Trung Quốc tách trẻ Hồi giáo Tân Cương khỏi cha mẹ, đưa vào trường nội trú (BBC, 05/07/2019)
Nhà trẻ Bé ngoan Hotan (Hotan Kindness Kindergarten), cũng giống như các nhà trẻ khác, được lắp đặt hệ thống an ninh nghiêm ngặt
Cùng lúc với việc hàng trăm ngàn người trưởng thành đang bị giam giữ tại các trại giam khổng lồ, một chiến dịch nhanh chóng và trên quy mô lớn nhằm xây dựng các trường học nội trú đang diễn ra.
Dựa trên các tài liệu có thể tìm thấy công khai và được củng cố bằng hàng chục cuộc phỏng vấn với thân nhân hiện đang sống ở hải ngoại của các gia đình tại Tân Cương, BBC cho đến nay đã thu thập được một số những bằng chứng dày dặn, cho thấy những gì đang xảy ra với trẻ em trong khu vực.
Các hồ sơ ghi chép cho thấy ở chỉ một thị trấn đã có hơn 400 em nhỏ có cả cha lẫn mẹ bị đem nhốt dưới hình thứ hoặc là vào trại, hoặc vào tù.
Các đánh gia chính thức đang được thực hiện nhằm xác định xem liệu các em có cần phải được đưa vào "trung tâm chăm sóc" hay không.
Bên cạnh các nỗ lực nhằm thay đổi danh tính của người trưởng thành ở Tân Cương, các bằng chứng cho thấy có một chiến dịch đang được song song thực hiện nhằm xóa bỏ cội rễ của trẻ em.
Trung Quốc tiến hành giám sát và kiểm soát chặt chẽ tại Tân Cương, nơi các phóng viên nước ngoài bị theo sát 24 giờ mỗi ngày, khiến họ không thể thu thập được những lời kể chân thực tại đây. Thế nhưng họ có thể làm được điều đó tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong một sảnh lớn tại Istanbul, hàng chục người xếp hàng để kể những câu chuyện về chính họ ; nhiều người nắm chặt những bức ảnh chụp trẻ em, tất cả đều là các em nhỏ nay đang mất tích tại Tân Cương.
"Tôi không biết là ai đang chăm sóc chúng", một người mẹ nói, chỉ tay vào tấm ảnh chụp ba đứa con gái nhỏ của mình, "không hề liên lạc được".
Một người mẹ khác cầm tấm ảnh chụp các con, ba trai một gái, và chùi nước mắt. "Tôi nghe nói là chúng đã bị đưa vào một trại trẻ mồ côi", bà nói.
Trong 60 cuộc phỏng vấn riêng rẽ với bầu không khí căng thẳng và những lời kể đau khổ, cha mẹ và thân nhân các em kể chi tiết về hơn 100 vụ trẻ em mất tích tại Tân Cương.
Các em đều là người Uighurs, cộng đồng sắc tộc theo Hồi giáo đông dân nhất tại Tân Cương, vốn có mối quan hệ ngôn ngữ và tôn giáo lâu bền với Thổ Nhĩ Kỳ.
Hàng ngàn người đã tới Thổ Nhĩ Kỳ để đi học, đi làm ăn, thăm thân, hoặc để tránh chính sách hạn chế sinh con cũng như tình trạng đàn áp tôn giáo đang tăng tại Trung Quốc.
Tuy nhiên, trong thời gian ba năm qua, họ nhận ra là mình đã bị mắc kẹt ở lại sau khi Trung Quốc bắt đầu giam giữ hàng trăm ngàn người Uighurs và người thuộc các sắc tộc khác tại các khu trại khổng lồ.
Giới chức Trung Quốc nói người Uighurs đang được giáo dục tại "các trung tâm đào tạo học nghề" nhằm chống lại chủ nghĩa cực đoan, bạo lực tôn giáo. Thế nhưng các bằng chứng cho thấy rằng nhiều người bị bắt đơn giản chỉ vì họ thể hiện niềm tin tôn giáo - như cầu nguyện hoặc đeo mang che mặt - hoặc vì họ có người thân sống ở nước ngoài, tại những nơi như Thổ Nhĩ Kỳ.
Với những người Uighurs này, việc trở về gần như đồng nghĩa với việc sẽ bị bắt giam. Việc liên hệ qua điện thoại là vô cùng khó, ngay cả nói chuyện với thân nhân ở nước ngoài bây giờ cũng là việc trở nên quá nguy hiểm đối với những ai đang ở Tân Cương.
Vợ ở quê nhà bị bắt giam, một người đàn ông nói với tôi ông sợ rằng trong số tám đứa con của mình, một số cháu có thể đã bị đưa vào trung tâm nuôi dưỡng của nhà nước Trung Quốc.
"Tôi nghĩ là chúng đã bị đưa vào trại cải tạo thiếu niên", ông nói..
Nghiên cứu mới do BBC đặt hàng thực hiện đã làm rõ về việc điều gì đang thực sự diễn ra đối với các em này và hàng ngàn em khác.
Tiến sỹ Adrien Zenz là nhà nghiên cứu người Đức được ghi nhận là đã phơi bày đầy đủ tình trạng người Hồi giáo ở Tân Cương bị bắt giữ hàng loạt.
Dựa trên những tài liệu chính thức được công bố công khai, bản phúc trình của ông nêu ra bức tranh về độ mở rộng quy mô các trường học ở mức chưa từng có tại Tân Cương.
Các khu trại đã được mở rộng, các khu ký túc xá mới được xây dựng với công suất tăng lên quy mô rất lớn.
Đáng chú ý là nhà nước đã nâng cao khả năng chăm sóc toàn phần thời gian đối với số lượng lớn các em nhỏ đúng vào lúc họ xây dựng các trại giam giữ.
Và dường như các hoạt động này là để nhắm vào cùng các nhóm sắc tộc.
Chỉ trong một năm, 2017, tổng số trẻ em đăng ký vào nhà trẻ ở Tân Cương tăng lên hơn nửa triệu. Các số liệu của chính phụ cho thấy trẻ em Uighurs và các sắc tộc thiểu số khác theo Hồi giáo chiếm tới hơn 90% trong số đăng ký tăng thêm đó.
Kết quả là mức độ đăng ký đi nhà trẻ ở Tân Cương đã tăng từ mức dưới trung bình so với toàn quốc tên mức cao nhất tại Trung Quốc, tính đến thời điểm này.
Chỉ riêng ở miền nam Tân Cương, một khu vực tập trung đông người Uighur nhất, giới chức đã đổ ra số tiền khổng lồ, 1,2 tỷ đô la, để xây dựng và nâng cấp các nhà trẻ.
Phân tích của ông Zenz cho thấy việc bùng nổ xây dựng này bao gồm cả việc tăng thêm nhiều khu nhà ở tập thể cho các em.
Nhà trẻ Youyi của huyện Tân Hòa (Youyi Kindergarten) có chỗ cho 700 cháu, với 80% là trẻ thuộc các sắc tộc thiểu số ở Tân Cương
Việc mở rộng các cơ sở giáo dục cho trẻ nhỏ tại Tân Cương có vẻ như được thúc đẩy bằng cùng động cơ như với việc mở rộng các cơ sở giam giữ hàng loạt người trưởng thành.
Và nó cũng rõ ràng là ảnh hưởng tới hầu như toàn bộ các em nhỏ người Uighur và các sắc tộc thiểu số khác, bất kể cha mẹ các em có bị đưa vào trại hay không.
Hồi tháng Tư năm ngoái, giới chức địa phương đã đưa 2.000 em nhỏ ở các khu làng lân cận vào một trường nội trú khổng lồ, trường Diệp Thành Hạt Số 4 (Yecheng County Number 4).
Các trường Diệp Thành số 10 và 11
Hình ảnh trên đây cho thấy một địa điểm đang được chuẩn bị để xây dựng hai trường nội trú mới ở thành phố Diệp Thành (Yecheng) (còn gọi là Kargilik trong tiếng Uighur) ở miền nam Tân Cương.
Hai trường được phân cách bởi một bãi chơi thể thao chung, mỗi trường có kích cỡ lớn gấp ba lần so với quy mô trung bình trên toàn quốc, và được xây lên trong thời gian chỉ hơn một năm.
Chương trình tuyên truyền của chính phủ nói rằng các trường nội trú nhằm giúp "duy trì ổn định xã hội và hòa bình" với "trường học chăm lo thay cho cha mẹ".
Ông Zenz nói có một mục tiêu sâu xa hơn.
"Các trường nội trú tạo ra bối cảnh lý tưởng để tái định hướng văn hóa dài lâu lên các cộng đồng thiểu số", ông nói.
Cũng như với các trại giam, nội dung nghiên cứu của ông nói rằng có động cơ rõ rệt trong việc loại bỏ tiếng Uighur và các ngôn ngữ địa phương khác khỏi khu vực trường học. Quy định các trường đưa ra những đòi hỏi nghiêm ngặt và đi kèm với các hình thức tính điểm trừng phạt đối với cả học sinh lẫn giáo viên nếu như họ sử dụng bất kỳ ngôn ngữ nào trừ tiếng Trung trong trường học.
Hình chụp 4/2018
Hình chụp 5/2019
Điều này phù hợp với các tuyên bố chính thức khác của giới chức, theo đó nói Tân Cương đã đạt được mức giảng dạy bằng tiếng Trung ở tất cả các trường học trong khu vực.
Nói chuyện với BBC, Xu Guixiang, một viên chức cao cấp của Sở Tuyên huấn Tân Cương, bác bỏ việc nhà nước phải chăm sóc một lượng lớn các em nhỏ không có cha mẹ sống cùng.
"Nếu toàn bộ các thành viên gia đình đều được đưa vào đào tạo học nghề thì gia đình đó hẳn là có vấn đề gì nghiêm trọng", ông nói và cười vang. "Tôi chưa từng gặp trường hợp nào như vậy".
Nhưng có lẽ phần quan trọng nhất trong kết quả tìm hiểu của ông Zenz là những bằng chứng mà ông có được, cho thấy con cái của những người bị bắt giữ thực sự là đang được đưa ồ ạt vào hệ thống trường học nội trú.
Có các mẫu lưu trữ thông tin chi tiết mà giới chức địa phương sử dụng để ghi lại tình hình cụ thể của các em có cha mẹ bị đưa vào trung tâm đào tạo học nghề hoặc vào tù, và để xác định xem các em có cần đưa vào hệ thống chăm sóc tập trung hay không.
Ông Zenz tìm được một tài liệu của chính phủ với nội dung chi tiết về các trường hợp "các nhóm cần giúp đỡ", trong đó gồm các gia đình mà "cả vợ và chồng đang ở trung tâm đào tạo học nghề".
Và có một văn bản từ thành phố Kashgar gửi cho các văn phòng giáo dục đào tạo, yêu cầu các trung tâm phải cấp bách chú ý giải quyết nguyện vọng, nhu cầu của các học sinh có cha mẹ ở trong các trại.
Các trường học cần phải "tăng cường hoạt động tư vấn tâm lý", văn bản nói, và "tăng cường giáo dục tư tưởng cho học sinh" - điều cũng được vang lên đều đều tại các khu trại giam giữ cha mẹ các em.
Một số tài liệu khác có liên quan của chính phủ thì có vẻ như cố tình né tránh sự phát hiện của các công cụ tìm kiếm, bằng cách dùng những biểu tượng thay thế cho việc dùng từ "đào tạo học nghề".
Tại một số trung tâm giam giữ người lớn cũng có cả các vườn trẻ ở gần, và khi tới thăm, các phóng viên của nhà nước Trung Quốc đã ca tụng các địa điểm đó.
Họ nói rằng các trường học nội trú đó cho phép trẻ em thuộc các sắc tộc thiểu số học hỏi được "những thói quen tốt hơn cho cuộc sống", và được hưởng mức độ vệ sinh cá nhân tốt hơn so với khi ở nhà. Một số em đã bắt đầu gọi giáo viên dạy mình là "mẹ".
Chúng tôi đã gọi điện thoại tới Sở Giáo dục ở Tân Cương để tìm hiểu thêm về chính sách chính thức đối với các trường hợp này. Hầu hết đều từ chối trả lời, nhưng có vài người cho biết những thông tin ngắn gọn.
Chúng tôi hỏi một viên chức là điều gì xảy ra đối với những đứa trẻ có cả cha lẫn mẹ bị đưa vào trại.
"Chúng sống nội trú trong trường", bà trả lời. "Chúng tôi cung cấp cho các cháu nơi ở, thức ăn và quần áo... và chúng tôi được các cấp lãnh đạo nói rằng chúng tôi cần phải chăm sóc các cháu cho thật chu đáo".
Nhà trẻ Ánh Dương Hotan (Hotan Sunshine Kindergarten) nhìn qua lớp tường rào dây thép
Tại sảnh lớn ở Istanbul, khi các câu chuyện được kể ra, người ta có thể cảm nhận được tâm trạng tuyêt vọng và cả nỗi oán hận sâu sắc.
"Hàng ngàn những đứa trẻ vô tội đang bị tách khỏi cha mẹ và chúng tôi liên tục đưa ra lời khai", một người mẹ nói với tôi. "Tại sao thế giới im lặng khi đã biết những chuyện này ?"
Trở lại Tân Cương, kết quả nghiên cứu cho thấy toàn bộ các em nhỏ nay sống trong trường học đều chịu "sự cô lập bằng các biện pháp quản lý khép kín".
Nhiều trường học được trang bị hệ thống giám sát toàn diện, còi báo động bao quanh và hệ thống hàng rào có điện thế 10 ngàn Volt, và một số trường còn chi tiêu cho công tác an ninh còn cao hơn so với các trại giam người lớn.
Chính sách này được đưa ra vào đầu năm 2017, vào thời điểm việc bắt giam người được đẩy mạnh tới mức quyết liệt.
Ông Zenz đặt câu hỏi, phải chăng nhà nước Trung Quốc đang tìm cách đánh phủ đầu đối với khả năng có những người Uighur nào đó sẽ dùng vũ lực để cướp lại con mình ?
"Tôi nghĩ rằng các bằng chứng về việc tách con cái khỏi cha mẹ một cách có hệ thống là một chỉ dấu rõ ràng cho thấy chính quyền Tân Cương đang tìm cách nuôi dạy một thế hệ mới hoàn toàn tách rời khỏi cội nguồn, niềm tin tôn giáo và ngôn ngữ mẹ đẻ của các em", ông nói với tôi.
"Tôi tin rằng các bằng chứng đang chỉ ra những gì mà ta phải gọi là sự diệt chủng văn hóa".
**************
Trung Quốc : Căng thẳng sắc tộc dai dẳng 10 năm sau bạo động Tân Cương (RFI, 05/07/2019)
Hôm 05/07/2019, là đúng mười năm xảy ra vụ bạo động ở Tân Cương, làm gần 200 người chết. Mười năm sau, căng thẳng sắc tộc giữa người Duy Ngô Nhĩ và tộc người Hán càng thêm sâu thẳm. Bắc Kinh bị tố cáo đối xử phân biệt và tàn tệ với người Duy Ngô Nhĩ.
Cảnh sát xét hỏi giấy tờ một người dân trong lúc lực lượng an ninh canh chừng một con đường tại Khách Thập (Kashgar) ở vùng Tân Cương (Trung Quốc). Ảnh tư liệu chụp ngày 24/03/2017. Reuters/Thomas Peter
Ngày 05/07/2009, thủ phủ Urumqi của vùng chứng kiến những cảnh bạo động chưa từng có. Các thành viên sắc tộc Thổ và theo đạo Hồi, những người Duy Ngô Nhĩ, đã tấn công dữ dội vào cộng đồng người Hán, chiếm đa số ở Trung Quốc nhưng lại là thiểu số tại Tân Cương.
Mười năm sau, căng thẳng sắc tộc giữa người Duy Ngô Nhĩ và tộc người Hán càng thêm sâu thẳm. Bắc Kinh bị tố cáo đối xử phân biệt và tàn tệ với người Duy Ngô Nhĩ. Một mặt, sau vụ bạo động, Bắc Kinh tăng cường các biện pháp an ninh hà khắc : lắp đặt mạng lưới camera theo dõi chằng chịt, lấy dấu vân tay sinh học, dựng rào chắn cảnh sát, lập cổng an ninh.
Mặt khác, chính quyền Bắc Kinh thiết lập các trại tập trung, giam giữ khoảng một triệu người Duy Ngô Nhĩ để cải huấn như cáo buộc của nhiều tổ chức nhân quyền. Bắc Kinh phủ nhận và cho rằng đó chỉ là "Những trung tâm huấn nghệ" nhằm chống lại hiện tượng Hồi Giáo cực đoan hóa.
Song song đó, chính quyền Bắc Kinh thực hiện chính sách Hán Hóa, đẩy người Hán đến lập nghiệp tại Tân Cương, đồng thời ép buộc người Duy Ngô Nhĩ từ bỏ những phong tục tập quán mang dấu ấn đạo Hồi như cấm để râu dài, ép ăn thịt lợn và khuyến khích các cuộc hôn nhân giữa người Hồi và tộc người Hán… Một phóng sự điều tra của BBC còn lên án chính sách tách rời con cái và cha mẹ, giam giữ họ ở những nơi khác nhau nhằm "xóa sạch các dấu vết cội nguồn".
Minh Anh
*****************
Mỹ, Đức gay gắt chỉ trích Trung Quốc tại Hội đồng Bảo an về vấn đề Tân Cương (VOA, 03/07/2019)
Hoa Kỳ và Đức đã gay gắt chỉ trích Trung Quốc trong một buổi họp kín của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc hôm thứ Ba 2/7 vì đã giam giữ hơn một triệu người Uighur (Duy Ngô Nhĩ) và người Hồi giáo khác. Hai nước này tố cáo Bắc Kinh là tước các quyền của những người này, các nhà ngoại giao tiết lộ.
Tư liệu : Công nhân đi ngang qua một trại cải tạo có hàng rào vây quanh, mà chính quyền gọi là 'trung tâm huấn nghiệp' tại Dabancheng ở vùng Tân Cương, Trung Quốc, ngày 4/9/2018. Reuters/Thomas Peter
Trung Quốc bị lên án rộng rãi vì đã thành lập các khu giam giữ ở vùng Tân Cương hẻo lánh. Bắc Kinh mô tả đây là những trung tâm cải tạo nhằm dập tắt chủ nghĩa cực đoan và đào tạo những kỹ năng mới cho các ‘học viên’.
Quyền Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc Jonathan Cohen tố cáo Trung Quốc là đàn áp và ngược đãi người Duy Ngô Nhĩ, theo một số nhà ngoại giao tham dự buổi họp phát biểu với điều kiện ẩn danh.
Đáp lại, Đại sứ Trung Quốc Mã Triệu Húc nói rằng các nhà ngoại giao Mỹ và Đức không có quyền nêu vấn đề Tân Cương lên tại Hội đồng Bảo an bởi vì đây là vấn đề nội bộ của nước ông.
Được hỏi về buổi họp kín của Liên Hiệp Quốc, một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nói :
"Hoa Kỳ lấy làm lo ngại về chiến dịch đàn áp khắc nghiệt của Trung Quốc đối với người Duy Ngô Nhĩ, và những người sắc tộc Kazakhs, Kyrgyz cũng như những người Hồi giáo khác ở Tân Cương, và về các hành động cưỡng bức để buộc các thành viên của các nhóm thiểu số Hồi giáo sinh sống ở nước ngoài trở về Trung Quốc để đối mặt với một số phận bấp bênh".
Phát biểu tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói buổi họp diễn ra sau những cánh cửa đóng kín và ông không hiểu làm thế nào mà nội dung cuộc họp đã bị tiết lộ với giới truyền thông.
Ông này nói thêm rằng buổi họp bàn về Trung Á, thế mà Đức và Hoa Kỳ đã tung ra "những lời chỉ trích vô cớ" về các chính sách của Trung Quốc về Tân Cương. Ông Cảnh Sảng nói thêm rằng Đại sứ Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc đã bác bỏ những lời chỉ trích của hai nước này.
Ông nói :
"Các vấn đề của Tân Cương là một vấn đề nội bộ của Trung Quốc, không có liên quan gì đến chương trình nghị sự của Hội đồng Bảo an".
Sứ mạng của Đức tại Liên Hiệp Quốc từ chối bình luận.
*******************
Trung Quốc bắt 13.000 ‘kẻ khủng bố’ ở Tân Cương (VOA, 18/03/2019)
Hôm 18/3, Chính quyền Trung Quốc cho biết đã bắt giữ gần 13.000 "tên khủng bố" ở Tân Cương kể từ năm 2014 cho đến nay, theo hãng tin Reuters.
Trung Quốc đã bắt giữ 13.000 người ở Tân Cương vì tình nghi là "khủng bố"
Đây là thông tin do Bắc Kinh đưa ra trong một báo cáo nhằm bảo vệ cho chính sách bài trừ các quan điểm cực đoan đối với người Hồi giáo ở khu vực Tân Cương.
Hãng tin AP nói bản báo cáo dài lê thê này cho thấy những nỗ lực của chính phủ nhằm kiềm chế chủ nghĩa cực đoan tôn giáo nhưng lại đưa ra quá ít bằng chứng về các tội ác đã xảy ra.
Vùng Tân Cương xa xôi từ trước đến nay bị đóng cửa đối với người ngoài, và những người dân trước đây và các nhà hoạt động ở nước ngoài cho rằng chính quyền trừng phạt những ai đơn thuần bày tỏ quan điểm về bản sắc Hồi giáo, cũng theo AP.
Trung Quốc đã phải đối mặt với các chỉ trích quốc tế ngày càng tăng đối với việc Bắc Kinh thiết lập các cơ sở giam giữ tập trung mà các chuyên gia Liên Hiệp Quốc nói là giam hơn một triệu người dân tộc Uighur và những người Hồi giáo khác.
Bắc Kinh nói rằng họ cần các biện pháp để ngăn chặn mối đe dọa của phiến quân Hồi giáo, và gọi các trại giam này là các trung tâm đào tạo nghề.
Kể từ năm 2014 cho đến nay, Tân Cương đã "tiêu diệt 1.588 băng đảng bạo lực và khủng bố, bắt giữ 12.995 kẻ khủng bố, thu giữ 2.052 thiết bị nổ, trừng phạt 30.645 người vì thực hiện 4.858 hoạt động tôn giáo bất hợp pháp và tịch thu 345.229 bản sao tài liệu tôn giáo bất hợp pháp", bản báo cáo viết.
Truyền thông Trung Quốc cho biết chỉ một số ít người phải đối mặt với sự trừng phạt nghiêm khắc, chẳng hạn như những kẻ cầm đầu các nhóm khủng bố, trong khi những người bị ảnh hưởng bởi tư duy cực đoan lại được giáo dục và đào tạo để tu dưỡng, cải biến từ lỗi lầm của họ.
So với các khu vực còn lại của đất nước, Tân Cương dù có khác biệt về tôn giáo, ngôn ngữ và văn hóa, vẫn là lãnh thổ của Trung Quốc từ thời cổ đại, theo báo chí Trung Quốc.
Các chuyên gia và các nhà hoạt động người Uighur tin rằng các trại tập trung này là một phần chiến dịch của chính phủ nhằm thanh lọc sắc dân thiểu số, những người đã sinh sống ở khu vực này từ lâu trước khi xuất hiện làn sóng di cư người Hán trong những thập kỷ gần đây.
Theo Reuters-AP
*****************
Mỹ nói Trung Quốc vượt quá mọi vi phạm nhân quyền (VOA, 14/03/2019)
Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 13/3 chỉ trích những vi phạm nhân quyền tại Trung Quốc, nói rằng đây là những sự sách nhiễu chưa từng thấy mà Bắc Kinh áp dụng với cộng đồng Hồi giáo thiểu số "kể từ những năm 1930".
Ngoại trưởng Mike Pompeo phát biểu nhân dịp công bố "Báo cáo Nhân quyền Các nước" tại Bộ Ngoại giao Mỹ ở Washington, ngày 13/3/2019.
Ngoại trưởng Mike Pompeo nhấn mạnh đến những vi phạm nhân quyền tại Iran, Nam Sudan, Nicaragua và Trung Quốc trong "Báo cáo Nhân quyền Các nước" được công bố hàng năm của Bộ Ngoại giao Mỹ, nhưng ông nói với báo giới rằng Trung Quốc "vượt quá mọi vi phạm nhân quyền".
"Theo tôi, chúng ta chưa từng thấy những việc như vậy kể từ những năm 1930", ông Michael Kozak, người đứng đầu văn phòng phụ trách dân chủ-nhân quyền thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ, phát biểu tại cùng buổi thuyết trình khi nhắc đến những vi phạm nhân quyền sắc dân thiểu số Hồi Giáo tại Trung Quốc.
"Tập trung ước tính đến hàng triệu người, nhốt vào các trại, tra tấn, sách nhiễu, tìm cách bài trừ văn hóa và tôn giáo v..v..những gì từ trong máu mủ di truyền của người ta. Thật là khủng khiếp".
Ông Kozak nói Trung Quốc lúc đầu phủ nhận có những trại tập trung nhưng bây giờ lại nói "có trại nhưng đây là những trại huấn luyện lao động và trại viên toàn là những người tự nguyện".
Tỉnh trưởng Tân Cương ngày 12/3 cho biết Trung Quốc đang điều hành những trường nội trú, không phải những trại tập trung, tại vùng viễn tây Trung Quốc. Khu vực rộng lớn giáp ranh Trung Á là quê hương của hàng triệu người Uighur và những sắc tộc thiểu số Hồi Giáo khác.
"Chuyện đó không đúng với những dữ kiện mà chúng tôi và những người khác đưa ra, nhưng ít nhất chúng tôi bắt đầu cho họ thấy quốc tế đang hết sức chú ý chuyện này", ông Kozak nói.
"Đây là một trong những vi phạm nhân quyền trầm trọng nhất trên thế giới hiện nay".
Phúc trình nói trong năm qua, chính phủ Trung Quốc gia tăng một cách đáng kể chiến dịch giam giữ hàng loạt các nhóm sắc tộc thiểu số Hồi Giáo tại vùng Tân Cương.
Vẫn theo báo cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ, nhà cầm quyền tại đây đã giam giữ tùy tiện từ 800.000 người và có thể lên đến hơn 2 triệu người Uighur, sắc dân Kazakh và những người Hồi Giáo khác trong những trại giam nhằm xóa bỏ tôn giáo và bản sắc của họ.
Phúc trình của Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng các giới chức chính phủ tại Trung Quốc tuyên bố là những trại tập trung này cần thiết để chống khủng bố, các phần tử đòi ly khai và những phần tử cực đoan. Tuy nhiên truyền thông quốc tế, các tổ chức nhân quyền và những cựu tù nhân báo cáo là các giới chức an ninh trại đã đối xử tồi tệ, tra tấn, và sát hại một số tù nhân.
Về tình hình nhân quyền Iran, phúc trình nói chính phủ Iran ‘vẫn tiếp tục cách đối xử tàn bạo mà chế độ đã áp dụng đối với người dân Iran trong 4 thập niên qua,’" đã giết hơn 20 người và bắt giữ hàng ngàn người không theo tiến trình pháp lý vì họ đã biểu tình đòi quyền lợi.
Tại Nam Sudan, báo cáo nhân quyền nói các lực lượng quân sự đã dùng bạo động tình dục chống lại thường dân, căn cứ trên sự trung thành chính trị và sắc tộc, trong khi tại Nicaragua, những người biểu tình ôn hòa bị bắn tỉa và những người chỉ trích chính phủ "bị buộc phải lưu vong, tù đày hay sát hại".
Phúc trình cũng sửa lại việc mô tả thông thường vùng Cao nguyên Golan "bị Israel chiếm đóng" thành "do Israel kiểm soát".
Một chương khác về vùng Bờ Tây và Dải Gaza bị Israel chiếm đóng cùng với Cao nguyên Golan trong cuộc chiến 1967 tại Trung Đông, cũng không đề cập đến những lãnh thổ này là bị "chiếm đóng", hay dưới "sự chiếm đóng".
Theo Reuters
*******************
Trung Quốc : Các trại giam ở Tân Cương là chống khủng bố (VOA, 28/11/2018)
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 27 tháng 11 nói các biện pháp giam giữ người Uighur ở vùng Tân Cương thuộc miền tây nước này là vì nhu cầu chống khủng bố và kêu gọi các nước khác không can thiệp vào chuyện nội bộ của Trung Quốc.
Trung Quốc cho biết các biện pháp giam giữ người Uighur ở vùng Tân Cương là vì nhu cầu chống khủng bố
Trước đó một ngày, hàng trăm học giả kêu gọi các nước trừng phạt Trung Quốc về việc giam giữ rất nhiều người Uighur. Họ cảnh báo rằng không làm như vậy sẽ là tín hiệu cho thấy sự chấp nhận "việc tra tấn tâm lí những thường dân vô tội".
Bắc Kinh trong những tháng gần đây đã đối mặt với phản ứng dữ dội từ các nhà hoạt động, học giả và chính phủ nước ngoài về việc giam giữ hàng loạt và giám sát nghiêm ngặt người thiểu số Uighur theo Hồi giáo và các nhóm dân tộc khác sống ở Tân Cương.
Vào tháng 8, một hội đồng nhân quyền Liên Hiệp Quốc tiết lộ nhận được nhiều báo cáo đáng tin cho thấy một triệu hoặc hơn một triệu người Uighur và những người thuộc các dân tộc thiểu số khác đang bị giam cầm trong những nơi giống như "trại giam bí mật khổng lồ" trong khu vực này.