Covid-19 : Đóng cửa với Trung Quốc không có tác dụng
Sau 3 năm đóng cửa phòng chống dịch Covid-19, Trung Quốc mở cửa trở lại với thế giới, nhưng vào lúc số ca nhiễm tăng vọt. Từ Bắc Kinh đến Thượng Hải, các cơ sở y tế và các dịch vụ mai táng bị quá tải, đến mức mà chính quyền Trung Quốc ngừng cung cấp thông tin về số ca nhiễm thường nhật, hay nói cách khác là không thể kiểm soát được nữa. Trang nhất báo Le Figaro chạy tựa lớn "Số ca nhiễm Covid-19 ở Trung Quốc bùng nổ, thế giới tự bảo vệ".
Nhân viên y tế chờ hành khách đến từ Quảng Châu, Trung Quốc trên chuyến bay của Air China, trong khu vực xét nghiệm Covid tại sân bay quốc tế Leonardo da Vinci ở Fiumicino, Roma, ngày 29/11/2022. AP - Alessandra Tarantino
Người dân Trung Quốc tưởng chừng sẽ được hít thở bầu không khí tự do di chuyển, nhưng nhiều quốc gia lại bày tỏ quan ngại trước việc tiếp đón du khách Trung Quốc, từng là nguồn thu lớn cho du lịch. Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, Đài Loan, Malaysia ngay lập tức yêu cầu hành khách đến từ Trung Quốc xuất trình giấy xét nghiệm âm tính với Covid-19 hoặc chứng nhận vac-xin khi nhập cảnh.
Trong bài đăng cùng hồ sơ, Le Figaro chỉ ra rằng cả thế giới lo ngại, nhưng Châu Âu thì không. Tại Lục Địa Già, chỉ có Ý là yêu cầu xét nghiệm PCR đối với hành khách đến từ Trung Quốc. Trong chuyến bay Bắc Kinh - Milano ngày 26/12 vừa qua, một nửa hành khách được xét nghiệm dương tính với corona virus. Đức hay Ba Lan thì cho rằng lượng khách Trung Quốc vẫn còn ít. Áo thì nhắc đến những lợi ích kinh tế thu được từ khách du lịch Trung Quốc.
Châu Âu thờ ơ
Le Monde đặt câu hỏi "Có cần phải kiểm soát du khách đến từ Trung Quốc không ?". Kể từ ngày 08/01/2023, Trung Quốc dỡ bỏ quy định cách ly bắt buộc khi nhập cảnh và cho phép người dân tự do di chuyển ra ngoài biên giới. Le Figaro nhắc lại rằng khối 27 nước đã ngừng các hạn chế kiểm soát dịch ở biên giới từ tháng 12. Một nhà ngoại giao Châu Âu cho biết Liên Âu có thể kích hoạt lại cơ chế này nếu nhận thấy có nguy cơ. Đó là kịch bản nếu xuất hiện một loại biến thể mới, nguy hiểm hơn. Trong trường hợp này, Ủy Ban Châu Âu cần làm việc với từng quốc gia thành viên, để tránh cảnh "thân ai nấy lo" như hồi đầu dịch
Le Figaro trích dẫn số liệu của Financial Times, chỉ ra rằng trong 20 ngày đầu của tháng 12/2022, 250 triệu người Trung Quốc đã bị nhiễm Covid-19. Biến thể phụ của Omicron, BF.7 dường như là chủng corona virus gây bệnh chủ yếu ở Trung Quốc hiện nay. BF.7 có thời gian ủ bệnh ngắn hơn và tốc độ lây lan nhanh hơn Omicron. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng khó có thể xác định chính xác loại biến thể nào đang hoành hành tại Trung Quốc do thiếu dữ liệu từ chính quyền. Le Monde trích dẫn nhận định của phát ngôn viên Ủy Ban Châu Âu, cho biết BF.7 đã lây lan ở Châu Âu và không phải là biến thể gây lây nhiễm chủ yếu.
Đóng cửa với Trung Quốc có phải là giải pháp tối ưu ?
Trong một diễn đàn đăng trên La Croix, giám đốc Ban Phòng chống Dịch bệnh và Đại dịch tại Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bà Sylvie Briand, cho rằng trên thực tế, hiệu quả của việc kiểm soát biên giới còn hạn chế. Như trường hợp với biến thể Omicron, nhiều nước đồng loạt đóng cửa biên giới với Nam Phi, nhưng Omicron vẫn nhanh chóng lan rộng khắp thế giới. Bà nhấn mạnh "siêu virus ‘khinh thường’ các đường biên giới vì chúng đã ở đó rồi. Điều quan trọng là cần phải chia sẻ thông tin theo thời gian thực để có sự chuẩn bị tốt hơn".
Cũng trong mục diễn đàn của La Croix, nhà sinh vật học di truyền, giáo sư tại Đại học Lille, ông Philippe Froguel, cũng có cùng quan điểm, cho rằng đóng cửa biên giới không có tác dụng, mà thay vào đó nên khuyến khích du khách Trung Quốc làm xét nghiệm. Ông Philippe cho rằng : "Nếu có ai dương tính với Covid-19, thì cần phải lấy ADN của virus để nghiên cứu sự tiến hóa của biến thể và có thể cho biết liệu một biến thể mới đã xuất hiện hay chưa, liệu nó có đang lan nhanh ở Châu Âu và liệu nó có nguy hiểm hay không."
Xã luận Le Figaro thì kết luận rằng không cần phải quá lo lắng vì sau ba năm, Châu Âu hiện đã được chuẩn bị kỹ hơn, đó là nhờ miễn dịch cộng đồng cũng như các loại vac-xin ARN hiệu quả, ngăn chặn được các chuyển biến xấu khi bị nhiễm Covid.
Liên quan đến tình hình dịch bệnh tại Hoa Lục, Le Figaro đặt câu hỏi, liệu có một ngày chúng ta có thể biết được số ca tử vong vì Covid-19 ở Trung Quốc ? Để trả lời câu hỏi này, Marie Holzman, nhà Hán học, chuyên gia về Trung Quốc, nhắc lại nạn đói xảy ra vào năm 1950 ở Hoa Lục. Thông tin về số người tử vong chỉ xuất hiện hơn 20 năm sau đó, vào năm 1978, sau khi Mao Trạch Đông qua đời, cho thấy vào thời gian đó, khoảng 30 đến 40 triệu người đã thiệt mạng. Mãi đến những năm 1990, những số liệu chính thức mới được công bố. Ngoài ra, về vụ thảm sát ở Thiên An Môn, cho đến nay vẫn chưa có thêm thông tin gì. Bà Holzman khẳng định rằng Bắc Kinh rất giỏi che giấu thông tin. Đại dịch đã làm suy giảm đáng kể niềm tin của người dân vào chính quyền. Bà nhấn mạnh : "Covid-19 giống như thảm họa Tchernobyl của Trung Quốc. Kể từ khi Tchernobyl xảy ra, niềm tin vào hệ thống Xô Viết đã biến mất và sự sụp đổ của khối này chỉ là vấn đề về thời gian, một vài năm sau đó".
Israel : Phe cực hữu, theo tư tưởng Do Thái thượng đẳng lên nắm quyền
Về thời sự quốc tế, nhiều báo số ra hôm nay chú ý đến chính phủ mới theo xu hướng cực hữu vừa được thành lập ở Israel. Theo Le Monde, thủ tướng Benyamin Netanahou đã công bố thành viên nội các mới hôm qua, 29/12/2022, sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lập pháp hồi đầu tháng 11, nhờ liên minh với 3 đảng cực hữu, và tôn giáo cực đoan (gồm đảng Chính thống giáo cực đoan Shass, Đảng phục quốc Do Thái tôn giáo - Parti sioniste religieux, Do Thái giáo thống nhất Torah - Judaïsme unifié de la Torah, Lực lượng Do Thái (Force Juive), đảng bài trừ LGBT (Noam).
Dù vẫn chưa chính thức, nhưng danh sách những người nắm giữ vị trí quan trọng, từ bộ trưởng An ninh Quốc gia, đến bộ trưởng Tài Chính, gồm nhiều nhân vật theo xu hướng cực hữu, tư tưởng chủng tộc Do Thái thượng đẳng, ủng hộ công cuộc xây dựng các trại định cư Do Thái, Đại Israel, thống nhất vùng Cisjordanie, nơi có khoảng 2,8 triệu người Palestine và gần 500 ngàn người Israel sinh sống. Một số người từng có tiền án vì đã có những hành động tàn nhẫn đối với người Palestine. Trong khi đó, xung đột vẫn căng thẳng ở dải Gaza. Từ đầu năm 2022, ít nhất 160 người Palestine đã bị giết hại bởi quân đội Israel hoặc dân Israel ở vùng Cisjordanie. Le Monde cho biết đàm phán hòa bình giữa Palestine và Israel đã bị ngưng trệ từ lâu, đến nay có nguy cơ bị chôn vùi.
Nền dân chủ bị đe dọa
Theo La Croix, chương trình hành động của tân chính phủ khiến nhiều người Israel lo lắng. Kết quả thăm dò cho thấy khoảng 60 % người Israel cho rằng nền dân chủ ở nước họ bị đe dọa nghiêm trọng. Nhật báo công giáo nhận định rằng chính phủ mới của ông Benyamin Netanahou là chính phủ theo xu hướng cực hữu nhất lịch sử Israel. Chính sách của liên minh đảng cực hữu còn ủng hộ phân biệt đối xử đối với người thuộc cộng đồng LGBT+ vì lý do tôn giáo. Ngoài ra, đó là cải cách cho phép Quốc Hội có thể ban hành luật, trái với quy định của Tòa Án Tối Cao. Ví dụ như bộ trưởng Tư Pháp của Israel có thể cho thông qua một luật, ngừng tất cả thủ tục tố tụng pháp lý đối với vị thủ tướng đương nhiệm. Ông Benyamin Netanahou hiện đang vướng vào một vụ án về tham nhũng và lừa đảo, lạm dụng lòng tin.
Trong bài "Chặng đường dài của những người Do Thái thượng đẳng đến với quyền lực", Le Figaro cho biết, trước khi tân chính phủ của Israel, dưới sự lãnh đạo của ông Benyamin Netanyahou, được thành lập, Quốc Hội nước này đã thông qua các dự luật nhằm "tẩy trắng" cho các chính trị gia trong liên minh các đảng cực hữu. Ví dụ như dự luật cho phép một người từng bị kết án nhưng không phải vào tù có thể được làm bộ trưởng. Dự luật này có thể cho phép ông Aryé Deri trở thành bộ trưởng Y Tế, dù đã bị kết án treo vì tội trốn thuế.
Về phần mình, Libération nhắc đến những dự thảo sửa đổi luật Israel, chẳng hạn như việc loại bỏ phong trào nữ quyền - Women of the Wall, đấu tranh cho người phụ nữ Do Thái có quyền đi cầu nguyện như những người đàn ông. Thêm vào đó là việc hủy bỏ thuế môi trường đối với các loại dao dĩa bằng nhựa. Phe Chính Thống Giáo cực đoan cho rằng thuế này được đưa ra là nhắm vào họ vì các nghi lễ tôn giáo sử dụng nhiều đồ dùng một lần.
Nhật báo thiên tả cho biết vào sáng thứ Năm, hàng ngàn người đã đến trước Quốc hội Israel biểu tình, phản đối chính phủ cực hữu có những hành động cưỡng bức tôn giáo. Nhiều người lo ngại về nguy cơ thay đổi chế độ. Trong cùng ngày, đại sứ Israel tại Pháp Yael German đã thông báo từ chức trên Twitter và chỉ trích thủ tướng Israel. Bà cho biết : "Tôi không thể tiếp tục tự lừa dối bản thân, và tiếp tục làm đại diện cho một chính sách khác hoàn toàn với những gì mà tôi tin vào".
Vua bóng đá Pelé qua đời
Ngày hôm qua, thế giới khóc thương cho huyền thoại bóng đá Pelé. Trang nhất Libération đăng ảnh Pelé khoác chiếc áo choàng đen, rời khỏi sân sau trận đấu giữa Brazil và Bồ Đào Nha ở Liverpool năm 1966. Nhật báo thiên tả dành 6 trang báo để nói về Vua bóng đá Pelé, từng 3 lần vô địch World Cup (1958, 1962, 1970), đã ra đi ở tuổi 82 sau nhiều tháng chống chọi với bệnh ung thư ruột già. Xã luận Libération mời gọi độc giả cùng tưởng tượng, mơ về hình ảnh của Vua Pelé, cười đùa, đá bóng trên những đám mây, cùng với siêu sao bóng đá Diego Maradona. Tờ báo coi Pelé như một vị thánh và sẽ luôn là vị vua bóng đá. Bên cạnh tài năng thiên bẩm về đá bóng, ông đã đưa trái bóng tròn thành môn thể thao toàn cầu, thành một hiện tượng văn hóa.
Le Figaro cho biết vào năm 9 tuổi, vì muốn lau đi giọt nước mắt của cha mình trước thất bại của Brazil trong trận đấu với Uruguay, Pelé đã hứa mang chiếc Cúp vô địch về cho đất nước. Libération kể lại quá trình từ một cậu bé đến từ một khu phố nghèo khó, phải đi bán hàng ở chợ, đến khi trở thành một di sản quốc gia của Brazil và là ngôi sao thể thao thế giới đầu tiên của thế kỷ XX. Sức ảnh hưởng của Pelé còn đến từ lối chơi bóng từ trái tim bởi "trái tim sẽ nói với đôi chân" cách chơi như thế nào.
Theo Le Figaro, Pelé là nụ cười, là ánh sáng là những kỷ niệm. Từ những cú lừa, chặn bóng cho đến những lần ghi bàn ấn tượng, phù thủy Pelé có thể làm mọi thứ trên sân cỏ. Trong suốt sự nghiệp bóng đá của mình, Pelé đã phá lưới 1.281 lần trong 1.363 trận đấu.
Pelé chính thức giải nghệ vào năm 1977 tại đội Cosmos New York, kết thúc sự nghiệp "phù thủy sân cỏ" trong vòng 20 năm. Pelé sau đó trở thành đại sứ của các định chế như Liên Hiệp Quốc hay UNESCO. Hình ảnh của ông xuất hiện trên khắp các thương hiệu. Pelé cũng thử sức trong nhiều nghề khác, từ diễn viên, doanh nhân cho đến bộ trưởng Thể Thao ở Brazil. Pelé cũng đã chứng kiến quá trình trưởng thành của các siêu sao bóng đá, như Platini và Maradona. Ông là người vẽ đường, truyền cảm hứng cho các thế hệ sau. Le Figaro trích dẫn nhận định của huấn luyện viên đội tuyển quốc gia Pháp, Didier DesChamps, khẳng rằng Pelé là vị vua bất tử : "Có đứa trẻ nào chưa từng mơ ước trở thành Pelé. Tài năng của Pelé cũng như những di sản mà ông để lại sẽ mãi mãi khắc sâu trong ký ức của chúng ta".
Chi Phương