Tòa Malaysia bác đơn xin tha bổng công dân VN Đoàn Thị Hương (BBC, 14/03/2019)
Đoàn Thị Hương sẽ tiếp tục hầu tòa sau khi công tố viên bác đơn của các luật sư bào chữa đề nghị tha bổng cô hôm thứ Năm 14/3, phóng viên BBC Tiếng Việt từ Kuala Lumpur cho biết.
Đoàn Thị Hương ra hầu tòa sáng 14/3 tại Malaysia
"Tại tòa, bị cáo Đoàn Thị Hương trông rất yếu, vì chỉ ngủ được một tiếng đêm qua. Phiên xử được hoãn lại đến ngày 1/4", phóng viên Thùy Linh của BBC tiếng Việt cho hay từ Kuala Lumpur.
Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Lê Quý Quỳnh nói ông ''rất thất vọng là tòa không thể tự do cho cô Hương ngày hôm nay".
Ông nói thêm là "rất buồn và lo khi thấy cô Hương yếu như vậy".
Trong khi đó, an ninh thắt chặt tại nhà Đoàn Thị Hương ở Nam Định trong sáng 14/3. Phóng viên của Reuters và AFP phải xin phép chính quyền, sau đó cũng được cho vào, theo một nguồn tin ẩn danh.
'Vô cùng thất vọng'
"Gia đình tôi vô cùng thất vọng", bà Nguyễn Thị Vy, 56 tuổi, mẹ kế của Đoàn Thị Hương, nói qua điện thoại với BBC Tiếng Việt hôm 14/3 sau khi nghe kết quả phiên tòa.
"Cả nhà trước đó đã vui vì cứ nghĩ là Hương sẽ được tha. Hàng xóm láng giềng và các nhà báo sáng nay đã đến tập trung rất đông ở nhà tôi để chờ nghe kết quả phiên tòa. Ai cũng nghĩ là Hương sẽ được tự do".
"Chúng tôi ai cũng thất vọng và bất ngờ".
"Bây giờ tâm trạng của gia đình rất buồn, rất thương Hương. Tại sao cô Indonesia được tha mà Hương thì không ?".
Bà Vy cũng nhắc lại rằng cả nhà chỉ biết trông chờ vào nhà nước vì gia đình rất nghèo, không có điều kiện thuê luật sư người Việt Nam hay đi đâu cả.
Khi được hỏi gia đình có sang Malaysia để tham dự phiên tòa hôm 1/4 hay không, ông Thạnh, bố Đoàn Thị Hương nói nếu được tài trợ ông sẽ đi.
Ông Thạnh nói với BBC hôm 13/3 rằng có ai đó gọi điện cho gia đình sau phiên tòa hôm 12/3, nói họ là người của Đại sứ quán.
"Họ an ủi gia đình. Nói là thứ Năm sẽ có phiên tòa. Và có khả năng là Hương sẽ được thả", ông Thành nói.
Đoàn Thị Hương trông 'mệt mỏi' hôm ra tòa 14/03
Ông Thạnh cũng cho hay từ đó đến nay ông không nghe tin tức gì thêm. Trong gần hai năm qua, cũng chưa có luật sư Việt Nam nào được nhà nước gửi đến giúp đỡ bào chữa cho Đoàn Thị Hương mà ông được tiếp cận.
Vợ ông Thạnh, bà Vy, cho BBC biết hai vợ chồng bà chỉ gặp hai luật sư người Malaysia giúp bào chữa cho Hương một lần duy nhất vào năm ngoái tại Đại sứ quán Malaysia ở Hà Nội.
Cô Siti Aisyah người Indonesia đã được thả tự do hôm 12/3. Cáo buộc giết người đối với cô Siti được xóa bỏ.
Chính phủ Indonesia sau đó cho hay đây là kết quả của nỗ lực đàm phán ngoại giao không ngừng và mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước.
Trong phiên tòa hôm 11/3, các luật sư của Đoàn Thị Hương đã đề nghị hoãn phần biện hộ cho Hương tới ngày 14/3 do Hương tâm lý không được tốt sau khi cô Siti được tòa tuyên bố trả tự do.
Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah bị buộc tội giết ông Kim Jong-nam, anh em cùng cha khác mẹ với lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un, năm 2017, bằng cách bôi chất độc thần kinh VX lên mặt ông này tại sân bay Kuala Lumpur năm 2017.
Đoàn Thị Hương lạc lõng tại tòa
Phân tích của Thùy Linh, BBC Tiếng Việt, từ Malaysia
Phóng viên Thùy Linh của BBC Tiếng Việt phỏng vấn bà Nguyễn Thị Hương, một Việt kiều tại Malaysia hôm 14/3
Bị cáo người Indonesia Siti Aisyah được trả tự do hôm thứ Hai làm dấy lên hi vọng rằng bị cáo Việt Nam, Đoàn Thị Hương cũng khả năng được thả tự do, vì cả hai đều bị đem ra xét xử gần như cùng một lúc.
Thêm vào đó, hai ngày qua cũng cho thấy nỗ lực rõ ràng phút cuối của Bộ Ngoại giao và Bộ Tư pháp Việt Nam trong việc kêu gọi chính phủ Malaysia thả tự do cho công dân Việt.
Nhưng kết quả phiên toà ngày hôm nay cho thấy những nỗ lực trên vẫn là chưa đủ.
Dáng vẻ nhợt nhạt, Hương trông yếu đến mức hai người cảnh sát nữ gần như bị dìu đi chứ không phải bị hộ tống.
Hương không nói được nhiều tại toà, ngoài: "Tôi thấy không khoẻ, tôi rất căng thẳng. Tôi không biết chuyện gì đang xảy ra cả".
Thẩm phán chấp thuận đề nghị của đoàn luật sư bào chữa, cho rằng bị cáo Việt Nam không "được đảm bảo về tinh thần và thể chất để làm chứng trước toà" và mong cô sớm được chữa trị.
Phiên toà kết thúc để lại nhiều dấu chấm hỏi cho số phận của Đoàn Thị Hương. Đoàn luật sư bào chữa mạnh mẽ chỉ trích Tổng chưởng lý Malaysia, yêu cầu một lời giải thích về trường hợp của Siti Aisyah, đặt câu hỏi tại sao bị cáo người Việt Nam không nhận được kết quả tương tự.
Đồng thời, họ cũng cho rằng nếu chính quyền Việt Nam nỗ lực vận động hành lang như phía Indonesia đã làm, Đoàn Thị Hương rất có thể đã được thả.
Như vậy, Đoàn Thị Hương sẽ là nhân vật cuối cùng còn sót lại trong vụ xét xử ám sát Kim Jong-nam.
Nếu bị kết tội giết người, Đoàn Thị Hương sẽ có thể phải đối mặt với án tử hình bằng cách treo cổ. Nhưng nhiều ý kiến cho rằng khả năng này cũng rất thấp.
Việt Nam đã làm gì để giúp Đoàn Thị Hương ?
Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Lê Quý Quỳnh có mặt trước phiên xử Đoàn Thị Hương
Hôm 12/3, Ông Phạm Bình Minh nói chuyện với Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia Saifuddin Abdullah, nói rằng lãnh đạo và nhân dân Việt Nam "hết sức quan tâm" vụ việc, theo Bộ ngoại giao Việt Nam.
Ông Bình Minh trong cuộc điện đàm này đề nghị Malaysia trả tự do cho công dân Đoàn Thị Hương.
'Bài học đắt giá cho giới trẻ'
"Đây là bài học đắt giá cho Hương trong 1,5 năm trong tù. Nếu được tha, bắt đầu lại từ đầu, Hương phải có cái gì đó để đóng góp cho xã hội", bà Phạm Thị Lệ, một người Việt sống tại Malaysia nói với phóng viên BBC trước phiên tòa xét xử Đoàn Thị Hương hôm 14/3.
Bà Lệ, 38 tuổi, đã sống ở Malaysia 10 năm và tham gia CLB Phụ nữ tại đây.
Bà Phạm Thị Lệ trao đổi với BBC tại Malaysia
"Khi nghe được tin [vụ việc của Đoàn Thị Hương] thì tất cả phụ nữ [của Câu lạc bộ] đều đi tham dự phiên tòa đầu tiên. Sau đấy thì tất cả phiên tòa đều không được vào nên không đi nữa".
"Mọi người đều nghĩ Hương bị lợi dụng còn tình tiết thì không biết. Hương còn quá trẻ. Nhưng đó là việc của tòa. Mình không thể biết được".
Bà Lệ cho hay đã xem tất cả các video về vụ việc được đưa lên mạng. "Lúc đó mình mới biết Hương chính là người động tay trực tiếp vào ông ấy. Còn cô người Indonesia thì chỉ xịt thôi, không động tay vào. Có thể đó là tình tiết giảm tội. Mình chỉ đoán vậy thôi".
Bà Lệ cũng nói sau vụ việc của Đoàn Thị Hương, cộng đồng người Việt ở Malaysia không bị ảnh hưởng gì ngoài một số người hỏi bà có quen biết, có ở cùng quê với Hương không.
Về tương lai của Hương, bà Lệ nói :
"Ai cũng có lúc sai lầm. Nếu Hương có cơ hội quay về với cuộc sống bình thường thì cũng là bài học lớn, nhất là với giới trẻ. Cần phải có kiến thức để không bị lợi dụng, hoặc biết rằng không thể có cái gì từ trên trời rơi xuống... Việt Nam mình mới vươn ra thế giới thôi nên có thể có những người chỉ quanh quẩn ở một khu, có người đến nói đi chỗ này chỗ kia hoặc anh yêu em lắm, em làm cái này cái kia cho anh thì sẽ được giàu có… vậy là làm. Và mình cần phải biết cái gì đúng, sai để làm".
******************
Nghi phạm Việt Nam, bị can duy nhất trong vụ ám sát Kim Jong-nam (RFI, 14/03/2019)
Một tòa án Malaysia hôm 14/03/2019 bác bỏ yêu cầu phóng thích nghi phạm Đoàn Thị Hương. Công dân Việt Nam này bị buộc tội trong vụ ám sát Kim Jong-nam, người anh cùng cha khác mẹ của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un vào năm 2017.
Đoàn Thị Hương là nghi phạm duy nhất trong vụ ám sát anh trai lãnh đạo Bắc Triều Tiên, ông Kim Jong-nam. Reuters/Lai Seng Sin
Quyết định từ tòa án Malaysia đã xóa tan hy vọng được tha của bị can sau khi Siti Aisyah, nghi phạm người Indonesia, được trả tự do ngày 11/03/2019.
Phát biểu trước tòa án Shah Alam, gần Kuala Lumpur, công tố viên trong vụ án cho biết : "Về yêu cầu được đệ trình ngày 11 tháng 3 lên Tổng Chưởng Lý, chúng tôi đã được chỉ thị tiếp tục vụ xét xử".
Theo ghi nhận của hãng tin Pháp AFP, ngay khi nghe thông báo, Đoàn Thị Hương đã bật khóc, còn luật sư của cô xác định sẽ nộp một lá đơn khác để yêu cầu trả tự do cho thân chủ của ông. Vị luật sư còn nói thêm là quyết định hôm nay của tòa án "không giúp tạo nên tin tưởng vào hệ thống tư pháp Malaysia".
Kim Jong-nam đã bị chết sau khi bị bôi một chất độc thần kinh vào mặt tại sân bay Kuala Lumpur vào tháng 2 năm 2017. Trong cuộc điều tra tiến hành sau đó, nhà chức trách Malaysia đã bắt giữ và đưa ra tòa xét xử Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah.
Hai người phụ nữ này luôn luôn phủ nhận vụ giết người, khẳng định rằng họ đã bị đặc vụ Bắc Triều Tiên đánh lừa và họ nghĩ đang tham gia một trò chơi truyền hình thực tế.
Theo AFP, trong phiên tòa, bằng chứng buộc tội nghi phạm Việt Nam có vẻ nghiêm trọng hơn. Một video giám sát cho thấy cô đã đến gần Kim Jong-nam, đặt tay lên mặt nạn nhân trước khi bỏ chạy.
Còn nghi phạm Indonesia chỉ được thấy trên những đoạn hình ảnh mờ ảo rời khỏi hiện trường vụ án.
Chính quyền Indonesia công nhận đã tăng cường nỗ lực ngoại giao ở cấp cao nhất để đòi Malaysia trả tự do cho công dân của mình. Việt Nam trong tuần này cũng vận động hành lang để cho Đoàn Thị Hương được phóng thích : Ngoại trưởng Việt Nam đã gọi điện cho người đồng cấp tại Kuala Lumpur, trong lúc bộ trưởng Tư Pháp Việt Nam viết thư cho tổng chưởng lý Malaysia.
Tại Malaysia, án tử hình được tự động áp dụng cho tội giết người. Trong thời gian qua, chính quyền Kuala Lumpur đã cam kết xóa bỏ án tử hình, nhưng chưa được Nghị Viện phê chuẩn. Mới đây, chính phủ Malaysia cho biết họ có thể bỏ lời hứa xóa án tử hình.
Mai Vân
*******************
Malaysia bác đề nghị trả tự do cho nghi can Đoàn Thị Hương (VOA, 14/03/2019)
Các công tố viên Malaysia hôm 13/3 đã bác bỏ yêu cầu trả tự do cho nghi can Đoàn Thị Hương của Việt Nam. Theo AFP, nghi phạm người Việt đã bật khóc khi nghe tin.
Nghi can Đoàn Thị Hươ ng lúc r ời tòa hôm 14/3.
Quyết định này được đưa ra hai ngày sau khi đồng nghi phạm của cô Hương, công dân Indonesia Siti Aisyah, bất ngờ được phóng thích, sau khi các công tố viên Malaysia hủy cáo trạng liên quan tới vụ sát hại ông Kim Jong-nam, anh cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong-un.
AP dẫn lời các công tố viên nói tai tòa rằng tổng chưởng lý của nước này đã ra lệnh tiếp tục xử nghi can người Việt, nhưng không cho biết lý do bác bỏ.
Luật sư của cô Hương, ông Hisyam Teh Poh-teik, cho biết "thất vọng" với quyết định trên và nói thêm rằng các công tố viên đã "bất công" với cô Hương.
Ông Teh cũng tìm cách trì hoãn phiên tòa vì cho rằng cô Hương chỉ ngủ một giờ mỗi đêm kể từ khi cô Aisyah được phóng thích nên không đủ sức khỏe để biện hộ.
Theo AFP, thẩm phán Azmi Ariffin sau đó nói rằng cô Hương không khỏe cả về "thể chất lẫn tinh thần" để tiếp tục nên đã hoãn phiên xử cho tới ngày 1/4.
Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh hôm 12/3 đã điện đàm với người đồng nhiệm Malaysia và yêu cầu thả cô Hương.
Sau đó, Bộ trưởng tư pháp Lê Thành Long cũng đã gửi thư cho Tổng Chưởng lý Malaysia Tommy Thomas đề nghị phía Malaysia xem xét trả tự do cho công dân Việt.
Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp cho biết, trong thư, ông Long viết rằng cả cô Hương và Siti Aisyah đều đã "bị lợi dụng, lôi kéo vào vụ việc mà không biết hành động của mình có thể dẫn đến hậu quả chết người".
Sau khi về nước, cô Aisyah đã tới gặp Tổng thống Joko Widodo, bày tỏ sự biết ơn vì ông đã giúp cô tự do.
Theo AFP, nguyên thủ Indonesia sau đó nói : "Đây là một quá trình rất dài. Đây là kết quả từ sự lo lắng của chính phủ cho công dân của mình".
**********************
Đoàn Thị Hương được đưa đi kiểm tra sức khỏe tâm thần (VOA, 15/03/2019)
Đoàn Thị Hương, nữ nghi phạm người Việt trong vụ sát hại anh trai cùng cha khác mẹ của lãnh tụ Triều Tiên ở Malaysia, đã được đưa đi kiểm tra sức khỏe tâm thần hôm 15/3, hãng tin AFP trích lời luật sư của cô cho biết.
Đoàn Thị Hương rời tòa án Malaysia hôm 14/03/2019.
Cô Đoàn Thị Hương bị suy sụp tinh thần sau khi một nữ đồng nghi phạm khác người Indonesia được tha bổng hồi đầu tuần trong khi các công tố viên Malaysia từ chối bỏ cáo trạng đối với nữ nghi phạm Việt Nam.
AFP tường thuật rằng nữ nghi phạm Việt Nam 30 tuổi được đưa từ nhà tù đến một bệnh viện ở Kuala Lumpur và xe của cô được các cảnh sát có trang bị vũ trang áp giải.
Ông Hisyam Poh Teh Peik, luật sư bào chữa của Hương, nói với AFP :
"Đoàn Thị Hương, thân chủ của chúng tôi bị căng thẳng, cô ấy đã được đưa đến một bệnh viện công. Cô ấy đang được kiểm tra sức khỏe tâm thần".
"Tất cả chúng ta hãy cầu nguyện cho cho cô ấy được khỏe mạnh và được trả tự do ngay lập tức", luật sư nói thêm.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng hôm 14/3 nói rằng "chúng tôi lấy làm tiếc về việc tòa án Malaysia không trả tự do ngay cho công dân Việt Nam Đoàn Thị Hương".
Phản ứng trên được đưa ra ít lâu sau khi các công tố viên Malaysia bác bỏ yêu cầu trả tự do cho nghi can Đoàn Thị Hương của Việt Nam.
Tòa án sau đó cũng hoãn phiên xử cho tới ngày 1/4 theo yêu cầu từ luật sư của nữ nghi phạm người Việt vì lý do sức khỏe của thân chủ.
Trước đó, hôm 11/3, đồng nghi phạm của cô Hương, công dân Indonesia Siti Aisyah, bất ngờ được phóng thích và đã về nước.