Trung Quốc khuyến cáo các nước Đông Nam Á giải quyết tranh chấp về Biển Đông ở cấp vùng, không nên lôi kéo các thế lực bên ngoài khiến "căng thẳng vượt ngoài tầm kiểm soát". Phát biểu tại diễn đàn Châu Á - Bác Ngao ở đảo Hải Nam ngày 28/03/2024, đặc sứ Trung Quốc về biến đổi khí hậu Lưu Chấn Dân (Liu Zhenmin) kêu gọi các nước Đông Nam Á nên trân trọng hòa bình bền vững trong khu vực.
Đặc sứ Trung Quốc về biến đổi khí hậu Lưu Chấn Dân (Liu Zhenmin) phát biểu tại diễn đàn Châu Á Bác Ngao hôm 28/03/2024. AP - Olivia Zhang
Theo báo mạng Hồng Kông South China Morning Post, ông Lưu Chấn Dân "lấy làm tiếc khi thấy căng thẳng gia tăng ở Biển Đông trong năm vừa qua (2023)". Việc "Mỹ, Nhật Bản và Philippines thắt chặt hợp tác quân sự" có nguy cơ "khơi mào một cuộc xung đột mới ở Đông Nam Á". Ông cũng cảnh cáo "các nước bên ngoài khu vực nên hỗ trợ các quốc gia ở Biển Đông tìm ra những giải pháp công bằng thông qua đàm phán, thay vì thổi bùng ngọn lửa và gây rủi ro".
Đối với các nước Đông Nam Á, quan chức ngoại giao Trung Quốc khuyến cáo "không nên chọn phe" và "cần hiểu và trân trọng hòa bình có từ 3 thập niên qua ở trong vùng, kể từ khi Chiến Tranh Lạnh kết thúc và cần nỗ lực để ngăn xung đột trỗi dậy ở Biển Đông".
Ông Lưu Chấn Dân đưa ra những bình luận trên sau một loạt vụ va chạm gần đây giữa Trung Quốc và Philippines trong những khu vực tranh chấp ở Biển Đông, đặc biệt là ở Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal) và bãi cạn Scarborough. Sự cố mới nhất xảy ra ngày 23/03, Manila cáo buộc lực lượng hải cảnh Trung Quốc sử dụng vòi rồng tấn công một tầu dân sự Philippines tiếp tế cho lực lượng đồn trú ở Bãi Cỏ Mây.
Trước những hành động hăm dọa của Trung Quốc, Philippines tái khẳng định "không chịu khuất phục" dù "không muốn gây chiến hay rắc rối ở Biển Đông". Trong thông cáo ngày 29/03, được Reuters trích dẫn, Bộ Quốc phòng Philippines đánh giá những thông cáo gần đây của Trung Quốc cho thấy nước này bị cô lập với phần còn lại của thế giới vì "những hoạt động bất hợp pháp và thiếu văn minh của họ" ở Biển Đông. Theo Manila, Bắc Kinh "bắt chẹt các nước nhỏ hơn" và "chính phủ Trung Quốc không có khả năng tiến hành các cuộc đàm phán cởi mở, minh bạch và hợp pháp".
Chiều 28/03, khi được hỏi về những va chạm mới đây ở Bãi Cỏ Mây giữa Trung Quốc và Philippines, phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Đức Thắng tái khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với toàn bộ quần đảo Trường Sa, "việc các bên liên quan cho người lên thực thể thuộc chủ quyền của Việt Nam mà không được sự cho phép của Việt Nam là hành vi xâm phạm chủ quyền của Việt Nam, làm phức tạp thêm tình hình…".
Thu Hằng