Thông Luận

Phúc trình tôn giáo của Mỹ : những vi phạm nghiêm trọng tự do tôn giáo ở Việt Nam vẫn tiếp diễn (RFA, 27/09/2017)

Ủy hội Hoa Kỳ về Tự Do Tôn giáo Quốc tế- USCIRF vào ngày 27 tháng 9 công bố phúc trình mới về tình hình tự do tôn giáo- tín ngưỡng tại khu vực các nước thuộc Hiệp hội Các Quốc Gia Đông Nam Á- ASEAN.

Phúc trình về tự do tôn giáo của USCIRF - Courtesy USCIRF.gov

Bản phúc trình có tên ‘Một quyền cho tất cả mọi người : quyền tự do tôn giáo & tín ngưỡng tại ASEAN’. Theo thông cáo của USCIRF thì phúc trình mới nêu ra tình trạng về quyền tự do này tại 10 nước thuộc ASEAN.

USCIRF xem xét các biện pháp của khối này và từng quốc gia thuộc khối đối với quyền tự do tôn giáo- tín ngưỡng được nói là một quyền căn bản. Qua xem xét, USCIRF bày tỏ khen ngợi về việc ASEAN đạt được một mức độ nào đó về hợp tác trong khối đa dạng như thế ; đồng thời USCIRF cũng nêu ra thực tiễn cần phải cải thiện.

Chủ tịch USCIRF, ông Daniel Mark, phát biểu rằng khối ASEAN tỏ rõ mong muốn trở thành một lực lượng kinh tế, chính trị và văn hóa trong khu vực và trên thế giới. Tuy nhiên khối này và từng quốc gia thành viên có trách nhiệm tôn trọng các chuẩn mực về nhân quyền quốc tế, trong đó có việc bảo vệ quyền tự do- tín ngưỡng và các quyền con người liên hệ khác nữa.

Phúc trình mới nhất của USCIRF trong phần về Việt Nam đánh giá chính quyền Hà Nội có tiến hành một số bước để cải thiện điều kiện tự do tôn giáo ở trong nước. Nhiều cá nhân và cộng đồng có thể thực thi quyền này một các tự do, công khai không gặp lo sợ nào.

Theo USCIRF thì nhìn chung, tại Việt Nam, những những tổ chức tôn giáo được nhà nước công nhận phát triển tốt hơn những nhóm chưa được thừa nhận. Tuy vậy, những vi phạm nghiêm trọng về tự do tôn giáo vẫn tiếp diễn, đặc biệt đối với những cộng đồng sắc tộc thiểu số ở khu vực nông thôn của một số tỉnh. Chính quyền Hà Nội hoặc có chỉ thị hoặc cho phép sách nhiễu, phân biệt đối xử với những tổ chức tôn giáo độc lập, không đăng ký.

Còn có sự cách biệt giữa phát biểu của chính quyền Trung ương là cải thiện điều kiện tự do tôn giáo và hành động thực tế đang diễn ra của giới chức địa phương, an ninh, và những nhóm côn đồ có tồ chức tiến hành đe dọa, gây hại thân thể của những tín đồ, phá hoại nơi thờ tự hay tài sản tôn giáo.

USCIRF nêu trong phúc trình rằng chính quyền Việt Nam cũng thường xuyên nhắm đến những cá nhân và nhóm cụ thể bởi vì niềm tin tôn giáo, thành phần dân tộc, sự ủng hộ cho dân chủ- nhân quyền- tự do tôn giáo, mối quan hệ lịch sử với Phương Tây, hoặc mong muốn độc lập không chịu sự kiểm soát của chính quyền cộng sản.

Số này được kể ra gồm Cao Đài Chân Truyền, Phật giáo Việt Nam Thống Nhất, Phật Giáo Hòa Hảo Thuần Túy, Khmer Krom, người Thượng Tây Nguyên, người H’mong, Pháp Luân Công, đạo Dương Văn Mình.

Một số trường hợp bị sách nhiễu trong suốt năm 2016 được nêu ra như trường hợp bà Trần Thị Hồng, vợ mục sư Nguyễn Công Chính khi tiếp xúc với Đại sứ Lưu động về Tự do Tôn giáo Quốc tế David Saperstein. Rồi trường hợp hai người Thượng Tây Nguyên sang Đông Timor tham dự một hội nghị về tự do tôn giáo khu vực là mục sư A Dao và bà Y Bet…

USCIRF còn nêu ra là các tổ chức tôn giáo tiếp tục tường trình về những đe dọa bị trục xuất khỏi hay phá hủy cơ sở tôn giáo của họ.

Vụ việc cưỡng chế và san bằng Chùa Liên Trì tại Thủ Thiêm, thành phố Hồ Chí Minh cũng được nêu ra như một điển hình.

Nhận định về Luật Tín Ngưỡng- Tôn Giáo mà Quốc hội Việt Nam thông qua vào ngày 18 tháng 11 năm ngoái và đến đầu sang năm 2018 có hiệu lực, USCIRF cho rằng luật này có một số yếu tố tích cực. Đó là thừa nhận tư cách pháp nhân cho một số tổ chức tôn giáo ; rút ngắn thời gian mà các tổ chức tôn giáo phải chờ để được đăng ký ; khuyến khích thiết lập các trường học tôn giáo và những cơ sở giáo dục khác ; thay đổi biện pháp chuẩn thuận của chính quyền sang biện pháp thông báo đối với một cố hoạt động tôn giáo nào đó.

Trong khi đó thì đối với những tiếng nói chỉ trích thì Luật Tín Ngưỡng- Tôn Giáo của Việt Nam sẽ giới hạn quyền tự do tôn giáo thông qua những yêu cầu đăng ký nặng nề, bó buộc ; đồng thời cho phép chính quyền can thiệp quá mức vào đời sống tôn giáo. Thực tế thì những cải thiện khiêm tốn trong Luật Tín Ngưỡng- Tôn Giáo chủ yếu làm lợi cho những tổ chức tôn giáo được cho đăng lý, được nhà nước công nhận.

Trong Luật Tín Ngưỡng- Tôn Giáo của Việt Nam còn có qui định mơ hồ về an ninh quốc gia mà giới cổ xúy cho nhân quyền và những cộng đồng tôn giáo quan ngại sẽ được sử dụng để diễn giải nhằm hạn chế các quyền tự do ; đặc biệt ở cấp địa phương.

USCIRF cho rằng nhìn chung chính quyền Việt Nam đàn áp bất cứ ai thách thức quyền hành của họ, trong đó có những luật sư, bloggers, các nhà hoạt động, xã hội dân sự, và các tổ chức tôn giáo.

*************************

An ninh Việt Nam mạnh tay trước thềm hội nghị APEC 2017 (VOA, 27/09/2017)

Chính quyền Việt Nam tăng cường an ninh và mạnh tay đối với các nhà hoạt động trước thềm hội nghị trung ương 6 và hội nghi APEC.

Nhà hoạt động Nguyễn Viết Dũng trong một cuộc biểu tình vì môi trường.

Nhà tranh đấu Lê Văn Sơn cho VOA biết ông Nguyễn Viết Dũng, một người từng tham gia biểu tình thảm họa môi trường Formosa, vừa bị an ninh mặc thường phục bắt giữ khi Dũng đến giáo xứ Song Ngọc ở tỉnh Nghệ An sáng 27/9.

"Anh Nguyễn Viết Dũng bị bắt cóc tại khu vực nhà thờ Song Ngọc. Anh là người lên tiếng phản đối Formosa và đồng hành cùng các linh mục và giáo dân. Ngày hôm nay anh bị một nhóm người bắt giữ. Người dân còn phát hiện nhóm người này để lại xe máy gắn biển số giả và còng số tám. Cho đến bây giờ tôi vẫn chưa biết cụ thể anh Nguyễn Viết Dũng bị đưa đi đâu".

Ông Nguyễn Viết Dũng, với biệt danh trên mạng xã hội là Dũng Phi Hổ, từng bị tuyên 15 tháng tù vào năm 2015 vì tội "Gây rối trật tự công cộng", theo Điều 245 của Bộ Luật hình sự, do tham gia tuần hành bảo vệ cây xanh ở Hà Nội.

Từ thành phố Hồ Chí Minh, ông Sơn cho biết thêm :

"Trong tuần lễ vừa qua nhà cầm quyền Việt Nam nhắm vào nhiều nhà tranh đấu, trong đó có sinh viên Lê Minh Sơn bị mời làm việc liên tục trong 4 ngày, và bị gây sức ép rất lớn ; luật gia Nguyễn Đình Hà từ Hà Nội và anh Nguyễn Hồ Nhật Thành ở Sài Gòn bị công an câu lưu trong một thời gian ngắn và hiện nay là anh Nguyễn Viết Dũng tại Nghệ An. Trong khi đó nhiều dân oan bị cô lập và giải tán… Đây là một chiến dịch kéo dài từ đầu năm cho đến nay có hơn 20 người bị nhà cầm quyền bắt giữ, truy tố và xét xử".

Hồi đầu tuần nhà hoạt động Nguyễn Đình Hà nói với VOA rằng ông bị "sách nhiễu" ở thành phố Hồ Chí Minh, cùng với hai học viên của một lớp về hoạt động xã hội dân sự hôm 23/9, khi ấy các sỹ quan an ninh Việt Nam mặc thường phục thừa lúc ông đi vắng đã "đột nhập" vào và "lục soát" căn hộ nơi ông tạm trú ít ngày ở phường 5, quận 11.

Nhà tranh đấu Nguyễn Hồ Nhật Thanh, người thuê căn hộ nơi dùng để tổ chức lớp học trên nói với VOA :

"Tôi nghĩ họ không muốn xuất hiện những khóa học cho các nhà hoạt động. Nhà cầm quyền luôn đánh giá rằng những hoạt động này mang tính thù địch và họ luôn luôn tìm mọi cách ngăn chặn và đàn áp, mặc dù những hoạt động này đều ôn hòa và hợp pháp".

Hôm 25/9, hãng tin Reuters đưa tin rằng hơn 500 công an đã dùng vòi rồng và roi điện giải tán 200 người biểu tình chống ô nhiễm và đòi bồi thường tại nhà máy dệt Pacific Crystal Textiles của Hồng Kông ở khu công nghiệp Lai Vu thuộc tỉnh Hải Dương, nơi hàng trăm người dân đã thay phiên nhau biểu tình trong suốt 5 tháng qua bằng cách căng lều bạt, chiếm lối vào nhà máy.

Người biểu tình phản đối nạn ô nhiễm môi trường do nhà máy gây ra tại địa phương, và đòi đền bù thỏa đáng cho nhà đất ruộng vườn của họ đã bị nhà cầm quyền giải tỏa để xây dựng khu công nghiệp.

Blogger Lê Anh Hùng từ Hà Nội nhận định rằng những hành động sách nhiễu các nhà hoạt động trên cả nước trong thời gian vừa qua là nhằm tăng cường an ninh trước hội nghị trung ương 6 dự kiến diễn ra vào đầu tháng 10 và Hội nghị Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC) dự kiến vào đầu tháng 11 :

"Tôi cho là như vậy. Cơ quan an ninh của nhà cầm quyền đang cường đảm bảo an ninh cho các sự kiện quan trọng sắp tới, gần nhất là hội nghị trung ương 6 sắp diễn ra. Điều này cũng phù hợp với xu thế chung là nhà cầm quyền càng ngày càng tăng cường đàn áp những tiếng nói đối lập trong thời gian gần đây".

Các nhà tranh đấu nói chính quyền Cộng sản Việt Nam muốn kiểm soát thành phần bất đồng chính kiến trước hội nghị thượng đỉnh APEC diễn ra tại Đà Nẵng, nơi nhiều nguyên thủ quốc gia, trong đó dự kiến có Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng sẽ tham dự.

Truyền thông trong nước loan tin rằng nhằm để đảm bảo an ninh, trật tự, Công an Hà Nội sẽ bắt đầu tổng kiểm tra hộ khẩu trên toàn thành phố từ 1/10 đến hết ngày 15/11, trong đó nhấn mạnh "tổng kiểm tra, rà soát phát hiện đối tượng nơi khác đến tạm trú".

Ông Lê Anh Hùng nhận định :

"Trong ngắn hạn thì việc đàn áp của chính quyền ít nhiều cũng có ảnh hưởng, nhưng về lâu dài, càng đè nén thì sức phản kháng của những người đấu tranh nói riêng và của dân chúng nói chung càng có dịp bùng lên mạnh mẽ.

Trước đó, ông Adam McCarty, Kinh tế gia Trưởng của Viện Mekong Economics ở Hà Nội, nói với VOA :

"Không có gì nhiều để than phiền, tôi nghĩ APEC sẽ là cơ hội lớn để giới thiệu Việt Nam với thế giới. Chính quyền Việt Nam không muốn sự kiện này trở thành một hậu cảnh cho một cuộc biểu tình".

Tổ chức Theo dõi Nhân quyền từng lên tiếng rằng các nhân viên mật vụ Việt Nam đánh đập các nhà hoạt động và các blogger mà "không bị truy cứu".

Vào giữa tháng này, Bộ Công An, Bộ Quốc phòng và các cơ quan khác đã có một cuộc họp nhằm đảm bảo an ninh cho Tuần lễ Cấp cao APEC, trong đó nhấn mạnh rằng phải "đảm bảo an ninh, an toàn, cũng như các biện pháp nắm tình hình từ xa, không để xảy ra bị động bất ngờ".

************************

Việt Nam bắt giữ một người hoạt động xã hội theo điều 88 (RFA, 27/09/2017)

Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Nghệ An hôm 27 tháng 9 ra thông cáo báo chí về việc bắt khẩn cấp Nguyễn Viết Dũng, một người hoạt động xã hội, về hành vi ‘Tuyên truyền chống nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam’ theo điều 88 – Bộ luật Hình sự.

Hình Nguyễn Viết Dũng  - Courtesy facebook Dung Phi Ho

Vào tối ngày 27 tháng 9, bố của Nguyễn Viết Dũng là ông Nguyễn Viết Hùng cho đài Á Châu Tự Do biết thông tin này qua điện thoại từ nhà của mình ở tỉnh Nghệ An :

Cũng biết được thông tin của bạn bè báo cho. Họ báo là Dũng bị bắt vào lúc 12 giờ 10 phút ngày 27 tháng 9 ở Quỳnh Lưu, Nghệ An, gần giáo xứ Song Ngọc. Lúc bị bắt thì gia đinh cũng không biết được tin nhưng do áp lực bạn bè nên bây giờ công an ra thông cáo bắt Dũng theo điều 88 Bộ luật Hình sự Việt Nam.

Ông Nguyễn Viết Hùng cho biết ông phản đối việc bắt giữ Nguyễn Viết Dũng của công an vì ông cho rằng không minh bạch

Nguyễn Viết Dũng năm nay 31 tuổi là người được cộng đồng mạng biết đến với cái tên Dũng Phi Hổ, nổi tiếng trên mạng sau khi chụp hình mặc quân phục rằn ri của chế độ Sài Gòn và treo cờ vàng ba sọc của chính quyền Sài Gòn trước kia.

Vào tháng 4 năm 2015, Nguyễn Viết Dũng đã lập Đảng Cộng Hòa và Hội những người yêu quân lực Việt Nam Cộng Hòa.

Nguyễn Viết Dũng cũng là người tích cực tham gia các hoạt động xã hội, tham gia biểu tình phản đối Trung Quốc, chỉ trích chính quyền.

Nguyễn Viết Dũng bị bắt lần đầu tiên hôm 12 tháng 4 năm 2015 vì tham gia tuần hành bảo vệ cây xanh Hà Nội, và bị khởi tố theo điều 245 về tội Gây rối trật tự công cộng.

Phiên tòa xét xử Nguyễn Viết Dũng ở Hà Nội hôm 14 tháng 12 năm 2015 đã tuyên án Dũng Phi Hổ 15 tháng tù. Nguyễn Viết Dũng được trả từ do hôm 13 tháng 4 năm 2016.

Chỉ trong vài tháng qua, Việt Nam đã bắt giữ và kết án ít nhất 11 nhà hoạt động xã hội vì các hoạt động ôn hòa chỉ trích chính quyền. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Quốc tế (Human Rights Watch) gọi năm 2017 là năm tồi tệ nhất cho nhân quyền Việt Nam.