Chính quyền Hồng Kông trấn áp người tưởng niệm
Ngày 04/06/2023, đúng 34 năm sau vụ thảm sát đẫm máu tại quảng trưởng Thiên An Môn, Bắc Kinh, hồi năm 1989, chính quyền Hồng Kông đã điều nhiều cảnh sát tới một công viên thành phố, nhằm ngăn chặn các nỗ lực tưởng niệm của người dân thành phố. Một số người đã bị bắt giữ.
Sinh viên Trung Quốc hò hét sau khi vượt qua hàng rào phong tỏa của cảnh sát trong cuộc tuần hành ủng hộ dân chủ, tiến tới Quảng trường Thiên An Môn, Bắc Kinh, ngày 4 tháng 5 năm 1989. (Ảnh AP/S. Mikami) AP - S.Mikami
Hôm 04/06/2023, cảnh sát Hồng Kông đã bắt giữ nhà ủng hộ dân chủ Hồng Kông, Alexandra Wong, nổi tiếng với tên gọi "Mamie Wong". 5 người khác cũng bị bắt tại khu trung tâm Causeway Bay. Hôm qua, cảnh sát Hồng Kông cũng đã tiến hành một cuộc bố ráp quy mô lớn ở công viên Victoria và khu vực lân cận, bắt giữ một số nghệ sĩ đường phố, kể cả những người dường như không làm điều gì đặc biệt. Tối hôm qua, theo thông báo của cảnh sát, có 4 người bị bắt giữ vì có "hành vi gây mất trật tự ở lối đi công cộng" và "hành động vì mục đích nổi loạn". Bốn người khác bị bắt vì "gây rối trật tự công cộng".
Ngày 04/06/1989, thường dân leo lên xe tăng gần đại lộ Chang'an tại Bắc Kinh. AP - Jeff Widener
Ở Trung Quốc đại lục, cho đến nay chính quyền vẫn luôn cấm mọi hoạt động tưởng niệm vụ thảm sát Thiên An Môn 04/06/1989 cướp đi mạng sống của hơn 1.000 người biểu tình ôn hòa. Hồng Kông, mà Vương quốc Anh trao trả cho Trung Quốc vào năm 1997, trong suốt nhiều năm, vẫn là thành phố duy nhất của Trung Quốc tổ chức thắp nến tưởng niệm Thiên An Môn vào ngày 04/06 hàng năm.
Nhưng kể từ năm 2020, Bắc Kinh đã áp đặt luật an ninh quốc gia mới đối với đặc khu hành chính Hồng Kông, bịt miệng mọi tiếng nói phản kháng, dập tắt các cuộc biểu tình, và cấm các buổi canh thức, quy tụ hàng chục ngàn người nhân dịp 04/06 ở công viên Victoria, ở trung tâm thành phố. Theo AFP, năm nay, thay cho cuộc tập hợp đông người tưởng niệm trong công viên, là một hội chợ thương mại về các sản phẩm nhập từ Trung Quốc đại lục, do các nhóm thân Bắc Kinh tổ chức, kéo dài đến ngày mai 05/06, để kỷ niệm 26 năm ngày Hồng Kông được trao trả cho Trung Quốc.
Ở Trung Quốc đại lục, mọi dấu vết của sự kiện Thiên An Môn đều đã bị chính quyền xóa sạch. Sách giáo khoa lịch sử không hề đề cập đến sự kiện Thiên An Môn. Các cuộc thảo luận trên mạng về chủ đề này cũng bị kiểm duyệt một cách có hệ thống. Năm nay, cảnh sát Trung Quốc đặc biệt theo dõi một địa điểm tiêu biểu cho cuộc biểu tình hiếm hoi chống đối chế độ Tập Cận Bình xảy ra hồi mùa thu năm ngoái : cầu Tứ Thông (Sitong) ở Bắc Kinh. Để đề phòng sự việc lặp lại, cảnh sát hôm nay được triển khai quanh cây cầu này.
Nhìn ra thế giới, lễ tưởng niệm vụ thảm sát Thiên An Môn dự kiến diễn ra tại Nhật Bản, Sydney (Úc), New York (Mỹ). Tại Luân Đôn (Anh), sự kiện Thiên An Môn sẽ được tái hiện tại Quảng trường Trafalgar. Tại Đài Loan, vở kịch mang tên "Ngày 35 tháng Năm", của tác giả Hồng Kông Candace Chong, được công diễn vào hôm nay 04/06 tại một nhà hát của Đài Bắc.
Thùy Dương