ như vậy, trong lúc này họ có thể hưởng được chút ân huệ của Nhà nước. Những hạng người này lợi dụng kinh Phật, lời Chúa dạy dỗ tín đồ bảo vệ đảng hơn ai hết, nhưng cái nghiệp sẽ phải trả, nhất là khi cộng sản sụp đổ, mặt nạ bị rơi xuống, danh dự cá nhân, gia đình, dòng họ chìm trong bùn nhơ không biết bao đời rửa sạch.
Quang Nguyên
Nguồn : VNTB, 27/12/2022
Ghi chú :
(1) https://2sao.vn/su-ho-mang-dat-gai-ve-phong-giet-nguoi-lam-thieu-nu-co-thai-n-.html
(2) https://langmai.org/cong-tam-quan/thong-bach/nhung-diem-thinh-cau-va-de-nghi-05.05.2007/
(3) https://www.vietcatholicnews.net/News/Html/40536.htm
(4) https://langmai.org/cong-tam-quan/thong-bach/bay-diem-de-nghi-cua-thien-su-nhat-hanh
VOA, 30/04/2021
Ngày 29/4, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho rằng Báo cáo năm 2021 của Ủy ban Tự do Tôn giáo quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) có một số nội dung, đánh giá "thiếu khách quan, không công bằng dựa trên những thông tin không chính xác" về tình hình tại Việt Nam. Phía Việt Nam cũng nói rằng Việt Nam "sẵn sàng" trao đổi với Hoa Kỳ về các vấn đề hai bên cùng quan tâm.
Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Đoàn Khắc Việt nói : "Việt Nam ghi nhận việc Báo cáo tình hình tự do tôn giáo thế giới 2021 của Ủy ban Tự do Tôn giáo quốc tế Hoa Kỳ đã đề cập đến những nỗ lực và tiến triển tích cực trong việc đảm bảo và thúc đẩy đời sống tôn giáo, tín ngưỡng của Việt Nam. Tuy nhiên, báo cáo vẫn còn một số nội dung, đánh giá thiếu khách quan, không công bằng dựa trên những thông tin không chính xác về tình hình tại Việt Nam".
Hôm 21/4, USCIRF ra phúc trình cho biết chính quyền Việt Nam vẫn liên tục bách hại các nhóm tôn giáo độc lập, vi phạm tự do tôn giáo có hệ thống, và dùng Hội Cờ Đỏ để công kích các chức sắc tôn giáo có quan điểm khác với quan điểm của nhà nước. USCIRF cũng tái đề nghị đưa Việt Nam vào danh sách quốc gia cần quan tâm đặc biệt (CPC).
"Chính sách nhất quán của Việt Nam là bảo vệ và thúc đẩy các quyền con người, tôn trọng và bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân", ông Việt nói.
Phó phát ngôn viên nhấn mạnh : "Nhà nước Việt Nam cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, tổ chức tôn giáo tiến hành giao lưu, hợp tác quốc tế".
Từ Lâm Đồng, ông Hứa Phi, Trưởng Khối Nhơn Sanh Đạo Cao đài Chơn Truyền, đồng thời là đồng Chủ tịch Hội đồng Liên tôn Việt Nam, chia sẻ với VOA rằng ông không đồng tình với phát biểu của ông Đoàn Khắc Việt. Ông Hứa Phi nói :
"Tại Việt Nam không có tự do tôn giáo. Nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam lúc nào cũng tạo điều kiện cho những nhóm tôn giáo do nhà cầm quyền dựng lên, còn những nhóm tôn giáo chân truyền thì không có tự do, không khởi sắc, bị nhà cầm quyền gò bó để đi theo tổ chức mà họ dựng lên".
Ông Hứa Phi dẫn chứng một trường hợp nhóm tôn giáo độc lập bị chính quyền ở Phú Yên sách nhiễu trong năm 2020 :
"Một số đồng đạo của đạo Cao Đài ở miền trung bị chính quyền địa phương mời lên với lý do rằng phải gia nhập vào tổ chức tôn giáo do chính quyền dựng lên – Hội đồng Chưởng quản Tòa thánh Tây Ninh. Nhưng quý đồng đạo theo nhóm chơn truyền vẫn kiên quyết theo nhóm chơn truyền của họ".
Trong báo cáo, USCIRF nhận định rằng chính phủ Việt Nam vi phạm tự do tôn giáo một cách có hệ thống, đặc biệt đối với các nhóm tôn giáo độc lập và kể cả đối với các nhóm tôn giáo được nhà nước công nhận.
"Chính phủ Việt Nam tiếp tục cưỡng chế, tịch thu và tiêu hủy tài sản thuộc về Giáo hội Công giáo, và chính phủ đã làm việc với các nhóm Cao Đài được nhà nước hậu thuẫn để cưỡng chiếm các thánh thất thuộc nhóm Cao Đài độc lập", USCIRF viết trong phúc trình.
"Nhà chức trách trong những năm gần đây cũng đã sách nhiễu các tín đồ Cao Đài độc lập và cố gắng chiếm lấy các thánh thất của họ hoặc cưỡng ép để "tái hợp" với những nhóm được nhà nước công nhận", USCIRF nhận định.
Ông Hứa Phi nói với VOA rằng việc đưa Việt Nam vào CPC sẽ gây bất lợi cho người dân Việt Nam, thay vào đó, ông khuyến nghị Hoa Kỳ nên áp dụng Đạo luật Mangistky Toàn cầu để trừng phạt quan chức Việt Nam vi phạm nhân quyền, vi phạm tự do tôn giáo.
Chính quyền Việt Nam cho rằng các hành vi lợi dụng quyền tự do tôn giáo, tín ngưỡng để vi phạm pháp luật đều bị xử lý theo pháp luật.
Ông Việt nói Việt Nam "sẵn sàng trao đổi với Hoa Kỳ về các vấn đề hai bên cùng quan tâm trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở và tôn trọng lẫn nhau, đóng góp vào việc thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước".
VOA, 19/01/2021
Ủy hội Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ (USCIRF) sẽ tiếp tục gây áp lực lên chính quyền Việt Nam, yêu cầu họ phải trả tự do cho các tù nhân lương tâm và tôn giáo trong năm 2021, một ủy viên của Ủy ban này cho VOA biết, dù Hà Nội đã có những tiến bộ và hợp tác với Hoa Kỳ về tự do tôn giáo trong năm 2020.
Trong một cuộc phỏng vấn với VOA Tiếng Việt dịp đầu năm 2021, Ủy viên James Carr của USCIRF nói rằng trong năm qua đã chứng kiến một số thành tựu đáng kể giữa USCIRF và chính quyền Việt Nam.
Ông nói :
"Trong năm 2020, chúng tôi rất vui vì cuộc tái định cư của những người H’mong theo đạo Tin Lành, những người trước đó bị xem là người không có quốc tịch và là nạn nhân của sự kỳ thị tôn giáo. Chúng tôi khuyến khích chính phủ tiếp tục làm việc với các cơ quan chức năng để hỗ trợ việc tái định cư của các nhóm dân tương tự khác".
Vào đầu năm 2020, chính quyền tỉnh Lâm Đồng đã chính thức xác nhận tư cách công dân địa phương cho 521 người H’mong theo đạo Tin lành ở Tiểu Khu 179, xã Liêng Srônh, huyện Đam Rông, chấm dứt tình trạng "vô quốc gia" kéo dài 21 năm.
Tiến sĩ Carr cho biết thành tựu quan trọng này nhờ vào sự vận động và hỗ trợ pháp lý quốc tế của các tổ chức phi chính phủ Hoa Kỳ, trong đó BPSOS.
Một thành tựu khác, tiến sĩ Carr nói, là việc chính quyền Việt Nam phóng thích mục sư A Đảo vào tháng 9/2020, người bị bắt giam sau khi tham dự một hội nghị về tự do tôn giáo ở khu vực Đông Nam Á.
Tuy nhiên, USCIRF vẫn quan ngại vì còn rất nhiều tù nhân tôn giáo mà chính quyền Việt Nam chưa chịu phóng thích và việc chính quyền sách nhiễm các nhóm tôn giáo chưa được nhà nước công nhận.
"Chúng tôi rất buồn là ông Nguyễn Bắc Truyển, Chủ tịch Hội Ái hữu Cựu Tù nhân Chính trị và Tôn giáo Việt Nam, người bị kết án 11 năm tù, vẫn chưa được phóng thích. Chúng tôi rất quan ngại rằng ông ấy vẫn còn bị giam cầm".
"Chúng tôi cũng lo ngại rằng nhà chức trách trên khắp Việt Nam vẫn tiếp tục nhắm mục tiêu vào các cộng đồng tôn giáo, bao gồm cả tín đồ Phật giáo, Tin Lành, Cao Đài, Hòa Hảo. Tôi không hiểu tại sao các nhóm nhỏ này vẫn bị nhắm mục tiêu trong khi họ, cũng như hầu hết mọi người trên thế giới đều có quy tắc đạo đức và họ chỉ thực hành các quy tắc này, thế mà chính quyền Việt Nam lại quá bận tâm vì các nhóm nhỏ đó ?"
Khi được hỏi về các ưu tiên của USCIRF đối với Việt Nam trong năm 2021, Ủy viên Carr nói :
"Chúng tôi mong muốn chính phủ Việt Nam từ bỏ những hành vi quấy rối đối với những cộng đồng tôn giáo ở nông thôn và cả những nhóm tôn giáo thuộc dân tộc thiểu số. Và vì vậy chúng tôi rất lo ngại về sự quấy rối liên tục của chính quyền đối với các nhóm tôn giáo thiểu số ở Việt Nam".
Tiến sĩ Carr cho biết rằng USCIRF sẽ tiếp tục lên tiếng và gây áp lực để giới lãnh đạo Hà Nội trả tự do cho ông Nguyễn Bắc Truyển, người được USCIRF bảo trợ vào tháng 11/2019, và vận động để chính quyền Việt Nam phóng thích tất cả các tù nhân lương tâm và chính trị khác.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục lên tiếng để ông ấy được tự do. Và chúng tôi sẽ làm mọi cách để gây áp lực lên chính phủ Việt Nam để trả tự do cho tất cả các tù nhân lương tâm và tù nhân tôn giáo".
"Thật xấu hổ khi một quốc gia mạnh như Việt Nam lại đi bỏ tù những người đang cố gắng thực hành các quy tắc đạo đức theo tôn giáo của họ".
Từ năm 2007 cho đến nay qua các báo cáo thường niên, USCIRF liên tục đề nghị Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ liệt Việt Nam vào danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt (CPC) vì cho rằng nước này vi phạm nghiêm trọng tự do tôn giáo.
Chính quyền Việt Nam cho rằng các báo cáo của USCIRF "vẫn có những thông tin không chính xác, chưa được kiểm chứng !".
Năm ngoái, báo Nhân dân của Đảng cộng sản Việt Nam nói rằng những người soạn thảo các báo cáo của USCIRF đã "sử dụng rất nhiều tin tức do thế lực thù địch, thiếu thiện chí bịa đặt để vu cáo, vu khống, xuyên tạc vấn đề tự do tôn giáo ở Việt Nam, và dựa vào đó để đánh giá".
VOA, 14/10/2020
Báo Công an nhân dân, cơ quan ngôn luận của Bộ Công an Việt Nam, vừa lên tiếng chỉ trích Ủy hội Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ (USCIRF), cho rằng "với bản chất hai mặt", USCIRF là "công cụ phục vụ cho mưu đồ của Mỹ và đồng minh". Một trong các nạn nhân của tự do tôn giáo và tín ngưỡng Việt Nam được USCIRF công nhận đã bác bỏ cáo buộc của Bộ Công an.
Trong bài viết lên án USCIRF vào tháng trước, Báo Công an nhân dân cho rằng trong các cuộc làm việc với Chính phủ và các ban ngành, chức năng của Việt Nam, đoàn USCIRF "ngang nhiên đưa ra những đề nghị thiếu thiện chí, gây căng thẳng trong đối thoại, trao đổi về tình hình tôn giáo".
Sau chuyến công tác của đoàn USCIRF đến Việt Nam vào tháng 9/2019, các ủy viên của USCIRF đã liên tục lên tiếng kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho tù nhân lương tâm tôn giáo Nguyễn Bắc Truyển và Mục sư A Đảo.
Đến tháng 9/2020, Mục sư A Đảo đã được phóng thích, sau bốn năm bị giam cầm. Vào đầu tháng này, trước dịp hai nước đối thoại nhân quyền lần thứ 24, diễn ra vào ngày 6/10/2020, ba dân biểu Hoa Kỳ thúc giục Bộ Ngoại Giao Mỹ gây áp lực với chính quyền Việt Nam để trả tự do cho ông Nguyễn Bắc Truyển, một trong những tù nhân lương tâm tôn giáo được USCIRF bảo trợ.
Song song với việc kêu gọi trả tự do cho tù nhân lương tâm tôn giáo, từ tháng 10/2019, USCIRF còn lập danh sách các nạn nhân của tự do tôn giáo và tín ngưỡng với mục đích nâng cao nhận thức của công chúng về hoàn cảnh nghiêm trọng của các nạn nhân vi phạm tự do tôn giáo ở một vài nước.
Hiện tại USCIRF ghi nhận Việt Nam có 36 nạn nhân của tự do tôn giáo và tín ngưỡng, phần lớn đang bị chính quyền giam cầm.
Ông Y Phic Hdok, một nhà hoạt động cho tự do tôn giáo người Montagnard, dân tộc Eđê, hiện đang xin quy chế tị nạn của Cao ủy LHQ về người tị nạn (UNHCR) Thái Lan, nêu nhận định với VOA về các cáo buộc của báo Công an nhân dân :
"Mỗi khi phía Mỹ lên tiếng nêu sự thật về những việc làm của chính quyền Việt Nam thì phía Việt Nam luôn phản ứng bằng những bài viết nói xấu, bôi nhọ, nhằm đánh lạc hướng và trấn an người dân".
"Họ luôn có những hành động trả thù và không chịu chấp nhận sự thật !" ông Y Phic, người vừa được USCIRF công nhận là nạn nhân của tự do tôn giáo và tín ngưỡng Việt Nam, cho VOA biết thêm.
USCIRF là một ủy hội độc lập, lưỡng đảng của chính phủ liên bang Hoa kỳ, được thành lập theo Đạo Luật Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế (IRFA), giám sát quyền phổ quát về tự do tôn giáo và tín ngưỡng ở ngoại quốc.
Báo cáo của USCIRF về tự do tôn giáo Việt Nam công bố vào tháng 4/2020 nhận định rằng quyền tự do tôn giáo-tín ngưỡng ở Việt Nam vẫn chưa được thực sự tôn trọng ; đồng thời khuyến nghị Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đưa Việt Nam vào danh sách các Quốc gia cần quan tâm đặc biệt (CPC) "để có thể gây sức ảnh hưởng ngoại giao đến chính quyền Việt Nam nhằm tạo ra sự thay đổi tích cực và cung cấp quyền tự do tôn giáo cho người dân của họ".
Các nhà hoạt động vì tự do tôn giáo Việt Nam nói với VOA trong các cuộc phỏng vấn trước đây rằng họ tán thành với khuyến nghị của USCIRF để đưa Việt Nam trở lại CPC, và xác nhận tính khách quan, chính xác các báo cáo của USCIRF.
Vào tháng 6/2020, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng cho rằng Báo cáo của USCIRF "vẫn có những thông tin không chính xác, chưa được kiểm chứng !"
Tờ Nhân dân, cơ quan ngôn luận của Đảng cộng sản Việt Nam, cho rằng những người soạn thảo các báo cáo của USCIRF đã "sử dụng rất nhiều tin tức do thế lực thù địch, thiếu thiện chí bịa đặt để vu cáo, vu khống, xuyên tạc vấn đề tự do tôn giáo ở Việt Nam, và dựa vào đó để đánh giá".
Tương tự, Bộ Ngoại giao Việt Nam và truyền thông trong nước cũng thường xuyên lên tiếng chỉ trích các báo cáo thường niên về nhân quyền và tự do tôn giáo của Bộ Ngoại giao Mỹ, cho rằng các báo cáo này "xuyên tạc sự thật", "có những thông tin thiếu khách quan, không chính xác và chưa được kiểm chứng về tình hình Việt Nam", hay "phá hoại quan hệ chính trị giữa Việt Nam và Hoa Kỳ".
Ông Y Phic nêu nhận xét rằng trong khi chính phủ Mỹ mạnh mẽ thúc đẩy cải thiện nhân quyền và tự do tôn giáo tại Việt Nam thì chính phủ Việt Nam lại "bảo thủ và không chịu thay đổi hoàn toàn để người dân được thực sự tự do, họ chỉ nhân nhượng khi cần trao đổi thương mại quốc tế, nhưng sau đó vẫn quay trở lại đàn áp người dân, cụ thể là các hội thánh tư gia".
Ủy ban Mỹ chúc mừng Quốc khánh Việt Nam, thúc giục ‘cải thiện tự do tôn giáo’
VOA, 04/09/2020
Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) hôm 3/9 ra thông cáo cho biết đã gửi lời chúc mừng đến chính phủ Việt Nam nhân Ngày Quốc khánh 2/9, đồng thời khuyến khích chính phủ thực hiện các bước cải thiện các điều kiện tự do tôn giáo trong nước.
Mục sư A Đảo và Tín đồ Hòa Hảo Nguyễn Bắc Truyển. Photo USCIRF và Free Them Now.
"USCIRF khen ngợi cả chính quyền tại địa phương và quốc gia đã cùng hợp tác để bắt đầu giúp đỡ những người Tin Lành H’Mong ở huyện Đam Rông, những người bị coi là vô quốc tịch vì sự phân biệt tôn giáo. Tuy nhiên, đây mới chỉ là bước đầu tiên", Ủy viên James W. Carr nói trong bản thông cáo.
"Chúng tôi khuyến khích chính phủ quốc gia làm việc với các cơ quan chức năng ở miền trung và miền bắc Tây Nguyên để hỗ trợ cho các nhóm khác có tình cảnh tương tự. Ngoài ra, chính phủ Việt Nam phải giải quyết tình trạng phân biệt tôn giáo đã dẫn đến sự thất tán của các cộng đồng này".
Ủyban của Mỹ chuyên giám sát tình trạng tự do tôn giáo trên toàn thế giới nêu lên tình trạng sách nhiễu người H’Mong và người Thượng theo Thiên Chúa Giáo tại Việt Nam.
Dẫn lời các nhà vận động nhân quyền, ủy ban này nói chính quyền tại địa phương đã có hành động trả đũa nhóm người thiểu số này bằng cách từ chối cấp giấy chứng minh nhân dân và hộ khẩu, buộc hàng nghìn người phải chạy sang các vùng khác ở Việt Nam.
Tuy nhiên, USCIRF cho biết vào tháng 1/2020, chính quyền huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng, đã công bố kế hoạch tái định cư cho 79 hộ gia đình H’Mong theo Thiên Chúa Giáo (521 người) tại Tiểu khu 179 đã bị đuổi ra khỏi làng trước đó. Kế hoạch bao gồm 3,3 triệu đô la tài trợ và xây dựng cơ sở hạ tầng, trong đó có đường sá và một phòng khám y tế.
"USCIRF hoan nghênh tiến bộ của Việt Nam, nhưng chúng tôi vẫn quan ngại sâu sắc về tình trạng quấy rối các nhóm tôn giáo chưa được công nhận và những người ủng hộ tự do tôn giáo", Phó Chủ tịch Ủy ban Anurima Bhargava nói.
"Chúng tôi kêu gọi chính phủ Việt Nam trả tự do cho tất cả những cá nhân bị giam giữ vì biểu đạt tín ngưỡng một cách ôn hòa, bao gồm ông Nguyễn Bắc Truyển và Mục sư A Đảo".
Mục sư A Đảo bị bắt giam tại Việt Nam vào năm 2016 sau khi ông tham gia một hội nghị về tự do tôn giáo trong khu vực. Sau đó, ông bị kết án 5 năm tù giam với cáo buộc "giúp người khác trốn đi nước ngoài". Còn ông Nguyễn Bắc Truyển và một số thành viên Hội Anh Em Dân Chủ bị bắt vào tháng 7/2017. Đến tháng 4/2018, ông bị đưa ra xét xử và tuyên án 11 năm tù, 3 năm quản chế về tội "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" theo Điều 79.
Ủy viên Carr và Phó Chủ tịch Bhargava là những người đã nỗ lực vận động cho hai tù nhân trên trong khuôn khổ Dự án Tù nhân Lương tâm của USCIRF.
Trong Báo cáo Thường niên năm 2020, USCIRF kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ tăng cường tài trợ cho các dự án tự do tôn giáo ở Việt Nam.
Tháng 9/2019, một đoàn công tác của USCIRF đã đến Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh để đánh giá việc thực hiện Luật Tín ngưỡng và Tôn giáo.
"Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế 2019" công bố vào ngày 10/6 ghi nhận một số cải thiện tại Việt Nam, nhưng tiếp tục nêu lên tình trạng vi phạm tự do tôn giáo qua nhiều vấn đề cụ thể như đàn áp, sách nhiễu, bắt bớ nhiều người vì thực hành đức tin tôn giáo một cách ôn hoà, tình trạng giam giữ các tù nhân lương tâm, phân biệt đối xử dẫn đến tình trạng vô tổ quốc của nhóm người thiểu số ở Tây Nguyên, trả thù những người không chịu từ bỏ đức tin tôn giáo…
Báo cáo của USCIRF tiếp tục kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ chỉ định Việt Nam vào danh sách các nước cần quan tâm đặc biệt (CPC) theo Đạo luật Tự do Tôn giáo Quốc tế.
Trả lời tại một cuộc họp báo ngay sau khi báo cáo được công bố, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nói "Chúng tôi ghi nhận Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã đề cập những thành tựu và tiến triển của Việt Nam", nhưng "vẫn có những thông tin thiếu khách quan, không chính xác và chưa được kiểm chứng".
Trong khi đó, tờ báo Nhân Dân - cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Việt Nam – cho rằng mặc dù đã được Việt Nam cung cấp tài liệu cụ thể, chính xác, nhưng "báo cáo vẫn sử dụng rất nhiều tin tức do thế lực thù địch, thiếu thiện chí bịa đặt để vu cáo, vu khống, xuyên tạc vấn đề tự do tôn giáo ở Việt Nam".
Tờ báo nói thêm rằng hành động của cơ quan Mỹ giống như "tiêu chuẩn kép", trong thời điểm nước Mỹ cần phải "xem xét một số vấn đề liên quan nhân quyền qua cái chết của hàng trăm nghìn người vì đại dịch Covid-19 và các hệ lụy tiêu cực xảy ra từ sự kiện người da màu G. Floyd bị cảnh sát giết hại".
USCIRF là một tổ chức chính phủ liên bang độc lập, lưỡng đảng, do Quốc hội Hoa Kỳ thành lập nhằm giám sát, phân tích và đưa ra báo cáo về những mối đe dọa đối với tự do tôn giáo ở nước ngoài.
********************
Ủy hội Tự do Tôn giáo Quốc tế kêu gọi Việt Nam cải thiện điều kiện tự do tôn giáo cho người Thượng và H'Mong
RFA, 04/09/2020
Ủy hội Tự do Tôn giáo Quốc tế (USCIRF) của Hoa Kỳ hôm 3/9 ra thông cáo báo chí kêu gọi chính phủ Việt Nam cải thiện điều kiện tự do tôn giáo trong nước, đặc biệt là đối với những người theo Thiên chúa giáo ở Tây Nguyên.
Các em học sinh ở tiểu khu 179, tỉnh Lâm Đồng, đi học - Báo Lâm Đồng
Theo USCIRF, trong nhiều thập niên, giới chức địa phương ở miền bắc và trung Tây Nguyên liên tục gây sách nhiễu đối với những người H’Mong và người Thượng. Hàng ngàn người theo đạo ở đây không được cấp chứng minh nhân dân, không được cấp sổ hộ khẩu, khiến họ trở thành những người dân không có quốc gia.
Tuy nhiên, cũng theo USCIRF, hồi tháng 1 vừa qua, chính quyền huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng đã công bố kế hoạch trị giá 3,3 triệu đô la nhằm giúp định cư 79 gia đình người H’Mong theo Thiên chúa giáo vào tiểu khu 179. Kế hoạch này bao gồm việc xây đường xá, trạm y tế, trung tâm cộng đồng và các cơ sở vật chất khác cho những người này.
USCIRF hoan nghênh bước đi này của Việt Nam và khuyến khích chính phủ Việt Nam áp dụng kế hoạch như ở tiểu khu 179 đối với các nơi khác nhằm giúp cộng đồng người H’Mong và Thượng theo đạo ở địa phương.
Mặc dù vậy, USCIRF vẫn "quan ngại sâu sắc về tình trạng sách nhiễu đối với những nhóm đạo không được đăng ký và những người đòi tự do tôn giáo", USCIRF "thúc giục chính phủ Việt Nam phải trả tự do cho tất cả các cá nhân bị bắt giữ vì bày tỏ ôn hoà niềm tin của mình, bao gồm tù nhân lương tâm Nguyễn Bắc Truyển và Mục sư A Đảo".
Ông Nguyễn Bắc Truyển bị bắt giữ năm 2017 và hiện đang chịu án tù 11 năm với cáo buộc âm mưu hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân.
Mục sư A Đảo bị bắt giữ năm 2016 và bị kết án tù 5 năm với cáo buộc tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài.
Hiện cả hai người đều nằm trong dự án tù nhân lương tâm được USCIRF bảo trợ.
Báo cáo thường niên năm 2020 của USCRIF kêu gọi chính phủ Mỹ gia tăng tài trợ cho các dự án tự do tôn giáo ở Việt Nam. USCRIF đồng thời kêu gọi Mỹ đưa Việt Nam vào danh sách những nước cần quan tâm đặc biệt vì tự do tôn giáo (CPC).