Trung Quốc : Khủng hoảng địa ốc lan sang khủng hoảng tài chánh
Báo Les Echos hôm 15/08/2023, giải thích "Vì sao cuộc khủng hoảng địa ốc đe dọa hệ thống tài chánh Trung Quốc". Không chỉ các nhà kinh doanh bất động sản phải chịu đựng, mà cả những tập đoàn tài chánh hùng mạnh đã đầu tư ồ ạt vào lãnh vực này cũng bị ảnh hưởng.
Logo của công ty địa ốc Country Garden Holdings (Trung Quốc), đang gặp khó khăn lớn về tài chánh. © AFP
Chưa kịp thở phào nhẹ nhõm nhờ các biện pháp hỗ trợ của Bộ Chính trị hôm 24/07, từ một tuần qua, các nhà đầu tư lại rơi vào tình trạng hoang mang. Chỉ số CSI 300 – phản ánh 300 giá trị cố phiếu ở thị trường chứng khoán Thâm Quyến và Thượng Hải – lại xuống dốc, một ngoại lệ so với các chỉ số khác : Nasdaq của Mỹ tăng 30%, CAC 40 của Pháp tăng 13% và Nikkei của Nhật Bản tăng 23%. Đồng nhân dân tệ rơi xuống mức thấp nhất kể từ tháng 11/2022, ở mức 7,3 nhân dân tệ tương đương 1 đô la.
Khủng hoảng địa ốc lại tạo thêm những nạn nhân. Mới nhất là Country Garden, nhà đầu tư chủ chốt trước đây, không có khả năng trả lãi cho trái phiếu đã phát hành. Được cho ân hạn một tháng, rốt cuộc công ty chính thức mất khả năng chi trả. Country Garden bị ảnh hưởng nhiều tại những thành phố trung bình bị khủng hoảng địa ốc, và Morgan Stanley ước tính phải mất nhiều năm mới giải quyết được vấn đề thanh khoản. Theo Bloomberg, công ty này nợ đến 1.400 tỉ nhân dân tệ (176 tỉ euro).
Đây là cú đòn mới cho hệ thống tài chánh Trung Quốc, vốn đã rúng động với xì-căng-đan Evergrande, đặc biệt là các tổ chức ngoài ngân hàng. Hôm qua, một số định chế của một trong những tập đoàn tài chánh quan trọng là Trung Thực (Zhongzhi Enterprise) đang quản lý số vốn 1.000 tỉ nhân dân tệ (130 tỉ euro) không trả được tiền lời cho người gởi. Bloomberg cho biết tại Trung Quốc, tín dụng trong bóng tối "shadow banking" chiếm đến 2.900 tỉ đô la, những tổ chức này thu gom tiền gởi của những cá nhân giàu có và các công ty để đem đầu tư vào địa ốc, chứng khoán…Đến ngày 31/07, có 106 món đầu tư bị vỡ nợ, trong đó 3/4 liên quan đến địa ốc.
Cư dân Hà Bắc phẫn nộ vì bị hy sinh để cứu lụt cho Bắc Kinh
Cũng về Trung Quốc, Le Monde nói về "Tâm trạng cay đắng của cư dân những vùng bị hy sinh trong nạn lụt vừa qua". Trong đợt mưa lũ bất thường cuối tháng Bảy, chính quyền đã mở van xả lũ vào bảy vùng của tỉnh Hà Bắc để bảo vệ Bắc Kinh.
Tuyên bố của bí thư tỉnh ủy Hà Bắc về việc kích hoạt các khu vực trữ nước để xả lũ có hệ thống, nhằm giảm bớt áp lực lên thủ đô, đã tạo ra một làn sóng phản đối, với trên 80 triệu lượt đọc trên mạng xã hội Vi Bác (Weibo), trước khi bị kiểm duyệt xóa mất. Sau khi mở van, thị trấn Trác Châu (Zhuozhou) vốn đã lãnh nhiều trận mưa lớn, nước dâng cao đến 7 mét ! Một cư dân mạng phẫn nộ viết : "Quan chức này chỉ nghĩ đến việc thăng tiến của chính mình, ông ta không thèm biết người dân sống hay chết".
Theo con số chính thức đến ngày 09/08, trận lụt vừa qua làm 33 người chết và 18 mất tích ở Bắc Kinh, còn tại Hà Bắc có 29 thiệt mạng, 16 người mất tích. Những ngôi làng này chưa bao giờ bị lụt nặng như thế trong quá khứ. Vấn đề là khu vực Hùng An (Xiong’an) nằm chếch về phía đông đã được Tập Cận Bình chọn lựa để lập ra một thành phố mới để di dời một số định chế và doanh nghiệp để giảm tải cho Bắc Kinh. Như vậy không thể để địa điểm này bị ngập lụt. Những người vội vã chạy lụt, đã mất nhà, mất tiền trả khách sạn tạm trú, khi biểu tình phản đối còn bị công an đánh đập, bắt bớ.
Trung Quốc "hô phong hoán vũ"
Trên lãnh vực khí tượng, Le Monde nói về "Làm mưa nhân tạo, một kỹ thuật gây tranh cãi". Thay đổi thời tiết, làm mưa rơi xuống những vùng cần thiết cho cư dân và cho nền kinh tế, đó là tham vọng được tuyên bố của Cơ quan Khí tượng Trung Quốc, vốn đã đưa ra kế hoạch quốc gia đầu tiên từ cuối năm 2019. Báo chí ngoại quốc xôn xao, nhưng đối với dân Hoa lục, thì "hô phong hoán vũ" đã là chuyện phổ biến trong nước, và Trung Quốc ngày nay dẫn đầu về kỹ thuật này.
Người ta dùng cách dùng máy bay, rốc-kết hay thiết bị phun khói để rắc các phân tử muối hay i-ốt bạc vào những đám mây. Tuy nhiên các nhà khoa học lo ngại về ảnh hưởng lên sức khỏe con người. Ngay từ năm 2006, Trung tâm nghiên cứu quốc tế về ung thư (CIRC) đã xếp chất dioxyde titan là hóa chất "có khả năng gây ung thư", tác hại của i-ốt bạc cũng được đặt ra. Nhưng cho đến nay vẫn chưa có quy định quốc tế nào về việc dùng hóa chất để kéo mây, "thay trời làm mưa".
Donald Trump, ứng cử viên tổng thống trong nhà tù Mỹ ?
Nhìn sang nước Mỹ, Le Monde đặt câu hỏi "Liệu ông Trump có được bầu lên từ trong nhà tù ?". Các cuộc bầu cử sơ bộ và chiến dịch tranh cử năm 2024 sẽ tùy thuộc vào lịch trình tư pháp của phe Cộng hòa. Đây là câu hỏi ám ảnh nhiều người Mỹ, khi một loạt phiên tòa sẽ diễn ra kể từ tháng Giêng 2024.
Câu trả lời là có thể, vì điều kiện để được bầu làm tổng thống Mỹ ghi trong Hiến pháp là sinh ra tại Hoa Kỳ, trên 35 tuổi và đã cư ngụ hơn 14 năm trên lãnh thổ nước Mỹ. Đã có tiền lệ là nhà hoạt động nghiệp đoàn Eugene Victor Debs hồi năm 1920 tranh cử từ trong nhà tù. Công tố viên Jack Smith cố gắng đơn giản hóa hồ sơ để có thể đưa ra xét xử sớm, và đương nhiên các luật sư của Donald Trump vận động theo chiều ngược lại. Và nếu bị kết án trước khi bầu cử, ông Trump vẫn có thể kháng cáo và nếu đắc cử, Donald Trump có thể tự ân xá cho mình.
Cuộc song đấu giữa Elon Musk và Mark Zuckerberg
Cũng tại Mỹ, Libération chú ý đến cuộc so găng theo nghĩa đen có thể diễn ra giữa hai tỉ phú Elon Musk và Mark Zuckerberg. Musk lớn hơn 13 tuổi, nặng hơn 20 ký và giàu hơn 100 tỉ đô la. Những con số này một khi lên sàn đấu đều quan trọng. Bởi vì từ tháng Sáu, hai nhà tỉ phú, một người là chủ của X (tức Twitter), người kia chủ Meta (Facebook, Instagram…) đã gây ồn ào trên mạng với việc tỉ thí môn võ tự do (MMA)
Libération nhắc nhở, giữa hai nhà tỉ phú nổi tiếng vốn đã đối đầu từ năm 2016, khi ông chủ Meta nói "thất vọng sâu sắc" sau vụ một vệ tinh bị nổ sau một vụ thử nghiệm của SpaceX. Một năm sau, khi Zuckerberg nói rằng người cạnh tranh với mình "vô trách nhiệm" về trí thông minh nhân tạo, Musk đáp trả "Sự hiểu biết của ông ta về chủ đề này khá hạn chế". Đặc biệt là những tháng gần đây, Zuckerberg lăng-xê "Twitter Killer" - mạng xã hội Threads bắt chước gần hết những tính năng như Twitter của Musk.
Cuộc so tài nếu thực sự diễn ra còn mang tính chất marketing. Sau khi Musk mua Twitter, thu nhập quảng cáo sụt mất 50%, còn Zuckerberg thu hút được 100 triệu người sử dụng Threads, nhưng chỉ một tháng sau bị mất đi phân nửa. Hai ông chủ phô ra sự kình địch trên mạng xã hội của mình, kéo theo những người sử dụng. Một giáo sư ngành tiếp thị nhấn mạnh, võ tự do "là một trong những môn thể thao hợp pháp bạo lực nhất". Musk loan báo cuộc so tài sẽ được tổ chức tại Ý, thủ tướng và bộ trưởng văn hóa nước này đã chấp thuận. Bộ trưởng Gennaro Sangiuliano xác nhận và nói thêm, tiền thu được sẽ chuyển cho hai bệnh viện trẻ em của Ý, tuy nhiên sự kiện không diễn ra ở Roma. Không có Đấu trường La Mã cho hai nhà tỉ phú mơ thành người giác đấu.
Những người trẻ tạm quên chiến tranh ở Kiev
Tại Châu Âu, Le Monde nhìn về Ukraine ở một khía cạnh khác : "Giới trẻ giàu có ở Kiev cố gắng quên đi chiến tranh". Ở cách xa tiền tuyến 500 kilomet, có những người trẻ tận hưởng cuộc sống vô tư lự trên bãi cát dọc theo dòng sông Dniepr hoặc trong những câu lạc bộ tư nhân. Phóng viên đến thăm Fifty Beach Club ngày Chủ nhật 13/08, câu lạc bộ đã đầy khách với khoảng 150 người đều dưới 30 tuổi.
Những cô gái mặc bikini trang điểm đậm nhảy nhót theo tiếng nhạc cùng với những chàng trai mặc short, những chiếc xe sang trọng đậu trong bãi chứng tỏ họ thuộc giới thượng lưu. Olena cho biết cô thường đi nghỉ ở Ý hay Tây Ban Nha, nhưng vì người yêu, cô ở lại Ukraine trong mùa hè này. Ihor nói : "Đây không phải là Zaporijia. Chúng tôi ở xa tiền tuyến nhưng vẫn luôn nhớ rằng một hỏa tiễn có thể rơi trúng đầu tôi và chỉ trong một giây đồng hồ biến thiên đàng này thành lò sát sinh. Tôi không ngừng tặng tiền cho quân đội, và tất cả bạn bè của tôi cũng vậy".
Hệ thống tuyên truyền của Nga không bỏ lỡ cơ hội để bôi xấu. Một video được một khách hàng đăng trên mạng xã hội TikTok đã bị chia sẻ một cách ác ý trên Twitter (nay là X) để làm mất uy tín Ukraine, thúc giục đồng minh ngưng viện trợ vũ khí. Một danh khoản theo thuyết âm mưu ở Mỹ có 386.000 người theo dõi cũng đăng lại với lời bình "Cuộc chiến tranh ở Ukraine là FAKE".
Từ nhiều thập niên, Kiev dành những bãi cát mịn dọc theo dòng sông Dniepr cho cư dân thư giãn. Người ta có thể làm quen với mọi thứ kể cả chiến tranh, và người Ukraine cũng vậy. Mỗi người đều biết rằng giây phút bình yên ngày Chủ nhật đều có thể chuyển sang sợ hãi và căng thẳng. Khuya hôm ấy rạng sáng thứ Hai 14/08, nhiều hồi còi báo động đã hú lên tại Kiev và hai ngày trước đó, ba tiếng nổ vang động bầu trời thủ đô khi phòng không bắn rơi hỏa tiễn Nga. Chiến tranh hiện diện cả trong lúc giải trí : nhiều ca sĩ, nhạc sĩ mời công chúng đóng góp ủng hộ quân đội đang chiến đấu.
Pháp : Lịch sử 150 năm hành hương Lộ Đức
Hôm nay lễ Đức Mẹ Lên Trời, chỉ có Le Monde ra mắt, các báo khác đều ra số đúp từ hôm qua. Năm nay là đúng 150 năm Gia đình Mông Triệu tổ chức cuộc hành hương truyền thống nhân ngày lễ công giáo. La Croix dẫn lời Thierry Dudouit, một giáo viên phụ trách về đời sống tinh thần cho các thiếu nhi 8 đến 13 tuổi sau thời gian nằm viện : "150 năm là một cái mốc quan trọng. Hành hương Lộ Đức là thời gian tạm nghỉ ngơi trong năm, tránh xa những ồn ào thường nhật, nơi chúng tôi chăm sóc cho những người dễ tổn thương nhất trong một thế giới mà phẩm giá con người bị lạm dụng". Agnès Drochon, một khách hành hương khác nhấn mạnh : "Đây là một trong những sự kiện hiếm hoi pha trộn nhiều thế hệ".
Trải qua 150 năm, chỉ có hai lần cuộc hành hương về Lộ Đức (Lourdes) bị dang dở. Cha Patrick Zago, người phụ trách tư liệu cho biết : "Năm 1914, các đoàn xe lửa bị trưng dụng, và năm 2020 do Covid nên không thể tụ tập đông người, nhưng cũng có những đại diện đến nơi". Trở về với quá khứ năm 1873, khi đó nước Pháp vừa bại trận trước Đức và mất đi vùng Alsace-Lorraine. Tại Paris, tổng giám mục Georges Darboy bị sát hại trong cuộc nổi dậy, và ở bên kia dãy núi Alpes, quân của Garibaldi chiếm được Roma, Giáo hoàng bị coi là tù nhân ở Vatican. Cha Zago nói : "Bối cảnh bất hạnh này khiến người công giáo cảm thấy có lỗi vì đã quên Chúa và bỏ rơi giáo hoàng".
Gia đình Mông Triệu nảy ra sáng kiến tổ chức cuộc hành hương của cả nước về Lộ Đức để cầu nguyện cho nước Pháp. Cha François Picard xin Giáo hoàng Piô IX ban ơn toàn xá cho những người tham gia và được chấp thuận. Gần 500 người đã đến Lộ Đức cầu nguyện, trong đó một bệnh nhân đã khỏi bệnh. Tuy không được công nhận là phép lạ, nhưng sự kiện này thu hút nhiều người bị bệnh đến tham gia trong những năm sau đó. Hành hương về Lộ Đức nhanh chóng có tầm vóc quan trọng trong giáo hội Pháp và định hình thánh địa Lộ Đức.
Thụy My