‘Trường hợp đặc biệt’ chứng tỏ Đảng ‘thất bại về nhân sự’ 

VOA, 20/01/2021

Việc Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục có biệt lệ về nhân sự cho một số trường hợp đã quá tuổi quy định chỉ càng chứng tỏ họ ‘đã thất bại trong công tác phát hiện và bồi dưỡng cán bộ’ và họ ‘đặt ra quy định nhưng lại làm sai quy định’, một nhà quan sát từ trong nước nói với VOA.

Ông Nguyễn Phú Trọng đã làm hai nhiệm kỳ tổng bí thư

Đảng Cộng sản Việt Nam vừa kết thúc hội nghị trung ương 15 hôm 17/1 – hội nghị toàn thể Trung ương Đảng lần cuối cùng trước khi khai mạc Đại hội Đảng lần thứ 13 để thực hiện việc chuyển giao thế hệ lãnh đạo mỗi năm năm một lần.

Hội nghị 15 đã thông qua danh sách bổ sung vào Ban chấp hành trung ương khóa mới, các trường hợp đặc biệt được ở lại Trung ương Đảng và Bộ Chính trị khóa 13. Nhưng quan trọng nhất là biểu quyết về các ‘trường hợp đặc biệt’ trong số bốn vị trí lãnh đạo chủ chốt là Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Quốc hội, theo tường thuật của Thông tấn xã Việt Nam.

Hội nghị này đã họp xong chỉ trong vòng 1,5 ngày trong khi lúc đầu dự kiến họp đến 3 ngày và số phiếu dành cho các trường hợp đặc biệt ‘tập trung rất cao’, cũng theo hãng tin Nhà nước Việt Nam.

‘Phương án nhân sự mới’

Theo quy định lâu nay của Đảng Cộng sản Việt Nam thì những ai đã quá 68 tuổi thì không được phép tái cử. Như vậy thì tất cả các vị từ Tổng bí thư-Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đều phải về hưu. Để được tiếp tục ở lại thì họ phải được Trung ương Đảng chấp thuận cho là ‘trường hợp đặc biệt’.

Hiện giờ vẫn chưa rõ các trường hợp đặc biệt đó là ai. Theo quy định của Chính phủ thì thông tin về nhân sự lãnh đạo được đề cử của Đảng thuộc diện ‘tuyệt mật’, nhưng sau hội nghị 15 thì đã có những tin tức rò rỉ về các trường hợp đặc biệt này.

Trao đổi với VOA từ Hà Nội, Tiến sĩ Nguyễn Quang A, một nhà bất đồng chính kiến đồng thời là nhà quan sát chính trị, cho biết sau hội nghị 15 vừa qua, đã có tin rò rỉ ra là ông Trần Quốc Vượng, thường trực Ban bí thư vốn được dự kiến sẽ lên làm thay ông Trọng làm Tổng bí thư tại Đại hội 13, không đạt đủ tín nhiệm trong Đảng.

Ông chỉ ra việc kỳ này Đảng phải họp thêm hội nghị 15 trong khi các khóa trước chỉ họp tới lần thứ 14 là đã quyết định xong để chứng tỏ rằng Đảng đã ‘không thể thống nhất về danh sách nhân sự chủ chốt’.

Tuy nhiên, đến hội nghị 15 thì chỉ cần có 1,5 ngày là đã họp xong nên ông A cho rằng ‘ngay từ đầu hội nghị họ đã đi đến sự thống nhất (về phương án mới)’.

"Có lẽ họ chỉ bỏ phiếu thôi chứ không có bàn cãi gì nên hội nghị mới diễn ra nhanh như vậy", ông suy đoán.

Hiện giờ theo các tin đồn trên mạng xã hội mà VOA chưa kiểm chứng được thì Tổng bí thư-Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là các trường hợp đặc biệt được phép ở lại.

"Nếu ông Nguyễn Phú Trọng là trường hợp đặc biệt thì sẽ tạo tiền lệ rất xấu cho Đảng Cộng sản Việt Nam", ông A nói. "Bởi vì ông ấy đã được một lần đặc biệt rồi (tại Đại hội 12 hồi năm 2016). Bây giờ thêm một lần đặc biệt nữa thì hơi kỳ".

Ông dẫn ra điều lệ của Đảng ghi rằng ‘không ai được giữ chức tổng bí thư quá hai nhiệm kỳ’ để cho rằng nếu ông Trọng ở lại thì ‘phải thay đổi điều lệ Đảng’. Ông Trọng lên làm tổng bí thư từ năm 2011 và đến nay đã được hai nhiệm kỳ.

"Nếu phải sửa đổi Điều lệ Đảng cho ông Trọng thì cũng na ná như ông Tập Cận Bình bên Trung Quốc đã sửa Hiến pháp để cho ông ấy làm chủ tịch nước suốt đời", ông A lưu ý.

‘Ông Phúc xứng đáng’

Ngoài việc sửa đổi Điều lệ Đảng, nhà hoạt động dân chủ này còn chỉ ra rằng việc ông Trọng tiếp tục nắm quyền là điều không tốt cho nhân quyền và phong trào đấu tranh dân chủ ở Việt Nam vì trong năm năm vừa qua ‘tình hình nhân quyền Việt Nam tồi tệ đi một cách đáng kể’.

Ông cho rằng chủ trương hội nhập kinh tế quốc tế để giúp Việt Nam tăng trưởng như hiện nay ‘không phụ thuộc vào ông Trọng’ mà là chủ trương chung của Đảng Cộng sản Việt Nam nên ai làm Tổng bí thư cũng phải vậy thôi.

Còn công cuộc chống tham nhũng mang dấu ấn cá nhân của ông Trọng, ông A cũng cho rằng ‘không phải dựa vào ông Trọng mà thành công được mà phải có các điều kiện như có nhà nước pháp quyền, nền tư pháp độc lập, báo chí tự do và xã hội dân sự năng động’.

Mặc dù chỉ trích Đảng làm sai quy định, nhưng ông A cho rằng ‘nếu cực chẳng đã phải có trường hợp đặc biệt thì Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là người xứng đáng’.

"Ông Phúc rất năng nổ trong chỉ đạo các chính sách kinh tế và chống dịch Covid-19", ông nói.

"Chính phủ đã có những hoạt động ráo riết, rất phù hợp với khoa học về chống dịch bệnh và làm rất kiên quyết. Chính vì thế nên thành tích chống dịch ở Việt Nam đạt được rất tốt", ông A chỉ ra.

‘Nên cạnh tranh công khai’

Nhà quan sát chính trị này cho rằng việc có trường hợp đặc biệt là ‘thất bại của Đảng’.

"Nếu đã có quy định mà hết lần này đến lần khác phải có trường hợp đặc biệt thì chỉ chứng tỏ rằng các vị đặc biệt chỉ là đặc biệt tham quyền cố vị", ông phân tích.

Ngoài ra, theo lời ông, nếu lâu nay Đảng luôn lặp đi lặp lại là ‘công tác cán bộ là quan trọng’ mà đến giờ không có người thay thì chỉ chứng tỏ ‘chính sách đó là thất bại’.

"Nó cho thấy công tác cán bộ chuẩn bị nhiều năm qua vẫn không xong. Nó thật sự gây bất ổn định cho Đảng", ông nói thêm.

Lẽ ra, theo lập luận của ông, để cho trong Đảng xuất hiện người tài thì Đảng nên áp dụng phương pháp cho các ứng viên trong Đảng cạnh tranh công khai với nhau.

"Họ phải tranh luận với nhau, nêu đường lối họ là thế này thế kia, và cuối cùng trong Đảng họ sẽ bỏ phiếu cho một lãnh đạo mới", ông giải thích.

"Qua các cuộc tranh luận như thế thì người ta mới biết họ là người như thế nào", ông nói thêm. Đây là mô hình mà hầu hết các đảng chính trị ở các nước phương Tây đều áp dụng khi bầu lãnh đạo.

Nguồn : VOA, 20/01/2021

**********************

Khủng hoảng nhân sự Đảng : phải làm sao ?

Khánh Hòa, VNTB, 19/01/2021

Với những gì đang diễn ra ở Hội nghị Trung ương 15 của Đảng, cho thấy dường như Việt Nam đang khủng hoảng nhân sự lãnh đạo.

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với các đại biểu dự bế mạc Hội nghị trung ương 15 Đảng cộng sản Việt Nam khóa 12 ngày 17/01/2021 - Ảnh TTXVN

Tránh bị chụp mũ ‘diễn biến hòa bình’, hay ‘chính trị hóa’ vấn đề mang tính học thuật, bài viết tiếp theo đây xin được ‘mượn hoa lễ Phật’, khi thử đi tìm những tham vấn cho băn khoăn "Nhà lãnh đạo cần làm gì để đối phó với khủng hoảng nhân sự ?" từ góc nhìn quản trị doanh nghiệp, để từ đó suy rộng ra về quản trị quốc gia trong môi trường chính trị đơn nguyên.

Xác định nguyên nhân

Xác định đúng nguyên nhân của vấn đề là bước đầu tiên lãnh đạo cao nhất cần thực hiện khi tiến hành giải quyết khủng hoảng nhân sự. Và vấn đề nói ở đây, phần lớn liên quan đến cơ chế quản lý chung quốc gia, hoặc chính đảng cầm quyền đề ra.

Bởi nếu chỉ có một hai nhân sự vì dính án tham nhũng mà rời ghế, thì chưa thể gọi là khủng hoảng, và thường xuất phát từ lý do cá biệt nào đó. Nhưng nếu người ta đang chứng kiến một tình huống "quá nhiều củi" đang cần đến ‘lò’, thì đó là dấu hiệu cho thấy cơ chế quản lý nhân sự đang thực sự có vấn đề lớn.

Điều cần rõ ràng bây giờ, là xác định lý do gì khiến đại đa số các nhân sự trong bộ máy sẳn sàng tham nhũng đến như vậy ? Đó có thể do các nhân sự quá bất mãn với cấp trên – chính bản thân người đứng đầu quốc gia, đảng chính trị chẳng hạn.

Thẳng thắn đối mặt với những yếu kém

Sau khi đã biết chính xác nguyên nhân của sự việc, việc tiếp theo cần làm là thẳng thắn đối diện với những yếu kém để tìm ra giải pháp phù hợp.

Đừng nghĩ đến chuyện ‘bút phê’ cho hàng loạt ‘củi vào lò’, để rồi tìm kiếm mới một loại các nhân sự trung thành khác. Cần nhớ rằng, không có cách nào khác để giải quyết triệt để vấn đề này nếu không giải quyết nó từ gốc tới ngọn. Đó là chưa kể, các sai phạm vẫn còn nằm nguyên ở đó và trước sau gì cũng đối diện với một cuộc "thay máu" nhân sự mới trong tương lai. Điều đó cho thấy với cách làm ‘củi – lò’ như vậy, chưa tính thêm việc đôi lúc phải đối mặt giải thích với cử tri về chất lượng nhân sự yếu kém dưới trướng của mình ngày càng gia tăng.

Nếu ‘đổ thừa’, cho rằng sai phạm ở đây nằm ở lỗi cơ chế quản lý, hãy mạnh dạn liệt kê ra các yếu kém và đề xuất một cơ chế mới ngay trong chính đảng của mình. Nếu vấn đề nằm ở chế độ chung của cả thể chế, hãy đưa ra các đề xuất và họp bàn với Bộ Chính trị chẳng hạn, để cải thiện tình hình. Nếu vấn đề nằm ở chỗ cá nhân lãnh đạo tối cao cứ liên tục tăng khối lượng công việc cho cấp dưới, hãy nghiêm túc nhìn nhận và nói chuyện với các bên liên quan để tìm ra giải pháp.

Xây dựng kế hoạch nhân sự lâu dài

Trong mọi cơ chế chính trị, nhân tố con người luôn là ưu tiên hàng đầu đảm bảo cho sự thành công cả về lượng và chất cho chính thể chế đó. Đây cũng chính là các lý do mà một số các chính khách rất thành công trong bài toán chiếm lĩnh lòng tin của cử tri. Do đó, nếu kế hoạch "cải tổ" cơ chế của lãnh đạo tối cao không nhắm được đến các lợi ích lâu dài trong tương lai, đó sẽ chỉ là giải pháp nhất thời và không mang tính hiệu quả cao trong dài hạn. ‘Củi – lò’ là ví dụ.

Để tạo nên sự vững mạnh về lực lượng nhân sự, điều cần làm là lấy nhân viên làm trung tâm cho mọi thay đổi về chiến lược, sách lược của đảng chính trị. Các chiến lược này đòi hỏi sự thống nhất, tập trung và có các giải pháp A,B,C rõ ràng cho các tình huống khủng hoảng có thể xảy ra, và thường sẽ kéo dài ít nhất 05 năm cho một hoạch định tầm vóc vĩ mô quốc gia. Nhờ đó, người ta có thể tiên liệu trước các tình huống biến động bất thường về mặt nhân sự, và từ đó phác thảo ra các giải pháp cụ thể để ứng phó.

Trong mọi trường hợp, người lãnh đạo tối cao cần nhớ rằng giải quyết khủng hoảng nhân sự bao giờ cũng khó khăn và đòi hỏi ngân sách nhiều hơn so với các biện pháp dự phòng.

Khánh Hòa

Nguồn : VNTB, 19/01/2021

**********************

Ông Nguyễn Phú Trọng, Tứ trụ, và các chủ đề nhân sự 'giải quyết' ở Hội nghị 15

BBC, 18/01/2021

Hội nghị Trung ương 15 của Đảng cộng sản Việt Nam đã bế mạc sáng Chủ nhật 17/1, sau một ngày rưỡi làm việc, kết thúc hội nghị sớm so với lịch trình lẽ ra kéo sang thứ Hai 18/1.

Các lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu dự bế mạc hội nghị Trung ương lần thứ 15.

Thông báo chính thức của Đảng xác nhận hội nghị này đã hoàn tất việc đề cử nhân sự bốn chức danh chủ chốt : Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng chính phủ, Chủ tịch quốc hội.

Ông Nguyễn Phú Trọng tiếp tục ở lại ?

Đảng cộng sản không tiết lộ tên cụ thể của những nhân vật đã được đề cử cho Đại hội 13 sẽ diễn ra ngày 25/1.

Trong khi đó, trong thiểu số những người được xem là thạo tin chính trường Việt Nam, họ cho rằng đương kim Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã được Bộ Chính trị giới thiệu và Trung ương Đảng tại hội nghị 15 thông qua phương án dự kiến cho chức danh Tổng bí thư khóa 13.

Người ta cũng cho rằng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc được Trung ương Đảng ở Hội nghị 15 thông qua cho phương án dự kiến vị trí Chủ tịch nước.

Tương tự, ông Phạm Minh Chính được Hội nghị thông qua cho phương án dự kiến Thủ tướng, và ông Vương Đình Huệ Chủ tịch quốc hội.

Thông tin này chính xác đến đâu, sẽ chỉ được xác nhận khi Đại hội 13 đã diễn ra.

Cũng cần lưu ý rằng, đây mới chỉ là các phương án dự kiến, được Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa 12 giới thiệu ra Đại hội 13 xem xét, quyết định.

Trở lại quy trình bầu cử ở Đại hội XII năm 2016, đầu tiên các đại biểu khi đó đã được thông báo để xem xét danh sách nhân sự Ban Chấp hành Trung ương khóa XII ngày 25/1/2016.

Đến ngày 26/1/2016, họ tiến hành bỏ phiếu bầu cử Ban Chấp hành Trung ương khóa XII.

Các tân ủy viên trung ương khóa mới sau đó đã họp để bầu ra Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Tổng bí thư. Khi đó, Ban Chấp hành Trung ương đã bầu ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI tái cử Tổng bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.

Có thể 'không cần sửa Điều lệ Đảng'

Điều lệ Đảng sau lần sửa đổi ở Đại hội IX, năm 2001 đã bổ sung quy định : "Tổng bí thư không quá hai nhiệm kỳ liên tiếp".

Tuy nhiên, Phó Giáo sư Nguyễn Viết Thông, Tổng thư ký kiêm Ủy viên thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, nói với báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh rằng hầu hết nhất trí với đề nghị của Ban chấp hành Trung ương là không đặt vấn đề sửa đổi Điều lệ ở Đại hội XIII.

"Điều lệ quy định Tổng bí thư không quá hai nhiệm kỳ liên tiếp. Theo tôi, quy định này không chỉ điều chỉnh với chức danh Tổng bí thư mà còn có giá trị định hướng, dẫn tới các quy định ràng buộc với chức danh người đứng đầu trong cả hệ thống chính trị. Không chỉ là bí thư ở cấp ủy các cấp mà còn người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị nhà nước nữa.

Điều lệ là quy định mang tính lâu dài, nguyên tắc. Nhưng không vì vậy mà thành rào cản cho tình huống đặc biệt phát sinh, nhất là khi giải pháp đưa ra đạt được đồng thuận, nhất trí cao ở Bộ Chính trị, Trung ương khi giới thiệu, đề cử và ở Đại hội toàn quốc khi thông qua danh sách giới thiệu, và kết quả bầu cử.

Trường hợp Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp tục nhiệm kỳ thứ ba nếu có thì là rất đặc biệt. Vì rất đặc biệt nên không thể lấy đó làm lý do để sửa, bỏ quy định không quá hai nhiệm kỳ của Điều lệ" - ông Thông nói.

Thông qua danh sách Trung ương khóa mới

Trong diễn văn bế mạc Hội nghị 15, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho biết Ban Chấp hành Trung ương đã biểu quyết thông qua danh sách nhân sự đề cử bổ sung một số người lần đầu tham gia Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, bổ sung một số Ủy viên Trung ương khóa XII thuộc trường hợp "đặc biệt" tái cử khóa XIII và một số người lần đầu thuộc trường hợp đặc biệt tham gia Ủy viên Trung ương chính thức.

Chữ "đặc biệt" ở đây ám chỉ về độ tuổi các ứng viên.

Theo quy định của Đảng cộng sản về công tác nhân sự, người tham gia Ban chấp hành Trung ương lần đầu phải bảo đảm còn tuổi công tác hai nhiệm kỳ, ít nhất trọn một nhiệm kỳ (tức không quá 55 tuổi).

Ủy viên Ban chấp hành Trung ương tái cử không quá 60 tuổi.

Trong trường hợp đặc biệt, Ban chấp hành Trung ương có thể xem xét giới thiệu tái cử đối với ủy viên Ban chấp hành đã quá 60 tuổi, và Ủy viên Bộ Chính trị có độ tuổi trên 65 để Đại hội quyết định bầu vào Ban chấp hành, Bộ Chính trị.

Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII (2016), Trung ương Đảng giới thiệu 5 trường hợp đặc biệt về tuổi.

Có 1 trường hợp đặc biệt trong Bộ Chính trị là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

4 trường hợp đặc biệt được giới thiệu vào Ban Chấp hành Trung ương gồm các ông : Uông Chu Lưu, Đỗ Bá Tỵ, Bùi Văn Nam và Huỳnh Phong Tranh ; trong đó chỉ có ông Huỳnh Phong Tranh không trúng cử.

Cũng trong diễn văn bế mạc, ông Nguyễn Phú Trọng cho hay Hội nghị 15 thông qua nhân sự là Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII thuộc trường hợp "đặc biệt" tái cử khóa XIII và danh sách đề cử vào các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước nhiệm kỳ khóa XIII "với số phiếu tập trung rất cao".

Đại hội 13 sẽ diễn ra ngày 25/1 và bế mạc ngày 2/2, theo thông báo trước đó của Đảng cộng sản.

Đại hội 13 sẽ có sự tham dự của 1.587 đại biểu, đại diện cho hơn 5,1 triệu đảng viên. Trong đó, đại biểu đương nhiên 191 (các Ủy viên Trung ương Đảng khóa XII) ; đại biểu được bầu tại các đại hội Đảng bộ trực thuộc Trung ương 1.381 ; đại biểu chỉ định 15.

Đại hội sẽ họp phiên trù bị trong ngày 25/1 ; phiên khai mạc diễn ra vào 8h sáng ngày 26/1, sẽ bầu Ban chấp hành Trung ương khóa XIII, nhiệm kỳ 2021-2026.

Nguồn : BBC, 18/01/2021

***********************

Nhận định về ‘Tứ Trụ’ sắp đến

Carl Thayer, RFA, 16/01/2021

Chỉ còn vài ngày nữa Đảng cộng sản Việt Nam sẽ tiến hành đại hội đảng lần thứ 13. Một trong những nhiệm vụ chính yếu của một đại hội đảng toàn quốc là bầu ra lớp lãnh đạo cho năm năm kế tiếp.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với các đại biểu dự bế mạc hội nghị trung ương 15 ngày 17/01/2021.

Năm ngoái, 4 hội nghị trung ương từ 11 đến 14 đã được tiến hành. Một mục quan trọng lớn trong chương trình nghị sự của mỗi hội nghị trung ương liên quan đến ‘công tác nhân sự’, hoặc chọn những ứng viên để bầu vào Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính Trị, Ban Bí Thư và Ủy Ban Kiểm Tra Trung ương.

Theo điều lệ đảng cộng sản Việt Nam hiện hành, các quan chức đảng phải về hưu khi đến tuổi 65. Và không ai có thể đảm đương chức vụ hơn hai nhiệm kỳ 5 năm. Tuy nhiên điều lệ đảng có mục miễn trừ trong ‘những trường hợp đặc biệt’. Đương kim Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nắm vị trí này hai nhiệm kỳ và vào đại hội đảng năm 2016 được cho là trường hợp miễn trừ.

Vào tháng 10 năm 2018, ông Trọng nắm luôn chức chủ tịch nước sau khi ông Trần Đại Quang chết ngay khi còn đương chức. Vào tháng 4 năm 2019, ông Trọng bị đột quỵ nhưng một tháng sau đó lại tái tục công tác. Khi hoạt động chuẩn bị cho đại hội 13 được tiến hành, nhiều đồn đoán cho rằng ông Trọng, 76 tuổi, sẽ về hưu kỳ này. Suy đoán này được củng cố khi ông Trọng yên ắng vận động cho người sẽ thay thế cho ông là Trần Quốc Vượng.

Tại hội nghị trung ương thứ 13 vào tháng 10 năm ngoái, rõ ràng ông Vượng không thu hút được ủng hộ mạnh từ những quan chức ngang ngửa trong Ban Chấp Hành Trung ương. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nổi lên như một đối thủ cho vai trò lãnh tụ đảng. Tuy vậy cả hai đều quá tuổi 65 và cần được miễn trừ để có thể đáp ứng tư cách ứng viên.

Tại hội nghị trung ương 14 vào tháng 12, các ủy viên Trung ương nhận được một danh sách gồm 22 tên tuổi do Bộ Chính Trị đưa ra như là những ứng viên tiềm năng cho Ban chấp hành Trung ương để các đại biểu bầu chọn tại đại hội toàn quốc thứ 13. Mỗi người trong danh sách đều được kèm vai trò hay chức vụ dự kiến đề cử.

Tên đầu tiên trong danh sách là Trần Quốc Vượng, ứng viên cho chức tổng bí thư. Nguyễn Xuân Phúc thứ hai, ứng viên cho chức chủ tịch nước. Trương Hòa Bình thứ ba cho chức thủ tướng ; và Phạm Bình Minh thứ bảy cho chức chủ tịch Quốc hội. Tình hình cho thấy rõ ràng Ban Chấp Hành Trung ương lại chia rẽ và Trần Quốc Vượng không được đa số áp đảo ủng hộ.

Kể từ tháng 12, nhiều danh sách được lan truyền suy đoán về ai sẽ chiếm 4 vị trí ‘tứ trụ’ hay là những chức lãnh đạo hàng đầu. Có suy đóan mạnh mẽ, theo diễn biến thời sự, là ông Nguyễn Phú Trọng sẽ tiếp tục nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có tiền lệ. Điều này sẽ hàm nghĩa hai điều. Thứ nhất, ông Trọng sẽ đảm nhận nhiệm kỳ năm năm tới. Thứ hai, ông Trọng sẽ thôi chức khi Ban Chấp hành Trung ương đạt được đồng thuận về người sẽ thay thế ông Trọng.

Ông Nguyễn Xuân Phúc dường như được ưu ái cho chức chủ tịch nước.

Những nguồn tin riêng từ Hà Nội cho biết Hội nghị Trung ương 15 nhóm họp hôm 16 tháng và bỏ phiếu chuẩn thuận đề cử cho ông Nguyễn Phú Trọng chức Tổng bí thư, ông Nguyễn Xuân Phúc chức chủ tịch nước, ông Phạm Minh Chính chức thủ tướng và ông Vương Đình Huệ chức chủ tịch Quốc hội. Nếu chính thức được xác nhận, điều này có nghĩa ông Trần Quốc Vượng, Trương Hòa Bình và Phạm Bình Minh không còn trong cuộc tranh một chức ‘tứ trụ’ nữa. Hội nghị 15 theo kế hoạch kết thúc vào ngày 18 tháng 1 và đại hội toàn quốc đảng cộng sản Việt Nam sẽ khai diễn vào ngày 25 tháng 1.

Carl Thayer

Nguồn : RFA, 16/01/2021

*********************

Lộ diện ‘Tứ trụ’ và sự khó đoán định gia tăng trong chính trị Việt Nam

Lê Hồng Hiệp, Nghiên cứu quốc tế, 17/01/2021

"Chính trị là nghệ thuật của những điều có thể". Câu nói nổi tiếng của chính trị gia người Phổ Otto Von Bismarck hàm ý rằng các chính trị gia đôi khi phải thỏa hiệp với nhau để đạt được những giải pháp mà tất cả các bên liên quan đều có thể chấp nhận. Những thỏa hiệp như vậy thường biến những giải pháp chính trị dường như là không tưởng trở nên khả dĩ. Một ví dụ điển hình cho câu nói này chính là kết quả của Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa 12.

Toàn cảnh phiên bế mạc hội nghị.

Hội nghị Trung ương lần thứ 15 của Đảng cộng sản Việt Nam, diễn ra trong hai ngày 16-17/01/2021, đã đưa ra quyết định về các vị trí nhân sự hàng đầu của Việt Nam vốn sẽ được thông qua tại đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 sắp tới của Đảng. Thông tin không chính thức nhưng đáng tin cậy từ hội nghị cho thấy Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ tiếp tục ở lại giữ cương vị tổng bí thư và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ được đề bạt làm chủ tịch nước. Trong khi đó, vị trí thủ tướng sẽ do ông Phạm Minh Chính, hiện là trưởng ban tổ chức trung ương, tiếp quản, và ông Vương Đình Huệ, nguyên phó thủ tướng chính phủ và hiện là bí thư thành ủy Hà Nội, sẽ trở thành tân chủ tịch quốc hội.

Việc Trung ương Đảng chấp thuận để Tổng bí thư Trọng, hiện 77 tuổi, ở lại dù tuổi cao, sức yếu và đã hết giới hạn nhiệm kỳ là một điều bất ngờ đối với hầu hết các nhà quan sát chính trị Việt Nam. Trong một bài bình luận vào tháng 9 năm 2020, tác giả bài biết này cho rằng có khả năng ông Trọng sẽ ở lại sau Đại hội 13 nhưng trên cương vị chủ tịch nước chứ không phải tổng bí thư. Điều này là do trong khi Đảng có thể một lần nữa coi ông Trọng là "trường hợp đặc biệt" để miễn giới hạn tuổi tác cho ông, thì Điều lệ của Đảng quy định rằng "Đồng chí Tổng bí thư giữ chức vụ Tổng bí thư không quá hai nhiệm kỳ liên tiếp". Vì ông Trọng đang đảm nhiệm nhiệm kỳ tổng bí thư thứ hai và đảng chưa công bố bất kỳ ý định nào sẽ sửa đổi điều lệ, giới hạn nhiệm kỳ sẽ là trở ngại lớn nhất để ông có thể ở lại trên cương vị tổng bí thư. Tuy nhiên, quyết định được đưa ra tại Hội nghị Trung ương 15 có nghĩa là việc sửa đổi điều lệ Đảng sẽ được tiến hành ngay tại Đại hội 13 để mở đường cho ông Trọng tiếp tục ở lại.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng được nhiều người cho là sẽ nghỉ hưu nếu không giành được vị trí tổng bí thư. Điều này là do ông Phúc, hiện 67 tuổi, đã vượt quá giới hạn 65 tuổi để tái cử vào Bộ Chính trị, trong khi thông lệ là chỉ có một trường hợp đặc biệt được áp dụng cho vị trí tổng bí thư. Tuy nhiên, Hội nghị Trung ương 15 đã quyết định lần này ông Phúc sẽ được coi là trường hợp đặc biệt thứ hai để có thể ở lại đảm nhiệm chức chủ tịch nước.

Việc sắp xếp để ông Phạm Minh Chính đảm nhiệm vị trí thủ tướng chính phủ và ông Vương Đình Huệ đảm nhiệm vị trí chủ tịch quốc hội ít gây ngạc nhiên hơn. Tuy nhiên, việc ông Chính được đề bạt nắm giữ chức thủ tướng cũng là một sự phá vỡ truyền thống vì từ năm 1986 đến nay, vị trí này luôn được dành cho một trong các phó thủ tướng của nhiệm kỳ trước, một vị trí mà ông Chính chưa từng đảm nhiệm. Hơn nữa, việc không có chính trị gia miền Nam nào nắm giữ một trong bốn vị trí cao nhất có nghĩa là Đảng cũng đã quyết định gạt qua một bên một thông lệ quan trọng khác, đó là duy trì sự cân bằng vùng miền trong bốn vị trí hàng đầu của đất nước. Để bù đắp cho điều này, một trong những chính trị gia miền Nam trong Bộ Chính trị tiếp theo được dự kiến sẽ nắm giữ ghế thường trực Ban Bí thư, vị trí chính trị số năm trong hệ thống thứ bậc của Đảng cộng sản Việt Nam.

Tất cả những thay đổi trên là chưa có tiền lệ. Quyết định của các nhà lãnh đạo Đảng chấp nhận phá vỡ các chuẩn tắc đã được thiết lập để thực hiện những thay đổi này cho thấy rằng họ đã có những mặc cả, thỏa hiệp đáng kể với nhau để biến những giải pháp dường như là không thể trở thành hiện thực. Bên cạnh lý do thuận tiện chính trị, các xoay sở của họ để đàm phán các lựa chọn hạn chế và vượt qua những ràng buộc về hoàn cảnh và thể chế cũng là điều đáng kể. Mục tiêu cuối cùng của họ là đưa ra được một cơ cấu lãnh đạo mới được tất cả các phe nhóm chấp nhận. Trong quá trình này, việc thể chế hóa "chính trị kế nhiệm" của Đảng có thể tạm thời bị bỏ qua một bên.

Các quyết định về nhân sự "tứ trụ" và những thay đổi về thể chế được đưa ra tại Hội nghị Trung ương 15 sẽ có những tác động quan trọng đối với Đảng cộng sản Việt Nam và triển vọng chính trị Việt Nam trong những năm tới. Những diễn biến tiếp sau đại hội 13 cho tới hội nghị giữa nhiệm kỳ của Đảng sẽ là những chỉ dấu quan trọng cho thấy Đảng sẽ xử lý như thế nào những hậu quả có thể xảy ra xuất phát từ việc Đảng rời xa các chuẩn mực đã được thiết lập, đặc biệt là sự bất ổn và khó đoán định ngày càng tăng trong "chính trị kế nhiệm" cấp cao của Đảng.

Hiện tại, một câu hỏi đặt ra trước mắt là liệu các quyết định được đưa ra tại Hội nghị Trung ương 15 có được thông qua bởi 1.590 đại biểu tham dự Đại hội 13 của Đảng hay không ? Mặc dù khả năng một số quyết định này bị đảo ngược ở đại hội là rất thấp, chúng ta không nên hoàn toàn bác bỏ khả năng này. Rốt cuộc, các chính trị gia Việt Nam đã chứng minh họ là bậc thầy về "nghệ thuật của những điều có thể". Vì vậy, những thay đổi vào phút chót, cho dù có xác suất thấp đến mức nào, vẫn có thể xảy ra một lần nữa.

Lê Hồng Hiệp

Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 17/01/2021

Một phiên bản tiếng Anh của bài viết đã được xuất bản trên Fulcrum.

****************

Cơ cấu Vùng – Miền trong chính trị Việt Nam

Huy Đức, 10/01/2021

Nhân sự, đặc biệt là nhân sự cấp cao, vừa phải là thành tựu của một nhiệm kỳ, mà thành tựu lớn nhất của nhiệm kỳ này là "chống tham nhũng" ; vừa phải đảm bảo được tính đoàn kết quốc gia, mà đại diện luôn là biểu tượng.

Ba lãnh đạo cao nhất của nhà nước Việt nam hiện nay vẫn gồm đủ ba miền Bắc Trung Nam : ông Nguyễn Phú Trọng (quê Hà Nội) miền Bắc, bà Nguyễn Thị Kim Ngân (quê Bến Tre) người miền Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc (quê Quảng Nam) người miền Trung. Ảnh minh họa các lãnh đạo Việt Nam dự hội nghị Asean ở Hà Nội ngày 12/11

Trong xã hội Việt Nam, vùng - miền là vấn đề muôn thuở. Nhưng câu chuyện vùng miền chưa bao giờ được khoét sâu một cách sâu sắc như trong nhiệm kỳ qua. Trước Đại hội XII, khi mà ông Nguyễn Tấn Dũng vẫn được nhiều người nghĩ như là ứng cử viên số một của chức Tổng bí thư, một luồng thông tin được tung ra một cách cố ý cho rằng, Tổng bí thư phải "là người miền Bắc có lý luận".

Thoạt nghe thì cứ tưởng thông tin này chống ông Dũng nhưng hiệu quả của nó là ngược lại. Nó âm ỉ gieo mầm kháng cự sự mặc định chính trị ấy. Việc, cho dù không được Ban chấp hành Trung ương Khóa XI giới thiệu, nhưng ở Đại hội XII ông Dũng vẫn nhận được 41,15% phiếu đồng ý cho ông "ở lại", cho thấy không ít vai trò của vấn đề vùng - miền.

Trong 5 năm qua, các trường hợp cán bộ cao cấp bị kỷ luật, bị bắt... chủ yếu vẫn là người miền Bắc. Những lãnh đạo miền Nam dù bị dân chúng coi như tội đồ như Nguyễn Tấn Dũng, Lê Thanh Hải..., dường như đang được nương tay, phẩm hàm vẫn không có bao nhiêu sứt mẻ.

Trước năm 1975, tuy trong chính trị chưa thể hiện sâu sắc vấn đề vùng - miền và các lãnh tụ tập kết gốc miền Nam như Trần Văn Giàu, Nguyễn Văn Trấn đều chủ yếu "ngồi chơi xơi nước", nhưng Đảng vẫn chọn được "Bác Tôn", một người thợ máy làm biểu tượng hoàn hảo cho Nam Bộ (miền Trung có Phạm Văn Đồng).

Dù "thay Bác Hồ" từ 1969 cho đến 1980, "Bác Tôn" chưa bao giờ được cơ cấu vào Bộ Chính trị. Người miền Nam tạm kế tục ông cũng chỉ là một người "theo Đảng", luật sư Nguyễn Hữu Thọ.

Khi Nguyễn Văn Linh được chuẩn bị trở thành Tổng bí thư chính trường bắt đầu bàn về xuất thân của ông. Ông Linh, một nhà lãnh đạo cách mạng miền Nam, khi trở thành Tổng bí thư với "lưu ý", quê Hưng Yên, có lẽ đã giúp hình thành quan niệm, Tổng bí thư là "người miền Bắc".

Thời ông Linh, khóa VI, miền Trung có ông Võ Chí Công, miền nam có ông Phạm Hùng (khi ông Phạm Hùng mất, dù ông Linh chọn một người miền Bắc là ông Đỗ Mười thay, 32 đoàn - chủ yếu là miền Nam - vẫn đề nghị bầu ông Kiệt).

Tam nhân : Mười - Anh - Kiệt là một phân bố tiêu biểu không chỉ về quê quán mà cả về quyền lực cho cả 3 miền. Cấu trúc Bắc - Trung - Nam đứng vững cho tới khóa XII. Và chức Thủ tướng kể từ sau Đổi Mới, liên tục 4 đời liền đều là người Nam Bộ.

Cả khi bổ sung giữa nhiệm kỳ và đề cử mới lần này, các ứng cử viên miền Nam đều được chú ý. Nhưng, sau cuộc "bể dâu" vừa qua, tầm nguyên thủ trong các ủy viên Bộ Chính trị người miền Nam, quả thực là, chưa có nhiều cơ thể hiện.

Không có người làm chính trị nào, đặc biệt là người làm tổ chức, không tham vọng quyền lực. Nhưng, làm tổ chức sau một đại hội như Đại hội XII mà không đặt vấn đề hàn gắn những rạn nứt vùng miền thì công tác tổ chức ấy là không chính trị.

Chính trị là nghệ thuật của những điều có thể. Người dân Việt Nam chưa được hưởng một nền chính trị có thể làm xuất hiện người tài - người có khả năng thuyết phục dân chúng, khơi dậy và thống nhất mọi nguồn lực quốc gia ; Và, mô hình quyền lực vẫn là "vua tập thể"(như cách nói của Chủ tịch quốc hội Nguyễn Văn An) - thì cơ cấu vùng - miền vẫn là một phương pháp chính trị không thể coi thường được.

Huy Đức

Nguồn : osinhuyduc, 10/01/2021

****************

Vì sao 'trường hợp đặc biệt' được xem xét sau cùng ?

Hoài Thu, Zing, 16/01/202

Mỗi "trường hợp đặc biệt" đều phải trải qua quy trình rất chặt chẽ, kỹ lưỡng, qua nhiều cửa, nhiều vòng xét duyệt.

Hội nghị Trung ương 15 chỉ còn cách Đại hội XIII 10 ngày, sẽ xem xét, quyết định trường hợp đặc biệt để giới thiệu ra Đại hội. Ảnh : TTXVN.

Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII khai mạc sáng 16/1. Một trong những nội dung quan trọng được Ban Chấp hành Trung ương xem xét tại hội nghị lần này là "trường hợp đặc biệt" - các nhân sự tham gia lần đầu, các ủy viên Trung ương quá tuổi theo quy định, tái cử vào Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII.

Zing trao đổi với một số chuyên gia trước thềm hội nghị.

Nhân sự có quyền "tự ghi phiếu"

"Việc Hội nghị Trung ương 15 bàn trường hợp đặc biệt là theo đúng lộ trình xem xét các trường hợp tái cử trước, những người mới tham gia lần đầu sau, rồi mới đến các trường hợp đặc biệt", Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Viết Thông (Tổng Thư ký Hội đồng lý luận Trung ương) giải thích.

Theo ông, không phải "có vấn đề phức tạp" để cần có hội nghị Trung ương lần này.

Ông Thông cho biết trong quy trình nhân sự, đầu tiên phải chuẩn bị cho nhân sự tái cử với những ủy viên Trung ương khóa XII đủ điều kiện tái cử khóa XIII. Bước tiếp theo tính đến số nhân sự mới tham gia lần đầu. Và sau cùng mới tính đến "trường hợp đặc biệt".

Theo Tổng Thư ký Hội đồng lý luận Trung ương, trong phương hướng công tác nhân sự, trường hợp đặc biệt sẽ do Bộ Chính trị xem xét, trình Trung ương để giới thiệu với đại hội. Tại đại hội, các đại biểu bỏ phiếu kín bầu trường hợp đặc biệt.

Ví dụ, theo cơ cấu 3 độ tuổi, người lần đầu tiên tham gia vào Trung ương không quá 55 tuổi, người nào quá 55 tuổi do các địa phương, đơn vị giới thiệu thì Bộ Chính trị phải xem xét.

Ủy viên Trung ương được quy định không quá 60, nếu ai quá độ tuổi này muốn tái cử, Bộ Chính trị phải xem xét.

Thực tiễn ở Đại hội Đảng XI khi chuẩn bị nhân sự cho khóa XII đã có 4 trường hợp đặc biệt được xem xét gồm các ông : Uông Chu Lưu, Đỗ Bá Tỵ, Bùi Văn Nam, Huỳnh Phong Tranh. Nhưng khi giới thiệu ra đại hội, chỉ có 3 người trúng cử.

Ở cấp Bộ Chính trị chỉ có một trường hợp duy nhất là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được giới thiệu và được đại hội bầu tiếp tục giữ chức Tổng bí thư khóa XII.

Theo ông Thông, về nguyên tắc, các ủy viên Trung ương tại các hội nghị Trung ương được quyền giới thiệu nhân sự "trường hợp đặc biệt", sau đó Trung ương thảo luận và chọn danh sách.

"Bản thân từng đồng chí cũng có quyền tự ghi phiếu xem mình có tái cử không, dù có quá tuổi. Sau đó, Bộ Chính trị sẽ xem xét, trình Trung ương thảo luận tập thể", ông Thông giải thích và nhấn mạnh quy trình lựa chọn trường hợp đặc biệt rất nhiều bước và rất chặt chẽ.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Đức Hà (nguyên Vụ trưởng, Ban Tổ chức Trung ương), khẳng định : "Những trường hợp đặc biệt sẽ được các cấp có thẩm quyền cân nhắc, xem xét kỹ lưỡng nhiều mặt thông qua quy trình chặt chẽ, bảo đảm dân chủ, minh bạch trước khi trình Ban chấp hành Trung ương khóa XII xem xét tại Hội nghị lần thứ 15 và quyết định việc giới thiệu với Đại hội XIII".

Nhấn mạnh để trở thành một "trường hợp đặc biệt", quy trình rất chặt chẽ, ông Hà giải thích Bộ Chính trị phải xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng, nhiều mặt. Khi đã trình ra Bộ Chính trị rồi, phải thông qua Tiểu ban Nhân sự, rồi Ban Chỉ đạo quy hoạch cán bộ cấp chiến lược do Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng làm Trưởng ban.

"Mỗi trường hợp đặc biệt được xét qua nhiều cửa, rất kỹ lưỡng với nhiều người, nhiều vòng xét duyệt hồ sơ. Trên cơ sở quy hoạch còn rà đi rà lại, sau đó mới quyết định giới thiệu, đề cử để xem xét, quyết định", ông Hà khẳng định và cho rằng không phải ai cũng có thể là trường hợp đặc biệt.

Quy định quá cứng về độ tuổi có một số bất cập

Nói về "trường hợp đặc biệt" ở các kỳ đại hội Đảng, ông Lê Doãn Hợp, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, cho rằng khi cần thiết phải có "trường hợp đặc biệt", cần 5 nguyên tắc cụ thể để xem xét kỹ lưỡng.

Một, đã là trường hợp đặc biệt phải là số ít, ít ai trao giải đặc biệt cho nhiều người. Hai, đã là đặc biệt, chỉ nên dành cho người đứng đầu. Ba, đã là đặc biệt, phải có tín nhiệm cao. Bốn, phải có sức khỏe tốt, đủ sức đảm đương nhiệm vụ. Năm, cần "trường hợp đặc biệt" là do chưa tìm được người nào thay thế tốt hơn, yên tâm hơn.

Nguyên Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông cho rằng ngay sau Đại hội Đảng XIII, Đảng cần chuẩn bị cán bộ bài bản hơn bao gồm cả công tác quy hoạch, đào tạo, tạo nguồn để nhiệm kỳ sau không phải dùng trường hợp đặc biệt nữa thì tốt nhất.

Tuy nhiên, Tổng Thư ký Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Viết Thông cho rằng vì có quy định về giới hạn độ tuổi cho chính khách, nên vẫn cần có trường hợp đặc biệt. Bởi nhiều chính khách hết độ tuổi theo quy định nhưng vẫn còn sức khỏe, năng lực cống hiến, nếu không tận dụng được sẽ là sự lãng phí nhân tài rất lớn.

Ông Thông nhắc lại giai đoạn trước đây, Đảng ta không có quy định về độ tuổi cho lãnh đạo. Ví dụ ông Đỗ Mười được bầu làm Tổng bí thư khi 74 tuổi, ông Trường Chinh được bầu làm Tổng bí thư khi đã 79 tuổi.

"Bước sang thời kỳ đổi mới, những đại hội gần đây, chúng ta có quy định về độ tuổi. Quy định này có lợi thế nhằm trẻ hóa cán bộ, không chỉ ở Trung ương mà ở cả các cấp. Đó là chủ trương đúng", ông Thông nhấn mạnh.

Ông cũng cho rằng quy định quá cứng về độ tuổi có một số bất cập. Bởi những lãnh đạo chủ chốt dù tuổi cao nhưng sức khỏe còn, trí tuệ mà phải nghỉ sẽ là điều rất đáng tiếc, gây lãng phí nhân tài.

Tổng Thư ký Hội đồng Lý luận Trung ương chỉ ra một số bất cập khi tuổi thọ trung bình của Việt Nam được nâng lên, Trung ương cũng đã thảo luận, Quốc hội quyết định tăng tuổi nghỉ hưu, nhưng tiêu chuẩn về tuổi với cấp ủy viên và ở Trung ương vẫn như cũ.

"Tôi cho rằng tới đây phải nâng quy định về độ tuổi với các ủy viên Trung ương. Nếu còn giữ quy định về độ tuổi thì các đại hội sau vẫn cần xem xét các trường hợp đặc biệt. Còn nếu quy định chính khách không bị giới hạn độ tuổi, lúc đó sẽ không cần nữa", ông Thông nêu quan điểm.

Định nghĩa về "trường hợp đặc biệt", Tổng thư ký Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng là người có phẩm chất, năng lực, khả năng nổi trội so với những người khác. Họ phải hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trên cương vị từng giữ. Và vị trí đó nếu tìm người khác sẽ khó thay thế, hoặc có thay thế sẽ không bằng người đặc biệt.

Về số lượng, ông Thông cho rằng trường hợp đặc biệt không nhất thiết là một người duy nhất. "Ví dụ 2 trường hợp đặc biệt trên tổng số 17 ủy viên Bộ Chính trị, hoặc 4 trường hợp đặc biệt trong số 180 ủy viên Trung ương là tỷ lệ nhỏ nên vẫn được coi là đặc biệt", ông Thông nói.

Ban chấp hành Trung ương đã quyết định triệu tập 1.590 đại biểu tham dự Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII (tăng 80 người so với Đại hội XII), diễn ra từ ngày 25/1 đến 2/2 tại Hà Nội.

Trong 1.590 đại biểu, Ủy viên Trung ương khóa XII là đại biểu đương nhiên. Đại biểu do đại hội các đảng bộ trực thuộc Trung ương bầu là 1.381. Ngoài ra, Bộ Chính trị quyết định chọn 15 đại biểu là Bí thư Đảng bộ ngoài nước ; đại sứ một số nước lớn, những nước có quan hệ đặc biệt và đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Hoài Thu

Nguồn : Zing, 16/01/2021

*******************

Phạm Minh Chính nắm ghế thủ tướng hay ghế chủ tịch quốc hội ?

Nguyễn Duy, Thoibao.de, 18/01/2021

Việc ông Nguyễn Phú trọng tái cử thì không cần phải bàn cãi. Ông Trọng vẫn giữ chiếc ghế quyền lực nhất trong Đảng cộng sản Việt Nam, đó là ghế tổng thí thư. Nguyễn Xuân Phúc tuy được suất đặc biệt nhưng về quyền lực thì xem như bị mất, ghế chủ tịch nước là chiếc ghế không có thực quyền, giữ ghế này xem như ông Phúc mất quyền lực chứ không thể có thêm quyền lực. Đó là bước lùi, không phải bước tiến.

Phạm Minh Chính và Vương Đình Huệ, 2 ứng viên tranh ghế thủ tướng

Trong tứ trụ, có 2 ghế quyền lực và 2 ghế không có thực quyền. 2 ghế quyền lực ấy chính là ghế tổng bí thư và ghế thủ tướng. Ghế tổng bí thư là ông Trọng giữ, giờ ghế thủ tướng ai sẽ nắm giữ chiếc ghế này mới là điều đáng quan tâm vì nó liên quan đến vận mệnh đất nước Việt Nam.

Có 2 phương án được đưa ra, thứ nhất Vương Đình Huệ là thủ tướng thì Phạm Minh Chính là chủ tịch quốc, thứ nhì Phạm Minh Chính làm thủ tướng thì Vương Đình Huệ làm chủ tịch quốc hội. Tuy nhiên, sau hội nghị Trung ương 15, tin rò rỉ cho biết, khả năng cao là Phạm Minh Chính sẽ giữ ghế thủ tướng và Vương Đình Huệ giữ ghế chủ tịch nước.

Ông Vương Đình Huệ là người được Nguyễn Phú Trọng nâng đỡ từ khi mới tiếp quản chức tổng bí thư từ Nông Đức Mạnh. Năm 2013 ông Trọng đưa Vương Đình Huệ vào Bộ Chính trị nhưng không thành, đến năm 2016 thì ông Huệ chính thức vào Bộ Chính Trị và tiến thân cho đến nay thì được cơ cấu vào tứ trụ.

Còn Phạm Minh Chính thì là con người có gắn bó mật thiết với những dự án của Tàu Cộng tại tỉnh Quảng Ninh và khá được lòng Bắc Kinh. Ông Phạm Minh Chính và Vương Đình Huệ đang giành ghế thủ tướng, liệu ai là người chiến thắng đây ?

Phạm Minh Chính là ai ?

Phạm Minh Chính sinh năm 1958, đến nay là 63 tuổi, vẫn còn trong giới hạn trong độ tuổi cho phép của một ủy vien bộ chính trị. Ông này là tướng Công an, hiện là Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa XII, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, Trưởng Tiểu ban Bảo vệ Chính trị Nội bộ Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIV. Ông nguyên là Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương ; Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Quảng Ninh ; Thứ trưởng Bộ Công an, Tổng cục trưởng Tổng cục Hậu cần – Kỹ thuật, Bộ Công an ; Tổng cục phó Tổng cục Tình báo.

Sự nghiệp chính trị của Phạm Minh Chính lên như dìu gặp gió từ sau khi đảm nhiệm chức bí thư tỉnh Quảng Ninh. Quảng Ninh thời kỳ ông Chính làm bí thư, dự án Đặc khu kinh tế Vân Đồn được đẩy mạnh với người đối tác là bà giáo sư Đào Nhất Đào cố vấn cho Tập Cận Bình về dự án Vành Đai Con đường. Sau khi thành công kết nối với Trung Cộng, năm 2015 ông Chính về trung ương và nắm chức phó ban tổ chức Trung ương để chuẩn bị thay thế Tô Huy rứa. Đến đại hội 12 ông Chính thay Tô Huy Rứa giữ chức trưởng ban tổ chức trung ương đồng thời vào Bộ Chính Trị. Nay đến đại hội 13 thì ông ta được cơ cấu vào tứ trụ. Vì thế có thể nói đường quan lộ của Phạm Minh Chính là rất thần tốc. Điều đáng nói là thần tốc nhanh như vậy từ sau khi kết nối với Trung Cộng làm cho nhiều người đặt câu hỏi rằng, liệu có bàn tay Phương Bắc tác động vào hay không ? !

Theo nguồn tin đáng tin cậy thì ngoài việc ông Ngyễn Phú Trọng và ông Nguyễn Xuân Phúc được cho là có tên trong một danh sách đề cử cho hai trường hợp đặc biệt quá 65 tuổi ở lại trong Tứ trụ thêm một nhiệm kỳ nữa với việc ông Nguyễn Phú Trọng sẽ tiếp tục ở lại giữ cương vị tổng bí thư và ông Nguyễn Xuân Phúc sẽ được đề bạt làm chủ tịch nước thì nguồn tin cho thấy ông Phạm Minh Chính sẽ nắm giữ ghế thủ tướng là bất ngờ với nhiều người.

Càng cận ngày đại hội thì về ông Phạm Minh Chính làm thủ tướng càng lộ rõ. Ông Chính hiện là trưởng ban tổ chức trung ương, tiếp quản, và ông Vương Đình Huệ, nguyên phó thủ tướng chính phủ và hiện là bí thư thành ủy Hà Nội, sẽ trở thành tân chủ tịch quốc hội. Nếu đây là sự thật thì thế lực thân Tàu đã được cất nhắc vào 2 vị trí quan trọng của tứ trụ.

Việc đề cử Phạm Minh Chính chưa có tiền lệ ?

Ông Nguyễn Phú Trọng thành trường hợp đặc biệt ở lại chức tổng bí thư nhiệm kỳ thứ 3 là một tiền lệ chưa hề xảy ra với Đảng cộng sản từ thời Lê Duẩn. Nay Phạm Minh Chính từ trưởng ban tổ chức trung ương được cơ cấu vào ghế thủ tướng thì cũng chưa có tiền lệ luôn. Từ bên đảng mà qua bên chính phủ là một việc bổ nhiệm tréo nghoe. Tuy nhiên với Đảng cộng sản thì điều gì cũng có thể, miễn sao người đó có thế lực mạnh.

Phạm Minh Chính vốn học ngành xây dựng ở Romani về, nghề được đào tạo là kỹ sư xây dựng tốt nghiệp năm 1985, nhưng không biết học từ bao giờ mà lại có bằng Tiến sĩ và hàm Giáo sư về Luật học dễ dàng. Được bổ nhiệm rất nhiều vị trí, có vị trí chưa đầy 1 năm là thăng chức, rất đáng ngờ. Ông Chính cũng từng là cán nộ Bộ Ngoại giao, một công việc chẳng liên quan gì đến nghề kỷ sư xây dựng của ông. Lại càng đặc biệt hơn nữa, kỹ sư xây dựng lại chui được vào ngành công an và được phong tướng cũng rất nhanh. Năm 2007 ông được lên thiếu tướng và 2010 đã lên trung tướng và được phong thứ trưởng Bộ công an. Năm 2011, ông được trúng ủy viên trung ương đảng khóa 11, ông ta về làm bí thư tỉnh ủy Quảng Ninh, thì ông ta bắt đầu kề vai sát cánh với Trung Quốc xây dựng Đặc khu Kinh tế Vân Đồn và từ đó con đường quan lộ thăng tiến như dìu gặp gió.

Từ nghề nghiệp, cho đến bổ nhiệm ông Phạm Minh Chính được hưởng những ưu đãi đặc biệt rất khó hiểu. Tại trung ương đảng ông Phạm Minh Chính cũng được ưu tiên cho chức Ủy viên Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng Đảng cộng sản Việt Nam khóa XII. Ngày 20 tháng 01 năm 2018, ông Chính được bổ nhiệm ông làm Phó Trưởng Ban chỉ đạo xây dựng đặc khu kinh tế Việt Nam, một chức vụ là cầu nối quan trọng với phía Bắc Kinh. Đến ngày 06 tháng 10 năm 2018, tại Hội nghị Trung ương lần thứ tám, khóa XII, Phạm Minh Chính được phân công làm Trưởng Tiểu ban Điều lệ Đảng để chuẩn bị Đại hội lần thứ XIII của Đảng cộng sản Việt Nam. Và đến này là vào tứ trụ.

Liệu có thế lực nào can thiệp vào bữa tiệc chia chác quyền lực của Đảng cộng sản không ?

Trong tứ trụ kỳ này, Nguyễn Xuân Phúc là khá lạc lõng vì mức độ thân Tàu của ông Phúc không được đánh giá cao như Nguyễn Phú Trọng hay Phạm Minh Chính. Ông Nguyễn Xuân Phúc khi được ưu tiên suất đặc biệt thì đáng lẽ ra ông Phúc ở lại chức thủ tướng mới đúng. Nhưng không ! Ông Phúc lại bị đá văng sang ghế chủ tịch nước, một chiếc ghế không có mấy quyền lực so với ghế thủ tướng. Nếu Phạm Minh Chính ngồi vào ghế thủ tướng xem như lần này thế lực thân Tàu đã giành lấy 2 chiếc ghế quyền lực nhất trong chính quyền cộng sản Việt Nam.

Theo truyền thống phó thủ tướng thường trực sẽ lên nắm chức thủ tướng. Tuy nhiên có Phạm Minh Chính xen vào, quy luật đó đã bị phá vỡ. Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình đã bị đá văng ra khỏi cuộc đua vào ghế thủ tướng là một dấu hỏi to tướng là ai đã làm nên sự bất thường này ? Ông Phạm Minh Chính là người Thanh Hóa thuộc miền bắc, ông chính ngồi vào ghế thủ tướng cũng có nghĩa là miền bắc đã thắng miền nam.

Quyết định của Nguyễn Phú Trọng chấp nhận phá vỡ các chuẩn tắc đã được thiết lập để thực hiện những thay đổi này cho thấy rằng họ cũng có thể có những mặc cả, thỏa hiệp đáng kể với nhau để biến những giải pháp dường như là không thể trở thành hiện thực và cũng không loại trừ có bàn tay sắp xếp từ bên ngoài đảng, mà đặc biệt là từ Bắc kinh. Đến giờ hầu hết nhiều người cho rằng, Bắc Kinh có can thiệp vào tình hình chính trị Việt Nam, nhưng mức độ can thiệp sâu đến đâu thì không ai có thể khẳng định được.

Chưa có lần đại hội nào mà tốn nhiều lần hội họp để sắp xếp nhân sự như đại hội 13 này. Bởi cơ cấu cố định Bắc – Trung – Nam lâu nay phá vỡ không dễ. Phá vỡ kết cấu ấy chắc cũng xảy ra đấu đá át liệt chứ không đơn giản. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng mới là quan trọng.Và cuối cùng là Trung và Nam phải nhường bước trước Bắc. Tứ trụ kỳ này cả tổng bí thư và thủ tướng đều thân Tàu thì có thể nói, khó mà bác bỏ việc Tàu có nhúng vào cơ cấu nhân sự hay không.

Nếu không gì thay đổi, Phạm Minh Chính sẽ là thủ tướng.

Việc cơ cấu ở hội nghị trung ương 15 gần như chức vụ đã được định, đại nhội 13 thường chỉ mang tính thử tục, chỉ thông báo kết quả trước dân chúng chứ hầu như không có khả năng lật ngược kết quả. Còn chưa đầy 1 tuần nữa là báo chí nhà nước sẽ đồng loạt thông báo chính thức, nếu không có gì thay đổi thì Phạm Minh Chính sẽ là thủ tướng. Ông Phạm Minh Chính còn rất trẻ, ông ta thân Tàu có thể nói là Việt Nam những năm tiếp theo sẽ tiếp bước con đường mà ông Trọng đã vạch ra.

Ngày 17/1, trong bài phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương 15, cũng là hội nghị cuối cùng trước khi Việt Nam tổ chức Đại hội Đảng khóa 13, ông Nguyễn Phú Trọng nói về việc biểu quyết thông qua danh sách nhân sự trong đó có các "trường hợp đặc biệt" vào các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước với "số phiếu tập trung rất cao".

Quả thật, những số phiếu tập trung cao đó thuộc về bản chất của cộng sản rồi. Khi bầu cử thì bao giờ cũng trên 90% chứ chẳng bao giờ có tỷ lệ thấp hơn.

Hôm 30/12/2020, Chính phủ Việt Nam ban hành một danh mục được xếp hạng các "bí mật nhà nước", trong đó có các thông tin liên quan nhân sự và nội bộ của đảng, vào theo truyền thông nhà nước thì "phương án nhân sự Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch quốc hội là tuyệt mật". Tuy nhiên, mật đâu không thấy chỉ thấy giờ này toàn dân ai cũng biết gần như chính xác tứ trụ.

Việt Nam là quốc gia nhỏ bé gần một cường quốc nguy hiểm và thực tế thì chủ quyền Việt Nam mấtquá nhiều vào tay Trung Cộng. Tứ trụ mà những người thân Tàu nắm quyền thì đó là mối nguy không nhỏ cho đất nước. Phạm Minh Chính là thủ tướng là một mối lo thực sự.

Nguyễn Duy (tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 18/01/2021

**********************

Hội nghị Trung ương 15 thông qua danh sách Tứ Trụ

RFA, 17/01/2021

Hội nghị Trung ương 15 Đảng cộng sản Việt Nam đã thông qua danh sách các đề cử vào Bộ Chính trị và Ban Chấp hành trung ương khóa 13. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu trong bài diễn văn bế mạc hội nghị vào ngày 17/1.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương 15 - TTXVN

Trong bài phát biểu được truyền thông Nhà nước trích đăng, ông Trọng cho biết Trung ương đã thông qua danh sách nhân sự là Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII thuộc trường hợp "đặc biệt" tái cử khóa XIII và danh sách đề cử các đồng chí ứng cử các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước nhiệm kỳ khóa XIII với số phiếu tập trung rất cao.

Theo quyết định của Chính phủ Việt Nam đưa ra hồi cuối năm ngoái, danh sách các ứng viên vào các vị trí chủ chốt của Đảng được coi là thông tin "tuyệt mật".

Tuy nhiên, các phân tích của một số chuyên gia theo dõi tình hình chính trị trong và ngoài nước cho rằng nhiều khả năng ông Trọng - 76 và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - 67 tuổi là hai trường hợp đặc biệt sẽ ở lại tại nhiệm kỳ 5 năm tới. Ông Trọng sẽ tiếp tục giữ chức vụ Tổng bí thư. Ông Nguyễn Xuân Phúc sẽ là Chủ tịch nước. Hai vị trí quan trọng còn lại của Tứ Trụ là Thủ tướng và Chủ tịch quốc hội sẽ do ông Phạm Minh Chính - Trưởng Ban tổ chức Trung ương và ông Vương Đình Huệ - Bí thư Hà Nội nắm giữ.

Nếu đây là thông tin chính xác, ông Trọng sẽ là trường hợp đặc biệt vượt cả hai quy định về các vị trí lãnh đạo của Đảng bao bồm quá độ tuổi 65 và nắm giữ một chức vụ quá hai nhiệm kỳ. 

Trong bài phát biểu bế mạc hội nghị, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ca ngợi thành công của hội nghị : "Hội nghị của chúng ta đã thành công rất tốt đẹp ; công việc chuẩn bị cho Đại hội XIII của Đảng đã cơ bản được hoàn tất theo đúng mục đích, yêu cầu và kế hoạch đề ra với cách làm hết sức chặt chẽ, dân chủ, công tâm, khách quan, bài bản và tạo được sự thống nhất rất cao của các đồng chí"

Đại hội 13 của Đảng cộng sản Việt Nam sẽ diễn ra từ ngày 25/1 đến 2/2 tới.

Nguồn : RFA, 17/01/2021

**********************

Hội nghị trung ương 15 có đạt được đồng thuận ?

Thu Thủy, Thoibao.de, 17/01/2021

Hội nghị trung ương 15 khai mạc vào ngày 15/01/2021 là hội nghị cuối cùng, khép lại nhiệm kỳ XII của Đảng cộng sản với không ít sóng gió cả về tình hình nội bộ trong Đảng cũng như diễn biến bên ngoài. Khi mà tại Hội nghị trung ương 14, Đảng đã không thống nhất được về việc ai ở, ai đi, chưa định hình được bộ khung "tứ trụ" thì câu hỏi đặt ra là một tháng sau đó liệu Đảng có đạt được đồng thuận tại Hội nghị 15 theo nguyên tắc tập thể lãnh đạo ?

Bốn nhân vật được dự đoán là tứ trụ tương lai theo một nguồn tin chưa kiểm chứng

Nhà quan sát Phạm Quý Thọ nhìn nhận nguyên tắc "tập thể lãnh đạo" của Đảng cộng sản Việt Nam đang bị lung lay.

Tại Việt Nam nguyên tắc tập thể lãnh đạo còn được gọi là tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, là nguyên tắc lãnh đạo cao nhất của Đảng cộng sản Việt Nam, theo đó, hầu như không có một lãnh đạo tối cao bởi quyền lực được san sẻ tập trung cho bốn vị trí cao nhất trong chính quyền là Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch quốc hội cùng với các tập thể Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ban chấp hành Trung ương.

Cố Chủ tịch Hồ Chí Minh năm 1948 từng giải thích rằng "một người dù khôn ngoan đến đâu, cũng chỉ trông thấy một số mặt của vấn đề ; vì vậy cần tổng hợp sự xem xét của nhiều người để xét rõ mọi mặt của vấn đề, cho nên mới cần lãnh đạo tập thể. Không lãnh đạo tập thể sẽ dẫn đến "bao biện, độc đoán, chủ quan"… Tuy nhiên, "nhiều sãi không ai đóng cửa chùa", sinh ra sự "bừa bãi, lộn xộn, vô chính phủ". Tập thể lãnh đạo và cá nhân phụ trách phải đi kèm với nhau.

Nguyên tắc này đang bị lung lay trong bối cảnh chuyển đổi sang kinh tế thị trường, đỉnh điểm là nhiệm kỳ 2011-2015, khi "một bộ phận không nhỏ" quan chức "tự diễn biến", "tự chuyển hoá".

Một trong những dấu hiệu là Ban Chấp hành TƯ đã "làm trái ý" của Bộ Chính trị. Tại Hội nghị TƯ 7 năm 2013 hai ông Nguyễn Bá Thanh, cố Trưởng ban Nội chính TƯ và Vương Đình Huệ, nguyên Trưởng ban Kinh tế TƯ, mặc dù được Bộ Chính trị giới thiệu, đã không được Ban chấp hành TƯ khóa 11 bầu bổ sung vào Bộ chính trị.

Một sự kiện "đình đám" khác cũng diễn ra tương tự về việc kỷ luật nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về những yếu kém, khuyết điểm của Chính phủ trong lãnh đạo, quản lý, điều hành nền kinh tế. Ông Dũng trước Quốc hội ngày 22/10/2012, đã xin lỗi với tư cách người đứng đầu vì tình trạng "bất ổn kinh tế vĩ mô". Tuy nhiên, ông đã không bị bất cứ hình thức kỷ luật nào, và trái lại ông lại được số phiếu tín nhiệm cao trong đợt lấy phiếu tín nhiệm lần đầu tiên tại Quốc hội.

Trong một diễn biến khác, thời gian qua Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã không ngừng tăng cường tập trung quyền lực cho bản thân.

Ông Nguyễn Phú Trọng hiện nắm giữ quyền tối cao, như Bí thư Quân uỷ Trung ương, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống Tham nhũng… đồng thời là Trưởng tiểu ban nhân sự cho Đại hội 13.

Tuy nhiên, việc chuyển giao quyền lực tối cao đang gặp khó khăn. Sự giới thiệu người kế nhiệm của ông đã không đạt được sự đồng thuận của tập thể Bộ Chính trị và tại Hội nghị Ban Chấp hành trung ương 14. Bởi vậy, theo các nhà quan sát, ông có thể tiếp tục ở lại để tìm người kế vị để bàn giao nhằm duy trì chế độ độc đảng. Ngoài ra, nếu ở lại, ông chắc sẽ còn nhiều việc phải làm để nội bộ đảng trong sạch. Dư luận băn khoăn về sự bình phục sức khoẻ của ông sau cơn đột quỵ cuối năm 2018.

Cuộc họp Bộ Chính trị hôm 09/01/2021 ngay trước thềm Hội nghị trung ương 15 được giới thạo tin đánh giá là cuộc họp mang tính chất sống còn của các kỳ phùng địch thủ.

Facebook Thu Hà tiết lộ thông tin chưa được kiểm chứng là cuộc họp có hai nội dung vô cùng gay cấn là chọn trường hợp đặc biệt và đề cử tứ trụ. Kịch bản lần này cũng khác so với các cuộc họp Bộ Chính trị trước Đại hội XII, khi mà ông Trọng gây sức ép cho các đồng chí rút, còn ông thì nguyện vọng ở lại. Nhưng hôm 09/01 vừa qua Tổng – Chủ Nguyễn Phú Trọng đã có động thái ngược lại, ông xin rút vì lý do tuổi cao, sức khoẻ kém và mong những người khác hãy… ở lại.

Trước đó, phe ông Trọng cho rằng tuổi tác không là vấn đề, nhiều chính trị gia trên thế giới còn cao tuổi hơn ông. Bà Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện Mỹ đã ngoài 80 tuổi (sinh năm 1940), tân Tổng thống Mỹ Joe Biden 78 tuổi (sinh năm 1942), Tổng thống vừa thất cử Donald Trump 74 tuổi (sinh năm 1946) ; cựu Thủ tướng Malaysia, ông Mahathir Mohamad, sinh tháng 7/1925, từ chức hồi tháng 2/2020 khi gần 95 tuổi…

Mưu lược tổng Trọng đúng là bậc thầy. Kịch tính đến phút chót, khi các Ủy viên Bộ Chính trị, trong đó có ông Nguyễn Văn Bình và Hoàng Trung Hải phát biểu mạnh mẽ, tha thiết yêu cầu ông Trọng ở lại để "lèo lái con thuyền đất nước". Thế là "không phụ niềm tin yêu của đồng chí, đồng bào", ở tuổi 76, cụ Trọng đành ghi tên mình vào danh sách đề cử, thượng đài, so găng tranh "tứ trụ" một nhiệm kỳ nữa.

Facebooker này cũng đưa ra kết quả được thống nhất tại cuộc họp ngày 09/01/2020 là Nguyễn Phú Trọng và Nguyễn Xuân Phúc được giữ lại và khung bộ tứ được hình thành : Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Vương Đình Huệ, Chủ tịch quốc hội Trương Thị Mai.

Còn BBC tiếng Việt thì tiết lộ hai phương án nhân sự của Đảng Cộng Sản trình tại Hội nghị trung ương 15 xem xét và bỏ phiếu :

Phương án Một :

Tổng bí thư : Nguyễn Phú Trọng

Chủ tịch nước : Nguyễn Xuân Phúc

Thủ tướng : Vương Đình Huệ

Chủ tịch quốc hội : Phạm Minh Chính

Phương án Hai, có chút khác biệt là đảo ngược lại hai chức danh :

Thủ tướng : Phạm Minh Chính

Chủ tịch quốc hội : Vương Đình Huệ

Có thể thấy hai nguồn tin giống nhau đến 3 vị trí trong tứ trụ. Dù nhân vật thứ tư trong bộ tứ quyền lực của Việt Nam là bà Trương Thị Mai hay ông Phạm Minh Chính thì hai nguồn tin này mang đến bất ngờ lớn là lần đầu tiên sau nhiều năm, Nam Bộ đã không có người lọt vào tứ trụ.

Một thông tin khác được lan truyền trong những ngày nhạy cảm này là Phía miền Bắc đã giành được áp đảo 11/16 vào Bộ Chính trị, còn phía Miền Nam chỉ có 5/16 vị trí trong Bộ Chính trị.

Nhà báo Đỗ Ngà lý giải cho kết quả này như sau : Bên trong Đảng cộng sản có thể nhìn ra hai phe lớn rất rõ, phe Lò (có thể hiểu là phe miền Bắc mà đại diện là đương kim Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, người đốt lò vĩ đại) và phe Củi (tạm hiểu là phe miền Nam đứng đầu là nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng). Hai phe này này sống mái với nhau ròng rã nhiều năm, phe Lò đốt cũng nhiều nhưng không thể đốt hết. Phe củi thì cũng không vừa, họ chấp nhận những thanh củi vừa và nhỏ bị quẳng vào lò nhưng những thanh củi lớn thì vẫn được bảo vệ tốt. Cuộc chiến giữa 2 phe kỳ này cho thấy rất rõ ràng là không cân sức, phe thì chuyên tấn công và phía còn lại chỉ chuyên phòng thủ. Chính vì vậy việc ngã giá trên bàn tiệc chia chác quyền lực cũng lệch hẳn. Đến chiếc ghế quyền lực thứ 5 trong hệ thống chính trị Việt Nam là Thường trực Ban bí thư phe miền Nam cũng không được nắm giữ.

Nhà báo này gọi cuộc ngã giá, tranh giành quyền lực trong Đảng cộng sản Việt Nam là "sới chọi khốc liệt".

Ông viết :

Ở trung ương đảng khóa 11, trong quá trình chiến nhau đã xảy ra cái chết với Phạm Quý Ngọ và Nguyễn Bá Thanh, như thế mới thấy nó khốc liệt như thế nào. Sau khi "đổ máu" như thế thì mới kéo nhau lên bàn đàm phán ngã giá cho đại hội 12. Ở trung ương đảng khóa 12 thì chẳng khác mấy, cũng chiến nhau khốc liệt với cái chết của Trần Đại Quang và căn bệnh mất trí của Đinh Thế Huynh thì họ mới kéo nhau "lên bàn đàm phán" kỳ đại hội 13 này. Ngoài những cái chết, những trò đầu độc ấy thì việc chiến nhau dưới cái mác "chống tham nhũng" cũng liên tục xảy ra ròng rã trong 5 năm nhiệm kỳ thì mới có được kết quả của đại hội như hôm nay chứ không dễ. Kẻ thủ lãnh của phe lò đã chiến đấu hăng máu suốt 5 năm như thế chỉ để mục đích là hưởng thành quả ở đại hội 13 mà bảo lão phải rút lui để cho thế hệ trẻ tiếp quản thì làm sao lão cam tâm được chứ ? "Công tao khổ cực 5 năm mới giành được làm sao tao dâng đứa khác ăn được chứ ? Không đời nào !". Chính vì thế mà lão phải bám ghế, dù còn chút hơi tàn cũng phải bám vì đó là công lao của lão nên Trần Quốc Vượng đừng có hòng.

Đó là toàn cảnh của sới chọi trong suốt 5 năm qua, và cho dù 5 năm tới cũng vậy. Cũng chiến nhau, cũng thuốc nhau, cũng đánh nhau dưới chiêu bài "chống tham nhũng". Rồi 5 măm tới cũng sẽ có kẻ chết, cũng sẽ có ngã bệnh một cách khó hiểu, rồi cũng có kẻ vào tù vv… Tất cả đều phục vụ một mục đích duy nhất, đó là giành ăn, hết. Chỉ tội cho người dân Việt, vì hiểu biết còn hạn chế vẫn cứ tung hô "Bác tổng diệt trừ tham nhũng cho dân nhờ". Dân mình khá dễ dãi, họ thấy diệt được tên tham nhũng thì họ mừng, nhưng tên trám vào đó có trong sạch hay không thì họ không cần biết. Cái thể chế đã hổng thì thằng nào ngồi vào ghế quyền lực cũng ăn chứ chẳng có đứa nào có thể "sạch" được. Tuy nhiên, nói đến "thể chế" thì không mấy ai chịu tìm hiểu tới nơi. Chính vì vậy nên dân Việt còn bị cộng sản lừa lâu lắm.

Việc ông Trọng tiếp tục ngồi ghế đỉnh cao quyền lực không khiến dư luận trong và ngoài nước ngạc nhiên.

Bởi một hai tháng gần đây, ông Trọng xuất hiện dày đặc trong các sự kiện hội nghị tổng kết các ban bộ ngành về chống tham nhũng, thi đua, mặt trận, công an, quân đội… mà như nhà quan sát Lê Văn Đoành nhận định là ông Trọng muốn chứng minh kiểu Nguyễn Bá Thanh năm xưa, sắp chết vẫn "Tau khoẻ mà, có chi mô".

Hơn nữa, những dư luận viên cùng bồi bút quốc doanh, công khai trên báo chí và Facebook cá nhân rằng, đảng viên, lão thành cách mạng và nhân dân mong muốn ông Trọng tái cử. Kinh hơn nữa, họ ngỏ rằng nếu cần cứ mạnh dạn sửa điều lệ Đảng để Tổng – Chủ Trọng có cơ hội "công hiến" thêm nhiệm kỳ tổng bí thư thứ ba, hoặc chí ít cũng nửa nhiệm kỳ.

Ông Đoành cũng chua xót bày tỏ :

Đại hội lần thứ 13 của Đảng cộng sản sẽ khai mạc vào cuối tháng 01/2021. Đại hội 13, ứng với 13 cơn bão đổ bộ vào đất nước này trong năm 2020. Cũng thật kỳ lạ khi con số tướng tá quân đội bị chôn vùi trong sự cố sạt lở thuỷ điện Rào Trăng là 13 và tổng số quân dân chết vì bão lũ vừa qua, được thống kê là 130 người.

Quốc gia đại nạn, dịch bệnh từ anh "bạn vàng" lan sang làm dân tình khốn đốn. Chỉ có dân nghèo là gánh chịu thiên tai từ cơn thịnh nộ của trời đất. Quan lại từ địa phương đến trung ương mặc sức vơ vét hàng trăm ngàn tỷ, phè phỡn, đại hội và chia ghế.

Nhìn đồng bào bảy tỉnh miền Trung rồng rắn ngửa tay nhận tiền quyên góp từ bá tánh, từ cô ca sĩ Thuỷ Tiên, không biết những bậc thầy "cao cấp lý luận" hai miền Nam – Bắc có thấy hổ thẹn ?

Thu Thủy (tổng hợp)

Nguồn : Thoibao.de, 17/01/2021

************************

Trung ương 15 : Nguyễn Phú Trọng – Tổng bí thư, Nguyễn Xuân Phúc – Chủ tịch nước (Tin nội chính)

Lê Anh, Thoibao.de, 16/01/2021

Hội nghị Trung ương 15 của Đảng cộng sản Việt Nam bắt đầu diễn ra tại Hà Nội vào hôm 16/01/2021, các chức danh " Tứ trụ" đã được đề cử để đưa ra Đại hội 13 bầu chính thức.

Nguyễn Phú Trọng – Tổng bí thư, Nguyễn Xuân Phúc – Chủ tịch nước

Trước thềm Đại hội 13, các diễn biến đầy sôi động với nhiều cuộc vận động âm thầm, bí mật của các chính trị gia thuộc Đảng cộng sản Việt Nam đã và đang diễn ra quyết liệt đến phút chót.

Trước khi Hội nghị Trung ương 15 diễn ra, các phiếu thăm dò tín nhiệm cho những "trường hợp đặc biệt", trên 65 tuổi đối với ông Nguyễn Phú Trọng, Nguyễn Xuân Phúc, Nguyễn Thị Kim Ngân và Trần Quốc Vượng đã được gửi qua thư tới các Ủy viên Ban chấp hành Trung ương đảng trên cả nước.

Trong phiếu thăm dò được xếp từ trên xuống dưới và theo thứ tự, ông Nguyễn Phú Trọng, người tự xếp mình vào hai vị trí Tổng bí thư và Chủ tịch nước, sau khi thu hồi các phiếu thăm dò qua đường bưu điện gửi về văn phòng Trung ương đảng, hôm 9/1 vừa rồi, Bộ Chính trị đã họp và đưa kết quả thăm dò ra để thảo luận.

Ở cột thăm dò Tổng bí thư thì ông Nguyễn Phú Trọng được 60% còn 30% bỏ phiếu cho cột Chủ tịch nước. Còn ông Nguyễn Xuân Phúc thì cao phiếu thứ hai. Bà Nguyễn Thị Kim Ngân thì thua ông Nguyễn Xuân Phúc với tỷ lệ sát nút 2%, xếp thứ tư là ông Trần Quốc Vượng.

Kết quả cuộc họp Bộ Chính trị trên cơ sở đó đã quyết là hai suất "đặc biệt" dành cho hai người cao phiếu nhất là ông Nguyễn Phú Trọng và ông Nguyễn Xuân Phúc được ở lại khóa 13. Tiếp theo Bộ Chính trị đã thảo luận để đưa ra thêm 2 người nữa cho hai ghế còn lại là ông Phạm Minh Chính và ông Vương Đình Huệ. Đó là kết quả vòng thứ nhất.

Vòng thứ hai tức là Hội nghị trung ương 15 hôm 16/1 bỏ phiếu cho 4 ông, thì ông Nguyễn Xuân Phúc cao phiếu nhất là hơn 95% còn hai ông Phạm Minh Chính và Vương Đình Huệ cũng trên 90%, tức là rất cao. Còn ông Nguyễn Phú Trọng thấp nhất là 82%, nhưng quá bán là đã hội đủ yêu cầu, với đương kim Tổng bí thư tuổi cao và sức yếu, thì con số phiếu đạt 82% cũng là thành công với ông.

Theo quy trình, tới đây trong Đại hội 13, trong phiên đầu tiên sẽ biểu quyết để sửa đổi điều lệ, tức là thông qua cho ông Nguyễn Phú Trọng ở lại, vì ông Trọng đã 2 nhiệm kỳ rồi mà theo điều lệ thì chỉ được 2, nếu muốn 3 thì phải sửa đổi điều lệ, nhưng hiện nay phía Đảng cộng sản Việt Nam chưa biết có sửa hay không. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến từ ban Tuyên giáo cho rằng không nên sửa điều lệ, bởi vì sửa điều lệ rất nguy hiểm, nếu sửa, sau ông Trọng, người khác lên cũng sẽ muốn ngồi ghế Tổng bí thư cho tới chết, vì vậy chỉ cần bỏ phiếu cho ông Nguyễn Phú Trọng là được.

Dự kiến tại Đại hội 13, cuộc bỏ phiếu tới đây ở vòng thứ ba thì số phiếu có lẽ cũng không thấp, nếu vòng thứ 2 bây giờ đã cao như vậy.

Theo một Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam tường thuật từ Hội nghị trung ương 15, Hà Nội 16/01/2021

Lê Anh

Nguồn : Thoibao.de, 16/01/2021

Đại hội 13 của Đảng cộng sản Việt Nam (VCP) sẽ diễn ra vào tháng 1 năm 2021, chỉ khoảng 8 tháng tính từ thời điểm này. Thời gian còn lại trong năm nay sẽ là khoảng thời gian cho một loạt các cuộc họp để hoàn tất các kế hoạch cho đại hội bao gồm cả việc lựa chọn đại biểu và các ứng viên cho Ban Chấp hành trung ương. Vấn đề đáng quan tâm chính là ai sẽ là người lãnh đạo Việt Nam trong tương lai. Ai sẽ là Tổng bí thư, Thủ tướng, Chủ tịch nước, Chủ tịch quốc hội sắp tới ?

200 ủy viên Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản VN chụp hình tại lễ bế mạc đại hội 12 ở Hà Nội hôm 28/1/2016 - AFP

Ban Chấp hành trung ương vừa có Hội nghị trung ương thứ 12 (từ ngày 11 đến 14 tháng 5), ưu tiên việc hoàn tất các quy định liên quan đến các tiêu chuẩn lựa chọn nhân sự. Bộ Chính trị sẽ xem xét những kiến nghị và các bước quan trọng trong quá trình lựa chọn người lãnh đạo tại hội nghị 13 diễn ra vào cuối năm nay.

Vậy những lãnh đạo Việt Nam - thường được gọi là "Tứ trụ" - được chọn lựa ra sao ?

Câu trả lời phức tạp vì nó liên quan đến các quy định hiện hành và quá trình lựa chọn nhiều bước. Ban Chấp hành trung ương hiện thời sẽ đưa ra một danh sách các ứng cử viên cho các vị trí lãnh đạo trong Ban Chấp hành trung ương do Bộ Chính trị chuẩn bị, bao gồm cả những đề nghị cho những người được đề cử để xem xét cho 4 vị trí lãnh đạo.

Quá trình bầu chọn sẽ được tiến hành như sau : các đại biểu của đảng từ các tỉnh, thành, quân đội và các quan chức đang nắm giữ các vị trí cấp quốc gia trong đảng và chính quyền trung ương sẽ bỏ phiếu cho một danh sách các ứng cử viên đã được Ban Chấp hành trung ương khóa hiện tại chấp thuận. Sau khi Ban Chấp hành trung ương khóa mới được bầu chọn, các ủy viên của ban sẽ bầu chọn các người được đề cử cho các vị trí trong Bộ Chính trị bao gồm cả việc lựa chọn một trong những ủy viên của ban làm Tổng bí thư mới.

Sau đại hội 13, Tổng bí thư sẽ triệu tập một cuộc họp của Bộ Chính trị để quyết định giao công việc cho các ủy viên, bao gồm cả việc ai là người sẽ được chọn làm Chủ tịch, Thủ tướng và Chủ tịch quốc hội. Những cái tên của những người được đề cử sẽ được đưa ra Quốc hội để phê duyệt chính thức.

Các quy định và thông lệ của đảng yêu cầu các ủy viên Bộ chính trị, những người có tuổi đời quá 65 hoặc đã phục vụ hai nhiệm kỳ, phải nghỉ hưu. Chỉ thị số 35-CT/TW được Bộ Chính trị ban hành xác định năm 2020 là hạn để quyết định độ tuổi hợp lệ cho các ứng viên cho một trong 4 vị trị trứ trụ.

Các cá nhân được lựa chọn cho một trong 4 vị trí tứ trụ phải phục vụ đủ 1 nhiệm kỳ trong Bộ Chính trị và đáp ứng các tiêu chuẩn cụ thể liên quan đến công việc cụ thể của họ. Quy định của Đảng cho phép miễn trừ tiêu chuẩn tuổi nghỉ hưu đối với những trường hợp "ngoại lệ". Thông lệ của Đảng đã cho phép duy nhất một trường hợp ngoại lệ trong quá khứ đối với vị trí Tổng bí thư, và theo quy định 214 của Đảng (tháng 2 năm 2020), chỉ có Ban Chấp hành trung ương mới có quyền phê duyệt những ngoại lệ.

Tuy nhiên, có một nhân tố phức tạp. Do Chủ tịch Trần Đại Quang qua đời, đảng đã đồng ý cho phép Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng kiêm nhiệm thêm vị trí Chủ tịch nước. Đây là một quyết định chưa từng có. Ông Trọng sẽ nghỉ hưu sau khi hoàn tất nhiệm kỳ của mình vào tháng 1 năm 2021. Với tuổi tác và sức khỏe của mình, rất khó có khả năng ông Trọng sẽ ở lại vị trí Chủ tịch nước nhiệm kỳ hai. "Tam trụ" sẽ trở lại với "Tứ trụ".

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng (giữa) phát biểu trước 200 ủy viên Ban chấp hành trung ương tại phiên bế mạc đại hội 12 ở Hà Nội hôm 28/1/2016 - AFP

Ai sẽ đủ tiêu chuẩn được lựa chọn vào vị trí lãnh đạo ?

Tại Đại hội 12, 19 ủy viên Ban Chấp hành trung ương đã được bầu vào Bộ Chính trị (bao gồm 3 nữ). Sau đó, Ủy viên Bộ Chính trị Đinh La Thăng đã bị khai trừ và Chủ tịch Trần Đại Quang từ trần. Trong số 17 ủy viên còn lại, 8 người sẽ quá tuổi 65 và do đó sẽ nghỉ hưu (bao gồm Nguyễn Phú Trọng, Nguyễn Thiện Nhân, Trần Quốc Vượng, Ngô Xuân Lịch, Nguyễn Xuân Phúc, Nguyễn Thị Thị Kim Ngân, Tòng Thị Phóng và Trương Hòa Bình). Danh sách các ứng cử viên tiềm năng cho các vị trí lãnh đạo hàng đầu có thể giảm mất 2 người : Đinh Thế Huynh bị bệnh, Hoàng Trung Hải bị kỷ luật. Ngoài ra, có tin đồn chưa được kiểm chứng là Võ Văn Thưởng, người trẻ nhất trong Bộ Chính trị hiện đang ở độ tuổi 49, cũng sẽ nghỉ hưu vào cuối nhiệm kỳ này vì lý do cá nhân.

Các vị trí Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng và Chủ tịch quốc hội cho nhiệm kỳ tới chỉ có thể được bầu chọn từ những ủy viên còn lại đáp ứng tiêu chuẩn thuộc Bộ Chính trị, những người đã phục vụ đủ 1 nhiệm kỳ. Vì vậy, chỉ còn 6 người trong Bộ Chính trị - 5 nam và 1 nữ (không bao gồm Võ Văn Thưởng) - những người đáp ứng tiêu chuẩn cho việc bầu chọn vào các vị trí lãnh đạo hàng đầu bao gồm : Tô Lâm, Vương Đình Huệ, Phạm Minh Chính, Trương Thị Mai, Phạm Bình Minh và Nguyễn Văn Bình.

Quá trình lựa chọn cuối cùng cho 4 vị trí hàng đầu sẽ chịu ảnh hưởng bởi các quy định của đảng, quy định về ngoại lệ, thông lệ của đảng rằng Tổng bí thư phải là người Bắc, và phải có đại diện nữ. Theo quy định 214, Tổng bí thư cần phải có "năng lực lãnh đạo xây dựng đội ngũ các lãnh đạo cấp chiến lược, đặc biệt là người kế nghiệm, các cán bộ cấp chủ chốt". Tổng bí thư phải "kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ bí thư tỉnhủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành trung ương ; tham gia Bộ Chính trị ít nhất 1 nhiệm kỳ trở lên"

Tổng bí thư

Nếu một ngoại lệ được chấp thuận thì có khả năng cao là ngoại lệ sẽ cho trường hợp ông Trần Quốc Vượng và ông ta sẽ là Tổng bí thư tiếp theo vì lý do kinh nghiệm. Ông Vượng có kinh nghiệm ở Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và các cơ quan trung ương đảng - nơi ông là Chủ tịch Ban Chấp hành trung ương (2011), Ban Bí thư (từ tháng 5/2013) và Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trung ương Đảng (2016), Thường trực Ban Bí thư (từ tháng 3/2018). Ông Trần Quốc Vượng sinh ở Thái Bình. Ông là cánh tay phải của ông Trọng trong chiến dịch chống tham nhũng đang diễn ra.

Thường trực Ban bí thư Trần Quốc Vượng hôm 26/10/2019 trong chuyến thăm Pháp AFP

Tuy nhiên, có một nhân tố cần phải xem xét, đó là tuổi của ông Vượng và sức khỏe của ông. Ông Vượng sẽ 67 tuổi vào năm 2021 và 72 tuổi vào đại hội 14. Liệu ông ta sẽ là Tổng bí thư 1 nhiệm kỳ hay ông cũng giống ông Trọng (nghỉ hưu ở độ tuổi 76), được cho thêm một ngoại lệ và nghỉ hưu ở độ tuổi 77 ?

Thủ tướng

Vị trí thủ tướng thường rơi vào Phó Thủ tướng phụ trách kinh tế. Tuy nhiên, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải nhiệm kỳ 2007 - 2016 đã bị loại vì bị kỷ luật. Trong số 6 người còn lại có độ tuổi dưới 65, 2 người có khả năng được chọn gồm : Vương Đình Huệ (Phó thủ tướng từ năm 2016 và hiện là Bí thư Thành ủy Hà Nội) dường như đáp ứng được tiêu chuẩn lựa chọn ; và Nguyễn Văn Bình, Trưởng ban Kinh tế trung ương.

Một lựa chọn có thể khác là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, người đã phục vụ một nhiệm kỳ, tái cử. Ông Phúc sẽ 66 tuổi vào đại hội 13 và vì vậy nếu tái cử ông phải được chấp thuận là ngoại lệ.

Chủ tịch nước

Nếu Vương Đình Huệ được chọn làm Thủ tướng, 5 người còn lại sẽ là ứng cử viên tiềm năng cho vị trí Chủ tịch nước. Tiêu chuẩn cho vị trí này bao gồm kinh nghiệm sâu trong chính phủ. Vì vậy sẽ có hai ứng viên có thể cho vị trí này là Tô Lâm và Phạm Bình Minh.

Tô Lâm, hiện là Bộ trưởng Bộ Công an, có thể theo bước người tiền nhiệm là Trần Đại Quang người từng là Bộ trưởng Bộ Công an trước khi là Chủ tịch nước.

Phạm Bình Minh, người sẽ hoàn thành 2 nhiệm kỳ ở chức vụ Bộ trưởng Ngoại giao và sẽ phải rời khỏi vị trí này. Sự nghiệp của ông Minh gắn với Bộ Ngoại giao và là Phó Thủ tướng. Ông Minh, người nói thạo tiếng Anh, được coi là một ưu điểm được biết đến trên trường quốc tế.

Chủ tịch quốc hội

Nếu những vị trí nói ở trên đã tìm được người thì sẽ còn lại 5 ủy viên Bộ Chính trị còn lại đủ tiêu chuẩn để được chọn vào vị trí Chủ tịch quốc hội. Bây giờ câu hỏi về đại diện nữ giới được đặt ra và chỉ có một lựa chọn là bà Trương Thị Mai - Trưởng ban Dân vận trung ương.

tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân (thứ ba từ trái sang) chụp hình cùng những người dự bế mạc đại hội 12 ở Hà Nội hôm 28/1/2016 AFP

Một khả năng khác là tái bổ nhiệm đương kim Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, người đã phục vụ đủ một nhiệm kỳ. Nhưng bà Ngân sẽ 66 tuổi vào đại hội 13, và để được tái bổ nhiệm bà Ngân sẽ cần được chấp thuận là ngoại lệ.

Số lượng ủy viên Bộ Chính trị

Như đã đề cập ở trên, đại hội 12 đã bầu chọn 19 ủy viên Bộ Chính trị. Con số này đã giảm xuống còn 14 do có người mất, người bị khai trừ và người bị bệnh. Nếu 8 người còn lại phải nghỉ hưu do quá tuổi 65, sẽ chỉ còn 6 người cho 4 vị trí cao nhất. Điều này gợi ý ít nhất một người quá tuổi 65 sẽ được cho là ngoại lệ.

Kể từ đại hội 4 vào năm 1976, số lượng con số các ủy viên Bộ Chính trị thường từ 13 đến 19. Con số trung bình là 16 người mà theo một số đảng viên thì đây là không bền vững vì sẽ có khả năng về ngang bằng phiếu bầu.

Đảng cộng sản Việt Nam đang đối mặt với một quyết định chính về chuyển giao thế hệ. Nếu số lượng người trong Bộ Chính trị vẫn được giữ ở con số 19, điều này có nghĩa là 12 người mới sẽ được bầu vào. Nếu con số người trong Bộ Chính trị giảm xuống còn 15 người, 8 người mới sẽ được bầu vào.

Nhân tố Trung Quốc

Đại sứ quán Trung Quốc theo dõi chặt hàng ngũ lãnh đạo của Việt Nam. Trong quá khứ, Đại sứ Trung Quốc và các nhân viên cao cấp của Đại sứ quán Trung Quốc đã nói (với Việt Nam) về những lựa chọn của họ cho các vị trí lãnh đạo (của Việt Nam). Việc này thường được làm dưới hình thức gợi ý chỉ ra rằng có 1 lãnh đạo quá thân Mỹ (trường hợp Phạm Bình Minh trong quá khứ) hoặc không thiện cảm với Trung Quốc.

Vậy Trần Quốc Vượng đứng đâu trong quan hệ với Trung Quốc ? Đánh giá dựa vào tiểu sử của ông Vượng kể từ khi ông trở thành Thường trực Ban Bí thư vào tháng 3/2018 và là người kế nhiệm Nguyễn Phú Trọng, quan điểm của ông Vượng có thể được miêu tả là thực tế và thống nhất với khuôn khổ chính sách của đảng là "hợp tác và đấu tranh".

Ví dụ, vào tháng 1/2020, ông Vượng đã tiếp Trưởng ban Đối ngoại trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc. Việt Nam và Trung Quốc sẽ kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao trong năm nay. Ông Vượng đề nghị các bộ, ngành và địa phương cả hai nước tăng cường hợp tác thực tế và hiệu quả trên mọi lĩnh vực để chào mừng ngày kỷ niệm. Ông nói rằng Việt Nam sẵn sàng làm việc với Trung Quốc để củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống, làm sâu thêm các trao đổi hợp tác, có lợi cho người dân hai nước.

Tuy nhiên hơn cả lời nói lịch sự, ông Vượng đã nói đến những khó khăn và nhiều thách thức mà hai nước đang đối mặt. Ông kêu gọi sự phát triển các mối quan hệ truyền thống theo cách có kết quả, bền vững và lành mạnh, đồng thời gợi ý rằng hai bên nên bắt tay để tìm ra các giải pháp thỏa đáng để giải quyết hợp lý những bất đồng qua các biện pháp hòa bình, theo luật quốc tế.

Carl Thayer

Nguồn : RFA, 20/05/2020

Carl Thayer là Giáo sư danh dự và là thành viên thỉnh giảng của Trường Nhân văn và Khoa học xã hội, Đại học New South Wales tại Học viện Quốc phòng Úc ở Canberra.

Đại hội Đại biểu Toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam được tổ chức 5 năm một lần, nó được ví như một ngọn hải đăng của hệ thống chính trị một Đảng tại Việt Nam. Mỗi lần Đại hội, Đảng lại nỗ lực "trình làng" một thế hệ lãnh đạo mới chất lượng mang đậm hàm ý "đổi mới". Kể từ những ngày đầu năm trước Đại Hội cho đến những Hội nghị Trung ương cuối cùng trước khi "chốt" các nhân vật ở tầng cao nhất, chủ đề nhân sự luôn sôi động, thu hút được sự chú ý đặc biệt của dư luận.

Những ai sẽ vào ‘tứ trụ’ tại Đại hội Đảng 2021 ?

Có thể còn quá sớm để đưa ra các nhận định hay dự đoán về giàn lãnh đạo chủ chốt mới tại Đại hội Đảng XIII, (dự kiến diễn ra vào tháng 1/2021). Nhưng ngay từ bây giờ chúng ta có thể dựa trên các dữ liệu "cứng" như các quy định "thành văn" được Đảng ban hành về lựa chọn nhân sự, cấu trúc hệ thống lựa chọn từ trên xuống theo truyền thống vẫn còn ổn định, và cuối cùng là các quy ước "bất thành văn" để đưa ra những phân tích, phán đoán cơ bản.

Không thể phủ nhận rằng các Đại hội kể từ hai thập niên trở lại đây sự dân chủ trong Đảng đã được gia tăng mạnh mẽ, đặc biệt đối với vấn đề chuẩn bị nhân sự chủ chốt cho mỗi kì Đại hội. Các quy định, tiêu chí, tiêu chuẩn về các vị trí nhân sự chủ chốt của Đảng được ban hành chi tiết. Các thông tin về nhân sự chủ chốt, quy trình bỏ phiếu đều được công khai tối đa. Đó sẽ là những yếu tố quan trọng để các phân tích và phán đoán trở nên chất lượng hơn.

Bộ Chính trị và ba nhóm thế hệ

Bộ chính trị Đại hội khóa XII có 19 người nhưng hiện nay chỉ còn 16 Ủy viên làm việc. Theo các quy định về độ tuổi, chúng tôi tạm thời chia làm ba nhóm.

Nhóm thứ nhất là những người quá tuổi tái cử Ủy viên Bộ Chính trị theo quy định, và phải rời vị trí sau Đại hội XIII (trên 65 tuổi vào ngày bầu cử Đại hội), tạm gọi là nhóm "Bộ Tám" bao gồm Tổng bí thư, Chủ tịch nước và 7 người sinh vào những năm 1953, 1954, 1955. Cụ thể, nhóm này gồm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng (SN 1944), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (SN 1954), bà Nguyễn Thị Kim Ngân Chủ tịch quốc hội (SN 1954), ông Trần Quốc Vượng, Thường trực Ban bí thư, (SN 1953), bà Tòng Thị Phóng, phó Chủ tịch thường trực Quốc hội (SN 1954), ông Trương Hòa Bình Phó Thủ tướng thường trực (SN 1955), ông Ngô Xuân Lịch Bộ trưởng Quốc phòng (1954), và ông Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành phố Hồ Chí Minh (SN 1953).

Như vậy "Bộ Tám" về nguyên tắc sẽ không tái cử Đại hội khóa XIII (chiếm 50% số lượng Ủy viên Bộ chính trị hiện nay) tương đối phù hợp với nguyên tắc kế cận.

Nhóm thứ hai gồm Sáu Ủy viên Bộ Chính trị, là nhóm theo quy định được cơ cấu tái cử, (dưới 65 tuổi vào ngày bầu cử Đại hội XIII) sinh vào các năm 1957, 1958, 1959 tạm gọi là nhóm "Bộ Sáu". Cụ thể bao gồm, ông Phạm Minh Chính, trưởng ban Tổ chức trung ương (SN 1958), bà Trương Thị Mai, trưởng ban Dân vận (SN 1958), ông Phạm Bình Minh, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao (SN 1959), ông Vương Đình Huệ, Phó Thủ tướng Chính phủ (SN 1957), ông Tô Lâm Bộ trưởng Công an (SN 1957), ông Hoàng Trung Hải, Bí thư Hà Nội (SN 1959).

Nhóm thứ ba là nhóm sinh từ năm 1961 trở về sau, tạm gọi là "Nhóm 2026", tức là nhóm không những tái cử ở nhiệm kì Đại hội XIII, mà còn đủ tuổi để tái cử vào nhiệm kì Đại hội XIV (2026), bao gồm hai ông là Võ Văn Thưởng trưởng ban Tuyên giáo trung ương (SN 1970) và ông Nguyễn Văn Bình, (SN 1961) trưởng ban Kinh tế trung ương.

Ai sẽ là Tổng bí thư ?

Trong trường hợp Tổng bí thư Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng không tái cử Đại hội XIII, chúng ta bắt đầu tiến hành "diễn dịch" của Quy định 90-QĐ/TW về "Tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban chấp hành trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lí" được ban hành ngày 4/8/2017. Đoạn quy định chức danh Tổng bí thư ngoài các tiêu chí chung có một điều kiện đặc biệt, ứng cử viên phải "có năng lực lãnh đạo, điều hành Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư". Trong các phiên họp của Ban chấp hành trung ương hiện nay ngoài Tổng bí thư chỉ có Ba chức danh là Thủ tướng, Chủ tịch nước, Chủ tịch quốc hội, và Thường trực Ban bí thư được phép ngồi Chủ tọa và điều hành phiên họp.

Trong lịch sử và theo truyền thống kể từ thời Tổng bí thư Lê Duẩn tại Đại hội VI (1986), các nhân vật phải nắm giữ vị trí từ Thường trực ban bí thư trở lên cho đến các vị trí cao nhất mới có khả năng kế cận trở thành Tổng bí thư.

Cụ thể ở đây, tại Đại hội VI (1986) là ông Nguyễn Văn Linh, trước đó ông là Thường trực Ban bí thư, Đại hội VII (1991) ông Đỗ Mười, trước đó là Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (tương đương Thủ tướng hiện nay), Đại hội VIII (1996) ông Đỗ Mười tiếp tục tái cử. Tại Hội nghị trung ương tháng 12/1997, Ban Chấp hành trung ương đã bầu ông Lê Khả Phiêu làm Tổng bí thư, ông Lê Khả Phiêu lúc đó là Thường vụ Bộ chính trị, một trong bốn vị trí cao nhất, sau Tổng bí thư Đỗ Mười. Đại hội IX (2001), là ông Nông Đức Mạnh, trước đó ông là Chủ tịch quốc hội, Đại hội X (2006) ông Nông Đức Mạnh tiếp tục tái cử. Đại hội XI (2011) là ông Nguyễn Phú Trọng, ông lúc đó là Chủ tịch quốc hội, Đại hội XII (2016), ông Nguyễn Phú Trọng tiếp tục tái cử.

Với Quy định về chức danh Tổng bí thư, và theo lịch sử lựa chọn các vị trí quyền lực nhất từ trên xuống được "truyền thống hóa" kể từ thời Tổng bí thư Lê Duẩn, thì hiện nay các ông Nguyễn Xuân Phúc, bà Nguyễn Thị Kim Ngân, và ông Trần Quốc Vượng hiện sẽ có nhiều lợi thế.

Tuy nhiên trong ba người, thì bà Nguyễn Thị Kim Ngân có vẻ như không được truyền thống hay lịch sử "ưu ái", vì trong lịch sử cũng như theo truyền thống Đảng chưa có Tổng bí thư nào là nữ. Ngoài ra Tổng bí thư qua tất cả các thời kì cũng đều là người miền Trung và miền Bắc.

Xét trên nhưng quy ước bất thành văn đó thì hiện nay mọi cặp mắt đang đổ dồn về bộ đôi hai ông Nguyễn Xuân Phúc và ông Trần Quốc Vượng.

Với các tiêu chí, "đã kinh qua và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở chức danh bí thư tỉnh ủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành Trung ương ; tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên (trường hợp đặc biệt do Ban Chấp hành Trung ương quyết định), cho thấy việc quy định ứng cử viên Tổng bí thư phải "đi địa phương" hay tham gia trọn một nhiệm kì Bộ Chính trị đã không còn "cứng" như trước.

Nhóm "Tứ trụ" và ẩn số "miền Nam"

Việc Đảng chưa có chủ tương nhất thể hóa hai chức danh Tổng bí thư và Chủ tịch nước, nên đến Đại hội XIII, khả năng cao chúng ta lại chứng kiến sự quay lại của cấu trúc bốn chức danh chủ chốt (thường gọi là "Tứ trụ").

Vậy những ai có khả năng tiến đến những chiếc ghế còn lại trong "Tứ trụ" bao gồm Chủ tịch nước, Thủ tướng chính phủ và Chủ tịch quốc hội.

Quy định 90-QĐ/TW đối với chức danh Chủ tịch nước đều có các tiêu chí chung cụ thể bao gồm uy tín (được hiểu là không bị các kỉ luật về Đảng, hoạc mức độ tín nhiệm cao trong Bộ chính trị đã được bỏ phiếu), năng lực nổi trội, lĩnh vực công tác. Nếu "áp" các tiêu chí chung cho nhóm "Bộ Sáu", và "nhóm 2026" thì cả 8 vị trí tái của Bộ chính trị đều có cơ hội ngang nhau. Tuy nhiên theo tiêu chí của chức danh này là "kinh qua và nổi trội trong các lĩnh vực công tác an ninh, đối ngoại, tư pháp…", thì ba ông Phạm Bình Minh, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng ngoại giao, ông Tô Lâm Bộ trưởng công an, và ông Phạm Minh Chính, Trưởng ban Tổ chức trung ương sẽ có lợi thế hơn.

Đối với chức danh Thủ tướng, ngoài các tiêu chí chung, theo lịch sử và truyền thống tất cả các Thủ tướng hay Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (trước đây) kể từ thời Thủ tướng Phạm Văn Đồng đều trưởng thành từ Phó Thủ tướng. Đó là các ông Phạm Hùng, Đỗ Mười, Võ Văn Kiệt, Phan Văn Khải, Nguyễn Tấn Dũng và Nguyễn Xuân Phúc. Điều này thể hiện tiêu chí cho việc chọn lựa nhân sự thủ tướng đặt yếu tố "kinh nghiệm trong điều hành bộ máy hành pháp" lên hàng đầu.

Như vậy các lợi thế sẽ thuộc về các Phó thủ tướng hiện nay, ông Trương Hòa Bình, ông Phạm Bình Minh, và ông Vương Đình Huệ. Hai ông Trịnh Đình Dũng và ông Vũ Đức Đam không tham gia Bộ Chính trị.

Trong 3 Phó thủ tướng thì ông Trương Hòa Bình sinh năm 1955 thì hiện nay không đủ tiêu chuẩn tuổi để tái cử Bộ Chính trị, và về lĩnh vực phụ trách ông cũng chuyên trách về mảng nội chính, tư pháp. Ông Phạm Bình Minh chủ yếu phụ trách lĩnh vực đối ngoại. Ông Vương Đình Huệ, nếu xét về tiêu chí thứ ba trong quy định chức danh Thủ tướng là cần "có khả năng hiểu biết sâu, rộng nền hành chính quốc gia, kinh tế – xã hội đất nước ; kinh tế, chính trị thế giới và hội nhập quốc tế", thì có vẻ như là người có nhiều lợi thế nhất.
Cuối cùng là chức danh Chủ tịch quốc hội, cả hai nhóm "Bộ Sáu" và "nhóm 2026" gồm 8 Ủy viên Bộ Chính trị có thể tái cử đều có cơ hội như nhau để tiến đến chức danh đứng đầu cơ quan Lập pháp này. Tuy nhiên nếu theo tiêu chí của chức danh Chủ tịch quốc hội như "có năng lực nổi trội, toàn diện trong các lĩnh vực công tác, xây dựng pháp luật, giám sát thực thi pháp luật…" thì bà Trương Thị Mai (SN 1958), Trưởng ban Dân Vận hiện nay đang có lợi thế hơn cả.

Bà Mai, từng là Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề của Xã hội của Quốc hội, và cũng là Ủy viên Thường vụ Quốc hội hai khóa liền từ 2007-2016.

Bà Mai hiện cũng là một trong Ba người có thâm niên tham gia Ban chấp hành trung ương chính thức lâu nhất (Ba khóa, từ Đại hội X, 2006) trong số "bộ Tám tái cử" cùng với hai người còn lại là ông Hoàng Trung Hải tham gia ban chấp hành trung ương Bốn khóa, từ Đại hội IX (2001) ông Vương Đình Huệ từ Đại hội X (2006).

Bà là đại biểu quốc hội có thâm niên cao nhất trong nhóm "Bộ Tám" Ủy viên Bộ Chính trị có khả năng tái cử hiện nay. Nếu không có gì thay đổi Bà sẽ tham gia làm Đại biểu Quốc hội ít nhất trọn 24 năm (kể từ năm 1997 cho đến Đại hội 2021) là người tham gia sinh hoạt nghị trường hơn hai thập kỉ liên tục.

Cuối cùng cần nói thêm một truyền thống "bất thành văn" có tính chất vùng miền khó có thể bỏ qua đó là kể từ sau năm 1975, 4 vị trí cao nhất chưa bao giờ vắng mặt một nhân vật đến từ Miền Nam. Bộ Chính trị khóa XII hiện nay có 4 nhân vật đến từ Miền Nam bao gồm bà Nguyễn Thị Kim Ngân (Bến Tre), ông Nguyễn Thiện Nhân (Trà Vinh), ông Trương Hòa Bình (Long An), ông Võ Văn Thưởng (Vĩnh Long).

Tuy nhiên trong 4 nhân vật trên theo quy định bà Nguyễn Thị Kim Ngân, ông Nguyễn Thiện Nhân và ông Trương Hòa Bình đã quá tuổi tái cử Bộ Chính trị. Nhân vật miền Nam theo quy định đủ tuổi tái cử là ông Võ Văn Thưởng (SN 1970), Trưởng ban Tuyên giáo trung ương trưởng thành khá trẻ, ông sinh năm 1970. Vì vậy việc "Tứ trụ" khóa XIII có "cơ cấu cứng" một nhân vật đến từ Miền Nam hay không vẫn còn là một ẩn số lớn.

Nhóm "ngoài Tứ Trụ"

Theo nguyên tắc đến hết Khóa này số lượng Ủy viên Bộ Chính trị vẫn có thể được bổ sung để đạt trở lại con số 19 như Đại hội XII đã bầu. Nếu số lượng Ủy viên Bộ Chính trị trở lại con số 19 thì các vị trị "Tứ trụ" được dự kiến cho Đại hội XIII như phân tích ở trên theo chúng tôi không bị ảnh hưởng. Nó chỉ ảnh hưởng đối với vị trí của nhóm ở dưới, nhóm "Bộ Tám" tái cử.

Đối với vị trí Thường trực Ban Bí thư, cơ hội cũng chia đều cho nhóm "Bộ Tám" Ủy viên Bộ chính trị tái cử. Tuy nhiên các nhân vật đang điều hành công tác Đảng hiện nay được chú ý hơn bao gồm các ông Phạm Minh Chính, bà Trương Thị Mai, ông Võ Văn Thưởng và ông Nguyễn Văn Bình.

Vị trí Bộ trưởng quốc phòng, nếu ông Ngô Xuân Lịch không tái cử, theo truyền thống kế cận sẽ là một nhân vật đến từ lực lượng vũ trang là Bộ Quốc phòng. Hiện nay trong Bộ Chính trị và Ban Bí thư chỉ có ông Lương Cường (SN 1957) Bí thư trung ương Đảng, công tác tại Bộ Quốc phòng, ông là Đại tướng, và là Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị. Những người ủng hộ ông đương nhiên là muốn một kịch bản lặp lại như ở Đại hội XI, lúc đó ông Ngô Xuân Lịch cũng là Bí thư trung ương Đảng và là Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị.

Vị trí Bộ trưởng ngoại giao nếu ông Phạm Bình Minh rời đi để tiến đến một vị trí cao hơn sau hai nhiệm kì chúng ta sẽ có Tân bộ trưởng ngoại giao. Nhân vật này theo truyền thống Bộ trưởng sẽ là người từ Bộ này, người hoạt động ngoại giao chuyên nghiệp. Duy nhất trong quá khứ tại Đại hội X (2006), Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm từ Chính phủ sang kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, do lúc đó Bộ này khủng hoảng nhân sự (chỉ bầu được một Ủy viên dự khuyết Ban chấp hành Trung ương, đó là Thứ trưởng Phạm Bình Minh). Bộ Ngoại giao hiện có hai thứ trưởng là Bùi Thanh Sơn và Lê Hoài Trung đều là Trung ương Ủy viên.

Các vị trí còn lại như các Trưởng các ban Đảng bao gồm, Tổ chức, Tuyên giáo, Dân vận, Kinh tế, các Bộ trưởng Công an, Bí thứ Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh theo chúng tôi vẫn còn là ẩn số cho đến khi cấu trúc các vị trí chủ chốt bên trên ổn định.

Theo nguyên tắc việc cơ cấu các Ủy viên Bộ chính trị để bầu tại Đại hội thường nhắm vào các chức danh cụ thể, ngược lại các chức danh đó phải được cơ cấu "cứng" là Ủy viên Bộ chính trị nắm. Như vậy hai Bí thư trung ương Đảng hiện nay là ông Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Hội đồng Lí luận trung ương, và ông Trần Cẩm Tú, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trung ương hiện nay đang có nhiều lợi thế để "ngồi vào" chiếc ghế Ủy viên Bộ chính trị kế tiếp. Vì thường hai vị trí này theo truyền thống đều được cơ cấu "cứng" phải là Ủy viên Bộ Chính trị nắm.

"Khoảng trống 6X"

Trong số 23 Ủy viên Bộ Chính trị và Ban Bí thư hiện nay, chỉ có ba nhân vật sinh ở thế hệ 6X đó là ông Nguyễn Văn Bình Ủy viên Bộ Chính trị (1961), ông Trần Cẩm Tú, Bí thư trung ương Đảng (1961), và ông Trần Thanh Mẫn Bí thư trung ương Đảng (1962).

Điều đặc biệt lưu ý đó là hiện trong Bộ Chính trị chỉ có một nhân vật duy nhất ở thế hệ 6X đó là ông Nguyễn Văn Bình sinh năm 1961, điều đó cho thấy đang có một khoảng trống thế hệ cho nhóm lãnh đạo thế hệ 6X, hay sự thiếu vắng những lãnh đạo chủ chốt thế hệ 6X.

Điều đó dẫn đến việc Đại hội XIV (2026) một thế hệ lãnh đạo "6X, 7X" nhiệm kì Bộ Chính trị Ban Bí thư Khóa này nếu được tái cử chỉ còn Bốn nhân vật là các ông Võ Văn Thưởng, Nguyễn Văn Bình, Trần Cẩm Tú và Trần Thanh Mẫn. Đó là một tỉ lệ kế cận 6X khá khiêm tốn.

Do vậy chúng tôi nhận định tại Đại hội XIII chủ yếu sẽ là sự bổ sung "thế hệ tuổi từ giữa cho đến cuối 6X" cho Bộ Chính trị và Ban Bí thư để đảm bảo vững chắc nguyên tắc kế thừa các thế hệ lãnh đạo.

Theo như phân tích trên đây cùng với truyền thống thâm niên và kế thừa lãnh đạo nếu không có gì thay đổi, các ông Võ Văn Thưởng, Nguyễn Văn Bình, ông Trần Cẩm Tú, và Trần Thanh Mẫn, sẽ tiến đến những vị trị cao nhất trong hệ thống quyền lực tại Đại hội XIV (2026).

Trương Xuân Danh

Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 05/05/2019 (Facebook Trương Xuân Danh)

Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam được tổ chức 5 năm một lần, nó được ví như một ngọn hải đăng của hệ thống chính trị một Đảng tại Việt Nam. Mỗi lần Đại hội, Đảng lại nỗ lực "trình làng" một thế hệ lãnh đạo mới chất lượng mang đậm hàm ý "đổi mới". Kể từ những ngày đầu năm trước Đại hội cho đến những Hội nghị Trung ương cuối cùng trước khi "chốt" các nhân vật ở tầng cao nhất, chủ đề nhân sự luôn sôi động, thu hút được sự chú ý đặc biệt của dư luận.

Đại hội Đại biểu Toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam giơ tay biểu quyết một nghị quyết - Ảnh minh họa

Có thể còn quá sớm để đưa ra các nhận định hay dự đoán về giàn lãnh đạo chủ chốt mới tại Đại hội Đảng XIII, (dự kiến diễn ra vào tháng 1/2021). Nhưng ngay từ bây giờ chúng ta có thể dựa trên các dữ liệu "cứng" như các quy định "thành văn" được Đảng ban hành về lựa chọn nhân sự, cấu trúc hệ thống lựa chọn từ trên xuống theo truyền thống vẫn còn ổn định, và cuối cùng là các quy ước "bất thành văn" để đưa ra những phân tích, phán đoán cơ bản.

Không thể phủ nhận rằng các đại hội kể từ hai thập niên trở lại đây sự dân chủ trong Đảng đã được gia tăng mạnh mẽ, đặc biệt đối với vấn đề chuẩn bị nhân sự chủ chốt cho mỗi kì đại hội. Các quy định, tiêu chí, tiêu chuẩn về các vị trí nhân sự chủ chốt của Đảng được ban hành chi tiết. Các thông tin về nhân sự chủ chốt, quy trình bỏ phiếu đều được công khai tối đa. Đó sẽ là những yếu tố quan trọng để các phân tích và phán đoán trở nên chất lượng hơn.

Bộ Chính trị và ba nhóm thế hệ

Bộ chính trị Đại hội khóa XII có 19 người nhưng hiện nay chỉ còn 16 Ủy viên làm việc. Theo các quy định về độ tuổi, chúng tôi tạm thời chia làm ba nhóm.

Nhóm thứ Nhất là những người quá tuổi tái cử Ủy viên Bộ Chính trị theo quy định, và phải rời vị trí sau Đại hội XIII (trên 65 tuổi vào ngày bầu cử Đại hội), tạm gọi là nhóm "Bộ Tám" bao gồm Tổng bí thư, Chủ tịch nước và 7 người sinh vào những năm 1953, 1954, 1955. Cụ thể, nhóm này gồm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng (SN 1944), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (SN 1954), bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Quốc hội (SN 1954), ông Trần Quốc Vượng, Thường trực Ban bí thư, (SN 1953), bà Tòng Thị Phóng, phó Chủ tịch thường trực Quốc hội (SN 1954), ông Trương Hòa Bình, Phó Thủ tướng thường trực (SN 1955), ông Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Quốc phòng (1954), và ông Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành phố Hồ Chí Minh (SN 1953).

Như vậy "Bộ Tám" về nguyên tắcsẽ không tái cử Đại hội khóa XIII (chiếm 50% số lượng Ủy viên Bộ chính trị hiện nay) tương đối phù hợp với nguyên tắc kế cận.

Nhóm thứ Hai gồm 6 ủy viên Bộ Chính trị, là nhóm theo quy định được cơ cấu tái cử, (dưới 65 tuổi vào ngày bầu cử Đại hội XIII) sinh vào các năm 1957, 1958, 1959 tạm gọi là nhóm "Bộ Sáu". Cụ thể bao gồm, ông Phạm Minh Chính, trưởng ban Tổ chức trung ương (SN 1958), bà Trương Thị Mai, trưởng ban Dân vận (SN 1958), ông Phạm Bình Minh, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao (SN 1959), ông Vương Đình Huệ, Phó Thủ tướng chính phủ (SN 1957), ông Tô Lâm, Bộ trưởng Công an (SN 1957), ông Hoàng Trung Hải, Bí thư Hà Nội (SN 1959).

Nhóm thứ Ba là nhóm sinh từ năm 1961 trở về sau, tạm gọi là "Nhóm 2026", tức là nhóm không những tái cử ở nhiệm kì Đại hội XIII, mà còn đủ tuổi để tái cử vào nhiệm kì Đại hội XIV (2026), bao gồm hai ông là Võ Văn Thưởng trưởng ban Tuyên giáo trung ương (SN 1970) và ông Nguyễn Văn Bình, (SN 1961) trưởng ban Kinh tế trung ương.

Ai sẽ là Tổng bí thư ?

Trong trường hợp Tổng bí thư Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng không tái cử Đại hội XIII, chúng ta bắt đầu tiến hành "diễn dịch" của Quy định 90-QĐ/TW về "Tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban chấp hành trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lí" được ban hành ngày 4/8/2017. Đoạn quy định chức danh Tổng bí thư ngoài các tiêu chí chung có một điều kiện đặc biệt, ứng cử viên phải "có năng lực lãnh đạo, điều hành Ban Chấp hành trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư". Trong các phiên họp của Ban chấp hành trung ương hiện nay ngoài Tổng bí thư chỉ có 3 chức danh là Thủ tướng, Chủ tịch nước, Chủ tịch quốc hội, và Thường trực Ban bí thư được phép ngồi Chủ tọa và điều hành phiên họp.

Trong lịch sử và theo truyền thống kể từ thời Tổng bí thư Lê Duẩn tại Đại hội VI (1986), các nhân vật phải nắm giữ vị trí từ Thường trực ban bí thư trở lên cho đến các vị trí cao nhất mới có khả năng kế cận trở thành Tổng bí thư.

Cụ thể ở đây, tại Đại hội VI (1986) là ông Nguyễn Văn Linh, trước đó ông là Thường trực Ban bí thư, Đại hội VII (1991) ông Đỗ Mười, trước đó là Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (tương đương Thủ tướng hiện nay), Đại hội VIII (1996) ông Đỗ Mười tiếp tục tái cử. Tại Hội nghị trung ương tháng 12/1997, Ban Chấp hành trung ương đã bầu ông Lê Khả Phiêu làm Tổng bí thư, ông Lê Khả Phiêu lúc đó là Thường Vụ Bộ chính trị, một trong bốn vị trí cao nhất, sau Tổng bí thư Đỗ Mười. Đại hội IX (2001), là ông Nông Đức Mạnh, trước đó ông là Chủ tịch Quốc hội, Đại hội X (2006) ông Nông Đức Mạnh tiếp tục tái cử. Đại hội XI (2011) là ông Nguyễn Phú Trọng, ông lúc đó là Chủ tịch Quốc hội, Đại hội XII (2016), ông Nguyễn Phú Trọng tiếp tục tái cử.

Với Quy định về chức danh Tổng bí thư, và theo lịch sử lựa chọn các vị trí quyền lực nhất từ trên xuống được "truyền thống hóa" kể từ thời Tổng bí thư Lê Duẩn, thì hiện nay các ông Nguyễn Xuân Phúc, bà Nguyễn Thị Kim Ngân, và ông Trần Quốc Vượng hiện sẽ có nhiều lợi thế.

Tuy nhiên trong ba người, thì bà Nguyễn Thị Kim Ngân có vẻ như không được truyền thống hay lịch sử "ưu ái", vì trong lịch sử cũng như theo truyền thống Đảng chưa có Tổng bí thư nào là nữ. Ngoài ra Tổng bí thư qua tất cả các thời kì cũng đều là người miền Trung và miền Bắc.

Xét trên nhưng quy ước bất thành văn đó thì hiện nay mọi cặp mắt đang đổ dồn về bộ đôi hai ông Nguyễn Xuân Phúc và ông Trần Quốc Vượng.

Với các tiêu chí, "đã kinh qua và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở chức danh bí thư tỉnh ủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành trung ương ; tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên (trường hợp đặc biệt do Ban Chấp hành trung ương quyết định), cho thấy việc quy định ứng cử viên Tổng bí thư phải "đi địa phương" hay tham gia trọn một nhiệm kì Bộ Chính trị đã không còn "cứng" như trước.

Nhóm "Tứ trụ" và ẩn số "miền Nam"

Việc Đảng chưa có chủ tương nhất thể hóa hai chức danh Tổng bí thư và Chủ tịch nước, nên đến Đại hội XIII, khả năng cao chúng ta lại chứng kiến sự quay lại của cấu trúc bốn chức danh chủ chốt (thường gọi là "Tứ trụ").
Vậy những ai có khả năng tiến đến những chiếc ghế còn lại trong "Tứ trụ" bao gồm Chủ tịch nước, Thủ tướng chính phủ và Chủ tịch quốc hội.

Quy định 90-QĐ/TW đối với chức danh Chủ tịch nước đều có các tiêu chí chung cụ thể bao gồm uy tín (được hiểu là không bị các kỉ luật về Đảng, hoạc mức độ tín nhiệm cao trong Bộ chính trị đã được bỏ phiếu), năng lực nổi trội, lĩnh vực công tác. Nếu "áp" các tiêu chí chung cho nhóm "Bộ Sáu", và "nhóm 2026" thì cả 8 vị trí tái của Bộ chính trị đều có cơ hội ngang nhau. Tuy nhiên theo tiêu chí của chức danh này là "kinh qua và nổi trội trong các lĩnh vực công tác an ninh, đối ngoại, tư pháp", thì ba ông Phạm Bình Minh, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao, ông Tô Lâm Bộ trưởng Công an, và ông Phạm Minh Chính, Trưởng ban Tổ chức trung ương sẽ có lợi thế hơn.

Đối với chức danh Thủ tướng, ngoài các tiêu chí chung, theo lịch sử và truyền thống tất cả các thủ tướng hay chủ tịch hội đồng bộ trưởng (trước đây) kể từ thời Thủ tướng Phạm Văn Đồng đều trưởng thành từ Phó Thủ tướng. Đó là các ông Phạm Hùng, Đỗ Mười, Võ Văn Kiệt, Phan Văn Khải, Nguyễn Tấn Dũng và Nguyễn Xuân Phúc. Điều này thể hiện tiêu chí cho việc chọn lựa nhân sự Thủ tướng đặt yếu tố "kinh nghiệm trong điều hành bộ máy hành pháp" lên hàng đầu.

Như vậy các lợi thế sẽ thuộc về các Phó thủ tướng hiện nay, ông Trương Hòa Bình, ông Phạm Bình Minh, và ông Vương Đình Huệ. Hai ông Trịnh Đình Dũng và ông Vũ Đức Đam không tham gia Bộ Chính trị.

Trong 3 Phó thủ tướng thì ông Trương Hòa Bình sinh năm 1955 thì hiện nay không đủ tiêu chuẩn tuổi để tái cử Bộ Chính trị, và về lĩnh vực phụ trách ông cũng chuyên trách về mảng nội chính, tư pháp. Ông Phạm Bình Minh chủ yếu phụ trách lĩnh vực đối ngoại. Ông Vương Đình Huệ, nếu xét về tiêu chí thứ ba trong quy định chức danh Thủ tướng là cần "có khả năng hiểu biết sâu, rộng nền hành chính quốc gia, kinh tế - xã hội đất nước, kinh tế, chính trị thế giới và hội nhập quốc tế", thì có vẻ như là người có nhiều lợi thế nhất.

Cuối cùng là chức danh Chủ tịch quốc hội, cả hai nhóm "Bộ Sáu" và "nhóm 2026" gồm 8 ủy viên Bộ Chính trị có thể tái cử đều có cơ hội như nhau để tiến đến chức danh đứng đầu cơ quan Lập pháp này. Tuy nhiên nếu theo tiêu chí của chức danh Chủ tịch quốc hội như "có năng lực nổi trội, toàn diện trong các lĩnh vực công tác, xây dựng pháp luật, giám sát thực thi pháp luật…" thì bà Trương Thị Mai (SN 1958), Trưởng ban Dân vận hiện nay đang có lợi thế hơn cả.

Bà Mai, từng là Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề của xã hội của Quốc hội, và cũng là Ủy viên Thường vụ Quốc hội hai khóa liền từ 2007-2016. Bà Mai hiện cũng là một trong 3 người có thâm niên tham gia Ban chấp hành trung ương chính thức lâu nhất (3 khóa, từ Đại hội X, 2006) trong số "Bộ Tám tái cử" cùng với hai người còn lại là ông Hoàng Trung Hải tham gia ban chấp hành trung ương 4 khóa, từ Đại hội IX (2001) ông Vương Đình Huệ từ Đại hội X (2006). Bà là đại biểu quốc hội có thâm niên cao nhất trong nhóm "Bộ Tám" Ủy viên Bộ Chính trị có khả năng tái cử hiện nay. Nếu không có gì thay đổi bà Mai sẽ tham gia làm Đại biểu quốc hội ít nhất trọn 24 năm (kể từ năm 1997 cho đến Đại hội 2021) là người tham gia sinh hoạt nghị trường hơn hai thập kỉ liên tục.

Cuối cùng cần nói thêm một truyền thống "bất thành văn" có tính chất vùng miền khó có thể bỏ qua đó là kể từ sau năm 1975, 4 vị trí cao nhất chưa bao giờ vắng mặt một nhân vật đến từ Miền Nam. Bộ Chính trị khóa XII hiện nay có 4 nhân vật đến từ Miền Nam bao gồm bà Nguyễn Thị Kim Ngân (Bến Tre), ông Nguyễn Thiện Nhân (Trà Vinh), ông Trương Hòa Bình (Long An), ông Võ Văn Thưởng (Vĩnh Long).

Tuy nhiên trong 4 nhân vật trên, theo quy định bà Nguyễn Thị Kim Ngân, ông Nguyễn Thiện Nhân và ông Trương Hòa Bình đã quá tuổi tái cử Bộ Chính trị. Nhân vật Miền Nam theo quy định đủ tuổi tái cử là ông Võ Văn Thưởng (SN 1970), Trưởng ban Tuyên giáo trung ương trưởng thành khá trẻ, ông sinh năm 1970. Vì vậy việc "Tứ trụ" khóa XIII có "cơ cấu cứng" một nhân vật đến từ Miền Nam hay không vẫn còn là một ẩn số lớn.

Nhóm "ngoài Tứ Trụ"

Theo nguyên tắc đến hết Khóa này số lượng Ủy viên Bộ Chính trị vẫn có thể được bổ sung để đạt trở lại con số 19 như Đại hội XII đã bầu. Nếu số lượng Ủy viên Bộ Chính trị trở lại con số 19 thì các vị trị "Tứ trụ" được dự kiến cho Đại hội XIII như phân tích ở trên theo chúng tôi không bị ảnh hưởng. Nó chỉ ảnh hưởng đối với vị trí của nhóm ở dưới, nhóm "Bộ Tám" tái cử.

Đối với vị trí Thường trực Ban Bí thư, cơ hội cũng chia đều cho nhóm "Bộ Tám" ủy viên Bộ chính trị tái cử. Tuy nhiên các nhân vật đang điều hành công tác Đảng hiện nay được chú ý hơn bao gồm các ông Phạm Minh Chính, bà Trương Thị Mai, ông Võ Văn Thưởng và ông Nguyễn Văn Bình.

Vị trí Bộ trưởng Quốc phòng, nếu ông Ngô Xuân Lịch không tái cử, theo truyền thống kế cận sẽ là một nhân vật đến từ lực lượng vũ trang là Bộ Quốc phòng. Hiện nay trong Bộ Chính trị và Ban Bí thư chỉ có ông Lương Cường (SN 1957) Bí thư trung ương Đảng, công tác tại Bộ Quốc phòng, ông là Đại tướng, và là Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị. Những người ủng hộ ông đương nhiên là muốn một kịch bản lặp lại như ở Đại hội XI, lúc đó ông Ngô Xuân Lịch cũng là Bí thư trung ương Đảng và là Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị.

Vị trí Bộ trưởng Ngoại giao nếu ông Phạm Bình Minh rời đi để tiến đến một vị trí cao hơn sau hai nhiệm kì chúng ta sẽ có Tân bộ trưởng Ngoại giao. Nhân vật này theo truyền thống Bộ trưởng sẽ là người từ Bộ này, người hoạt động ngoại giao chuyên nghiệp. Duy nhất trong quá khứ tại Đại hội X (2006), Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm từ Chính phủ sang kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, do lúc đó Bộ này khủng hoảng nhân sự (chỉ bầu được một Ủy viên dự khuyết Ban chấp hành Trung ương, đó là Thứ trưởng Phạm Bình Minh). Bộ Ngoại giao hiện có hai thứ trưởng là Bùi Thanh Sơn và Lê Hoài Trung đều là Trung ương Ủy viên.

Các vị trí còn lại như các Trưởng ban Đảng bao gồm, Tổ chức, Tuyên giáo, Dân vận, Kinh tế, các Bộ trưởng Công an, Bí thứ Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh theo chúng tôi vẫn còn là ẩn số cho đến khi cấu trúc các vị trí chủ chốt bên trên ổn định.

Theo nguyên tắc việc cơ cấu các Ủy viên Bộ chính trị để bầu tại Đại hội thường nhắm vào các chức danh cụ thể, ngược lại các chức danh đó phải được cơ cấu "cứng" là Ủy viên Bộ chính trị nắm. Như vậy hai Bí thư trung ương Đảng hiện nay là ông Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Hội đồng Lí luận trung ương, và ông Trần Cẩm Tú, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trung ương hiện nay đang có nhiều lợi thế để "ngồi vào" chiếc ghế Ủy viên Bộ chính trị kế tiếp. Vì thường hai vị trí này theo truyền thống đều được cơ cấu "cứng" phải là Ủy viên Bộ Chính trị nắm.

"Khoảng trống 6X"

Trong số 23 Ủy viên Bộ Chính trị và Ban Bí thư hiện nay, chỉ có ba nhân vật sinh ở thế hệ 6X đó là ông Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị (1961), ông Trần Cẩm Tú, Bí thư trung ương Đảng (1961), và ông Trần Thanh Mẫn, Bí thư trung ương Đảng (1962).

Điều đặc biệt lưu ý đó là hiện trong Bộ Chính trị chỉ có một nhân vật duy nhất ở thế hệ 6X đó là ông Nguyễn Văn Bình sinh năm 1961, điều đó cho thấy đang có một khoảng trống thế hệ cho nhóm lãnh đạo thế hệ 6X, hay sự thiếu vắng những lãnh đạo chủ chốt thế hệ 6X.

Điều đó dẫn đến việc Đại hội XIV (2026) một thế hệ lãnh đạo "6X, 7X" nhiệm kì Bộ Chính trị Ban Bí thư Khóa này nếu được tái cử chỉ còn Bốn nhân vật là các ông Võ Văn Thưởng, Nguyễn Văn Bình, Trần Cẩm Tú và Trần Thanh Mẫn. Đó là một tỉ lệ kế cận 6X khá khiêm tốn.

Do vậy chúng tôi nhận định tại Đại hội XIII chủ yếu sẽ là sự bổ sung "thế hệ tuổi từ giữa cho đến cuối 6X" cho Bộ Chính trị và Ban Bí thư để đảm bảo vững chắc nguyên tắc kế thừa các thế hệ lãnh đạo.

Theo như phân tích trên đây cùng với truyền thống thâm niên và kế thừa lãnh đạo nếu không có gì thay đổi, các ông Võ Văn Thưởng, Nguyễn Văn Bình, ông Trần Cẩm Tú, và Trần Thanh Mẫn, sẽ tiến đến những vị trị cao nhất trong hệ thống quyền lực tại Đại hội XIV (2026).

Trương Xuân Danh

Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 05/05/2019

Một bài viết gây chú ý trên báo Vietnamnet với tiêu đề : Nợ công 3,5 triệu tỷ đồng, quên 60 tỷ USD 'ngủ yên' trong két. Trong tin bài này, đặt vấn đề vì sao cần phải chú ý đến 50 tỷ USD đang ngủ trong dân ? Theo đó, trong nhiều năm trở lại đây, ngoài vốn vay nước ngoài, Chính phủ chủ trương vay từ nguồn trong nước, chủ yếu là trái phiếu Chính phủ, ngoài ra còn vay Quỹ bảo hiểm xã hội... đã trở nên hạn chế. 

Nợ công ngày càng nhiều - Ảnh VnExpress (26/08/2048)

Cùng lúc đó, trong fanpage Tin Quân sự với lá cờ đỏ sao vàng chia sẻ một trạng thái trong đó trích dẫn : đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta, mà hãy hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc. Hãy cùng nhau dâng hiến vì Đảng, Nhà nước, Chính phủ thân yêu. 

Thực tế, số tiền nhàn rỗi trong dân (qua ngoại tệ, vàng) là rất lớn. Một công ty ở phía nam thông qua dự án iFan đã lừa đảo nhà đầu tư lên đến 15.000 tỷ đồng, và công ty này chỉ đóng thuế 1,5 triệu đồng Việt Nam. Số lượng người Việt Nam chơi trong lĩnh vực tiền ảo (bitcoin) với giá trị tiền sở hữu cá nhân từ vài trăm đến vài ngàn tỷ đồng không phải là hiếm. 

Nhà nước có thể huy động nguồn tiền này, và chính nó sẽ đảm bảo thay thế cả nguồn tiền vay ODA trong thời gian sắp tới (khi tính ưu đãi sẽ chấm hết). Vấn đề là : nhà nước làm sao để vay ?

Nhà nước đã và đang tiến hành đảm bảo vay bằng uy tín trong nhiều năm qua thông qua trái phiếu và vay Quỹ bảo hiểm xã hội. Ảnh minh họa.

Bằng uy tín ? Thực tế, nhà nước đã và đang tiến hành đảm bảo vay bằng yếu tố này trong nhiều năm qua thông qua trái phiếu và vay Quỹ bảo hiểm xã hội. Nhưng cả hai nguồn vay này, hoặc đang ế ẩm (trong 5 tháng đầu năm của năm 2018, Kho bạc Nhà nước chỉ huy động được 900 tỷ đồng/3.500 tỷ đồng dự kiến, nghĩa là 'ế ẩm'), hoặc luôn trong tình trạng báo động vỡ quỹ (vì sự hoàn lại của Chính phủ chậm chạp, bản thân Chính phủ vừa qua cũng thừa nhận nợ Quỹ bảo hiểm xã hội 22.090 tỷ đồng, và đề xuất phát hành trái phiếu Chính phủ nhận nợ với Bảo hiểm Xã hội Việt Nam). Cả hai yếu tố này cho thấy 'uy tín' của Chính phủ trong hoàn lại nguồn vốn vay là khá thấp, sự hiện diện của đợt phát hành Công trái năm 1980 cũng như chiến dịch đổi tiền 1985 tái hiện trong tiềm thức của không ít người, và ý thức thường trực về uy tín của Chính phủ của người dân hiện nay không khác gì đợt khủng hoảng về niềm tin đổi tiền năm 80.

Đó là chưa kể những bài học 'đầy xương máu' từng xảy ra với bà địa chủ Nguyễn Thị Năm (người từng hiến 20.000 đồng bạc Đông Dương) hay nhà tư sản Trịnh Văn Bô (ít nhất 2.000.000 đồng bạc Đông Dương), cho đến những nhà tư sản tại miền Nam sau năm 1975 đã gián tiếp tạo ra một bài học kinh nghiệm : nên hay không nên 'vượt khó cùng Nhà nước xã hội chủ nghĩa'.

Nếu dân không có niềm tin thì Chính phủ cần ra quyết sách gì để có thể huy động được 60 tỷ USD ? Đặc khu cũng có thể là một câu trả lời, bởi việc đưa 3 đặc khu vào hoạt động, thì chỉ tính riêng tiền thu từ đất đã lên đến 9,5 tỷ USD. Do đó, bản thân bà Chủ tịch quốc hội nôn nóng đến mức nhấn mạnh 'phải bàn ra luật đặc khu' không phải là không có lý. Và tiến hành áp dụng 'mỗi tỉnh thành là một đặc khu' như đã từng biến mỗi tỉnh thành là một pháo đài, hay một nhà máy đường về mặt Nghị quyết không phải là khó.

Nếu các phương cách nêu trên (đặc khu và thậm chí thuyết phục người dân mua trái phiếu Chính phủ) vẫn chưa thể giải quyết ngân khố kiệt quệ, thì Nhà nước có thể chú ý đến đề xuất của Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Ánh (giảng viên Đại học Ngoại thương Hà Nội) trong một hội luận gần đây trên BBC Việt ngữ. Đó là, Nhà nước nên 'kêu gọi vốn từ các quan chức chính phủ vì những người đó rất giàu, những quan chức này đang sống nhờ vào chế độ nên nếu họ đứng ra đầu tư, đóng góp cho chế độ thì cũng là điều tốt, đồng thời giúp cải thiện hình ảnh của chính quyền trong mắt người dân'.

Ý kiến này khá hợp lý, và có tính khả thi cao. Bởi đội ngũ quan chức hiện thời phải là tấm gương đi đầu trong việc ủng hộ và tán thành chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ. Bản thân những phát lộ về khối tài sản, cũng như thân nhân của đội ngũ quan chức cũng cho thấy, các quan chức rất 'siêng năng làm ăn', và có tích lũy nguồn tài sản lên đến hàng trăm tỷ đồng (cả về mặt động sản lẫn bất động sản). Nguồn tài sản này lại được hưởng đặc quyền là 'không kiểm kê' vì tính nhạy cảm của nó, nghĩa là bản thân đội ngũ quan chức đã lách một số thuế khá lớn từ nguồn tài sản hiện có này. Do vậy, việc tiến hành huy động nguồn tiền 60 tỷ USD trong dân là có thể thực hiện được khi bản thân đội ngũ quan chức đã làm gương.

Để thực hiện tốt có thể tiến hành quy trình huy động cưỡng chế trong 4 vị 'tứ trụ' : Tổng bí thư ; Chủ tịch nước ; Chủ tịch quốc hội ; Thủ tướng chính phủ. Tiếp đó, huy động các vị ủy viên Bộ Chính trị, tiếp theo là hơn 500 vị Đại biểu quốc hội khóa XIV... Nếu vẫn không đủ 1/2 (của 60 tỷ USD) thì huy động tiếp tục trong đội ngũ lực lượng Vũ trang nhân dân gồm : công an nhân dân và quân đội nhân dân. Tiếp tục huy động từ những người đảm nhiệm hoặc hoạt động trong nhà nước và gia đình họ cho đến những người cảm tình với Đảng và Chính phủ. 

Quyền lợi đến đâu thì huy động đến đó ; chức vụ cao đến đâu thì mức độ hy sinh cho Tổ quốc cao đến đó. Tổ quốc hiện nay đã làm quá nhiều cho đội ngũ quan chức, cung ứng cho họ không những nhà biệt phủ, xe siêu sang, mà còn giúp con cái họ được học tập, du lịch, chữa bệnh ở nước ngoài,... Và vì vậy, họ phải là tấm gương sáng nhất cho câu trả lời : ta làm gì cho Tổ quốc hôm nay. Hay sát hơn là trả lời đúng đắn cho câu hỏi 'làm gì cho đất nước' của bà Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.

Lý tưởng của chủ nghĩa xã hội và con đường tiến lên xã hội chủ nghĩa có trở thành hiện thực hay không, nhà nước có vượt qua những khó khăn về nguồn tiền hay không giờ đây sẽ phụ thuộc vào bản thân các đội ngũ quan chức. 

Hợp lý đấy chứ sao không ?

Ánh Liên

Nguồn : VNTB, 30/08/2018