Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Châu Á

05/05/2024

Trung Quốc lần đầu công khai ‘thỏa thuận’ năm 2016 với Philippines về Biển Đông

AP, VOA

Lđu tiên, Trung Quc công b cái mà h gi là mt tha thun bt thành văn năm 2016 vi Philippines v quyn tiếp cn cáđ BiĐông.

phi1

Tng thng Ferdinand Marcos Jr. và cu Tng thng Duterte ph nhn viđđược bt k tha thun nàđược cho là t b ch quyn hoc các quyn ch quyn ca Philippines cho Trung Quc.

Đng thái này có nguy cơ làm gia tăng căng thng hơn na trên tuyếđường thđang tranh chp, nơi phn ln thương mi ca thế giđi qua mà Trung Quc tuyên b ch quyn gn như toàn b.

Mt tuyên b t Tòđi s Trung Quc ti Manila nó"tha thuđc bit tm thi"đãđượđng ý trong chuyến thăm Bc Kinh ca cu Tng thng Rodrigo Duterte cho phéđánh bt cá quy mô nh quanh cáđo nhưng hn chế quyn tiếp cn ca quâđi, lc lượng tun duyên và các máy bay, các tàu chính thc khác ti gii hn lãnh hi 12 hi lý (22 km) lãnh hi.

Tuyên b nói Philippines tôn trng tha thun trong 7 năm qua nhưng k tđóđã t b nóđ"hoàn thành chương trình ngh s chính tr ca riêng mình", buc Trung Quc phi hành đng.

Tuyên bđăng trên trang web ca tòa đi s hôm 2/5 nói : "Đây là lý do cơ bn dđến nhng tranh chp không ngng ngh trên bin gia Trung Quc và Philippines trong năm qua và hơn thế na".

Tng thng Ferdinand Marcos Jr. vàông Duterte đã ph nhn viđđược bt k tha thun nàđược cho là s t b ch quyn hoc các quyn ch quyn ca Philippines cho Trung Quc. Bt k hành đng nào như vy, nếđược chng minh, s là mt hành vi phm ti có th b lun ti theo Hiến pháp năm 1987 ca Philippines.

Tuy nhiên, sau chuyến thăm Bc Kinh, ông Duterte đã bóng gió v mt tha thun như vy mà không đưa ra thông tin chi tiết, ông Collin Koh, thành viên cp cao ti Trường Nghiên cu Quc tế S. Rajaratnam có tr s tĐi hc Công ngh Nanyang, Singapore, và là chuyên gia v các vđ hi quâ khu vĐ Dương, Thái Bình Dương, đc bit làĐông Nam Á, cho biết.

"Ông y khoe rng ông y không ch nhđược các cam kếđu tư và thương mi ca Trung Quc mà còđm bo cho ngư dân Philippines tiếp cn bãi cn Scarborough"ông Koh nói, đ cđến mt trong nhng thc th biđang tranh chp.

Ông Koh cho biết, cách dùng t có chý ca Bc Kinh trong tuyên b"đáng chúý khi cho thy rng Bc Kinh không có tài liu chính thc nàđ chng minh trường hp ca mình và do đó ch có th ch yếu da vào tuyên b bng li nói công Duterte".

Ông Marcos, người nhm chc vào tháng 6/2022, cho báo gii biết hi tháng trước rng Trung Quc khng đnh có mt tha thun bí mt như vy nhưng nói rng ông không biết viđó.

"Người Trung Quc khăng khăng rng có mt tha thun bí mt và có l là có, và tôđã nói là tôi không biết, tôi không biết gì v tha thun bí mđó", ông Marcos, ngườđã kéo Philippines li gn hơn vđi tác hiước Hoa K"Nếu có mt tha thun bí mt như vy, bây gi tôi s hy b nó".

Ông Duterte, ngườđã nuôi dưỡng mi quan h nng m vi Ch tch Trung Quc Tp Cn Bình trong sut 6 năm làm tng thng ca mình, đng thi công khai t ra thùđch vi Hoa K vì nước này ch trích mnh m chiến dch đm máu công bài tr ma túy.

Mc dù có lp trường chng M gn như kch lit trong chuyến thăđi th chính ca Washington năm 2016, nhưng ông nói rng ông cũng không ký kết bt k tha thun nào vi Bc Kinh mà có th xâm phm lãnh th Philippines. Tuy nhiên, ông tha nhn rng ông vàông Tđãđng ý duy trì"nguyên trng" vùng bin tranh chđ tránh chiến tranh.

"Ngoài cái bt tay vi Ch tch Tp Cn Bình, điu duy nht tôi nh là nguyên trng, đó là t ng. S không có tiếp xúc, không di chuyn, không có tun tra vũ trang đó, vì vy s không có bt k cuđđu nào"ông Duterte nói.

Khi được hi liông cóđng ý rng Philippines s không cung cp vt liu xây dng đ cng c tiđn ca tàu quân s Philippines ti Bãi C Mây (Bãi cn Second Thomas) hay không, ông Duterte nói rng đó là mt phn ca vic duy trì hin trng nhưng nói thêm rng không có tha thun bng văn bn.

"Đó là nhng gì tôi nh. Nếđó là tha thun bt thành văn gia hai chính ph thìđó s luôn là mt tha thun nhm gi hòa bình  BiĐông"ông Duterte nói.

Ch tch H vin Ferdinand Martin Romualdez, anh h vàđng minh chính tr công Marcos, đã ra lnh điu tra cái mà mt s người gi là"tha thun bt thành văn gia hai chính ph".

Trung Quc cũng tuyên b rng các quan chc Philippines đã ha s kéo tàu hi quân c tình neo đ vùng nông ca Bãi C Mây (Bãi cn Second Thomas) vào năm 1999 đ làm tiđn lãnh th ca Manila. Các quan chc Philippines dưới thông Marcos nói rng h không biết v bt k tha thun nào như vy và s không di di chiếc tàu chiến hiđãđ nát và r sét do mt nhóm nh thy th và thủy quân lc chiến Philippines điu khin.

Trung Quc t lâđã cáo buc Manila "vi phm các cam kết" và"hành đng bt hp pháp" BiĐông mà không nói rõ ràng.

Ngoài Trung Quc và Philippines, Vit Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei cũng có nhng tuyên b ch quyn chng ché BiĐông giàu tr lượng cá, khíđt và du m. Bc Kinh đã t chi công nhn phán quyết ca trng tài quc tế năm 2016 vn vô hiu hóa các tuyên b ch quyn m rng ca Bc Kinh.

Các cuc xung đt gia Bc Kinh và Manila đã bùng phát k t năm ngoái, vi vic các tàu tun duyên khng l ca Trung Quc bn vòi rng áp sut cao vào các tàu tun tra ca Philippines, gđây nht là ngoài khơi bãi cn Scarborough vào cui tháng trước, gây thit hi cho c hai tàu Philippines. H cũng cáo buc ln nhau v hành đng nguy him, dđến va chm nh.

Hoa Kỳ không có tuyên b ch quy BiĐông, nhưng đã trin khai các tàu Hi quân và máy bay chiếđu trong cái mà h gi là các hođng t do hàng hi nhm thách thc các tuyên b ca Trung Quc.

Hoa Kỳ đã nhiu ln cnh báo rng h có nghĩa v phi bo v Philippines - đng minh hiước lâđi nht ca h Châu Á - nếu lc lượng, tàu hoc máy bay ca Philippines b tn công vũ trang, k c BiĐông.

AP

Nguồn : VOA, 04/05/2024

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: AP, VOA tiếng Việt
Read 307 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)